-
1 таркату
перех.1) разруша́ть/разру́шить, рассе́ивать/рассе́ять || разруше́ние, рассе́ивание/рассе́яние (чего-л. стройного, упорядоченного); разбра́сывать/разброса́ть || разбра́сываниетүтәлне таркату — разруша́ть, разбра́сывать гря́дку
2) разлага́ть/разложи́ть || разложе́ние ( веществ); расщепля́ть/расщепи́ть || расщепле́ниеатомны таркату — расщепле́ние а́тома
3) разгоня́ть/разогна́ть || разго́нсм. тж. таратукөтүне таркату — разогна́ть ста́до
4) разбива́ть || разбива́ние (чего-л. упорядоченного)дошман сафын таркату — разбива́ть ряды́ врага́
5) раздава́ть || разда́ча ( имущества); разбаза́ривать/разбаза́рить || разбаза́ривание6) разлага́ть/разложи́ть || разложе́ние ( общественных организаций); дезорганизова́ть || дезорганиза́ция7) мат. разлага́ть, разложи́ть || разложе́ние ( чисел)тапкырлашучыларга таркату — разложе́ние на мно́жители
-
2 таркату
-
3 таркату
desorganisieren; demoralisieren; zersetzen; zerfallen lassen; chem. spalten -
4 зиһен таркату
-
5 зиһен
сущ.1) ум, ра́зум, рассу́док; сообрази́тельностьзиһен е таза — име́ет здра́вый ум, в здра́вом уме́
зиһен е ачык (у него) — я́сный ум
зиһен е булса, эшкә тиз өйрәнер — е́сли есть сообрази́тельность, то бы́стро нау́чится рабо́тать
2) созна́ние, рассу́докзиһен томанлану — затемне́ние созна́ния
зиһен ен томалау — застила́ть рассу́док
3) мысль; ду́ма; голова́зиһен е башка эшләр белән мәшгуль — голова́ занята́ други́ми дела́ми
зиһен ен читкә бору — отвле́чь (от какой-л.) мы́сли
4) па́мятьзиһен е юк — у него́ нет па́мяти
зиһен дә тоту — храни́ть в па́мяти
•- зиһен ачыклыгы
- зиһен ачылу
- зиһен арту
- зиһен йөртү
- зиһен китү
- зиһен туплау
- зиһен чуалту
- зиһен таркату
- зиһен чуалу
- зиһен таркалу
- зиһен гә алу
- зиһен гә алыну
- не җыю
- зиһен нән китмәү
- зиһен нән чыгару
- зиһен нән чыгу -
6 зиһен чуалту
= зиһен таркату сбить, спу́тать, сбить с то́лку -
7 тапкырлаучы
1. сущ.; мат.мно́житель2. прил.тапкырлаучыларга таркату — разложи́ть на мно́жители
явля́ющийся мно́жителем -
8 тарату
I тарат`уперех.1) в разн. знач. рассе́ивать || рассе́ять || рассе́ивание (тумана, дым,а элементов в какой-л. массе, тяжёлых чувств и т. п.)2)а) рассы́пать, разложи́ть; разбра́сывать/разброса́ть; раски́дывать/раскида́ть || рассыпа́ние, разложе́ние; разбра́сывание, раски́дываниетирес тарату — разложи́ть, раскида́ть наво́з (на поле, по полю)
б) размеща́ть/размести́ть || размеще́ние; устра́ивать/устро́ить || устра́ивание по ра́зным места́м3) разгоня́ть, разогна́ть || разго́нкөтүне таратып — разогна́в ста́до
җыенны тарату — разго́н схо́дки
чәчләрен иңнәренә таратып салган — распусти́ла во́лосы на пле́чи
5) в разн. знач. распространя́ть/распростра-ни́ть || распростране́ние (волн, запахов, ароматов, газеты, слухов, паники, болезни и т. п.)аң-белем тарату — распростране́ние зна́ний
6) раздава́ть/разда́ть || разда́ча (вещей, имущества, книг или тетрадей в школе)7) разноси́ть/разнести́ || разно́с, разнесе́ниехат тарату — разноси́ть пи́сьма
8) разда́ривать/раздари́ть || разда́риваниебүләкләр тарату — разда́ривать пода́рки
9) распуска́ть/распусти́ть || ро́спуск (организации, правительства, по приказу)см. тж. таркатукуып тарату — распуска́ть разго́ном
•II тар`атуперех.1) чеса́ть, расчёсывать/расчеса́ть; причёсывать/причеса́ть || чеса́ние, расчёсывание, причёсываниечәч тарату — причёсывать во́лосы
2) выра́внивать/вы́ровнять || выра́внивание гра́блями, ви́лами (воза, кучи сена, соломы)3) перен. чеса́ть, причеса́ть || причёсывание (кого) (в знач. вымога́ть)эчкече акча табар - мактанчыкның кесәсен таратыр — (посл.) пья́ница найдёт де́ньги - бу́дет вымога́ть у хвастуна́
-
9 таркатылу
-
10 таркатышу
взаимно-совм. от таркату
См. также в других словарях:
таркалу — (ТАРКАТУ) (ТАРКАЛЫШ) – 1. Төзелеш тәртибен, төзеклеген, бөтенлеген югалту (аерым өлешләрдән, кисәкләрдән төзелгән әйберләр тур.). Тәртипсез рәвештә таралу (кешеләр һ. б. җан ияләре тур.) 2. Таралу, таралышу 3. Гадирәк төзелешле состав өлешләргә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вату — 1. Каты әйберне кисәкләргә ваклау, таркату. Каты әйберне ике яки берничә өлешкә яру. күч. Таркату, җимерү 2. Эшкә яраксыз хәлгә китерү 3. Җимерү 4. күч. Сүзләрне, тел законнарын яки көйне бозу тур. 5. күч. Сөякләрдә, мускулларда, буыннарда… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сүтү — 1. Кире таркату, бозу, бүсү (чорнап, төреп, бәйләп, ишеп, тегеп, өеп корып ясаган эшләгән нәрсәне) чәч толымын сүтү, төенчек сүтү, киртә сүтү, кибән сүтү. Чорнап, төреп, урап, бәйләп, тегеп, борып куйган һ. б. ш. нәрсәне кире алу кәтүктән җеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
анализ — 1. Предметны яки күренешне аерым өлешләргә, кисәкләргә бүлеп, таркатып өйрәнү алымы; киресе: синтез 2. Нин. б. матдәне элементларга таркату, аларны тикшерү 3. Әйбер, күренеш турында тулаем хөкем йөртү өчен аның аерым кисәкләрен тикшерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бозу — 1. Яраксыз итү, начарландыру. Вату, җимерү 2. Башкачарак итеп яңадан тегү, кору, ясау өчен сүтү, җимерү 3. Сызып ташлау, бетерү, юкка чыгару (язу сызу тур.) 4. Бөтен, башланмаган әйберне башлау, бүлгәләү каз б. 6. Ялгыш итеп үзгәртү көйне б. 7.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
де... — Сүзгә кире мәгънә биреп, түбәндәгеләрне белдерүче алкушымча 1) Бетерү туктату, тарату таркату мәс. дегазация 2) Түбән дәрәҗәгә төшерү, бозу мәс. деградация … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
диз... — Сүзгә кире мәгънә бирә яки таркату җимерүне, бетерү бозуны, аеру бүлүне, начарлату кыенлаштыруны белдерә торган алкушымча мәс. дисгармония, дискрет … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дис... — Сүзгә кире мәгънә бирә яки таркату җимерүне, бетерү бозуны, аеру бүлүне, начарлату кыенлаштыруны белдерә торган алкушымча мәс. дисгармония, дискрет … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
онтау — Бик вак итеп (он хәленә җиткәнче) төю, таркату, онга әйләндерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пранлату — (ПЫР ТУЗУ) – 1) Тәртипсез рәв. тарату, сибү 2) Таркату, җимерү, тар мар итү 3) Бик нык ачулану, дулау. ПЫР ТУЗЫП – рәв. Бик каты, бик кызу (йөрү, кул чабу тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
призма — 1. Ике нигезе бер беренә параллель тигез күппочмаклардан һәм ян кырлары параллелограммнардан торган күпкырлы җисем 2. Катлаулы яктылыкны спектрга таркату, яктылык нурларының юнәлешен үзгәртү һ. б. өчен оптик, приборларда кулл. тор. үтә күренмәле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
