поймать

πιάσε με από το χέρι — возьми меня за руку;

πιάνω κάποιον από τα μαλλιά — хватать кого-л. за волосы;

πιάνω τον σφυγμό — пощупать пульс;

πιάσε μου το βιβλίο από το ράφι — достань мне ту книгу со стеллажа;

πιά ψάρια — ловить рыбу;

πιάνω τον κλέφτη — поймать вора;

πιάστε τον! — ловите его1;

πιάνω τό νόημα — схватывать смысл;

βιάσου να μην σε πιάσει η νύχτα — поторопись, а то тебя застигнет ночь;

τό μαγαζί πιάνει τρείς χιλιάδες τη μέρα — дневная выручка магазина составляет три тысячи драхм;

τό σπίτι θα πιάσει πενήντα χιλιάδες — за дом можно получить пятьдесят тысяч драхм;

δεν πιάνω ούτε τα λεφτά μου — продавать в убыток; — невыгодно продавать;

πιάσε δυό θέσεις — займи два места;

πιάσαμε την γέφυρα — мы заняли мост;

πιάνω σπίτι — арендовать дом;

πιάνω κατοικία — снимать квартиру;

τό βαρέλι πιάνει τετρακόσια κιλά — бочка вмещает 400 килограмм;

πιάσανε φιλία — они подружились;

πιάσαμε κουβέντα — мы завели разговор;

τό σπίτι θα το πιάσουμε γιά εκατό χιλιάδες δραχμές — мы дадим за этот дом сто тысяч драхм;

τα μεταφορικά δεν τα πιάνουμε — транспортные расходы в расчёт не принимаются;

πιάσε πέντε κιλά λάδι από το βαρέλι — налей пять килограмм масла из бочки;

τον πιάνει πονοκέφαλος — он страдает головными болями;

την πιάνει η θάλασσα — она плохо переносит море, страдает морской болезнью;

με πιάνει συγκίνηση όταν ακούω τη φωνή της — когда я слышу её голос, меня охватывает волнение;

σε πιάνει λύπη να τον βλέπεις — когда смотришь на него, испытываешь жалость;

όταν τον βλέπει τον πιάνει θυμός — при виде его он сердится;

πιάσανε φωτιά και τα γειτονικά σπίτια — огонь перекинулся и на соседние дома;

δεν τον πιάνει το κρασί — вино его не берёт, от вина он не пьянеет;

τον πιάνει ο ήλιος — он быстро загорает;

πιάνω γρίππη — заразиться гриппом;

εμάς δεν μας πιάνει αυτός ο νόμος — нас этот закон не касается;

§ πιάνω τόπο — оказываться полезным (о советах, просьбах и т. п.);

πιάνω στο στόμα μου κάποιον — а) злословить (о ком-л.); — б) постоянно упоминать кого-л.;

πιάνω τό θεό — божиться;

πιάνω τό τραγούδι — затянуть песню;

πιάνω πουλιά στον αέρα — быть очень способным, ловким; — на ходу подмётки рвать;

πιά με το καλό — подойти по-хорошему (к кому-л.); — действовать добром (на кого-л.);

πιά κάποιον στα πράσα — поймать с поличным кого-л.;

δεν τον πιάνει το μάτι σου — внешне он не производит впечатления;

δεν πιάνω χαρτωσιά ( — или μπάζα) μπροστά σε κάποιον — и в подмётки не годиться кому-л.;

δεν τον πιάνω νει το φαΐ — еда ему не впрок;

είναι να πιάνεις τη μύτη σου — всё это отвратительно;

τον πιάνει το γλυκύ του ( — или

μάτι κακό να μην σε πιάσει — упаси тебя боже от дурного глаза;

τα γραμματόσημα δεν πιάνουν στον φάκελλο ( — почтовые) марки не приклеиваются к конверту;

οι μηλιές δεν πιάνουν στα μέρη μας — в наших краях яблони не растут;

αυτό το πλοίο δεν πιάνει στην 'Αλεξάνδρεια — этот пароход не причаливает у Александрия;

πιάνω τα βουνά — уходить в горы;

τα ξύλα είναι χλωρά και δεν πιάνουν — дрова сырые и поэтому не- загораются;

οι διαμαρτυρίες πιάσανε — протесты оказали действие;

τό κλειδί κάπου πιάνει — ключ где-то застревает;

τό φθινόπωρο συχνά πιάνει τρικυμία — осенью часто разражаются штормы;

§ πιάνω απ' την αρχή — начинать сначала;

πιάνομαι

πιάνόμαστε από το χέρι — держаться за руки;

πιάστηκε το φουστάνι σ' ένα καρφί — платье зацепилось за гвоздь;

πιάνομαι από κάποια ιδέα — ухватиться за какую-л. мысль 4) попасться, быть пойманным, схваченным;

ο κλέφτης πιάστηκε — вор пойман;

πιάστηκαν να λένε ψέμματα — они были уличены во лжи;

αυτός πιάνεται με όλον τον κόσμο — он со всеми ссорится;

στο τέλος πιάστήκανε — в конце они подрались;

πιάστηκαν τα πόδια του — а) у него ноги затекли; — б) у него ноги отнялись;

πιάστηκαν όλα τα στρατηγικά σημεία ( — были) заняты все стратегические пункты;

τα παιδιά του πιάστηκαν — его дети (уже) встали на ноги;

§ πιάνομαι από ψηλά — важничать, задирать нос;

πιάνομαι από λεφτά — богатеть;

πιάνομαι από τα λόγια μου ( — пли στα λόγια μου) — попадаться на слове;

αυτός δεν πιάνεται από πουθενά — его разве поймаешь!;

ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται — погов. утопающий хватается за соломинку

(τι χερσίν, ἐν и μετὰ χερσίν, χειρὸς ἑλεῖν τινα Hom.)

(λέοντα ἐν βρόχοις Eur.; τοὺς φεύγοντας Lys.; μέγαν ἰχθύν Theocr.)

(πόλιν Hom., Aesch., Her., Thuc.; χώραν Soph.)

ἱκανῶς αἱρήσειν τι Plat. — получить достаточное представление о чем-л.

(στεφάνους Pind.)

αἱ. δίκην или γραφήν Dem., Plut.— выигрывать судебный процесс;

(τινα χαλκῷ или ἔγχεσιν, Ἕκτωρ ἕλε Σχεδίον Hom.)

(τινα Hom.)

(τὰ πονηρὰ ἀνθρώπια Xen.; ὑπὸ χρημάτων αἱρεθῆναι Plut.)

ὅ τί μιν ὅ λόγος αἱρέει Her. — столько, сколько ему заблагорассудится;

τέν γνώμην τινὸς αἱρέεσθαι Her. — присоединяться к чьему-л. мнению;

(ἀχλὺν ἀπ΄ ὀφθαλμῶν Hom.)

(τινά τινος Arph., τινά τι Isocr.)

Ὠρίων΄ ἕλετο Ἠώς Hom. — Эос избрала себе Ориона (в мужья);

(τι πρό τινος Her., Xen., τι ἀντί τινος Xen., Arst., Dem. и τί τινος Soph.)

συλλαμβάνω αιχμαλώτους — захватывать пленных;

συλλαμβάνω επ' αυτοφώρω — поймать с поличным;

συλλαμβάνω τον εγκληματία — задерживать преступника;

δεν μπορώ να τον τρακάρω — я не могу его поймать, увидеться с ним;

(impf. ἐγιγνόμην, fut. γενήσομαι, aor. 2 ἐγενόμην - дор. ἐγενόμαν, pf. γέγονα - эп. тж. γέγαα, part. γεγαώς - стяж. γεγώς; pass.: pf. γεγένημαι, ppf. (ἐ)γεγενητο)

(θανεῖν ἢ γενέσθαι Hes.; γ. καὴ ἀπόλλυσθαι Plat.)

(φύλλα καὴ ἄνθεα γίγνεται ὥρῃ Xen.; τὰ γιγνόμενα ἐν ἀγρῷ Xen. и κατὰ τὰς χώρας Arst.)

γ. ἔκ τινος Her., ἀπό τινος Xen., ὑπό τινος Thuc., Xen. и παρά τινος Plat. — случаться из-за кого(чего)-л., вследствие чего-л. или благодаря кому(чему)-л.;

πάντα γιγνόμενος (Πρωτεύς) Hom. — Протей, превращающийся во все (что угодно);

(ἔστι μὲν οὐδέν, ἀεὴ δε γίγνεται Plat.; γίγνεται πάντα ἐξ ἐναντίων ἢ εἰς ἐναντία Arst.)

(ἅμα ἕῳ γιγνομένῃ Thuc.; ὡς τρίτη ἡμέρη ἐγένετο Her.)

ἔτεα τρία καὴ δέκα γεγονώς Hom. ( или γενόμενος Xen.) — достигший 13 лет от роду;

(τὸ ἀπὸ τινος γενόμενον ἀργύριον Xen.)

πρὴν ἓξ μῆνας γεγονέναι Plat. — не прошло и шести месяцев;

(ἀνήρ Plut.)

(τινος Her.)

(τί τινος Arph. и εἰ … Plat.)

(τινά Hom.)

(ἐλέγξαι τινὰ ὠκύτητι Pind.)

(μῦθόν τινος Hom.)

(τὰ φίλτατα ἐληλεγμένα Luc.)

(τοῦτ΄ ἐλεγξαι πειράσομαι πρῶτον, ἐφ΄ ᾧ φρονεῖ μάλιστα Dem.)

οὐκ ἔχειν ἔτι ἐλεγχομένους ἀρνέεσθαι Her. — (рассказывают), что они, будучи уличены, не могли больше отпираться;

(τινά τι Plat., τινὰ περί τινος Arph. и τινὰ ποιεῖν τι Eur.)

(τινά Aesch.)

(τοὺς αἰχμαλώτους Xen.)

(πάσαις βασάνοις τι Plat.)

(τὰ ἔργοις ἐληλεγμένα Plat.)

ἐπὴ τοῖς πεντήκοντα ταλάντοις ἑκατὸν ἐπιλαβεῖν Arst. — сверх пятидесяти талантов получить (еще) сто

(μικρὸν οἰνάριον Plut.)

(τῶν ἀφλάστων νηός Her.; τὼν νεῶν Thuc.; τῆς ἴτυός τινος Xen.; τῆς χειρός τινος τῇ δεξιᾶ Plat.; τῶν τριχῶν Aeschin.; ἀλλήλων ταῖς χερσί Plut.)

(τόπον τινά Arst., Plut.; med. τῶν ὀρῶν Plut.)

(πολὺν χῶρον Theocr.)

(τέν ῥῖνα Arph.; τοῖς ἐπικαλύμμασιν, sc. τοὺς πόρους Arst.; τὸν αὐλίσκον Polyb.)

ἐ. τὸ ὕδωρ Lys., Isae.; — остановить воду (в водяных часах на время, свидетельских показаний или чтения документов, что не входило в регламент судебного оратора):

(ταχὺ ἐπιλαβὸν γῆρας Plat.; νυκτὸς ἐπιλαβούσης Diod.; ὅταν ἐπιλαμβάνῃ τὸ θέρος Arst.)

(οἱ πολέμιοι ἐπιλαμβάνουσιν Luc.)

(ἐπιλαβὼν λοιμὸς τὸν στρατόν Her.)

ἐδεδοίκεσαν μέ σφῶν χειμὼν τέν φυλακέν ἐπιλάβοι Thuc. — (в Афинах) боялись, как бы зима не застигла их гарнизон

ἐπιλαμβάνου ἐμοῦ, ἐάν τί σοι δοκῶ μέ καλῶς λέγειν Plat. — перебивай меня, если тебе покажется, что я говорю что-л. неправильно

(τινος Dem.)

(κτήματος Plat.)

(τοῦ ψηφίσματος Xen.; τῶν εἰρημένων Plut.)

(γαλήνης Plat.; ζωῆς αἰωνίου NT.)

ἔτη τοῦ πολέμου ἐπέλαβεν ὀκτὼ καὴ ἔνατον ἐκ μέσου, ὅτε ἐπεφεύγει Thuc. — (Хрисид) бежал в середине девятого года войны;

(πράξεων μεγάλων καὴ λαμπρῶν ἀγώνων Plut.)

(ἔλαφος Xen.; διὰ τέν παχύτητα Arst.)

(χωρίον Plut.)

(ὑπὸ χρημάτων, διὰ κολακείας Plut.)

(εἰς δεισιδαιμονίαν, πρὸς ἡδονάς Plut.)

(τοῖς γάμοις и εἰς τέκνα Eur.; τῷ πολέμῳ и τοὺς πολέμους Her.; ἔν τινι Xen.; ἐπί τινι Luc.)

ὥρας εὐτυχηκώς Luc. — наделенный красотой

πόνου χωρὴς οὐδὲν εὐτυχεῖ Soph. — без труда ничто не удается;

(ζητεῖτε καὴ εὑρήσετε NT.)

(ἀλήθειαν Arst.; δικαιοσύνην NT.)

(τι παρά τινος NT.)

(ζ. τὰ θεῖα Xen.; ζ. καὴ λογίζεσθαι Arst.)

ἵνα μέ ζῃτέοιεν σιτία Her. — чтобы не ощущать недостатка в хлебе, т.е. чтобы не думать о голоде

(μέ ζητεῖτε τί φάγητε καὴ τί πίητε NT.)

(πύλας Thuc.; θύρας Xen.)

(βλέφαρα ἐν τῷ ὕπνῳ Xen.; στόμα Eur.)

(τὰς ἀσπίδας Xen.)

(τοὺς πολεμίους Polyb.)

(τὸν χῶρον ἐπ΄ ἀμφότερα Her.; αἱ συγκλείουσαι πλευραὴ τὸ στῆθος Arst.)

(ξυγκεκλῃμένη πέπλοις Eur.)

(ἥ πολεμία) ξυνέκλῃε διὰ μέσου Thuc. неприятельская территория посредине перерезала путь

σ. τινὰς ἔριδι στυγερᾷ Eur. — посеять между кем-л. страшную ненависть

σ. τινὰ εἰς φόρους Polyb. — заставлять кого-л. платить дань;

(τινὰ εἰς ἀπείθειαν и τὰ πάντα ὑπὸ ἁμαρτίαν NT.)

(τοὺς περιγενομένους τῆς στρατιῆς Her.; ἁπάσας τὰς δυνάμεις Plat.)

(τὸ στόμα τε καὴ ὀφθαλμούς Plat.)

(τινά Soph., Eur., Arph., NT.)

σ. τινὰ ζῶντα Eur. — захватывать кого-л. живьем;

(τινά Soph.)

πάντα σ. τὸν λόγον Her. — охватывать вопрос полностью;

(τέν Ἑλλάδα γλῶσσαν Her.)

(τι Plat.)

(τὸ σπέρμα Arst.)

(τὸ θῆλυ συλλαμβάνει Arst.; συνέλαβεν ἥ γυνέ αὐτοῦ NT.)

(τοῖς ἀθύμοις Soph.; τῇ πόλει Arph.; τινί NT.)

(πεῖσμα Hom.)

(ζευκτήριον Τροίᾳ Aesch.)

(τινὰ γυμνόν NT.)

(ἐν ἱματίοις λευκοῖς NT.)

π. χεῖράς τινι Eur., Plat. — обвивать кого-л. руками (ср. 8)

(τεῖχος Πελοποννήσῳ Arst. и τῷ λιμένι Polyb.; χάρακά τινι NT.; med. τείχη Thuc. и τεῖχος τέν πόλιν Her.)

(ἀνανδρίαν τινί Eur.)

(τὸ ἀγαθόν τινι Her.)

περιβαλεῖν πλῆθος τῶν ἰχθύων Her. — поймать множество рыб(ы);

(ἀλλήλους Xen.)

(τοὺς πολεμίους Plat.)

(τυραννίδα τινί Eur.)

(τινὴ δουλείαν Eur.)

(τινὰ χαλκεύματι Aesch.; τινὰ κακῷ Eur.)

π. περὴ ἕρμα τέν ναῦν Thuc. — налететь с кораблем на скалу

(τὸν Ἄθων Her.; Σούνιον Thuc.)

(τινά τινι Hom.)

(τόπους Xen.)

(τῇ διανοίᾳ τι Isocr.; ξυμπάντα τὰ οἰκεῖα Plat.)

μακρὰν περιβαλλόμενοι Plat. — пространно разглагольствуя;

(πύλας Thuc.; θύρας Xen.)

(βλέφαρα ἐν τῷ ὕπνῳ Xen.; στόμα Eur.)

(τὰς ἀσπίδας Xen.)

(τοὺς πολεμίους Polyb.)

(τὸν χῶρον ἐπ΄ ἀμφότερα Her.; αἱ συγκλείουσαι πλευραὴ τὸ στῆθος Arst.)

(ξυγκεκλῃμένη πέπλοις Eur.)

(ἥ πολεμία) ξυνέκλῃε διὰ μέσου Thuc. неприятельская территория посредине перерезала путь

σ. τινὰς ἔριδι στυγερᾷ Eur. — посеять между кем-л. страшную ненависть

σ. τινὰ εἰς φόρους Polyb. — заставлять кого-л. платить дань;

(τινὰ εἰς ἀπείθειαν и τὰ πάντα ὑπὸ ἁμαρτίαν NT.)

(τοὺς περιγενομένους τῆς στρατιῆς Her.; ἁπάσας τὰς δυνάμεις Plat.)

(τὸ στόμα τε καὴ ὀφθαλμούς Plat.)

(τινά Soph., Eur., Arph., NT.)

σ. τινὰ ζῶντα Eur. — захватывать кого-л. живьем;

(τινά Soph.)

πάντα σ. τὸν λόγον Her. — охватывать вопрос полностью;

(τέν Ἑλλάδα γλῶσσαν Her.)

(τι Plat.)

(τὸ σπέρμα Arst.)

(τὸ θῆλυ συλλαμβάνει Arst.; συνέλαβεν ἥ γυνέ αὐτοῦ NT.)

(τοῖς ἀθύμοις Soph.; τῇ πόλει Arph.; τινί NT.)

(κεφαλέν ἐπ΄ ἀγκῶνος Hom.)

(ἀσπίδας πάροιθέν τινος Hom.)

(τινα ἐν φυλακᾷ Pind.)

νόον σχέθε τόνδ΄ ἐνὴ θυμῷ Hom. — вот что он придумал;

(κοῦρον Soph.)

(ἵππους φυσιόωντας Hom.)

(τινα Hom.)

(τινά τινος Aesch., Soph., Arph. и ψ. τινά τι Eur., Xen.)

ψευσθῆναί τινος Soph., Her., Thuc., Arph., τινι и ἔν τινι Her., περί τινος Xen., Plat. и τι Xen., Plat.; — обмануться в ком(чем)-л. или насчет чего-л.;

(ψεύσομαι ἢ ἔτυμον ἐρέω Hom.)

ψεύδει ἥ ἐπίνοια τέν γνώμην Soph. — последующее размышление опровергает (прежнее) мнение

(ὅρκια Hom.; συνθήκας Xen.)