-
61 фигыль
сущ.1) де́ло; де́йствие, дея́ние, посту́покусал фигыльне ташлау — освободи́ться (отказа́ться) от недо́брых дел
2) хара́ктер; нрав, нату́ра; пова́дка, поведе́ниекеше фигылен ахырынача аңлап та булмый — хара́ктер челове́ка до конца́ и не поймёшь
эшенә карап - акчасы, фигыленә карап - хөрмәте — (посл.) за рабо́ту- пла́та, за поведе́ние - уваже́ние
ишәкнең фигыле иясенә мәгълүм — (посл.) нрав осла́ изве́стен его́ хозя́ину
3) лингв. глаго́л || глаго́льныйхәзерге заман һәм үткән заман фигыльләре — глаго́лы настоя́щего и проше́дшего вре́мени
кушма фигыль — сло́жный (составно́й) глаго́л
фигыль формалары — глаго́льные фо́рмы
-
62 формуляр
1. сущ.; в разн. знач.формуля́р (порта, корабля, самолёта; библиотеки)2. прил.китапханә формуляры — библиоте́чный формуля́р
формуля́рныйформуляр мәгълүматлар — формуля́рные све́дения
формуляр гриф — формуля́рный гриф
-
63 шпионлык
сущ.шпио́нство, шпиона́ж || шпио́нский; агенту́рныйшпионлыкта гаепләү — обвиня́ть в шпиона́же (шпио́нстве)
шпионлык эшенә тарту — привле́чь к шпио́нской рабо́те
шпионлык мәгълүматлары — агенту́рные све́дения, шпио́нские све́дения
-
64 шунлыктан
1) нареч.; разг. от э́того, от того́; по э́той причи́не, по причи́не того́ (э́того), всле́дствие того́ (э́того); вот почему́, в си́лу э́тогокартайган инде, авыруы да шунлыктан — стар уж, и боле́знь от э́того
2) в знач. союза причины поэ́тому, оттого́, потому́мәгълүматлар инде искергән, шунлыктан аларга таянып булмый — све́дения уже́ устаре́ли, поэ́тому нельзя́ на них опира́ться
-
65 ышанычлы
1. прил.1)а) надёжный, благонадёжный, ве́рныйышанычлы юлдаш — надёжный спу́тник; ве́рный сора́тник
ышанычлы дус — ве́рный друг
ышанычлы кешеләр — благонадёжные лю́ди
ышанычлылардан исәпләнү — счита́ться благонадёжным
ышанычлы киңәшче — ве́рный сове́тчик
б) надёжный, гаранти́рованныйышанычлы вәгъдә — гаранти́рованное обеща́ние
ышанычлы кулларга тапшыру — вручи́ть в надёжные ру́ки
2) уве́ренныйышанычлылы адымнар белән — уве́ренными шага́ми (по́ступью)
3) достове́рный, доказа́тельный, авторите́тныйышанычлы мәгълүматлар — достове́рные да́нные
ышанычлы белгечләр — авторите́тные специали́сты
4)а) дове́ренныйышанычлы вәкил — дове́ренное лицо́
б) в знач. сущ. ышанычлысы дове́ренный2. нареч.кооператив ышанычлысы — дове́ренный кооперати́ва
1) надёжно, ве́рноышанычлы хезмәт итү — служи́ть ве́рно
ышанычлы саклау — храни́ть (охраня́ть) надёжно
2) уве́ренноышанычлы сөйләү — говори́ть уве́ренно
3) достове́рно, доказа́тельноышанычлы раслау — подтвержда́ть доказа́тельно
•- ышанычлы вәкил
- ышанычлы күренү
- ышанычлы рәвештә -
66 экологик
прил.экологи́ческийэколо́гик мәгълүматлар — экологи́ческие да́нные
эколо́гик һәлакәт — экологи́ческая катастро́фа
илдәге эколо́гик хәлне яхшырту — улу́чшить экологи́ческую обстано́вку в стране́
-
67 эксперименталь
прил.1) эксперимента́льный (завод, станок, взрыв, метод и т. п.)эксперименталь юл белән — эксперимента́льным спо́собом, эксперимента́льно
эксперименталь мәгълүматлар — эксперимента́льные да́нные
2) эксперимента́льно-эксперименталь лаборатор эшләр — эксперимента́льно-лаборато́рные рабо́ты
эксперименталь педагогик тәҗрибә — эксперимента́льно-педагоги́ческий о́пыт
-
68 электән
нареч.1) давно́, с да́вних времён (пор), и́здавна, и́сстари, изве́чно, во все времена́электән билгеле кешеләр — и́здавна изве́стные лю́ди
электән шулай килгән — с да́вних пор заведено́ так, изве́чно (и́здавна) бы́ло так
электән мәгълүм хакыйкать — и́стина, изве́стная с да́вних времён (во все времена́); изве́стная и́стина
2) разг. зара́нее; трад.; поэт. заблаговре́менноэлектән кисәтелгән кешеләр — зара́нее предупреждённые лю́ди,
электән хәзерләп куелган — заблаговре́менно пригото́вленный
-
69 mäğlüm
мәгълүм прил.известный; определённый; знакомыйизвещать; сообщать; оповещатьвыясняться/выясниться. -
70 mäğlümat
-
71 mäğlümatlaştıru
-
72 mäğlümatlı
См. также в других словарях:
мәгълүм — 1. Билгеле, билгеле булган, гадәттәге, таныш 2. МӘГЪЛҮМЕҢ, МӘГЪЛҮМЕГЕЗ – Белгән, таныш кешегез … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мәгълүмәт — 1. Аң белем, белем, гыйлем 2. Хәбәр, материал. Белешмә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мәгълүмәтле — 1. Белемле, укыган, күп белә торган 2. Нәрсәдән дә булса хәбәрдар … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
намәгълүм — иск. кит. Билгесез … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
нәгъләт — иск. кит. Ләгънәт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
белем — 1. Фикерләү алымнарының, фән яки практика белән расланган төп фикер һәм хөкемнәрнең хәтердәге эзлекле җыелмасы. Мәгълүмәт яки мәгълүмәтләр системасы. Нин. б. фән яки эшчәнлек өлкәсендә мәгълүмәтлелек, укымышлылык 2. Нин. б. иҗтимагый нормалар… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
билгеле — с. 1. Нин. б. билгесе, тамгасы булган 2. Яхшы таныш, мәгълүм 3. Анык, ачык булган, аңлаешлы. Исбатланган, һәркемгә мәгълүм. Нин. б. эш эзлекле башкарылып килә торган, махсус билгеләнгән (вакыт тур.) 4. Мәгълүм (бер) , аерым (бер) , ниндидер,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
прогноз — 1. Фәнни мәгълүмәт нигезендә берәр вакыйганың, эш хәлнең, күренешнең үсеше һәм булачак нәтиҗәсе турында алдан әйтү 2. Метеорологик мәгълүмәткә таянып, киләчәк көннәрдәге һава торышын алдан билгеләү 3. Авыруның ничек узуына карап аның ни белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
таныклык — 1. Шаһитлык, шаһит; танык, гуаһ булу 2. Гуаһлык, шаһитлык; берәр вакыйга турында шунда булган кешенең мәгълүмәте. Гомумән берәр нәрсә турында анык мәгълүмәт 3. Шәхеснең иҗтимагый хәлен, белемен, һөнәрен, дәрәҗәсен яки берәр хокукын күрсәтеп һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Глеб — м. – имя собств., др. русск. Гълѣбъ, Изборн. Свят. 1073 г.; см. Соболевский, РФВ 64, 178. Заимств. из др. сканд. Guðleifr, др. шв. *Guðlēfr; см. Соболевский, там же; Фасмер, RS 6, 211. Ср. также др. русск. собств. Улѣбъ из др. сканд. Ǫleifr. Св … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
круглый — укр. круглий, цслав. крѫглъ, болг. кръгъл, сербохорв. о̀ кру̑гао, ж. о̀кругла, словен. krogǝl, чеш. okrouhly, польск. okrągɫy. От круг (см.) … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера