Перевод: со всех языков на русский

с русского на все языки

йоҥыжаш

  • 1 йоҥыжаш

    йоҥыжаш
    Г.: янгыжаш
    -ам
    жевать; пережевывать, пережевать; перемалывать пищу

    Ушкал йоҥыжа корова жуёт жвачку.

    Ош вуян презе Вачийын ойлымыжым пуйто умылыш, кинде шултышым пурлын нале, йоҥыжаш тӱҥале. М. Иванов. Белоголовый телёнок как будто понял Вачия, откусил кусок хлеба, начал жевать.

    Марийско-русский словарь > йоҥыжаш

  • 2 пеҥыжаш

    пеҥыжаш
    -ам
    1. стонать, кряхтеть; издавать стон, кряхтенье

    Йырваш сусыргышо-влак кечкыжыт, пеҥыжыт я йӧсланен пӧрдалыт. И. Ятманов. Кругом кряхтят, стонут или валяются в муках раненые.

    – А молан тый, кугызай, от пелеште, эре пеҥыжат веле «ых» да «ых»? Н. Лекайн. – А почему ты, дядя, ничего не говоришь, всё только кряхтишь «ых» да «ых»?

    Сравни с:

    эҥыраш, кечкыжаш
    2. тужиться, натужиться; делать усилия, силиться

    Маскалан адак паша, йӱдымат шагал мала: Пеҥыжеш, толаша, нумалеш пӧрнялам. М. Казаков. Медведю опять работа, даже ночью мало спит: тужится, старается, таскает брёвна.

    Но паша чучат ок воране: мыняр пеҥыжам, а пайдаже уке. Г. Чемеков. Но работа совсем не клеится: сколько ни тужусь, толку нет.

    3. брюзжать, ворчать; сердито выражать недовольство

    – Тый мылам корным от пу, – пепыжеш Мирон. П. Корнилов. – Ты не даёшь мне дорогу, – ворчит Мирон.

    – Ия-влак, иктыштат нумалаш полшаш огыт мий, шӱшкаш гын, ямдыжлан тале улыт, – пеҥыжеш Иван. С. Чавайн. – Черти, никто не приходит помогать, а лопать готовое – все мастера, – брюзжит Иван.

    4. перен. урчать; производить звуки низкого тона

    Пётр педальым вийын тошкале, мотор чонан гай йӧсын пеҥыжеш. А. Александров. Пётр с силой нажал на педаль, мотор жалобно урчит, как живой.

    Нӧлталтше пурак ора лоҥгаште грузовик-влак мӱгырат да пеҥыжыт. «Мар. ком.» В поднявшихся клубах пыли ревут и урчат грузовики.

    Сравни с:

    мӱгыраш

    Марийско-русский словарь > пеҥыжаш

  • 3 йоҥыжаш

    Г. я́нгыжаш -ам жевать; пережевывать, пережевать; перемалывать пищу. Ушкал йоҥыжа корова жуёт жвачку.
    □ Ош вуян презе Вачийын ойлымыжым пуйто умылыш, кинде шултышым пурлын нале, йоҥыжаш тӱҥале. М. Иванов. Белоголовый телёнок как будто понял Вачия, откусил кусок хлеба, начал жевать.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > йоҥыжаш

  • 4 йоҥыжаш

    жевать жвачку.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > йоҥыжаш

  • 5 пеҥыжаш

    2) кряхтеть.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > пеҥыжаш

  • 6 пеҥыжаш

    -ам
    1. стонать, кряхтеть; издавать стон, кряхтенье. Йырваш сусыргышо-влак кечкыжыт, пеҥыжыт я йӧсланен пӧрдалыт. И. Ятманов. Кругом кряхтят, стонут или валяются в муках раненые. – А молан тый, кугызай, от пелеште, эре пеҥыжат веле "ых" да "ых"? Н. Лекайн. – А почему ты, дядя, ничего не говоришь, всё только кряхтишь "ых" да "ых"? Ср. эҥыраш, кечкыжаш.
    2. тужиться, натужиться; делать усилия, силиться. Маскалан адак паша, йӱ-дымат шагал мала: Пеҥыжеш, толаша, нумалеш пӧрнялам. М. Казаков. Медведю опять работа, даже ночью мало спит: тужится, старается, таскает брёвна. Но паша чучат ок воране: мыняр пеҥыжам, а пайдаже уке. Г. Чемеков. Но работа совсем не клеится: сколько ни тужусь, толку нет.
    3. брюзжать, ворчать; сердито выражать недовольство. – Тый мылам корным от пу, – пепыжеш Мирон. П. Корнилов. – Ты не даёшь мне дорогу, – ворчит Мирон. – Ия-влак, иктыштат нумалаш полшаш огыт мий, шӱшкаш гын, ямдыжлан тале улыт, – пеҥыжеш Иван. С. Чавайн. – Черти, никто не приходит помогать, а лопать готовое – все мастера, – брюзжит Иван.
    4. перен. урчать; производить звуки низкого тона. Пётр педальым вийын тошкале, мотор чонан гай йӧсын пеҥыжеш. А. Александров. Пётр с силой нажал на педаль, мотор жалобно урчит, как живой. Нӧлталтше пурак ора лоҥгаште грузовик-влак мӱгырат да пеҥыжыт. «Мар. ком.». В поднявшихся клубах пыли ревут и урчат грузовики. Ср. мӱгыраш.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > пеҥыжаш

  • 7 варкынаш

    варкынаш
    -ем
    напрягаться, напрячься; тужиться, понатужиться; приложить усилия, делая что-л.

    Карпуш иктӧр тӱредын да тӱредын. Ни шкенжым варкыныше гай толаштарен огыл, ни имньыжым индырен огыл. М. Шкетан. Карпуш убирал хлеб ровно, ни себя не заставлял перенапрягаться, ни лошадь не мучил.

    Смотри также:

    кыртмаш, пеҥыжаш

    Марийско-русский словарь > варкынаш

  • 8 йоҥыжмаш

    йоҥыжмаш
    Г.: янгыжмаш
    сущ. от йоҥыжаш

    Эркын йоҥыжмаш медленное жевание.

    2. жвачка; вторичное пережевывание пищи, а также сама пища

    Марийско-русский словарь > йоҥыжмаш

  • 9 йоҥыжшо

    йоҥыжшо
    1. прич. от йоҥыжаш
    2. прил. жвачный

    Йоҥыжшо вольык жвачное животное.

    Марийско-русский словарь > йоҥыжшо

  • 10 пеҥыжмаш

    пеҥыжмаш
    сущ. от пеҥыжаш
    1. стон, кряхтенье

    Йӧсын пеҥыжмаш тяжёлый стон.

    2. потуги, натуга

    Пеҥыжмаш деч посна пашам ышташ работать без натуги.

    3. перен. урчание

    Мотор пеҥыжмаш урчание мотора.

    Марийско-русский словарь > пеҥыжмаш

  • 11 пеҥыжме

    пеҥыжме
    1. прич. от пеҥыжаш
    2. в знач. сущ. стон, кряхтенье

    Пӧртыштӧ ватемын нюслымыжо, пеҥыжмыже шокта. Я. Элексейн. В избе слышны всхлипывание, стоны моей жены.

    3. в знач. сущ. потуги, натуга

    Пеныжме дене шкеже рак гай йошкарген. От натуги сам покраснел, как рак.

    4. перен. в знач. сущ. урчание

    Уремыште лавыраш пижше машинан пеҥыжмыже шокта. На улице слышно урчание буксующей машины.

    Марийско-русский словарь > пеҥыжме

  • 12 чыркынаш

    чыркынаш
    диал.
    Г.: цӹркӹнӓш
    -ем
    1. тужиться, напрягаться, кряхтеть

    Чыркынен-чыркынен, боец-влак Андрейым кӱ ораш шупшын кӱзыктышт. «Ончыко» Бойцы, кряхтя, подняли Андрея на груду камней.

    Сравни с:

    пеҥыжаш

    Тугай еҥ-влакым шинчем, лӱмдаш гына чыркынем. Г. Микай. Таких людей знаю, только не смею их назвать.

    Сравни с:

    чыраш

    Марийско-русский словарь > чыркынаш

  • 13 эҥыжа

    эҥыжа
    1. крюк, крючок (для подвешивания котла, витья верёвки и т. д.)

    Трос эҥыжа крюк троса;

    эҥыжа дене шупшаш тянуть крюком.

    Кудышто кок кашта лийын, тушко под сакыме эҥыжам келыштареныт. МЭЭ. В летней кухне было два шеста, на них приспособили крюк для подвешивания котла.

    (Ачаже) вигак пырдыж воктен, эҥыжаште, кечыше книга калтам ужо. М. Шкетан. Отец сразу же увидел висящую на стене, на крючке, котомку с книгами.

    Кандырам эҥыжаш пижыктен пунат. Ӱпымарий. Верёвку вьют, привязав к крюку.

    2. диал. крючок (рыболовный)

    Эҥыжашкем шукшым керальымат, кол-влак модмашке кудалтышым. «Мар. ком.» Я насадил на крючок червяка и закинул туда, где нерестились (букв. играли) рыбы.

    Смотри также:

    эҥыр

    Марийско-русский словарь > эҥыжа

  • 14 варкынаш

    -ем напрягаться, напрячься; тужиться, понатужиться; приложить усилия, делая что-л. Карпуш иктӧр тӱредын да тӱредын. Ни шкенжым варкыныше гай толаштарен огыл, ни имньыжым индырен огыл. М. Шкетан. Карпуш убирал хлеб ровно, ни себя не заставлял перенапрягаться, ни лошадь не мучил. См. кыртмаш, пеҥыжаш.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > варкынаш

  • 15 йоҥыжмаш

    Г. я́нгыжмаш сущ. от йоҥыжаш
    1. жевание (кочкышым пурын тыгыдемдымаш). Эркын йоҥыжмаш медленное жевание.
    2. жвачка; вторичное пережевывание пищи, а также сама пища.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > йоҥыжмаш

  • 16 йоҥыжшо

    1. прич. от йоҥыжаш.
    2. прил. жвачный. Йоҥыжшо вольык жвачное животное.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > йоҥыжшо

  • 17 пеҥыжмаш

    сущ. от пеҥыжаш
    1. стон, кряхтенье. Йӧсын пеҥыжмаш тяжёлый стон.
    2. потуги, натуга. Пеҥыжмаш деч посна пашам ышташ работать без натуги.
    3. перен. урчание. Мотор пеҥыжмаш урчание мотора.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > пеҥыжмаш

  • 18 пеҥыжме

    1. прич. от пеҥыжаш.
    2. в знач. сущ. стон, кряхтенье. Пӧртыштӧ ватемын нюслымыжо, пеҥыжмыже шокта. Я. Элексейн. В избе слышны всхлипывание, стоны моей жены.
    3. в знач. сущ. потуги, натуга. Пеныжме дене шкеже рак гай йошкарген. От натуги сам покраснел, как рак.
    4. перен. в знач. сущ. урчание. Уремыште лавыраш пижше машинан пеҥыжмыже шокта. На улице слышно урчание буксующей машины.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > пеҥыжме

  • 19 чыркынаш

    диал., Г. цӹркӹ́нӓш -ем
    1. тужиться, напрягаться, кряхтеть. Чыркынен-чыркынен, боец-влак Андрейым кӱ ораш шупшын кӱзыктышт. «Ончыко». Бойцы, кряхтя, подняли Андрея на груду камней. Ср. пеҥыжаш.
    2. не сметь. Тугай еҥ-влакым шинчем, лӱмдаш гына чыркынем. Г. Микай. Таких людей знаю, только не смею их назвать. Ср. чыраш.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > чыркынаш

  • 20 эҥыжа

    1. крюк, крючок (для подвешивания котла, витья верёвки и т. д.). Трос эҥыжа крюк троса; эҥыжа дене шупшаш тянуть крюком.
    □ Кудышто кок кашта лийын, тушко под сакыме эҥыжам келыштареныт. МЭЭ. В летней кухне было два шеста, на них приспособили крюк для подвешивания котла. (Ачаже) вигак пырдыж воктен, эҥыжаште, кечыше книга калтам ужо. М. Шкетан. Отец сразу же увидел висящую на стене, на крючке, котомку с книгами. Кандырам эҥыжаш пижыктен пунат. Ӱпымарий. Верёвку вьют, привязав к крюку. Ср. сагыле, эҥырак, ыргак, ишке.
    2. диал. крючок (рыболовный). Эҥыжашкем шукшым керальымат, кол-влак модмашке кудалтышым. «Мар. ком.». Я насадил на крючок червяка и закинул туда, где нерестились (букв. играли) рыбы. См. эҥыр.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > эҥыжа

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»