-
1 имярек
м; нескл.исемен атый, исемен күрсәтә ( берәр кешенең исемен алыштыра торган сүз) -
2 имя
1. сисем, ат2. сат, исем, дан, шөһрәт3. с грам.Башкирский государственный академический ансамбль народного танца имени Файзи Гаскарова — Фәйзи Ғәскәров исемендәге Башҡорт дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбле
называть вещи своими именами — дөрөҫөн һөйләү, тураһын әйтеү, әйберҙәрҙе үҙ исемдәре менән атау
-
3 имя
-
4 назваться
сов.1) ( кем-чем) үзен... дип атау (таныту, әйтү)2) үзенең исемен әйтү (әйтеп бирү), кем булуын әйтү -
5 переименовать
сов.( кого-что) икенче исем кую, яңа исем кушу, исемен алмаштыру -
6 реабилитировать
-
7 упомянуть
сов.(кого-что, о ком-чём или с союзом "что") телгә (искә) алу, исемен атау, кагылып (әйтеп, искә төшереп) китү -
8 на
I1. предлогс вин. п.при обозначении предмета, на поверхность или внешнюю сторону которого направлено действие, движение с целью расположения, размещения кого-чего-л. на нём-ға/-гә, өҫтөнә, башына2. предлогс вин. п.при указании на характер, образ действия-ға/-гә3. предлогс вин. п.при обозначении качества, меры-ға/-гә4. предлогс вин. п.при обозначении предмета, являющегося орудием действия-ға/-гә5. предлогс вин. п.при указании на количественные изменения в результате какого-л. действия-ға/-гә6. предлогс вин. п.при указании на количественную разницу, степень превосходства или недостатка-ға/-гә7. предлогс предл. п.при обозначении предмета, на поверхности которого протекает действие или находится кто-что-л.-да/-дә, өҫтөндә8. предлогс предл. п.при обозначении лиц, организаций, на которые возложено что-л.-да/-дә, өҫтөндә9. предлогс предл. п.при обозначении области, сферы, места, пространства, в которых происходит какое-л. действие или проявляется какое-л. свойство-да/-дә10. предлогс предл. п.при указании на положение, состояние-да/-дә11. предлогс предл. п.при обозначении промежутка времени-да/-дә12. предлогс вин. п.при обозначении лиц, организаций, на которые ложится ответственность, работа и т.п., за которыми что-л. закрепляется-ға/-гә, өҫтөнә, исеменә13. предлогс предл. п.при обозначении лиц, предметов, облачённных во что-л.өҫтөндә14. предлогс предл. п.при обозначении орудий действия или средств передвижения-да/-дә, менән15. предлогс предл. п.при указании на средство, с помощью которого кто-что-л. действует-да/-дә, менән16. предлогс предл. п.при обозначении вещества, которое входит в состав чего-л.-лы/-ле, эшләнгән, ҡушып (ҡатнаштырып) эшләнгән (әҙерләнгән)17. предлогс вин. п.при обозначении места, на которое направлено действие-ға/-гә18. предлогс вин. п.в знач. по направлению к, в сторону-ға/-гә табан, ҡарай, яҡҡа19. предлогс вин. п.при обозначении лица, предмета и т.п., с которыми соприкасаются, сталкиваются в результате движения, действия-ға/-гә20. предлогс вин. п.при указании срока, времени-ға/-гәсо дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала
с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)
21. предлогс вин. п.при обозначении цели, к которой направлено действие-ға/-гә, өсөн22. предлогс вин. п.при обозначении целевого назначения чего-л.-лыҡ/-лек23. предлогс вин. п.; разг.при обозначении специальности, профессии-лыҡҡа/-леккәIIчастица в знач. сказ.; разг.мә, бынана, возьми — мә, ал
-
9 назваться
Iсов. кем-чем и без доп.үҙенең исемен әйтеү, үҙенең кем булыуын танытыу (белдереү, әйтеү)IIсов.; разг.напроситьсякөсләп тағылыу, ризалыҡ алыу, -тырыу/-тереү -
10 переименовать
сов. кого-чтоисемен (атамаһын) алмаштырыу, яңы исем (атама) биреү -
11 упомянуть
сов. кого-что, о ком-чём или с союзом `что`телгә (иҫкә) алыу, исемен атау, ҡағылып (әйтеп, иҫкә төшөрөп) китеү -
12 аноним
-
13 бишь
-
14 величать
несов.( кого)1) ( кем) исемен атау, исемләү; исеме белән әйтү2) ( чествовать) мактап җырлау, котлап җырлау -
15 запатентовать
сов.( что) патент алу, үз исеменә беркетү -
16 инкогнито
1) нареч. яшертен; яшерен исем белән, үз исемен яшереп2) (с нескл.) (пребывание под вымышленным именем) яшерен исем белән яшәү, яшертен яшәү -
17 лицевой счёт
фин. шәхси счёт ( билгеле бер кешенең исеменә ачылган счет) -
18 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
19 назвать
I сов.( кого-что)1) (дать имя, название) атау, ат (исем) кую (кушу, бирү); ( дать прозвище) атау, кушамат бирү, урам аты бирү2) ( охарактеризовать) атау3) ( указать) күрсәтү, атау4) (произнести имя, название) атау, исемен атау; (представить кого-л.) таныштыру5) атау, әйтү, әйтеп бирү6) ( перечислить) атап чыгу, исемләп атап чыгуII сов.( кого-что) (берникадәр) чакыру, җыю -
20 называться
несов.1) см. назваться I2) аталу,... дип аталу3) страд. от называть I•сделал называется! ирон. — эшләгән имештер!
См. также в других словарях:
аноним — 1. и. Үзенең исемен яшерүче автор 2. с. Исеме билгеле булмаган, үз исемен күрсәтмәгән 3. и. Авторы күрсәтелмәгән хат, мәкалә 4. с. Авторы күрсәтелмәгән, авторсыз … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абза — и Үзеңнән олырак ир туган (бертуган булса: Абый) аңа абзасы бик ярдәм итә 2. Олы яшьтәге ир кеше. Шундый кеше исеменә кушып әйтелә. Шундый кешегә эндәшү сүзе. АБЗЫЙ КЕШЕ – сөйл. Якыннан таныш булмаган олырак яшьтәге ир кешегә эндәшкәндә әйтелә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абзый — и Үзеңнән олырак ир туган (бертуган булса: Абый) аңа абзасы бик ярдәм итә 2. Олы яшьтәге ир кеше. Шундый кеше исеменә кушып әйтелә. Шундый кешегә эндәшү сүзе. АБЗЫЙ КЕШЕ – сөйл. Якыннан таныш булмаган олырак яшьтәге ир кешегә эндәшкәндә әйтелә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абый — 1. Үзеңнән олырак ир туган 2. Үзеңнән олырак ир кеше. Шундый кеше исеменә кушып әйтелә. Шундый кешегә эндәшү сүзе. Балаларның ир укытучыга эндәшү сүзе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абыстай — 1. Мулла, мәзин яки бай хатыны. 2. Дини мәктәпләрдә сабак, дәрес бирүче хатын, күбесенчә мулла, мәзин хатыны 3. сөйл. Гомумән таныш булмаган хатын кыз. Өлкәнрәк хатын кызга эндәшү сүзе туктагыз әле, абыстайлар. Олы яшьтәге хатын кызны зурлау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ага — 1. Яшь ягыннан олы ир туган, абый 2. Олы яшьтәге ир кеше. Шундый кеше исеменә кушып әйтелә торган эндәшү сүзе Гыймади ага, әйт әле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адреслану — Кемнеңдер исеменә язылу, аталу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адреслау — 1. Хат, посылка һ. б. ш. ны адрес буенча җибәрү. Каядыр, кемнеңдер исеменә атап җибәрү, атап мөрәҗәгать итү 2. Кемгә дә булса атап эшләү, багышлау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алмашлык — лингв. Исемен атамыйча гына, зат яки предметны, билге һәм микъдарны күрсәтеп килә торган сүз төркеме … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
апа — 1. Үзеңнән олырак яшьтәге кыз туган 2. Яшь ягыннан үзеңнән олырак хатын кыз исеменә кушып әйтелә. Яшь ягыннан олырак хатын кызның профессиясенә кушып әйтелә укытучы апа. Балаларның хатын кыз укытучыга эндәщү сүзе. Гомумән олы яшьтәге хатын кызга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
атау — I. ф. 1. Кемгә яки нәрсәгә исем кушу, атама бирү. Кем яки нәрсә дип исемләү, йөртү 2. рәв. АТАП – Нәр. б. берәр кешегә аерым билгеләп, багышлап, хаслап. Багышлап, төбәп. Адреслап. Исемен әйтеп. АТАУ КИЛЕШЕ – иск. Баш килеш. II. АТАУ – иск. Утрау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
