-
1 имя
1. сисем, ат2. сат, исем, дан, шөһрәт3. с грам.Башкирский государственный академический ансамбль народного танца имени Файзи Гаскарова — Фәйзи Ғәскәров исемендәге Башҡорт дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбле
называть вещи своими именами — дөрөҫөн һөйләү, тураһын әйтеү, әйберҙәрҙе үҙ исемдәре менән атау
-
2 на
I1. предлогс вин. п.при обозначении предмета, на поверхность или внешнюю сторону которого направлено действие, движение с целью расположения, размещения кого-чего-л. на нём-ға/-гә, өҫтөнә, башына2. предлогс вин. п.при указании на характер, образ действия-ға/-гә3. предлогс вин. п.при обозначении качества, меры-ға/-гә4. предлогс вин. п.при обозначении предмета, являющегося орудием действия-ға/-гә5. предлогс вин. п.при указании на количественные изменения в результате какого-л. действия-ға/-гә6. предлогс вин. п.при указании на количественную разницу, степень превосходства или недостатка-ға/-гә7. предлогс предл. п.при обозначении предмета, на поверхности которого протекает действие или находится кто-что-л.-да/-дә, өҫтөндә8. предлогс предл. п.при обозначении лиц, организаций, на которые возложено что-л.-да/-дә, өҫтөндә9. предлогс предл. п.при обозначении области, сферы, места, пространства, в которых происходит какое-л. действие или проявляется какое-л. свойство-да/-дә10. предлогс предл. п.при указании на положение, состояние-да/-дә11. предлогс предл. п.при обозначении промежутка времени-да/-дә12. предлогс вин. п.при обозначении лиц, организаций, на которые ложится ответственность, работа и т.п., за которыми что-л. закрепляется-ға/-гә, өҫтөнә, исеменә13. предлогс предл. п.при обозначении лиц, предметов, облачённных во что-л.өҫтөндә14. предлогс предл. п.при обозначении орудий действия или средств передвижения-да/-дә, менән15. предлогс предл. п.при указании на средство, с помощью которого кто-что-л. действует-да/-дә, менән16. предлогс предл. п.при обозначении вещества, которое входит в состав чего-л.-лы/-ле, эшләнгән, ҡушып (ҡатнаштырып) эшләнгән (әҙерләнгән)17. предлогс вин. п.при обозначении места, на которое направлено действие-ға/-гә18. предлогс вин. п.в знач. по направлению к, в сторону-ға/-гә табан, ҡарай, яҡҡа19. предлогс вин. п.при обозначении лица, предмета и т.п., с которыми соприкасаются, сталкиваются в результате движения, действия-ға/-гә20. предлогс вин. п.при указании срока, времени-ға/-гәсо дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала
с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)
21. предлогс вин. п.при обозначении цели, к которой направлено действие-ға/-гә, өсөн22. предлогс вин. п.при обозначении целевого назначения чего-л.-лыҡ/-лек23. предлогс вин. п.; разг.при обозначении специальности, профессии-лыҡҡа/-леккәIIчастица в знач. сказ.; разг.мә, бынана, возьми — мә, ал
-
3 назваться
Iсов. кем-чем и без доп.үҙенең исемен әйтеү, үҙенең кем булыуын танытыу (белдереү, әйтеү)IIсов.; разг.напроситьсякөсләп тағылыу, ризалыҡ алыу, -тырыу/-тереү -
4 переименовать
сов. кого-чтоисемен (атамаһын) алмаштырыу, яңы исем (атама) биреү -
5 упомянуть
сов. кого-что, о ком-чём или с союзом `что`телгә (иҫкә) алыу, исемен атау, ҡағылып (әйтеп, иҫкә төшөрөп) китеү -
6 адрес
1. мадрес2. мҡотлау яҙыуы3. м тех.адрес, кодне по адресу — тейешле урынға түгел, кәрәк кешегә түгел
-
7 аноним
1. манонимәҫәрендә, хатында үҙенең исемен йәшергән автор2. манонимавтор исеме ҡуйылмаған хат йәки әҫәр -
8 бенефис
мбенефисартистың талантын хөрмәтләү йөҙөнән уның исеменә ҡуйылған тамаша -
9 запачкать
1. сов. кого-чтобуяу, бысратыу, ҡарайтыу2. сов. кого-чтоперен., разг.опозорить(исеменә) тап төшөрөү, ҡара яғыу, бысратыу -
10 имярек
м; нескл.исемберәйһенең исемен алыштырған һүҙ -
11 название
1. сисем, атама2. с спец.отдельное изданиекитаподно (только) название — ҡоро исеме генә (исеменә, атамаһына тура килмәгән, йәки элекке дәрәжәһен (сифатын) юғалтҡан нәмәләр тураһында әйтелә)
-
12 называние
с см. называть I -
13 опорочить
сов. кого-чтоисемен һатыу, яманатлы итеү, хурлыҡҡа төшөрөү -
14 оракул
1. моракулборонғо заманда алла исеменән киләсәк тураһында төрлө хәбәр биреүсе жрец2. м перен.оракуләйткән һүҙе ҡаршылыҡһыҙ хаҡ, дөрөҫ тип табылған кеше -
15 ославить
сов. кого-что; разг.исемен (яманатын) һатыу, данын сығарыу, ғәйбәт таратыу -
16 отрекомендоваться
сов.исемен әйтеү, танышыу -
17 перекрестить
1. сов.кого-чтосуҡындырыу, суҡындырып алыу2. сов.кого; разг.при переходе в другую веруяңынан (ҡабаттан) суҡындырыу, башҡа дингә күсереү3. сов.кого-что; разг.дать новое имя, названиеяңы исем ҡушыу, исемен алмаштырыу -
18 позорить
несов. кого-чтохурлау, мәсхәрәләү, оятҡа ҡалдырыу, хурлыҡҡа төшөрөүпозорить доброе имя чьё-л. — кемдеңдер яҡшы исемен мәсхәрәләү
-
19 поимённо
-
20 порочить
несов. кого-чтояманлау, хурлау, ҡара яғыупорочить имя чьё-л. — кемдеңдер исеменә ҡара яғыу
- 1
- 2
См. также в других словарях:
аноним — 1. и. Үзенең исемен яшерүче автор 2. с. Исеме билгеле булмаган, үз исемен күрсәтмәгән 3. и. Авторы күрсәтелмәгән хат, мәкалә 4. с. Авторы күрсәтелмәгән, авторсыз … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абза — и Үзеңнән олырак ир туган (бертуган булса: Абый) аңа абзасы бик ярдәм итә 2. Олы яшьтәге ир кеше. Шундый кеше исеменә кушып әйтелә. Шундый кешегә эндәшү сүзе. АБЗЫЙ КЕШЕ – сөйл. Якыннан таныш булмаган олырак яшьтәге ир кешегә эндәшкәндә әйтелә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абзый — и Үзеңнән олырак ир туган (бертуган булса: Абый) аңа абзасы бик ярдәм итә 2. Олы яшьтәге ир кеше. Шундый кеше исеменә кушып әйтелә. Шундый кешегә эндәшү сүзе. АБЗЫЙ КЕШЕ – сөйл. Якыннан таныш булмаган олырак яшьтәге ир кешегә эндәшкәндә әйтелә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абый — 1. Үзеңнән олырак ир туган 2. Үзеңнән олырак ир кеше. Шундый кеше исеменә кушып әйтелә. Шундый кешегә эндәшү сүзе. Балаларның ир укытучыга эндәшү сүзе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абыстай — 1. Мулла, мәзин яки бай хатыны. 2. Дини мәктәпләрдә сабак, дәрес бирүче хатын, күбесенчә мулла, мәзин хатыны 3. сөйл. Гомумән таныш булмаган хатын кыз. Өлкәнрәк хатын кызга эндәшү сүзе туктагыз әле, абыстайлар. Олы яшьтәге хатын кызны зурлау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ага — 1. Яшь ягыннан олы ир туган, абый 2. Олы яшьтәге ир кеше. Шундый кеше исеменә кушып әйтелә торган эндәшү сүзе Гыймади ага, әйт әле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адреслану — Кемнеңдер исеменә язылу, аталу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адреслау — 1. Хат, посылка һ. б. ш. ны адрес буенча җибәрү. Каядыр, кемнеңдер исеменә атап җибәрү, атап мөрәҗәгать итү 2. Кемгә дә булса атап эшләү, багышлау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алмашлык — лингв. Исемен атамыйча гына, зат яки предметны, билге һәм микъдарны күрсәтеп килә торган сүз төркеме … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
апа — 1. Үзеңнән олырак яшьтәге кыз туган 2. Яшь ягыннан үзеңнән олырак хатын кыз исеменә кушып әйтелә. Яшь ягыннан олырак хатын кызның профессиясенә кушып әйтелә укытучы апа. Балаларның хатын кыз укытучыга эндәщү сүзе. Гомумән олы яшьтәге хатын кызга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
атау — I. ф. 1. Кемгә яки нәрсәгә исем кушу, атама бирү. Кем яки нәрсә дип исемләү, йөртү 2. рәв. АТАП – Нәр. б. берәр кешегә аерым билгеләп, багышлап, хаслап. Багышлап, төбәп. Адреслап. Исемен әйтеп. АТАУ КИЛЕШЕ – иск. Баш килеш. II. АТАУ – иск. Утрау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге