бон

Ыздыйы къуылдых мын ныббаста мæ сисыл, Мæ бон æй мæ къухмæ нæ бавæййы сисын. – Свинцовый обломок привязало оно (событие) к моему перу, И я не нахожу в себе силы взять его в руки. (Хъодалаты Герсаны æмдзæвгæйæ)

Куы мæ хъæлæс уадындзау фæзæлы, Куы мæ зарæг бавæййы æртхуыст. – То мой голос звучит подобно свирели, То моя песня затухает. (Ходы Камалы æмдзæвгæйæ)

Уыцы бон хъæбатыры хуызæн кастис Цола адæммæ. Хъæубæсты алы ран дæр стыр диссагæн кодтой йе сгуыхты кой. Фæлæ уый фæстæ адæмæй байрох. Цола баззадис мæгуыр æмæ æгадæй – раздæр куыд уыдис, афтæмæй. – В тот день Цола в глазах народа был героем. Односельчане повсюду говорили о его подвиге. Но впоследствии люди это забыли. Цола остался таким, каким был раньше – бедным и бесславным. (Мамсыраты Д., Цыт)

Уый фæстæ балымæн сты дыууæ лæджы. – Впоследствии двое мужчин сдружились. (Хуыгаты С., Мæ сæфт хуры бон)

Уыцы барджытæ дыккаг бон афардæг сты, фæлæ сæ фæстæ уайтагъд фæзындысты æндæртæ. – Те всадники на второй день уехали, но сразу после них появились другие. («Мах дуг», 1992, №6)

Тегайæ хуыздæр барæг нæ уыд Иры дæр æмæ Кæсæджы дæр. – Не было лучшего всадника, чем Тега, ни в Осетии, ни в Кабарде. (Коцойты А. Ханиффæ)

Шамиль Хаджы-Мураты ницæй тыххæй бауырнын кæндзæн, цæвиттон, фæстæмæ йæм аздæхт, уæдæй кæнæ уыцы бон, кæнæ искæдбон ма амара, ууыл. – (Шамиль) никогда не убедит Хаджи-Мурата в том, что не лишит его жизни или сейчас, или спустя несколько времени после его возвращения. (Лев Толстой, Хаджи-Мурат)

Цæргæ-цæрæнбонты иу бæстыхайы фæкуыстон. – Всю жизнь я проработал в одном здании. (Дзасохты М., Дæллаг Ир)

Бæстыхай сног кæнын йæ бон у, Ромы истори, цардыуаг, æгъдæуттæ, аивад, архитектурæйы рæзт хорз чи зоны, ахæмæн. – Реставрировать здание под силу тому, кто хорошо знает историю, быт, традиции, искусство, развитие архитектуры Рима. («Мах дуг», 2003, №5)

урс дарæс дарын – носить светлое платье (светлую одежду)

дымгæмæ дарын – веять (зерно)

тайын, руайын æмæ джитын. – …таю, сохну и пребываю в нерешимости. (Нигер, «Иуæй иннæ бон уырыддæр...»)

Шамиль Хаджы-Мураты ницæй тыххæй бауырнын кæндзæн, цæвиттон, фæстæмæ йæм аздæхт, уæдæй кæнæ уыцы бон, кæнæ искæдбон ма амара, ууыл. – Шамиль никогда не убедит Хаджи-Мурата в том, что не лишит его жизни или сейчас, или спустя несколько времени после его возвращения. (Лев Толстой, Хаджи-Мурат)

мæрдты бон – рел. день поминания мертвых

Ныр мæ мауал хон дæ цагъар – Больше не называй меня своим рабом (Гæдиаты Секъа, Хæрзбон)

Бæргæ дæм ацы гæххæтт дæр куы нæ арвитин, бæргæ дын мæ бон куы суаид, цæмæй дæ мауал фæриссын кæнон, фæлæ нæй гæнæн: зонын, цалынмæ мæ мæлæт фехъусай, уæдмæ мæм кæй æнхъæлмæ кæсдзынæ цæрæнбонты дæр. – Конечно, было б лучше не посылать тебе это письмо, конечно, хотел бы я больше не огорчать тебя, но другого выхода нет: знаю, что всю жизнь, пока о смерти моей не узнаешь, будешь ждать меня. (Гуыцмæзты Алеш, Дæ уды фарн)