-
1 χύτρα
χύτρα, ἡ, ion. κύϑρα u. κύτρα (gewiß mit χέω zusammenhangend), 1) ein irdener Topf; Ar. oft, Plat. u. Folgde; im plur. χύτραι, der Topfmarkt, Schol. Ar. Av. 13 Poll. 7, 163; – ταύτην χύτραις ἱδρυτέον, diese muß man mit Töpfen aufstellen, Ar. Pax 924, geht auf den alten Gebrauch, Altäre u. Statuen niederer Gottheiten, die in Eile aufgestellt werden sollten, mit Töpfen voll gekochter Hülsenfrüchte einzuweihen, vgl. Plut. 1197. – Komisch übertrieben λημᾶν χύτραις, Unreinigkeiten, so groß wie Kochtöpfe in den Augenwinkeln haben, wie λημᾶν κολοκύνταις, Luc. adv. ind. 33. – 2) ein Kuß, bei dem man den Andern an die Ohren faßte, ein Henkelkuß, λαβοῦσα τῶν ὤτων φίλησον τὴν χύτραν Eunic. com. bei Poll. 10, 100; Theocr. 5, 133. – Im plur. αἱ χύτραι, = χύτροι, nach Brunck's Aenderung Ar. Ran. 218.
-
2 χύτρα
χύτρα, ἡ, (1) ein irdener Topf; plur. χύτραι, der Topfmarkt; ταύτην χύτραις ἱδρυτέον, diese muß man mit Töpfen aufstellen, geht auf den alten Gebrauch, Altäre u. Statuen niederer Gottheiten, die in Eile aufgestellt werden sollten, mit Töpfen voll gekochter Hülsenfrüchte einzuweihen. Komisch übertrieben λημᾶν χύτραις, Unreinigkeiten, so groß wie Kochtöpfe in den Augenwinkeln haben; (2) ein Kuß, bei dem man den anderen an die Ohren faßte, ein Henkelkuß -
3 χυτρίς
-
4 χυτρίον
-
5 κυθρίζω, κύθρινος
κυθρίζω, κύθρινος u. ä., ion. = χύτρα, χυτρίζω, χύτρινος.
-
6 κύτρα
-
7 κεραμεύω
κεραμεύω, Töpfer sein, Töpferarbeit machen, Plat. Euthyd. 301 c u. öfter; auch pass., εἰ ἡ χύτρα κεκεραμευμένη εἴη ὑπ' ἀγαϑοῠ κεραμέως Hipp. mai. 288 d, wie Ar. bei Ath. XI, 478 d. Uebertr. sagt Ar. Eccl. 252 τὰ τρύβλια κακῶς κεραμεύειν, τὴν δὲ πόλιν εὖ καὶ καλῶς, von dem Demagogen Kephalos, dem Sohne eines Töpfers, er töpfert den Staat gut zusammen.
-
8 κεραμηΐς
-
9 βίος
βίος, ὁ, das Leben; eigentlich Nebenform von βία, die Lebenskraft, die Stärke; vgl. ζάλος ζάλη, κύμβος κύμβη, πέτρος πέτρα, πλάνος πλάνη, πύλος πύλη, ὕδρος ὕδρα, χλόος χλόα, χνόος χνόη, χρόος χρόα, χύτρος χύτρα; αἶϑρος αἴϑρα, κοῖτος κοίτη, οἶμος οἴμη; χῶρος χώρα; σφαῖρος σφαῖρα; δραγμός δραγμή, δεσμός δεσμή oder δέσμη; ἄνδραχνος ἀνδράχνη, ἕσπερος ἑσπέρα, ϑάλαμος ϑαλάμη, κάλαμος καλάμη, στέφανος στεφάνη, χάραδρος χαράδρα. Bei Hom. βίος dreimal: Odyss. 15, 491 ἀνδρὸς δώματ' ἀφίκεο ἠπίου, ὃς δή τοι παρέχει βρῶσίν τε πόσιν τε ἐνδυκέως, ζώεις δ' ἀγαϑὸν βίον; 18, 254. 19, 127 εἰ κεῖνός γ' ἐλϑὼν τὸν ἐμὸν βίον ἀμφιπολεύοι, μεῖζόν κε κλέος εἴη ἐμὸν καὶ κάλλιον οὕτως. Bei den Folgenden: 1) das Leben, von Pind. an, bei Tragg., u. in Prosa überall. Nach den Gramm. von ζωή, dem bloßen Existiren eines Geschöpfes, so unterschieden, daß es nur das Leben vernünftiger Wesen bezeichnet; doch sagt Xen. Mem. 3, 11, 6 βίος φαλάγγων; Nicarch. 17 (XI, 397) ἡμιόνων; – Lebenszeit, Lebensdauer, im Ggstz von ϑάνατος; sehr gew. βίον ζῆν, διάγειν, διατελεῖν, διατρίβειν, διεξάγειν, διέρχεσϑαι; Ggstz τελευτᾶν; s. auch ἀποῤῥηγνύναι, ἀποψύχειν, ἐκλείπειν, ἐκπλῆσαι, καταστρέφειν, μεταλλάττειν; – ἐπὶ τοῠ σοῠ βίου, bei deinen Lebzeiten, Plat. Phaedr. 242 a; pleon. ζωῆς βίος Epinom. 982 a; Plut. Consol. Apoll. p. 350. – 2) das Leben u. Wirken, Lebensart, Lebenswandel, VLL. ἐπιτήδευμα; vgl. B. A. 30, der β. ϑαλάττιος, ῥητορικός aufführt; Arist Eth. Nic. 1, 5 βίος ἀπολαυστικός, πολιτικός, ϑεωρητικός; vgl. Plat. Legg. V, 733 d u. sonst; Gewerbe, D. Hal. 2, 28. – 3) Lebensunterhalt, ἐπηετανός Hes. O. 31; βίον ἔχειν 42; βίον καὶ πλοῠτον κτᾶσϑαι Eur. Suppl. 450; ἀπ' ἔργων ἀνοσίων Her. 8, 106; ἑτέρωϑεν Aeschin. 1, 195; βίον πορίζειν τινί Ar. Vesp. 706; ὁπόϑεν βίον ἕξει Plut. 534; βίον ποιεῖσϑαι ἐντεῦϑεν Thuc. 1, 5, davon leben; ἀπὸ γεωργίας Xen. Oec. 6, 11; ἀπὸ ϑαλάσσης ἔχειν Plut. Symp. 8, 8, 2; βίον συλλέγεσϑαι ἀπό τινος Plat. Legg. XI, 936 b; ἀγείρειν Theocr. 14, 40; ὁ βίος αὐτοῖς ἀπὸ τῆς ϑαλάττης Xen. Hell. 7, 1, 2; von Thieren, Mem. 3, 11, 6. – 4) bei Arist. u. bes. Sp., wie Luc. Tim. 4, 25 Hel. 1, 6, die Lebenden, die Welt; Gramm. ἐν u. παρὰ τῷ βίῳ, im gewöhnlichen Leben, vgl. B. A. 113, 25 καϑ' οὗ ὁ βίος τάσσει, der gew. Sprachgebrauch. – 5) Wohnort, βίους ἱδρύσαντο Dion. Hal. 1, 68. – 6) Lebensbeschreibung, Plut.
-
10 ὀπτάω
ὀπτάω, poet. auch ὀπτέω (verwandt mit ἕψω), braten, rösten; bei Hom. immer vom Zubereiten des Fleisches über dem Feuer, κρέα ὤπτων, Od. 3, 33 u. öfter, ὤπτησαν δὲ περιφραδέως, Il. 2, 429 u. öfter, auch mit dem gen. partit., ὀπτῆσαί τε κρεῶν, Od. 15, 98, auch pass., ὀπτηϑῆναι, 20, 27; κρέα, Ar. Av. 1689; Comic. bei Ath. öfter; vom Brote, ὅκως ὀπτῷτο ὁ ἄρτος, Her. 8, 137, wie Xen. An. 5, 4, 29; πλακοῦντας, Ar. Ran. 508; τὰ κρέα ἕψειν καὶ ὀπτᾶν, Plat. Euthvd. 301 c; Folgde; von ἕψειν unterschieden, Philochor. bei Ath. XIV, 656 a; Xen. Cyr. 8, 2, 6. – Uebertr. sagt Ar. ὀπτᾶν καὶ στρέφειν τινά, Lys. 839; vgl. Xen. Oec. 16, 14, wo es von dem Ausdörren des Landes durch die Sonne gesagt ist; von der Liebesglut, wie torrere, Theocr. 7, 55, ὀπτεύμενον ἐξ Ἆφροδίτης, vgl. 23, 34; ὀπτᾶσϑ' ἐν κάλλει, Mel. 4 (XII, 92); vgl. Callim. 12 (XII, 134). – Auch von irdenen Geschirren, Töpferwaaren, brennen; καλῶς ὠπτημένη χύτρα, Plat. Hipp. mai. 288 d; Sp., wie Luc. Lexiph. 7, der ὀπτήσομαι pass. gebraucht, Asin. 31.
-
11 ὀξίς
ὀξίς, ίδος, ἡ, kleines, gew. irdenes Gefäß zum Essig, acetabulum; Ar. Ran. 1436. 1449, der aber auch Plut. 812 sagt ὀξὶς δὲ πᾶσα καὶ λοπάδιον καὶ χύτρα χαλκῆ γέγονε. Vgl. auch Diphil. bei Ath. II, 67 a u. ὀξίδ' ἀργυρᾶν ἔχει VI, 230 e. – Bei Ar. Vesp. 1509 eine Art Krabben: τουτὶ τί ἦν τὸ προςέρπον, ὀξὶς ἢ φάλαγξ.
См. также в других словарях:
χύτρα — χύτρᾱ , χύτρα earthen pot fem nom/voc/acc dual χύτρᾱ , χύτρα earthen pot fem nom/voc sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
χύτρᾳ — χύτραι , χύτρα earthen pot fem nom/voc pl χύτρᾱͅ , χύτρα earthen pot fem dat sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
χύτρα — η, ΝΜΑ, και ιων. τ. κύθρη και δωρ. τ. κύθρα και σικελ. τ. κύτρα Α πήλινο μαγειρικό σκεύος για βράσιμο φαγητού, με δύο συνήθως λαβές, κν. σήμερα τσουκάλι (α. «Χριστός θα φέρη ξύλα και ψωμί και μίαν χύτραν κοχλάζουσαν επί τού πυρός», Παπαδ. β.… … Dictionary of Greek
χύτρα — η πήλινο ή μετάλλινο μαγειρικό σκεύος, τσουκάλι, τέντζερης: Βράζει το κοτόπουλο στη χύτρα … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
Ζεῖ χυτρα, ζεῖ φιλία. — ζεῖ χυτρα, ζεῖ φιλία. См. При пиве, при бражке много братьев … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
χύτρας — χύτρᾱς , χύτρα earthen pot fem acc pl χύτρᾱς , χύτρα earthen pot fem gen sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
χύτραι — χύτρα earthen pot fem nom/voc pl χύτρᾱͅ , χύτρα earthen pot fem dat sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
χύτραν — χύτρᾱν , χύτρα earthen pot fem acc sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
χυτρέων — χύτρα earthen pot fem gen pl (epic ionic) χυτρεύς potter masc gen pl χυτρέω̆ν , χυτρεύς potter masc gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
χυτρῶν — χύτρα earthen pot fem gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
χύτραις — χύτρα earthen pot fem dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)