-
1 παραλαμβανω
(fut. παραλήψομαι - ион. παραλάμψομαι, aor. παρέλαβον)1) получать по наследству, наследовать(πολλέν οὐσίαν παρὰ τοῦ πατρός Dem.; τοὺς νόμους παρὰ τῶν προγόνων Isocr.; τέν βασιληΐην Her.)
οἱ παρειλημμένοι μῦθοι Arst. — унаследованные сказания, предания;τὰ παρειλημμένα Arst. — традиционные учения2) принимать на себя(τέν ἀρχήν Plat.; τὰ τῆς πόλεως πράγματα Arph.)
τὰ παραλαμβανόμενα Her. — предприятия, начинания3) брать (себе)(τὸ βιβλίον Plat.)
παραλαβὼν τὸν λόγον Polyb. — взяв слово;π. ἐπὴ βραχύ Polyb. — сжато излагать;συμβούλους π. Arst. — брать себе в союзники;π. τὸν θυμόν Plut. — разгорячаться, раздражаться4) привлекать, приглашать(μάρτυρας Dem.; πρὸς τὰς ἑστιάσεις τινά Diod.; εἰς τὸ συσσίτιον Plut.)
5) принимать(τέν παῖδα Her.)
τινὰ ἐπὴ ξείνια π. Her. — принимать кого-л. в число близких друзей;π. τοὺς παῖδας Plat. — принимать на воспитание детей6) воспринимать, слышать(τι περί τινα Thuc., περί τινος Polyb. и τι ἀπό τινος NT.; τοῦτο τὸ ἔπος Her.)
π. ἀλήθειάν τινος Her. — убедиться в чьей-л. правдивости;ἀκοῇ π. Her. — знать понаслышке7) перенимать(σοφίαν παρά τινος Plat.)
8) застигать, заставатьπ. τοὺς Ἕλληνας οἴκοι σκηνοῦντας Xen. — найти (застать) греков живущими (отдельными) домами
9) захватывать(τινά Her.; τὰς ναῦς Thuc.)
π. οὐδὲν τῆς ἐσόδου Her. — нисколько не овладеть подступом;π. τοὺς πολλοὺς ἐκ παίδων Plat. — получить влияние над многими из детей10) подхватывать, использовать(τὸ οὔνομά τινος Her.)
-
2 περι
I.I(ῐ) adv. вокруг, кругомπ. τ΄ ἀμφί τε HH. — (по)всюду кругом - см. тж. πέρι I
IIанастрофически πέρῐ(1) вокруг, около(π. τρόπιος Hom.; π. Δαρδανίας Eur.)
(2) за, из-за(μάχεσθαι π. τινος Hom.; κινδυνεύειν π. τινος Her.; δεδιέναι π. τινος Plat.; π. ψυχῆς ὅ ἀγών Xen.; μάχη περί τινος Plat.)
(3) касательно, насчет, о(π. τινος ἀκουέμεναι Hom.; π. τινος διαλέγεσθαι Xen.)
π. μὲν δέ βρώσεως καὴ πόσεως Xen. — что же касается пищи и питья;ἀριθμοῦ δὲ πέρι Her. — что же касается количества;περὴ γενέσεως καὴ φθορᾶς Plat. — (вопрос) о возникновении и гибели;τοῦ πέρι ; Plat. — насчет чего?(4) с целью, для, радиπ. τοῦ τιμωρήσασθαι Φίλιππον Dem. — чтобы отомстить Филиппу
(5) поверх, по(π. γᾶς Sappho)
(6) вышеπ. πάντων ἔμμεναι ἄλλων Hom. — быть выше всех прочих;
π. πάντων κρατερός Hom. — сильнейший из всех;π. παντὸς ποιεῖσθαι Xen. — ставить выше всего;π. πολλοῦ ποιεῖσθαι Thuc. — ставить высоко;π. ὀλίγου ποιεῖσθαι Xen. — невысоко ставить;π. οὐδενὸς ἡγεῖσθαι Lys. — ни во что не ставить(1) вокруг, около(π. στήθεσσι Hom.; π. τῇσι κεφαλῇσι Her.; π. τῇ χειρί Plat.)
ἑσταότες π. Πατρόκλῳ Hom. — стоящие вокруг (тела) Патрокла(2) с помощью, посредствомπ. δουρὴ πεπαρμένος Hom. — пронзенный копьем
(3) возле, рядом с, у, при(π. πύλῃσι Hom.; νεκρὸς π. νεκρῷ Soph.)
(4) за, из-за(π. τινι μάχεσθαι Hom.; π. τινι φοβεῖσθαι Thuc.)
(5) касательно, насчетθαρρεῖν π. τινι Plat. — питать доверие, т.е. быть уверенным насчет чего-л.
(6) вследствие, в связи с, из-за(π. φόβῳ Aesch.)
π. αὑτῷ Thuc. — по собственной вине(7) целиком, вполнеπ. κῆρι, π. φρεσίν или π. θυμῷ Hom. — всем сердцем, от всей души;
π. σθένεϊ Hom. — изо всех сил(1) кругом, около, вокруг(π. τινα, π. ἄστυ Hom.; π. στρατόπεδον Xen.)
ἥ ἀγορὰ ἥ π. τὰ ἀρχεῖα Xen. — площадь вокруг официальных учреждений;οἱ π. Ἡράκλειτον Plat. — последователи Гераклита;οἱ π. τὸν Πείσανδρον Thuc. — Писандр и его спутники(2) рядом с, у, при, возле(ἥ π. Λέσβον ναυμαχία Xen.)
οἱ π. τέν θάλατταν οἰκοῦντες Plat. — обитающие у моря;π. τέν κρήνην Plat. — у источника(3) (при глаголах со знач. столкновения) на, оπ. λίθον πεσεῖν Arph. — упасть на (т.е. удариться о) камень;
π. ἀλλήλους Thuc. — (столкнуться) друг с другом(4) в пределах, в области, вπ. Πιερίην Her. — в Пиерии;
τὰ π. τέν Αἴγυπτον γεγονότα Her. — то, что произошло в Египте(5) среди, у(π. τοὺς βαρβάρους ἢ τοὺς Ἕλληνας Plat.)
(6) приблизительно, около(π. τούτους τοὺς χρόνους Thuc.; π. ἑξήκοντα Plat.)
π. λύχνων ἁφάς Her. — около того времени, когда зажигаются огни(7) (при глаголах со смыслом работы, занятия) над, насчет ( обычно не переводится)π. τι πονεῖσθαι Hom. — трудиться над чем-л.;
οἱ π. τέν ποίησιν ὄντες Isocr. — те, которые занимаются поэзией;οἱ π. τέν θήραν Plat. — охотники(8) по отношению к(ἄδικος π. τινα Xen.; εὐσεβεῖν π. θεούς Plat.)
(9) касательно, насчет, оτὰ π. Κῦρον Her. — то, что касается Кира;
τὰ π. τὰς ναῦς Thuc. — мореходное дело;οἱ νόμοι οἱ π. τοὺς γάμους Plat. — законы о браке;ὄργανα ὅσα π. γεωργίαν Plat. — сельскохозяйственные орудияοἱ π. Λυσίαν λόγοι Plat. — речи Лисия
II.Iadv. превыше всего, весьма, чрезвычайно(φιλεῖν τινα Hom.)
ἣ π. κέρδεα οἶδεν Hom. — (Пенелопа), которая чрезвычайно искушена в хитростяхIIанастрофически = περί См. περι II -
3 εκφερω
(fut. ἐξοίσω, aor. 1 ἐξήνεγκα - эп.-ион. ἐξένεικα, aor. 2 ἐξήνεγκον; aor. pass. ἐξηνέχθην)1) выносить(τι ἐκ τοῦ μεγάρου Her.; τινὰ πολέμοιο Hom.)
2) выносить на берегπόντου νιν ἐξήνεγκε κλύδων Eur. — его выбросила на берег морская волна:
τὸν (Ἁρίονα) δελφῖνα λέγουσι ἐξενεῖκαι ἐπὴ Ταίναρον Her. — говорят, что Ариона дельфин доставил в Тенарон3) выносить для погребения(ἐξενεῖκαί τινα καὴ θάψαι Her.; νεκρόν Eur.)
4) уносить, похищать(τρία ἄλεισα Hom.)
5) med. уносить или увозить с собой(κόμης ἀγάλματα Eur.; τὰ ἑαυτοῦ Thuc.)
6) приобретать, получать(λοισθήϊον ἄεθλον Hom.)
; med.ἐ. νίκην Her., Plut. — одерживать победу;
7) увлекать, склонять(προς ὑποψίας τινά Plut.)
; pass. быть увлекаемым, поддаваться(ἀπαιδευσίᾳ ὀργῆς Thuc. и πρὸς ὀργήν Soph.)
ἐκφέρεσθαι πρὸς αἰδῶ Eur. — быть склонным к почтительности:λέγων ἐξηνέχθην Plat. — я (слишком) увлекся в своей речи;ἐπὴ τέν ἀλήθειαν ἐξενεχθεὴς τῇ ὑπονοίᾳ Plut. — догадавшись в чем дело;ἐκφέρεσθαι ἐπὴ τέν μάχην Plut. — устремляться в бой;ἐκφέρεσθαι ὑπ΄ αὐτοῦ τοῦ πράγματος Arst. — следуя самому существу вопроса8) производить на свет, рождать(τὸν τῆς Δήμητρος καρπόν Her.; κύημα εἰς φῶς Plat.; σπέρμα Arst.)
9) вынашивать, донашивать(τὸ κύημα μέχρι или διὰ τέλους и εἰς τέλος Arst.)
10) выказывать, обнаруживать, проявлять(δύνασιν Eur.; κακίας μεγάλας ὥσπερ ἀρετάς Plut.; med. μέγα τι σθένος Soph.)
11) произносить(λόγον τινά Soph. - ср. 12)
12) (тж. ἐν φανερῷ ἐ. Plut.) объявлять, открывать, рассказывать, разглашать(τέν ἐπιχείρησιν Her.; τὸν λόγον τινός Plat. - ср. 11; εἰς τοὺς Ἕλληνας τὰ ἁμαρτήματά τινος Isocr.)
οὔποτ εἰς Ἕλληνας ἐξοισθήσεται ὡς … Eur. — никогда среди греков не будет речи о том, что …;ἐ. ἐπὴ γέλωτί τι Plut. — выносить что-л. на посмеяние13) излагать, выражать(πλεῖστον νοῦν ἐν βραχυτάτῃ λέξει и βραχέως τι Plut.)
γνώμην κατὰ τὠυτὸ ἐκφέρεσθαι Her. — высказывать единогласное мнение14) представлять, предъявлять(δεῖγμα Dem. и δεῖγμα εἰς φῶς Plat.; μαρτυρίας τινός Dem.)
15) представлять, предлагать, вносить на утверждениеἐ. ὅρον τινός Arst. — предлагать определение чего-л.16) выпускать в свет, публиковать(διὰ μέτρων τι Arst.; Ἀριστοφάνης τὰς Νεφέλας ἐξέφερε Plut.)
τὸ τέλος ἐ. Plut. — издавать указ17) вводить (во всеобщее употребление), изобретать, создавать(τέν ἰατρικήν Diod.)
18) обращать, направлять(τὸ μῖσος εἴς τινα Polyb.)
ἐ. πόλεμον πρός τινα Xen., Arst., Plut., τινι Polyb., ἐπὴ τέν χώραν Her. и ἐπί τινι Plut. — идти войной на кого-л.19) приводить к концу, исполнять(τὸ μισθοῖο τέλος Hom.; τὸ μόρσιμον Pind.; ἐς ὀρθὸν τὰ μαντεύματα Soph.)
20) приводить(τινὰ ἐν τῇ σκέψει Plat.)
ἐνταῦθ΄ ἐξηνέχθην εἰς ἅπερ Πρωταγόρας λέγει Plat. — я вынужден сказать как Протагор21) грам. med. оканчиватьсяἐ. ἐπιρρηματικῶς — иметь наречное окончание22) выбегать вперед, опережатьἥ ἅμαξα τὸν βοῦν πολλάκις ἐκφέρει погов. Luc. — повозка часто опережает быка, т.е. все ставится вверх дном -
4 καθιστημι
ион. κᾰτίστημι (для перех. - impf. καταστήσω, aor. κατέστησα; для неперех. - aor. 2 κατέστην, pf. καθέστηκα, ppf. καθειστήκειν, fut. 3 καθεστήξω; med.: для перех. - praes. καθίσταμαι, fut. καταστήσομαι, aor. καταστεσάμην; для неперех. - только praes. и fut.)1) ставить, подавать ( на стол)(κρητῆροι Hom.)
2) ставить, устанавливать ( для старта)(δίφρους Soph.)
κατεστήσαντο βοεῦσι (sc. λαῖφος) HH. — (мореплаватели) поставили парус с помощью ремней3) останавливать(νῆα Hom.)
τὸ ἠρεμίζεσθαι καὴ καθίστασθαι Arst. — успокоение и остановка4) помещать, приводить, привозить, доставлять, тж. направлять(τινὰ Πύλονδε, τινὰ ἐς Νάξον Hom.; τινά τινι ἐς ἔλεγχον Her.; τοὺς Ἕλληνας εἰς Ἰωνίαν πάλιν κ. Xen.; τὰ ὅμηρα εἰς Ῥώμην Polyb.; τὸν στρατὸν εἰς Ἀρμενίαν Plut.)
ποῖ δεῖ κ. πόδα ; Eur. — куда направить (свои) стопы?;κ. τινὰ εἰς ἀγῶνας Plut. — привлекать кого-л. к судебной ответственности;κ. ἑαυτὸν ἐς κρίσιν Thuc. — предстать самому (добровольно) перед судом;ἐς φῶς τὸν βίον τινὸς κ. Eur. — вернуть на (дневной) свет, т.е. воскресить кого-л.;ἡμῖν οὐκ ἂν ἀντὴ πόνων χάρις καθίσταιτο Thuc. — нам (лакедемонянам) эти труды не доставили бы никакой благодарности5) ставить, расставлять, выставлять(προφύλακας Xen.)
κ. τέν φάλαγγα Xen. — выстраивать войско6) выставлять, предлагать, давать7) тж. med. назначать(τινὰ ὕπαρχον и τινὰ ὕπαρχον εἶναι Her.; ἐγγυητάς τινι Arph., Plat.; ἄλλον ἄρχοντα Xen.; τινὰ εἰς ἀρχήν Lys. или ἐπὴ ἀρχήν Isocr.; νομοθέτας Arph.; τινὰ ἱερέα Arst.; τινὰ ἐπὴ τῆς θεραπείας αὐτοῦ NT.; εἰς τέν ἐσνάτην χώραν κατασταθεὴς ὑπό τινος Plut.)
καθίστασθαι τοὺς ἄρχοντας Xen. — назначить себе, т.е. избрать начальников8) устанавливать, учреждать, вводить(νόμους Eur., Arst.; τελετάς Eur.; ἀγῶνας Isocr.; τέν Ἱππίου τυραννίδα Arph.; ὀλιγαρχίαν, πολιτείαν Plat., Arst.)
9) предпринимать(κρυφαῖον ἔκπλουν Aesch.)
10) относить, причислять(τινὰς εἰς τοὺς ἀρχικούς Xen.)
11) ставить (в какое-л. положение), приводить (в какое-л. состояние)κ. τινὰ ἐς ἀπορίαν Plat. — приводить кого-л. в смущение;
κ. τινὰ ἐς φόβον Thuc. — приводить кого-л. в ужас;εἰς διαβολὰς καὴ κινδύνους καταστῆσαί τινα Lys. — возвести на кого-л. грозное обвинение;ἐντιμότερόν τινα κ. Xen. — осыпать кого-л. почестями;κλαίοντά τινα κ. Eur. — заставлять кого-л. плакать;τινὰ φεύγειν κ. Thuc. — обращать кого-л. в бегство;φανερόν τι κ. Thuc. — наглядно показывать что-л.;ἐς τὸ φανερόν τινα κ. Xen. — высоко вознести кого-л.;κ. τινὰ εἰς ἐρημίαν φίλων Plat. — лишать кого-л. общества друзей;ψευδῆ ἑαυτὸν κ. πόλει Soph. — показать себя лжецом перед городом;τέν ναυμαχίαν πεζομαχίαν καθίστασθαι Thuc. — превратить (свое) морское сражение в сухопутное;τέν ζόην καταστήσασθαι ἀπό τινος Her. — снискивать себе пропитание чем-л.;καταστῆσαι τὸν ἀκροατέν εἰς τὰ πάθη Arst. — разжечь страсти в слушателе;ἐλεεινὸν κ. ἑαυτόν Arst. — возбудить сострадание к себе;εἰς βίον ἄτυφον κ. ἑαυτόν Plut. — зажить непритязательной жизнью;ἀπωτάτω κ. τινος Plut. — увести далеко от чего-л.12) повергать, ввергать(τέν πόλιν ἐν πολέμῳ Plat.; εἰς συμφοράς Isocr.; τινὰ εἰς κινδύνους Anth.)
13) приходить, прибывать, поселяться(ἐς Αἴγιναν Her.; ἐς Ῥήγιον Thuc.)
ὅποι καθέσταμεν ; Soph. — куда мы прибыли?14) быть выставляемым15) быть назначаемым16) тж. med. становиться(ἐχθρός τινος καθίσταμαι NT.; ἀντὴ φίλου πολέμιον κ. Her.)
φύλαξ δέ μου πιστέ κατέστης Soph. — ты стала верным моим стражем17) тж. med. приходить (в какое-л. состояние), вступать(ἐς πόλεμόν τινι Eur., Arst., Plut.; εἰς μάχην Her., Plut.; εἰς διαφορὰν πρός τινα Plut.)
κ. ἐς τέν βασιλείαν Xen. — вступать на престол;κ. ἐς φόβον Her. — приходить в ужас;κ. ἐς λύπην Thuc. — впадать в уныние, опечаливаться;τίνι τρόπῳ καθέστατε ; Soph. — в каком вы положении?, что с вами?;ἐν οἵῳ τρόπῳ κατέστη ; Thuc. — как (это) возникло?;ἄπαρνος καθίστασθαί τινος Soph. — отрицать что-л.18) успокаиваться, униматься(ὅ θόρυβος κατέστη Her.; ἥ στάσις κατέστη Arst.)
ὅταν ἥ λίμνη καταστῇ Arph. — когда озеро спокойно;ἕως τὰ πράγματα κατασταίη Lys. — пока дела не уладятся;νόσημα κατέστη αὐτόματον Arst. — болезнь сама собой прекратилась;ὅταν νοσῶν τις καταστῇ Arst. — когда какой-л. больной выздоровеет;πνεῦμα καθεστηκός Arph. — спокойный ветер;θάλασσα καθεστηκυῖα Polyb. — спокойное море;καθεστῶτι προσώπῳ Plut. — со спокойным выражением лица;καθεστηκυῖα ἡλικία Plat. — спокойный (зрелый) возраст;καθεστηκυῖα τιμή Dem. — установившаяся цена;ἔξω τοῦ καθεστηκότος εἶναι Luc. — быть вне себя19) (как pf.-praes.) бытьὁ κατεστεὼς κόσμος Her. — установленный, т.е. существующий (государственный) строй;
τὰ καθεστῶτα Arst. — сложившиеся обстоятельства;τὸ γίγνεσθαι καὴ ἀπόλλυσθαι ταὐτὸν καθέστηκε τῷ ἀλλοιοῦσθαι Arst. — возникновение и исчезновение есть то же самое, что изменение -
5 διιστημι
(fut. διαστήσω, aor. 1 διέστησα; для неперех. знач. - aor. 2 διέστην, pf. διέστηκα, ppf. διειστήκειν)1) расставлять, размещать(τοὺς λόχους Thuc.)
διιστάμενοι πρὸς ἀλλήλους Arst. — находясь на расстоянии друг от друга;θάλασσα διΐστατο Hom. — (широко) расстилалось море;med. — расставлять, раскидывать (ἀράχνια λεπτά Theocr.)2) раскалывать, расщеплять(ξύλον Arst.)
3) раскрыватьτοῖς διισταμένοις (sc. ὀφθαλμοῖς) Arst. — при (широко) раскрытых глазах
4) разделять, раздроблять, расчленять(τέν Ἑλλάδα Her.; τοὺς Ἕλληνας εἰς μέρη Dem.; διέκοπτεν αὐτοὺς καὴ διΐστη ὅ πολέμιος Plut.)
5) отделять, различать, отличать(ἡδονέν ἀπὸ τῆς ὑγιείας Plut.; med. γένη Plat.)
6) разлучать, склонять к отпадению(τινά τινος Thuc., Arph.)
7) лог. разлагать, делить(κατ΄ εἴδη Plat.)
8) отходить, отступать(οἱ πολέμιοι διέστησαν Polyb.)
9) расступаться, расходиться, разделяться, разлучатьсяἀγωνιζόμενοι διέστησαν χωρίς Her. — после боя (войска) разошлись;
διέστησαν κατὰ διακοσιους Thuc. — они разбились на группы по двести человек;ἥ διάστασις τῶν διεστηκότων Arst. — расстояние между удаленными друг от друга предметами;διαστήτην ἐρίσαντε Hom. — (Атрид и Ахилл) разошлись в ссоре;ἥ Πελοπόννησος ἅπασα διειστήκει Dem. — весь Пелопоннес был охвачен междоусобиями;ὅ δῆμος διέστη Plat. — народ разделился на (враждебные) партии;τοῦ ἀνδρὸς διαστᾶσα Plut. — разведенная жена10) расседаться, раскалыватьсяτὰ διεστεῶτα Her. — расселины, трещины
11) различаться, отличаться(πρὸς ἀλλήλους Arst.)
πλούτου ἀρετέ διέστηκεν (pf. = praes.) Plat. — богатство и добродетель вещи разные;πολὺ διεστῶτα или διεστηκότα Arst. — весьма различные вещи;ἐν ταύτῃ τῇ διαφορᾷ καὴ ἥ τραγῳδία πρὸς τέν κωμῳδίαν διέστηκεν Arst. — в этом же состоит и отличие трагедии от комедии -
6 κατακλειω
ион. κατακληΐω, атт. κατακλῄω, дор. κατακλάζω (fut. κατακλείσω, aor. κατέκλεισα; pass.: aor. κατεκλείσθην - атт. κατεκλῄσθην, pf. κατακέκλεισμαι и κατακέκλειμαι)1) запирать, затворять на замок(τὰς πυλίδας, τὰ ἱρά, τὸ ἐργαστήριον Her.; τὸν δίφρον Xen.)
2) запирать, заключать(ἑαυτοὺς εἰς ἔρυμα Xen.; τι εἰς τέν γῆν Arst.; τινὰ ἐν τῇ φυλακῇ NT.; κατακλεισάμενος ἐν τοῖς βασιλείοις Xen.)
κ. τοὺς γυμνῆτας εἴσω τῶν ὅπλων Xen. — заставить гимнетов укрыться за строем гоплитов3) вкладывать в ножны(τὸ ξίφος Plut.)
4) включатьοὐδ΄ εἰς πολιτείαν ἐμαυτὸν κατακλείω Xen. — я не принадлежу ни к одному (греческому) государству ( слова Аристиппа)
5) запирать, блокировать(τοὺς Ἕλληνας ἐς τέν νῆσον, ἐς τὸ τεῖχος κατακλῄεσθαι Thuc.)
6) ставить, ввергать(εἰς κίνδυνον μέγιστον Dem.; εἰς σπάνιν Diod.)
7) рит. заканчивать, заключать(τὸν λόγον Diog.L.)
οὐ κατακλείει грам. — (фраза) не закончена8) обязывать, принуждать(τινὰ νόμῳ ποιεῖν τι Dem.; τινὰ εἰς ἀρχέν μείζονα Plut.)
9) привязывать, сковывать(τέν δεξιάν Luc.)
-
7 κατατριβω
1) стирать, изнашивать(ἱμάτια, τὰ σώματα Plat.)
ὅ λόγος περὴ τοῦ τὸν σταλαγμὸν κατατρίβειν τοὺς λίθους Arst. — поговорка о том, что капля камень долбит;οἱ τὰ βήματα κατατετριφότες Isocr. — завсегдатаи трибун;κ. τὸ τῆς ἀρετῆς ὄνομα Luc. — вечно говорить о добродетели;pass. — стираться (οἱ ὀδόντες κατετρίβοντο Arst.)2) измучивать, утомлять, изнурять(αὐτοὺς περὴ ἑαυτοὺς τοὺς Ἕλληνας Thuc.; πάντας ἀνθρώπους Plut.)
; pass. истощаться, уставать(πόνοις Isocr.; ὑπὸ πολέμου Xen.; περὴ τοῦ πολέμου Plut.)
κατατετρίμμεθα πλανώμενοι ἐς Λύκειον κἀκ (= καὴ ἐκ) Λυκείου Arph. — мы замучились от ходьбы в Ликей и из Ликея3) употреблять, использовать(τὸν βίον Xen.)
4) тратить, проводить время (med. τὸ πολὺ τοῦ βίου ἐν δικαστηρίοις Plat.; τὰς ἡμέρας, χρόνους Arst.)κατέτριψε τέν ἡμέραν δημηγορῶν Dem. — он провел (целый) день в речах к народу;
στρατευόμενος κατατέτριμμαι Xen. — я всю жизнь провел, т.е. я состарился на военной службе5) расточать(ἅπαντα Xen.)
-
8 κομιζω
(эп. aor. ἐκόμισσα и дор. ἐκόμιξα, эп. inf. κομιζέμεν; med.: fut. κομιοῦμαι - ион. κομιεῦμαι, aor. ἐκομισάμην - эп. ἐκομισσάμην и κομισσάμην)1) заботиться, окружать вниманием(τὸν γηράσκοντα Hom.)
2) воспитывать, выращивать, лелеять(τινὰ κ. καὴ ἀτιταλλέμεναι Hom.)
3) выкармливать, вскармливать(τυρῷ καὴ μέλιτι καὴ οἴνῳ, sc. τινά Hom.)
4) med. радушно принимать у себя(τινὰ ᾧ ἐνὴ οἴκῳ Hom.)
5) заботиться, исполнять, делать(τὰ ἑαυτοῦ ἔργα Hom.; med. ἔργα Δημήτερος Hes.)
κτήματα κ. Hom. — управлять хозяйством6) спасать(τινὰ θανάτου Pind.)
κόμισαί με Hom. — спаси меня7) спасать от забвения, увековечивать(τὰ καλὰ ἔργα Pind.)
8) уносить(χρυσόν, νεκρόν Hom.)
ἔγχος ἐν χροῒ κομίσασθαι Hom. — унести в своем теле копье, т.е. получить рану от копья;ἔξω κ. ὀλεθρίου πηλοῦ πόδα погов. Aesch. — вытащить ногу из гибельного болота, т.е. избежать опасности;κ. χλαῖναν Hom. — поднять (брошенную) одежду;πέμψαι κ. τι Hom. — отослать что-л.9) уводить(δόμων ἔσω τινά Aesch.)
10) увозить(τινὰ ἐν ἁμάξῃ, τὸ ἄγαλμα ἐπὴ Δήλιον Her.)
11) угонять(ἵππους Hom.; ποίμνας ἐς δόμους Soph.)
12) med. отправляться(πεζῇ Her.; διὰ θαλάττης Plut.)
13) приносить(ἀλάβαστρον μύρου NT.)
14) привозить, доставлять(ἐξ ἄλλης πόλεως τι, med. τὸ ξενικὸν νόμισμα Plat.)
κομισθεὴς οἴκαδε μέλλων θάπτεσθαι Plat. — доставленный на родину для погребения15) приводить(τὰς ναῦς Thuc.)
16) med.-pass. возвращаться(ἐπ΄ οἴκου Thuc.; εἰς τέν ἀγοράν Polyb.)
17) вводить(τέν φιλοσοφίαν εἰς τοὺς Ἕλληνας Isocr.)
18) выставлять, выдвигать, провозглашать(δόξαν τινά Arst.)
19) внушать(θράσος τινί Aesch.)
20) med. добывать себе, получать, приобретать(χρήματα ναυτικά Lys.; σώφρονα χάριν Thuc.; ἔπαινον Soph.; δόξαν ἐσθλήν Eur.; τέν ἀξίαν παρὰ θεῶν Plat.; τὸν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον NT.)
τὸ τριώβολον οὐ κομιεῖται Arph. — он не получит и триобола21) med. взимать, взыскивать(τὸν ἔρανον Arst.; τόκον παρά τινος Dem.)
22) med. брать или получать обратно(τέν βασιλείαν Arph.; τοὺς νεκροὺς ὑποσπόνδους Thuc.)
-
9 αελπτεω
(только part. praes.) отчаяться, утратить надеждуἀελπτέοντες σόον εἶναι Hom. — не ожидавшие, что он невредим;
ἀελπτέοντες τοὺς Ἕλληνας ὑπερβαλέεσθαι Her. — не рассчитывая на то, что греки одолеют -
10 γραμμα
I.ἡ дор. Theocr. = γραμμή См. γραμμηII.- ατος τό1) черта, линия; рисунок(ὑφανταὴ γράμμασι ὑφαί Eur.; γράμμασιν τὰ ὀνόματα ἀπεικάζειν Plat.)
2) письменный знак, буква3) знак числа, цифра(ὧραι γράμμασι δεικνύμεναι Anth.)
4) музыкальный знак, нота5) математический чертеж Diog.L.6) изображение, картина(ζῳογράφοι γράμματ΄ ἔγραψαν Theocr.)
7) pl. алфавит, письменность8) pl. умение читать и писать, грамота(γράμματα διδάσκειν Dem. или παιδεύειν Arst.)
9) преимущ. pl. надпись, письмена10) pl. письменное послание, письмоὅ πρὸς τοῖς γράμμασι τεταγμένος Polyb. — письмоводитель, писец, секретарь11) pl. запись, перечень, список (sc. τῶν ἐν ἑκάστῃ τῇ ἁμάξη χρημάτων Xen.)12) pl. письменные документы(τὰ δημόσια γράμματα Dem.)
τούτων τὰ γράμματα ἀπέδειξεν Lys. — в доказательство этого он представил документы13) pl. государственные акты, указы, грамоты(γράμματα καὴ νόμοι Plat., Arst.; φυλάττειν τὰ γράμματα καὴ τὰ ψηφίσματα Arst.)
οἱ κατὰ τὰ γράμματα νόμοι Arst. — писаные законы14) pl. писаное правило(κατὰ γράμματα ἰατρεύεσθαι Arst.)
15) преимущ. pl. сочинение, книга(γράμματα ποιητῶν τε καὴ σοφιστῶν Xen.; τὸ γ. Ἀντιμάχου Anth.)
16) науки, просвещение(γραμμάτων ἄπειρος Plat.)
-
11 διαφερω
(fut. διοίσω, aor. 1 διήνεγκα - ион. διήνεικα, aor. 2 διήνεγκον: aor. pass. διηνέχθην)1) носить в разные стороны(σκῆπτρα Eur.; καθάπερ ἐν κλύδωνι Plut.)
ἐπὴ λεπτοῦ ναυαγίου διαφέρεσθαι Plut. — носиться (по морю) на тонком обломке разбитого корабля2) разносить, раскладывать, распределять3) переносить, переводитьἔστησαν ὀρθαὴ καὴ διήνεγκαν κόρας Eur. — они встали и огляделись вокруг4) разносить, распространять(κηρύγματα Eur.; ἀγγελίας Luc.; φήμη τις διηνέχθη περί τινος Plut.)
— широко прославлять (τινά Pind.)5) разбрасывать, рассеиватьφυγῇ διαφέρεσθαι δι΄ ἀλλήλων Plut. — разбегаться в разные стороны
6) носить, вынашивать(γαστρὸς ὄγκον Eur.)
διενέγκασα καὴ τεκοῦσα Xen. — выносившая и родившая (ребенка)7) перевозить, доставлять8) вносить, подавать(ψῆφον Eur., Xen., Aeschin., Dem., Plut.)
ψῆφον φανερὰν διενεγκεῖν Thuc. — открыто проголосовать9) переносить, терпеть, сносить(ῥᾷστά τι Soph.; ἀργῶς τέν φυγήν Plut.)
10) ( о времени) вести, проводить(τὸν αἰῶνα Hom.)
θεοὺς σέβων βίον διήνεγκε Eur. — он прожил свою жизнь благочестиво;δ. τὸν πόλεμον Her. — вести затяжную войну (ср. 12);τέν νύκτα κλαίων διήνεγκε Plut. — он провел ночь в слезах11) существовать, жить12) вести до конца, заканчиватьπόλεμον διενείκας Her. — закончив войну (ср. 10)
13) переворачивать, опрокидывать(πάντ΄ ἄνω τε καὴ κάτω Eur.)
14) волновать, смущать, тревожить(διαλγές ἄτα διαφέρει τὸν αἴτιον Aesch.; δ. τὰς ψυχὰς πράγμασι καὴ φροντίσι Plut.): pass. волноваться, колебаться
πολλὰ διενεχθεὴς τῇ γνώμῃ (тж. τῷ λογισμῷ и τοῖς λογισμοῖς) Plut. — долго не зная, какое принять решение15) отличаться, разниться(τινί τινος Plat.)
δ. τινός Eur., Xen., Arph., τινί Xen., Plat., τι, πρός τι и κατά τι Arst., εἴς τι Xen. и ἔν τινι Xen., Dem.; — отличаться чем-л. (в чём)-л.;16) выгодно отличаться, превосходить(τινός τι Aeschin., Luc., τινά τινι Polyb., Diod., τινί τινος Plut., τινί Thuc., Aeschin., Polyb., Plut., εἴς τι Xen., Plat., ἐπί τινι Xen., ἔν τινι Isocr., πρός τι Aeschin. и κατά τι Xen.)
ἱμάτια διαφέροντα Plat. — отличные одежды;πολὺ διέφερεν ἀλέξασθαι ἢ μάχεσθαι Xen. — было гораздо выгоднее вести оборону, чем принять открытый бой;πεπραχέναι διαφέρον τι Polyb. — совершить нечто особенное, отличиться17) med. (aor. διηνέχθην)(тж. δ. ταῖς γνώμαις Polyb.) расходиться во мнениях (ἀλλήλοις Plat. и πρὸς ἀλλήλους Lys., Polyb.; περί τινος Her., Arph., Plat., ἀμφί τινος и ἔν τινι Xen.)
τὰ διαφέροντα Thuc. — спорные вопросы18) преимущ. impers. быть важным, иметь значение(τοῦτο διέφερε τοῖς Θηβαίοις Polyb.)
τὰ διαφέροντα (πράγματα) Thuc., Lys., Isae., Plut.; — важные вопросы;ἰδίᾳ τι αὐτῷ διαφέρει Thuc. — это представляет для него личный интерес;οὔ τί οἱ διέφερε ἀποθανέειν Her. — он относился равнодушно к смерти -
12 διδασκαλιον
-
13 διελαυνω
(aor. διήλασα, pf. διελήλακα)1) гнать через (что-л.), перегонять(ἵππους τάφροιο Hom.)
2) вбивать, вонзать(ἔγχος λαπάρης Hom.; ξύλον μέχρι τοῦ τραχήλου Her.)
3) пронзать(τινὰ λόγχῃ διὰ τῶν πλευρῶν Plat.; τινὰ δορατίῳ Luc.)
4) мчаться мимо5) стремительно проходить(ὄρη HH.; ὁπόσην ὁδόν Xen.)
6) пробиваться, прорываться7) приводитьἥδε σ΄ ἡμέρα διήλασεν ἠλευθερῶσθαι Eur. — этот день дал тебе свободу
-
14 εκμισεω
-
15 εκφοιταω
ион. ἐκφοιτέω1) часто выходить, уходить, уезжать(ἐπὴ θήρην и ἐκ τῆς ἀκροπόλιος Her.; ἐς ἅρματα βαίνων ἐκφοιτᾷ Eur.)
2) (о слухах, вестях и т.п.) распространяться, расходиться(οὗτος ὅ λόγος ἐξεφοίτησεν εἰς τοὺς Ἕλληνας Plut.)
-
16 καταθηλυνω
(part. pf. pass. κατατεθηλυμμένος) делать нежным, изнеживать, расслаблять(τοὺς Ἕλληνας Luc.)
-
17 καταπροδιδωμι
1) предательски покидать(τοὺς Ἕλληνας Her.)
2) предавать(τὰς Ἀφίδνας Τυνδαρίδῃσι Her.; τινά Thuc., Arph.; τὰ κοινά Luc.)
κ. τὰ πράγματα Lys. — изменить делу (афинского) государства -
18 κυκλοω
тж. med.1) окружать, обступать(τινα NT.)
2) окружать, опоясывать(χθόνα, πόλιν Ἄρει φονίῳ Eur.; κυκλομένη ὑπὸ στρατοπέδων Ἱερουσαλήμ NT.)
κυκλοῦσθαι τοὺς Ἕλληνας ἐς μέσον Her. — взять в кольцо греков;οὗτοι ἂν εἰδεῖεν, εἰ οἱ κυκλούμενοι κυκλωθεῖεν Xen. — пусть они присмотрят, не оказались бы (сами) окружающие окруженными3) вводить вращательным движением, ввинчивать, вкручивать(δαλὸν ἐν Κύκλωπος ὄψει Eur.)
4) кружить, волновать(τέν θάλασσαν Polyb.; перен. δίναις κυκλούμενον κέαρ Aesch.)
5) сгибать в круг(τόξα Anth.)
6) обводить кругом -
19 λυπεω
1) беспокоить, стеснять, тяготить(ἥ θώραξ λυπεῖ Xen.)
2) воен. беспокоить набегами(τέν Λακωνικήν Thuc.)
3) препятствовать, мешать(οὐδὲν ἐλύπησεν ὥστε μή … Xen.)
4) дразнить, поддразнивать(ὑπό τινος λυπούμενος Lys.)
5) теснить, преследовать(τοὺς Ἕλληνας Her.)
6) изводить, мучить, дониматьταὐτὰ ταῦτα λυποῦντες, ἅπερ ἐγὼ ὑμᾶς ἐλύπουν Plat. — донимая (их) так же, как я вас донимал
7) огорчать, удручать, терзать(ἐλύπει αὐτὸν ἥ χώρα πορθουμένη Xen.)
; med.-pass. огорчаться(μέ λυπέεο Her.; ἐλυπήθη ὅ βασιλεύς NT.)
ἐλυπεῖτο ὁρῶν Dem. — ему тяжело было видеть -
20 ξυλλυω
1) помогать развязать(δέσμα τινός Eur.)
2) досл. вместе поднимать якорь, т.е. вместе плавать, перен. принимать в своем доме(τινά Aesch.)
3) улаживать, разрешать(τὰ νείκη Diod.)
εἰ μέ ξυνάψων, ἀλλὰ συλλύσων πάρει Soph. — если ты хочешь не разжечь, а уладить (ссору);συλλύσασθαι πρὸς τοὺς Ἕλληνας Diod. — помириться с греками
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Έλληνας — και Έλλην, ο (θηλ. Ελληνίδα, η) (AM Ἕλλην θηλ. ἑλληνίς, η και Α ἑλλανίς) αυτός που κατάγεται από την Ελλάδα ή κατοικεί μόνιμα σε αυτήν νεοελλ. εκείνος που έχει ελληνική ιθαγένεια ή υπηκοότητα αρχ. μσν. 1. «ὁ ἐξ ἐθνῶν», ο Εθνικός, σε αντίθεση προς … Dictionary of Greek
Αλή μπέης ο Έλληνας — (; – 1773).Μαμελούκος σουλτάνος της Αιγύπτου, ελληνικής καταγωγής. Γιος Έλληνα ιερέα από τη Μικρά Ασία, πουλήθηκε σκλάβος στους Μαμελούκους. Κατόρθωσε να κερδίσει την εύνοιά τους και, μετά τον εξισλαμισμό του, τον απελευθέρωσαν. Ο Α.μ., που ήταν… … Dictionary of Greek
βλάχοι — Έτσι ονομάστηκαν οι εκλατινισμένοι κάτοικοι της Βαλκανικής, προπάντων οι παλιοί Θράκες Βησσοί της Ροδόπης και του Αίμου, που κατά ένα μέρος μιλούσαν τη θρακική τους γλώσσα έως τον 7ο αι. μ.Χ., αλλά στο μεγαλύτερο μέρος τους γλωσσικά… … Dictionary of Greek
ИУСТИН ФИЛОСОФ — [греч. ᾿Ιουστῖνος Θιλόσοφος] (кон. I нач. II в., г. Флавия Неаполь 165, Рим), мч. (пам. 1 июня), апологет, отец Церкви. Жизнь Мч. Иустин Философ. Роспись ц. свт. Николая мон ря Ставроникита, Афон. Мастера Феофан Критский и Симеон. 1546 г. Мч.… … Православная энциклопедия
Τάγματα Ασφαλείας — Στρατιωτικά ελληνικά σώματα που ιδρύθηκαν στα χρόνια της Κατοχής με σκοπό τη διάλυση των ανταρτικών οργανώσεων που πολεμούσαν τους κατακτητές. Τα Τ. Α., που χαρακτηρίστηκαν με το αναγκαστικό διάταγμα 179/69 από το δικτατορικό καθεστώς των… … Dictionary of Greek
προσκύνηση — η / προσκύνησις, ήσεως, ΝΜΑ [προσκυνῶ] 1. η ενέργεια τού προσκυνώ, η εκδήλωση ευλαβούς λατρείας και τιμής, ιδίως προς το θείο («η προσκύνηση τών Μάγων») 2. εκδήλωση πιστής υποταγής σε πρόσωπο («τοὺς Ἕλληνας τοὺς ἐλευθερωτάτους προσαναγκάσεις ἐς… … Dictionary of Greek
Adamántios Koraïs — Αδαμάντιος Κοραής Adamántios Koraïs Nom de naissance Ἀδαμάντιος Κοραῆς Autres noms Adamance Coray … Wikipédia en Français
καταναυμαχώ — (Α καταναυμαχῶ, έω) νικώ κάποιον ολοκληρωτικά σε ναυμαχία («αἷς βασιλέα καὶ τοὺς βαρβάρους καταναυμαχήσαντες ἠλευθερώσαμεν τοὺς Ἕλληνας», Ανδοκ.) … Dictionary of Greek
υπερφωνώ — έω, ΜΑ [φωνῶ]·1. μιλώ με πολύ δυνατή φωνή (α. «μὴ πεφυκυίας τῆς τάσεως ἡ τῆς φωνῆς ἢ τῆς χορδῆς ἐπέκεινα τούτων ὑπερφωνεῑν», Παχυμ. β. «τῶν ῥητόρων τοὺς ὑπερφωνοῡντας», Φιλόστρ.) 2. έχω δυνατότερη φωνή από κάποιον άλλο, βγάζω δυνατότερο ήχο… … Dictionary of Greek
έχθρα — η και έχτρα και έχθρητα και όχτρητα (ΑΜ ἔχθρα, Α ιων. τ. ἔχθρη) [εχθρός] εχθρική διάθεση, εχθρότητα, απέχθεια, αποστροφή, μίσος («ἀρχὴν τῆς ἔχθρης τῆς ἐς τοὺς Ἕλληνας», Ηρόδ.) αρχ. παροιμ. «Ἐμπεδοκλέους ἔχθρα» άσβεστο μίσος … Dictionary of Greek
ευεργετικός — ή, ό (ΑΜ εὐεργετικός, ή, όν) [ευεργέτης] 1. αυτός που προσφέρει ευεργεσία ή ωφέλεια (α. «η βροχή ήταν ευεργετική για τα σπαρτά» β. «εὐεργετικώτατος δὲ καὶ φιλοδοξότατος εἰς τοὺς Ἕλληνας», Πολ.) 2. ο διατεθειμένος, ο πρόθυμος να ευεργετήσει («οι… … Dictionary of Greek