-
1 χαλάω
χαλάω, fut. χαλάσω, dor. χαλάξω, perf. pass. κεχάλασμαι, – nachlassen, – 1) trans., d. i. eine Spannung aufheben, abspannen; βιόν, τόξα, H. h. Apoll. 6. 27; 12 τόξα κεχαλασμένα; Sp.; πτέρυγα χαλάξας, die Flügel sinken lassen, Pind. P. 1, 6; Gegensatz von συνάγω Plat. Tim. 66 c, von συντείνειν τὰ νεῦρα Phaed. 98 d; ἡνίας τοῖς λόγοις Prot. 338 a; μέτωπον, die Stirn entfalten od. entrunzeln, erheitern, Ar. Vesp. 655; vgl. Ant. Lup. p. 69; – losbinden, lösen, τινὰ ἐκ δεσμῶν Aesch. Prom. 176; πρὶν ἂν χαλασϑῇ δεσμὰ λυμαντήρια 993; χαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην Soph. O. R. 1266; δεσμά Eur. Andr. 578; bes. χαλινὰ χαλᾶν, die straff angezogenen Zügel nachlassen, schießen lassen, und vom Ankertau, ναῠς ἔστη, ἢν χαλᾷ πόδα Or. 706; so auch κλῇϑρα, κλῇδας χαλᾶν, den Thürriemen losbinden, die Thür öffnen, Hipp. 808 Med. 1314; ἀσκόν Cycl. 161; τυγχάνω γε κλῇϑρ' ἀνασπαστοῠ πύλης χαλῶσα Soph. Ant. 1172; τοὺς μοχλούς Ar. Lys. 310; auch μοχλοῖς πύλας χαλᾶτε, Aesch. Ch. 866; u. übertr., χαλᾶτε πᾶν κάλυμμ' ἀπ' ὀφϑαλμῶν Soph. El. 1460; – eng zusammengezogene Dinge aus einander lassen, erweitern. – Uebtr. = fahren lassen, aufgeben, τὴν ὀργήν Ar. Vesp. 753. – 2) intr., erschlaffen, lose od. schlaff werden, seine Spannung od. seine Kraft verlieren, ἐπειδὰν αἱ ἐπιϑυμίαι χαλάσωσι Plat. Rep. I, 329 c; χαλασάσης τῆς ἀλγηδόνος Luc. Amor. 27. – Dah. auch aus einandergehen, seine Haltung verlieren, sich öffnen, ζῶναί σοι χαλῶσι Eur. Bacch. 933; πύλαι χαλῶσαι, offen stehend, Xen. Cyr. 7, 5,29. – 3) χαλᾶν τινος, von Etwas nachlassen, ablassen, τῆς ὀργῆς Ar. Av. 383; αἰκίζεταί τε κοὐδαμῆ χαλᾷ κακῶν Aesch. Prom. 256; absolut, σφίγγε, μηδαμῆ χάλα 58; vgl. Soph. O. C. 203; σμικρόν γέ μοι τῆς ἀρχῆς χάλασον Plat. Men. 86 e; χαλῶντες τοῠ τόνου Luc. bis acc. 21; – χαλᾶν τινι, Einem nachgeben, gegen ihn nachsichtig sein, ihm vergeben, verzeihen; χάλα τοῖς τοκεῦσιν, vergieb deiner Mutter, Eur. Hec. 407; εἴκειν ὁδοῦ χαλῶντα τοῖς κακίοσιν Ion 637. – Bei den Aerzten κοιλίη ὑγρὰ χαλᾷ, vom Durchfall, Hippocr.
-
2 χαλαω
1) отпускать, ослаблять(βιόν, τόξα HH.; χ. καὴ συντείνειν τὰ νεῦρα Plat.; χ. ἡνίαν Eur.)
ὅταν χαλασθῇ τὸ σῶμα ὑπὸ νόσων Plat. — когда тело изнурено болезнями;χ. τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις Plat. — давать волю красноречию;χ. τὸ μέτωπον Arph. — разгладить (перестать хмурить) лоб;χ. τέν ὀργέν Arph. — умерить (отбросить) гнев;ἐπιθυμίαν χ. Plut. — подавить страсть2) спускать, опускать(πτέρυγα Pind.; κράββατον NT.)
χ. κάλυμμ΄ ἀπ΄ ὀφθαλμῶν Soph. — сбросить завесу с глаз3) распускать, развязывать(κρεμαστέν ἁρτάνην Soph.; τὸν ἀσκόν Eur.)
χ. δεσμά Eur. — развязать узы;χ. κλῇθρα πύλης Soph. или χ. κλῇδας πυλωμάτων Eur., тж. χ. πύλας μοχλοῖς Aesch. и χ. μοχλούς Arph. — снимать запоры у ворот, отпирать ворота;χ. στόμα Xen. — (о лошади) открывать рот;χ. μαστούς Eur. — давать грудь, кормить материнским молоком4) отвязывать, освобождать(τινα ἐκ δεσμῶν Aesch.)
5) распускаться, развязываться(ζῶναι χαλῶσί τινι Eur.)
6) открыватьсяπύλαι χαλῶσαι Xen. — отворенные ворота
7) слабеть, утихать(τῆς ἀλγηδόνος χαλασάσης Luc.)
οἵδε τῆς ὀργῆς χ. εἴξασιν Arph. — их гнев, кажется, прошел;χ. μανιῶν Aesch. — перестать безумствовать;χ. τοῦ τόνου Luc. — ослабить напряжение;τοῦ νοσήματος χαλῶντος Plut. — когда болезнь пошла на убыль8) уступать(τινι Eur., Plut.)
9) оказывать снисхождение, прощать(τινι Aesch., Eur.)
-
3 χαλάω
Aχαλόωσιν Opp.H.2.451
; [dialect] Aeol. [ per.] 3pl.χόλαισι Alc.18.9
codd. Heraclit.: [tense] fut. χᾰλάσω [λᾰ] Hp.Aër.8, Epid.7.80: [tense] aor. (anap.), Hp.Epid.7.23, etc.; [dialect] Ep.χάλασσα h.Ap.6
, pl. subj.χαλάσσομεν Alc.Supp.23.10
; [dialect] Dor. part.χᾰλάξαις Pi.P.1.6
; [ per.] 3sg. [tense] fut. or [tense] aor. subj. χαλάξει (dub. sens.) Berl.Sitzb.1927.164 ([place name] Cyrene):—[voice] Med., [dialect] Ep. [tense] aor.χαλάσαντο A.R. 2.1264
:—[voice] Pass., [tense] aor. ἐχαλάσθην, subj. , Pl. Phd. 86c: [tense] pf.κεχάλασμαι AP9.297
(Antip.), App.Mith.74, Plot. 4.3.16: [tense] plpf.ἐκεχάλαστο Aristid.1.315J.
I trans., slacken, loosen, χ. βιόν, τόξα, unstring the bow, h.Ap.6, h.Hom.27.12; χ. τὰ νεῦρα, opp. συντείνειν, Pl.Phd. 98d; χ. τὸν πόδα, of a ship, v. πούς 11.2: metaph., τὰ τῆς πολιτείας χ., opp. ἐπιτείνειν, Plu.2.827b:—[voice] Pass., opp. ἐπιτείνεσθαι, Pl.Phd. 86c, 94c;χαλᾶσθαι καὶ διαφθείρεσθαι Id.Lg. 653c
;χαλᾶσθαι ὑπὸ τῆς ἡδονῆς Porph.Marc.7
.2 let down, let fall, πτέρυγα χαλάξαις Pi.l.c.; χαλάσας ὀλίγον τὸ μέτωπον having unbent the brow, Ar.V. 655 (anap.); μαστοὺς χάλασον, says the Cyclops to his ewe, E.Cyc.55 (lyr.); κράββατον, δίκτυα χ., Ev.Marc. 2.4, Ev.Luc.5.5;τὴν ἱερὰν ἄγκυραν Suid.
; dip in a liquid,εἰς αἷμα PMag.Par.1.2886
; soak, PHolm.14.33:—[voice] Med., ἱστὸν χαλάσαντο lowered it, A.R.2.1264.3 let loose, release,τινὰ ἐκ δεσμῶν A.Pr. 177
(anap.); abs., let go, slacken one's hold, μηδαμῇ χάλα ib.58.4 ἡνίας χ. slacken the reins, esp. in metaph. sense,χ. τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις Pl.Prt. 338a
, cf. E.Fr. 409.5 κλῇθρα χ. loose the bars or bolts, i.e. undo or open the door, S.Ant. 1187, E.Hipp. 808; ;χ. τοὺς μοχλούς Ar.Lys. 310
; but alsoπύλας μοχλοῖς χαλᾶτε A.Ch. 879
.6 loosen or undo things drawn tightly together,χ. κρεμαστὴν ἀρτάνην S.OT 1266
;χ. πᾶν κάλυμμ' ἀπ' ὀφθαλμῶν Id.El. 1468
;χ. δεσμά E.Andr. 577
; ;τὸ στόμα X.Eq.6.8
:—[voice] Pass.,τὰ χαλώμενα ὅπλα Hp.Art.43
;πρὶν ἂν χαλασθῇ δεσμά A.Pr. 991
.7 of the bowels, etc.,ὑγρὰ χ. Hp.Prorrh.1.99
, cf. Coac.20;ἢν αἱ μῆτραι μὴ χαλάσωσι τὰ ἐπιμήνια Id.Mul.1.61
.8 metaph., τὴν ὀργήν χ. let it go, Ar.V. 727 (anap.);χ. [τὸν νόον] ἐς ὄψιν τινός Ti.Locr.104c
;χ. ἐπιθυμίαν Plu.2.133a
;τὸ βαρὺ καὶ ἀμειδές Alciphr.3.3
; remit,μήτε τῆς προνοίας χαλώσης τὴν.. ὑπεροχήν Procl.Inst. 122
; τὸ ἀεὶ ταῦτα οὕτως ἔχειν ἐχάλασαν relaxed the strict principle that.. Pl.Sph. 242e:—[voice] Pass., to be softened,λίθος εἰς ὑγρότητα κεχαλασμένος Callistr.Stat.5
; also κεχαλάσθαι εἰς τὸ αὐτεξούσιον to have free play, opp. συντετάχθαι, Plot.4.3.16.II intr., become slack or loose, opp. συντείνω, Pl.Phd. 98d;χόλαισιν ἄγκυρραι Alc.18.9
(s. v.l.);ζῶναι χαλῶσι E.Ba. 935
; πύλαι χαλῷσαι open gates, X.Cyr.7.5.29: metaph. c. gen., have a remission of,χαλάσσομεν τὰς θυμοβόρω λύας Alc.Supp.23.10
;τί χαλᾷ μανιῶν; A.Pr. 1057
(anap.); (also abs., S.OC 203 (lyr.), 840); relax,φρονήματος χ. E.Fr. 716
; (troch.); [τὸ ὂν] χαλάσαν τῆς τοῦ ἑνὸς ἁπλότητος Dam.Pr.13
.2 c. dat. pers., χ. τινι give way or yield to any one, be indulgent to him,εἰ τοῖσιν.. κτείνουσιν ἀλλήλους χαλᾷς A.Eu. 219
;χάλα τοκεῦσιν E.Hec. 403
; with gen. add.,μοι τῆς ἀρχῆς χάλασον Pl.Men. 86e
, cf. Plu.Lyc.7: abs., give way, .3 abs., grow slack or weak,ἐπειδὰν αἱ ἐπιθυμίαι παύσωνται κατατείνουσαι καὶ χαλάσωσι Id.R.329c
; abate, Aër.8;ὀδύνη Id.Acut.16
. -
4 χαλάω
χαλάω, nachlassen, (1) trans., = eine Spannung aufheben, abspannen; πτέρυγα χαλάξας, die Flügel sinken lassen; μέτωπον, die Stirn entfalten od. entrunzeln, erheitern; losbinden, lösen; bes. χαλινὰ χαλᾶν, die straff angezogenen Zügel nachlassen, schießen lassen, und vom Ankertau; κλῇϑρα, κλῇδας χαλᾶν, den Türriemen losbinden, die Tür öffnen; eng zusammengezogene Dinge aus einander lassen, erweitern. Übtr. = fahren lassen, aufgeben; (2) intr., erschlaffen, lose od. schlaff werden, seine Spannung od. seine Kraft verlieren. Dah. auch auseinandergehen, seine Haltung verlieren, sich öffnen; πύλαι χαλῶσαι, offen stehend; (3) χαλᾶν τινος, von etwas nachlassen, ablassen; χαλᾶν τινι, einem nachgeben, gegen ihn nachsichtig sein, ihm vergeben, verzeihen; χάλα τοῖς τοκεῦσιν, vergib deiner Mutter. Bei den Ärzten κοιλίη ὑγρὰ χαλᾷ, vom Durchfall
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский