-
1 πρήθω
πρήθω, 1) verbrennen; im praes. nur poetisch u. wahrscheinlich nur in compp. vorkommend, wie ἐνέπρηϑον, Il. 9, 589; fut. πρήσω u. folgde tempp. gehören zu πίμπρημι, w. m. s. – 2) blasen, durch Blasen anschwellen, ἔπρησεν δ' ἄνεμος μέσον ἱστίον, der Wind schwellte das Segel mitten auf, Od. 2, 427, vgl. ἐν δ' ἄνεμος πρῆσεν μέσον ἱστίον Il. 1, 481; ἅλα νότου πρήσαντος, Phalaec. 5 (XIII, 27). – Dah. auch = durch Blasen hervortreiben, hervorsprudeln machen; αἷμα ἀνὰ στόμα καὶ κατὰ ῥῖνας πρῆσε, er ließ das Blut aus dem Munde und den Nasenlöchern hervorströmen, Il. 16, 350; – durch Hauchen anfachen, πρήσοντα πυρὸς μένος, Ap. Rh. 4, 819; aber πρήσοντος ἀήτεω 4, 1537 ist intr., wehen. – (Vgl. über die Zurückführung beider Bedeutungen auf eine, sachen, Buttm. Lexil. I p. 106; verwandt ist unser brennen, alt bernen, Bernstein, engl. burn.)
-
2 πρήθω
πρήθω, (1) verbrennen; (2) blasen, durch Blasen anschwellen; ἔπρησεν δ' ἄνεμος μέσον ἱστίον, der Wind schwellte das Segel mitten auf. Dah. auch = durch Blasen hervortreiben, hervorsprudeln machen; αἷμα ἀνὰ στόμα καὶ κατὰ ῥῖνας πρῆσε, er ließ das Blut aus dem Munde und den Nasenlöchern hervorströmen; durch Hauchen anfachen; aber πρήσοντος ἀήτεω 4, intr., wehen -
3 προς-εμ-πρήθω
προς-εμ-πρήθω (s. πρήϑω), = προςεμπίπρημι, LXX.
-
4 ὑπο-πρήθω
ὑπο-πρήθω (s. πρήϑω), s. ὑποπίμπρημι.
-
5 περι-πρήθω
περι-πρήθω, poet. statt περιπίμπρημι, Qu. Sm. 11, 435.
-
6 συγκατα-πρήθω
συγκατα-πρήθω, mit oder zugleich verbrennen, Sp.
-
7 ἀνα-πρήθω
ἀνα-πρήθω, = ἀναπίμπρημι, bei Hom. vom gewaltsamen Hervorbrechen der Thränen, Iliad. 9, 433 Od. 2, 81 δάκρυ ἀναπρήσας, er brach in Thränen aus; vgl. Buttmann Lexil. 1, 105 ff. Zenodot schrieb in der Stelle der Od. δάκρυα ϑερμὰ χέων, s. Scholl.
-
8 ἐμ-πρήθω
ἐμ-πρήθω, = ἐμπίπρημι; ἐνέπρηϑον Il. 9, 589; sonst ἐνιπρῆσαι, verbrennen, πυρὸς αἰϑομένοιο, indem das Feuer brennt, mit Feuer, 16, 82; – anblasen, anschwellen, ἐν δ' ἄνεμος πρῆσεν μέσον ἱστίον, der Wind blies mitten ins Segel, Il. 1, 481.
-
9 ἐνι-πρήθω
-
10 πρημαίνω
πρημαίνω, blasen, heftig wehen; πρημαίνουσαι ϑύελλαι, Ar. Nubb. 335, Schol. u. Suid., von πρήϑω ableitend, λαβρῶς φυσᾶν καὶ μαίνεσϑαι.
-
11 πρέω
-
12 πρίω
πρίω, imperat. πρῖε, Ar. Ran. 927, perf. pass. πέπρισμαι, aor. pass. ἐπρίσϑην, die auch von dem durch Poll. 7, 114, wie es scheint, mehr empfohlenen u. bei Sp. häufigeren πρίζω abgeleitet werden können; – 1) sägen, durchsägen, zerschneiden; δίχα πρίσαντες, Thuc. 4, 100; ἐπρίσϑησαν, N. T. – Auch durchbohren, bei den Aerzten trepaniren. – 2) knirschen, πρίειν ὀδόντας, Ar. Ran. 927; auch σιαγόνας, Babr. bei Suid., eigtl. die Zähne gegen einander sägen, d. i. mit ihnen knirschen, vor Zorn und Wuth; dah. Ap. Rh. 4, 1671 λευγαλέον δ' ἐπι οἱ πρῖεν χόλον, er knirschte Zorn, wo E. M. λευγαλέος δέ οἱ πρῖεν χόλος las u. es durch ἔλαβεν erkl.; vgl. aber δάκνειν χόλον, Ap. Rh. 3, 1170, u. δάκνειν ϑυμόν, Opp. Cyn. 4, 138, u. s. auch Mein. Men. p. 278; dah. πριομένα κάλλει Γανυμήδεος Ἥρη, in Zorn gebracht durch die Schönheit, Antp. Thess. 43 (IX, 77). – Uebh. beißen, ὀδόντι πρῖε τὸ στόμα, Soph. frg. 777. – Fest wie mit den Zähnen fassen, packen, festhalten, bes. schnüren, festbinden, ζωστῆρι πρισϑεὶς ἱππικῶν ἐξ ἀντύγων, Soph. Ai. 1009, Schol. ἐξαφϑείς, δεσμευϑείς. – 3) wie πρήϑω, blasen, sprühen, schnauben; Hesych. erkl. πρίεται durch φυσοῠται, wie man die Stelle aus Ap. Rh. erkl. hat; vgl. Buttm. Lexil. I p. 105 u. II p. 256.
-
13 πίμπρημι
πίμπρημι, im Präs. u. Impf. ganz nach ἵστημι, die übrigen tempp. s. unter πρήϑω (über das Wegfallen des μ der Reduplication vgl. ἐμπίπρημι), entzünden, verbrennen; πιμπράναι νεώς, Aesch. Pers. 796; ναῦς πιμπράναι πυρί; Eur. Troad. 81; πίμπρη, Ion 527; ἐπίμπρας Ἐρεχϑέως δόμους, 1293; πιμπράμενος, Ar. Lys. 341; in Prosa selten, οὐ μετρίως ἐπὶ τούτοις πίμπραμαι, Luc. iud. voc. 8.
-
14 ἐμ-πίπρημι
ἐμ-πίπρημι (s. πίμπρημι), anzünden, in Brand stecken; Her. 1, 17; οἰκήματα ἐμπεπρησμένα 8, 144; οἰκίαν Ar. Nubb. 1484; Plat. Rep. V, 470 u. öfter; ἐνεπίμπρασαν Xen. An. 7, 4, 15; ἐμπιπράντες 5, 2, 3; ἐνεπρήσϑη ὁ ὀπισϑόδομος Dem. 24, 135; ὗς ἐμπεπρημένη (v. l. - σμένη), ein gesengtes oder nach Andern ein aufgeblasenes, dickes (s. ἐμπρήϑω), Ar. Vesp. 36. Uebertr., pass in Zorn gerathen, Luc. – Hom. ἐμπρήϑω u, ἐνι-πρήϑω.
-
15 ἀναπρήθω
ἀνα-πρήθω, = ἀναπίμπρημι, vom gewaltsamen Hervorbrechen der Tränen -
16 ἐμπρήθω
ἐμ-πρήθω, verbrennen, πυρὸς αἰϑομένοιο, indem das Feuer brennt, mit Feuer; anblasen, anschwellen, ἐν δ' ἄνεμος πρῆσεν μέσον ἱστίον, der Wind blies mitten ins Segel -
17 πρίω
πρίω, (1) sägen, durchsägen, zerschneiden; durchbohren, bei den Ärzten: trepanieren; (2) knirschen; eigtl. die Zähne gegen einander sägen, = mit ihnen knirschen, vor Zorn und Wut; λευγαλέον δ' ἐπι οἱ πρῖεν χόλον, er knirschte Zorn; dah. πριομένα κάλλει Γανυμήδεος Ἥρη, in Zorn gebracht durch die Schönheit. Übh. beißen; fest wie mit den Zähnen fassen, packen, festhalten, bes. schnüren, festbinden; (3) wie πρήϑω, blasen, sprühen, schnauben -
18 συγκαταπρήθω
См. также в других словарях:
πρήθω — burn pres subj act 1st sg πρήθω burn pres ind act 1st sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρήθω — Α (επικ. τ.) 1. φουσκώνω κάτι με φύσημα («ἐν δ ἄνεμος πρῆσεν μέσον ἱστίον», Ομ. Ιλ.) 2. κάνω να αναβλύσει κάτι, φυσώ προς τα έξω, εκφυσώ («τὸ δ [αἷμα] ἀνὰ στόμα καὶ κατά ῥῑνας πρῆσε», Ομ. Ιλ.) 3. (για τον Ήφαιστο) ανάβω κάτι φυσώντας («πρήσοντα… … Dictionary of Greek
πρήθου — πρήθω burn pres imperat mp 2nd sg (attic epic doric) πρήθω burn imperf ind mp 2nd sg (attic epic doric) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρήθειν — πρήθω burn pres inf act (attic epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πίμπρημι — Α 1. πυρπολώ, βάζω φωτιά σε κάτι (α. «πρῆσε δὲ πυρὸς θύρετρα», Ομ. Ιλ. β. «ἠθέλησε πυρὶ πρῆσαι κατ ἄκρας», Σοφ. γ. «πρήσω πόλιν», Αισχύλ.) 2. φλεγμαίνω, έχω φλεγμονή («πίμπρησι δὲ χείλη», Νίκ.) 3. πρήθω*. φυσώ και φουσκώνω κάτι, προκαλώ φούσκωμα… … Dictionary of Greek
διαπρήσει — διά , ἀπό ῥέομαι flow fut ind mp 2nd sg διά πίμπρημι burn aor subj act 3rd sg (epic) διά πίμπρημι burn fut ind mid 2nd sg διά πίμπρημι burn fut ind act 3rd sg διά πρήθω burn aor subj act 3rd sg (epic) διά πρήθω burn fut ind mid 2nd sg διά πρήθω… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρήσει — πίμπρημι burn aor subj act 3rd sg (epic) πίμπρημι burn fut ind mid 2nd sg πίμπρημι burn fut ind act 3rd sg πρᾶσις sale fem nom/voc/acc dual (attic epic ionic) πρήσεϊ , πρᾶσις sale fem dat sg (epic ionic) πρᾶσις sale fem dat sg (attic ionic) πρήθω … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρήσω — πίμπρημι burn aor subj act 1st sg πίμπρημι burn fut ind act 1st sg πίμπρημι burn aor ind mid 2nd sg (homeric ionic) πρήθω burn aor subj act 1st sg πρήθω burn fut ind act 1st sg πρήθω burn aor ind mid 2nd sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρήσῃ — πίμπρημι burn aor subj mid 2nd sg πίμπρημι burn aor subj act 3rd sg πίμπρημι burn fut ind mid 2nd sg πρήσηι , πρᾶσις sale fem dat sg (epic ionic) πρήθω burn aor subj mid 2nd sg πρήθω burn aor subj act 3rd sg πρήθω burn fut ind mid 2nd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρῆσαι — πίμπρημι burn aor imperat mid 2nd sg πίμπρημι burn aor inf act πρήθω burn aor imperat mid 2nd sg πρήθω burn aor inf act … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
преть — I I, прею, укр. прiти, прiю, випрiти взопреть, сопреть , др. польск. przec потеть, преть , польск. przec, przeję – то же, н. луж. prěs, prěju засыхать, вянуть . Далее связано с пар (см.). Ср. греч. πρήθω, πίμπρημι зажигаю, вздуваю , гомер.… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера