-
1 αναφυω
1) отращивать, выращивать(πώγωνα Theocr.; κέρατα Arst.)
2) med.-pass. (aor. 2 ἀνέφυν, pf. ἀναπέφυκα) отрастать, вырастать Her., Plat., Arst., Plut.; перен. возникать, появлятьсяοἱ ἄρτι τῶν σοφιστῶν ἀναφυόμενοι Isocr. — недавно появившиеся софисты;
ἀνεφύοντο τῷ Αἰγεῖ διαβολαὴ πρὸς τοὺς πολίτας Plut. — у Эгея возникли споры с гражданами;ὅ Ἀκροκόρινθος ἐκ μέσης ἀναπεφυκὼς τῆς Ἑλλάδος Plut. — Акрокоринф, возвышающийся в центре Эллады -
2 αστος
I.ὅ1) горожанин, гражданин Hom., Eur., Soph., Her., Lys., Plat.2) ( в Афинах) житель города ( в отличие от πολίτης, пользовавшийся только гражданскими, но не политическими правами)(ἐξ ἀστῶν πολίτας ποιεῖν Arst.)
II.Aesch. стяж. к ἄϊστος -
3 εξισοω
1) делать равным, уравнивать(τινί τινα Soph.)
ἐ. τέν πόλιν Plut. — восстановить равенство в городе;ἐ. τοὺς πολίτας Arph. — установить равенство среди граждан;ἐ. τινα τοῖς ἑαυτοῦ κακοῖς Soph. — приравнивать чьи-л. бедствия к своим;ἐξισωτέον τὸ ἴσ΄ ἀντιλέξαι Soph. — я вправе ответить (тебе) как равный;ἐξισῶσαι τὰς ἀμοιβὰς ταῖς εὐεργεσίαις τινός Plut. — отплатить кому-л. полностью за его благодеяния;pass. — равняться, быть равным (τινι Thuc., Her., Arst.):χρήμασι πρός τινα ἐξισωθῆναι Plut. — сравняться с кем-л. в богатстве2) становится или быть равнымἐξισῶσαί τινα ζητεῖν Isocr. — стремиться сравняться с кем-л.;
οὐδὲν ἐ. τινι Soph. — ничем не походить на кого-л.3) улаживатьφύλοπις οὐκ ἔτ΄ ἐξισοῦται Soph. — раздор еще не улажен
-
4 επιγραφω
1) наносить царапину, оцарапывать(ὀϊστὸς ἐπέγραψε χρόα Hom.)
ἐπιγράψαι τινὰ ταρσόν Hom. — царапнуть кого-л. в пятку;ἄκροις δακτύλοις ἐ. τὸ σιτίον Luc. — чуть прикасаться к еде2) делать отметку, метитьἐ. κλῆρον Hom. — помечать жребий
3) писать, надписывать, начертывать, вырезывать(γράμματα Her.; τι ἐπὴ τρίποδα Thuc. и εἰς τὸν τρίποδα Dem.; ποιήματα καὴ ἐπιδείγματα Plat.; νόμους ἐπὴ καρδίας NT.)
ἐπίγραμμά τινι ἐ. Dem. — сделать надпись на чьей-л. могиле;ἐπιγεγράφθαι τινί Plat. — быть начертанным на чьей-л. могиле;ἥ ἐπιστολέ ἥ ἐπιγεγραμμένη τινί Polyb. — адресованное кому-л. письмо4) приписывать(τὰς τιμὰς οὐ μόνον ταῖς πορφύραις, ἀλλὰ καὴ τοῖς ἐπιτηδεύμασι Plut.)
ἐ. ἑαυτόν и med. — приписывать себе, принимать на себя (προσωνυμίαν Plut.);ἐ. ἑαυτὸν ἐπί τι Aeschin. — вменять что-л. в заслугу себе;οἱ τὸν Πλάτωνα ἐπιγραφόμενοι Luc. — приверженцы Платона5) юр. записывать, вписывать, вносить, регистрироватьἐπιγράψαι τινὰ ἐπίτροπον Isocr. — записать (назначить) кого-л. опекуном;
ἐπιγράψασθαι ἑαυτὸν ἐς τὰς σπονδάς Thuc. — присоединиться к (чьему-л.) договору;ἐπιγράψασθαι πολίτας τινάς Thuc. — внести кого-л. в списки своих граждан;ἐπιγράψασθαι μάρτυρας Dem. — составить (и вручить) список своих свидетелей6) юр., тж. med. назначать, определять(τὰ μέγιστα ἐπιτίμια, med. τίμημά τι Aeschin.)
τὸ ἐπιγραφὲν βλάβος Plat. — определенный (истцами) убыток;τὰ ἐπιγεγραμμένα Dem. — требуемое (истцами) возмещение;τρία τάλαντο τίμημα τῷ χλήρῳ ἐπιγράψασθαι Isae. — заявить претензию на наследство в размере трех талантов7) устанавливать в виде подати, назначать в качестве налога(μεγίστην εἰσφοράν τινι Isocr.; τοῖς πλουσιωτάτοις πλῆθός τι ἀργυρίου Arst.)
τὸ ἐπιγραφέν Arst. — установленный налог -
5 κακουργεω
1) творить зло, совершать преступление(κ. καὴ ἀδικεῖν Arph.)
ὥπος οἱ νέοι μηδὲν κακουργῶσι Plat. — (заботиться), чтобы молодые люди не бесчинствовали2) причинять зло, наносить вред(τοῖς προβάτοις Plat.; περὴ τοὺς πολίτας Plat.)
ὡς μηδ΄ ὅ ἐκ τῆς κεφαλῆς ἱδρὼς κακουργῇ Xen. — (глаза защищены бровями), чтобы (стекающий) с головы пот не причинял им вреда3) разорять, разрушать(τέν πόλιν Plat., Arst.; τέν χώραν καὴ τὰ κτήματα Plat.)
4) извращать, искажать, портить(τὸν λόγον Plat.; τοὺς νόμους Dem.; τέν μουσικήν Plut.)
κ. ἐν τοῖς λόγοις Plat. — недобросовестно спорить, играть словами, передергивать -
6 κηρυσσω
атт. κηρύττω, дор. κᾱρύσσω (fut. κηρύξω - дор. κᾱρύξω и κᾱρυξῶ, aor. ἐκήρυξα - дор. ἐκάρυξα и κάρυξα)1) занимать должность глашатая, быть глашатаем:(Περίφας) κηρύσσων γήρασκε Hom. Перифант состарился в должности глашатая
2) созывать (через глашатая)(ἀγορήνδε Ἀχαιούς, πόλεμόνδε τινά Hom.)
3) через глашатая объявлять, возвещать, провозглашать:(ἀγῶνας Soph.)
τὰ χρήματα κηρυσσόμενα Her. — имущество, объявленное к продаже (с публичных торгов);κ. ἀποικίαν Thuc. — призывать к участию в основании колонии;κ. τινὴ ἀσφάλειαν καὴ προσιόντι καὴ ἀπιόντι Xen. — гарантировать кому-л. безопасность при въезде или выезде4) провозглашать (кем-л.)— победителем, преступником и пр. (κηρυχθήσεσθαι καὴ ἆθλα λήψεσθαι Xen.):
ὥστε τέν πόλιν κηρυχθῆναι Lys. — и таким образом (наш) город был провозглашен (победителем)5) через глашатая приказывать, делать распоряжениеοὐ Ζεὺς ἦν ὅ κηρύξας τάδε Soph. — не Зевс повелел это;σιγέν κηρῦξαί τινι Eur. — приказать кому-л. умолкнуть6) звать, призывать(θεούς Eur.; τοὺς πολίτας εἰς τέν ἐλευθερίαν Plut.)
7) проповедовать, учить(τισί τι и τι εἴς τινας, ἐν ταῖς πόλεσιν и εἰς τὰς συναγωγάς NT.)
-
7 ξυναρμοζω
атт. συναρμόττω (дор. fut. συναρμόξω; pass.: aor. συνηρμόσθην, pf. συνηρμόσμην)1) прилаживать, пригонять друг к другуκεραία δίχα πρίσαντες ἐκοίλαναν καὴ ξυνήρμοσαν πάλιν Thuc. — распилив пополам и выдолбив брус, они вновь приладили друг к другу (обе его половины);
λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι Her. — плотно пригнанные друг к другу камни;μέρη ξυναρμοσθέντο αὐτὰ αὑτοῖς Plat. — соразмерные друг с другом части;τὰ συνηρμοσμένα Dem. — стройное целое2) сочетать, соединять, связывать(εἰς ταὐτόν Plat.)
γυνέ συναρμοσθεῖσα Arst. — замужняя женщина;ἰδέας ἀλλήλων ἀφεστώσας συναρμόσαι Isocr. — связать воедино далекие друг от друга формы3) сколачивать, сбивать, строить(σκάφος Eur.)
σ. τι ἀπό τινος Plat. — составлять что-л. из чего-л.4) закрывать, смыкать(βλέφαρα χερί Eur.)
5) прикладывать(τι πρός τι Arst.; χείλεα στομάτεσσιν Anth.)
6) настраивать7) примирять друг с другом(τοὺς πολίτας Plat.)
ξ. πόλιν Plat. — умиротворять (приводить в порядок) государство8) приспособлять, подготовлять, приучать(βροτούς Aesch.)
πρὸς παρόντα συνηρμοσμένος Xen. — приспособившийся к текущим обстоятельствам9) столковываться, соглашаться(ἀλλήλοις Plat.)
10) тж. med.-pass. быть слаженным, хорошо подходить(γυνέ συναρμόζουσα Xen. - ср. 2)
τὰ συναρμόττοντα στοιχεῖα Plat. — хорошо подобранные составные части;ξ. εἰς ἅπαντα Plat. и συναρμόσασθαι ἅπαντι καιρῷ Diog.L. — подходить ко всему, годиться для всякого случая11) соединятьсяσ. τινὴ εἰς φιλίαν Xen. — сдружиться с кем-л.
-
8 συναρμοζω
атт. συναρμόττω (дор. fut. συναρμόξω; pass.: aor. συνηρμόσθην, pf. συνηρμόσμην)1) прилаживать, пригонять друг к другуκεραία δίχα πρίσαντες ἐκοίλαναν καὴ ξυνήρμοσαν πάλιν Thuc. — распилив пополам и выдолбив брус, они вновь приладили друг к другу (обе его половины);
λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι Her. — плотно пригнанные друг к другу камни;μέρη ξυναρμοσθέντο αὐτὰ αὑτοῖς Plat. — соразмерные друг с другом части;τὰ συνηρμοσμένα Dem. — стройное целое2) сочетать, соединять, связывать(εἰς ταὐτόν Plat.)
γυνέ συναρμοσθεῖσα Arst. — замужняя женщина;ἰδέας ἀλλήλων ἀφεστώσας συναρμόσαι Isocr. — связать воедино далекие друг от друга формы3) сколачивать, сбивать, строить(σκάφος Eur.)
σ. τι ἀπό τινος Plat. — составлять что-л. из чего-л.4) закрывать, смыкать(βλέφαρα χερί Eur.)
5) прикладывать(τι πρός τι Arst.; χείλεα στομάτεσσιν Anth.)
6) настраивать7) примирять друг с другом(τοὺς πολίτας Plat.)
ξ. πόλιν Plat. — умиротворять (приводить в порядок) государство8) приспособлять, подготовлять, приучать(βροτούς Aesch.)
πρὸς παρόντα συνηρμοσμένος Xen. — приспособившийся к текущим обстоятельствам9) столковываться, соглашаться(ἀλλήλοις Plat.)
10) тж. med.-pass. быть слаженным, хорошо подходить(γυνέ συναρμόζουσα Xen. - ср. 2)
τὰ συναρμόττοντα στοιχεῖα Plat. — хорошо подобранные составные части;ξ. εἰς ἅπαντα Plat. и συναρμόσασθαι ἅπαντι καιρῷ Diog.L. — подходить ко всему, годиться для всякого случая11) соединятьсяσ. τινὴ εἰς φιλίαν Xen. — сдружиться с кем-л.
См. также в других словарях:
Πολίτας — Πολίτᾱς , Πολίτης citizen masc acc pl Πολίτᾱς , Πολίτης citizen masc nom sg (epic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πολίτας — πολί̱τᾱς , πολίτης citizen masc acc pl πολί̱τᾱς , πολίτης citizen masc nom sg (epic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
гражанинъ — ГРАЖАНИН|Ъ (99), А с. 1. Горожанин, житель города: того не вѣмь кымь прѣоби дѣниѥмь моѥго съмѣрени˫а въсхытити. того же иѹли˫ана… гражанина издрѩдьнааго… мѣста. (πολίτην) КЕ XII, 130а; которыи еп(с)пъ… дерзнеть просити. прѣити ѿ града въ градъ.… … Словарь древнерусского языка (XI-XIV вв.)
CAERE — urbs insignis in Hetruria, quae olim regionis totius caput fuit. Hanc olim Agyllam nominatam et a Pelasgis e Thessalia profectis conditam ferunt. Deinde vero Lydis, quos postea Tyrrhenos nominârunt, adversus Agyllinos bellum gerentibus, cum… … Hofmann J. Lexicon universale
MANUARIAE Sellulariaeque Artes — a civibus Romanisolim non exercebantur, teste Dionysiô l. 2. et 9. Apud Athenienses vero, quos universos Theseus divisit in Ε᾿υπατρίδας, qui coeteros dignitate antistabant, et Patricii dici possunt: Γεωμόρους, quirurihabitantes agros colebant: et … Hofmann J. Lexicon universale
αποκέντρωση — Σύστημα διοίκησης κατά το οποίο, χωρίς την προηγούμενη έγκριση των κεντρικών κυβερνητικών αρχών, ασκείται η κρατική εξουσία από όργανα που εδρεύουν γενικά μόνιμα στην περιφέρεια. Η άσκηση αποφασιστικών αρμοδιοτήτων από περιφερειακά όργανα και… … Dictionary of Greek
εισφέρω — (AM εἰσφέρω) 1. φέρνω, τοποθετώ μέσα 2. συνεισφέρω, παρέχω και εγώ κάτι («χρήματα πρὸς τὸν πόλεμον εἰσενεγκεῑν τοὺς πολίτας», Πλούτ.) νεοελλ. βοηθώ, συντελώ μσν. 1. παρουσιάζω, απεικονίζω 2. ρέπω, κλίνω σε κάτι αρχ. 1. εισέρχομαι 2. (στην Αθήνα)… … Dictionary of Greek
ενεδρεύω — (AM ἐνεδρεύω) κρύβομαι κάπου για να επιτεθώ ξαφνικά, παραμονεύω («ἀδίκως δικαίους ἐνήδρευσαν», Μηναία) αρχ. 1. έχω κακούς σκοπούς απέναντι σε κάποιον 2. παθ. εξαπατώμαι («ὑπὸ νόμων τοὺς πολίτας ἐνεδρεύεσθαι», Λυσ.) 3. τοποθετώ σε ενέδρα… … Dictionary of Greek
επίτιμος — η, ο (Α ἐπίτιμος, ον) αυτός που απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα και προνόμια τού ελεύθερου πολίτη («πάντας ἀνθρώπους ἑκόντες συγγενεῖς κτησώμεθα κἀπιτίμους καὶ πολίτας», Αριστοφ.) νεοελλ. αυτός που έχει τιμητικά κάποιο τίτλο χωρίς να έχει και τα… … Dictionary of Greek
θαυμάζω — και θαμάζω (AM θαυμάζω, Α ιων. τ. θωμάζω) 1. βλέπω κάτι με θαυμασμό, με ευχαρίστηση και έκπληξη (α. «και τους ναούς σου θαύμασα, τών Κελτών ιερά πόλις», Κάλβ β. «τύχη θαυμάσαι μέν ἀξία», Σοφ.) 2. μένω έκθαμβος, μένω κατάπληκτος, εκπλήσσομαι (α.… … Dictionary of Greek
μετάγω — (ΑM μετάγω) μεταφέρω κάτι από έναν τόπο σε άλλο («πάντα τὸν πόλεμον μετάξειν εἰς τὴν Λιβύην», Διόδ.) μσν. αρχ. 1. μεταβιβάζω («πᾱσαν τὴν ἀρχὴν Ῥωμαίων εἰς ἐαυτὸν καὶ τοὺς παῑδας μεταγαγεῑν καὶ βεβαιώσασθαι ἠθέλησε», Ηρωδιαν.) 2. οδηγώ κάποιον από … Dictionary of Greek