-
1 μανήναι
-
2 μανῆναι
-
3 μαίνομαι
Grammatical information: v.Meaning: `rage, be furious, of the senses, be excited' (Il.); rarely act. ἐκ-μαίνω `make furious' (E., Ar.; μαίνω Orph.), aor. μῆναι (S., E.) with intr. midd. μήνασθαι (Z 160, Theoc.)Derivatives: 1. From the present: μαινάς, - άδος f. `the raging, Bacchantess, Mänade' (Il.; Schwyzer 508, Sommer Münch. Stud. 4, 4); μαινόλης, Aeol. Dor. - λας, f. - λις `raging, excited' (Sapph., A.; Schwyzer 408 and Mus. Helv. 3, 49ff., Chantraine Form. 237). 2. From the root: μανία, - ίη `fury, madness' (IA.) cf. Scheller Oxytonierung 39); μανικός, μανιώδης `furious, raging' (IA.), f. also μανιάς `id.' (after λύσσα: - άς, Schwyzer 508). Verbaladj. like ἐμ-μανής `raging' (IA), prob. hypostasis (to μανία) after ἐμ-φανής a.o. ( ἐμ-μαίνομαι first Act. Ap., J.).Etymology: On μάντις etc. s. v. With the zero-grade yot-present μαίνομαι from *μαν-ι̯ο-μαι agree formally several forms from diff. languages: Skt. mányate = Av. mainyeite `think', Celt., OIr. do-moiniur `believe, have the opinion', Slav., e.g. OCS mьnjǫ `think, consider as', Lith. miniù `think, remember' (innovation for older menù?; s. Fraenkel Wb.), IE *mn̥-i̯o \/ e-. With μανῆ-ναι agree formally also the Balto-Slav. inf. Lith. minė́-ti, OCS mьně-ti as well as Goth. 3. sg. munai-Þ ' μέλλει, thinks (to do)'; genetic connection however is doubtful, as Goth. munaiÞ may as well agree with Skt. manāy-ati `be eager' and for posthom. μανῆναι (as if from μανέεται) also analogical origin ( φαίνομαι: φανῆναι; J. Schmidt KZ 37, 44) is possible; on Lith. minė́ti etc. s. also Fraenkel l.c. and Lexis 2, 196. Also μήνασθαι (analogical or from *μαν-σ-, Chantraine Gramm. hom. 1, 412) and μέμηνα (after τακῆναι: τέτηκα a. o.) are Greek formations. With the formal reorganisation goes the semantic emancipation; the connection with the widespread group μένος, μέμονα, μιμνήσκω (s. vv.) can still be seen e.g. in Z 100 f.: ἀλλ' ὅδε λίην | μαίνεται οὑδέ τίς οἱ δύναται μένος ἰσοφαρίζειν (cf. Porzig Satzinhalte 34). - [Not with J. Schmidt l.c. and Specht KZ 62, 79 (cf. also Schwyzer 694 n. 3) to μαιμάω.]Page in Frisk: 2,160-161Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > μαίνομαι
-
4 ἐλεγαίνω
-
5 μαινομαι
(med. к μαίνω См. μαινω; fut. μᾰνοῦμαι и μᾰνήσομαι, aor. 1 ἐμηνάμην, aor. 2 ἐμάνην, pf.-praes. μέμηνα; pf. pass. μεμάνημαι; part. μᾰνείς; inf. μᾰνῆναι)(тж. μ. νόσον Aesch. и μ. μανίας Arph.) быть в исступлении, бесноваться, бушевать, буйствовать, неистовствовать, свирепствовать (ὅτε μαίνετο Ἕκτωρ, πῦρ μαίνεται Hom.; δαιμόνιον ἔχειν καὴ μ. NT.)
δόρυ μαίνεται ἐν παλάμῃσιν Hom. — копье (само) ходит в руках;μ. τόλμῃ Xen. — быть охваченным безумной отвагой;ὑπὸ τοῦ θεοῦ μαίνεται Her. — он одержим божеством;μ. γόοισι Aesch. — обезуметь от горя;μ, ὑφ΄ ἡδονῆς Soph. — быть вне себя от радости (ликовать);μ. ὑπὸ ποτοῦ Luc. — буйствовать во хмелю;μαινόμενος οἶνος Plat. — крепкое (пьянящее) вино;ἐλπίδι μαινομένῃ Her. — в безрассудной надежде;σὺν μαινομένᾳ δόξᾳ Eur. — в безумном ослеплении - см. тж. μαίνω -
6 μαίνομαι
Aμᾰνοῦμαι Hdt.1.109
,μᾰνήσομαι AP11.216
(Lucill.), D.L.7.118 (neither found in [dialect] Att.): [tense] pf. with [tense] pres. sense , S.El. 879, Ar.Byz. ap. Ath.13.586f; [dialect] Dor. μέμηνα dub. in Alcm. 68; also in pass. form μεμάνημαι [ᾰ] Theoc.10.31: [tense] aor. [voice] Pass. ἐμάνην, part. μᾰνείς, inf. μᾰνῆναι, Hdt.3.30, E.Ba. 1295: also [tense] aor. [voice] Med.ἐμηνάμην CPHerm.7.18
(iii A. D.); poet. [ per.] 2sg. ἐμήναο prob. in Bion 1.61, [ per.] 3sg.μήνατο Theoc.20.34
; part.μηνάμενος AP9.35
(Antiphil.):—on the act. forms, v. infr. 11.—Hom. uses only [tense] pres. and [tense] impf.:—rage, be furious, in Il. freq. of martial rage, , cf. 6.101, Od.9.350, etc.;χεῖρες ἄαπτοι μαίνονται Il.16.245
; μαίνεται ἐγχείη ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι ib.75; ; rage with anger, πατὴρ.. φρεσὶ μαίνεται οὐκ ἀγαθῇσι ib. 360; ἐνὶ φρεσὶ μ. ἦτορ ib. 413;φρεσὶ μαινομένῃσιν 24.114
;μαινομένᾳ κραδίᾳ A.Th. 781
, E.Med. 432 (both lyr.);μανείσᾳ πραπίδι Id.Ba. 999
(lyr.); ὁ μανείς the madman, S.Aj. 726;μ. καὶ παραπαίω Pl.Smp. 173e
, etc.;αἱ τῶν μεμηνότων αἰσθήσεις Aristocl.
ap. Eus.PE14.20; to be mad with wine, Od. 18.406, 21.298;μεμηνότες ὑπὸ τοῦ ποτοῦ Luc.DDeor.18.2
; of Bacchic frenzy,μαινόμενος Διώνυσος Il.6.132
; [Θυιάδες] μαινόμεναι S.Ant. 1152
(lyr.);Διονύσῳ μαίνεσθαι Paus.2.7.5
;ἐπὶ τῷ Δ. Alex.223
; ὑπὸ τοῦ θεοῦ μ. to be inspired by.., driven mad by.., Hdt.4.79, cf. μάντις; τὸ μαίνεσθαι madness, S.OC 1537; πλεῖν ἢ μαίνομαι I am beside myself with joy, Ar.Ra. 103, 751; of madness in animals, Plu.2.641c, al.; later simply, = ὀργίζομαι, μαινόμενος ὅτι.. PCair.Zen.41.11 (iii B. C.): freq. with words of manner,ὁ δὲ μαίνεται οὐκέτ' ἀνεκτῶς Il.8.355
;τάδε μαίνεται 5.185
: c. acc. cogn., l. c.;μ. μανίας Ar.Th. 793
;μ. μανίαν ἐρρωμένην Luc.Ind.22
: c. dat.,μ. γόοισι φρήν A.Th. 967
(lyr.);τόλμῃ X.Cyr.1.4.24
; πόνοις at or because of.., A.Supp. 562 (lyr.);τοῖς εὑρήμασιν E.Cyc. 465
; ἐπί τινι (sc. φιλοτιμίᾳ) Id.Ph. 535 (but ἐπί τινι, of love, Theoc.10.31);ἀμφί τινι Semon.7.33
;εἰς τὴν ποιητικήν D.S.14.109
;κατά τινος Luc.Abd. 1
;ὑφ' ἡδονῆς S.El. 1153
.2 of things, rage, riot, esp. of fire,ὡς ὅτ'.. ὀλοὸν πῦρ οὔρεσι μαίνηται Il.15.606
, cf. Tryph.230; μαινόμενος οἶνος a hot, strong wine, Pl.Lg. 773d; of feelings, ἐλπὶς μαινομένη Orac. ap. Hdt.8.77; (lyr.); (lyr.);μαινομένᾳ ξὺν ὁρμᾷ Id.Ant. 135
(lyr.);σὺν μ. δόξᾳ E.Ba. 887
(lyr.).3 ἄμπελος μαινομένη, of a vine that is never done bearing fruit, Arist. Mir. 846a38, Thphr.CP1.18.4.4 μαινόμενα ἕλκη malignant ulcers, Asclep. ap. Aët.15.14.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > μαίνομαι
-
7 μάντις
Grammatical information: m. and f.Meaning: `seer, prophet' (Il.); also name of a plant (Nic.), a grasshopper, `praying manti' (Theoc., Dsc.), a garden-frog (H.); as announcing the weather, cf. Strömberg Pflanzennamen 79.Compounds: often as 2. member in the tragics, e.g. ἰατρό-μαντις `soothsayer, who is also a physician' (A.), cf. Risch IF 59, 272f. Rarely as 1. member, e.g. μαντι-πόλος `predicting' (E. in anap., Orac. ap. Luc., Man.).Derivatives: 1. μαντεῖος, -ήϊος `regarding the soothsayer, prophetic' (P., trag.; after βασιλεῖος etc.), μαντεῖον, -ήϊον n. `oracle, place of an oracle' (μ 272). 2. μαντικός `id.', μαντική ( τέχνη) `the art of seeing' (IA.; Chantraine Études 130 a. 143). 3. μαντῳ̃ος `id.' (AP; after ἡρῳ̃ος a. o.). 4. μαντοσύνη `gift of prophecy' (Il., Pi., Emp.; after ἱππο-σύνη etc., Wyss - συνη 24f., Porzig Satzinhalte 226), - συνος `belonging to the seer, oracle' (Corinna, E. in lyr.; Wyss - συνη 42). 5. μαντεύομαι, late also - εύω, `prophesy, predict, ask an oracle' (Il., after βασιλεύειν etc.; cf. Schwyzer 732) with μαντεία, - είη, η-ΐη `prophecy, the gift of prophecy, oracle' (h. Merc.; Zumbach Neuerungen 9), μάντευμα `oracle' (Pi., trag.), μαντευτής = μάντις (Hdt.), - εύτρια (Sch.). - PN Μάντιος (Od.).Etymology: As masc. concretum, esp. as nom. agentis in - τι-, μάντις is rather isolated; similar only μάρπτις `brigand' (A. Supp. 826 f.; text defect), πόρτις `calf'; quite uncertain the PN Σίντιες (Lemnos; σίνομαι?, s. Fraenkel Nom. ag. 1, 76). It lies at hand, to take it like φάτις as an original abstract fem. (Brugmann; e.g. 4239); on the question Holt Les noms d'action en - σις 40f., G. Liebert Das Nominalsuffix -ti- im Aind. (Lund 1949) 142ff. After Benveniste Origines 83 we should rather reconstruct an old neuter *τὸ μάντι `divination'; but μαντι-πόλος, adduced by B., can easily be explained differently, s. above. In nay case μάντις belongs to μαίνομαι, μανῆναι ( ὑπὸ τοῦ θεοῦ μαίνεται Hdt. 4, 79; rejected by v. Wilamowitz Glaube 1, 40); semantically agrees the formally cognate but differently built Skt. múni- m. `illuminated, seer' (rejected by Mayrhofer KEWA 2, 654); in the West there is a different word for it (Lat. vātēs etc.; Porzig Gliederung 127). The ti-deriv. in Lat. mens etc. is qua content far off.Page in Frisk: 2,172-173Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > μάντις
См. также в других словарях:
μανῆναι — μαίνομαι rage aor inf pass … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
мнить — мню, мнится мне, помнить, др. русск мьнѣти, мьнить – 3 л. ед. ч., ст. слав. мьнѣти, мьнѭ νομίζειν, δοκεῖν, болг. мля, мня полагаю (Младенов 301), сербохорв. мни̏ти, мни̑м, словен. mnėti, mnim, чеш. mněti, слвц. mniеt᾽, польск. pomniec. Праслав … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
бѣсоватисѧ — БѢС|ОВАТИСѦ (11), ОУЮСѦ, ОУѤТЬСѦ гл. 1.Быть одержимым бесом, быть в состоянии сумасшествия: а им же оуиметсѩ оумъ, или на чернѣи крɤчинѣ падеть или бѣсоуетсѩ, то ни приходѩщаго к собѣ терпить врача (εἰς... φρενῖτιν) Пч к. XIV, 3; прич. в роли с … Словарь древнерусского языка (XI-XIV вв.)
men-3 — men 3 English meaning: to think, mind; spiritual activity Deutsche Übersetzung: “denken, geistig erregt sein” Note: extended menǝ : mnü and mnē , menēi : menī Material: O.Ind. mányatē “denkt”, Av. mainyeite ds., ap.… … Proto-Indo-European etymological dictionary
