-
121 εκπορευω
1) заставлять или просить выйти, выводить, вызывать(τινά δόμων Eur.)
2) med. выходить, удаляться, отправляться(ἐπὴ λείαν Xen.; ἐκ τοῦ χάρακος Polyb.; διὰ τῶν θυρῶν Plut.; εἰς ὁδὸν NT.)
ἐκπορευόμενοι τὸ βουλευτήριον Polyb. — покинув совещательную комнату -
122 εκσφραγιζομαι
-
123 ελαυνω
эп.-поэт. тж. ἐλάω (impf. ἤλαυνον - эп. iter. ἐλαύνεσκον, fut. ἐλῶ и ἐλάσω - эп. ἐλόω и ἐλάσσω, aor. ἤλασα - эп. ἔλασ(σ)α, pf. ἐλήλακα; pass.: aor. ἠλάθην - поздн. ἠλάσθην, pf. ἐλήλαμαι, ppf. ἠληλάμην)1) гнать, погонять(ἅρμα καὴ ἵππους Hom.; ταῦρον διὰ τοῦ ἄστεος Plut.; γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνεσθαι Aesch.)
τὸν ἵππον ἐ. Her. — ездить верхом на лошади2) угонять, уводить(ἀρίστας βοῶν Hom.; ὅ τι δύναιντο Xen.)
; med. угонять с собой(βόας καὴ μῆλα Hom.; τὰς βοῦς Plat.; λείαν Plut.)
3) изгонять(τινὰ ἐκ δήμου Hom.; τινὰ ἐκ δόμων и ἀφ΄ ἑστίας Aesch.; ἐκ γῆς Soph. и γῆς Eur.; μίασμα Soph. и ἄγος Thuc.)
ἐλαυνόμενος καὴ ὑβριζόμενος Dem. — гонимый и осыпаемый оскорблениями4) ( о корабле) приводить в движение(νῆα Hom.; τὰς ναῦς Arph.; τριήρεις Plat.)
κώπην ἐ. Plut. — грести;πόντον ἐλάταις ἐ. Hom. — плыть на веслах по морю;νηῦς ἐλαυνομένη Hom. — плывущий корабль;οἱ ἐλαύνοντες Hom. — гребцы5) преследовать, терзать, донимать(τινά Hom.)
ἐ. τινὰ κακότητος Hom. — мучить кого-л.;χεὴρ ὀδύνῃσι ἐλήλαται Hom. — рука болит;λοιμὸς ἐλαύνει πόλιν Soph. — мор опустошает город;φοβεῖσθαι, μή τι δαιμόνιον τὰ πράγματα ἐλαύνῃ Dem. — опасаться, как бы некое божество не потрясло государства;λύπῃ πᾶς ἐλήλαται κακῇ Eur. — он удручен тяжелой скорбью6) ударять(τινὰ σκήπτρῳ Hom.)
χθόνα ἤλασε παντὴ μετώπῳ Hom. — он хлопнулся лицом прямо в землю;κιθάραν ἐλαύνων πλήκτρῳ Eur. — бряцая плектром на лире7) вести(στρατόν Pind.; στρατιήν Her.)
8) вонзать(δόρυ διὰ στήθεσσιν Hom.; χαλκὸν ἐν πλευραῖσι Pind.)
ὀϊστὸς ὤμῳ ἐνὴ ἠλήλατο Hom. — стрела впилась в плечо9) поражать, ранить(τινὰ ὦμον φασγάνῳ Hom.; ἐλαύνεσθαι εἰς τὸν μηρόν Luc.)
10) наносить, причинять(τέν οὐλέν ὀδόντι Hom.)
11) вдевать, продевать(τι διὰ μέσου τινός Plat.)
12) устремлять, обрушиватьπνεῦμα σφοδρῶς ἐλαυνόμενον Arst. — сильный взрыв (сжатого) воздуха;
ἐδόκει μήνιμα δαιμόνιον ἐλαύνειν τὰς πόλεις Plut. — казалось, что гнев божества обрушился на города;πνοὰς ἀνέμων ζάλην ἐλαυνόντων Plut. — при бушевании ураганных ветров13) устремлять, направлять(τὸν ἑαυτοῦ ὁδόν Arph.)
14) повышать, доводить15) перен. доводить, приводить(τινὰ εἰς ὀργήν Eur.)
16) проводить, прокапывать(τάφρον Hom.; αὔλακα Hes., Pind.; ἀμπελίδος ὄρχον Arph.)
17) проводить, строить, возводить(τεῖχος Hom.)
σταυροὺς πυκνοὺς καὴ θαμέας ἐλαυνέμεν Hom. — строить частокол;τὸ τεῖχος ἐς τὸν ποταμὸν ἐλήλαται Her. — стена доходит до реки18) проливать(δάκρυ εἰς γαῖαν Eur.)
19) вызывать, возбуждать(κολῳὸν ἔν τισι Hom.)
20) пробуждать(ἀρετάς Pind.)
21) выковывать, ковать(ἀσπίδα χαλκείην Hom.; ἐληλαμένος σίδηρος Plut.)
22) подчинять себе, покорять, захватывать(Ἰωνίαν πᾶσαν Aesch.)
23) устремляться, направляться(ἐπὴ κύματα Hom.)
μάλα σφοδρῶς ἐ. Hom. — спешить изо всех сил24) ехать, путешествовать(νύκτα διὰ δνοφερήν Hom.)
25) вступать, въезжать(ἐς τὸ ἄστυ Her.)
26) врываться, вторгаться(ἐπὴ τέν Ἀττικήν Plut.)
27) обрушиваться, нападать28) доходить, заходить, продвигатьсяἐς πᾶσαν κακότητα ἐλάσαι Her. — совершить всяческие злодеяния;
ἐγγὺς μανιῶν ἐ. Eur. — находиться на грани безумия;ἔξω τοῦ φρονεῖν ἐ. Eur. — сойти с ума;πρόσω ἐλάσαι τῆς πρὸς τοὺς πολεμίους πλεονεξίας Xen. — превзойти врагов в хитрости;οἱ πόρρω ἀεὴ φιλοσοφίας ἐλαύνοντες Plat. — не перестающие заниматься философией;πρὸς τέν νόσον ἐλάσαι Arst. — впасть в болезнь;πόρρω παντάπασιν ἡλικίας ἐληλακώς Plut. — достигший преклонного возраста;ὅ εἰς τοσοῦτον ἤλασεν ἐπιμελείας, ὥστε … Diog.L. — он дошел в своем трудолюбии до того, что … -
124 εντος
Iadv.1) внутри(ἐέργειν τινάς Hom. и τι Hes.; εἶναι Plat., Arst.)
ὅ ἐ. Plat., Arst. — внутренний;ἥ ἐ. θάλαττα Plut. — Средиземное море;τὸ и τὰ ἐ. Thuc., Plat., Arst. — внутренняя часть, внутренность, середина;ἐκ τοῦ ἐ. Thuc. — с внутренней стороны, изнутри;ἐ. εἶναι Dem. — не терять самообладания2) внутрь(ἐμβάλλειν τι Arst.)
3) внутри, под одеждой(ἐ. τέν χεῖρα ἔχειν Aeschin.)
II1) внутри, в(ἐ. ἢ ἔξωθεν δόμων Eur.; μήτε ἐ. εἶναί τινος μήτε ἔξω Plat.)
ἐ. ἑωυτοῦ γενέσθαι Her. — овладеть собой, остаться невозмутимым;ἐ. λογισμῶν εἶναι Plut. — быть в здравом уме2) внутри, под(τοῦ ἱματίοι Xen.)
3) внутрь(ἐ. πλαισίου ποιήσασθαί τινας Xen.)
4) с внутренней стороны, за(τείχεος ἐ. Hom. и ἐ. τείχους Isocr.)
5) по сю сторону(ἐ. τοῦ ποταμοῦ Her., Thuc.; ἐ. ὅρων Ἡρακλείων Plat.)
6) в пределах досягаемости(τοξεύματος Eur.; βελῶν Xen.; шутл. τοῦ φιλήματος Luc., Plut.)
7) в пределах, не свыше, до(εἴκοσιν ἡμερῶν Thuc.; ἑξήκοντα ἐτῶν Dem.; δραχμῶν πεντήκοντα Plat.)
8) ранее, до(ἐ. ἑσπέρας Xen.)
οἱ τῆς ἡλικίας ἐ. γεγονότες Lys. — не достигшие (установленного) возраста9) между(ἐ. τινος καί τινος Her.)
10) ближеοἱ ἐ. ἀνεψιότητος или ἀνεψιαδῶν Plat., Dem. — ближайшие родственники
11) в доме, у(ἐ. τινος τρέφεσθαι Plat.)
-
125 εξαγιζω
-
126 εξαιρεω
(fut. ἐξαιρήσω, aor. 2 ἐξεῖλον, pf. ἐξῄρηκα)1) вынимать, извлекать, удалять(τὸν λίθον, τέν νηδύν Her.; τὸ δέλτα τοῦ ὀνόματος Plat.; τοὺς ὀδόντας Arst.; ἔπος τινὰ ἐκ τῶν τοῦ Ἡσιόδου Plut.)
τὰ ἱερὰ ἐξῃρημένα Xen. — вынутые внутренности жертвенного животного2) вынимать, доставать(πέπλους ἔνθεν, med. ὀϊστὸν φαρέτρης Hom.; λέβητός τι Pind.)
3) выкапывать, добывать4) снимать, срывать(οἴακας νεώς Eur.)
5) med. убирать(τὰ μεγάλα ἱστία Xen.)
6) med. выгружать(τὰ φορτία Hes.; τὸν σῖτον Thuc., Dem.; τὰ ἀγώγιμα Xen.)
7) опорожнять(ὅ κέραμος ἐξαιρεόμενος Her.)
8) отнимать, похищать, увозить(Μήδειαν ἐκ Κόλχων δόμων Pind.; med.: τέκνα τινί Hom.; τὰ φίλτατα Soph.; ἄνδρα δραπετέν γενόμενον Her.)
ἐξελέσθαι τινὰ θυμόν Hom. — лишать кого-л. жизни9) med. оберегать, охранять, освобождать, спасать(τινὰ τῶν κινδύνων Dem.; τινὰ τοῦ πολέμου Polyb.; τοὺς ἀδικουμένους βίας Plut.)
ἐ. τινα εἰς ἐλευθερίαν Lys. — требовать чьего-л. освобождения10) тж. med. отнимать, устранять, рассеивать, прекращать(τινὸς φόβον Eur. и φόβους Isocr.; med. νεῖκός τινος Eur.)
ἁμαρτίας ἐξῃρημένης Plat. — с устранением ошибки;τὸ ἐπιθυμοῦν οὐκ ἐξῃρέθησαν ὑπὸ τοῦ ὀχλώδους Thuc. — трудности не охладили их рвения;ἐξαιρεθεὴς ἀδικίαν Plat. — тот, в ком искоренена несправедливость11) улаживать(λόγοις τὰς διαφοράς Isocr.)
12) отвергать, опровергать(τὰς ἐμποδίους δόξας Plat.; med. τὸν ἐναντίον λόγον Arst.; ἐξελέσθαι τέν διαβολήν τινος Plat.)
13) отвергать, презирать(τὰ παλαιὰ θέσφατα Soph.)
14) устранять, исключатьμητέρας ἐξελόντες Her. — за исключением матерей;Σιμμίαν ἐξαιρῶ λόγου Plat. — о Симмии я не говорю;τὸ μέσον τινὸς ἐξελεῖν Dem. — пропустить, обойти молчанием середину чего-л.15) выделять, обособлять(τὰς ἀντιμοιρίας, med. τέν οἰκίαν εἰς ἔκτισιν προικός Dem.)
16) изгонять, прогонять17) уничтожать, истреблять(θῆρας χθονός Eur.; σφῆκας Xen.)
18) разрушать, разорять, опустошать(οἰκίας καὴ πόλεις Plat.)
19) захватывать, завоевывать(πόλιν Thuc.; χωρίον Dem., Plut.)
πᾶν ἐξαιρεῖ λόγος Eur. — слово покоряет все20) med. выбирать21) выделять, отбирать, предназначать(Ἑκαμήδην Νέστορι Hom.)
ἐξελεῖν τινι τεμένεα Hes. — отвести кому-л. лучшие участки;med. — отбирать для себя, брать себе (μενοεικέα Hom.; τινα αὑτῷ κτῆμα Soph.):δῶρον ἐξελέσθαι τινός Soph. — получить от кого-л. дар22) культ. посвящать(κλήρους τοῖς θεοῖς Thuc.)
ἐξαραιρημένος Ποσειδέωνι Her. — посвященный Посидону -
127 εξανιστημι
(fut. ἐξαναστήσω, aor. ἐξανέστησα; для неперех. знач., см. 6-8: aor. 2 ἐξανέστην, pf. ἐξανέστηκα - med. ἐξανίσταμαι, fut. ἐξαναστήσομαι)1) заставлять встать, подниматьἐ. τέν ἐνέδραν Xen. — велеть людям выйти из засады;
ἐ. θηρία Xen. ( на охоте) — поднимать зверя;ἐ. τοὺς θανόντας Soph. — воскрешать мертвых;ἐ. τοῖς ἀκροβολισμοῖς Plut. — дальним обстрелом заставить (противника) принять бой2) изгонять, выселять(τινὰ δόμων Soph.; τινὰ ἐξ ἕδρας Eur.; τινὰς ἐξ ἠθέων Her.)
; pass. быть изгоняемым(ὑπό τινος Her.)
3) свергать(τινὰ θρόνων Aesch.)
4) разорять, опустошать(πόλιν Her., Thuc.; Ἑλλάδα Eur.)
5) разрушать(Ἰλίου βάθρα Eur.)
6) тж. med. вставать, подниматься(λέχους Eur. и ἐξ εὐνῆς Xen.; θάκων τινί Xen.; ἕωθεν Luc.; μετὰ τὸ δεῖπνον Plat.; ἐκ τοῦ ὕπνου Arst.)
τῶν τις ἐξαναστὰς εἶπε Her. — один из них встал и сказал7) med. ( брахилогически)(вставать и) отправляться, идти, уходить (Λακεδαίμονος Pind.; τῶν ἀνακτόρων θεᾶς Eur.; ἐκ τῆς γῆς Her.)
ἐξαναστῶμεν εἰς τέν αὐλήν Plat. — встанем и выйдем во двор;ἐ. τινι ὁδῶν Xen. — уступать кому-л. дорогу8) возвышаться -
128 εξω
I.Iadv.1) вне, снаружиοἱ ἔξω ἐχθροί Plat. — внешние враги;
στρατιᾶς οὔσης ἔξω Xen. — когда войско находится в отсутствии;τὰ ἔξω μόρια τῶν ζῴων Arst. — наружные части (органы) животных, преимущ. конечности;οἱ ἔξω τόποι Arst. — чужая территория;τὰ ἔξω πράγματα Thuc. — внешние дела, сношения с заграницей;οἱ ἔξω Thuc. — противники, тж. изгнанники, NT. (sc. τῆς ἐκκλησίας) язычники;ἥ ἔξω στηλέων θάλασσα, тж. ἥ ἔξω θάλασσα Plat. и ἥ ἔξω Plut. — море за (Геракловыми) столпами, т.е. Атлантический океан;ἔξω λέγειν Arst. = ἔξω τοῦ λόγου λέγειν, см. ἔξω II;τὰ ἔξω κωλύοντα Arst. — внешние препятствия2) (во)вне, наружу(ἰέναι Hom.; χωρεῖν Her.; πέμπειν Xen.; πορεύεσθαι Plat.; βλέπειν Dem.; αἱ θύραι αἱ ἀνοιγόμεναι ἔξω Arst.)
τὸ ἔξω τῶν ὀμμάτων Plat. — пучеглазие3) вдали, далеко(τρίβειν βίον Soph.; οἱ ἔξω κατοικοῦντες Plat.)
4) ( с последующим союзом ἤ) за исключением, кроме Her.II(1) из(ἁλὸς ἔξω, ἔξω βερέθρου Hom.; ἔξω δόμων ὠθεῖν τινα Aesch.; ἔξω γῆς βαλεῖν τινα Soph., Eur.; ἔξω τοῦ Πόντου ὀχεῖσθαι Xen.)
(2) внеἔξω τινός εἶναι или γενέσθαι Thuc., Plat., Arst., Plut. — быть вне чего-л., не вмешиваться во что-л., не иметь отношения к чему-л.;
ἔξω τοῦ λόγου, τῆς ὑποθέσεως или τοῦ πράγματος λέγειν Lys., Isocr., Plat., Arst. — говорить не на тему;εἶναι или γενέσθαι ἔξω φρενῶν Pind., ἔξω τοῦ φρονεῖν и ἔξω γνώμης Eur. или ἔξω ἑαυτοῦ Dem. — сойти с ума, обезуметь, быть вне себя;θεσμῶν ἔξω φέρεσθαι Soph. — противиться предписаниям;οὐδὲν ἔξω τοῦ φυτεύσαντος δρᾷς Soph. — твои дела ничем не отличаются от отцовских(3) послеἔξω μέσου ἡμέρας Xen. — после полудня;
ἔξω πέντ΄ ἐτῶν Dem. — спустя пять лет(4) кроме, за исключением(ἔξω σευ Her.; ἅπαντες ἔξω ὀλίγων Arst.)
II.fut. к ἔχω См. εχω
См. также в других словарях:
δόμων — δόμος domus masc gen pl δομάω imperf ind act 3rd pl (homeric ionic) δομάω imperf ind act 1st sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Ὄμμα γὰρ δόμων νομίζω δεσπότου παρουσίαν. — См. Хозяйский глаз смотрок! … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
κίνα — Επίσημη ονομασία: Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας Έκταση: 9.596.960 τ. χλμ. Πληθυσμός: 1.284.303.705 κάτ. (2002) Πρωτεύουσα: Πεκίνο ή Μπεϊτζίνγκ (6.619.000 κάτ. το 2003)Κράτος της ανατολικής Ασίας. Συνορεύει στα Β με τη Μογγολία και τη Ρωσία, στα ΒΑ… … Dictionary of Greek
μαθηματικά — Η επιστήμη των αριθμών, των σχημάτων και των φυσικών μεγεθών, που μελετά τις μεταξύ τους σχέσεις καθώς και τις σχέσεις τους στον χώρο και στον χρόνο. Η έκταση και τα ενδιαφέροντα των μ., μίας από τις αρχαιότερες επιστήμες, παρουσιάζουν τόση… … Dictionary of Greek
Ελλαδα - Μυθολογία — ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ Το μυθολογικό υλικό είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας των αρχαίων κοινωνιών να ερμηνεύσουν τον κόσμο, τη ζωή και τις σχέσεις των ανθρώπων. Οι ελληνικοί μύθοι αποτελούν μια κοινωνική, συλλογική προσπάθεια κατανόησης και… … Dictionary of Greek
Ινδία — Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Ινδίας Έκταση: 3.287.590 τ. χλμ. Πληθυσμός: 1.029.991.145 (2001) Πρωτεύουσα: Νέο Δελχί (12.791.458 κάτ. το 2001)Κράτος της νότιας Ασίας. Συνορεύει Α με το Μπαγκλαντές και τη Μυανμάρ (Βιρμανία), Β με την Κίνα και… … Dictionary of Greek
Ισπανία — Επίσημη ονομασία: Βασίλειο της Ισπανίας Έκταση: 504.782 τ. χλμ. Πληθυσμός: 40.037.995 (2001) Πρωτεύουσα: Μαδρίτη (2.882.860 κάτ. το 2000)Κράτος της νοτιοδυτικής Ευρώπης, στην Ιβηρική χερσόνησο. Συνορεύει στα ΒΑ με τη Γαλλία και την Ανδόρα, στα Δ… … Dictionary of Greek
Ιταλία — Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Ιταλίας Έκταση: 301.230 τ. χλμ. Πληθυσμός: 56.305.568 (2001) Πρωτεύουσα: Ρώμη (2.459.776 κάτ. το 2001)Κράτος της νότιας Ευρώπης. Συνορεύει στα ΒΔ με τη Γαλλία, στα Β με την Ελβετία και την Αυστρία, στα ΒΑ με τη… … Dictionary of Greek
μεσομέρεια — Όρος που υποδηλώνει την ύπαρξη μιας μέσης μορφής (μεσομερούς) μεταξύ δύο δομών της ίδιας ένωσης, οι οποίες, όμως, μεμονωμένες δεν μπορούν να περιγράψουν την πραγματική δομή του μορίου· ονομάζεται και συντονισμός. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται… … Dictionary of Greek
προσωπικότητα — Στον καθημερινό λόγο, ο όρος προσωπικότητα καλύπτει διάφορες και ασαφείς έννοιες, οι οποίες αναφέρονται αποκλειστικά στον άνθρωπο. Οπωσδήποτε όμως της αποδίδονται κυρίως θετικές αξίες, όπως, για παράδειγμα, στις εκφράσεις: μία π. ή έχει π. Αλλά… … Dictionary of Greek
σεισμικός — ή, ό, Ν 1. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται σε σεισμό ή αυτός που προέρχεται από σεισμό (α. «σεισμικό σύστημα» β. «σεισμική δόνηση» γ. «σεισμικό φαινόμενο») 2. φρ. α) «σεισμικά κύματα» γεωλ. καθεμιά από τις ταλαντώσεις που δημιουργούνται από έναν… … Dictionary of Greek