-
1 χαλκός
χαλκός, ὁ, Erz, Metall, bes. Kupfer, als das erste Metall, das man schmelzen und bearbeiten lernte, vgl. Schol. Ap. Rh. 1, 430 u. Hes. O. 150, τοῖς δ' ἦν χάλκεα μὲν τεύχεα, χάλκεοι δέ τε οἶκοι, χαλκῷ δ' ἐργάζοντο, μέλας δ' οὐκ ἔσκε σίδηρος; als nachher auch das Eisen geschmiedet wurde, übertrugen die Dichter das Wort auch auf Eisen; Hom. bezeichnet es noch als ἐρυϑρός, Il. 9, 365, u. nennt es neben Eisen, χαλκός τε χρυσός τε πολυκμητός τε σίδηρος 6, 48. 11, 133, vgl. Od. 21, 10. 61, wo aus Kupfer gearbeitete Gefäße u. Geräthe zu verstehen sind; ἄλλοι μὲν χαλκῷ, ἄλλοι δ' αἴϑωνι σιδήρῳ Il. 7, 473; Panzer u. Harnisch sind bei Hom. aus χαλκός, εἰλυμένοι αἴϑοπι χαλκῷ 18, 512, ἐν δ' αὐτὸς ἐδύσετο νώροπα χαλκόν 2, 578, κεκορυϑμένος αἴϑοπι χαλκῷ 4, 495, u. öfter; eben so das Schwert, dah. oft νηλέϊ χαλκῷ; das Beil, 23, 118; auch Verzierung, ἅρματα ποικίλα χαλκῷ, 4, 226 u. öfter; Kessel, ἀμφὶ πυρὶ χαλκὸν ἰήνατε, ϑέρμετε δ' ὕδωρ Od. 8, 426; Pind. nennt es πολιός, P. 3, 48, also wohl Eisen, u. öfter; Aesch. verbindet χαλκόν, σίδηρον, ἄργυρον, χρυσόν τε, Prom. 500; aber χαλκοῦ βαφάς geht auf Stählung des Eisens, Ag. 598; ἐν βραχεῖ χαλκῷ, von einem kupfernen Gefäße, Soph. El. 748; Plat. verbindet χαλκὸς καὶ σίδηρος, Legg. III, 678 c; χαλκὸς καὶ σίδηρος πολέμων ὄργανα XII, 956 a. – Eine Kupfermünze, der achte Theil des Obols, u. übh. Kupfergeld, Sp. oft. – Später unterschied man verschiedene Arten und Mischungen des Kupfers; χαλκὸς μέλας Philostr.; das gemeine Kupfer auch χ. Κύπριος, weil die Griechen in ältester Zeit ihr Kupfer aus Kypros erhielten; davon das lat. cuprum, unser Kupfer; χαλκὸς λευκός, weißes Kupfer, eine Art Prinzmetall, χ. ἐρυϑρός, Messing, Ath. V, 205; χ. κεκραμένος, gemischtes Kupfer, Bronze. – Man leitet das Wort von χαλάω ab, weil man die Dehnbarkeit des Metalls am Kupfer zuerst in bes. hohem Grade wahrnahm.
-
2 κορύσσω
Aκόρυσσε Il.21.306
; poet. inf. - έμεν Pi.P.8.75:—[voice] Med., [tense] aor. ἐκορυσσάμην, part.κορυσσάμενος Il.19.397
:—[voice] Pass., [tense] pf. κεκόρυθμαι, part. κεκορυθμένος, freq. in Hom. (v. infr.): ([etym.] κόρυς):— poet., chiefly [dialect] Ep., Verb, prop. furnish with a helmet: hence,1 generally, fit out, equip, marshal,πόλεμόν τε κορύσσων Il.2.273
;κλόνον ἀνδρῶν Hes.Sc. 148
; μάχην ib. 198;μάχας ἔργον Pi.I.8(7).58
;φιλαιμάτους ἀλκάς E.Rh. 933
:—in Hom. mostly [voice] Pass. and [voice] Med., equip, arm oneself,τὼ δὲ κορυσσέσθην Il.4.274
; ; ; , etc.; of things, δοῦρε δύω κεκορυθμένα χαλκῷ headed with brass, 3.18, 11.43: abs., ἔγχος, βριθὺ μέγα στιβαρὸν κεκορυθμένον 16.802: c. acc., ὅπλων κεκορυθμένος ἔνδυτ' E.IA 1073 (lyr.): metaph.,ἔριδι κ. Id.Andr. 279
(lyr.).II make crested, κόρυσσε δὲ κῦμα ῥόοιο reared his crested wave, Il.21.306:—[voice] Pass., rear its head, of a wave,πόντῳ μέν τε πρῶτα κορύσσεται Il.4.424
, cf. A.R.2.71; of Eris,ἥ τ' ὀλίγη μὲν πρῶτα κορύσσεται Il.4.442
; χείμαρρε, τί δὴ τόσον ὧδε κορύσσῃ; AP9.277 (Antiphil.); of clouds, Theoc.25.94, etc.; also of birds, Thphr.Sign.16: metaph.,Δῆμος.. πρὸς πνεῦμα βραχὺ κ. Com.Adesp.1324
; cf. κορθύνω. ( κορύττεται 'butts' Agath.1.4 is prob. f.l. for κορύπτεται: [tense] aor. [voice] Med.κορύξασθαι, δίκην ἀλεκτρυόνος Ath.3.127a
, dub.l. in Hp.Ep.17.)Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > κορύσσω
-
3 αἴθ-οψ
αἴθ-οψ οπος, 1) funkelnd, Hom. oft, aber nur in den Formen αἴϑ οπι u. αἴϑοπα, fast immer als Epitheton von χαλκός oder οἶνος, fast immer als fünfter Versfuß, das subst. im sechsten: αἴϑοπι χαλκῷ Versende Il. 4, 495. 5. 562. 681. 13, 305. 17, 3. 87. 592. 18, 522. 20, 111. 117 Od. 21. 434, αἴϑοπι οἴνῳ Versende Il. 23, 237. 250. 24, 791, αἴϑοπα οἶνον Versende Il. 1, 462. 4, 259. 5, 341. 6, 266. 14. 5. 16, 226. 230. 24, 641 Od. 2, 57. 3, 459. 7, 295. 9, 360. 13, 8. 17, 536. 24, 364, αἴϑοπα καπνόν Versende Od. 10, 152, σπένδων (σπείσας δ') αἴϑοπα οἶνον Versanfang Il. 11, 775 Od. 14, 447, αἴϑοπα οἶνον ἐρυϑρόν (ἀγείρας) Versende Od. 12, 19. 19, 197. Vgl. Athen. 1, 26 b. – Eur. φλογμός Suppl. 1019, λαμπάς Bacch. 549; Sp. D. – 2) hitzig, heftig, λιμός, Heißhunger, Hes. O. 361; ἀνήρ Soph. Ai. 221, v. l. αἴϑων, wird παρακεκινηκώς erkl.; βασκανία Agath. 14 (V, 218).
-
4 αἶθοψ
A fiery-looking, in Hom. as epith. of metal, flashing,αἴθοπι χαλκῷ Il.4.495
, etc.; and of wine, sparkling (or ' fiery', cf. Epigr. ap. Luc.Dips.6),αἴθοπα οἶνον 4.259
, etc.; once of smoke, mixed with flame (cf. αἴθαλος), Od.10.152; αἶ. φλογμός, λαμπάς, E. Supp. 1019, Ba. 594 (both lyr.). -
5 κορύσσω
κορύσσω, act. nur praes. u. impf., mit dem Helm versehen, wappnen, rüften, zum Kampf anregen; κορύσσουσα κλόνον ἀνδρῶν Hes. Sc. 148; auch μάχην, 198; πόλεμον κορύσσων Il. 2, 273; ἀμφὶ γῆν μὲν πατρίαν φιλαιμάτους ἀλκὰς κορύσσοντα Eur. Rhes. 933; übertr., ἔργον Pind. I. 7, 54; einrichten, wie βίον κορυσσέμεν ὀρϑοβούλοις μαχαναῖς, das Leben ausrüften (gegen das Unglück), Ol. 8, 78. – Häufiger med., sich rüsten, waffnen; aor. κορυσσάμενος, Il. 19, 397 (wofür Ath. III, 127 a δίκην ἀλεκτρυόνος κορύξασϑαι), u. perf. pass. κεκορυϑμένος, gerüstet, gewappnet; τὼ δὲ κορυσσέσϑην Il. 4, 274; Αἴας δὲ κορύσσετο νώροπι χαλκῷ 7, 206, u. öfter in dieser Zusammenstellung, bes. κεκορυϑμένος αἴϑοπι χαλκῷ, wie Eur. Andr. 279, der auch χρυσέων ὅπλων κεκορυϑμένος ἐνδυτά sagt, I. A. 1073, also den accus. damit verbindet, nach Analogie der Verba des Anziehens. – Uebh. anschwellen lassen, erheben, ( ὁ ποταμὸς) κόρυσσε δὲ κῦμα ῥόοιο ὑψόσ' ἀειρόμενος Il. 21, 306; daher im pass. = sich erheben, anschwellen, von den Meereswogen, 4, 424, wie Ap. Rh. 2, 70 u. Sp., χείμαῤῥε, τί δὴ τόσσον κορύσσῃ Antiphil. 31 (IX, 277). – S. noch κορυστός.
-
6 εἰλύω
εἰλύω, 1) wälzen, winden; pass. εἰλυόμην Soph. Philoct. 291, wie ibd. 695 εἷρπε τότ' ἂν εἰλυόμενος παῖς ἄτερ ὡς φίλας τιϑήνας, also sich fortwinden, kriechen; πάντοϑεν εἱλυσϑέντος Theocr. 25, 246; βατίδων εἰλυομένων αὐτόσε Metagen. Ath. VII, 269 f; εἴλυτο von einem Drachen Orph. Lith. 134. – 2) einhüllen, umhüllen; εἰλύσω ψαμάϑοισιν, mit Sand, Il. 21, 319; ὀλίγη δέ μιν εἰλύοι ἀχλύς Arat. Phaen. 431; öfter im pass., νεφέλῃ εἰλυμένος ὤμους Il. 5, 186, εἰλυμένοι αἴϑοπι χαλκῷ 18, 522, σάκεσιν εἰλυμένοι ὤμους Od. 14, 479, mit Gewölk umhüllt, mit Erz geschirmt; Iliad. 16, 840 ἐπεὶ βελέεσσι καὶ αἵματι καὶ κονίῃσιν ἐκ κεφαλῆς εἴλῡτο διαμπερὲς ἐς πόδας ἄκρους, Odyss. 5, 403 εἴλῡτο δὲ πάνϑ' ἁλὸς ἄχνῃ, vgl. über den Accent Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 256; sp. D., wie Ap. Rh. 2, 861. 1291; ἔρως ὑπὸ κραδίῃ εἰλυμένος 3, 296; auch ἀμφὶ δὲ πρώτοις εἰλύεται στέρνοις Nic. Al. 18 [dieser u. Sp. brauchen υ als anceps]. Vgl. Buttmann Lexil. II p. 163 ff, der εἰλύω für Einhüllen, ἐλύω für Zusammenkrümmen, Minden erkl., was spätere Dichter aber nicht so unterscheiden.
-
7 δεῖμα
δεῖμα, τό (δείδω), Furcht, Schreck, Entsetzen; Homer einmal, Iliad. 5, 682 βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυϑμένος αἴϑοπι χαλκῷ, δεῖμα φέρων Δαναοῖσι; – Pind. I. 7, 12 u. öfter; Thuc. 2, 102; Plat. Phaedr. 251 a u. öfter, wie Folgde; oft stehen φόβοι u. δείματα vrbdn, z. B. Thuc. 7, 80; Plat. Legg. VII, 791 c; – das Schreckbild, Orph. Arg. 929; öfter bei Tragg., z. B. Soph. El. 411; ἀνδράσι Diosc. 11 (VI, 220); dah. auch = das Ungeheuer, Aesch. Ch. 481; Eur. Herc. Fur. 200; Opp. H. 5, 24.
-
8 εἰλύω
εἰλύω, Arat.432: [tense] fut. εἰλύσω [ῡ] Il.21.319:—[voice] Med., part. εἰλῡόμενος, [tense] impf. εἰλῡόμην, S.Ph. 702 (lyr.), 291:—[voice] Pass., [tense] pf. εἴλῡμαι, [dialect] Ep. [ per.] 3pl. εἰλύαται, [tense] plpf. εἴλῡτο, Il.5.186, Od.20.352, Il.16.640. [[pron. full] ῡ always in Hom. exc. in εἰλῠᾰται, also in S.; [pron. full] ῠ in Metag. (v. infr.), and late [dialect] Ep., Arat.432, Nic.Al.18 (butA ).]:—enfold, enwrap, [voice] Act. once in Hom.,κὰδ δέ μιν αὐτὸν εἰλύσω ψαμάθοισι Il.21.319
; l. c.:—[voice] Pass., to be wrapped, covered,βοέῃς εἰλυμένω ὤμους Il.17.492
;εἰλυμένοι αἴθοπι χαλκῷ 18.522
;νεφέλῃ εἰλυμένος ὤμους 5.186
;αἵματι καὶ κονίῃσιν εἴλῡτο 16.640
;εἴλυτο δὲ πάνθ' ἁλὸς ἄχνῃ Od.5.403
; , cf. Il.12.286.II [voice] Pass., after Hom., = ἰλυσπάομαι, crawl, wriggle along, of a lame man, ; εἰλυόμενος, παῖς ἄτερ ὡς.. τιθήνας ib. 702; of a shoal of fish, Metag. 6.4.2 in Theoc.25.246 εἰλυθείς is used like ἐλυσθείς in Hom., rolled up, crouching; but εἰλυμένος is part. of ἐλύω (q. v.) in A.R. 3.296. -
9 χαλκός
A copper,χ. ἐρυθρός Il.9.365
; with reference to its polished surface, αἶθοψ, ἦνοψ, νῶροψ, φαεινός, 4.495, 16.408, 2.578, 12.151;Τρῶες.. χαλκῷ μαρμαίροντες 13.801
;πεδίον.. λάμπετο χαλκῷ 20.156
;τῆλε δὲ χ. λάμφ' ὥς τε στεροπή 10.153
, cf. 11.65, 19.363;σάκος.. χαλκῷ παμφαῖνον 14.11
; and of the ornaments of a house,χαλκοῦ τε στεροπήν Od.4.72
; of copper as the first metal that men learnt to smelt and work,τῶν δ' ἦν χάλκεα μὲν τεύχεα, χάλκεοι δέ τε οἶκοι, χαλκῷ δ' εἰργάζοντο, μέλας δ' οὐκ ἔσκε σίδηρος Hes.Op. 151
; χ. ἐρυθρός (cf. supr.) Hp.Ulc.17, Thphr.Lap.57, Callix.1;χ. ἐρυθρὸς καὶ λευκός Thphr.Od.71
;χ. Κύπριος Posidon.52J.
, Dsc.1.102, cf. Polyaen.3.10.14; alloyed with tin to form bronze, the usual meaning of the word in Hom. (v. infr. 11) and freq. in later writers:σίδηρος δὲ καὶ χ. πολέμων ὄργανα Pl.Lg. 956a
, etc.;χ. κεκραμένος D.Chr.28.3
.II in Poets freq. for anything made of metal, esp. of arms (hence Pi. calls it πολιός, the proper epith. of iron, P.3.48); of offensive arms, ὀξέϊ χαλκῷ, νηλέϊ χ., of a spear, a sword, Il.4.540, 3.292, al.; of a knife, 1.236, al.; of an axe, 13.180, Od.5.244, al.; of a fish-hook, Il.16.408; of defensive arms, as the plates laid on a shield, 20.275; χαλκὸν ζώννυσθαι, of a warrior girding on his armour, 23.130;κεκορυθμένος, αἴθοπι χ. 4.495
;ἐδύσετο νώροπα χ. 2.578
; of both combined, πλάγχθη δ' ἀπὸ χαλκόφι χαλκός the spear of bronze glanced off the helm of bronze, 11.351.2 of vessels, copper, cauldron, urn, 18.349, Od.8.426; of a cinerary urn, S.El. 758; collectively of bronze plate, χ. μυρίος, Pi.N.10.45;θάλαμον.., ὅθι νητὸς χρυσὸς καὶ χ. ἔκειτο Od. 2.338
, cf.13.19,21.10,62, Il.2.226; used in payment of ransom, 22.50, cf. 340, Od.5.38.3 of a bronze mirror, A.Fr. 393, Call.Lav.Pall.21, Ap6.210 (Philet.); used as a burning-glass, Thphr.Ign.73.4 collectively, copper money, IPE12.24.15 (Olbia, iv B. C.), Ev.Matt. 10.9, Ev.Marc.12.41, cf.ἰσόνομος 11
; generally, money, opp. κύαμοι, IG14.423 ii 21 ([place name] Tauromenium), cf. BGU822.12 (iii A. D.), etc.; χαλκοῦ σπάνις MenMon.156;χαλκὸν ἔχων πῶς οὐδὲν ἔχεις μάθε AP 11.167
(Pollian.).5 = χάλκωμα, bronze plate or tablet,τὰν προξενίαν γράψαντας εἰς χαλκὸν ἀνθέμεν IG9(1).682
(Corcyra, iv B. C.); οὐετρανοὶ οἱ χωρὶς χαλκῶν, who have not received bronze copies of the privileges granted on discharge, BGU113.5 (ii A. D.), etc.6 a weight, 1/8 obol, Gal.19.752.III χαλκοῦ ἄνθος, particles thrown off by copper when cooling, Hp.Mul.1.104, Ph.Bel.102.34, Dsc.5.77.b χαλκοῦ λεπίς, small pieces that scale off under the hammer, ib.78. (Perh. cf. Lith. geležìs 'iron'.) -
10 νῶροψ
Grammatical information: adj.Meaning: ?Other forms: only in νώρ-οπι, - οπα as adjunct of χαλκῳ̃, - όν (Horn.); after this νώροπι πέπλῳ (Nonn.).Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]Etymology: Adjective of unknown meaning (cf. H. νῶροψ λαμπρός, ὀξύφωνος, ἔνηχος. η ὅτι την ὄψιν ἀσθενῆ ποιεῖ), so without explanation. Often connected with ἀνήρ, so esp. by Kuiper (s. ἀνήρ). Acc. to Bechtel Lex. s.v. to νωρεῖ ἐνεργεῖ H., Lith. nóriu, -ė́ti `will' etc., which have also been compared with with ἀνήρ; s. except Kuiper l.c. WP. 2, 332f., Pok. 765, W.-Hofmann s. neriōsus. (But one would expect * nuoras, Fraenkel s.v.) Quite diff. Kretschmer Glotta 32, 3 ff. with Epaphroditos of Chaeroneia: to Νώρακος πόλις Παννονὶας, " ὅτι γίνεται ἐν Παννονίᾳ σίδηρος". - The suffix - οπ- may point to a Pre-Greek word (Kuiper suggest ed that it was taken from αἴθοπι.)Page in Frisk: 2,Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > νῶροψ
Перевод: с греческого на все языки
со всех языков на греческий- Со всех языков на:
- Греческий
- С греческого на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий