Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

ōcius

  • 1 ōcius

        ōcius adv. comp., with sup. ōcissimē    [neut. of ocior], more quickly, more speedily, sooner: idque ocius faciet, si, etc.: recreantur ocius: serius ocius Sors exitura, sooner or later, H.: Angulus iste feret tus ocius uvā, rather than, H.: ocius illud extorquebis, i. e. more easily, Iu.: ocius omnes Imperio pārent, on the spot, V.—In commands, the quicker the better, immediately: move te oro ocius, make haste, T.: nemon' oleum fert ocius? H.: quam ocissume accedat, as fast as possible, S.

    Latin-English dictionary > ōcius

  • 2 ocius

    quick. fleet, sooner, faster.

    Latin-English dictionary of medieval > ocius

  • 3 ocior

    ōcĭor, ōcĭus ( sup. ocissimus), adj. comp. [kindr. with Gr. ôkus, Sanscr. ācu, from the root ac, sharp; cf.: acer, acutus, akôkê], swifter, fleeter ( poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Lit.:

    et ventis, et fulminis ocior alis,

    Verg. A. 5, 319; 10, 248:

    ocior cervis, Ocior Euro,

    Hor. C. 2, 16, 23; 24:

    aurā,

    id. ib. 1, 2, 48;

    2, 20, 13: fugit ocior aurā,

    Ov. M. 1, 502:

    verbere,

    Luc. 1, 230:

    Tigris ocior remeat,

    Plin. 8, 18, 25, § 66:

    ociore ambitu,

    id. 2, 8, 6, § 39:

    ociore spatio,

    id. 2, 19, 17, § 81.—
    II.
    Transf., of time, quicker, sooner, earlier; sup.:

    ficorum ocissima senectus,

    Plin. 16, 31, 56, § 130:

    pira,

    the soonest ripe, id. 15, 15, 16, § 53:

    venenum,

    id. 27, 2, 2, § 4.—Hence, adv.: ōcĭ-ter; comp. ōcĭus; sup. ocissĭme (old collat. form oxime, Paul. ex Fest. p. 195 Müll.); quickly, swiftly, speedily (class. only in the comp. and sup.; cf.: ocius secundae collationis et deinde tertiae ocissime frequentata sunt, etc., Paul. ex Fest. p. 181 Müll.).
    A.
    Posit. (ante- and post-class.): ociter serva cives, Enn. ap. Non. 277, 21, acc. to Vahl. ad Enn. Trag. v. 1:

    profer ociter,

    App. M. 1, p. 113, 32; p. 125, 8.—
    B.
    Comp., more quickly or speedily, sooner, etc.:

    idque ocius faciet, si, etc.,

    Cic. Rep. 6, 26, 29:

    ut ocius ad tuum pervenias,

    id. Quint. 13, 43:

    recreantur ocius,

    id. Tusc. 4, 14, 32: omnium Versatur urna, serius ocius Sors exitura, sooner or later, Hor. C. 2, 3, 26:

    angulus iste feret piper et tus ocius uvā,

    sooner than, rather than, id. Ep. 1, 14, 23:

    ocius illud extorquebis,

    i. e. more easily, Juv. 6, 53.—
    2.
    Sometimes the comp. is used in gen. for quickly, speedily:

    sequere hac me ocius, Ter Heaut. 4, 7, 4: gladio occursat,

    Caes. B. G. 5, 43:

    nemon' oleum fert ocius?

    quickly, Hor. S. 2, 7, 34; Juv. 14, 252; Verg. A. 5, 828:

    heus Phaedrome, exi, exi, exi, inquam, ocius,

    Plaut. Curc. 2, 2, 26.—
    C.
    Sup., very quickly or speedily: ocissime nos liberi possumus fieri, Plaut. Fragm. ap. Paul. ex Fest. p. 181 Müll.:

    quam ocissume ad provinciam accedat,

    as speedily as possible, Sall. J. 25, 5:

    ferre,

    Plin. 17, 11, 16, § 87:

    sanant ulcera,

    id. 34, 10, 22, § 100.

    Lewis & Short latin dictionary > ocior

  • 4 ociter

    ōcĭor, ōcĭus ( sup. ocissimus), adj. comp. [kindr. with Gr. ôkus, Sanscr. ācu, from the root ac, sharp; cf.: acer, acutus, akôkê], swifter, fleeter ( poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Lit.:

    et ventis, et fulminis ocior alis,

    Verg. A. 5, 319; 10, 248:

    ocior cervis, Ocior Euro,

    Hor. C. 2, 16, 23; 24:

    aurā,

    id. ib. 1, 2, 48;

    2, 20, 13: fugit ocior aurā,

    Ov. M. 1, 502:

    verbere,

    Luc. 1, 230:

    Tigris ocior remeat,

    Plin. 8, 18, 25, § 66:

    ociore ambitu,

    id. 2, 8, 6, § 39:

    ociore spatio,

    id. 2, 19, 17, § 81.—
    II.
    Transf., of time, quicker, sooner, earlier; sup.:

    ficorum ocissima senectus,

    Plin. 16, 31, 56, § 130:

    pira,

    the soonest ripe, id. 15, 15, 16, § 53:

    venenum,

    id. 27, 2, 2, § 4.—Hence, adv.: ōcĭ-ter; comp. ōcĭus; sup. ocissĭme (old collat. form oxime, Paul. ex Fest. p. 195 Müll.); quickly, swiftly, speedily (class. only in the comp. and sup.; cf.: ocius secundae collationis et deinde tertiae ocissime frequentata sunt, etc., Paul. ex Fest. p. 181 Müll.).
    A.
    Posit. (ante- and post-class.): ociter serva cives, Enn. ap. Non. 277, 21, acc. to Vahl. ad Enn. Trag. v. 1:

    profer ociter,

    App. M. 1, p. 113, 32; p. 125, 8.—
    B.
    Comp., more quickly or speedily, sooner, etc.:

    idque ocius faciet, si, etc.,

    Cic. Rep. 6, 26, 29:

    ut ocius ad tuum pervenias,

    id. Quint. 13, 43:

    recreantur ocius,

    id. Tusc. 4, 14, 32: omnium Versatur urna, serius ocius Sors exitura, sooner or later, Hor. C. 2, 3, 26:

    angulus iste feret piper et tus ocius uvā,

    sooner than, rather than, id. Ep. 1, 14, 23:

    ocius illud extorquebis,

    i. e. more easily, Juv. 6, 53.—
    2.
    Sometimes the comp. is used in gen. for quickly, speedily:

    sequere hac me ocius, Ter Heaut. 4, 7, 4: gladio occursat,

    Caes. B. G. 5, 43:

    nemon' oleum fert ocius?

    quickly, Hor. S. 2, 7, 34; Juv. 14, 252; Verg. A. 5, 828:

    heus Phaedrome, exi, exi, exi, inquam, ocius,

    Plaut. Curc. 2, 2, 26.—
    C.
    Sup., very quickly or speedily: ocissime nos liberi possumus fieri, Plaut. Fragm. ap. Paul. ex Fest. p. 181 Müll.:

    quam ocissume ad provinciam accedat,

    as speedily as possible, Sall. J. 25, 5:

    ferre,

    Plin. 17, 11, 16, § 87:

    sanant ulcera,

    id. 34, 10, 22, § 100.

    Lewis & Short latin dictionary > ociter

  • 5 quantocius

    quant-ōcĭus, adv. [quanto-ocius], the sooner the better, as quickly as possible (post-class.):

    ut quantocius ad ea perveniat oratio,

    Mamert. Grat. Act. ad Julian. 2:

    discede quantocius, ne,

    Sulp. Sev. Dial. 3, 4; Licin. ap. Lact. Mort. Pers. 48, 10; Vulg. Gen. 45, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > quantocius

  • 6 cōn-sistō

        cōn-sistō stitī, stitus, ere,    to stand still, stand, halt, stop, take a stand, post oneself: hic, T.: Ubi veni, T.: consistimus, H.: viatores consistere cogant, Cs.: bestiae cantu flectuntur atque consistunt: in oppidis: ire modo ocius, interdum consistere, H.: in muro, get footing, Cs.: ad aras, O.: ante domum, O.: in aede, O.: cum hoc, at the side of: limine, O.: rota constitit orbis, stood still, V.—To set, grow hard, become solid: frigore constitit unda, has been frozen, O.: sanguis.—To take a stand, take position, assume an attitude, stand forth, set oneself: in scaenā, Ph.: in communibus suggestis: mediā harenā, V.: in digitos adrectus, V.: inter duas acies, L.: quocumque modo, in whatever attitude, O.: quales quercūs Constiterunt, stand up in a body, V.—Of troops, to stand, form, halt, make a halt, take position, be posted, make a stand: in superiore acie, Cs.: in fluctibus, Cs.: pro castris, form, S.: pari intervallo, Cs.: a fugā, L.: in orbem, Cs.: quadratum in agmen (acies), Tb.: naves eorum nostris adversae constiterunt, Cs. — To abide, stay, settle, tarry, have a place of business: negotiandi causā ibi, Cs.: locus consistendi in Galliā, Cs.: Latio consistere Teucros, room for, V.: primā terrā, on the very shore, V.: ede ubi consistas, Iu.—Fig., to pause, dwell, delay, stop: in uno nomine: paulisper.—To be firm, stand unshaken, be steadfast, continue, endure, subsist, find a footing: mente: in dicendo: in quo (viro) culpa nulla potuit consistere, rest upon: Quos (finīs) ultra citraque nequit consistere rectum, H.: si prohibent consistere vires, O.—To agree: cum Aristone verbis consistere, re dissidere. — To be, exist, occur, take place: vix binos oratores laudabiles constitisse: sed non in te quoque constitit idem Exitus, O.: ut unde culpa orta esset, ibi poena consisteret, fall, L.: ante oculos rectum pietasque Constiterant, stood forth, O.—To consist in, consist of, depend upon: pars victūs in lacte consistit, Cs.: (rem p.) in unius animā: in unā virtute spes, Cs.: causa belli in personā tuā.—To come to a stand, stand still, stop, cease: omnis administratio belli consistit, Cs.: natura consistat necesse est: consistere usura debuit: bellum, L.: infractaque constitit ira, O.

    Latin-English dictionary > cōn-sistō

  • 7 facessō

        facessō cessī, ītus, ere, intens.    [facio], to despatch, perform, execute, accomplish, fulfil: iussa, V.: matris praecepta, V.— To bring on, cause, occasion, create: audire ei negotium facessitum: innocenti periculum.— To make off, go away, retire, depart: ut Haec hinc facessat, T.: ab omni societate rei p.: urbe finibusque, L.: operae facessant, servitia sileant: hinc ocius, Cu.
    * * *
    facessere, facessi, facessitus V
    do; perpetrate; go away

    Latin-English dictionary > facessō

  • 8 femur

        femur oris or inis, n    the thigh, upper part of the thigh: frons non percussa, non femur: utrumque femur tragulā traicitur, Cs.: Et corpus quaerens femorum, O.: stipites feminis crassitudine, Cs.: ocius ensem Eripit a femine, V.
    * * *
    I
    thigh (human/animal); flat vertical band on triglyph
    II
    thigh (human/animal); flat vertical band on triglyph

    Latin-English dictionary > femur

  • 9 moveō

        moveō mōvī, mōtus, ēre    [1 MV-], to move, stir, set in motion, shake, disturb, remove: tanti oneris turrim, Cs.: matrona moveri iussa, to dance, H.: moveri Cyclopa, represent by action, H.: membra ad modos, Tb.: fila sonantia movit, struck, O.: moveri sedibus huic urbi melius est: loco motus cessit, driven back, Cs.: move ocius te, bestir thyself, T.: neque se in ullam partem, attach, Cs.: se ex eo loco, stir from the spot, L.: caput, i. e. threaten with, H.: castra ex eo loco, break up, Cs.: hostem statu, dislodge, L.: heredes, eject: tribu centurionem, expel: signiferos loco, degrade, Cs.: Omne movet urna nomen, H.: senatorio loco, degrade, L.: Verba loco, cancel, H.: consulem de sententiā, dissuade, L.: litteram, to take away: movet arma leo, gives battle, V.: quo sidere moto, at the rising of, O.—Prov.: omnīs terras, omnia maria movere, move heaven and earth (of great exertions).—Of the soil, to stir, plough, break up, open: iugera, V.: mota terra, O.— To disturb, violate: triste bidental, H.: Dianae non movenda numina, inviolable, H.— To remove oneself, betake oneself, move, be moved, be stirred (sc. se): terra dies duodequadraginta movit, there was an earthquake, L.: movisse a Samo Romanos audivit, L.: voluptas movens, i. e. in motion.—To excite, occasion, cause, promote, produce, begin, commence, undertake: fletum populo: mihi admirationem: indignationem, L.: suspicionem: iam pugna se moverat, was going on, Cu.: cantūs, V.: mentionem rei, make mention, L.: priusquam movere ac moliri quicquam posset, make any disturbance, L. — To shake, cause to waver, alter, change: meam sententiam.— To disturb, concern, trouble, torment: moveat cimex Pantilius? H.: voltum movetur, changes countenance, V.: vis aestūs omnium ferme corpora movit, L.: venenum praecordia movit, O.: strepitu fora, Iu.— To stir, produce, put forth: de palmite gemma movetur, O.— To exert, exercise: movisse numen ad alqd deos, L.: artis opem, O. — To change, transform: quorum Forma semel mota est, O.: nihil motum ex antiquo, i. e. change in traditional custom, L.—Fig., to move, influence, affect, excite, inspire: nil nos dos movet, T.: beneficiis moveri, Cs.: moveri civitas coepit, S.: ut pulcritudo corporis movet oculos et delectat, charms: animos ad bellum, instigate, L.: feroci iuveni animum, stir, L.: Vestrā motus prece, H.: moverat plebem oratio consulis, had stirred, L.: absiste moveri, be not disturbed, V.: ut captatori moveat fastidia, excites nausea in, Iu.— To revolve, meditate, ponder: Multa movens animo, V.
    * * *
    movere, movi, motus V
    move, stir, agitate, affect, provoke, disturb;

    Latin-English dictionary > moveō

  • 10 ōcior

        ōcior ōcius, adj. comp.    [3 AC-], swifter, fleeter: fulminis ocior alis, V.: aura, premature, H.: quo non alius conscendere Ocior, O.

    Latin-English dictionary > ōcior

  • 11 rapiō

        rapiō puī (old fut perf. rapsit, C.), raptus, ere    [RAP-], to seize and carry off, snatch, tear, pluck, drag, hurry away: sublimen intro hunc rape, T.: quo fessum rapitis? V.: Quo me cunque rapit tempestas, H.: sumasne pudenter An rapias, snatch, H.: ab aede rapuit funale, O.: de volnere telum, V.: commeatum in navīs rapiunt, L.: pars densa ferarum Tecta rapit, i. e. break off boughs of trees (in collecting wood), V.: in ius, drag before a court, H.: ob facinus ad supplicium, hale: alii ad necem rapiebantur: ad stuprum matres, L.: (infantes) ab ubere rapti, V.: nec variis obsita frondibus Sub divom rapiam, drag into open day, H.: Nasonis carmina rapti, i. e. torn from his home, O.— To hurry, impel, drive, cause to hasten: Quattuor hinc rapimur raedis, H.: per aequora navem, V.: ventis per aequora, O.: missos currūs, H.: arma rapiat iuventus, snatch, V.: arma, O.: bipennem dextrā, V.: rapiuntque ruuntque, hurry and bustle, V.—With pron reflex., to make haste, hasten, hurry, fly: ocius hinc te Ni rapis, H.: se ad caedem optimi cuiusque.— To carry off by force, seize, rob, ravish, plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by storm: spes rapiendi occaecat animos: semper rapiens, semper ebrius: raptas ad litora vertere praedas, V.: rapere omnes trahere, S.: vivere latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset: virgines, to abduct, S.: Arsit Atrides Virgine raptā, H.: Omne sacrum rapiente dextrā, H.: alii rapiunt incensa feruntque Pergama, pillage and plunder, V.: castra urbesque primo impetu rapere, L.— To carry off suddenly, snatch away, destroy: improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes, H.: rapto de fratre dolens, H.: Et labor et durae rapit inclementia mortis, i. e. hurries on, V.— To take, catch, assume: flammam, catch quickly, V.: nigrum colorem, O.: Virga... Vim rapuit monstri, imbibed, O.— To lead on hurriedly: Halesus Turno feroces Mille rapit populus, leads hastily on, V.: Nec rapit inmensos orbīs per humum, sweeps along, V.—Fig., to snatch away, carry along, hurry away: ipsae res verba rapiunt, carry along with them: (comoediam) in peiorem partem, i. e. misrepresent, T.: Si quis in adversum rapiat casusve deusve, V.: almum Quae rapit hora diem, snatches away, H.: simul tecum solacia rapta, V. — To drive, impel, carry away, precipitate, transport, ravish, captivate, overwhelm, draw irresistibly: ad divinarum rerum cognitionem curā studioque rapi: semper eo tractus est, quo libido rapuit: amentiā rapi: Furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa? H.: animum In partīs rapit varias, turns hurriedly, V.: ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur.— To seize by violence, snatch, steal: Hippodameam raptis nanctu'st nuptiis, Enn. ap. C.: Venerem incertam, H.: sed rapiat sitiens Venerem, but may eagerly seize upon, V.— To snatch, seize quickly, hasten, precipitate: rapienda occasio, Iu.: viam, hasten, O.: ut limis rapias, quid velit, etc., may hastily note, H.: raptae prope inter arma nuptiae, L.
    * * *
    rapere, rapui, raptus V
    drag off; snatch; destroy; seize, carry off; pillage; hurry

    Latin-English dictionary > rapiō

  • 12 sērō

        sērō adv. with comp. and sup.    [serus], late, at a late hour: venire: domum redire: Serius egressus vestigia vidit in alto Pulvere, O.— Late, at a late period: videsne quam ea (eloquentia) sero prodierit in lucem?: ne filius nimis sero regni paterni speciem videat, L.: scripsi ad Pomponium serius quam oportuit: causa serius in Africam traiciendi, L.: omnium Versatur urna serius ocius Sors exitura, sooner or later, H.: ut quam serissime eius profectio cognosceretur, Cs. — Comp, too late: possumus audire aliquid, an serius venimus?: biduo serius veneram: serius a terrā provectae naves, Cs.— Too late: hodie sero ac nequiquam voles, T.: sero ea sentire, quae multo ante provideram: factus consul] sibi suo tempore, rei p. paene sero.—Prov.: sero sapiunt (Troiani), are wise too late.
    * * *
    I
    serere, serui, sertus V
    wreath; join, entwine, interweave, bind together; compose; contrive
    II
    serere, sevi, satus V
    sow, plant; strew, scatter, spread; cultivate; beget, bring forth
    III
    serius, serissime ADV
    late, at a late hour, tardily; of a late period; too late (COMP)

    Latin-English dictionary > sērō

  • 13 cieo

    cĭĕo, cīvi, cĭtum, 2 (from the primitive form cĭo, cīre, prevailing in the compounds accio, excio, etc. (cf. Prisc. pp. 865, 905, and 908 P.), are also found: pres. cio, Mart. 4, 90, 4:

    cit,

    Verg. Cul. 201; Col. 6, 5, 1 Schneid.:

    cimus,

    Lucr. 1, 213; 5, 211:

    ciunt,

    Lact. Ep. 4 dub.:

    ciant,

    App. Flor. 2, n. 17, p. 358; Mart. Cap. 1, § 91: ciuntur, id. de Mundo, 22, p. 67), v. a. [kindr. with kiô, to go; and by the addition of the causative signif. like kineô, causative from kiô; v. 1. ci.].
    I.
    Lit., to put in motion; hence, to move, stir, shake (syn.: moveo, commoveo, concito, excito al.;

    class. in prose and poetry): calcem,

    to make a move in the game of chess, Plaut. Poen. 4, 2, 86:

    natura omnia ciens et agitans,

    Cic. N. D. 3, 11, 27: inanimum est omne, quod pulsu agitatur externo;

    quod autem est animal, id motu cietur interiore et suo,

    id. Tusc. 1, 23, 54 (for which, in the same chapter, several times movere; cf. also id. N. D. 2, 9, 23):

    remos,

    Stat. Th. 6, 801:

    imo Nereus ciet aequora fundo,

    stirs up, Verg. A. 2, 419:

    puppes sinistrorsum citae,

    Hor. Epod. 9, 20.—
    B.
    In judic. lang. t. t.:

    ciere erctum (lit. to put in motion, i. e.),

    to divide the inheritance, Cic. de Or. 1, 56, 237; cf. erctum.—
    C.
    Trop., to put in motion, to rouse up, disturb: natura maris per se immobilis est, et venti et aurae cient, Liv. 28, 27, 11:

    saltum canibus ciere,

    Lucr. 5, 1250: fontes et stagna, Cic. poët. ap. Cic. Div. 1, 9, 15:

    tonitru caelum omne ciebo,

    Verg. A. 4, 122:

    loca sonitu cientur,

    Lucr. 4, 608; cf.:

    reboat raucum regio cita barbara bombum,

    id. 4, 544 Lachm. N. cr.
    II.
    With reference to the terminus ad quem, to move, excite, or call to ( poet. or in Aug. and post-Aug. prose for the common accire):

    ad sese aliquem,

    Cat. 68, 88:

    ad arma,

    Liv. 5, 47, 4; Sil. 7, 43:

    in pugnam,

    id. 4, 272:

    armatos ad pugnam,

    Vell. 2, 6, 6:

    aere ciere viros,

    Verg. A. 6, 165:

    quos e proximis coloniis ejus rei fama civerat,

    Tac. A. 15, 33:

    aliquem in aliquem,

    id. H. 1, 84, 5:

    ab ultimis subsidiis cietur miles (sc. in primam aciem),

    Liv. 9, 39, 8:

    ille cieri Narcissum postulat,

    Tac. A. 11, 30.—
    B.
    To call upon for help, to invoke; of invoking superior beings:

    nocturnos manes,

    Verg. A. 4, 490:

    luctificam Alecto dirarum ab sede sororum,

    id. ib. 7, 325:

    vipereasque ciet Stygiā de valle sorores (i. e. Furias),

    Ov. M. 6, 662:

    numina nota ciens,

    Val. Fl. 4, 549:

    foedera et deos,

    Liv. 22, 14, 7.—
    C.
    In gen., to call upon any one by name, to mention by name:

    erum,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 11:

    comites magnā voce,

    Lucr. 4, 578:

    animamque sepulcro Condimus et magnā supremum voce ciemus,

    Verg. A. 3, 68:

    lamentatione flebili majores suos ciens ipsumque Pompeium,

    Tac. A. 3, 23:

    singulos nomine,

    id. ib. 2, 81; so Suet. Ner. 46: triumphum nomine ciere, i. e. to call Io triumphe! Liv. 45, 38, 12.—Hence,
    2.
    In a civil sense: patrem, to name one ' s father, i. e. show one ' s free birth, Liv. 10, 8, 10.—
    III.
    To put any course of action in progress or any passion in motion, i. e. to excite, stimulate, rouse, to produce, effect, cause, occasion, begin (very freq., esp. in poetry):

    solis uti varios cursus lunaeque meatus Noscere possemus quae vis et causa cierent,

    Lucr. 5, 773:

    motus,

    id. 3, 379; Cic. Tusc. 1, 10, 20:

    varias voces,

    Lucr. 5, 1059:

    lamenta virum commoliri atque ciere,

    id. 6, 242 Lachm. N. cr.:

    tinnitus aere,

    Cat. 64, 262; Verg. G. 4, 64 (cie tinnitus):

    singultus ore,

    Cat. 64, 131:

    gemitus,

    Verg. G. 3, 517:

    fletus,

    id. A. 3, 344:

    lacrimas,

    id. ib. 6, 468:

    mugitus,

    id. ib. 12, 103:

    murmur,

    id. G. 1, 110; Liv. 9, 7, 3:

    bellum,

    id. 5, 37, 2; Vell. 2, 54; Tac. H. 3, 41 fin.; Verg. A. 1, 541:

    belli simulacra,

    id. ib. 5, 674:

    seditiones,

    Liv. 4, 52, 2:

    tumultum,

    id. 28, 17, 16; 41, 24, 18:

    vires intimas molemque belli,

    Tac. A. 15, 2 fin.; cf. id. H. 3, 1:

    pugnam,

    Liv. 1, 12, 2; 2, 47, 1; 9, 22, 7; Tac. A. 3, 41:

    proelium,

    Liv. 2, 19, 10; 4, 33, 3; 7, 33, 12;

    10, 28, 8: Martem,

    Verg. A. 9, 766:

    acies, stragem,

    id. ib. 6, 829; cf. Liv. 22, 39, 7:

    rixam,

    Vell. 1, 2 al. —
    B.
    In medic.:

    alvum,

    to cause evacuation, Plin. 20, 9, 38, § 96:

    urinam,

    id. 27, 7, 28, § 48:

    menses,

    to cause menstruation, id. 26, 15, 90, § 151 sq. al.—Hence, cĭtus, a, um, P. a., lit. put in motion; hence, quick, swift, rapid (opp. tardus, Cic. de Or. 3, 57, 216; Sall. C. 15, 5; class.; esp. freq. in poetry;

    rare in Cic.): ad scribendum citus,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 86:

    quod jubeat citis quadrigis citius properet persequi,

    id. Aul. 4, 1, 14; Verg. A. 8, 642:

    bigae,

    Cat. 55, 26:

    puppis,

    id. 64, 6; Tib. 4, 1, 69:

    classis,

    Hor. C. 1, 37, 24:

    navis,

    Ov. M. 15, 732; Tac. A. 2, 6:

    axis,

    Ov. M. 2, 75:

    fugae,

    id. ib. 1, 543:

    plantae,

    id. ib. 10, 591:

    incessus,

    Sall. C. 15, 5:

    via,

    Liv. 33, 48, 1:

    venator,

    Hor. C. 1, 37, 18:

    cum militibus,

    Tac. A. 11, 1:

    legionibus,

    id. ib. 14, 26:

    agmine,

    id. ib. 1, 63;

    4, 25: cohortes,

    id. ib. 12, 31:

    mors,

    Hor. C. 2, 16, 29; id. S. 1, 1, 8:

    pes, i. e. iambus,

    id. A. P. 252.— Comp.: nullam ego rem citiorem apud homines esse quam famam reor, Plaut. Fragm. ap. Fest. p. 61 Müll.; Val. Max. 3, 8, ext. 1.— Sup., Quint. 6, 4, 14 dub.; v. Spald. and Zumpt in h. l.—
    B.
    In the poets very freq. (also a few times in Tac.) instead of the adv. cito:

    citi ad aedis venimus Circae, Liv. And. ap. Fest. s. v. topper, p. 352, 6 Müll.: equites parent citi,

    Plaut. Am. 1, 1, 88; id. Stich. 2, 2, 70; Lucr. 1, 386:

    somnus fugiens citus abiit,

    Cat. 63, 42: solvite vela citi, Verg, A. 4, 574; cf. id. ib. 9, 37; 12, 425; Hor. S. 1, 10, 92; cf. id. C. 3, 7, 27:

    ite citi,

    Ov. M. 3, 562; Tac. H. 2, 40:

    si citi advenissent,

    id. A. 12, 12.—Hence,
    1.
    cĭto, adv.
    a.
    Quickly, speedily, soon (freq. in prose and poetry of all periods):

    quam tarda es! non vis citius progredi?

    Phaedr. 3, 6, 2; [p. 331] Plaut. Mil. 2, 6, 44:

    eloquere,

    id. Cist. 4, 2, 83:

    abi cito et suspende te,

    Ter. And. 1, 5, 20; 3, 1, 16:

    labascit victus uno verbo: quam cito!

    id. Eun. 1, 2, 98:

    quod eum negasti, qui non cito quid didicisset, umquam omnino posse perdiscere,

    Cic. de Or. 3, 36, 146; cf. Hor. A. P. 335; Quint. 12, 8, 3; 11, 2, 2; 10, 6, 2:

    non multum praestant sed cito,

    id. 1, 3, 4 et saep.: sat cito si sat bene, a moral saying of Cato in Hier. Ep. 66, n. 9:

    cito rumpes arcum, semper si tensum habueris,

    Phaedr. 3, 14, 10:

    ad paenitendum properat cito qui judicat, Publ. Syr. Sent. 6: scribere,

    Quint. 10, 3, 10:

    nimis cito diligere,

    Cic. Lael. 21, 78:

    cito absolvere, tarde condemnare,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 26.— Comp.:

    citius,

    Plaut. Aul. 4, 1, 14; Pers. 3, 3, 31; Ter. Eun. 3, 5, 23; Lucr. 1, 557; 2, 34; Cic. Sen. 2, 4:

    Noto citius, Verg.A.5, 242 et saep.: dicto,

    Hor. S. 2, 2, 80; Verg. A. 1, 142:

    supremā die, i. e. ante supremam diem,

    Hor. C. 1, 13, 20:

    serius aut citius sedem properamus ad unam (for which serius ocius,

    id. ib. 2, 3, 26), sooner or later, Ov. M. 10, 33.— Sup.:

    citissime,

    Caes. B. G. 4, 33 fin. al.—
    b.
    With the negative, sometimes equivalent to non facile, not easily (cf. the Gr. tacha):

    haud cito,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    neque verbis aptiorem cito alium dixerim, neque sententiis crebriorem,

    Cic. Brut. 76, 264: quem tu non tam cito rhetorem dixisses quam politikon, id. ib. § 265.—
    c.
    Sometimes in comp. without the negative, = potius, sooner, rather:

    ut citius diceres, etc.,

    Cic. Brut. 67, 238 fin.:

    citius dixerim, jactasse se aliquos, etc.,

    id. Phil. 2, 11, 25; id. Fam. 5, 2, 10; id. Off. 1, 18, 59; Hor. S. 2, 5, 35.—
    * 2.
    cĭtē, quickly, Scrib. Comp. 198.

    Lewis & Short latin dictionary > cieo

  • 14 consisto

    con-sisto, stĭti, stĭtum, 3, v. n., to place one's self anywhere, to stand still, stand, halt, stop, make a stop (very freq. and class. in prose and poetry).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    jam hunc non ausim praeterire, quin consistam et conloquar,

    Plaut. Aul. 3, 4, 14:

    otiose nunc jam ilico hic consiste,

    Ter. Ad. 2, 1, 2:

    ubi ad ipsum veni diverticulum, constiti,

    id. Eun. 4, 2, 7; cf. Hor. S. 1, 9, 62:

    uti et viatores consistere cogant,

    Caes. B. G. 4, 5:

    neque is (Demosthenes) consistens in loco, sed inambulans atque ascensu ingrediens arduo,

    Cic. de Or. 1, 61, 261:

    si ludius constitit aut tibicen repente conticuit,

    id. Har. Resp. 11, 23; cf. id. Arch. 8, 19:

    plura scribam ad te cum constitero: nunc eram plane in medio mari,

    id. Att. 5, 12, 3: constitit nusquam primo quam ad Vada venit, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 2:

    in quibus oppidis consistere praetores et conventum agere solebant,

    Cic. Verr. 2, 5, 11, § 28:

    Romae post praeturam,

    id. ib. 2, 1, 39, §

    101: ire modo ocius, interdum consistere,

    Hor. S. 1, 9, 9:

    in muro consistendi potestas erat nulli,

    Caes. B. G. 2, 6:

    omnes ordines, tota in illā contione Italia constitit,

    Cic. Sest. 50, 107:

    ad mensam consistere et ministrare,

    id. Tusc. 5, 21, 61; so,

    ad aras,

    Ov. M. 10, 274:

    ad ramos,

    id. ib. 10, 510:

    ante domum,

    id. ib. 2, 766:

    ante torum,

    id. ib. 15, 653:

    in aede,

    id. ib. 15, 674:

    in medio,

    id. ib. 10, 601; and with a simple abl.:

    limine,

    id. ib. 4, 486; 9, 397; Stat. Th. 1, 123; Verg. A. 1, 541:

    post eum,

    Quint. 1, 10, 27:

    in pedes,

    Sen. Ep. 121, 9:

    calce aliquem super ipsum debere consistere,

    trample on, Cels. 8, 14, 19.—
    B.
    In partic.
    1.
    To set, become hard or solid:

    frigore constitit Ister,

    has been frozen, Ov. Tr. 5, 10, 1; cf.

    unda,

    id. M. 9, 662: sanguis, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 38:

    alvus,

    Cato, R. R. 126; 156, 4; cf.:

    cum jam perfecte mustum deferbuit et constitit,

    Col. 12, 21, 3:

    album ex ovo, quo facilius consistat,

    Cels. 4, 20, 15.—
    2.
    Cum aliquo, to station or place one's self with some one for conversation, to stand with:

    in hoc jam loco cum altero Constitit,

    Plaut. Cist. 4, 2, 31; id. Curc. 4, 2, 16 sq.:

    cum hoc consistit, hunc amplexatur,

    Cic. Verr. 1, 7, 19.—
    3.
    To take one's place, take position, assume a place or attitude for an action, etc.;

    of a musician: ut constitit,

    Suet. Ner. 21;

    of an actor: in scaenā vero postquam solus constitit,

    Phaedr. 5, 5, 13;

    of an orator: in communibus suggestis,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    Aesopus mediā subito in turbā constitit,

    Phaedr. 4, 5, 29;

    for shooting: post acer Mnestheus adducto constitit arcu,

    Verg. A. 5, 507; cf.

    of athletes, etc.,

    id. ib. 5, 426; Plin. 7, 20, 19, § 83:

    inter duas acies,

    Liv. 7, 10, 9:

    cum aliquo,

    Petr. 19, 5.—Hence,
    4.
    Milit. t. t., to halt, make a halt, take a position, to make a stand (opp. to a march, flight, or disorder):

    locus, ubi constitissent,

    Caes. B. G. 1, 13:

    qui in superiore acie constiterant,

    id. ib. 1, 24; cf.:

    in sinistrā parte acies,

    id. ib. 2, 23:

    in fluctibus,

    id. ib. 4, 24:

    sub muro,

    id. ib. 7, 48:

    juxta,

    id. ib. 2, 26 al.:

    pro opere,

    Sall. J. 92, 8:

    equites Ariovisti pari intervallo constiterunt,

    Caes. B. G. 1, 43:

    constitit utrumque agmen,

    Liv. 21, 46, 4:

    sic regii constiterant,

    id. 42, 58, 10 et saep.:

    ut reliquae (legiones) consistere non auderent,

    Caes. B. G. 2, 17:

    in locis superioribus consistere,

    id. ib. 3, 6:

    a fugā,

    Liv. 10, 36, 11:

    naves eorum nostris adversae constiterunt,

    Caes. B. G. 3, 14.—
    5.
    Jurid. t. t., to appear as accuser before a court of justice:

    cum debitoribus,

    Dig. 5, 3, 49:

    cum matre,

    Sen. Ira, 2, 7, 3:

    adversus dominos,

    Dig. 5, 1, 53.—
    6.
    Poet.:

    fert animus propius consistere,

    i. e. take a nearer view, Ov. A. A. 3, 467.—
    7.
    To have a stand as a dealer, occupy a place of business:

    ede ubi consistas,

    Juv. 3, 296:

    in tabernā,

    Varr. L. L. 5, § 5 Müll.:

    IN SCHOLA,

    Inscr. Orell. 4085; cf.:

    locum consistendi Romanis in Galliā non fore,

    Caes. B. G. 7, 37; 7, 42.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to rest, remain, stand, Lucr. 2, 332; cf. id. 2, 322:

    patiamini eo transire illius turpitudinis infamiam, ubi cetera maleficia consistunt,

    Cic. Clu. 30, 83; cf.:

    ut unde orta culpa esset, ibi poena consisteret,

    Liv. 28, 26, 3:

    ante oculos rectum pietasque pudorque constiterant,

    Ov. M. 7, 73. —
    B.
    In partic.
    1.
    To pause, to dwell upon, delay, stop:

    in uno nomine,

    Cic. Verr. 2, 1, 38, § 95:

    ipsa mihi veritas manum inicit et paulisper consistere et commorari cogit,

    id. Rosc. Com. 16, 48; cf. id. de Or. 3, 31, 124:

    in singulis,

    id. Part. Or. 35, 120.— Impers. pass.:

    ista quae spectantur, ad quae consistitur,

    Sen. Vit. Beat. 2, 4.—
    2.
    (Acc. to I. B. 2.) To be or remain firm, unshaken, immovable, steadfast, to be at rest, to stand one's ground, to continue, endure, subsist, be, exist:

    mente consistere,

    Cic. Phil. 2, 28, 68; so,

    neque mente nec linguā neque ore,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2:

    praeclare in forensibus causis,

    id. Or. 9, 30:

    in dicendo,

    id. Clu. 39, 108:

    verbo quidem superabis me ipso judice, re autem ne consistes quidem ullo judice,

    id. Caecin. 21, 59; cf.

    of the cause itself: quia magistratus aliquis reperiebatur, apud quem Alfeni causa consisteret,

    id. Quint. 22, 71; cf.

    also: modo ut tibi constiterit fructus otii tui,

    id. Fam. 7, 1, 1:

    in quo (viro) non modo culpa nulla, sed ne suspitio quidem potuit consistere,

    id. Rosc. Am. 52, 152; cf. id. Clu. 29, 78:

    confiteor... me consistere in meo praesidio sic, ut non fugiendi hostis sed capiendi loci causā cessisse videar,

    id. de Or. 2, 72, 294:

    vitam consistere tutam,

    to remain, continue safe, Lucr. 6, 11 Lachm. N. cr.:

    constitit in nullā qui fuit ante color,

    Ov. A. A. 1, 120:

    sunt certi denique fines, Quos ultra citraque nequit consistere rectum,

    Hor. S. 1, 1, 107; Plin. 14, 6, 8, § 68:

    quales cum vertice celso Aëriae quercus constiterunt,

    Verg. A. 3, 679:

    nullo in loco, nullā in personā... consistunt (ista quae vires atque opes humanae vocantur),

    Val. Max. 6, 9, ext. 7: spes est hunc miserum aliquando tandem posse consistere, to take a firm stand (the figure derived from fleeing soldiers), Cic. Quint. 30, 94:

    si prohibent consistere vires,

    Ov. M. 7, 573.—
    * 3.
    Cum aliquo, to agree with: videsne igitur Zenonem tuum cum Aristone verbis consistere, re dissidere, cum Aristotele et illis re consentire, verbis discrepare, Cic. Fin. 4, 26, 72.—
    4.
    In gen., to be, exist:

    vix binos oratores laudabiles constitisse,

    Cic. Brut. 97, 333:

    sine agricultoribus nec consistere mortales nec ali posse manifestum est,

    Col. 1, praef. § 6; Varr. R. R. 3, 8 fin.:

    quadringentis centum Venerios non posse casu consistere,

    to occur, lake place, be thrown, Cic. Div. 2, 21, 48: summa studia officii inter nos certatim constiterunt, Lentul. ap. Cic. Fam. 10, 34, 3: sed non in te quoque constitit idem Exitus, take or have place, Ov. M. 12, 297.—
    (β).
    With in, ex, or the simple abl. (in Quint. also with circa and inter; v. infra), to consist in or of, to depend upon:

    major pars victūs eorum in lacte, caseo, carne consistit,

    Caes. B. G. 6, 22:

    omnis per se natura duabus Constitit in rebus,

    Lucr. 1, 420:

    e quibus haec rerum summa consistat,

    id. 1, 236; so with ex, id. 1, 839; 1, 873 al.; with abl.:

    deveniunt in talis disposturas, Qualibus haec rerum consistit summa,

    id. 1, 1028; 5, 61; 5, 66:

    vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit,

    Caes. B. G. 6, 21:

    in eo salus et vita optimi cujusque consistit,

    Cic. Phil. 3, 8, 19:

    in hoc summa judicii causaque tota consistit,

    id. Quint. 9, 32; cf. id. de Or. 1, 40, 182:

    causam belli in personā tuā,

    id. Phil. 2, 22, 53:

    in quibus vita beata,

    id. Tusc. 5, 14, 40:

    in unā honestate omne bonum,

    id. ib. 5, 14, 42:

    in nomine controversia,

    Quint. 7, 3, 7; 8, 3, 57:

    in actu rhetoricen,

    id. 2, 18, 2; 6, 3, 42:

    spes omnis consistebat Datami in se locique naturā,

    Nep. Dat. 8, 3.—With abl., Quint. 12, 10, 59:

    omnis quaestio circa res personasque consistere videtur,

    id. 3, 5, 7; 6, 3, 19:

    quaestio inter utile atque honestum consistet,

    id. 3, 8, 24. —
    5.
    As opp. to progressive motion, to come to a stand, stand still, stop, rest, take rest, cease:

    sola Ubi quiesco, omnis familiae causa consistit tibi,

    Plaut. As. 3, 1, 9:

    omnis administratio belli consistit,

    Caes. B. C. 2, 12:

    vel concidat omne caelum omnisque terra consistat necesse est,

    Cic. Tusc. 1, 23, 54:

    forensium rerum labor et ambitionis occupatio constitisset,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    usura,

    id. Att. 6, 1, 7: diarroia, id. Fam. 7, 26, 2; cf.:

    videndum, morbus an increscat, an consistat, an minuatur,

    remains unchanged, Cels. 3, 2; and:

    cursus pituitae,

    id. 6, 6:

    cum ad Trebiam terrestre constitisset bellum,

    Liv. 21, 49, 1:

    cum bellum Ligustinum ad Pisas constitisset,

    id. 35, 4, 1; 22, 32, 4:

    infractaque constitit ira,

    Ov. M. 6, 627:

    Gaius ejusque posteri in equestri ordine constitere usque ad Augusti patrem,

    Suet. Aug. 2; cf.:

    maledictum, quod intra verba constitit,

    stopped at, went no farther than, Quint. Decl. 279.
    Consisto as v.
    a. = constituo formerly stood Lucr. 6, 11; Sall. J. 49, 6; but these passages are corrected in recent editions. It is now found only Gell. 5, 10, 9, a doubtful passage, where Hertz reads: cum ad judices coniiciendae [consistendae] causae gratiā venissent.

    Lewis & Short latin dictionary > consisto

  • 15 diffundo

    dif-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to spread by pouring, to pour out, pour forth (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    (glacies) liquefacta se diffunderet,

    Cic. N. D. 2, 10:

    sanguis per venas in omne corpus diffunditur,

    id. ib. 2, 55, 138:

    (unda) diffunditur Hellesponto,

    Cat. 64, 359; cf.:

    tum freta diffundi jussit,

    to pour themselves forth, Ov. M. 1, 36:

    vinum de doliis,

    to draw off, bottle off; to fill, Col. 12, 28, 3; so of racking off wine, id. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 5, 4 Krüg. ad loc.; Ov. F. 5, 517; Juv. 5, 30; Plin. 14, 14, 16, § 94 et saep.—
    B.
    Transf., of objects not liquid, to spread, scatter, diffuse:

    nitet diffuso lumine caelum,

    Lucr. 1, 9; 3, 22; cf.:

    luce diffusa toto caelo,

    Cic. N. D. 2, 37 fin.; 2, 10, 26: ab ejus summo rami late diffunduntur, * Caes. B. G. 6, 26 fin.; cf. under P. a.:

    dederatque comam diffundere ventis,

    Verg. A. 1, 319; so,

    comam,

    Ov. F. 3, 538; cf.

    capillos,

    id. H. 10, 47:

    signa (i. e. astra) caelo,

    Hor. S. 1, 5, 10:

    equitem latis campis,

    Verg. A. 11, 465.—Mid.:

    modo via coartatur, modo latissimis pratis diffunditur et patescit,

    opens, Plin. Ep. 2, 17, 3 et saep.:

    cibus in totas usque ab radicibus imis, per truncos ac per ramos, diffunditur,

    Lucr. 1, 354; cf.:

    partem vocum per aures,

    id. 4, 571:

    vim mali Herculeos per artus,

    Ov. M. 9, 162:

    medicamentum se diffudit in venas,

    Curt. 3, 6, 16:

    aethera late in omnes partes,

    Lucr. 5, 470:

    flammam in omne latus,

    Ov. M. 9, 239; 10, 24 et saep.
    II.
    Trop., to spread, diffuse, scatter:

    di vim suam longe lateque diffundunt,

    Cic. Div. 1, 36, 79; cf. in the part. perf.:

    error longe lateque diffusus,

    id. Fin. 2, 34, 115; so,

    late longeque,

    id. Leg. 1, 12, 34:

    laus alicujus late longeque diffusa,

    id. Balb. 5, 13:

    late et varie diffusus,

    id. Sest. 45, 97:

    flendo diffundimus iram,

    we moderate, temper, Ov. H. 8, 61:

    dolorem suum flendo,

    to give vent to, id. M. 9, 143:

    tantam oblivionem sensibus,

    Hor. Epod. 14, 1 et saep.—Mid.:

    Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium,

    spreads itself out, branches out, Verg. A. 7, 703:

    diffunditur mare iterumque contrahitur,

    Mart. Cap. 6, § 606:

    crede animam quoque diffundi multoque perire Ocius, et citius dissolvi in corpora,

    Lucr. 3, 437:

    affectus per totam actionem,

    Quint. 7, 10, 12:

    bella et paces longum in aevum,

    Hor. Ep. 1, 3, 8:

    haec in ora virum,

    Verg. A. 4, 195:

    animam in arma cruore,

    id. ib. 10, 908:

    crimen paucarum in omnes,

    Ov. A. A. 3, 9:

    prope in immensum oratio mea,

    Plin. Pan. 56, 2 et saep.:

    inde doctrina se diffudit per ceteras Graeciae partes,

    August. Serm. 150, 2.—
    B.
    In partic. (like dissolvere, solvere, remittere, etc., and opp. contrahere, adducere, etc.), with the accessory idea of non-restraint, freedom, qs, to let the heart, countenance, etc., flow freely, without constraint, i. e. to cheer up, gladden, exhilarate: diffundet animos omnibus ista dies, Ov. A. A. 1, 218; so,

    animos,

    id. M. 4, 766:

    vultum,

    id. Pont. 4, 4, 9; id. M. 14, 272; Sen. Ep. 106.—
    2.
    Of the persons themselves: ut ex bonis amici quas diffundantur et incommodis contrahantur. Cic. Lael. 13 fin.:

    Jovem memorant, diffusum nectare, curas Seposuisse graves,

    Ov. M. 3, 318, imitated by Stat. S. 4, 2, 54; cf.:

    diffusus in risum,

    Petr. 10, 3; id. 71, 1 al.— Hence, diffūsus, a, um, P. a., spread abroad, spread out, extended, wide (a favorite expression of the post-Aug. prosaists).
    A.
    Lit.:

    platanus patulis diffusa ramis,

    Cic. de Or. 1, 7, 28; cf.:

    diffusiora consepta,

    Col. 1, 4, 7; Plin. 16, 16, 28, § 70; Mart. 3, 31:

    latior scena et corona diffusior,

    Plin. Ep. 7, 17, 9:

    sus (opp. angusta),

    stout, fat, Plin. 16, 6, 8, § 25.—
    B.
    Trop.:

    jus civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa genera coacturum,

    diffuse, prolix, Cic. de Or. 2, 33, 142; cf. Col. 11, 1, 10:

    opus diffusum,

    Plin. Ep. 3, 5, 6;

    and transf. to the writers: Diophanes totum Dionysium, per multa diffusum volumina, sex epitomis circumscripsit,

    id. 1, 1, 10:

    amplius ac diffusius meritum,

    Plin. Pan. 53, 3.— Adv.: diffūsē, in a scattered manner; copiously:

    res disperse et diffuse dictae unum in locum coguntur,

    Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.:

    haec latius aliquando dicenda sunt et diffusius,

    more amply, more in full, id. Tusc. 3, 10, 22.— Sup. of the adj. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > diffundo

  • 16 diffuse

    dif-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to spread by pouring, to pour out, pour forth (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    (glacies) liquefacta se diffunderet,

    Cic. N. D. 2, 10:

    sanguis per venas in omne corpus diffunditur,

    id. ib. 2, 55, 138:

    (unda) diffunditur Hellesponto,

    Cat. 64, 359; cf.:

    tum freta diffundi jussit,

    to pour themselves forth, Ov. M. 1, 36:

    vinum de doliis,

    to draw off, bottle off; to fill, Col. 12, 28, 3; so of racking off wine, id. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 5, 4 Krüg. ad loc.; Ov. F. 5, 517; Juv. 5, 30; Plin. 14, 14, 16, § 94 et saep.—
    B.
    Transf., of objects not liquid, to spread, scatter, diffuse:

    nitet diffuso lumine caelum,

    Lucr. 1, 9; 3, 22; cf.:

    luce diffusa toto caelo,

    Cic. N. D. 2, 37 fin.; 2, 10, 26: ab ejus summo rami late diffunduntur, * Caes. B. G. 6, 26 fin.; cf. under P. a.:

    dederatque comam diffundere ventis,

    Verg. A. 1, 319; so,

    comam,

    Ov. F. 3, 538; cf.

    capillos,

    id. H. 10, 47:

    signa (i. e. astra) caelo,

    Hor. S. 1, 5, 10:

    equitem latis campis,

    Verg. A. 11, 465.—Mid.:

    modo via coartatur, modo latissimis pratis diffunditur et patescit,

    opens, Plin. Ep. 2, 17, 3 et saep.:

    cibus in totas usque ab radicibus imis, per truncos ac per ramos, diffunditur,

    Lucr. 1, 354; cf.:

    partem vocum per aures,

    id. 4, 571:

    vim mali Herculeos per artus,

    Ov. M. 9, 162:

    medicamentum se diffudit in venas,

    Curt. 3, 6, 16:

    aethera late in omnes partes,

    Lucr. 5, 470:

    flammam in omne latus,

    Ov. M. 9, 239; 10, 24 et saep.
    II.
    Trop., to spread, diffuse, scatter:

    di vim suam longe lateque diffundunt,

    Cic. Div. 1, 36, 79; cf. in the part. perf.:

    error longe lateque diffusus,

    id. Fin. 2, 34, 115; so,

    late longeque,

    id. Leg. 1, 12, 34:

    laus alicujus late longeque diffusa,

    id. Balb. 5, 13:

    late et varie diffusus,

    id. Sest. 45, 97:

    flendo diffundimus iram,

    we moderate, temper, Ov. H. 8, 61:

    dolorem suum flendo,

    to give vent to, id. M. 9, 143:

    tantam oblivionem sensibus,

    Hor. Epod. 14, 1 et saep.—Mid.:

    Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium,

    spreads itself out, branches out, Verg. A. 7, 703:

    diffunditur mare iterumque contrahitur,

    Mart. Cap. 6, § 606:

    crede animam quoque diffundi multoque perire Ocius, et citius dissolvi in corpora,

    Lucr. 3, 437:

    affectus per totam actionem,

    Quint. 7, 10, 12:

    bella et paces longum in aevum,

    Hor. Ep. 1, 3, 8:

    haec in ora virum,

    Verg. A. 4, 195:

    animam in arma cruore,

    id. ib. 10, 908:

    crimen paucarum in omnes,

    Ov. A. A. 3, 9:

    prope in immensum oratio mea,

    Plin. Pan. 56, 2 et saep.:

    inde doctrina se diffudit per ceteras Graeciae partes,

    August. Serm. 150, 2.—
    B.
    In partic. (like dissolvere, solvere, remittere, etc., and opp. contrahere, adducere, etc.), with the accessory idea of non-restraint, freedom, qs, to let the heart, countenance, etc., flow freely, without constraint, i. e. to cheer up, gladden, exhilarate: diffundet animos omnibus ista dies, Ov. A. A. 1, 218; so,

    animos,

    id. M. 4, 766:

    vultum,

    id. Pont. 4, 4, 9; id. M. 14, 272; Sen. Ep. 106.—
    2.
    Of the persons themselves: ut ex bonis amici quas diffundantur et incommodis contrahantur. Cic. Lael. 13 fin.:

    Jovem memorant, diffusum nectare, curas Seposuisse graves,

    Ov. M. 3, 318, imitated by Stat. S. 4, 2, 54; cf.:

    diffusus in risum,

    Petr. 10, 3; id. 71, 1 al.— Hence, diffūsus, a, um, P. a., spread abroad, spread out, extended, wide (a favorite expression of the post-Aug. prosaists).
    A.
    Lit.:

    platanus patulis diffusa ramis,

    Cic. de Or. 1, 7, 28; cf.:

    diffusiora consepta,

    Col. 1, 4, 7; Plin. 16, 16, 28, § 70; Mart. 3, 31:

    latior scena et corona diffusior,

    Plin. Ep. 7, 17, 9:

    sus (opp. angusta),

    stout, fat, Plin. 16, 6, 8, § 25.—
    B.
    Trop.:

    jus civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa genera coacturum,

    diffuse, prolix, Cic. de Or. 2, 33, 142; cf. Col. 11, 1, 10:

    opus diffusum,

    Plin. Ep. 3, 5, 6;

    and transf. to the writers: Diophanes totum Dionysium, per multa diffusum volumina, sex epitomis circumscripsit,

    id. 1, 1, 10:

    amplius ac diffusius meritum,

    Plin. Pan. 53, 3.— Adv.: diffūsē, in a scattered manner; copiously:

    res disperse et diffuse dictae unum in locum coguntur,

    Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.:

    haec latius aliquando dicenda sunt et diffusius,

    more amply, more in full, id. Tusc. 3, 10, 22.— Sup. of the adj. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > diffuse

  • 17 femur

    fĕmur, ŏris or ĭnis (acc. to a nom. ‡ femen, mentioned only by Prisc. p. 701 P. and Serv. Verg. A. 10, 344; 778; nom. femus, Ap. M. 8, p. 216, 15; cf.: mêros, femus, Gloss. Lab.; dat. femori; femini only Plin. 28, 15, 61, § 217; abl. usually femore, but femine, Plaut. Mil. 2, 2, 48; Verg. A. 10, 788; plur. femora or femina; dat. feminibus, rarely femoribus), n. [etym. dub.; cf. root feo of femina, etc.], the upper part of the thigh, the thigh.
    I.
    Lit.:

    ima spina in coxarum osse desinit, etc.... inde femina oriuntur,

    Cels. 8, 1 med.:

    frons non percussa, non femur,

    Cic. Brut. 80, 278:

    ferit femur dextrum dextra,

    Plaut. Mil. 2, 2, 50:

    femur caedere,

    Quint. 2, 12, 10:

    ferire,

    id. 11, 3, 123; cf.:

    feminis plangore et capitis ictu uti,

    Auct. Her. 3, 15, 27; Cic. N. D. 1, 35, 99; id. Verr. 2, 4, 43, § 93:

    transfixus femore et umero,

    Suet. Caes. 68; id. Aug. 80:

    nocet femori conseruisse femur,

    Tib. 1, 8, 26:

    et corpus quaerens femorum crurumque pedumque,

    Ov. M. 14, 64:

    teretes stipites feminis crassitudine,

    Caes. B. G. 7, 73, 6:

    ocius ensem eripit a femine,

    Verg. A. 10, 788:

    galli feminibus pilosis, cruribus brevibus,

    Varr. R. R. 3, 9, 5.—
    II.
    Transf.
    A.
    In architecture, the space between the grooves of a triglyph, Vitr. 4, 3.—
    B.
    Femur bubulum, a plant otherwise unknown, Plin. 27, 9, 56, § 81.—
    C.
    Esp., like lumbi, the loins, of ancestry (Eccl. Lat.):

    de femore Jacob,

    Vulg. Ex. 1, 5; id. Gen. 46, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > femur

  • 18 gladius

    glădĭus, ĭi, m. (also archaic glă-dĭum, ii, n., Lucil. ap. Non. 208, 13; cf. Varr. L. L. 9, § 81 Müll.; Quint. 1, 5, 16; v. gladiola under gladiolus, I.) [perh. akin to clades, cardo; cf. kladasai, to brandish], a sword (syn. the poet. ensis, acc. to Quint. 10, 1, 11; cf. also: spatha, acinaces, sica, pugio).
    I.
    Lit.:

    arripuit gladium,

    Plaut. Capt. 4, 4, 7; id. Cas. 2, 4, 28:

    eripite isti gladium, quae sui est impos animi,

    id. Cas. 3, 5, 9: succincti gladiis media regione cracentes, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 53 Müll. (Ann. v. 497 Vahl.): contecti gladiis, id. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 (Ann. v. 415 ib.):

    occursat ocius gladio comminusque rem gerit Varenus,

    Caes. B. G. 5, 44, 11:

    pila miserunt, celeriterque gladios strinxerunt,

    drew, id. B. C. 3, 93, 1:

    gladium stringere,

    Cic. Phil. 2, 9, 21; Verg. A. 12, 278:

    destringere,

    Caes. B. G. 1, 25, 2; 7, 12 fin.; id. B. C. 1, 46, 1; 1, 47, 3; Cic. Off. 3, 31, 112; id. Cat. 3, 1, 2; Liv. 27, 13, 9 et saep.:

    educere,

    Caes. B. G. 5, 44, 8; Cic. Att. 4, 3, 3; Sall. C. 51, 36; cf.:

    educere e vagina,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    nudare,

    Ov. F. 2, 693:

    recondere in vaginam,

    Cic. Inv. 2, 4, 14; cf.

    condere,

    Quint. 8 praef. §

    15: xiphion gladi praebet speciem,

    Plin. 25, 11, 89, § 138.—
    b.
    Prov.
    (α).
    Suo sibi hunc gladio jugulo, fight him with his own weapons, Ter. Ad. 5, 8, 35; cf.

    the same,

    Cic. Caecin. 29, 82.—
    (β).
    Cum illum (Clodium) plumbeo gladio jugulatum iri tamen diceret (Hortensius), i. e. with very little trouble, Cic. Att. 1, 16, 2. —
    (γ).
    Ignem gladio scrutare, stir the fire with a sword (= pur machairai skaleuein, Pythag. ap. Diog. Laert. 8, 17), Hor. S. 2, 3, 276.—
    (δ).
    Gladium alicui dare qui se occidat, to give one the means of ruining himself, Plaut. Trin. 1, 2, 92.—
    II.
    Transf.
    A.
    Murder, death:

    cum tanta praesertim gladiorum sit impunitas,

    Cic. Phil. 1, 11, 27; cf. id. Fam. 10, 2, 1; Vell. 2, 3, 3; 2, 125, 2;

    gladiorum licentia,

    Cic. Fam. 4, 9 fin.; id. 2, 22, 2:

    qui universas provincias regunt, jus gladii habent,

    i. e. the power of life and death, Dig. 1, 18, 6, § 8:

    potestas gladii,

    ib. 2, 1, 3; Capitol. Gord. 9.—
    B.
    A gladiatorial combat:

    qui cum maxime dubitat, utrum se ad gladium locet an ad cultrum,

    Sen. Ep. 87 med.:

    comparare homines ad gladium,

    Lact. 6, 12 fin.:

    servus ad gladium vel ad bestias vel in metallum damnatus,

    Dig. 29, 2, 25.—
    C.
    Gladius vomeris, a ploughshare, Plin. 18, 18, 48, § 172.—
    D.
    The sword-fish, also called xiphias (xiphias), Plin. 9, 2, 1, § 3; 9, 15, 21, § 54; 32, 11, 53, § 145.

    Lewis & Short latin dictionary > gladius

  • 19 Gratia

    grātĭa, ae, f. [gratus; lit., favor, both that in which one stands with others and that which one shows to others].
    I.
    (Acc. to gratus, I.) Favor which one finds with others, esteem, regard, liking, love, friendship (syn. favor):

    pluris pauciorum gratiam faciunt pars hominum quam id quod prosint pluribus,

    Plaut. Trin. 1, 1, 12:

    perspicio nihili meam vos facere gratiam,

    id. Curc. 1, 2, 68:

    ut majores ejus (Plancii) summum in praefectura florentissima gradum tenuerint et dignitatis et gratiae,

    Cic. Planc. 13, 32; cf.:

    Sex. Roscius gratia atque hospitiis florens hominum nobilissimorum,

    id. Rosc. Am. 6, 15:

    deinde si maxime talis est deus, ut nulla gratia, nulla hominum caritate teneatur, etc.,

    id. N. D. 1, 44, 124:

    neque quo Cn. Pompeii gratiam mihi per hanc causam conciliari putem,

    id. de Imp. Pomp. 24, 70; cf.:

    aliquem restituere in gratiam,

    id. Prov. Cons. 9, 23:

    aliquem restituere in ejus veterem gratiam,

    id. Att. 1, 3, 3:

    in gratiam reducere,

    id. Rab. Post. 8, 19; cf.

    also: cum aliquo in gratiam redire,

    to reconcile one's self with one, id. Att. 1, 14, 7; Nep. Alcib. 5, 1; id. Thras. 3 fin.; id. Dat. 8, 5 al.:

    alicujus gratiam sequi,

    Caes. B. C. 1, 1, 3; cf.:

    si suam gratiam Romani velint, posse eis utiles esse amicos,

    id. B. G. 4, 7, 4:

    ab aliquo inire gratiam,

    Cic. Verr. 2, 2, 46, § 113:

    a bonis omnibus summam inire gratiam,

    id. Att. 7, 9, 3:

    magnam inire gratiam,

    id. Fin. 4, 12, 31:

    quantam eo facto ad plebem inierat gratiam,

    Liv. 33, 46, 7:

    apud regem gratiam initam volebant,

    id. 36, 5, 3:

    at te apud eum, dii boni, quanta in gratia posui!

    Cic. Att. 6, 6, 4; cf. id. ib. 5, 11, 6; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6 fin.;

    with a different construction: apud Lentulum ponam te in gratiam (Ern. conj. in gratia),

    Cic. Att. 5, 3, 3:

    cum aliquo in laude et in gratia esse,

    id. Verr. 1, 17, 51; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2:

    inter vos sic haec potius cum bona Ut componantur gratia quam cum mala,

    Ter. Phorm. 4, 3, 17 Ruhnk.:

    plerique (in divortio) cum bona gratia discedunt,

    Dig. 24, 1, 32, § 10;

    without bona: cum istuc quod postulo impetro cum gratia,

    with a good grace, Ter. And. 2, 5, 11:

    omnia quae potui in hac summa tua gratia ac potentia a te impetrare,

    credit, influence, Cic. Fam. 13, 29, 5; cf.:

    Iccius Remus, summa nobilitate et gratia inter suos,

    Caes. B. G. 2, 6, 4; 1, 43, 8:

    gratiā plurimum posse,

    id. ib. 1, 9, 3; 1, 20, 2; cf.:

    quantum gratia, auctoritate, pecunia valent,

    id. ib. 7, 63, 1:

    gratiā valere,

    id. B. C. 2, 44, 1:

    inproba quamvis Gratia fallaci praetoris vicerit urna,

    Juv. 13, 4:

    quem triumphum magis gratiae quam rerum gestarum magnitudini datum constabat,

    Liv. 40, 59, 1.—In plur.:

    L. Murenae provincia multas bonas gratias cum optima existimatione attulit,

    tokens of favor, Cic. Mur. 20, 42:

    cum haec res plurimas gratias, firmissimas amicitias pariat,

    id. ib. 11, 24:

    non hominum potentium studio, non excellentibus gratiis paucorum, sed universi populi Romani judicio consulem factum,

    id. Agr. 2, 3, 7.—
    B.
    Transf., objectively, like the Gr. charis, agreeableness, pleasantness, charm, beauty, loveliness, grace (only poet. and in post-Aug. prose;

    esp. freq. in Quint.): gratia formae,

    Ov. M. 7, 44; Suet. Tit. 3:

    corporis,

    id. Vit. 3; id. Vit. Ter. 1; Plin. 28, 19, 79, § 260:

    quid ille gratiae in vultu ostenderit,

    Quint. 6 prooem. § 7; cf. id. 6, 3, 26:

    unica nec desit jocundis gratia verbis,

    charm, Prop. 1, 2, 29; cf.: neque abest facundis gratia dictis, Ov. M. 13, 127:

    plenus est jucunditatis et gratiae (Horatius),

    Quint. 10, 1, 96:

    sermonis Attici,

    id. ib. 65;

    12, 10, 35: dicendi,

    id. 9, 3, 74:

    brevitatis novitatisque,

    id. ib. 58:

    omnis bene scriptorum,

    id. 11, 2, 46 et saep.; Cels. 4, 29 med.:

    uvis et vinis gratiam affert fumus fabrilis,

    Plin. 14, 1, 3, § 16; id. 17, 9, 6, § 53. —Hence,
    2.
    As a nom. propr.: Grātiae, ārum, f., a transl. of the Gr. Charites, the goddesses of favor, loveliness, grace, etc., the three Graces, Aglaia, Euphrosyne, and Thalia, daughters of Jupiter and Eurynome, Sen. Ben. 1, 3, 3; Serv. Verg. A. 1, 720; Hor. C. 1, 4, 6; 1, 30, 6; 3, 19, 16; 3, 21, 22; Quint. 10, 1, 82.—In sing.: Grātia, ae, collect., Ov. M. 6, 429.
    II. A.
    In gen. (rare): ita mihi Telamonis patris, avi Aeaci et proavi Jovis grata est gratia, Enn. ap. Non. 85, 23 (Trag. v. 367 Vahl.):

    ergo ab eo petito gratiam istam,

    Plaut. Capt. 3, 5, 63; cf.:

    gratiam a patre si petimus, spero ab eo impetrassere,

    id. Stich. 1, 2, 23:

    petivit in beneficii loco et gratiae, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 189; cf.:

    quod beneficii gratiaeque causa concessit,

    id. ib. 2, 3, 48 fin.:

    hanc gratiam ut sibi des,

    Ter. Hec. 3, 3, 30:

    juris jurandi volo gratiam facias,

    excuse, release, Plaut. Rud. 5, 3, 59; cf.:

    alicui delicti gratiam facere,

    to grant pardon, forgive, Sall. J. 104 fin. Kritz.:

    qui mihi atque animo meo nullius umquam delicti gratiam fecissem,

    id. Cat. 52, 8; cf.

    also: quibus senatus belli Lepidani gratiam fecerat,

    id. Fragm. 3, 34 Gerl.:

    alii ipsi professi se pugnaturos in gratiam ducis,

    to please, for the sake of, Liv. 28, 21, 4; cf.:

    deletam urbem cernimus eorum, quorum in gratiam Saguntum deleverat Hannibal,

    id. 28, 39, 12 Drak.:

    in gratiam alicujus,

    id. 35, 2, 6; 39, 26, 12; Vell. 2, 41, 2; Suet. Tib. 49 al.; cf.

    also: data visceratio in praeteritam judicii gratiam,

    for the favor shown him on the trial, Liv. 8, 22, 4:

    nil ibi majorum respectus, gratia nulla umbrarum,

    Juv. 8, 64.—
    B.
    In partic., a mark of favor shown for a service rendered, thanks (by word or deed), thankfulness, gratitude; acknowledgment, return, requital (the form with agere of returning thanks is the plur., but with habere, referre, debere, nearly always in sing.; but when thanks are due to or rendered by more than one person, the form gratias referre, etc., may be used; v. infra., and cf. Krebs. Antibarb. p. 505):

    quae (gratia) in memoria et remuneratione officiorum et honoris et amicitiarum observantiam teneat,

    Cic. Inv. 2, 22, 66; cf.:

    gratia est, in qua amicitiarum et officiorum alterius memoria et remunerandi voluntas continetur,

    id. ib. 2, 53, 161:

    immortales ago tibi gratias agamque dum vivam: nam relaturum me affirmare non possum,

    id. Fam. 10, 11, 1; cf.:

    renuntiate, gratias regi me agere: referre gratiam aliam nunc non posse, quam ut suadeam, ne, etc.,

    Liv. 37, 37, 8 (v. ago):

    dīs gratias agere... si referre studeant gratias,

    Plaut. Am. 1, 1, 26 sq.:

    L. Lucceius meus, homo omnium gratissimus, mirificas tibi apud me gratias egit, cum diceret, etc.,

    Cic. Fam. 13, 42, 1:

    eique amplissimis verbis per senatus consultum gratias egimus,

    id. Phil. 1, 1, 3:

    Lentulo nostro egi per litteras tuo nomine gratias diligenter,

    id. Fam. 1, 10:

    justissimas gratias agere,

    id. Leg. 2, 3, 6:

    quamquam gratiarum actionem a te non desiderabam, etc.,

    id. Fam. 10, 19, 1:

    nunc tecum sic agam, tulisse ut potius injuriam, quam retulisse gratiam videar,

    to have made a return, requital, recompense, id. Sull. 16, 47 fin.:

    magno meo beneficio affecti cumulatissime mihi gratiam retulerunt,

    id. Fam. 13, 4, 1:

    praeclaram vero populo Romano refers gratiam,

    id. Cat. 1, 11, 28:

    ut pro tantis eorum in rem publicam meritis honores eis habeantur gratiaeque referantur,

    id. Phil. 3, 15, 39; cf. id. ib. 3, 10, 25:

    me omnibus, si minus referenda gratia satisfacere potuerim, at praedicanda et habenda certe satis esse facturum,

    if I cannot requite... I can extol, id. Balb. 1, 2; cf.: nimirum inops ille, si bonus est vir, etiam si referre gratiam non potest, habere certe potest. Commode autem quicumque dixit, pecuniam qui habeat, non reddidisse; qui reddiderit, non habere: gratiam autem et qui retulerit, habere et qui habeat retulisse, id. Off. 2, 20, 69; id. Planc. 28, 68; cf. id. ib. 42, 101; id. Fam. 5, 11, 1:

    gratias habere,

    Liv. 24, 37, 7:

    alicui summas gratias habere,

    Plaut. Trin. 3, 2, 33:

    alicui maximas infinitasque agere atque habere gratias, quod, etc.,

    Vitr. 6 praef. 4:

    merito vestro maximas vobis gratias omnes et agere et habere debemus,

    Cic. Phil. 3, 10, 25:

    meritam dīs immortalibus gratiam justis honoribus et memori mente persolvere,

    id. Planc. 33, 80:

    pro beneficio gratiam repetere,

    Liv. 1, 47, 7:

    gratias ob hoc agere, quod, etc.,

    Liv. 54, 50, 4; so with ob, Plin. Ep. 9, 31, 21; Treb. Pol. Trig. Tyr. 10, 9:

    pro tuo summo beneficio gratias agere,

    Cic. Att. 16, 16, 16; Liv. 23, 11, 12; Plin, Pan. 25, 1; cf. Gell. 9, 3, 5:

    dum carmine nostro Redditur agricolis gratia caelitibus,

    Tib. 2, 1, 36; cf.:

    hoc certe justitiae convenit suum cuique reddere, beneficio gratiam, injuriae talionem aut certe malam gratiam,

    Sen. Ep. 81 med.;

    rarely: in gratiam habere (=ita accipere, ut ad gratiam comparandam valere putet),

    to accept as thankworthy, Sall. J. 111, 1:

    unum vis curem: curo. Et est dīs gratia, Cum ita, ut volo, est,

    I thank, Ter. Ad. 1, 2, 58; cf.: Er. Eamus intro, ut prandeamus. Me. Bene vocas: tam gratia est, no, I'm much obliged to you (the negative being omitted, as in the Fr. je vous remercie, and the Germ. ich danke sehr), Plaut. Men. 2, 3, 36.—Ellipt.: fores effregit? restituentur;

    discidit Vestem? resarcietur: est, dīs gratia, Et unde haec fiant, et adhuc non molesta sunt,

    thank Heaven, Ter. Ad. 1, 2, 41.—With acc. and inf. (anteclass. and post-Aug.):

    dīs gratias agebat, tempus sibi dari, etc.,

    Ter. Phorm. 4, 2, 6; Tac. H. 4, 64; cf. Ter. Phorm. 1, 2, 4; id. And. 1, 1, 15.—Hence, as adverbs:
    A.
    grātĭā (acc. to II. A.), lit., in favor of, on account of, for the sake of; hence, in gen., on account of (usually placed after the gen., in Quint. a few times before it; cf.: causa, ergo).
    (α).
    With gen.:

    sed neque longioribus quam oportet hyperbatis compositioni serviamus, ne quae ejus gratia fecerimus, propter eam fecisse videamur,

    lest what we have done to embellish the style we should seem to have done merely on account of the construction we had chosen, Quint. 9, 4, 144:

    tantum abest, ut haec bestiarum etiam causa parata sint, ut ipsas bestias hominum gratia generatas esse videamus,

    Cic. N. D. 2, 63, 158: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Enn. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69 (Trag. v. 316 Vahl.); cf.:

    honoris gratia nomino,

    Cic. Quint. 7, 28:

    nuptiarum gratia haec sunt ficta atque incepta omnia,

    Ter. And. 5, 1, 17:

    simulabat sese negotii gratia properare,

    Sall. J. 76, 1: hominem occisum esse constat;

    non praedae gratia: quia inspoliatus est,

    Quint. 7, 1, 33; cf.:

    hereditatis gratia,

    id. 5, 12, 5:

    quem censores senatu probri gratia moverant,

    Sall. C. 23, 1:

    profectus gratia dicere,

    Quint. 2, 10, 9:

    brevitatis gratia,

    id. 4, 2, 43:

    decoris gratia,

    id. 8, 6, 65:

    difficultatis gratia,

    id. 9, 2, 77:

    aut invidiae gratia... aut miserationis,

    id. 9, 2, 8:

    praesentis gratia litis,

    id. 2, 7, 4 al. —With gerund.: duxit me uxorem liberorum sibi quaesendum gratia, Enn. ap. Fest. p. 258 Müll. (Trag. v. 161 Vahl.):

    ut aut voluptates omittantur majorum voluptatum adipiscendarum causa, aut dolores suscipiantur majorum dolorum effugiendorum gratia,

    Cic. Fin. 1, 10, 36; cf. Caes. B. G. 7, 43, 2:

    tentandi gratia,

    Sall. J. 47, 2:

    hiemandi gratia,

    id. ib. 61, 3:

    colloquendi gratia,

    id. ib. 61, 4:

    placandi gratia,

    id. ib. 71, 5:

    simulandi gratia,

    id. ib. 37, 4:

    sui exposcendi gratia,

    Nep. Hann. 7, 6:

    amplificandi gratia... vel miserandi,

    Quint. 9, 3, 28:

    elevandae invidiae gratia,

    id. 5, 13, 40:

    recuperandae dignitatis gratia,

    id. 11, 1, 79:

    vitandae similitudinis gratia,

    id. 9, 1, 11 al. —Ellipt.: ejus generis hae sunt quaestiones. Si, exempli gratia, vir bonus Alexandria Rhodum magnum frumenti numerum advexerit, etc., for example, for instance (for the usual exempli causa; so,

    verbi gratia, for verbi causa, infra),

    Cic. Off. 3, 12, 50; so,

    exempli gratia,

    Plin. 2, 41, 41, § 110;

    for which in full: pauca tamen exempli gratia ponam,

    Quint. 6, 5, 6:

    eorum unam discordiam ponemus exempli gratia,

    Plin. 18, 25, 57, § 213:

    propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem,

    for instance, Cic. Fin. 5, 11, 30.—Placed before the [p. 826] gen.:

    gratiā decoris,

    Quint. 8 praef. §

    18: compositionis,

    id. 9, 4, 58:

    lenitatis,

    id. 9, 4, 144:

    significationis,

    id. 8, 6, 2.—
    (β).
    With pron. (mostly ante-class.):

    meā gratiā,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 64; id. Ps. 5, 2, 3:

    qui nihil ocius venit tamen hac gratia,

    id. Stich. 5, 1, 5; cf.:

    abire istac gratia,

    id. Ps. 1, 5, 138: (Medea) per agros passim dispergit corpus: id eā gratiā, Ut, etc., Poët. ap. Cic. N. D. 3, 26, 67; so,

    eā gratiā,

    Ter. And. 3, 4, 8; id. Heaut. 4, 5, 20; id. Hec. 4, 3, 11:

    sed huc qua gratia te arcessi jussi, ausculta,

    id. Eun. 1, 2, 19; cf. id. ib. 1, 2, 79:

    id ea gratia eveniebat, quod nemo ex fuga regem sequitur,

    Sall. J. 54, 4:

    id ea gratia facilius fuit, quod, etc.,

    id. ib. 80, 4.—
    B.
    grā-tĭīs (always as a trisyll. in ante-class. poets; Pompon. Com. Fragm. v. 110 Rib.; Plaut. As. prol. 5; id. Ep. 3, 4, 38; Ter. Ad. 4, 7, 26; cf. Charis. p. 1806; so in Cic. Verr. 2, 4 and 5 Halm), and contr., grātīs (since the class. per.; acc. to II. A.), lit., out of favor or kindness; hence, pregn., without recompense or reward, for nothing, gratuitously, gratis, proika (cf.:

    gratuito, nequidquam, frustra): quae (psaltria) quantum potest Aliquo abicienda est, si non pretio, at gratiis,

    Ter. Ad. 4, 7, 26; cf. Plaut. Poen. 4, 2, 46:

    si mihi dantur duo talenta argenti numerata in manum, Hanc tibi noctem honoris causa gratiis dono dabo,

    id. As. 1, 3, 38 sq.:

    quam introduxistis fidicinam, atque etiam fides, Ei quae accessere, tibi addam dono gratiis,

    into the bargain, to boot, id. Ep. 3, 4, 38:

    quae Romae magna cum infamia pretio accepto edixeras, ea sola te, ne gratis in provincia male audires, ex edicto Siciliensi sustulisse video,

    Cic. Verr. 1, 46, 118:

    hic primum questus est non leviter Saturius, communem factum esse gratis cum Roscio, qui pretio proprius fuisset Fanni,

    id. Rosc. Com. 10, 27:

    gratis dare alicui (opp. pretium accipere ab aliquo),

    Mart. 14, 175, 2:

    id me scis antea gratis tibi esse pollicitum. Quid nunc putas, tanta mihi abs te mercede proposita?

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 7:

    gratis rei publicae servire,

    id. Clu. 26, 71:

    tantum gratis pagina nostra placet,

    Mart. 5, 16, 10:

    virtutes omnes per se ipsas gratis diligere,

    Cic. Fin. 2, 26, 83.—Opp. for payment:

    is repente, ut Romam venit, gratis praetor factus est. Alia porro pecunia ne accusaretur data,

    Cic. Verr. 1, 39, 101; cf. id. ib. 2, 5, 19, §

    48: habitent gratis in alieno?

    id. Off. 2, 23, 83; so,

    habitare in aedibus alienis,

    Dig. 39, 5, 9:

    habitationem cui dare,

    free of cost, ib. 19, 2, 53, § 2; Mart. 10, 3, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > Gratia

  • 20 gratia

    grātĭa, ae, f. [gratus; lit., favor, both that in which one stands with others and that which one shows to others].
    I.
    (Acc. to gratus, I.) Favor which one finds with others, esteem, regard, liking, love, friendship (syn. favor):

    pluris pauciorum gratiam faciunt pars hominum quam id quod prosint pluribus,

    Plaut. Trin. 1, 1, 12:

    perspicio nihili meam vos facere gratiam,

    id. Curc. 1, 2, 68:

    ut majores ejus (Plancii) summum in praefectura florentissima gradum tenuerint et dignitatis et gratiae,

    Cic. Planc. 13, 32; cf.:

    Sex. Roscius gratia atque hospitiis florens hominum nobilissimorum,

    id. Rosc. Am. 6, 15:

    deinde si maxime talis est deus, ut nulla gratia, nulla hominum caritate teneatur, etc.,

    id. N. D. 1, 44, 124:

    neque quo Cn. Pompeii gratiam mihi per hanc causam conciliari putem,

    id. de Imp. Pomp. 24, 70; cf.:

    aliquem restituere in gratiam,

    id. Prov. Cons. 9, 23:

    aliquem restituere in ejus veterem gratiam,

    id. Att. 1, 3, 3:

    in gratiam reducere,

    id. Rab. Post. 8, 19; cf.

    also: cum aliquo in gratiam redire,

    to reconcile one's self with one, id. Att. 1, 14, 7; Nep. Alcib. 5, 1; id. Thras. 3 fin.; id. Dat. 8, 5 al.:

    alicujus gratiam sequi,

    Caes. B. C. 1, 1, 3; cf.:

    si suam gratiam Romani velint, posse eis utiles esse amicos,

    id. B. G. 4, 7, 4:

    ab aliquo inire gratiam,

    Cic. Verr. 2, 2, 46, § 113:

    a bonis omnibus summam inire gratiam,

    id. Att. 7, 9, 3:

    magnam inire gratiam,

    id. Fin. 4, 12, 31:

    quantam eo facto ad plebem inierat gratiam,

    Liv. 33, 46, 7:

    apud regem gratiam initam volebant,

    id. 36, 5, 3:

    at te apud eum, dii boni, quanta in gratia posui!

    Cic. Att. 6, 6, 4; cf. id. ib. 5, 11, 6; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6 fin.;

    with a different construction: apud Lentulum ponam te in gratiam (Ern. conj. in gratia),

    Cic. Att. 5, 3, 3:

    cum aliquo in laude et in gratia esse,

    id. Verr. 1, 17, 51; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2:

    inter vos sic haec potius cum bona Ut componantur gratia quam cum mala,

    Ter. Phorm. 4, 3, 17 Ruhnk.:

    plerique (in divortio) cum bona gratia discedunt,

    Dig. 24, 1, 32, § 10;

    without bona: cum istuc quod postulo impetro cum gratia,

    with a good grace, Ter. And. 2, 5, 11:

    omnia quae potui in hac summa tua gratia ac potentia a te impetrare,

    credit, influence, Cic. Fam. 13, 29, 5; cf.:

    Iccius Remus, summa nobilitate et gratia inter suos,

    Caes. B. G. 2, 6, 4; 1, 43, 8:

    gratiā plurimum posse,

    id. ib. 1, 9, 3; 1, 20, 2; cf.:

    quantum gratia, auctoritate, pecunia valent,

    id. ib. 7, 63, 1:

    gratiā valere,

    id. B. C. 2, 44, 1:

    inproba quamvis Gratia fallaci praetoris vicerit urna,

    Juv. 13, 4:

    quem triumphum magis gratiae quam rerum gestarum magnitudini datum constabat,

    Liv. 40, 59, 1.—In plur.:

    L. Murenae provincia multas bonas gratias cum optima existimatione attulit,

    tokens of favor, Cic. Mur. 20, 42:

    cum haec res plurimas gratias, firmissimas amicitias pariat,

    id. ib. 11, 24:

    non hominum potentium studio, non excellentibus gratiis paucorum, sed universi populi Romani judicio consulem factum,

    id. Agr. 2, 3, 7.—
    B.
    Transf., objectively, like the Gr. charis, agreeableness, pleasantness, charm, beauty, loveliness, grace (only poet. and in post-Aug. prose;

    esp. freq. in Quint.): gratia formae,

    Ov. M. 7, 44; Suet. Tit. 3:

    corporis,

    id. Vit. 3; id. Vit. Ter. 1; Plin. 28, 19, 79, § 260:

    quid ille gratiae in vultu ostenderit,

    Quint. 6 prooem. § 7; cf. id. 6, 3, 26:

    unica nec desit jocundis gratia verbis,

    charm, Prop. 1, 2, 29; cf.: neque abest facundis gratia dictis, Ov. M. 13, 127:

    plenus est jucunditatis et gratiae (Horatius),

    Quint. 10, 1, 96:

    sermonis Attici,

    id. ib. 65;

    12, 10, 35: dicendi,

    id. 9, 3, 74:

    brevitatis novitatisque,

    id. ib. 58:

    omnis bene scriptorum,

    id. 11, 2, 46 et saep.; Cels. 4, 29 med.:

    uvis et vinis gratiam affert fumus fabrilis,

    Plin. 14, 1, 3, § 16; id. 17, 9, 6, § 53. —Hence,
    2.
    As a nom. propr.: Grātiae, ārum, f., a transl. of the Gr. Charites, the goddesses of favor, loveliness, grace, etc., the three Graces, Aglaia, Euphrosyne, and Thalia, daughters of Jupiter and Eurynome, Sen. Ben. 1, 3, 3; Serv. Verg. A. 1, 720; Hor. C. 1, 4, 6; 1, 30, 6; 3, 19, 16; 3, 21, 22; Quint. 10, 1, 82.—In sing.: Grātia, ae, collect., Ov. M. 6, 429.
    II. A.
    In gen. (rare): ita mihi Telamonis patris, avi Aeaci et proavi Jovis grata est gratia, Enn. ap. Non. 85, 23 (Trag. v. 367 Vahl.):

    ergo ab eo petito gratiam istam,

    Plaut. Capt. 3, 5, 63; cf.:

    gratiam a patre si petimus, spero ab eo impetrassere,

    id. Stich. 1, 2, 23:

    petivit in beneficii loco et gratiae, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 189; cf.:

    quod beneficii gratiaeque causa concessit,

    id. ib. 2, 3, 48 fin.:

    hanc gratiam ut sibi des,

    Ter. Hec. 3, 3, 30:

    juris jurandi volo gratiam facias,

    excuse, release, Plaut. Rud. 5, 3, 59; cf.:

    alicui delicti gratiam facere,

    to grant pardon, forgive, Sall. J. 104 fin. Kritz.:

    qui mihi atque animo meo nullius umquam delicti gratiam fecissem,

    id. Cat. 52, 8; cf.

    also: quibus senatus belli Lepidani gratiam fecerat,

    id. Fragm. 3, 34 Gerl.:

    alii ipsi professi se pugnaturos in gratiam ducis,

    to please, for the sake of, Liv. 28, 21, 4; cf.:

    deletam urbem cernimus eorum, quorum in gratiam Saguntum deleverat Hannibal,

    id. 28, 39, 12 Drak.:

    in gratiam alicujus,

    id. 35, 2, 6; 39, 26, 12; Vell. 2, 41, 2; Suet. Tib. 49 al.; cf.

    also: data visceratio in praeteritam judicii gratiam,

    for the favor shown him on the trial, Liv. 8, 22, 4:

    nil ibi majorum respectus, gratia nulla umbrarum,

    Juv. 8, 64.—
    B.
    In partic., a mark of favor shown for a service rendered, thanks (by word or deed), thankfulness, gratitude; acknowledgment, return, requital (the form with agere of returning thanks is the plur., but with habere, referre, debere, nearly always in sing.; but when thanks are due to or rendered by more than one person, the form gratias referre, etc., may be used; v. infra., and cf. Krebs. Antibarb. p. 505):

    quae (gratia) in memoria et remuneratione officiorum et honoris et amicitiarum observantiam teneat,

    Cic. Inv. 2, 22, 66; cf.:

    gratia est, in qua amicitiarum et officiorum alterius memoria et remunerandi voluntas continetur,

    id. ib. 2, 53, 161:

    immortales ago tibi gratias agamque dum vivam: nam relaturum me affirmare non possum,

    id. Fam. 10, 11, 1; cf.:

    renuntiate, gratias regi me agere: referre gratiam aliam nunc non posse, quam ut suadeam, ne, etc.,

    Liv. 37, 37, 8 (v. ago):

    dīs gratias agere... si referre studeant gratias,

    Plaut. Am. 1, 1, 26 sq.:

    L. Lucceius meus, homo omnium gratissimus, mirificas tibi apud me gratias egit, cum diceret, etc.,

    Cic. Fam. 13, 42, 1:

    eique amplissimis verbis per senatus consultum gratias egimus,

    id. Phil. 1, 1, 3:

    Lentulo nostro egi per litteras tuo nomine gratias diligenter,

    id. Fam. 1, 10:

    justissimas gratias agere,

    id. Leg. 2, 3, 6:

    quamquam gratiarum actionem a te non desiderabam, etc.,

    id. Fam. 10, 19, 1:

    nunc tecum sic agam, tulisse ut potius injuriam, quam retulisse gratiam videar,

    to have made a return, requital, recompense, id. Sull. 16, 47 fin.:

    magno meo beneficio affecti cumulatissime mihi gratiam retulerunt,

    id. Fam. 13, 4, 1:

    praeclaram vero populo Romano refers gratiam,

    id. Cat. 1, 11, 28:

    ut pro tantis eorum in rem publicam meritis honores eis habeantur gratiaeque referantur,

    id. Phil. 3, 15, 39; cf. id. ib. 3, 10, 25:

    me omnibus, si minus referenda gratia satisfacere potuerim, at praedicanda et habenda certe satis esse facturum,

    if I cannot requite... I can extol, id. Balb. 1, 2; cf.: nimirum inops ille, si bonus est vir, etiam si referre gratiam non potest, habere certe potest. Commode autem quicumque dixit, pecuniam qui habeat, non reddidisse; qui reddiderit, non habere: gratiam autem et qui retulerit, habere et qui habeat retulisse, id. Off. 2, 20, 69; id. Planc. 28, 68; cf. id. ib. 42, 101; id. Fam. 5, 11, 1:

    gratias habere,

    Liv. 24, 37, 7:

    alicui summas gratias habere,

    Plaut. Trin. 3, 2, 33:

    alicui maximas infinitasque agere atque habere gratias, quod, etc.,

    Vitr. 6 praef. 4:

    merito vestro maximas vobis gratias omnes et agere et habere debemus,

    Cic. Phil. 3, 10, 25:

    meritam dīs immortalibus gratiam justis honoribus et memori mente persolvere,

    id. Planc. 33, 80:

    pro beneficio gratiam repetere,

    Liv. 1, 47, 7:

    gratias ob hoc agere, quod, etc.,

    Liv. 54, 50, 4; so with ob, Plin. Ep. 9, 31, 21; Treb. Pol. Trig. Tyr. 10, 9:

    pro tuo summo beneficio gratias agere,

    Cic. Att. 16, 16, 16; Liv. 23, 11, 12; Plin, Pan. 25, 1; cf. Gell. 9, 3, 5:

    dum carmine nostro Redditur agricolis gratia caelitibus,

    Tib. 2, 1, 36; cf.:

    hoc certe justitiae convenit suum cuique reddere, beneficio gratiam, injuriae talionem aut certe malam gratiam,

    Sen. Ep. 81 med.;

    rarely: in gratiam habere (=ita accipere, ut ad gratiam comparandam valere putet),

    to accept as thankworthy, Sall. J. 111, 1:

    unum vis curem: curo. Et est dīs gratia, Cum ita, ut volo, est,

    I thank, Ter. Ad. 1, 2, 58; cf.: Er. Eamus intro, ut prandeamus. Me. Bene vocas: tam gratia est, no, I'm much obliged to you (the negative being omitted, as in the Fr. je vous remercie, and the Germ. ich danke sehr), Plaut. Men. 2, 3, 36.—Ellipt.: fores effregit? restituentur;

    discidit Vestem? resarcietur: est, dīs gratia, Et unde haec fiant, et adhuc non molesta sunt,

    thank Heaven, Ter. Ad. 1, 2, 41.—With acc. and inf. (anteclass. and post-Aug.):

    dīs gratias agebat, tempus sibi dari, etc.,

    Ter. Phorm. 4, 2, 6; Tac. H. 4, 64; cf. Ter. Phorm. 1, 2, 4; id. And. 1, 1, 15.—Hence, as adverbs:
    A.
    grātĭā (acc. to II. A.), lit., in favor of, on account of, for the sake of; hence, in gen., on account of (usually placed after the gen., in Quint. a few times before it; cf.: causa, ergo).
    (α).
    With gen.:

    sed neque longioribus quam oportet hyperbatis compositioni serviamus, ne quae ejus gratia fecerimus, propter eam fecisse videamur,

    lest what we have done to embellish the style we should seem to have done merely on account of the construction we had chosen, Quint. 9, 4, 144:

    tantum abest, ut haec bestiarum etiam causa parata sint, ut ipsas bestias hominum gratia generatas esse videamus,

    Cic. N. D. 2, 63, 158: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Enn. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69 (Trag. v. 316 Vahl.); cf.:

    honoris gratia nomino,

    Cic. Quint. 7, 28:

    nuptiarum gratia haec sunt ficta atque incepta omnia,

    Ter. And. 5, 1, 17:

    simulabat sese negotii gratia properare,

    Sall. J. 76, 1: hominem occisum esse constat;

    non praedae gratia: quia inspoliatus est,

    Quint. 7, 1, 33; cf.:

    hereditatis gratia,

    id. 5, 12, 5:

    quem censores senatu probri gratia moverant,

    Sall. C. 23, 1:

    profectus gratia dicere,

    Quint. 2, 10, 9:

    brevitatis gratia,

    id. 4, 2, 43:

    decoris gratia,

    id. 8, 6, 65:

    difficultatis gratia,

    id. 9, 2, 77:

    aut invidiae gratia... aut miserationis,

    id. 9, 2, 8:

    praesentis gratia litis,

    id. 2, 7, 4 al. —With gerund.: duxit me uxorem liberorum sibi quaesendum gratia, Enn. ap. Fest. p. 258 Müll. (Trag. v. 161 Vahl.):

    ut aut voluptates omittantur majorum voluptatum adipiscendarum causa, aut dolores suscipiantur majorum dolorum effugiendorum gratia,

    Cic. Fin. 1, 10, 36; cf. Caes. B. G. 7, 43, 2:

    tentandi gratia,

    Sall. J. 47, 2:

    hiemandi gratia,

    id. ib. 61, 3:

    colloquendi gratia,

    id. ib. 61, 4:

    placandi gratia,

    id. ib. 71, 5:

    simulandi gratia,

    id. ib. 37, 4:

    sui exposcendi gratia,

    Nep. Hann. 7, 6:

    amplificandi gratia... vel miserandi,

    Quint. 9, 3, 28:

    elevandae invidiae gratia,

    id. 5, 13, 40:

    recuperandae dignitatis gratia,

    id. 11, 1, 79:

    vitandae similitudinis gratia,

    id. 9, 1, 11 al. —Ellipt.: ejus generis hae sunt quaestiones. Si, exempli gratia, vir bonus Alexandria Rhodum magnum frumenti numerum advexerit, etc., for example, for instance (for the usual exempli causa; so,

    verbi gratia, for verbi causa, infra),

    Cic. Off. 3, 12, 50; so,

    exempli gratia,

    Plin. 2, 41, 41, § 110;

    for which in full: pauca tamen exempli gratia ponam,

    Quint. 6, 5, 6:

    eorum unam discordiam ponemus exempli gratia,

    Plin. 18, 25, 57, § 213:

    propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem,

    for instance, Cic. Fin. 5, 11, 30.—Placed before the [p. 826] gen.:

    gratiā decoris,

    Quint. 8 praef. §

    18: compositionis,

    id. 9, 4, 58:

    lenitatis,

    id. 9, 4, 144:

    significationis,

    id. 8, 6, 2.—
    (β).
    With pron. (mostly ante-class.):

    meā gratiā,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 64; id. Ps. 5, 2, 3:

    qui nihil ocius venit tamen hac gratia,

    id. Stich. 5, 1, 5; cf.:

    abire istac gratia,

    id. Ps. 1, 5, 138: (Medea) per agros passim dispergit corpus: id eā gratiā, Ut, etc., Poët. ap. Cic. N. D. 3, 26, 67; so,

    eā gratiā,

    Ter. And. 3, 4, 8; id. Heaut. 4, 5, 20; id. Hec. 4, 3, 11:

    sed huc qua gratia te arcessi jussi, ausculta,

    id. Eun. 1, 2, 19; cf. id. ib. 1, 2, 79:

    id ea gratia eveniebat, quod nemo ex fuga regem sequitur,

    Sall. J. 54, 4:

    id ea gratia facilius fuit, quod, etc.,

    id. ib. 80, 4.—
    B.
    grā-tĭīs (always as a trisyll. in ante-class. poets; Pompon. Com. Fragm. v. 110 Rib.; Plaut. As. prol. 5; id. Ep. 3, 4, 38; Ter. Ad. 4, 7, 26; cf. Charis. p. 1806; so in Cic. Verr. 2, 4 and 5 Halm), and contr., grātīs (since the class. per.; acc. to II. A.), lit., out of favor or kindness; hence, pregn., without recompense or reward, for nothing, gratuitously, gratis, proika (cf.:

    gratuito, nequidquam, frustra): quae (psaltria) quantum potest Aliquo abicienda est, si non pretio, at gratiis,

    Ter. Ad. 4, 7, 26; cf. Plaut. Poen. 4, 2, 46:

    si mihi dantur duo talenta argenti numerata in manum, Hanc tibi noctem honoris causa gratiis dono dabo,

    id. As. 1, 3, 38 sq.:

    quam introduxistis fidicinam, atque etiam fides, Ei quae accessere, tibi addam dono gratiis,

    into the bargain, to boot, id. Ep. 3, 4, 38:

    quae Romae magna cum infamia pretio accepto edixeras, ea sola te, ne gratis in provincia male audires, ex edicto Siciliensi sustulisse video,

    Cic. Verr. 1, 46, 118:

    hic primum questus est non leviter Saturius, communem factum esse gratis cum Roscio, qui pretio proprius fuisset Fanni,

    id. Rosc. Com. 10, 27:

    gratis dare alicui (opp. pretium accipere ab aliquo),

    Mart. 14, 175, 2:

    id me scis antea gratis tibi esse pollicitum. Quid nunc putas, tanta mihi abs te mercede proposita?

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 7:

    gratis rei publicae servire,

    id. Clu. 26, 71:

    tantum gratis pagina nostra placet,

    Mart. 5, 16, 10:

    virtutes omnes per se ipsas gratis diligere,

    Cic. Fin. 2, 26, 83.—Opp. for payment:

    is repente, ut Romam venit, gratis praetor factus est. Alia porro pecunia ne accusaretur data,

    Cic. Verr. 1, 39, 101; cf. id. ib. 2, 5, 19, §

    48: habitent gratis in alieno?

    id. Off. 2, 23, 83; so,

    habitare in aedibus alienis,

    Dig. 39, 5, 9:

    habitationem cui dare,

    free of cost, ib. 19, 2, 53, § 2; Mart. 10, 3, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > gratia

См. также в других словарях:

  • Medieval Latin — Carmina Cantabrigiensia, Medieval Latin manuscript Spoken in Numerous small states Region …   Wikipedia

  • Northern Pocket Gopher — Conservation status Least Concern ( …   Wikipedia

  • Bjarkamál — is an Old Norse poem telling the tale of Bödvar Bjarki, the most famous warrior at the court of the legendary Danish king Hrólf Kraki, and other warriors. In 1030, King Olaf II of Norway roused his outnumbered army at the Battle of Stiklestad… …   Wikipedia

  • Thomomys talpoides — Gaufre gris Gaufr …   Wikipédia en Français

  • ALESA — I. ALESA condita ab Archonide Erbitensium duce, in tumulo octo stadia a mari distante, deductis in eam mercenariis et aliis convenis, quos belli cum Dionysio metus Erbitam compulerat. Cum ob oppotrunitatem maris ocius incrementum cepisset,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ALIPTA — I. ALIPTA cognomen Andreae Cretensis Archiepiscopi a Graecis ci tributum, quod composuisset magnum illum canonem, quô peccatores ad paenitentiam cohortatus est, et ad superandos spitituales conflictus excitavit. Quam ob causam Feriâ 5. post… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CALLIRRHOE — I. CALLIRRHOE Lyci, Lybiae tyranni, filia, hominis sanguinarii, et hospites immolantis: a Diomede relicta, quem Troiâ redeuntem benigne susceperat, et paternis insidiis liberaverat: aegra animi fauces elisit. Item, filia Acheloi fluv. uxor… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CANIS — I. CANIS Arabiae Felicis fluv. Ptol. II. CANIS Ordo equestris a Buchardo IV. ex Montmorantia famil. primo Galliae Barone, institutus; qui pace cum Philippo I. vel Ludov. fil. eius potius, a quo arce quâdam exutus erat, quod Adrianum Abbatem S.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • FERRUM — optimum pessimumqueve vitae instrumentum. Plin. l. 34. c. 14. Siquidem hoc tellurem scindimus, serimus ambusta, ponimus pomaria, vites squalore diciso annis omnibus cogimus iuvenescere. Hoc exstruimus tecta, caedimus saxa, omnesque ad alios usus… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • GLACIES — in frusta dislecta, aut nix frigore concreta, iam olim. vino dileudno adhibita est, ardentissimis aestatis caloribus, teste Plin. l. 9. c. 4. Hi nives, illi Glactem potant, poenasque montium in voluptatem gulae vertunt: Servatur algor aestibus,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • JARCHAS vel JARCAS — JARCHAS, Vel JARCAS Indorum philosophorum princeps. Philostr. in vita Apoll. Tyanes. Eius septem annuli, quos Apollonio Thyaneo dono dedit, celebres sunt; quorum beneficio illum Iuventae nitorem praetulisse, quamvis iam centesimum Annum… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»