Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

ē-nītor

  • 1 nitor

    nitor nitor, nixus(nisus) sum, niti (c abl.) опираться

    Латинско-русский словарь > nitor

  • 2 nītor

        nītor nīxus (usu. in lit. sense) and nīsus (usu. fig.), ī, dep.    [CNI-], to bear upon, press upon, lean, support oneself: niti modo ac statim concidere, strive to rise, S.: stirpibus suis niti: mulierculā nixus: hastā, V.: nixus baculo, O.: cothurno, strut, H.: nixi genibus, on their knees, L.: nixus in hastam, V.: humi nitens, V.— To make way, press forward, advance, mount, climb, fly: serpentes, simul ac primum niti possunt: nituntur gradibus, V.: ad sidera, V.: in aëre, O.: in adversum, O.: niti corporibus, struggle, S.— To strain in giving birth, bring forth: nitor, am in labor, O.— Fig., to strive, put forth exertion, make an effort, labor, endeavor: virtute et patientiā nitebantur, Cs.: tantum, quantum potest, quisque nitatur: pro libertate summā ope niti, S.: ad sollicitandas civitates, Cs.: ne gravius in eum consuleretur, S.: maxime, ut, etc., N.: summā vi Cirtam inrumpere nititur, S.: patriam recuperare, N.: vestigia ponere, O.: ad inmortalitatem: in vetitum, O.— To contend, insist: nitamur igitur nihil posse percipi. — To rest, rely, depend upon: coniectura in quā nititur divinatio: cuius in vitā nitebatur salus civitatis: quā (auctoritate) apud exteras <*>ationes, Cs.: rebus iudicatis: quo confugies? ubi nitere?
    * * *
    I
    niti, nisus sum V DEP
    press/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, labor
    II
    niti, nixus sum V DEP
    press/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, labor
    III
    brightness, splendor; brilliance; gloss, sheen; elegance, style, polish; flash

    Latin-English dictionary > nītor

  • 3 nitor

        nitor ōris, m    [cf. niteo], brightness, splendor, lustre, sheen: diurnus, the daylight, O.: argenti et auri, O.— Sleekness, plumpness, good looks, beauty, neatness, elegance: corporis, T.: Glycerae, H.: nullus in cute, Iu.: corporum, L.: habitus, Iu.—Fig., of style, elegance, grace: orationis: domesticus eloquii, O.—Of character, dignity, excellence: generis, O.
    * * *
    I
    niti, nisus sum V DEP
    press/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, labor
    II
    niti, nixus sum V DEP
    press/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, labor
    III
    brightness, splendor; brilliance; gloss, sheen; elegance, style, polish; flash

    Latin-English dictionary > nitor

  • 4 nitor

    [st1]1 [-] nītor, nīti, nīsus (nixus) sum: - [abcl][b]a - s’appuyer fortement sur. - [abcl]b - faire effort, s’efforcer de, travailler. - [abcl]c - s'avancer avec effort, monter, gravir, s'élever, se porter vers, tendre vers; s'envoler. - [abcl]d - affirmer énergiquement, soutenir en discutant.[/b]    - nitor hastā: je m'appuie sur ma lance.    - niti aliquo: s'appuyer sur qqn.    - nitendo, Cic.: en faisant des efforts.    - nitebantur milites, Caes.: les soldats résistaient.    - quantum potest quisque nitatur, Cic.: que chacun fasse ce qu'il pourra.    - nihil contra se regem nisurum existimabat: il pensait que le roi n'entreprendrait rien contre lui.    - niti + inf.: s’efforcer de.    - niti capere: tâcher de prendre.    - niti ut: s’efforcer de.    - niti ne: s’efforcer d’empêcher que.    - niti + prop. inf.: s’efforcer de démontrer que.    - alicujus consilio niti: s'appuyer sur les conseils de qqn.    - summa ope niti: faire les plus grands efforts.    - summa ope niti pro libertate, Sall.: défendre la liberté de toutes ses forces.    - niti ad sidera, Virg.: s'élever vers le ciel.    - niti ad majora, Quint.: avoir des visées plus hautes.    - nitamur igitur nihil posse... Cic.: soutenons donc que rien ne peut... [st1]2 [-] nĭtŏr, ōris, m.: - [abcl][b]a - l'éclat, le brillant, le poli. - [abcl]b - enpompoint. - [abcl]c - beauté, pureté, élégance (du style). - [abcl]d - élégance, magnificence, parure, richesse.[/b]    - naturalis, non fucatus nitor: éclat naturel, non fardé.    - nitor marmorum, Plin.: le poli des marbres.    - nitor cutis, Plin.: éclat de la peau.    - nitor generis, Ov.: splendeur de la naissance.    - necessitas quaedam nitoris, Plin.-jn.: obligation de tenir un certain rang.
    * * *
    [st1]1 [-] nītor, nīti, nīsus (nixus) sum: - [abcl][b]a - s’appuyer fortement sur. - [abcl]b - faire effort, s’efforcer de, travailler. - [abcl]c - s'avancer avec effort, monter, gravir, s'élever, se porter vers, tendre vers; s'envoler. - [abcl]d - affirmer énergiquement, soutenir en discutant.[/b]    - nitor hastā: je m'appuie sur ma lance.    - niti aliquo: s'appuyer sur qqn.    - nitendo, Cic.: en faisant des efforts.    - nitebantur milites, Caes.: les soldats résistaient.    - quantum potest quisque nitatur, Cic.: que chacun fasse ce qu'il pourra.    - nihil contra se regem nisurum existimabat: il pensait que le roi n'entreprendrait rien contre lui.    - niti + inf.: s’efforcer de.    - niti capere: tâcher de prendre.    - niti ut: s’efforcer de.    - niti ne: s’efforcer d’empêcher que.    - niti + prop. inf.: s’efforcer de démontrer que.    - alicujus consilio niti: s'appuyer sur les conseils de qqn.    - summa ope niti: faire les plus grands efforts.    - summa ope niti pro libertate, Sall.: défendre la liberté de toutes ses forces.    - niti ad sidera, Virg.: s'élever vers le ciel.    - niti ad majora, Quint.: avoir des visées plus hautes.    - nitamur igitur nihil posse... Cic.: soutenons donc que rien ne peut... [st1]2 [-] nĭtŏr, ōris, m.: - [abcl][b]a - l'éclat, le brillant, le poli. - [abcl]b - enpompoint. - [abcl]c - beauté, pureté, élégance (du style). - [abcl]d - élégance, magnificence, parure, richesse.[/b]    - naturalis, non fucatus nitor: éclat naturel, non fardé.    - nitor marmorum, Plin.: le poli des marbres.    - nitor cutis, Plin.: éclat de la peau.    - nitor generis, Ov.: splendeur de la naissance.    - necessitas quaedam nitoris, Plin.-jn.: obligation de tenir un certain rang.
    * * *
    I.
        Nitor, nitoris. Terent. Splendeur, Respendisseur, Netteté, Lueur.
    \
        Diurnus nitor. Ouid. La clarté du jour.
    II.
        Nitor, priore producta, niteris, penul. corr. nixus et nisus sum, niti. Virgilius. S'efforcer et travailler à faire quelque chose, s'esvertuer.
    \
        Vi propria niti ad sydera. Virgil. Monter.
    \
        Niti alis. Virgil. Voler.
    \
        Niti gradibus. Virg. Monter par les degrez ou eschelons d'une eschelle.
    \
        Niti hasta. Virgil. S'appuyer sur, etc.
    \
        Niti humi. Virgil. Marcher sur terre.
    \
        Tantum quantum quisque potest, nitatur. Cic. Chascun s'efforce de seulement faire ce qu'il peult.
    \
        Niti pari iugo. Plin. iunior. Prendre aussi grande peine et travail l'un que l'autre.
    \
        Niti ad gloriam immortalem. Cic. S'efforcer de parvenir, etc.
    \
        Altius ibunt, qui ad summa nitentur. Quintil. Repugnent et resistent à l'encontre.
    \
        Quum maxime consilio, studio, labore, gratia, de causa regia niteremur: subito exorta est Catonis promulgatio. Cic. Sur le poinct que nous nous employons, etc.
    \
        Niti pro aliquo. Liu. Travailler pour aucun, Soustenir son parti.
    \
        Maiorum natu, consilio atque authoritate niti. Cic. S'appuyer au conseil des anciens, Se gouverner par leur conseil.
    \
        Nitebamur nos in parte causae sententia Metti Modesti. Plin. iunior. Nous avions pour nous l'authorité et opinion de, etc. Nous nous fondions sur, etc.
    \
        Huc per me nixus ascendi. Cic. Sans aide.
    \
        Nititur in coniectura diuinatio. Cic. Elle est fondee.
    \
        Quo confugies? vbi nitere. Cic. En quoy te confieras tu?
    \
        AEquo nitantur. Quintil. Qu'ils se fondent sur equité.
    \
        Gratia et authoritate et potentia cuiusquam niti. Cic. Se confier sur, etc. Se fonder sur, etc.
    \
        Cuius in vita nitebatur salus ciuitatis. Cic. Estoit appuyee.

    Dictionarium latinogallicum > nitor

  • 5 nitor

    1.
    nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.
    I.
    Lit.
    (α).
    With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:

    stirpibus suis niti,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,

    id. Sen. 15, 51:

    hastili nixus,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    mulierculā nixus,

    id. Verr. 2, 5, 33, § 86:

    juvenis, qui nititur hastā,

    Verg. A. 6, 760:

    paribus nitens Cyllenius alis Constitit,

    id. ib. 4, 252:

    nixus baculo,

    Ov. P. 1, 8, 52.—
    (β).
    With in and acc.:

    nixus in hastam,

    Verg. A. 12, 398.—
    (γ).
    With de:

    de quā pariens arbore nixa dea est,

    Ov. H. 21, 100.—
    (δ).
    With gen. of place:

    humi nitens,

    Verg. A. 2, 380.—
    (ε).
    Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    niti modo ac statim concidere,

    to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):

    quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,

    Cic. N. D. 2, 48, 124:

    nituntur gradibus,

    Verg. A. 2, 442:

    in altas rupes,

    Luc. 4, 37:

    ad sidera,

    Verg. G. 2, 427:

    in aëra,

    Ov. P. 2, 7, 27:

    in adversum,

    id. M. 2, 72:

    sursum nitier,

    Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:

    niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,

    to struggle, Sall. J. 60, 4.—
    2.
    To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):

    nitor,

    I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—
    3.
    To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:

    moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,

    Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:

    nisurus contra regem,

    Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:

    pro aliquo,

    Liv. 35, 10; cf.:

    pro libertate summā ope niti,

    Sall. J. 31, 17:

    nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,

    Sall. J. 13, 8; cf.:

    unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,

    Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:

    summā vi Cirtam irrumpere nititur,

    Sall. J. 25, 9:

    patriam recuperare niti,

    Nep. Pelop. 2:

    ingenio nitor non periisse meo,

    Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:

    tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,

    Caes. B. C. 1, 45.—
    2.
    To strive after a thing:

    ad immortalitatem gloriae niti,

    Cic. Sen. 23, 82:

    ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,

    Ov. Am. 3, 4, 17.—
    3.
    To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:

    nitamur igitur nihil posse percipi,

    Cic. Ac. 2, 21, 68.—
    B.
    To rest, rely, depend upon a thing.
    (α).
    With in and abl.:

    nixus in nomine inani,

    Lucr. 5, 909:

    conjectura in quā nititur divinatio,

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    ea, in quibus causa nititur,

    id. Cael. 10, 25:

    cujus in vitā nitebatur salus civitatis,

    id. Mil. 7, 19.—
    (β).
    With abl.:

    spe niti,

    Cic. Att. 3, 9, 2:

    consilio atque auctoritate alicujus,

    id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:

    si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,

    id. Clu. 40, 112.—
    (γ).
    With ubi:

    quo confugies? ubi nitere?

    Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:

    magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,

    Ov. M. 9, 294.
    2.
    nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.
    I.
    Lit.:

    nitor exoriens aurorae,

    Lucr. 4, 538:

    diurnus,

    the daylight, Ov. H. 18, 78:

    herbarum viridis,

    Lucr. 5, 783:

    argenti et auri,

    Ov. P. 3, 4, 23:

    eboris,

    Plin. 7, 15, 13, § 64:

    materiae,

    of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:

    speculi,

    id. 11, 37, 64, § 170:

    gladii,

    id. 2, 25, 22, § 89:

    nigerrimus gemmae,

    id. 37, 10, 69, § 184:

    nitorem cutis facit sal,

    id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:

    nitores splendoresque auri,

    Gell. 2, 6, 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    Sleekness, plumpness, good looks, beauty:

    nitor corporis,

    Ter. Eun. 2, 2, 10:

    urit me Glycerae nitor,

    Hor. C. 1, 19, 5:

    Liparei nitor Hebri,

    id. ib. 3, 12, 6:

    nullus totā nitor in cute,

    Juv. 9, 13.—
    2.
    Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:

    si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,

    Cic. Cael. 31, 77:

    habitus,

    Juv. 3, 180:

    oppidum praecipui nitoris,

    Plin. 4, 12, 26, § 85.—
    3.
    In gen., color, Lucr. 2, 819:

    ludis et externo tincta nitore caput,

    Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—
    II.
    Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:

    adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,

    Cic. Or. 32, 115:

    domesticus eloquii,

    Ov. P. 2, 2, 51:

    nitor et cultus descriptionum,

    Tac. Or. 20:

    translationum,

    Quint. 12, 10, 36.— Absol.:

    sublimitas et magnificentia et nitor,

    Quint. 8, 3, 3:

    eruditione ac nitore praestare,

    id. 10, 1, 98:

    scripsit non sine cultu ac nitore,

    id. 10, 1, 124.—
    B.
    Of character, dignity, excellence:

    generis,

    Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149.

    Lewis & Short latin dictionary > nitor

  • 6 nitor

    1. nītor, nīsus u. nīxus sum, nītī (statt gnītor, vgl. griech. γνύξ, ahd. hnîgan, sich neigen, sich bücken), an od. auf etw. sich stemmen, sich stützen, I) im allg.: A) eig., m. Abl. od. in m. Akk. od. Abl., baculo, Ov.: laevo in femine (v. der Linken), Plaut.: hastili, Cic.: hastā od. in hastam, Verg.: genibus, knien, Liv.: Nixus genu, in genibus, od. bl. Nixus, ein Gestirn, s. Engonasi: stirpibus suis, Cic.: mulierculā, Cic.: cubito, auf den Ellbogen, Ov. – absol., partes aequaliter nituntur, Cic. – B) übtr.: 1) auf etwas sich stützen, - beruhen, nitatur quibus fundamentis summa salutis, Lucr.: omnis ratio dicendi tribus ad persuadendum rebus est nixa, Cic.: in te nititur civitatis salus, Cic. – 2) insbes., auf etw. sich stützen = sich verlassen, bauen, consilio alcis, Cic.: auctoritate, animo (auf seinen Mut), Caes.: spe, Catull. – II) prägn., sich zu einer Bewegung aufstemmen, A) eig.: 1) sich auf die Füße stemmend auftreten, humi, Verg.: simulac primum niti possunt, Cic. – 2) sich anstemmend drücken und drängen, a) seine Notdurft zu verrichten, Suet. Vesp. 20. – b) zu gebären, Wehen haben, in Wehen liegen, gebären (s. Bach Ov. met. 9, 294. Lennep Ov. her. 21, 100), Ov. met. 9, 302 (Plin. 9, 107 jetzt eniti). – c) übh., v. angestrengten, leidenschaftlichen Bewegungen des Körpers, niti corporibus, et ea huc illuc quasi vitabundi aut iacientes tela
    ————
    agitare, Sall. Iug. 60, 4. – 3) die Hände od. Füße anstemmend sich aufzurichten suchen, sich aufraffen, niti modo ac statim concĭdere, Sall. Iug. 101, 11: dum consurgit ac nititur, inter manus sublevantium exstinctus est, Suet. Vesp. 24. – 4) sich anstemmend, sich auf dem Flecke halten, a) v. Kämpfenden = Fuß fassen, s ich halten, tamen virtute et patientiā nitebantur atque omnia vulnera sustinebant, Caes. b. c. 1, 45, 6. – b) v. Vögeln, die im Fluge innehaltend sich mit ihren Flügeln in der Schwebe erhalten, in der Luft schweben, paribus nitens Cyllenius alis constitit, Verg. Aen. 4, 252. – 5) mit Rücksicht auf das wohin? = sich aufstemmend sich anstrengend nach einem Punkte hindrängen, besonders nach einem höheren hinaufdrängen = sich (vorwärts) drängen, steigen, klimmen, zu gelangen streben, corporibus et umbonibus, Tac.: quā septumani dum nituntur, Tac.: gradibus, die Stufen hinaufsteigen, Verg. – motis in aëra pennis, steigen = fliegen (v. Vögeln), Ov.: in adversum (vom Abend nach Morgen), v. Phöbus, Ov.: rupes in altas, klimmen, Lucan. – ardua per loca u. bl. per ardua, Pacuv. fr. u. Curt. – m. Dat., semitae, einhersteigen auf usw., Chalcid. Tim. 276. – nitere porro, schiebe (dränge) dich vorwärts (durch die Menge), Hor. ep. 1, 13, 18. – v. Lebl., pondera, corpora nituntur deorsum, sursum, in medium, drängen, treiben, streben, Lucr.: poma ad sidera nituntur, stre-
    ————
    ben empor zum Äther, Verg.: in adversa caeli nitens sol, Cl. Mam.: aquae in interiora nituntur, Plin. – B) übtr. = sich eifrig bestreben, -bemühen, es sich angelegen sein lassen, alle Kräfte aufbieten, a) übh.: α) im guten Sinne: pro libertate, Sall.: pro alqo, sich eifrig verwenden, Liv.: mit folg. Infin., gradum proferre pedum, Enn. fr.: armis de vita certatim dimicare, Sisenn. fr.: perrumpere, Caes.: summā vi Cirtam irrumpere, Sall.: patriam recuperare, Nep.: absol., tantum quisque nitatur, quantum potest, Cic.: magnā vi uterque nitebatur, Caes.: non eādem alacritate ac studio nitebantur, Caes.: de causa regia, Cic.: frustra, Sall.: modice, nur mäßig sich bewerben, Tac.: contra, entgegentreten, sich widersetzen, Tac. – β) im feindl. Sinne, adversus foedera naturae, Lucr.: nihil contra alqm, nichts gegen jmd. unternehmen, Sall.: contra verum, der Wahrheit entgegenarbeiten, Sall.: pro Corbulone aetas, patrius mos, studia seniorum erant; contra Mamercus Scaurus et L. Arruntius nitebantur, entgegenstrebten, ihm entgegenarbeiteten, Tac. – b) mit Angabe des Ziels = nach etw. eifrig streben, auf etw. hinarbeiten, ad gloriam, Cic.: ad sollicitandas civitates, Caes.: in illud genus, Sen.: in vetitum, Ov. – m. bl. Acc., ut tantam urbem, quanta nunc est, niti deberet, zu bauen unternehmen, Iul. Val. 1, 25 (31). – m. folg. ut od. ne m. Konj. = darauf hinarbeiten, darauf dringen, unus Miltiades
    ————
    maxime nitebatur, ut primo quoque tempore castra fierent, Nep.: alii singulos ex senatu ambiundo nitebantur, ne gravius in eum consuleretur, Sall. – c) m. folg. Acc. u. Infin. = zu beweisen suchen, den Beweis versuchen, daß usw., nitamur igitur nihil posse percipi, Cic. Acad. 2, 68. – Aktive Imperativform nitito, Cic. de rep. fr. bei Diom. 340, 1. – Parag. Infin. nitier, Trag. inc. fab. 231. Catull. 61, 68 Schw. (Haupt cingier). Lucr. 1, 1059.
    ————————
    2. nitor, ōris, m. (niteo), das Gleißen, Blinken, der Glanz, von seiner schönen und lieblichen Seite, als Folge der Glätte u. Kunst, I) eig. u. übtr.: A) eig.: aurorae, Lucr.: argenti, Ov. u. (neben auri fulgor u. eboris candor) Min. Fel.: gemmae, Cornif. rhet.: levigati marmoris aut eboris, Lact.: diurnus, des Tages, Ov.: nitor verius quam splendor, Plin. – Plur., nitores splendoresque auri, Gell. 2, 6, 4: colorum nitores, Augustin. epist. 147, 3. – B) übtr.: a) das feiste Aussehen, die Wohlhäbigkeit, corporis, Ter. eun. 242. – b) das schmucke Äußere, die Zierlichkeit, Eleganz, das Reizende (der Reiz) in der äußeren Erscheinung, Cic. u.a.: urit me Glycerae nitor, Hor.: Plur., nitoribus nitidis antevenire, unter allem Reizenden das Reizendste sein, Plaut. Cas. 217. – so auch der Farbenglanz, externus, Prop.: formamenta queunt in quovis esse nitore, Lucr. – II) bildl.: 1) im allg., Glanz, tui generis, Hoheit, Ov. ex Pont. 2, 9, 17: cui ratio civilium officiorum necessitatem quandam nitoris imponit, mit einem gewissen Glanze zu leben, Plin. ep. 6, 32, 1. – 2) glänzende Freigebigkeit, Stat. silv. 3, 3, 149. – 3) von der Rede, v. Stile, der Glanz, die Eleganz, der Reiz, die Nettigkeit der Darstellung, orationis, Cic.: eloquii, Ov.: loquendi nitor ille divinus, Quint.: nitor et cultus descriptionum, Tac. dial.: laetitia ac nitor nostrorum temporum, Tac.
    ————
    dial.: scribere non sine cultu ac nitore, Quint.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > nitor

  • 7 nitor [2]

    2. nitor, ōris, m. (niteo), das Gleißen, Blinken, der Glanz, von seiner schönen und lieblichen Seite, als Folge der Glätte u. Kunst, I) eig. u. übtr.: A) eig.: aurorae, Lucr.: argenti, Ov. u. (neben auri fulgor u. eboris candor) Min. Fel.: gemmae, Cornif. rhet.: levigati marmoris aut eboris, Lact.: diurnus, des Tages, Ov.: nitor verius quam splendor, Plin. – Plur., nitores splendoresque auri, Gell. 2, 6, 4: colorum nitores, Augustin. epist. 147, 3. – B) übtr.: a) das feiste Aussehen, die Wohlhäbigkeit, corporis, Ter. eun. 242. – b) das schmucke Äußere, die Zierlichkeit, Eleganz, das Reizende (der Reiz) in der äußeren Erscheinung, Cic. u.a.: urit me Glycerae nitor, Hor.: Plur., nitoribus nitidis antevenire, unter allem Reizenden das Reizendste sein, Plaut. Cas. 217. – so auch der Farbenglanz, externus, Prop.: formamenta queunt in quovis esse nitore, Lucr. – II) bildl.: 1) im allg., Glanz, tui generis, Hoheit, Ov. ex Pont. 2, 9, 17: cui ratio civilium officiorum necessitatem quandam nitoris imponit, mit einem gewissen Glanze zu leben, Plin. ep. 6, 32, 1. – 2) glänzende Freigebigkeit, Stat. silv. 3, 3, 149. – 3) von der Rede, v. Stile, der Glanz, die Eleganz, der Reiz, die Nettigkeit der Darstellung, orationis, Cic.: eloquii, Ov.: loquendi nitor ille divinus, Quint.: nitor et cultus descriptionum, Tac. dial.: laetitia ac nitor nostrorum temporum, Tac. dial.: scribere non sine cultu ac nitore, Quint.

    lateinisch-deutsches > nitor [2]

  • 8 Nitor splendens Pario marmore purius

    Белизна, сверкающая чище юсского мрамора.
    Гораций, "Оды", I, 19, 5-6:
    "Жжет меня блеск Гликеры, сверкающей чище паросского мрамора".
    Шея у нее была длинная и красиво изогнутая; я мог бы даже сказать, если бы не боялся оскорбить ее скромности, что эта часть ее тела затмила красоты знаменитой Венеры Медицейской. Белизной с ней не могут соперничать никакие лилии, никакая слоновая кость или алебастр. Тончайший батист, казалось, из зависти прикрывал ее грудь, гораздо белейшую, чем он сам. Она была действительно nitor splendens Pario marmore purius. (Генри Фильдинг, История Тома Джонса Найденыша.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Nitor splendens Pario marmore purius

  • 9 nitor

    I ōris m. [ niteo ]
    1) блеск, сверкание, лоск (argenti O; eboris Lact); сияние ( aurorae Lcr)
    n. generis O — знатность рода, родовитость
    2) красота (sc. virginis H)
    3) изысканность, изящество ( orationis C)
    II nītor, nīxus (nīsus) sum, nītī depon.
    1) опираться, упираться (aliquā re, in aliquā re или in aliquid Pl, C, V etc.)
    n. cubito Oоблокотиться
    2)
    а) опираться, основываться, покоиться, зиждиться, зависеть ( salus civitatis nitĭtur in civibus C)
    3) напрягаться, тужиться Su
    n. corpore Sl — делать резкие телодвижения; делать потуги, рожать O, PM (v. l.)
    4) с усилием подниматься, выпрямляться, вставать
    niti modo ac statim concĭdere (inf. historicus) Sl — (нумидийцы) с трудом поднимаются, но тотчас же падают
    5) взбираться, влезать ( rupes in altas Lcn); восходить, подниматься ( gradibus V); взлетать (pennis in aera O; per aspera ad laudem Sil)
    6) устремляться (ad sidera V; ad salutem Ap); стремиться ( ad immortalitatem C)
    7) силиться, стараться изо всех сил, прилагать все усилия (pro aliquo L; aliquā re magnā vi n. Cs)
    8) бороться (n. contra aliquem T; pro libertate summā ope Sl)
    n. nihil posse percipi C — пытаться показать, что познание невозможно

    Латинско-русский словарь > nitor

  • 10 Nítor in ádversúm nec mé, qui cétera, víncit Ímpetus, ét rapidó contrárius évehor órbi

    Мчусь я навстречу, светил не покорствуя общему ходу;
    Наперекор я один выезжаю стремлению свода.
    (Перевод С. Шервинского)
    Овидий, "Метаморфозы", II, 72-73.
    - Говорит Солнце о своем годичном движении среди созвездий зодиака.
    Ее [В. Крестовского (Псевдоним Н. Д. Хвощинской. - авт.) ] характеристический, признак и соединительное звено - пассивное противодействие торжествующему злу. Ее представители могли бы сказать о себе словами древнего поэта: "Nitor in adversum nec me, qui cetera, vincit impetus et rapido contrarius evehor orbi... Их протест все чаще остается безмолвным. (К. К. Арсеньев, В. Крестовский.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Nítor in ádversúm nec mé, qui cétera, víncit Ímpetus, ét rapidó contrárius évehor órbi

  • 11 nitor [1]

    1. nītor, nīsus u. nīxus sum, nītī (statt gnītor, vgl. griech. γνύξ, ahd. hnîgan, sich neigen, sich bücken), an od. auf etw. sich stemmen, sich stützen, I) im allg.: A) eig., m. Abl. od. in m. Akk. od. Abl., baculo, Ov.: laevo in femine (v. der Linken), Plaut.: hastili, Cic.: hastā od. in hastam, Verg.: genibus, knien, Liv.: Nixus genu, in genibus, od. bl. Nixus, ein Gestirn, s. engonasi: stirpibus suis, Cic.: mulierculā, Cic.: cubito, auf den Ellbogen, Ov. – absol., partes aequaliter nituntur, Cic. – B) übtr.: 1) auf etwas sich stützen, -beruhen, nitatur quibus fundamentis summa salutis, Lucr.: omnis ratio dicendi tribus ad persuadendum rebus est nixa, Cic.: in te nititur civitatis salus, Cic. – 2) insbes., auf etw. sich stützen = sich verlassen, bauen, consilio alcis, Cic.: auctoritate, animo (auf seinen Mut), Caes.: spe, Catull. – II) prägn., sich zu einer Bewegung aufstemmen, A) eig.: 1) sich auf die Füße stemmend auftreten, humi, Verg.: simulac primum niti possunt, Cic. – 2) sich anstemmend drücken und drängen, a) seine Notdurft zu verrichten, Suet. Vesp. 20. – b) zu gebären, Wehen haben, in Wehen liegen, gebären (s. Bach Ov. met. 9, 294. Lennep Ov. her. 21, 100), Ov. met. 9, 302 (Plin. 9, 107 jetzt eniti). – c) übh., v. angestrengten, leidenschaftlichen Bewegungen des Körpers, niti corporibus, et ea huc illuc quasi vitabundi aut iacientes tela agitare, Sall. Iug. 60, 4. – 3) die Hände od. Füße anstemmend sich aufzurichten suchen, sich aufraffen, niti modo ac statim concĭdere, Sall. Iug. 101, 11: dum consurgit ac nititur, inter manus sublevantium exstinctus est, Suet. Vesp. 24. – 4) sich anstemmend, sich auf dem Flecke halten, a) v. Kämpfenden = Fuß fassen, s ich halten, tamen virtute et patientiā nitebantur atque omnia vulnera sustinebant, Caes. b. c. 1, 45, 6. – b) v. Vögeln, die im Fluge innehaltend sich mit ihren Flügeln in der Schwebe erhalten, in der Luft schweben, paribus nitens Cyllenius alis constitit, Verg. Aen. 4, 252. – 5) mit Rücksicht auf das wohin? = sich aufstemmend sich anstrengend nach einem Punkte hindrängen, besonders nach einem höheren hinaufdrängen = sich (vorwärts) drängen, steigen, klimmen, zu gelangen streben, corporibus et umbonibus, Tac.: quā septumani dum nituntur, Tac.: gradibus, die Stufen hinaufsteigen, Verg. – motis in aëra pennis, steigen = fliegen (v. Vögeln), Ov.: in adversum (vom Abend nach Morgen), v. Phöbus, Ov.: rupes in altas, klimmen, Lucan. – ardua per loca u. bl. per ardua, Pacuv. fr. u. Curt. – m. Dat., semitae, einhersteigen auf usw., Chalcid. Tim. 276. – nitere porro, schiebe (dränge) dich vorwärts (durch die Menge), Hor. ep. 1, 13, 18. – v. Lebl., pondera, corpora nituntur deorsum, sursum, in medium, drängen, treiben, streben, Lucr.: poma ad sidera nituntur, streben empor zum Äther, Verg.: in adversa caeli nitens sol, Cl. Mam.: aquae in interiora nituntur, Plin. – B) übtr. = sich eifrig bestreben, -bemühen, es sich angelegen sein lassen, alle Kräfte aufbieten, a) übh.: α) im guten Sinne: pro libertate, Sall.: pro alqo, sich eifrig verwenden, Liv.: mit folg. Infin., gradum proferre pedum, Enn. fr.: armis de vita certatim dimicare, Sisenn. fr.: perrumpere, Caes.: summā vi Cirtam irrumpere, Sall.: patriam recuperare, Nep.: absol., tantum quisque nitatur, quantum potest, Cic.: magnā vi uterque nitebatur, Caes.: non eādem alacritate ac studio nitebantur, Caes.: de causa regia, Cic.: frustra, Sall.: modice, nur mäßig sich bewerben, Tac.: contra, entgegentreten, sich widersetzen, Tac. – β) im feindl. Sinne, adversus foedera naturae, Lucr.: nihil contra alqm, nichts gegen jmd. unternehmen, Sall.: contra verum, der Wahrheit entgegenarbeiten, Sall.: pro Corbulone aetas, patrius mos, studia seniorum erant; contra Mamercus Scaurus et L. Arruntius nitebantur, entgegenstrebten, ihm entgegenarbeiteten, Tac. – b) mit Angabe des Ziels = nach etw. eifrig streben, auf etw. hinarbeiten, ad gloriam, Cic.: ad sollicitandas civitates, Caes.: in illud genus, Sen.: in vetitum, Ov. – m. bl. Acc., ut tantam urbem, quanta nunc est, niti deberet, zu bauen unternehmen, Iul. Val. 1, 25 (31). – m. folg. ut od. ne m. Konj. = darauf hinarbeiten, darauf dringen, unus Miltiades maxime nitebatur, ut primo quoque tempore castra fierent, Nep.: alii singulos ex senatu ambiundo nitebantur, ne gravius in eum consuleretur, Sall. – c) m. folg. Acc. u. Infin. = zu beweisen suchen, den Beweis versuchen, daß usw., nitamur igitur nihil posse percipi, Cic. Acad. 2, 68. – / Aktive Imperativform nitito, Cic. de rep. fr. bei Diom. 340, 1. – Parag. Infin. nitier, Trag. inc. fab. 231. Catull. 61, 68 Schw. (Haupt cingier). Lucr. 1, 1059.

    lateinisch-deutsches > nitor [1]

  • 12 nitor

    блеск (1. 20. 25 C. Th. 15, 1).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > nitor

  • 13 nitor

    I.
    brillance, brightness, glow, elegance, splendor.
    II.
    to rest, lean, support oneself / trust in, depend upon.
    III.
    to strive, exert oneself, make an effort, persevere.
    IV.
    splendor, glow, elegance, brilliance, brightness.

    Latin-English dictionary of medieval > nitor

  • 14 nitor

    ,nisus sum,niti
    опираться

    Latin-Russian dictionary > nitor

  • 15 nitor

    I.
    , oris m
      блеск, сияние
    II.
    , nixus (nisus) sum, niti 3 (c. abl.)
      опираться, упираться, основываться

    Dictionary Latin-Russian new > nitor

  • 16 ad-nītor (ann-)

        ad-nītor (ann-) nīxus or nīsus, dep.,    to lean against, lean upon: ad aliquod tamquam adminiculum: adnixi hastis, V. — Fig., to take pains, make an effort, exert oneself, strive: acrius ut, etc., S.: pro se quisque, ut, etc., L.: ad ea patranda, S.: de triumpho: pro ullo, L.: adversus eam actionem, L.: mecum, S.: hoc idem de intercessoribus, L.: adnitente Crasso, S.: si paululum adnitatur, makes an additional effort, L.

    Latin-English dictionary > ad-nītor (ann-)

  • 17 ē-nītor

        ē-nītor -nīxus or -nīsus, ī, dep.,    to force a way out, struggle upwards, mount, climb, ascend: pede aut manu, L.: in ascensu non facile, Cs.: in altiora, Ta.: impetu capto enituntur, scale the height, L.: Enisus arces attigit igneas, H.: Viribus eniti quarum, by whose support mounting up, V.: aggerem, to mount, Ta.—To bring forth, bear: plurīs enisa partūs decessit, L.: fetūs enixa, V.: quem Pleïas enixa est, O. — To exert oneself, make an effort, struggle, strive: tantum celeritate navis enisus est, ut, etc., Cs.: eniti, ut amici animum excitat: ab eisdem summā ope enisum, ne tale decretum fieret, S.: gnatum mihi corrigere, T.: usui esse populo R., S.: in utroque: ad dicendum.

    Latin-English dictionary > ē-nītor

  • 18 in-nītor

        in-nītor nīxus (-nīsus, Ta.), ī, dep.,    to lean upon, support oneself by: innititur hastae, O.: moli, O.: scutis innixi, Cs.: hastā innixus, L.

    Latin-English dictionary > in-nītor

  • 19 ob-nītor

        ob-nītor nīxus, ī, dep.,    to bear upon, press against, struggle with, strain at: remi Obnixi crepuere, V.: obnixi urgebant, L.: obnixo genu scuto, pressed against, N.: Arboris trunco, V.: manu hostibus, Ta.—Fig., to strive against, resist, oppose: stant obnixi, L.: stant obnixa omnia contra, all is in obstinate conflict, V.: adversis, Ta.

    Latin-English dictionary > ob-nītor

  • 20 re-nītor

        re-nītor —, ī, dep.,    to strive against, withstand, resist: illi renitentes, L.

    Latin-English dictionary > re-nītor

См. также в других словарях:

  • Nitor — medioximus, a rainforest snail, near Dungog, in Australia Scientific classification Kingdom …   Wikipedia

  • Nitor medioximus — Nitor medioximus, a rainforest snail, near Dungog, in Australia Scientific classification Kingdom …   Wikipedia

  • NITOR — in vultu et corpore, τὸ ἔυχρουν: in palaestra, bonus color. Cicero, Sine nitore et palaestra, quod inde ad orationem translatum. Graecis ἐυπίνεια, ab eadem palaestrae metaphora. Ptronius nitorem absolute de minio dixit, quia inter colores… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • nitor — (del lat. «nitor, ōris») m. Nitidez. * * * nitor. (Del lat. nitor, ōris). m. p. us. Cualidad de nítido …   Enciclopedia Universal

  • nitor — (Del lat. nitor, ōris). m. p. us. Cualidad de nítido …   Diccionario de la lengua española

  • nitor — monitor …   Dictionnaire des rimes

  • Nitor — Glans …   Danske encyklopædi

  • nitor —    (s.m.) Equivalente di nitidum genus …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • nitor — …   Useful english dictionary

  • Нит — а, муж. Стар. редк.Отч.: Нитович, Нитовна.Происхождение: (От лат. nitor блеск.)Именины: 2 сент., 10 нояб. Словарь личных имён. Нит Блестящий (лат.). 2 сентября (20 августа) – см. Никон. 10 ноября (28 октября) – мученик Нит. День Ангел …   Словарь личных имен

  • Mauvais-garçon — Pour les articles homonymes, voir Mauvais garçon (homonymie). Aux XVIe et XVIIe siècles, mais aussi dans les siècles précédents, les mauvais garçons étaient des bandes armées, souvent des brigands, des mercenaires, lansquenets et reîtres… …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»