-
1 circum-gredior
circum-gredior gressus, ī, dep., to go about, surround: exercitum, S.: terga, Ta. -
2 aggredior
ag-gredior (ad-gredior), gressus sum, gredī (ad u. gradior), an od. zu jmd. (od. etw.) heranschreiten, auf jmd. od. etw. zugehen, zukommen, sich ihm nähern, mit bl. Acc. u.m. ad u. Akk., I) eig.: 1) im allg., a) an jmd., ad alqm u. bl. alqm, Plaut.: absol., T. congrediar. S. contra adgredibor, Plaut. Pers. 15. – b) nach einem Orte hinwandeln, -sich begeben, ihn betreten, scrupea saxa, Bacchi templa, Pacuv. fr.: non repelletur, quo aggredi cupiet, Cic.: übtr., oras omnes, quā mare adgreditur, Plaut. – 2) insbes., sich jmdm. od. einer Sache in bestimmter Absicht nähern, a) in friedl. Absicht jmdm. sich nähern, jmd. angehen, sich an jmd. machen od. wenden, jmd. zu gewinnen- od. für sich zu stimmen suchen, hunc de illa, Plaut.: quem ego Romae aggrediar, atque, ut arbitror, commovebo, Cic.: reliquos legatos eādem viā, Sall.: alqm arte (List), Liv.: alqm pecuniā, Sall.: u. provinciarum animos largitione, Tac.: alqm suis artibus, Flor.: Venerem his dictis, Verg.: übtr., crudelitatem principis, Tac.: alcis modestiam acrius, auf eine härtere Probe setzen, Tac. – b) in feindl. Absicht = auf jmd. od. etw. losgehen, ihn od. es (offen) angreifen, überfallen, über ihn od. es herfallen u. dgl., alqm, Cic. u.a.: probe virum, Plaut.: alqm ferro, Ov.: eos impeditos et inopinantes, Caes.: virum et regionem, Vell.: eorum bona, Plaut.: murum, Sall.: simul a mari simul a terra aggredi (einen Angriff machen), Liv. – gerichtl. angreifen, verfolgen, alqm legibus (Ggstz. vi), Suet.: u. so absentem, Nep. – II) übtr., zu etw. (als dem Ziel der Tätigkeit) schreiten, an etw. gehen, sich machen, es angreifen, beginnen, unternehmen, m. bl. Acc., dolum, Plaut.: ancipitem causam, Cic.: facinus, beginnen, Liv.: maiora et aspera, Sall.: maiora viribus, Verg. u. Dict.: poet., magnos honores, hinnehmen, Verg. – m. ad u. Akk., ad causam, ad crimen, ad disputationem, ad historiam, Cic.: ad cetera, weiter gehen (in der Rede), Apul.: ad rem publicam, teilnehmen an usw., Vell.: ad spem oratoris, der Hoffnung Raum geben können, daß er ein Redner werde, Quint. – m. ad u. Gerund., ad iniuriam faciendam (zum Unrechttun), Cic.: ad dicendum, als Redner auftreten, Cic. – m. folg. Infin. (s. Krebs-Schmalz Antib. Bd. 1. S. 131. Aufl. 7), beginnen, den Versuch machen, versuchen (suchen) zu usw., dicere de etc., Cic.: oppidum altissimis moenibus oppugnare, Caes.: Iugurtham beneficiis vincere, Sall.: aggretus (s. unten) fari, Enn. fr. – / Archaist. nach der 4. Konj. Präs. adgredīmur, Plaut. asin. 680; rud. 299: Fut. adgredibor, Plaut. Pers. 15: Infin. adgrediri, Plaut. truc. 461, u. (paragog.) adgredirier, Plaut. merc. 248 u. rud. 601. Vgl. aggredio a.E. – Archaist. Partiz. aggretus, Enn. ann. 574. – passiv, aggrederer, Cic. fr. bei Prisc. 8, 17 (vgl. aggredio): Partiz. aggressus, Iustin. 7, 6, 5.
-
3 aggredior
ag-gredior (ad-gredior), gressus sum, gredī (ad u. gradior), an od. zu jmd. (od. etw.) heranschreiten, auf jmd. od. etw. zugehen, zukommen, sich ihm nähern, mit bl. Acc. u.m. ad u. Akk., I) eig.: 1) im allg., a) an jmd., ad alqm u. bl. alqm, Plaut.: absol., T. congrediar. S. contra adgredibor, Plaut. Pers. 15. – b) nach einem Orte hinwandeln, -sich begeben, ihn betreten, scrupea saxa, Bacchi templa, Pacuv. fr.: non repelletur, quo aggredi cupiet, Cic.: übtr., oras omnes, quā mare adgreditur, Plaut. – 2) insbes., sich jmdm. od. einer Sache in bestimmter Absicht nähern, a) in friedl. Absicht jmdm. sich nähern, jmd. angehen, sich an jmd. machen od. wenden, jmd. zu gewinnen- od. für sich zu stimmen suchen, hunc de illa, Plaut.: quem ego Romae aggrediar, atque, ut arbitror, commovebo, Cic.: reliquos legatos eādem viā, Sall.: alqm arte (List), Liv.: alqm pecuniā, Sall.: u. provinciarum animos largitione, Tac.: alqm suis artibus, Flor.: Venerem his dictis, Verg.: übtr., crudelitatem principis, Tac.: alcis modestiam acrius, auf eine härtere Probe setzen, Tac. – b) in feindl. Absicht = auf jmd. od. etw. losgehen, ihn od. es (offen) angreifen, überfallen, über ihn od. es herfallen u. dgl., alqm, Cic. u.a.: probe virum, Plaut.: alqm ferro, Ov.: eos impeditos et inopinantes, Caes.: virum et regionem, Vell.: eorum bona, Plaut.: murum, Sall.:————simul a mari simul a terra aggredi (einen Angriff machen), Liv. – gerichtl. angreifen, verfolgen, alqm legibus (Ggstz. vi), Suet.: u. so absentem, Nep. – II) übtr., zu etw. (als dem Ziel der Tätigkeit) schreiten, an etw. gehen, sich machen, es angreifen, beginnen, unternehmen, m. bl. Acc., dolum, Plaut.: ancipitem causam, Cic.: facinus, beginnen, Liv.: maiora et aspera, Sall.: maiora viribus, Verg. u. Dict.: poet., magnos honores, hinnehmen, Verg. – m. ad u. Akk., ad causam, ad crimen, ad disputationem, ad historiam, Cic.: ad cetera, weiter gehen (in der Rede), Apul.: ad rem publicam, teilnehmen an usw., Vell.: ad spem oratoris, der Hoffnung Raum geben können, daß er ein Redner werde, Quint. – m. ad u. Gerund., ad iniuriam faciendam (zum Unrechttun), Cic.: ad dicendum, als Redner auftreten, Cic. – m. folg. Infin. (s. Krebs-Schmalz Antib. Bd. 1. S. 131. Aufl. 7), beginnen, den Versuch machen, versuchen (suchen) zu usw., dicere de etc., Cic.: oppidum altissimis moenibus oppugnare, Caes.: Iugurtham beneficiis vincere, Sall.: aggretus (s. unten) fari, Enn. fr. – ⇒ Archaist. nach der 4. Konj. Präs. adgredīmur, Plaut. asin. 680; rud. 299: Fut. adgredibor, Plaut. Pers. 15: Infin. adgrediri, Plaut. truc. 461, u. (paragog.) adgredirier, Plaut. merc. 248 u. rud. 601. Vgl. aggredio a.E. – Archaist. Partiz. aggretus, Enn. ann. 574. – passiv, aggrederer, Cic. fr. bei Prisc. 8, 17 (vgl. aggredio): Par-————tiz. aggressus, Iustin. 7, 6, 5.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > aggredior
-
4 aggredior
(у Pl иногда по 4 спряж.: praes. aggredīmur, fut. aggredībor, inf. aggredīri)1) приступать, подходить ( aliquem или ad aliquem Pl)a. aliquem talibus dictis V — обратиться к кому-л. со следующими словами2) направляться, отправляться, входить ( templa Pac)3)а) бросаться, нападать ( aliquem ferro O)aliquos inopinantes a. Cs — напасть на кого-л. врасплохб) атаковать ( navem Cs); штурмовать ( murum scalis Sl)aliquem absentem a. Nep — выступить против кого-л. в его отсутствие, т. е. заочно обвинить5) приступать, начинать, затевать, пытаться, предпринимать (causam и ad causam, ad disputationem C)a. ad dicendum C — начать речьad cetera a. Ap — перейти к дальнейшему, продолжатьa. ad spem oratoris Q — обещать (подавать надежду) стать ораторомquae omnia aggressus est carmine illustrare Ap — всё это он решил прославить в поэме6) пытаться привлечь на свою сторону, склонить ( aliquem pollicitationibus Sl)a. aliquem pecuniā Sl — стараться подкупить кого-л -
5 antegredior
идти впереди, предшествоватьstella Venĕris, quae Latine dicitur Lucĭfer, quum antegredītur solem C — планета Венера, именуемая по-латыни Люцифер, когда она движется впереди солнцаcausae antegressae (или antecedentes) C — действующие причины, предпосылки -
6 circumgredior
1) обходить (с тылу), окружать (terga hostium T; exercitum Sl)2) объезжать, огибать ( lacunam Amm) -
7 congredior
сходиться (cum aliquo C, Cs etc.)c. cum aliquo Cs etc. — находиться в сношениях (поддерживать общение) с кем-л.c. inter se Lcr etc. — встречаться между собойc. aliquem Pl, St — подойти к кому-л., столкнуться с кем-л.c. contra (adversus) aliquem или cum aliquo C, Cs etc. и alicui V, QC (тж. armis c. Cs) — вступить в бой, начать сражаться с кем-л.impar congressus Achilli V — в неравной схватке с Ахиллом -
8 degredior
1) сходить, спускаться (monte Sl и de montibus L; ex arce L и ab arce Fl; in campum L)ad pedes d. L — слезть с лошадей, спешиться2) уходить, уезжать (via PM; in urbem T) -
9 digredior
1) расходиться, покидать (digressa a marito Su; nunquam est a me digressus C); отходить, уходить, удаляться (e loco Cs; in sua castra Sl; domo Sl и domum T; a mari bAfr; in urbem T)2) отклоняться, уклоняться (officio Ter; a и de causā C; ab eo, quod propositum est C) -
10 egredior
1)а) выходить, выезжать (ex urbe C, urbe Cs etc., ab urbe Su и urbem L; extra fines C и finibus L)б) воен. выступать (exercitus egreditur e castris или castris Cs, Sl); уходить (ex convivio L, Su и convivio QC; ad portam L)e. ordine Sl — покинуть ряды (выйти из строя)в) отплывать (e portu C etc.)2) (тж. e. in terram C и in litus PJ) сходить (выходить) на берег, высаживаться Cse. (ex) navi Cs — сойти с корабля3) удаляться, уклоняться (e. veritatem PJ)e. a proposito C — уклониться от темы (предмета)4) всходить, подниматься (e. ad summum montis Sl; in tumulum L; e. altius O)5) переступать, переходить (munitiones Cs; flumen Sl)e. modum T — переступить меру (выйти из пределов)6) превосходить, превышать ( altitudinem moenium Sen) -
11 indugredior
indu-gredior, —, gredī арх. Lcr = ingredior -
12 ingredior
1) вступать, входить (intra fines C; in urbem или urbem C, Su; in vitam C; viam и in viam C)i. solo V — проходить по землеi. vestigiis C или vestigia L — идти по следамi. alicui rei — входить во что-л. (i. castris V)i. proelii vestigiis Hirt — использовать победуi. iter (viam) L, C — вступать на (отправиться в) путь2) начинать говорить, приступать к изложению3) бросаться, нападать или преследовать в судебном порядке (i. aliquem T)4) приступать, начинатьi. in rem publicam bAfr — начинать государственную деятельностьi. orationem C и in orationem Cs — начинать речьi. consulatum Q — приступить к исполнению обязанностей консула5) подвергаться (i. pericula C) -
13 introgredior
вступать, входить Vi. urbem Vlg — войти в город -
14 praetergredior
проходить мимо, миновать (castra C, bAfr и propter castra bAfr; aliquem Sl) -
15 progredior
prō-gredior, gressus sum, gredī depon.1) выступать, выходить (ex domo C; extra vallum bAfr); идти вперёд, продвигаться дальше (p. et regredi C)ultra quo progrediar, quam ut verisimilia videam, non habeo C — выйти за пределы вероятного я не в состоянии2) переходить, приступать ( ad relĭqua C)3) доходить ( ad adulationem T); усиливаться ( amentia alicujus progreditur C); заходить слишком далекоp. aetate C — стариться, стареть4) преуспевать, делать успехи ( in aliquā re C) -
16 regredior
2) отходить назад, отступать Cs, L etc.in memoriam r. Pl — вспоминать3) юр. предъявлять иск по праву регресса (r. ad venditorem Dig) -
17 segredior
sē-gredior, —, gredī depon.уходить прочь, удаляться ( ab oculis et auribus Tert) -
18 suggredior
подходить, приближаться ( propius T); нападать, атаковать ( aliquem acie T) -
19 supergredior
1) шагать через, переступать, переходить ( limen Col)2) претерпевать, переносить, преодолевать ( necessitates Sen)3) превосходить, превышать ( aliquem pulchritudine T) -
20 transgredior
trāns-gredior, gressus sum, gredī depon.1) переходить, перебираться (per montes L; Alpes C; ab aliquā re ad aliquid T); переправляться (Padum L; Rheno — abl. T)2) проходить, проезжать ( colonias T)3) примыкать, переходить (на чью-л. сторону) ( ad aliquem и in partes Vespasiani T)4) выходить за пределы, переступать ( mensuram PM)5) обгонять, опережать, превосходить ( aliquem PM)6) обходить молчанием, проходить мимо, опускать ( mentionem alicujus viri VP). — см. тж. transgressus I
См. также в других словарях:
List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… … Wikipedia
progress — 1. (prog′res)An advance; the course of a disease. 2. (pro gres′)To advance; to go forward; said of a disease, especially, when unqualified, of one taking an unfavorable course. [L. pro gredior, pp. gressus, to go forth, fr. gradior, to step, go,… … Medical dictionary