ămans

    amanter adv. with comp. and sup.    [amans], lovingly, affectionately, amiably: meum adventum videre: amantius (facere), Ta.: quocum amantissime vixerat.

    amō āvī, ātus, āre    [AM-], to love: magis te, quam oculos, T.: unice patriam: dignus amari, V.: non diligi solum, verum etiam amari: a suis et amari et diligi: nescio, ita me di ament, so help me the gods, T.: sic me di amabunt, ut, etc., T.: quam se ipse amans sine rivali! in love with himself: nisi nosmet ipsos valde amabimus. — To be in love, have an amour: meum gnatum rumor est Amare, T.: insuevit exercitus amare, S. — Fig., to love, be fond of, find pleasure in: voltum, incessum alicuius: litteras, N.: ea, quae res secundae amant, S.: nemus, H.: amat ianua limen, i. e. is constantly closed, H.: focos, i. e. to make homes, V.: Litus ama, keep close to, V. — With infin: Hic ames dici pater atque princeps, H. — Amare aliquem, to be obliged to, be under obligation, have to thank: ecquid nos amas de fidicinā istac? T.: et in Attilii negotio te amavi: bene facis, merito te amo, T.—Colloq., amabo or amabo te (never vos, etc.), I shall be under obligation to you, and in entreaties, be so good, I pray, I entreat you: id, amabo, adiuta me, T.: cura, amabo te, Ciceronem nostrum: amabo ut illuc transeas, T.: amabo te, ne improbitati meae adsignes, etc.: ego me amavi, was well satisfied with myself. — Meton., amare with inf, to be fond, be wont, be accustomed: clamore, voltu, aliis omnibus, quae ira fieri amat, S.: Aurum perrumpere amat saxa, H. I II

    bidēns entis （abl. entī or ente; gen plur. entium or entum), adj.    [bi-+dens], with two teeth: forfex, two - bladed, V.—As subst m., a heavy hoe, mattock with two iron teeth: glaebam frangere bidentibus, V.: bidentis amans, i. e. agriculture, Iu.—Fem., an animal for sacrifice: intonsa, V.: mactant bidentīs Cereri, V.: caede bidentium, H. — A sheep, Ph. I II III

    ephēbus ī, m, ἔφηβοσ, a youth (strictly a Greek from 16 to 20 years of age): greges epheborum: amans, H.: excessit ex ephebis, i. e. reached manhood, T.

    omnis e (omnia, disyl., V.), adj.    I. Plur, all, every: studia omnia nostra, S.: nemo omnium imperatorum, qui vivunt, L.: cur adimi civitas non omnibus antiquissimis civibus possit, all, even of the oldest families: omnium auxilia, etiam infimorum.—Distributively, every, of every kind, all, all sorts: omnes omnium ordinum homines: omnibus precibus petere contendit, with every form of prayer, Cs.: erat ex omnibus castris despectus, all parts of the camp, Cs.: a te, qui nobis omnia summa tribuis, everything noble: constituit extrema omnia experiri, S.: omnia ultima pati, suffer the worst, L.—As subst m. and f all men, all persons: audacissimus ego ex omnibus: Macedonum omnes, L.: omnes Tarquiniae gentis, L.— As subst n., all things, everything: omnia se amici causā esse facturos, make every exertion: omnia fore prius arbitratus sum, quam, etc., should have believed anything, rather, etc.: omnia se cetera pati, everything else: in eo sunt omnia, everything depends on that: qui nobis omnia solus erat, was my all, O.: omnia Mercurio similis, in all respects, V.: Omnia debemur vobis, all we have and are is due, O.—    II. Sing, every, all, the whole: militat omnis amans, every lover, O.: sine omni periclo (i. e. ullo), without any, T.: ne sine omni quidem sapientiā, a complete philosophy: materia ad omnem laudem, every kind of, L.: cenare olus omne, H.: Gallia est omnis divisa, the whole of Gallia, Cs.: sanguinem suum omnem profundere: omnis in hoc sum, am engrossed, H.—As subst n., everything: ab omni quod abhorret... fugiamus. I II

    palleō uī, —, ēre    [2 PAL-], to be pale, turn pale, blanch: sudat, pallet: pallent amisso sanguine venae, O.: morbo, Iu.: Palleat omnis amans, must look pale, O.: Ambitione malā aut argenti pallet amore, H.: nunc utile multis Pallere (i. e. studere), Iu.— To grow pale, be anxious, be fearful: pueris, H.: ad omnia fulgura, Iu.: scatentem Beluis pontum, H.— To lose color, change color, fade: Nec vitio caeli palleat seges, O.: fastigia Pallebant musco, were discolored, O.

    rīvālis is, m    [rivus], of the same brook, a neighbor, competitor, rival suitor, rival, adversary in love: Rivalis servos, T.—Prov.: quam se ipse amans sine rivali! i. e. alone in self-esteem: sine rivali te amare, H.

    rūrsus or rūrsum adv.    [for revorsus or revorsum; P. of reverto], turned back, back, backwards (opp. prorsus): sentio cursari rursum prorsum, T.—Of reciprocity, on the contrary, on the other hand, in return, in turn, again: Quicquid dicunt, laudo; id rursum si negant laudo id quoque, T.: bellum, Pax rursum, H.: eos ipse rursus singulos exceptans, Cs.: ut illae (partes) in medium locum ferantur, sic hae rursum in caelestem locum, etc.: aequum est, Peccatis veniam poscentem reddere rursus, H.—Pleonast. with retro or invicem: concede, nihil esse bonum, nisi, etc.... Vide rursus retro: hi rursus invicem anno post in armis sunt: illi domi remanent, Cs.—Of recurrence or repetition, back again, again, anew, once more: Te suas rogavit rursum ut ageres, T.: confecto negotio rursus in hiberna legiones reduxit, Cs.: quo loco, si tibi hoc sumis... facis, ut rursus plebes in Aventinum sevocanda esse videatur: ut rursus cum Bruti classe confligant, Cs.: rursus minuente aestu, Cs.: tum rursus Bocchus flectitur, S.: Rursus amans rursusque manu sua vota retractat, again and again, O.

    suī (gen.), dat. sibi or sibī, acc. and abl. sē or (more emphatic) sēsē (strengthened sēpse for sē ipse, C.; sēmet, L., H.), sing. and plur, pron. of 3d pers.    [suus].    I. Reflex.    A. Himself, herself, itself, themselves.—Referring to the grammatical subj —Acc., as direct obj: si is posset ab eā sese avellere, T.: per eos, ne causam diceret, se eripuit, Cs.: homo se erexit: se a Gallis auro redemisse, L.: se gerere, to behave: ipse enim se quisque diligit: se ipsum conligere.—With gerundive: ne sui in perpetuum liberandi occasio, Cs.: sui conservandi causā profugere: is sibi legationem ad civitates suscepit, Cs.: propositā sibi morte: Medus infestus sibi, H.: tantos sibi spiritūs sumpserat, Cs.: inimicus ipse sibi putandus est.— Gen obj.: amans sui virtus: dux oblitus sui: potens sui, H.: caecus amor sui, H.: facultatem sui insequendi ademerat, Cs.—Acc. or abl., with praepp.: ducit secum virginem, T.: pro se quisque sedulo Faciebant, each one singly, T.: cum pro se quisque tenderent ad portas, L.: equitatum ante se mittit, Cs.: litterae ad se ab amico missae: exercitus, quantum in se fuit, etc., L.—Referring to a logical subject.—To a definite subject: multis illi in urbibus reficiendi se et curandi potestas fuit: Faustulo spes fuerat regiam stirpem apud se educari, L.: invenere oppidanos vim hostium ab se arcentes, L.—To an indefinite subject, oneself: deforme est de se ipsum praedicare: ut, quanti quisque se ipse faciat, tanti fiat ab amicis.—    B. In dependent clauses, as pers. pron. 3 d pers., with reflex. reference, him, her, it, them, he, she, they.—In gen., referring to the grammatical subject of the principal clause: impetrat a senatu, ut dies sibi prorogaretur: Ubii legatos mittunt, qui doceant... neque ab se fidem laesam, Cs.: in urbibus, quae ad se defecerant, praesidia imposuit, S.— Referring to a logical subject: a regibus litterae, quibus mihi gratias agant, quod se reges appellaverim: cum legati ad eum venissent oratum, ut sibi ignosceret, Cs.—In orat. obliquā, referring to the person whose words are reported: nuntium mittit... sese diutius sustinere non posse, Cs.: non sese Gallis, sed Gallos sibi bellum intulisse, Cs.: dato responso (a Thyrreensibus), nullam se novam societatem accepturos, L.—In subordinate clauses, with subjunct.: qui abs te taciti requirunt, cur sibi hoc oneris imposueris: conclamavit, quid ad se venirent? Cs.: multa pollicens, si se conservasset, N.—With subj. (sub-oblique), expressing the view of the reported speaker: Caesarem iniuriam facere, qui vectigalia sibi deteriora faceret, Cs.: quod nec paratus... obsecutus esset, credidissetque, cum se vidissent Aetoli, omnia, etc., L. —Instead of the proper case of is or ipse (to suggest the point of view of the person referred to): Unum hoc scio, esse meritam, ut memor esses sui, T.: quem Caesar, ut erat de se meritus, donatum pronuntiavit, Cs.: statuit urbīs, quae... adversum se opportunissimae erant, circumvenire, S.: centum boves militibus dono dedit, qui secum fuerant, L.—    C. Idiomatic uses, with ad or apud, to one's house, at home: qui a me petierit ut secum et apud se essem cottidie: Num tibi videtur esse apud sese? in his senses, T.— Dat pleonast., of the person interested, for himself: quid sibi hic vestitus quaerit? T.: mirantes, quid sibi vellet, L.— Colloq., with suus (old): Suo sibi gladio hunc iugulo, his very own, T.—    II. As pron recipr., each other, one another: nuntiatum... patres ac plebem in semet ipsos versos, L.; usu. in the phrase, inter se, one another, each other, mutually, reciprocally: video eos inter se amare, T.: neque solum colent inter se ac diligent: ut neque inter se contingant trabes, Cs.: adhaesiones atomorum inter se: collīs duos propinquos inter se occupat, S.

    ūnus (old oenos, C.), gen. ūnīus, poet. a<*>so ūnius, Ct., V., H.; ūnī, Ct.; voc. ūne, Ct., adj. num.    [cf. Gr. εἷσ, ἑνόσ, οἴνη; Germ. ein; Engl. one].    I. One, a single: unius esse negotium diei, Cs.: divisit populum unum in duas partīs: uno plus Tuscorum cecidisse in acie (sc. quam Romanorum), L.: unā ex parte... alterā ex parte, on one side... on the other, Cs.: unum, alterum, tertium annum Sassia quiescebat: exercituum unus... alter, L.: habetur una atque altera contio, i. e. one after another: neque in uno aut altero animadversum est, sed iam in pluribus, one or two, Cu.: amans Unus et item alter, T.: unus aut summum alter, one or at most two: philosophiam trīs in partīs diviserunt... quarum cum una sit, etc.: orare ut trium harum rerum unam ab se impetrari sinerent, L.: Ex unis geminas mihi conficies nuptias, T.: adductus sum tuis et unis et alteris litteris: tria Graecorum genera sunt, uni Athenienses, etc.—In phrases, ad unum, all together, unanimously, to a man, without exception: consurrexit senatus cum clamore ad unum: Iuppiter, si nondum exosus ad unum Troianos, V.: cum ad unum omnes pugnam poscerent, L.—In unum, into one, to one place, together: Fibrenus divisus cito in unum confluit: paulatim milites in unum conducit, unites, S.—Of that which sustains a common relation to a plurality of subjects, one, the same, one and the same, common: unius aetatis clarissimi et sapientissimi nostrae civitatis viri: atque etiam uno tempore accidit, ut, etc., Cs.: Omnibus hic erit unus honos, V.: unus utrique Error, H.: ceteri amici omnes Uno ore auctores fuere, ut, etc., with one voice, T.: de cuius utilitate omnes uno ore consentiunt: unis moribus et numquam mutatis legibus vivunt: exitus quidem omnium unus et idem fuit: ferar unus et idem, H.—With solus, tantum, or modo, one only, sole, alone, single: unus est solus inventus, qui, etc.: Nil admirari prope res est una, Numici, Solaque, quae, etc., H.: inter bina castra... unum flumen tantum intererat, Cs.: excepit unum tantum, nihil amplius: unā tantum perforatā navi, L.: nam aliis unus modo, aliis plures, aliis omnes eidem videntur: ut ea modo una causa tenuerit Romanos, ne, etc., L. —With an adj sup. (poet. also with a comp.), one in particular, one above others, one especially: rem unam esse omnium difficillimam: quo ego uno equite Romano familiarissime utor: Quam Iuno fertur terris magis omnibus unam Posthabitā coluisse Samo, V.: sagacius unus odoror, H.— With quisque, in the phrase, unus quisque, each several one, each individual, every single, every one: unus quisque vestrum (novit): de uno quoque loquitur.—With a pron indef., some one, any one, any: ex quibus si unum aliquod in te cognoveris, etc.: ad unum aliquem confugere: aliquis unus; unius cuiusdam: si tu solus aut quivis unus, etc.: quorum si unum quodlibet probare potuerit: unus Quiritium quilibet, L.—    II. Praegn., one, alone, only, sole, single: Unum hoc scio, esse meritam, ut memor esses sui, T.: cum mihi sit unum opus hoc a parentibus meis relictum: quove praesidio unus per tot gentes pervenisset? L.: erat omnino in Galliā ulteriore legio una, Cs.: quae tibi una in amore atque in deliciis fuit, i. e. above all others. —As subst n.: de Antonio nihil dico praeter unum: cum te unum ex omnibus ad dicendum natum cognossem: ille unus ordinis nostri discessu meo palam exsultavit.—With a negative, no one, not a single one, none whatever: nemo de nobis unus excellat: haec abhortatio praetoris non modo quemquam unum elicuit ad suadendum, sed ne fremitum quidem movit (i. e. non modo non... sed), L.: ad neminem unum summa imperi redit, Cs.— Plur: ut unis litteris totius aestatis res gestas ad senatum perscriberem.—    III. Indef, an, one, some, some one: inter mulieres, Quae ibi aderant, forte unam aspicio adulescentulam, etc., T.: sicut unus paterfamilias his de rebus loquor: unus ex ultimā turbā, L.: e regione unius eorum pontium, Cs.: servus unus exulum initium fecit, L. I II

- calumniator; homo litigiosus; litium amans;

- amator; amans; dilector; affectator (sapientiae); admirator (alicujus rei; antiquitatis); studiosus;

- amator; amans; amicus;

- amor; venus, -eris f; dilectio; affectio (animi; erga aliquem); affectus (erga aliquem); caritas (in caritate esse; uxoria); complexus; pietas; studium; benevolentia; cupido;

- dilector; affectiosus; affectuosus; amans; pius; cupiens (liberorum); devinctus amore; junctus amicitia; longo conjunctus amore;