-
1 ömür
продолжи́тельность жи́зни* * *выпад. -mrü1) жизньömründe — никогда́ в жи́зни
ömrüne bereket — жела́ю тебе́ до́лгой жи́зни!; спаси́бо!, будь здоро́в!
ömür çürütmek — не́бо копти́ть
ömrünü sefalet içinde geçirdi — он про́жи́л в нужде́ и лише́ниях
ömrü oldukça — пока́ жив
ömürler olsun! — до́лгой жи́зни! (пожелание тому, кто целует руку)
ömür sürmek — жить в своё удово́льствие, наслажда́ться жи́знью, жить припева́ючи
ömrü uzamak — а) прожи́ть до́лгую жизнь; б) быть кре́пким; быть долгове́чным
ömrümün varı — жизнь моя́, ра́дость моя́ ( выражение любви)
ömrü vefa etmemek — умере́ть не дости́гнув / не дожда́вшись (чего-л.)
ömrü yokmuş — ему́ не суждено́ бы́ло жить
sizlere ömür — приказа́л до́лго жить
2) разг. пре́лесть, очарова́ниеvallahi ömürsün! — ей-бо́гу, ты пре́лесть!
-
2 век
yüzyıl; çağ,devir,zaman; ömür,uzun zaman* * *мка́менный век — taş çağı
идти́ в но́гу с веком — zamana ayak uydurmak
на своём веку́ — ömründe, hayatında
дожива́ть свой век — ömrünün son günlerini yaşamak
4) разг. ( длительное время) pek uzun zamanвека́ми, на протяже́нии мно́гих веков — yüzyıllar boyu
век бы его́ не ви́дел! — sittinsene yüzünü görmesem hiç aramam
••век живи́ - век учи́сь — погов. bir yaşıma daha bastım
в кои(-то) веки — kırk yılda bir, ayda yılda bir
до сконча́ния века — dünya durdukça, kıyamete kadar
-
3 год
м1) yılсо́лнечный год — güneş yılı
бюдже́тный год — bütçe yılı
до́лгие / мно́гие го́ды — yıllar yılı
в э́том году́ — bu yıl
два ра́за в год — yılda iki kez
раз в два го́да — iki yılda bir
ко́нкурс э́того го́да — bu yılki yarışma
за свои́ се́мьдесят три го́да — yetmiş üç yıllık ömründe
2) yaşему́ со́рок два го́да — kırk iki yaşındadır
ра́зница в года́х — yaş farkı
в твои́ го́ды он уже рабо́тал — senin yaşındayken çalışıyordu artık
3) в соч.в пятидеся́тые го́ды — (bin dokuz yüz) ellilerde, ellili yıllarda
в конце́ пятидеся́тых годо́в — ellilerin sonlarında
Ту́рция пятидеся́тых годо́в — 1950'ler Türkiye'si
••в года́х (о возрасте) — yaşlı, yaşı ilerlemiş
бе́з году неде́ля — dün bir bugün iki
год от году / года — yıldan yıla
Но́вый год — yeni yıl, yılbaşı
с Но́вым го́дом! — yılbaşı bayramın(ız) kutlu olsun!
-
4 испытывать
denemek,denemek,duymak,hissetmek,test* * *несов.; сов. - испыта́ть1) denemek; sınamakиспы́тывать мото́р — motoru denemek
испыта́й своё сча́стье — bahtını dene
2) görmek; (görüp) geçirmek; tatmak; çekmek; maruz kalmakиспы́тывать чье-л. терпе́ние — birinin sabrını sınamak
испы́тывать чу́вство за́висти к кому-л. — birine karşı bir kıskançlık duygusu hissetmek
испы́тывать страх перед чем-л. — bir şeyden korku duymak
он мно́гое испыта́л на своём веку́ — ömründe görüp geçirdikleri pek çok
испыта́ть ра́дость побе́ды — zafer sevincini tatmak
он испыта́л мно́го го́ря — çok dert ve acı çekmişti / görmüştü
испы́тывать на себе́ влия́ние чего-л. — bir şeyin etkisine maruz kalmak
испы́тывать нужду́ и го́лод — açlık ve sefalet çekmek
испы́тывать недоста́ток в чём-л. — bir şey sıkıntısı çekmek
-
5 кто
kim* * *мест.(кого́, кому́, кем, о ком)1) вопр. kimкто из вас Ивано́в? — İvanov hanginiz?
да (ра́зве) кто тебя́ обвиня́ет? — seni suçlayan mı var?
ты кто по национа́льности? — sen ne millettensin?
кто он по профе́ссии? — mesleği nedir onun?
2) относ....an,...mış (olan);...acak;...dığı,...acağıоб э́том ма́ло кто зна́ет — bunu bilen(ler) az
тот, кто никогда́ (в жи́зни) не люби́л — ömründe birini sevmemiş olan
тот, кого́ вы хва́лите — övdüğünüz (adam / kimse)
3) неопр. kimi(si)кто чита́л, а кто писа́л пи́сьма — kimisi okuyor, kimisi de mektup yazıyordu
••они́ разбежа́лись кто куда́ — her biri bir tarafa kaçtı
писа́ли кто как — kimisi bir türlü, kimisi başka türlü yazıyordu
кто-кто, а я приду́ — başkalarını bilmem ama, ben mutlaka gelirim
посмо́трим, кто кого́ — bakalım kim kimi yenecek
спроси́ хоть кого́! — istediğine sor!
кого́ мы то́лько не ви́дели! — kimleri kimleri görmedik!
-
6 лета
мн.1) ( годы) yıllarче́рез пять лет — beş yıl sonra
она́ пять лет за́мужем — kadın beş senelik evlidir
за свои́ шестьдеся́т с ли́шним лет он... — altmış şu kadar yıllık ömründe...
он о́тдал со́рок лет (свое́й жи́зни) пре́ссе — kırk yılını basına verdi
2) ( возраст) yaşско́лько тебе́ / вам лет? — yaş kaç?
ему́ пять лет — beş yaşındadır
ребёнок лет пяти́ — beş yaşlarında bir çocuk
респу́блике со́рок лет — cumhuriyet kırk yaşındadır
он ва́ших лет — sizin yaştadır
ему́ лет шестьдеся́т — altmışlık var
они́ одни́х лет — yaşları bir, onlar yaşıttır
с ма́лых лет — küçük yaştan beri / küçükkenden beri
он вы́глядит моло́же свои́х лет — yaşını göstermiyor
••войти́ в лета́ — yaşını (başını) almak
по мо́лодости лет — toy olduğundan; toyluktan
на ста́рости лет — ihtiyarlıkta; ihtiyar haliyle; bu yaşa girdikten sonra; bu yaştan sonra
пожела́ть кому-л. до́лгих лет (жи́зни) — uzun ömürler dilemek
-
7 лишний
fazla,artan,artık; gereksiz,fuzuli* * *1) fazla; artan; artıkли́шние деньги — paranın fazlası; artan para
2) ( ненужный) fazla; gereksiz; fuzuliли́шние расхо́ды — gereksiz / fuzuli masraflar
предупрежде́ние оказа́лось не ли́шним — uyarı gereksiz olmadı
3) (дополнительный, добавочный) fazlaли́шний раз напо́мнить — bir kez daha hatırlatmak
ли́шний бага́ж подлежи́т опла́те — fazla bagaj ücrete tabidir
••с ли́шним — fazla, küsur, şu kadar
неде́лю с ли́шним — bir haftadan fazla
сто рубле́й с ли́шним — yüz küsur / şu kadar ruble
ему́ 50 с ли́шним (лет) — ellisini geçkindir
за свои́ 50 с ли́шним лет — 50 şu kadar yıllık ömründe
за два́дцать с ли́шним лет — yirmi yılı aşkın süre içinde
не ли́шне(е) бы́ло бы пое́сть — yemek yesek fena olmaz(dı)
не ли́шне(е) отме́тить, что... —... belirtmek gereksiz olmayacak
позволя́ть себе́ ли́шнее (в поведении) — ileri gitmek / varmak
-
8 отроду
разг., в соч.о́троду не... — ömründe...
-
9 повидать
сов., врзповида́ть мно́го стран — birçok ülke görmüş olmak
мно́го повида́ть на своем веку́ — ömründe çok görmüş / görüp geçirmiş olmak
ему́ захоте́лось повида́ть Москву́ — Moskova'yı göresi geldi
-
10 сроду
прост.ömründe, bir defa olsun -
11 век
1) (столетие) asır, yüz yılчетверть века - çerik asır, yigirmi beş yıl2) (эпоха) devir, zamanкаменный век - taş devriв наш век - bizim zamanımızda (devrimizde)3) (жизнь) ömür, ayatвесь свой век - ömür boyunca, ömür boyuна своем веку - ayatında, ömründe4) (длительное время) çoq vaqıt, çoq zaman, yıllar boyuя с ним целый век не виделся - onı körmegenim çoq vaqıt oldıиспокон веков - evel-ezelden berli
См. также в других словарях:
umrunden — ömrunde … Kölsch Dialekt Lexikon
cambazlık — is., ğı 1) Cambazın işi veya mesleği, akrobatlık, akrobatik, akrobasi İki çocuk iskelenin parmaklıklarında cambazlık yapıyor. S. F. Abasıyanık 2) At alıp satma veya yetiştirme işi Elli senedir cambazlık ettiği hâlde, ancak ömründe bir defa beyaz… … Çağatay Osmanlı Sözlük
çatmak — i, ar 1) Odun, değnek, kılıç, tüfek vb. uzun şeylerden birkaç tanesini, tepelerinden birbirine çaprazlama dayayarak durdurmak Avlusunda silahlarını çatmış, ayaklarını germiş askerler var. F. R. Atay 2) Kereste vb.ni birbirine tutturmak 3) Bir… … Çağatay Osmanlı Sözlük
dürüşt — sf., esk., Far. duruşt Sert, gücendirici, kırıcı Ömründe bir defa kimseye dürüşt bir söz söylememişti. Y. K. Beyatlı … Çağatay Osmanlı Sözlük
lakerda — is., Rum. Palamut, torik vb. balıklardan dilim dilim kesilerek yapılan salamura Aşçı kadın ömründe lakerda görmemiş. A. Gündüz … Çağatay Osmanlı Sözlük
tartışılmak — nsz Tartışma işi yapılmak Aileyi ilgilendiren bir konu tartışılırken amcasına bütün ömründe ilk ve son defa bağırıvermişti. T. Buğra … Çağatay Osmanlı Sözlük
tekaüdiye — is., esk., Ar. teḳāˁudiyye Emekli aylığı Devlet kapısında bunca yıl hizmet et çalış, ahir ömründe bir tekaüdiyeden mahrum kal... H. Taner … Çağatay Osmanlı Sözlük
fedakârlık etmek — 1) özverili davranmak Kadınlar fedakârlık ettikleri erkekleri severler. P. Safa 2) den azlığına katlanmak, az oluşu ile yetinmek, vazgeçmek İlk defa ömründe yemek saatinden fedakârlık etti. E. İ. Benice … Çağatay Osmanlı Sözlük
rast gelmek — 1) düşünmediği, ummadığı hâlde karşılaşmak, rastlamak, tesadüf etmek Bu kadın kadar tamahkâr bir insana ömründe rast gelmedi. Y. K. Karaosmanoğlu 2) düşünmediği veya düşülmediği hâlde payına düşmek Kumaşın iyisi bana rast geldi. 3) atılan şey… … Çağatay Osmanlı Sözlük
tuhafına gitmek — (bir şey birinin) o şeyi tuhaf bulmak Ömründe bu kadar tuhafına giden söz işitmemiş olduğunu söylerdi. A. Ş. Hisar … Çağatay Osmanlı Sözlük
dudağını (veya dudaklarını) ısırmak — yakışıksız bir durum karşısında şaşmak Koca Ali bu kararı duyunca ömründe ilk defa olarak sarardı. Dudaklarını ısırdı. Ö. Seyfettin … Çağatay Osmanlı Sözlük