Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

(sēnes)

  • 41 vetus

    vetus, veteris, Compar. veterior, wofür klassisch vetustior, Superl. veterrimus, wofür gew. klassisch vetustissimus (zu griech. ετος = έτος), eig. was schon lange Zeit besteht im Gegensatz zu recens, was erst vor kurzem zu sein angefangen hat, alt, I) adi.: a) im Ggstz. zum Jungen, boves (Ggstz. novelli), Varro: gallinae (Ggstz. iuvencae), Plin.: homo, Ter.: senatores, Liv.: imperatores duo, ergraute, Nep.: veteres senes, pleonastisch, Tibull.: so auch veteres et senes, Tac. dial.: u. senectus, Hor. – b) im Ggstz. zum Neuen, navis, Caes.: panis, Plin.: clavi, Plin.: necessitudines, Cic.: senator vetus et gravis aetate, Liv.: v. milites, alte, langgediente Soldaten, Liv.: so auch exercitus, Liv.: centuriones, Liv.: Antemna veterior est quam Roma, Cato origg. 1. fr. 25. – m. Genet. = ergraut, seit langem erfahren in usw. (s. Nipperd. Tac. ann. 1, 20. Heräus Tac. hist. 4, 20, 10), militiae, Tac.: operis ac laboris, Tac.: laborum, Sil.: vetus expertusque belli, Tac. (u. so belli vetus auch Corp. inscr. Lat. 8, 2581, 9): m. Genet. Gerund., regnandi, Tac. ann. 6, 44: Vologesi vetus et penitus infixum erat arma Romana vitandi, bei V. war es ein alter u. tief eingewurzelter Grundsatz, Tac. ann. 15, 5. – m. in u. Abl., ergraut in usw., vetus in astutia, Donat. Ter. Andr. 2, 6, 26. – m. Infin., bellare, Sil. 5, 565. – c) im Ggstz. zum Jetzigen, alt = vorig, ehemalig,
    ————
    früher, delictum, Liv.: exercitus, Liv.: tribuni, Liv.: incolae, Ascon. in Cic. Pis.: figura, Verg.: res, Cic.: innocentia, Cic.: auch verb., veterem atque antiquum quaestum servo, Plaut.: veteres et, ut aiunt, prisci viri, die alte u., wie man sagt, ergraute Vorzeit, Cic.: veteres (alter Sitte treue) et sancti viri, Sall. fr.: u. so Lucretia vetus Romana, eine alte (keusche) R., Augustin. de civ. dei 1, 19, 1. p. 31, 13 D.2: veteres auctores (Ggstz. recentes), Tac.: poëtae veterrimi, ganz aus der Vorzeit, Cic. – b. Tac. gew. v. der Zeit vor der Schlacht bei Aktium, aetas, Vorzeit, Tac.: populi Romani res, Tac. – II) subst.: A) veterēs, um, m., die Alten, a) = die Altvorderen, die Ahnen, Cic. Phil. 5, 47. – b) = die alten Schriftsteller, nostri veteres, Plin. 36, 59: omnes veteres et Cicero praecipue, Quint. 9, 3, 1: antiqui veteres, alten Griechen (viell. alten Attiker), Fronto epist. ad amic. 1, 18. p. 186, 5 N.: Ggstz. orationes veterum et novorum, Quint. 5, 4, 1. – B) Veterēs, um, f. (sc. tabernae), die alten Wechslerläden auf der Südseite des rom. Forums (Ggstz. Novae, s. novus no. I, B, c), sub Veteribus, Plaut., Cic. u.a.: pone Veteres, Liv. Vgl. Jordan Topogr. der Stadt Rom 1, 2. S. 381. – C) vetera, um, n., das Alte, Ehemalige, Ggstz. praesentia, Tac. dial. 18: haec vetera, diese alten Schriftstücke, Tac. dial. 37: vetera novis antehabeo, Tac. ann. 1, 58: si vetera (die alten, früheren Vorgänge) mihi ignota (sunt),
    ————
    Cic. Sull. 51: vetera vaticinamini, alte, längst bekannte Dinge, Plaut. Pseud. 363: vetera omittere, das Vergangene aus dem Spiele lassen, Sall. Iug. 102, 14: illa vetera omittere, jene alten Geschichten aus dem Spiele lassen, Cic. ad Att. 8, 3, 3: vetera odisse, nova exoptare, Sall. Cat. 37, 3: vetera et antiqua (Althergebrachtes) mirari, Tac. dial. 15 in.: vetera (das Alte = die alten Sagen) scrutari, Cic. Tusc. 1, 29. – Urspr. Form veter, Enn. ann. 17. Acc. tr. 481. – Compar. veterior ist archaist. (s. oben); dafür klass. vetustior (vgl. Varro LL. 6, 59), zB. Cic. Brut. 83. Liv. 10, 9, 12 u.a. – Abl. Sing. regelm. vetere (vgl. Halm Cic. de imp. Pomp. 26. p. 144); bei Iuven. 6, 121 u. Stat. Theb. 1, 360 u. 11, 582 u. 13, 374 veterī; vgl. Neue-Wagener Formenl.3 2, 85-87. – vetus bei Ortsnamen ist in späterer Zeit indeklinabel, wie Petschenig in Wölfflins Archiv 10, 532 durch Beispiele nachweist.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vetus

  • 42 difficilis

    dif-fĭcĭlis, e (old form difficul, like facul, famul, simul, etc., Varr. ap. Non. 111, 25), adj. [facilis; hence, far from easy to do, to accomplish, to bear, etc.; v. facilis], hard, difficult, troublesome (very freq. and class.).
    I.
    In gen.:

    nulla est tam facilis res, quin difficilis siet, quom invitus facias,

    Ter. Heaut. 4, 6, 1; cf. Plaut. Trin. 3, 2, 20; and:

    sacrorum diligentiam difficilem, apparatum perfacilem esse voluit,

    Cic. Rep. 2, 14 Mos.:

    quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat,

    Caes. B. G. 2, 27, fin.:

    quam graves, quam difficiles plerisque videntur calamitatum societates!

    Cic. Lael. 17 fin.:

    res arduae ac difficiles,

    id. Inv. 2, 54, 163; cf. id. Or. 10; id. Tusc. 3, 34 fin.; Plin. 17, 4, 3, § 28:

    contortae res et difficiles,

    Cic. de Or. 1, 58 fin.:

    quam scopuloso difficilique in loco verser,

    id. Div. in Caecil. 11, 35; cf.:

    in locos difficiles abire,

    Sall. J. 87 fin. Kritz.:

    iter angustum et difficile,

    Caes. B. G. 1, 6; id. B. C. 1, 65, 3:

    valles,

    id. ib. 1, 68, 2:

    difficili et arduo ascensu,

    id. ib. 3, 34; Cic. Verr. 2, 4, 23:

    difficilis atque impedita palus,

    Caes. B. G. 7, 19:

    transitus,

    id. ib. 6, 7, 5:

    aditus,

    id. ib. 7, 36; Hor. S. 1, 9, 56:

    tempus anni difficillimum,

    Caes. B. C. 1, 48, 5:

    difficili rei publicae tempore,

    Cic. de Imp. Pomp. 21:

    difficillimo reip. tempore,

    id. Phil. 5, 13, 36; cf. id. Caecin. 4, 11:

    difficilioribus usi tempestatibus,

    Caes. B. C. 3, 15, 4:

    partus,

    Plin. 24, 5, 13, § 22:

    urina,

    id. 23, 9, 83, § 165:

    venter,

    id. 22, 13, 15, §

    33 et saep.: (Macer et Lucretius) alter humilis, alter difficilis,

    Quint. 10, 1, 87 Frotsch.:

    nimium difficile est reperiri amicum,

    Plaut. Trin. 3, 1, 20;

    so with a subjectclause,

    Ter. And. 1, 3, 6; Lucr. 1, 138; Cic. Lael. 6, 22; 8, 26; 10, 33 et saep.; Caes. B. G. 1, 14, 2; 7, 58, 2; id. B. C. 1, 50 fin. et saep.; cf.:

    difficile ad fidem est in tam antiqua re, quot pugnaverint ceciderintve exacto affirmare numero,

    Liv. 3, 5, 12:

    difficile est longum subito deponere amorem,

    Cat. 77, 13.—Prov.:

    difficile est, crimen non prodere vultu,

    Ov. M. 2, 447:

    difficile est, tristi fingere mente jocum,

    Tib. 3, 7, 2:

    (rebus) difficilibus ad eloquendum,

    Cic. Off. 1, 35, 126:

    ad percipiendum,

    Quint. 8 prooem. § 4.—With supin.:

    difficile factu est,

    Cic. Rep. 1, 43; so,

    factu,

    id. Off. 1, 21, 71; id. N. D. 3, 1; id. Univ. 11:

    dictu,

    id. Lael. 3, 12; 7, 23; id. Fam. 1, 7, 2:

    aditu (locus),

    Sall. J. 91 fin. Kritz.—With dat.:

    fructus difficilis concoctioni,

    Plin. 23, 8, 79, § 151.—With gerund.:

    in difficili esse,

    Liv. 3, 65, 11; cf.:

    in facili esse,

    id. 3, 8, 9; so,

    in difficili rem esse,

    Cels. 5, 26 fin.:

    ille casus in difficili est, si, etc.,

    Dig. 28, 2, 29, § 15.
    II.
    In partic., of character, hard to manage or to please, obstinate, captious, morose, surly:

    difficiles ac morosi,

    Cic. Or. 29 fin.; cf. id. Fin. 1, 18, 61; Att. ap. Non. 407, 25; Hor. S. 2, 5, 90; id. A. P. 173:

    senex,

    Ter. Heaut. 3, 2, 24; cf.:

    moderati nec difficiles nec inhumani senes,

    Cic. de Sen. 3, 7:

    sunt morosi et anxii et iracundi et difficiles senes,

    id. ib. 18, 65:

    avunculus difficillimā naturā,

    Nep. Att. 5; cf.:

    difficili bile tumet jecur,

    Hor. C. 1, 13, 4: parens in liberos difficilis, Att. ap. Cic. N. D. 3, 29, 72:

    Penelopen difficilem procis,

    Hor. C. 3, 10, 11:

    vocanti,

    id. ib. 3, 7, 32:

    Gradivo,

    Ov. A. A. 2, 566:

    precibus,

    id. P. 2, 2, 20.— Trop.:

    terrae,

    intractable, Verg. G. 2, 179. —Prov.:

    difficilem oportet aurem habere ad crimina,

    deaf, inaccessible, Pub. Syr. 133 (Rib.).— Adv., in three forms (but the use of the adv. is mostly avoided by the best authors, difficile est taking its place, v. supra).
    (α).
    diffĭcĭlē, with difficulty (perh. not ante-Aug.), Vell. 2, 63, 3; Plin. 11, 18, 19, § 62; 27, 12, 94, § 120; Suet. Gramm. 11; Just. 27, 3, 2; Pall. Jan. 7; Tert. Apol. 48.—
    (β).
    diffĭculter, with difficulty (the usual form), Caes. B. C. 1, 62; Sall. C. 14, 5; Liv. 1, 52, 4; 42, 54, 3; Tac. A. 12, 35; Suet. Claud. 41; Quint. 1, 3, 3 al.—
    (γ).
    diffĭcĭl-ĭter, with difficulty (rare), Cic. Ac. 2, 16, 49 and 50; Col. 5, 3, 1; 5, 7, 1; Lact. Mort. Pers. 9, 7.—
    b.
    Comp.:

    difficilius,

    Caes. B. G. 7, 58; Quint. 1, 12, 8; 11, 2, 28; Plin. 22, 21, 28, § 56; Suet. Caes. 29; id. Ner. 43 al.—
    c.
    Sup.:

    difficillime,

    Cic. Lael. 17, 64; Plin. 16, 33, 60, § 139; 19, 7, 35, § 117 al.

    Lewis & Short latin dictionary > difficilis

  • 43 neque

    nĕ-que or nec (used indifferently before vowels and consonants. The notion that nec in class. prose stands only before consonants is wholly unfounded. Ap. Cic. in the Rep. alone we find nec nineteen times before vowels; viz.: nec accipere, 3, 13, 23: nec alios, 2, 37, 62: nec enim, 1, 24, 38; 6, 25, 27: nec esset, 5, 5, 7: nec ex se, 6, 24, 27:

    nec id, 1, 1, 1: nec inportatis, 2, 15, 29: nec in, 6, 23, 25: nec inconstantiam, 3, 11, 18: nec injussu, 6, 15, 15: nec ipsius, 1, 26, 41: nec ipsum, 6, 24, 27: nec ulla, 1, 34, 51: nec ullo, 1, 37, 58: nec una, 2, 1, 2: nec hic, 3, 33, 45: nec hominis, 2, 21, 37: nec hunc, 6, 25, 29. Cf. also such passages as neque reliquarum virtutum, nec ipsius rei publicae,

    Cic. Rep. 1, 26, 41:

    dabo tibi testes nec nimis antiquos nec ullo modo barbaros,

    id. ib. 1, 37, 58:

    nec atrocius... neque apertius,

    id. Tull. 1, 2:

    nec homo occidi nec consulto, etc.,

    id. ib. 14, 34. The true distinction is, that in the form nec the negation is more prominent; in the form neque, the connective force of the particle; cf. Hand, Turs. 4, p. 94 sq.), adv. and conj. [ne-que], not; and not, also not.
    I.
    Adv., like ne, in ante-class. Latinity (v. ne, I.) as a general negative particle, = non, not (usually in the form nec. In class. Lat. this usage seems to be confined to certain formulae, as nec opinans, nec procul abesse, nec mancipi, etc.; v. infra): nec conjunctionem grammatici fere dicunt esse disjunctivam, ut: nec legit, nec scribit: cum si diligentius inspiciatur, ut fecit Sinnius Capito, intellegi possit, eam positam esse ab antiquis pro non, ut et in XII. est: AST EI CVSTOS NEC ESCIT, Paul. ex Fest. p. 162 Müll.:

    SI INTESTATO MORITVR, CVI SVVS HERES NEC SIT, etc., Lex XII. Tab. (v. App. III. tab. 5): SI AGNATVS NEC ESCIT, etc., ib.: magistratus nec obedientem civem coërceto,

    Cic. Leg. 3, 3, 6:

    senatori, qui nec aderit, culpa esto,

    id. ib. 3, 4, 11:

    bruti nec satis sardare queunt,

    Naev. 1, 4; 1, 7:

    tu dis nec recte dicis: non aequum facis,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 11:

    nec recte,

    id. As. 1, 3, 3; 2, 4, 65; id. Most. 1, 3, 83; Cat. 30, 4:

    alter, qui nec procul aberat,

    Liv. 1, 25, 10:

    nec ullus = nullus: cui Parcae tribuere nec ullo vulnere laedi,

    Verg. Cir. 269:

    differentia mancipi rerum et nec mancipi,

    Gai. Inst. 2, 18 sq. —Form neque: si quid tibi in illisce suovitaurilibus lactentibus neque satisfactum est, etc., an old formula of prayer in Cato, R. R. 141, 4: neque opinantes insidiatores, Auct. B. Afr. 66; Auct. B. Alex. 75.
    II.
    Conj., in all periods and kinds of composition.
    A.
    In gen., = et non, and not, also not.
    1.
    Alone.
    (α).
    When the negative applies to the principal verb of the clause: multumque laborat, Nec respirandi fit copia, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 437 Vahl.):

    illa quae aliis sic, aliis secus, nec iisdem semper uno modo videntur, ficta esse dicimus,

    Cic. Leg. 1, 17, 47:

    delubra esse in urbibus censeo, nec sequor magos Persarum, quibus, etc.,

    id. ib. 2, 10, 26; id. N. D. 1, 29, 81; id. Rep. 2, 1, 2:

    quae mei testes dicunt, quia non viderunt nec sciunt,

    id. Tull. 10, 24:

    non eros nec dominos appellabant eos... sed patres et deos. Nec sine causā. Quid enim? etc.,

    id. Rep. 1, 41, 64:

    illa, nec invideo, fruitur meliore marito,

    Ov. H. 2, 79.—
    (β).
    Less freq. when the negative applies to some other word:

    nec inventas illas toto orbe pares vires gloriatur,

    Just. 11, 9, 5:

    et vidi et perii, nec notis ignibus arsi,

    Ov. H. 12, 33:

    Anguibus exuitur tenui cum pelle vetustas, Nec faciunt cervos cornua jacta senes ( = et faciunt non senes),

    id. A. A. 3, 77:

    neque eum aequom facere ait,

    Ter. Phorm, 1, 2, 64:

    nec dubie ludibrio esse miserias suas,

    Liv. 2, 23, 14; 2, 14, 2; esp. in the phrases nec idcirco minus, nec eo minus, nec eo secius, neque eo magis;

    thus: nec idcirco minus,

    Cic. de Or. 2, 35, 151:

    neque eo minus,

    Liv. 41, 8, 8; Suet. Oth. 2; id. Vesp. 24:

    neque eo secius,

    Nep. Att. 2, 2:

    neque eo magis,

    id. Eum. 4, 2; id. Paus. 3, 5; id. Att. 8, 5:

    cum consules in Hernicos exercitum duxissent, neque inventis in agro hostibus, Ferentinum urbem cepissent,

    Liv. 7, 9, 1.—
    2.
    So, nec ullus, nec quisquam, for et nullus, et nemo, etc.:

    nec ullo Gallorum ibi viro, etc.,

    Liv. 38, 25, 3; Tac. Agr. 16:

    nec quidquam magis quam ille, etc.,

    Curt. 4, 2, 8.—
    3.
    With vero, enim, autem, tamen:

    neque vero hoc solum dixit, sed ipse et sentit et fecit,

    Cic. de Or. 1, 53, 229:

    nec vero jam meo nomine abstinent,

    id. Rep. 1, 3, 6: nec enim respexit, etc., id. Clod. et Cur. 4, 4; id. Lael. 10, 32:

    neque enim tu is es, qui, qui sis nescias,

    id. Fam. 5, 12, 6:

    nec tamen didici, etc.,

    id. Rep. 2, 38, 64:

    neque autem ego sum ita demens, ut, etc.,

    id. Fam. 5, 12, 6.—
    B.
    In partic.
    1.
    Nec [p. 1202] = ne... quidem, not even (in Liv. and later writers;

    in Cic. dub. since B. and K. read ne... quidem,

    Cic. Ac. 1, 2, 7; id. Tusc. 1, 26, 65; id. Cat. 2, 4, 8; cf.

    Hand, Turs. 4, 105 sqq.): ne quid ex antiquo praeter sonum linguae, nec eum incorruptum, retinerent,

    Liv. 5, 33, 11:

    Maharbal nec ipse eruptionem cohortium sustinuit,

    id. 23, 18, 4:

    nec nos,

    id. 3, 52, 9; 34, 32, 9; 37, 20, 8; 38, 23, 3;

    40, 20, 6: non spes modo, sed nec dilatio,

    Just. 11, 8, 4:

    tam pauper, quam nec miserabilis Irus,

    Mart. 6, 77, 1; 5, 70, 6: Juv. 2, 151:

    interrogatus, an facta hominum deos fallerent, nec cogitata, inquit,

    Val. Max. 7, 2, ext. 8; Tac. G. 6:

    nec ipse,

    Suet. Claud. 46; Flor. 1, 15, 3; Lact. 5, 13, 12; Amm. 14, 10, 3.—
    2.
    Nec = etiam non (freq. in Quint.):

    ut, si in urbe fines non reguntur, nec aqua in urbe arceatur,

    Cic. Top. 4, 23; id. Fin. 1, 11, 39:

    nec si quid dicere satis non est, ideo nec necesse est,

    Quint. 1, 1, 21:

    quod in foro non expedit, illic nec liceat,

    id. 9, 2, 67; 5, 10, 86; 12, 3, 6;

    2, 13, 7: sed neque haec in principem,

    Tac. A. 4, 34; 3, 29; 2, 82.—
    3.
    Neque (nec)... neque (nec), neither... nor: quae neque Dardaniis campis potuere perire, Nec cum capta capi, nec cum combusta cremari, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 360 Vahl.):

    nam certe neque tum peccavi, cum... neque cum, etc.,

    Cic. Att. 8, 12, 2:

    nec meliores nec beatiores,

    id. Rep. 1, 19, 32:

    mors nec ad vivos pertineat nec ad mortuos,

    id. Tusc. 1, 38, 91:

    virtus nec eripi nec surripi potest umquam: neque naufragio neque incendio amittitur,

    id. Par. 6, 3, 51: neque ego neque Caesar, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; cf.:

    haec si neque ego neque tu fecimus,

    Ter. Ad. 1, 2, 23; so,

    non... nec... neque... neque: perspicuum est, non omni caussae, nec auditori neque personae neque tempori congruere orationis unum genus,

    Cic. de Or. 3, 55, 210.—The second nec is rarely placed after a word in the clause ( poet.):

    nec deus hunc mensā, dea nec dignata cubili est,

    Verg. E. 4, 63; id. A. 4, 365; 696:

    sed nec Brutus erit, Bruti nec avunculus usquam,

    Juv. 14, 43.—With a preceding negative, which, however, does not destroy the negation contained in neque... neque:

    non mediusfidius prae lacrimis possum reliqua nec cogitare nec scribere,

    Cic. Att. 9, 12, 1:

    ut omnes intellegant, nihil me nec subterfugere voluisse reticendo nec obscurare dicendo,

    id. Clu. 1, 1:

    nulla vitae pars neque publicis neque privatis, neque forensibus neque domesticis, neque si tecum agas, neque si cum altero contrahas vacare officio potest,

    id. Off. 1, 2, 4:

    nemo umquam neque poëta neque orator fuit, qui, etc.,

    id. Att. 14, 20, 3; 8, 1, 3; Liv. 38, 50, 11.—
    4.
    Neque (nec)... et (que), and et... neque (nec), when one clause is affirmative, on the one hand not... and on the other hand; not only not... but also; or the contrary, on the one hand... and on the other hand not; not only... but also not.
    a.
    Neque (nec)... et (que):

    id neque amoris mediocris et ingenii summi et sapientiae judico,

    Cic. Att. 1, 20, 1:

    animal nullum inveniri potest, quod neque natum umquam sit, et semper sit futurum,

    id. N. D. 3, 13, 32; id. Off. 2, 12, 43; id. Brut. 58, 198; Caes. B. G. 4, 1; Tac. A. 3, 35:

    ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se fugiendam esse temperantiamque expetendam,

    Cic. Fin. 1, 14, 48:

    perficiam, ut neque bonus quisquam intereat, paucorumque poenā vos omnes jam salvi esse possitis,

    id. Cat. 2, 13, 28:

    sed nec illa exstincta sunt, alunturque potius et augentur cogitatione et memoriā,

    id. Lael. 27, 104; Ov. M. 2, 42; 811.—
    b.
    Et... neque (nec):

    ego vero et exspectabo ea quae polliceris neque exigam nisi tuo commodo,

    Cic. Brut. 4, 17:

    patebat via et certa neque longa,

    id. Phil. 11, 2, 4:

    intellegitis et animum ei praesto fuisse, nec consilium defuisse,

    id. ib. 13, 6, 13:

    et... nec... et... et,

    id. Tusc. 5, 38, 112.—
    5.
    Neque (nec) non (also in one word, necnon), emphatically affirmative, and also, and besides, and indeed, and:

    nec haec non deminuitur scientia,

    Varr. R. R. 1, 4, 4:

    neque meam mentem non domum saepe revocat exanimata uxor,

    Cic. Cat. 4, 2, 3:

    nec vero non eadem ira deorum hanc ejus satellitibus injecit amentiam,

    id. Mil. 32, 86:

    nec vero Aristoteles non laudandus in eo, quod, etc.,

    id. N. D. 2, 16, 44: neque tamen illa non ornant, habiti honores, etc., id. de Or. 2, 85, 347:

    neque tristius dicere quicquam debeo hac de re, neque non me tamen mordet aliquid,

    id. Fam. 3, 12, 2:

    nec non et sterilis, etc.,

    Verg. G. 2, 53; id. A. 8, 461; Suet. Tit. 5.—
    b.
    In Varro and after the Aug. per., nec non (or as one word, necnon) freq. as a simple conjunction = et, and, and likewise, and so too, and also:

    ibi vidi greges magnos anserum, gallinarum, gruum, pavonum, necnon glirium, etc.,

    Varr. R. R. 3, 2, 14; Col. 8, 15, 6:

    nec non et Tyrii per limina laeta frequentes Convenere,

    Verg. A. 1, 707; Plin. 13, 22, 38, § 118:

    nec non etiam poëmata faciebat ex tempore,

    Suet. Gram. 23:

    nec non et ante,

    Vulg. 2 Reg. 23, 13:

    nec non et quasi,

    id. 2 Par. 3, 16. —
    6.
    Neque (nec) dum (also in one word, necdum), and not yet, not yet:

    ille autem quid agat, si scis neque dum Romā es profectus, scribas ad me velim,

    Cic. Att. 14, 10, 4; Cels. 5, 26, n. 33; Suet. Aug. 10; Juv. 11, 66:

    necdum tamen ego Quintum conveneram,

    Cic. Att. 6, 3, 2:

    necdum etiam audierant inflari classica, necdum Impositos duris crepitare incudibus enses,

    Verg. G. 2, 539; id. A. 11, 70.—Strengthened by tamen:

    philosophi summi, neque dum tamen sapientiam consecuti, nonne intellegunt in summo se malo esse?

    Cic. Tusc. 3, 28, 68; id. Att. 6, 3, 3:

    et necdum (post-Aug.),

    and not yet, Plin. Pan. 14, 1.—
    7.
    Nec... quidem; v. quidem.—
    C.
    Neque = et ne or neve.
    1.
    Expressing negative purpose.
    (α).
    After ut (class.):

    ut ea, quae regie statuit in aratores, praetermittam neque eos appellem, a quibus, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 48, § 115:

    hortemur liberos nostros, ut animo rei magnitudinem complectantur, neque eis praeceptis quibus utuntur omnes, ut consequi posse confidant, etc.,

    id. de Or. 1, 5, 19:

    peterent ut dediticiis suis parcerent, neque in eum agrum arma inferrent,

    Liv. 7, 31, 4; 1, 2, 4; 3, 52, 11; 27, 20, 12.—
    (β).
    After ne (not ante-Aug.):

    conspirāsse inde, ne manus ad os cibum ferrent, nec os acciperet datum, nec dentes conficerent,

    Liv. 2, 32, 10; 3, 21, 6; 4, 4, 11; 26, 42, 2.—
    2.
    In a prohibition (rare):

    nec id mirati sitis, priusquam, etc.,

    Liv. 5, 53, 3:

    nec a me nunc quisquam quaesiverit, quid, etc.,

    id. 9, 9, 9:

    nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,

    id. 23, 5, 3.—
    D.
    In contrasts, but not, not however (class.):

    ubi aetas tantum modo quaestui neque luxuriae modum fecerat,

    Sall. C. 24, 3:

    gloriosa modo neque belli patrandi,

    id. J. 88, 4:

    consulatus sine ulla patrum injuriā, nec sine offensione fuit,

    Liv. 3, 55, 1:

    oppida oppugnata nec obsessa sunt,

    id. 5, 12, 5; Plin. Ep. 3, 1, 9; Quint. 8, 6, 74; Tac. Agr. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > neque

  • 44 apricus

    aprīcus, a, um [ aperio ]
    1) находящийся на солнце, согреваемый солнцем, солнечный (hortus, locus C; rus, campus H)
    2) солнечный, ясный ( dies Col)
    3) любящий солнце, светолюбивый (arbor O; flos H; шутл. senes Pers)
    4) тёплый, горячий ( sol Ap)

    Латинско-русский словарь > apricus

  • 45 autumnus

    I ī m.
    1) осень (по определению древних, от вступления солнца в созвездие Весов до захода Плеяд, от 22 сентября до 22 декабря, а по с.-х. календарю от 8—13 августа до 9—14 ноября)
    2) поэт. год ( septem agere autumnos O)
    II autumnus, a, um
    осенний (frigus O; aequinoctium Man)

    Латинско-русский словарь > autumnus

  • 46 deflocco

    dē-flocco, —, ātum, āre [ floccus ]
    делать лысым, плешивым ( defloccati senes Pl)

    Латинско-русский словарь > deflocco

  • 47 deligo

    I dē-ligo, āvī, ātum, āre [ ligo I ]
    1) привязывать (naves ad terram Cs; aliquem ad palum C); связывать ( alicui manūs post terga Sen)
    2) повязать, завязать (super oculum lanam imponere et d. CC)
    перевязать (saucios bAfr; vulnus Q; bracchium CC)
    II dē-ligo, lēgī, lēctum, ere [ lego I ]
    1) собирать, срывать (maturam uvam, primam rosam O; fructum Col)
    3) выбирать (diem ad aliquam rem Nep; locum castris Cs); избирать (consulem C; aliquem ad eas res conficiendas Cs)
    4) отобрать, отделить ( longaevos senes V). — см. тж. delectus II

    Латинско-русский словарь > deligo

  • 48 inhumanus

    in-hūmānus, a, um
    1) бесчеловечный, дикий ( crudelitas L); жестокий ( scelus C)
    2) необразованный, некультурный ( aures C); дикий, необжитый ( locus C)
    3) грубый, невежливый, неучтивый (homo Ter, C); угрюмый ( senes C)
    4) нечеловеческий, сверхчеловеческий, божественный ( mensa Ap)

    Латинско-русский словарь > inhumanus

  • 49 vivarium

    vīvārium, ī n. [ vivarius ]
    1) заповедник для дичи, звериный садок (v. aprorum PM)
    excipiunt senes, quos in vivaria mittant H — (многие молодые римляне) ловят стариков, чтобы запереть их в охотничьи садки ( в ожидании богатого наследства)
    2) зверинец (vivaria, in quibus ferae vivae pascuntur AG)
    3) рыбный садок, пруд (v. murenarum PM)

    Латинско-русский словарь > vivarium

  • 50 Cineri gloria sera venit

    Слава, которая приходит к тому, кто стал уже прахом - запоздалая слава.
    Марциал, "Эпиграммы", I, 25 сл.:
    Éde tuós tandém populó, Faustíne, libéllos
    Ét cultúm doctó péctore prófer opús,
    Néc sileánt nostrí práetereántque senés.
    Íncipiánt: cinerí glória séra venít.
    Да издавай же скорей, Фавстин, ты свои сочиненья
    И обнародуй труды - плод совершенный ума.
    Их не осудит, поверь, и Кекропов град Пандиона,
    Да и молчаньем у нас не обойдут старики.
    Иль ты боишься впустить Молву, что стоит перед дверью?
    Книги, которым тебя пережить суждено, оживи ты
    Сам: с опозданьем всегда слава по смерти идет.
    (Перевод Ф. Петровского)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Cineri gloria sera venit

  • 51 Grande aevi spatium

    Большая часть жизни, большой промежуток времени, большой срок.
    Тацит, Жизнеописание Юлия Агриколы, 3: Quid, si per quindecim annos, grande mortalis aevi spatium, multi fortuitis casibus, promptissimus quisque saevitia principis interciderunt, pauci, ut sic dixerim, non modo aliorum sed etiam nostri superstites sumus, exemptis e media vita tot annis quibus juyenes ad senectutem, senes prope ad ipsos exactae aetatis terminos per silentium venimus. "Право, если за пятнадцать лет, продолжительный промежуток для человеческого века, многие погибли от превратностей случая, а каждый выдающийся - от свирепости принцепса, то мы, немногие, кто пережил, можно сказать, не только других, то и самих себя, потеряв столько поглощенных молчанием лет своей жизни, приходим младшие к старости, старшие - почти к пределам жизненного пути".
    - Тацит здесь говорит о пятнадцати годах (81-96) правления императора Домициана, характеризовавшегося жестоким террором.
    Около пасхи 1843 года в Петербурге произошло событие и само по себе крайне незначительное, и давным-давно поглощенное всеобщим забвением. А именно: появилась небольшая поэма некоего Т. Л., под названием "Параша". Этот Т. Л. был я; этою поэмой я вступил на литературное поприще. С тех пор прошло почти двадцать пять лет, и вот по поводу нового издания моих сочинений мне захотелось побеседовать с читателем и передать ему хотя частицу тех воспоминаний, которые накопились у меня в течение четверти века. Grande aevi spatium. (И. С. Тургенев, Литературные и житейские воспоминания. Вместо предисловия.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Grande aevi spatium

  • 52 adultus

    adultus, a, um, PAdj. m. Compar. (v. adolesco), herangewachsen, erwachsen, erstarkt, groß geworden, I) eig., von Menschen, Tieren, Pflanzen usw., virgo, Cic.: crinis, Catull.: fetus, Verg.: pulli adultiores, Plin. 10, 92. – Plur. subst., adulti, Erwachsene (Ggstz. pueri u. senes), Cic. fr. u. Plin. – II) übtr.: a) der Zeit nach vorgerückt, puer aetate adultā, im vorgerückten Knabenalter, ziemlich erwachsen, Cic.: nox, Tac. u. Amm.: aestas, Hochsommer (Ggstz. nova u. praeceps), Sall. fr.: aestate iam adultā, schon weit in den Sommer hinein, Tac.: ad. sol, Sen. Herc. Oet. 1293. Petr. poët. 119. v. 148. – b) der innern Stärke nach, α) politisch an Macht erstarkt, Athenae, Cic.: pestis, v. Katilina, Cic.: Parthi nondum adulti, Tac. – β) geistig erstarkt, entwickelt, populus, Cic. de rep. 2, 21: eloquentia, Tac. dial 23.

    lateinisch-deutsches > adultus

  • 53 aetas

    aetās, ātis, f. (zsgz. aus dem alten aevitas, v. aevum), die Zeitlichkeit, I) der einer Person od. Sache ihrer innern Natur nach zufallende Zeitteil, 1) die Lebenszeit, das Dasein, das Leben in seiner Zeitdauer betrachtet (während vita = das Leben nach seiner Lebenskraft), a) übh.: omnis aetas, das ganze Leben, Plaut. (s. Spengel Plaut. truc. 1, 1, 1): breve tempus aetatis, Cic.: cum in aetate grandiuscula esse coepisset, Augustin.: in aetate hominum, Plaut.: aetatis spatio probati, durch eine lange Lebensdauer, Cic.: volat aetas, Cic.: aetatem agere nudam, Cic., od. regio cultu, Sall., od. desidiose, Lucr., od. in litteris, Cic., od. domi, Enn. fr., od. sub ipsis septentrionibus, Gell., od. procul a republica, Sall.: aetas pure et eleganter et quiete acta, Cic.: aetatem degere cum alqo, Komik., od. inter feras, Cic.: omnem aetatem degere in tranquillitate sine dolore, Cic.: degere omne tempus aetatis sine molestia, Cic.: gerere aetatem cum alqo, Sulpic. in Cic. ep.: aetatem conterere in alqa re, Cic.: aetatem consumere in alqa re, Cic.: se suamque aetatem curant, Plaut. – aetatem, das liebe lange Leben hindurch, zeitlebens, für immer, Komik. u. Lucil. fr. (vgl. Brix Plaut. Men. 717. Lorenz Plaut. Pseud. 493. Wagner Ter. heaut. 716). – in aetate (hominum), im (menschlichen) Leben, je zuweilen (s. Brix Plaut. trin. 24), Plaut.: verb. in vita atque in aetate, Plaut.: u. in aetate sua, Plaut. – dah. aetas mea, tua = ich, du (s. Brix Plaut. Men. 675. Lorenz Plaut. Pseud. 110), in te nunc omnes spes sunt aetati meae, Plaut.: vae aetati tuae, vae capiti atque aetati tuae, Plaut.: aliquid tulisse mali capiti atque aetati illorum, Ter. – b) ein Menschenalter (von 30, selten u. nur bei Dichtern von 100 Jahren), eine Generation, tertiam iam aetatem hominum vivebat (Nestor), Cic.: hominis aetatem durare, Liv.: vixi annos bis centum; nunc tertia vivitur aetas, Ov. – 2) die Lebenszeit, in der jmd. gerade steht, das Lebensalter, die Jahre, das Alter, u. die einzelne Altersstufe, a) eig.: α) ohne nähere Bestimmung: aetas succedit aetati, Cic.: amicitia incepta a parvis cum aetate (mit den Jahren) accrevit, Ter.: filius id aetatis, Cic.: sumus id aetatis, Cic.: u. so hoc, illuc, istuc aetatis, Komik. (s. Brix Plaut. trin. 787): aetate superiores (Ggstz. pueri), Varr. – auch (v. mehreren) im Plur., vincunt numero, vincunt aetatibus, Cic.: ambo florentes aetatibus, Verg.: homines omnium aetatium, Gell. – aetas ( wie tempus) est mit Infin., Verg.: aetas desinit, incipit mit final. Infin., Verg. – u. insbes. bald = Jugend, forma (Schönheit) atque aetas, Ter.: neque sciebat neque per aetatem (wegen der J.) potis erat, Ter.: u. so amici regis, qui propter aetatem eius in curatione erant regni, Caes.: dedecora, quae aetas ipsius (seine Jugend = er in seiner J.) pertulit, Cic.: aetatis maxime paenitebat, an seine J. stieß man sich am meisten, Liv.: qui aliquid formae, aetatis artificiique habebant (Ggstz. qui senes ac deformes erant), Cic.: carus eris Romae, donec te deseret aetas, Hor. – bald = höheres od. hohes Alter, aetatis vacatio, Nep.: aetatis excusatio, Curt.: morbo atque aetate confectus, Sall.: aetate gravis, Liv.: nusquam tantum tribuitur aetati, nusquam senectus est honoratior, Cic.: aetate (vor A.) non quis obtuerier, Plant. – bald = das gereiftere, mannbare (heiratsfähige) Alter, in aetatem venire, Liv. 42, 34, 3, pervenire, Corp. inscr. Lat. 10, 5056. – v. Lebl., aetas populorum et civitatum, Cic. de legg. 2, 9: aetates aedificiorum, Papin. dig. 30, 58: aetates tabularum, Petr. 88, 1: aetatem ferre (v. Wein), das hohe Alter vertragen, alt werden können (und doch nicht verderben), Cic. fr. bei Macr. sat. 2, 3, 2 (= Cic. fr. G. b 10 p. 344, 22 M.): so auch aetatem pati, Sen. ep. 36, 3. – β) mit näherer Bestimmung: iniens aetas, der Eintritt ins Leben (der Beginn der praktischen Wirksamkeit), Cic.: ab initio aetatis oder ab ineunte aetate, Cic.: a primo tempore oder a primis temporibus aetatis, Cic.: a prima aetate, Cic.: flos aetatis od. florens aetas, die Jugend, Cic.: bona aetas, die guten Jahre, Cic.: mala aetas, die bösen Jahre, Plaut. – ad petendum (magistratum) legitima aetas, Liv.: aetas militaris, das gesetzliche Jahr für den Kriegsdienst (das 17te), Sall.: quaestoria (das 31ste, unter Augustus das 25ste), Quint.: senatoria (das 25ste), Tac.: consularis (das 43ste), Cic. – aetas nova, die frische Jugend (Ggstz. aetas serior (das reifere Alter), Ov.: aetas integra, Afran, fr. u. Tac. (bes. aetate integrā, in der Blüte der Jugend, Pacuv. fr., Komik, u.a., s. Spengel Ter. Andr. 72): aetas iam constans, Cic., nondum constans, Suet.: media, Plaut. u. Cic. (s. Wagner Plaut. aul. 157): u. media aetas Falerni, Plin. 23, 34: firmata, Cic.: imbecilla, Sall., infirma, Cic.: pubes, Liv.: aetas iuvenilis, Augustin. ep. 36, 1: aetas virilis, s. virīlis: tenera, Liv.: adulta, Cic.: grandior, Cic.: ingravescens, Cic.: extrema, Cic.: fessa aetas, Altersschwäche, Tac.: aetate iam affectā, schon in die Jahre, Cic.: aetate exactā, im hohen Alter, Pacuv. fr., Cic. u.a.: ebenso actā aetate, Cic.: aetas decrepita, Cic.: aetas senecta, Plaut., Sall. fr. u.a.: aetas grandaeva, Aur. Vict. epit. 41, 25: longissima, Cic.: inferior, superior aetas, Cic.: aetas maior, Gell.: si iam satis aetatis ac roboris esset, Cic.: quid aetatis tibi videor? Plaut.: quibus aetas ad militandum gravior esset, schon zu alt zum Kriegsdienst, Liv.: aetatem habes opportunissimam, du stehst im besten Alter, Cic. – b) meton. = die Menschen einer Altersstufe, die Altersklasse (s. Ticher Cic. de sen. 46): vestra, Leute eueres Alters, Cic.: puerilis aetas, das Knabenalter = die Knaben, Cic.: senilis aetas, das Greisenalter = die Greise, Cael. Aur. acut. 2, 13, 90: aetas robustior, Liv.: haec aetas nostra iuris ignara est, Cic.: omnes aetates, ordines, die Leute jedes Alters, jung u. alt, Cic.: u. so omnis aetas, Liv.: puellis ut saltem parcerent, a qua aetate etiam hostes abstinerent, Liv. – II) der einer Person od. Sache nur äußerlich zufallende Anteil an der Zeit, a) im engern Sinne, das Zeitalter, die Zeit, Romuli aetas, Cic.: ab aetatis huius memoria, Cic.: clarissimus imperator suae aetatis, Liv.: nostrā aetate, Quint.: heroicis aetatibus, Cic.: illustrium hominum aetates et tempora, Cic. – meton., das Zeitalter, die Zeit = die Menschen eines Zeitalters, das Geschlecht, nostra aetas, Liv.: secuta aetas, Plin.: incuriosa suorum aetas, Tac.: quid nos dura refugimus aetas? Hor.: impia perdemus devoti sanguinis aetas, Hor.: disce tamen, veniens aetas, Ov. – poet. übtr., verborum vetus aetas, die alten Geschlechter der Wörter, die altgewordenen Wörter, Hor. de art. poët. 61. – b) im weitern Sinne, der Zeitabschnitt, die Zeit übh., aurea aetas, das goldene Zeitalter, Ov.: sempiternae saeculorum aetates, Cic. – omnia fert aetas, Verg.: quidquid sub terra est, in apricum proferet aetas, Hor.: longa aetas, die Länge der Zeit, Hor.: aetate tam longā, Flor.: aetate, durch die Länge der Zeit, infolge der Verjährung, Flor. 3, 13, 7. – / Genet. Plur. gew. aetatum; doch auch nicht selten aetatium, Liv. u.a.; vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 409.

    lateinisch-deutsches > aetas

  • 54 ambages

    ambāges, is, f. (Nomin. Sing. Tac. hist. 5, 13 H. Serv. Verg. Aen. 1, 293, aber Genet. Sing. ohne Belege b. Charis. 40, 1, sonst nur im Abl. Sing., dagegen der Plur. durch alle Kasus) (amb u. ago), das »Herumtreiben, -gehen, -laufen um etwas«, der Umgang, Umlauf, u. insofern man nicht geraden Weges auf das Ziel losgeht od. losgeführt wird, der Umgang, Irrgang, Irrweg, I) eig.: multiformi haec (luna) ambage torsit ingenia contemplantium, über den unregelmäßigen Lauf zerbrachen sich die Beschauer die Köpfe, Plin.: ibi complurium iumentorum multivii circuitus intorquebant molas ambage variā, Apul. – bes. von »Irrfahrten«, ambage remissā, Ov. – u. von den »Irrgängen« des Labyrinths, variarum ambage viarum, Ov.: itinerum ambages, Plin.: dolos tecti ambagesque resolvit, Verg. – II) übtr.: a) Umschweif, Weitläufigkeit, amb. alci narrare, Ter.: quid opus est me multas agere ambages? was soll ich viel Worte machen? Plaut.: ambages mitte, Plaut.: cum mittere ambages dictator iuberet, Liv.: missis ambagibus, ohne viele Umschweife, Hor.: ne te longis ambagibus morer, Hor. – b) die Dunkelheit, Rätselhaftigkeit, Zweideutigkeit, Rätselworte, rätselhafte od. verblümte Worte (Andeutungen), -Äußerung, ein rätselhafter Ausspruch, rätselhaftes Beginnen (s. Müller Liv. 1, 54, 8), ambages canere, von der Sibylla, Verg.: immemor ambagum, v. der Sphinx, Ov.: u. von Orakelsprüchen, Tac. u. Sen. poet.: Appio inter obscuras verborum ambages fate cecinit (v. der Pythia), Val. Max.: ambages aperire, Tac.: Macroni non abditā ambage exprobravit, Tac.: hāc facti ambage, Plin.: tacitis ambagibus, durch die rätselhaften, sinnbildlichen Andeutungen, Liv.: per ambages, in rätselhaften (sinnbildlichen) Andeutungen, Liv. – c) die Winkelzüge, Ausflüchte, Täuschungen, vix pueris dignas ambages senes ac consulares fallendae fidei exquirere, Liv.: falsi positis ambagibus oris, ohne der falsch umschweifenden Worte Beschönigung, Ov.: in his, quae exsistere solent, negotiorum ambagibus, Gell. – d) die durch eine rätselhafte Rede od. Erscheinung herbeigeführte Ungewißheit, Verlegenheit, magnā civitatis ambage, zum großen Rätsel der Stadt, Plin. 26, 9.

    lateinisch-deutsches > ambages

  • 55 anhelus

    anhēlus, a, um (anhelo) = anhelans, I) schnaubend, keuchend, lechzend, pectus, Verg., Ps. Quint. decl. u. Arnob.: equi, Verg.: senes, engbrüstige, Verg.: übtr., vires, müde, geschwächt, Stat.: u.m. Genet., longi laboris, Sil. 15, 718. – II) meton., Keuchen od. Schnauben verursachend, keuchend, ächzend, Mars, Verg.: tussis, Verg.: febris, cursus, Ov.

    lateinisch-deutsches > anhelus

  • 56 anxius

    anxius, a, um (angor), I) ängstlich (sowohl dauernd als augenblicklich, in letzterem Sinne am häufigsten), angstvoll, unruhig, besorgt vor Zukünftigem, voll peinlicher Unruhe, in peinlicher Unruhe (Spannung) lebend, zuw. auch unruhig, besorgt, bekümmert, verdrießlich, ärgerlich über schon Eingetretenes od. Vergangenes (s. Fabri zu Sall. Iug. 65, 3 u. zu Liv. 21, 1, 5), pavidus semper atque anxius, Suet.: anx. senes, Cic.: mens, Suet. u. Amm.: mentes, Hor.: in pace anxii, Tac.: anxium habere alqm, jmd. in Angst jagen, ängstigen (v. einem Umstand), Auct. b. Afr. u. Tac.: v. Lebl., anx. iudicium, Tac. ann. 1, 80: deliberatio, Amm. 14, 6, 14. – m. näherer Ang. wo? anxius animo, Sall. u. Tac.: anxius animi, Sall. fr., od. mentis, Auct. consol. ad Liv. – mit Ang. in betreff wessen? durch erga m. Akk., anxii erga Seianum, wegen S., Tac. ann. 4, 74. – m. Ang. wegen wessen? α) m. Abl., irā et metu, Sall.: gloriā eius, Liv.: curis, Liv.: Ov.: desiderio filii, Liv.: inopiā, Liv.: eā re, Suet.: tantis malis, Curt.: amoribus, Sen.; vgl. Mützell Curt. 3, 2 (6), 2. – β) m. Genet., futuri, Sen.: furti, Ov.: nepotum securitatis, Plin.: sui, Tac. – γ) m. Acc., suam iam vicem (für ihre Person) magis anxii quam eius, cui etc., Liv. 8, 35, 1: id ego non mediocriter anxius eram, Fronto ad M. Caes. 3, 13. p. 51, 18 N. – δ) m. de u. Abl., de fama ingenii, Quint. 11, 1, 50: de instantibus curis, Curt. 3, 3 (6), 2: de successore, Suet. Cal. 19, 3. – ε) m. ob u. Akk., ob crebras occursiones anxii, Dict. 2, 13: ob quae anxius, Dict. 6, 9. – ζ) m. pro u. Abl., pro mundi regno, Ov. met. 1, 182: pro eius salute, Plin. ep. 4, 21, 4. – η) m. circa u. Akk., nimis anxium esse circa verba et compositionem, Sen. ep. 115, 1. – θ) m. ad u. Akk., Lucan. 8, 592. – ι) m. ne u. Konj., Sall. Iug. 6, 3 u. 70, 5. Tac. ann. 2, 65: m. ne non u. Konj., Val. Max. 9, 3 in. – κ) m. indir. Fragesatz u. zwar mit an... an, Tac. ann. 14, 13: m. ne (enklit.)... an, Sall. Iug. 93, 1: m. quonam modo, Tac. ann. 11, 25: m. unde, *Hor. carm. 3, 5, 37: m. quid, Amm. 31, 4, 13. – II) meton.: Angst erweckend, ängstigend, peinlich, peinigend, aegritudines, Cic.: curae, Liv.: timor, Verg.: amicitia, Tac.: accessus, Plin.: elegantia orationis neque morosa (pedantische) neque anxia, Gell.: nodosae et anxiae quaestiones, Macr.: res anxiae aut tortuosae, Gell.: neutr. pl. subst., pauca quaedam scrupulosa et anxia, Gell. praef. § 13.

    lateinisch-deutsches > anxius

  • 57 appeto [1]

    1. ap-peto (ad-peto), īvī u. iī, ītum, ere, nach etw. hinlangen, I) im allg., nach etw. greifen, 1) eig.: solem manibus, Cic.: mammam, Cic.: placentam, Plin.: dextram osculis, (mit Küssen, d.i.) um sie zu küssen, nach der Hand greifen, Plin.: appeti (senes), das man ihre Hand küsse, Cic. – 2) übtr., nach etw. begehren, trachten, Verlangen haben od. tragen, zu jmd. od. etw. Neigung haben od. tragen, jmd. od. etw. suchen, sich an jmd. anzuschließen suchen (Ggstz. declinare, aspernari, fugere, refugere, recusare, reformidare), alqm, Liv.: alqm praesertim, Cic.: regnum, Cic.: societatem alcis, Sall.: alienos agros cupidissime, Cic.: amicitiam populi Rom. cupidissime, Caes.: maxume adulescentium familiaritates, Sall.: artes scaenicas studiosissime, Suet.: mortem timore (aus F.), Suet.: amariores cibos, gern essen, Vopisc.: caseum bubulum manu pressum maxime, am liebsten essen, Suet. – m. folg. Infin., ut appetat animus aliquid agere semper, Cic. de fin. 5, 55: u. so Stat. Theb. 1, 235 u. (m. Infin. Praes. Pass.) Pallad. 10, 13, 2. – II) insbes.: A) nach einem Orte hinstreben, -hingehen, ihn aufsuchen, sich nach ihm hinziehen, Europam, Cic.: v. lebl. Subjj.: mare terram appetens, sich herandrängend, Cic.: crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia appetendo loca, immer mehr Raum, Gebiet einnehmend, Liv. – B) feindlich losgehen auf usw., angreifen, anfallen, bedrohen, alqm lapidibus, Cic.: umerum gladio, Caes.: morsu Pisonis caput, den P. in den K. beißen, Tac.: gladio cercivem alcis, hauen nach usw., Curt.: alis os oculosque hostis rostro et unguibus (v. Raben), Liv.: oculos potissimum, hacken nach usw. (v. Vögeln), Plin.: missilibus appeti, beschossen werden, Curt.: filii vita infestata, saepe ferro atque insidiis appetita, Cic.: alqm iudicio, ICt. – übtr., amor me appetit, Plaut.: fata Veios appetebant, bedrohten V., brachen über V. herein, Liv.: ignominiis omnibus appetitus, Cic. – C) zur Unzucht zu verführen suchen, alqm, Sulp. Sev. chron. 1, 11, 4: feminam, ibid. 2, 1, 5: reginam, ibid. 2, 13, 8. – D) herannahen, sich nähern, herankommen, von der Zeit u. von zeitlichen Ereignissen, iam appetit meridies, Plaut.: dies appetebat septimus, quem constituerat, Caes.: tempus comitiorum appetebat, Liv.: cum lux appeteret, gegen Tagesanbruch, Caes.: iam lux appetebat, Curt.: appetente iam luce, Tac.: ubi nox appetit, Liv.: postquam et nox appetebat, Curt.: fatum appetebat, Curt.: m. Dat. (wem?), propinqua partitudo quoi appetit, Plaut. aul. 75.

    lateinisch-deutsches > appeto [1]

  • 58 apricus

    aprīcus, a, um, Adi. m. Compar. u. Superl. ( aus apericus von aperio), urspr. geöffnet, unbedeckt; dah. der milden Sonnenwärme ausgesetzt ( wie apertus dem Sonnenlichte ausgesetzt), an der Sonne befindlich, sonnig, I) eig., v. Örtl. (Ggstz. opacus), locus, hortus, Cic.: colles, Liv.: rura, Hor.: apriciora loca, Col. – subst., apricum, ī, n., der sonnige Platz, gew. im Plur. aprica, Plin.: proferre in apricum, an das Licht bringen (bildl.), Hor. ep. 1, 6, 24. – II) übtr.: 1) (poet.) gern der Sonnenwärme ausgesetzt, die Sonnenwärme-, den Sonnenschein liebend, flores, Hor. carm. 1, 26, 7: arbor, Ov. met. 4, 331: mergi, Verg. Aen. 5, 128: senes, Pers. 5, 179 (Vgl. Schol. Bern. Verg. georg. 2, 522). – 2) sonnig = heiter, caeli status, Col.: mensis, Col.: apricissimus dies, Col. – od. warm, sol, Apul.: Spiritus, Amm.: aprici flatus, Südwinde, Col.

    lateinisch-deutsches > apricus

  • 59 Aurunci

    Auruncī, ōrum, m. (= Ausones, w. s.), die Aurunker, Verg. Aen. 11, 318. Plin. 3, 56. Gell. 1, 10, 1. Amm. 30, 4, 12. – Dav. Aurunca, ae, f., eine uralte Stadt in Kampanien, magnus Auruncae alumnus, d.i. der Satiriker Lucilius, dessen Vaterstadt Suessa Aurunca (s. Suessano. I das Nähere) eine Kolonie der Aurunker war, Iuven. 1, 20. – Dav. Auruncus, a, um, zu Aurunka gehörig, aurunkisch, patres, senes, Verg.

    lateinisch-deutsches > Aurunci

  • 60 autumnus [1]

    1. autumnus, ī, m., der Herbst (die drei Monate vom Herbstäquinoktium bis zum Wintersolstitium, d.h. vom 23. Sept. bis zum 22. Dez.; nach dem landwirtschaftl. Kalender aber die Zeit vom 8. od. 13. Aug. bis zum 9. od. 14. Nov.), quae temporis quasi naturam notant, hiems, ver, aestas, autumnus, Cic.: pomifer, Hor.: gravis, Caes.: novus, adultus, praeceps, Serv. Verg. georg. 1, 43: sub autumno, Ov.: autumno (im H.), Varr., Verg. u. Plin. ep.: statim autumno, Liv.: autumno, non verno (al. non vere), Plin.: vel verno vel autumno, Suet. fr.: autumno adulto, Tac., vergente, Tac., praecipiti, Amm.: autumni tempore, Liv. u. Plin.: pestilentia autumni, Caes.: autumni aestus, frigora, Verg.: autumni fere tempus erat, Liv.: Plur. autumni, Hor. carm. 2, 14, 15. Ov. met. 1, 117. Mart. 9, 2, 1: meton., septem autumni, sieben H. = sieben Jahre, Ov. met. 3, 326 sq.: senes autumni, alte (reife) Herbstgaben, -früchte, Mart. 3, 58, 7. – / autumpnus geschr. b. Suet. fr. 122 R.

    lateinisch-deutsches > autumnus [1]

См. также в других словарях:

  • Senés — Escudo …   Wikipedia Español

  • Senés — Drapeau Blason …   Wikipédia en Français

  • SENES — quanti olim a Romanis habiti sint, testatur A. Gell. l. 2. c. 15. ubi eos in omni loco, inque omni specie honoris, priores potioresque habitos fuisse, scribit Hinc, cum Valerius Publicola collegam sibi Lucretium, Lucretiae Patrem, subrogâsset,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Senes — (lat., Plural von Senex), Greise. S. coëmtiales, Sklaven, welche, weil man wegen ihres Alters nicht hoffen durfte für sie einen Käufer zu finden, in größeren Partien verkauft, od. bessern als Zugabe mitgegeben wurden. S. ad coëmtiones, Greise,… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Senès — Senés n. de l. Senez Alpes de Haute Provence …   Diccionari Personau e Evolutiu

  • Senés — Infobox City official name = Senés, Spain nickname = motto = imagesize = image caption = image mapsize = map caption = subdivision type = Municipality subdivision name = Almería leader title = Mayor leader name = Francisco Javier Sola Golbano… …   Wikipedia

  • Senés de Alcubierre — Bandera …   Wikipedia Español

  • Senés de Alcubierre — Vue générale …   Wikipédia en Français

  • Şenes Erzik — was born in the Black Sea town of Giresun on 18 September 1942. He is best known for his work in Turkish and European football, and is a UEFA vice president. He was educated at Robert College in Istanbul, where he finished high school section and …   Wikipedia

  • Senes Erzik — Şenes Erzik (* 18. September 1942 in Giresun, Türkei) ist der Vizepräsident der UEFA. Nach dem Abschluss der Boğaziçi Universität in Istanbul arbeitete er für die Sınai Yatırım ve Kredi Bank und die UNO. Später wechselte er dann zum türkischen… …   Deutsch Wikipedia

  • Şenes Erzik — (* 18. September 1942 in Giresun, Türkei) ist einer der Vizepräsidenten der UEFA. Erzik besuchte das Robert College. Nach dem Abschluss der Boğaziçi Universität in Istanbul arbeitete er für die Sınai Yatırım ve Kredi Bank und die UNO. Später… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»