Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

(mouth)

  • 101 MÚLI

    m.
    1) muzzle, snout;
    2) projecting mountain, ‘mull’.
    * * *
    a, m. [mid. H. G. mûl; Germ. maul], prop, a muzzle, snout (= trjóna), whence the mouth of beasts; göltr með járnuðum múla, of a war-engine, Sks. 395; búinn múlinn með járni, Róm. 292; harð-múla, hard-mouthed. Germ. hart-mäulig; kol-múlugr, black-mouthed: múlaðr, adj. = Lat. rostratus: múla-stykki, n. a smith’s vice, Vm.; korna-múli, a nickname, Landn.
    II. [Scot. mull; Shetl. and Orkn. mule], a jutting crag, between two dales, fjords, or the like; hann snýr þegar af leiðinni ok upp á múlann ok svá eptir hálsinum milli Hrafnkelsdals ok Jökuldals, Hrafn. 20, very freq. in Icel.; fjalls-múli, a mountain peak; Digri-múli, Seljalands-múli, Landn.: as also in numberless local names. Múli, Múla-fjall, Múla-eyjar, Múla-sveit, Landn., map of Icel.; so the Mull of Cantire = Satiris-múli, Mull of Galloway, the Mull-head in the Orkneys, and the like, local names given by the Norsemen; perh. also the island of Mull, whence Mylskr, adj. = a man of Mull, Fms. vii. 42 (in a verse).

    Íslensk-ensk orðabók > MÚLI

  • 102 ná-bjargir

    f. pl. ‘lyke-help,’ see nár; in the phrase, veita e-m nábjargir, to lend one ‘lyke-help,’ i. e. to close the eyes, mouth, and nostrils of a person immediately after death; hví hefir þú eigi veitt honum nábjargir er opnar eru nasirnar, why hast thou not lent him the ‘lyke-help,’ for the nostrils are open? Nj. 154; hann bað hvern varask at ganga framan at honum meðan honum vóru eigi nábjargir veittar, Eb. 70; hann lagði hann niðr í setið ok veitti honum þá nábjargir, Eg. 398, Bret. 32; cp. the Gr. ἰδων δε ὑ Κρίτων ξυνέλαβε το στόμα τε και τους ὀφθαλμούς (but not the nostrils as in the Northern rite), Plato’s Phaedo (sub fine); whereas with the Norsemen the closing the nostrils was indispensable, whence the phrase, lúka nösum, to have the nostrils shut = to die, see nös (nasar).

    Íslensk-ensk orðabók > ná-bjargir

  • 103 op

    * * *
    n.
    1) shout, shouting, crying (þá varð óp mikit at lögbergi ok úhljóð);
    2) weeping, crying (sló síðan ópi á barnit).
    * * *
    n. an opening, mouth, of a bag or the like; binda fyrir opið (poka-op), freq. in mod. usage, but does not occur in old writers.

    Íslensk-ensk orðabók > op

  • 104 orða-staðr

    m.; görðu Svíar kurr mikinn ok mælti hverr í orðastað annars, one spoke like the other, they harped on the same word, Fms. iv. 368:—tala í annars orðastað, to speak as the mouth-piece of another.

    Íslensk-ensk orðabók > orða-staðr

  • 105 orð-hof

    n. the word-sanctuary, i. e. the mouth, Stor.

    Íslensk-ensk orðabók > orð-hof

  • 106 oss

    (gen. óss, pl. ósar), m.
    1) mouth or outlet of a river or lake (Danubius fellr með sjau ósum til sjófar);
    2) fountain-head (at ósi skal á stemma).
    * * *
    acc. and dat. pl. from vér; see ek (C. 2. γ).

    Íslensk-ensk orðabók > oss

  • 107 rang-muðr

    m. wrong-mouth, a nickname, Orkn.

    Íslensk-ensk orðabók > rang-muðr

  • 108 RÖK

    * * *
    n. pl.
    1) reason, ground, origin (nú skal segja, af hverjum rökum heiðnir menn héldu jól);
    2) wonder, marvel; forn r., great things of yore; firrist (imperat.) æ forn r. firar, let bygones be bygones; stór r., mighty things, great marvels; tíva r., the life and doings of the gods; þjóða r., origin, creation of mankind; í aldar r., at the end of the world; ragna r., see ragnarök.
    * * *
    n. pl. [O. H. G. rahha = sentence, judgment; the word is prob. akin to rakna, rak-, rekja, réttr]:—a reason, ground, origin; segja nokkur rök frá Dróttins-degi, Leiðarv. 5; nú skal tína nokkut um rök tiðanna, 625. 164; af þessum rökum hófsk sjá hátíð, Hom. 132; enn eru regulares, er upp hefjask af enum sömum rökum, Rb. 124; ek skal víss verða af hverjum rökum úrar-horn er upp runnit, Fas. iii. 633; nú skal segja af hverjum rökum heiðnir menn héldu Jól sín, Fb. i. 564, Hom. (St.); nú eru þessi rök til, hví Guð vildi, Mar.; Dróttinn sýndi þeim flest rök sinnar dýrðar á þessum degi, Hom. (St.); fvrra dag sögðum vér nakkvat frá tvennum rökum hátíðar þeirrar, id.
    2. a wonder, sign, marvel; vér vitum at hann (Christ) var borinn með myklum rökum, en þó var hann með meirum tákmun skírðr, Hom. 56; önnur rök þau sem Guðspjöll segja, 686 B. 14; spá-sögur ok þau rök er hann (Christ) sýndi í heimi, 625. 163; forn rök, great things of yore; var haldit fyrir speki ok spádóm flest þat er hón (the prophetess) sagði af fornum rökum, Fb. i. 77; firrisk æ forn rök fírar, i. e. let bygones be bygones, Ls. 25; stór rök, mighty things; stór verða rök, rignir bióði, Merl. 2. 31; sjá þessi rök þrennar aldir, 2. 77; ráða mörg rök, to foretell many events, 1. 2:—alda rök, the beginning, the creation of the world, Edda i. 36; but also of the end of the world, dooms-day, Vþm. 39; þjóða rök, the origin, creation of mankind; sv;á þundr um reis (not reist?) fyrir þjóða rök, thus Th. arose ere the memory of man, Hm. 146; tíva rök, the life and doings of the gods, Vþm. 38, 40, 42.
    3. the old phrase, ragna rök, the history of the gods and the world, but esp. with reference to the last act, the last judgment, doom’s-day, weird of gods and the world; feigum munni mælta ek mína forna stafi ok um ragna rök, with ‘fey’ mouth I spake my old saws of the life and fate of the gods, Vþm. 55; eru þat svik ein er ek sjá þykkjumk eða ragna rök, ríða menn dauðir, is what I behold a delusion or is it the last day, do dead men ride? Hkv. 2. 38, 39; unz ragna rök rjúfendr koma, Vtkv. 14; fram sé ek lengra um ragna rök röm, Vsp. 40; görðisk (= görðusk) rök ragna, it was as if the world’s end was at hand, Am. 22,—thus always in old poems, with the sole exception of Ls. 39, see rökr.

    Íslensk-ensk orðabók > RÖK

  • 109 SALR

    (gen. salar, pl. salir, acc. sali), m. room, hall (skjöldum er s. þakiðr).
    * * *
    m., gen. salar, dat. sal, plur. salir, acc. sali, [cp. Ulf. saljan = μένειν, and saliþwos = μονή, ξενία; A. S. seliða; Germ. saal; Swed.-Dan. sal]:—a saloon, hall; ór þeim sal, Vsp. (Hb.) 20; inn í sal, Hým. 10; salar gafl, the house-front, 12, Vkv. 7, Hðm. 32; salar steinar (the pavement?), Vsp. 5; endlangan sal, Vkv. 15; endlanga sali, Skm. 3; sali fundu auða, Vkv. 4; taug-reptan sal, Hm. 35; salr ór gulli, … sal sá hón standa … sá salr, Vsp. 43, 44; í sal, Gkv. 2. 24, Gm. 14: sali (acc. pl.),5, 6, 12, 16; skjöldum er salr þakíðr, 9; okkarn sal, Skm. 16; til sala várra, Skv. 2. 13; kom hann at sal, Rm. 23; nú skínn sól í sali (acc. pl.), Alm. 36; Suptungs salir, giant-hall, Hm. 104; í Óðins sali, Em. 2, 3; Svölnis salr = Walhalla, Lex. Poët.; í lýða sölum, in dwellings of men, Skv. 2. 3; salr ausinn moldu, of a cairn, Fas. i. (in a verse); at mitt lík ok þitt væri borit í einn sal, Edda (in a verse); dísar-salr (q. v.), of a temple: poët. compds, hjarta-salr, ‘heart-hall;’ salr þindar, = the breast; mergjar-s., ‘marrow-hall.i. e. the bone; dóma dæmi-s., ‘speech-ball,i. e. the mouth, Eb. (in a verse); fjalla-s., heiða-s., fell-hall, heath hall, i. e. the sky; grundar-s. = the earth; mána-s., ‘moon-hall;’ sólar-s., ‘sun-hall;’ röðla-s., ‘star-hall,i. e. the heavenly vault, Lex. Poët.; sanda-s., the sea, id.: as also berg-s., fold-s., há-s., heims-s., hregg-s., regn-s., the mountain-hall, earth-hall, high-hall, world-hall, tempest-hall, etc., i. e. the sky, id.; drjúpan-salr, ‘dripping-hall,i. e. the clouded sky. Alm.; dökk-s., ‘ dark-halli. e.the sea; auð-s., ‘treasure-hall,Fsm.
    II. in local names, Sal-angr, Sal-björn (an island), Upp-salir, Fen-salir, Fb. iii, Hkr., Edda: in pr. names, of men, Sal-garðr; of women, Sal-björg, Sal-dís, Sal-gerðr, Landn., Fb. iii.
    COMPDS: salbjartr, saldrótt, salgarðr, salgaukr, salgofnir, salhús, salkonur, salkynni, salakynni, salvörðr, salþjóð.
    ☞ This word with its compds is obsolete in old prose writers, and only used in poets, for Edda 12 is a paraphrase from a poem.

    Íslensk-ensk orðabók > SALR

  • 110 SÁLA

    * * *
    f. sale; hafa (eiga) e-t til sölu, to have on sale, for sale.
    * * *
    u, f., also later form sál, f., gen. sálar, which form prevails in mod. usage, but the old writers prefer the weak form, thus sála, Hom. 31, 89; gen. sing. sálu, K. Á. 76; dat. sálu, passim (e. g. Hallfred, l. c.); acc. sáluna, Fms. viii. 252. v. l.; pl. sálur, Stj. 243, Hom. 30, MS. 671. 5, Sks. 99 C; gen. pl. sálna, H. E. i. 499, passim. The word is certainly Teutonic, but hardly Scandinavian, and was probably adopted from the Saxon with the introduction of Christianity; it is therefore only used in a religious and ecclesiastical sense: it first occurs in Hallfred (ef sálu minni vissak borgit); it never occurs in heathen poems, for the sálfastr, in Gísl. 120 (where, however, it is put in the mouth of a ‘prime-signed’ man) is, like other verses in that Saga, of later composition (12th century): [Ulf. saiwala = ψυχή; A. S. sawl and sawle Engl. soul; Hel. seola; O. H. G. sala, etc.]:— the soul; sálin, líkamr ok sála, Hom. 89; allra þeirra sálir, Gþl. 69, passim in old and mod. usage, N. T., Pass., Vídal.
    B. In COMPDS, in old writers sálu-, not sálar-: sálu-bati, a, m. = sálubót, Bs. ii. 147. sálu-bót, f. the soul’s health, Hkr. ii. 347, Grág. i. 144, 202, Fms. vii. 76. sálu-búð, f. a ‘soul’s booth,’ hospital, Thom. sálu-eldar, n. pl. funeral fires, Róm. 211, 234. sálu-félag, n. ‘soul’s communion,’ Fb. i. 268. sálu-gipt and sálu-gjöf, f. a soul’s gift, B. K. 55, 110, Grág. i. 202, K. Á. 72, Vm. 143, Jm. 3. sálu-Háski, a, m. ‘soul’s danger,’ perdition, Stj. 21, Dipl. ii. 14, (sálar-háski, id., Sturl. i. 122, Sks. 447.) sálu-hjálp, f. ‘soul’s help,’ salvation, Orkn. 492, N. T., Pass., Vídal. sálu-hlið, n. a ‘soul’s gate,’ a lich-gate, Ísl. Þjóðs. i. 282. sálu-hús, n. a ‘soul’s house,’ hospital, Stj. 216. sálu-messa, u, f. a ‘soul’s mass,’ requiem, Bs. i. 712, Vm. 30, 144, Dipl. iv. 8, Pm. 97. sálu-sár, n. ‘soul’s wound,’ Hom. 70. sálu-skaði, a, m. ‘soul’s scathe,’ perdition, Fms. Hi. 170. sálu-stofa, u, f. = sáluhús, Kálfsk., Boldt. sálu-tíðir, f. pl. = sálumessa, Fms. x. 149, Bs. i. 173, 712, Stat., D. N., Stj. 238; sálutíða-kver, Pm. 14. sálu-tjón, n. ‘soul’s-tine,’ perdition, Sks. 358, Bs. ii. 68. sálu-þarfligr, adj. useful for the soul, Stat. 291. salu-þurft, f. the soul’s need, H. E. i. 252, Hom. 92. sálu-þörf, f. id., Hom. 158. sálu-öl, n. a funeral feast, N. G. L. i. 14. sálu-öldr, n. = sáluöl (see erfi, which is the heathen word), N. G. L. i. 15. ☞ In mod. compds sometimes sálar-, but sálu-hjálp, -hlið, -messa, not sálar-hjálp, etc.

    Íslensk-ensk orðabók > SÁLA

  • 111 síkr

    m. [Ivar Aasen sik; Swed. sik, små-sik]:—corregonus lavaretus, a kind of salmon, Edda (GL), Lex. Poët.; hence sík-tól, plur. from tál, in the verse in Kristni S., = the ‘sík-treachcry’ = the bait; halda sík-tólum í boðnar smiðju = to take the bait into the mouth, cp. gína flugu in the next verse.

    Íslensk-ensk orðabók > síkr

  • 112 skelpa

    f. wry face (gera skelpur).
    * * *
    u, f. [skálpr], a wry face; in the phrase, göra skelpur, to make a wry mouth, in crying, Fb. i. 566.

    Íslensk-ensk orðabók > skelpa

  • 113 SLÁ

    * * *
    I)
    (slæ; sló, slógum; sleginn; pret. also sleri), v.
    1) to smite, strike (slá e-n högg, kinnhest);
    2) slá hörpu, fiðlu, to strike the harp, fiddle;
    slá leik, to strike up, begin, a game;
    slá vef, to strike the web, to weave;
    3) to hammer, forge (slá gull, silfr, sverð);
    slá e-t e-u, to mount with (járnum sleginn);
    4) to cut grass, mow (slá hey, töðu, tún, eng);
    5) to slay, kill (síns bróður sló hann handbana);
    6) fig., slá kaupi, to strike a bargain;
    slá máli í sátt, to refer a matter to arbitration;
    slá hring um, to surround;
    slá manngarð, mannhring, to form a ring of men round;
    slá eldi í e-t, to set fire to;
    slá landtjöldum, to pitch a tent, or also, to strike a tent, take it down;
    slá festum, to unmoor a ship;
    slá netjum, to put out the nets;
    slá hundum lausum, to slip the hounds;
    7) with preps.:
    slá e-t af, to cut off;
    slá e-n af, to kill, slaughter;
    slá á e-t, to take to a thing;
    slá á glens ok glúmur, to take to play and sport;
    slá e-u á sik, to take upon one-self;
    slá á sik sótt, to feign illness;
    slá á sik úlfúð, to show anger or ill-will;
    ekki skaltu slíku á þik slá, do not betake thyself to that;
    impers., sló á hann hlátri, he was taken with a fit of laughter;
    sló ótta á marga, many were seized with fear;
    því slær á, at, it so happens that;
    ljóssi sleri (= sló) fyrir hann, a light flashed upon him;
    slá í deilu, to begin quarrelling (eitt kveld, er þeir drukku, slógu þeir í deilu mikla);
    impers., slær í e-t, it arises;
    slær þegar í bardaga, it came to a fight;
    slá niðr e-u, to put an end to;
    nú er niðr slegit allri vináttu, now there is an end to all friendship;
    slá sér niðr, to lie down, take to one’s bed;
    slá e-n niðr, to kill;
    slá e-u saman, to join (þeir slá þá saman öllu liðinu í eina fylking);
    slá til e-s, to aim a blow at one, strike at one;
    slá undan höfuð-bendunum, to slacken the stays;
    slá e-u upp, to spread a report;
    slá upp herópi, to raise the war-cry;
    impers., loganum sló upp ór keröldunum, the flame burst out of the vessels;
    slá út e-u, to pour out (þá er full er mundlaugin, gengr hón ok slær út eitrinu);
    slá e-u við, to take into use (þá var slegit við öllum búnaði);
    slá við segli, to spread the sail;
    ek hefi þó náliga öllu við slegit, því er ek hefi í minni fest, I have put forth almost all that I recollected;
    slá beizli við hest, to put a bridle on a horse;
    e-u slær yfir, it comes over, arises (slær yfir þoku svá myrkri, at engi þeirra sá annan);
    8) refl., slást;
    (sláða, sláðr), v. to bar (hliðit var slát rammliga).
    (pl. slár), f. bar, bolt, cross-beam (slá ein var um þvert skipit).
    * * *
    pres. slæ, slær, slær; pl. slám (m. sláum), sláið, slá: pret. sló, slótt, slóttú (mod. slóst, slóstu), sló; pl. slógu (slósk = slógusk, Sturl. ii. 208 C): subj. slægi: imperat. slá, sláðú: part. sleginn: a pret. sleri or slöri occurs as a provincialism in the old vellum Ágrip—sløru, Fms. x. 403; sleri, 394; slæri, i. e. slöri, 379: [Ulf. slahan = τύπτειν, παίειν; A. S. sleân, slæge; Engl. slay; Dan.-Swed. slaa; O. H. G. slahan; Germ. schlagen.]
    A. To smite, strike, Dropl. 13; slá með steini, Fms. viii. 388; slá e-n til bana, ii. 183; slá e-n högg, kinnhest, i. 150, ix. 469, 522, Ld. 134; slá knött, Vígl. 24; slá til e-s, to strike at one, Finnb. 306, Sturl. ii. 24 C; slá í höfuð e-m, Fms. v. 173.
    2. slá hörpu, fiðlu, to strike the harp, fiddle, Vsp. 34, Fdda 76, Am. 62, Bs. i. 155, Fb. i. 348, Fms. vii. 356 (in a verse), Sks. 704, Grett. 168 (hörpu-sláttr); slá hljóðfæri, Fms, iii. 184; slá slag, to strike up a tune; hann sló þann slag, … sló hann þá Gýgjar-slag… þann streng er hann hafði ekki fyrr slegit, Fas. iii. 222, 223, cp. drápa and drepa: slá leik, to strike up for a dance or game to begin, hann sá at leikr var sleginn skamt frá garði, Sturl. ii. 190; so in embroidery (see borð), slá danz, 117, Karl. 52: slá eld, to strike fire, Fms. ix. 234: slá vef, to strike the loom, in weaving, xi. 49, Darr.; slá borða, Fas. i. 193, 205.
    3. to hammer, forge; slá hamri, Vkv. 18; slá sverð, Þiðr. 21; slá þvertré af silfri í hofit, Landn. 313; slá saum, Fms. ii. 218, ix. 377, Stj. 451; hann sló gull rautt, Vkv. 5; slá herspora, Fms. vii. 183; sleginn fram broddr ferstrendr, Eg. 285; slá öxar eða gref, Stj. 451: to mount, járnum sleginn, Fms. v. 339, Fas. iii. 574: to strike off, of coin.
    4. to mow, cut grass; slegin tún, Nj. 112; þrælar níu slógu hey, Edda 48; ek mun láta bera út ljá í dag ok slá undir sem mest … slá töðu, Eb. 150, Fb. i. 522; slá teig þann er heitir Gullteigr, Ísl. ii. 344; slá afrétt, Grág. ii. 303; slá eng, 281, Gþl. 360: absol., þeir slóu (sic) allir í skyrtum, Ísl. ii. 349, Grág. ii. 281.
    5. to slay, smite, kill, Stj. passim, but little used in classical writings, where drepa is the word; sverði sleginn, 656 C. 4; slá af, to slay. Bs. ii. 56, 89, Stj. 183; slá af hest, to kill a horse, send it to the knacker: to smite with sickness, slá með likþrá, blindleik, blindi, Stj.; harmi sleginn, Fms. iii. 11.
    II. metaph. phrases; slá kaupi, to strike a bargain, Ld. 30, Fms. ii. 80; slá máli í sátt, to put it to arbitration, Fms. x. 403; slá kaupi saman, Fb. ii. 79: slá fylking, to dress up a line of battle, Fms. viii. 408; slá öllu fólki í mannhringa, x. 229; slá hring um, to surround, Nj. 275. Fas. ii. 523; slá manngarð, mannhring, to form a ring of men round, Eg. 80, 88, Fms. viii. 67, x. 229; eldi um sleginn, Sól.: slá í lás, to slam, lock, Sturl. i. 63: slá eldi í, to set fire to, Fms. vii. 83, xi. 420, Hdl. 47; slá beisli við hest, to put a bridle in a horse’s mouth. Fas. ii. 508: slá landtjöldum, to pitch a tent, Eg. 291, Fms. ii. 264; or also, to strike a tent, take it down, Fær. 147; slá landtjalds-stöngunum, to loosen them, Hkr. i. 26; slá festum, to unmoor a ship, ii. 222, Fms. viii. 288, 379; slá undan höfuð-bendunum, to slacken the stays, Al. 67; slá netjum, to put out the nets. Bs. ii. 145; slá hundum (or slá hundum lausum, Fms. ii. 174, x. 326), to slip the hounds, Hom. 120.
    2. with prepp.; slá e-n við, to display; slá við segli, to spread the sail, Fas. ii. 523; þá var slegit við öllum búnaði, all was taken into use, Fms. x. 36; ek hefi þó náliga öllu við slegit, því er ek hefi í minni fest, I have put forth all that I recollected, Bs. i. 59: slá e-n upp, to spread a report (upp-sláttr), Fms, viii. 232, ix. 358: slá niðr, to throw down, Hom. 110; hann sló sér niðr, he lay down, Fms. ii. 194; hann slær sér niðr ( takes to his bed) sem hann sé sjúkr, Stj. 520; nú er niðr slegit allri vináttu, an end to all friendship, Fms. vi. 286, xi. 72: slá út, to throw out, N. G. L. i. 31; slá út eitrinu, to pour it out, Edda 40: slá saman liðinu, to join the army, Fms. x. 268: slá upp ópi, to strike up, raise a cry, viii. 414, Fb. ii. 125: slá í sundr kjöptunum, ii. 26: slá á e-t, to take to a thing; slá á glens ok glímur, he took to play and sport, Fms. ii. 182; hann sló á fagrmæli við þá, begun flattering, Nj. 167; slá í rán, to betake oneself to robbery, Stj. 400: slá á heit, to take to making a vow, Fs. 91: slá á, to take on oneself; slá á sik sótt, to feign illness, Fms. vi. 32; slá á sik úlfúð, to show anger, ill-will, Eb. 114; skaltú ekki slíku á þik slá, at þrá eptir einni konu, do not betake thyself to that, Ísl. ii. 250: slá e-u af, to put off; eg hefi slegið því af.
    III. impers., it strikes or breaks out to a thing, i. e. the thing happens; loganum sló út um keröldin, flames broke out round the casks, Fms. i. 128; þá sleri ljósi fyrir hann sem elding væri, x. 394; sló á hann hlátri, he was taken in a fit of laughter, vii. 150; sló ópi á herinn, the men fell a-shouting, viii. 225; þá sleri á uþefjani ok ýldu, x. 379; sló þá í verkjum fyrir brjóstið, Sturl. ii. 127 C. Bs. i. 119; sló þá felmt ok flótta á liðit, the men were panic-stricken and took to flight, Fms. i. 45; þótt þunga eðr geispa slái á hana, vi. 199; sló mikilli hræðslu á konu þá, viii. 8; sló ifa í skap honum, 655 xii. 3, Stj. 424; því slær á ( it so happens), at hann réttir höndina í ljósit, Bs. i. 462; slær þegar í bardaga, it came to a fight, Fms. xi. 32; sló með þeim í mestu deilu, x. 99; í kappmæli, Fb. i. 327; hér slær í allmikit úefni, Nj. 246; var mjök í gadda slegit, at hann mundi fá hennar (cp. Dan. klapped og klart), 280; þá sló því á þá, at þeir fóru í á með net, Bs. i. 119.
    B. Reflex. to throw oneself, betake oneself; slósk hón at fram eldinum, she rushed to the fireside, Fms iv. 339; slásk á bak e-m, to go behind another, Sturl. i. 197 C; slásk aptr, to draw back; gæta þess at eigi slægisk aptr liðit, Ó. H. 214; þeir kómu í Valadal, ok slósk (sic = slógusk) þar inn, broke into the houses, Sturl. ii. 208 C; þá slógusk í Suðreyjar víkingar, Vikings infested, invaded the islands, Fms. i. 245; slásk í för með e-m, to join another in a journey, xi. 129; ef nokkurr slæsk í mat eðr mungát, ok rækir þat meirr enn þingit, Gþl. 15; hann slósk á tal við Guðrúnu, entered into conversation with G., Nj. 129; slásk í sveit með e-m, Ó. H. 202; slásk á spurdaga við e-n, to ask questions, Sks. 302 B; slásk á svikræði, Fms. vi. 179. ☞ The slæsk in Ld. 144 is an error for slævask, see sljófa.
    II. recipr. to fight; hann slóst við Enska í hafi, Ann. 1420, cp. Dan. slaaes, but it is unclass., for berjask is the right word.
    III. part. sleginn; með slegnu hári, with dishevelled hair, Finnb. 250: hón var mörgu sleginn, whimsical, Gþl. 3 (= blandin): sleginn, surrounded, Akv. 14, 29; sleginn regni, beaten with rain, Vtkv. 5: sleginn, coined, N. G. L. i. 5.

    Íslensk-ensk orðabók > SLÁ

  • 114 sletta

    * * *
    (-tta, -tt), v.
    1) to slap; hann sletti flötu sverðinu um herðar honum, he slapped him with the flat of the sword;
    2) to dash, splash (A. þreif upp skyrkyllinn ok sletti framan í fang Grettis).
    * * *
    1.
    t, [from slá, slag, as a kind of iterative], to slap, dab, with dat.: of liquids—skvetta, taka spann fullt vatns ok sletta á þau, N. G. L. i. 358; hann þreif upp skyrkyllinn ok sletti framan í fang hans, Grett. 66 new Ed.; hann sletti í munn sér skegginu, he slapped the beard into his mouth, Dropl. 25; heir slettu eptir henni svipu, Bs. i. 453; hann sletti flötu sverðinu um herðar honum, slapped him with the flat of the sword, Sturl. ii. 60, Fas. iii. 102, Þorf. Karl. 428; slettust fitjarnar um hellis-gólfit, Fas. iii. 386: þeir mega sletta skyrinu sem það eiga, see skyr: in mod. usage sletta expresses bespattering with slabby matter, skvetta with pure fluids.
    2.
    u, f. a dab, spot; blek-s., a blot of ink; bak-s., q. v.

    Íslensk-ensk orðabók > sletta

  • 115 slokr

    n. the slaver, saliva, from the mouth of animals.

    Íslensk-ensk orðabók > slokr

  • 116 sparri

    a, m. a spar or gag; setja sparra í munn, N. G. L. i. 80; góm-s., a mouth-gag, Geisli, Edda: a spar of timber, D. N. iii. 871.

    Íslensk-ensk orðabók > sparri

  • 117 STINGA

    * * *
    (sting; stakk, stungum; stunginn), v.
    1) to thrust, stick, with dat. (hann stakk niðr merkinu í eldinn); s. niðr nösum, to bite the dust; s. við fótum, to stop short;
    2) to stab, with acc.; s. augu ór höfði manns, s. út augu e-s, to put out one’s eyes; impers., stingr mik í hjartat, my heart aches; s. e-n af, to make away with one; s. af stokki við e-n, to push away, cut one short; s. af um liðveizlu, to refuse to grant help;
    3) refl., stingast til e-s, to thrust oneself forward (þú hefir mjök stungizt til þessa máls).
    * * *
    sting, pret. stakk, stakkt (stakst), stakk, pl. stungu; subj. styngi; imperat. stikk, stikktú; part. stunginn: [Goth. stiggan; A. S. stingan; Engl. sting, stick, and stitch; Germ. stechen; Dan. stikke]:—to sting, stick, stab; maðr stingr á manni stauri, stöngu eða öxar-skapti, eða spjótskapti, N. G. L. i. 69; hann stakk öxar-skaptinu á Þrándi, Eg. 717; hann stakk við forkinum, 220; s. höndum við e-m, Finnb.; stinga við fótum, to put the foot forward, of one suddenly stopping, Finnb. 300; hann stingr niðr atgeirinum, Nj. 83; hann stakk niðr merkinu í jörðina, he stuck the pole fast, Fms. viii. 363; hann stakk sverðinu í bug hringinum, Eg. 306; at Búi hafi stungit stúfunum í hringa kistnanna. Fms. i. 178; stikk stafs-broddi mínum í vatnið, Landn. 251; stikk mér í, kvað reka, Fms. vii. 115 (stikk í mér, Mork. l. c.); Þórólfr stakk þar sverðinu, Ld. 204; hann stakk því í munn sér, stuck it in his mouth, Eb. 242; stakk hendinni í eldinn, Bs. i. 341.
    2. naut., stinga stafni, to stick to the stem, to stick close to; Baglar stungu stófnum at nesinu, Fms. ix. 45; varðmenn sjá land svá nær at þeir stungu nær stafni at, Ld. 76; þeir stinga at stafni, Finnb. 232, 254; hann stakk stafni á milli ok skips Sigurðar, Fms. vii. 264; stinga saman stöfnum, to come to close quarters, in a sea battle, xi. 131.
    3. to stab; stinga augu ór höfði manns, Grág. ii. 11, Fs. 99, Fms. vii. 185; s. augat brott, Bs. ii. 177; þeir stungu raufar á hásinum þeirra, Hrafn. 20; hann stakk í lófa sér, Eg. 211; of a stitch of pain, svá stingr mik í hjartað, Bs. i. 810 (stingi).
    4. metaph. to sting, instigate; stakk hana náttúran til þess, Skálda.
    5. phrases, stinga nösum niðr, to bite the dust, Flóv. 41, Fas. i. 41; stinga saman nefjum, Grett.; s. nefi í feld, Fms. x. 401 (see nef); stinga e-n af, to thrust one through, slay, Ld. 262 (Germ. abstecben); s. e-n af stokki, to spear, slay with a spear, Nj. 166; stinga e-m sneið (see sneið), Fms. iv. 310; stinga e-n, to sting, goad, to blame, Fms. viii. 369; s. at e-m, to have a hit at, Skíða R. 124.
    II. reflex.; þú hefir mjök stungizk til þessa máls, thou hast stuck to, meddled with the case, Ólk. 36: in mod. usage, to stick fast, nálin hefir stungizt í koddann, hnífrinn stakst á oddinn, of a knife dropping on its point; stingast á höfuðið, to make a somersault; stakkst á hnífil feigðar-far, the boat sank stem foremost, Stef. Ól.
    2. part. stunginn, gramm. dotted, pointed, Skálda 178 (see introduction to letters G and T).

    Íslensk-ensk orðabók > STINGA

  • 118 STRAUMR

    (-s, -ar), m. stream, current (veðr var hvast ok straumar miklir); við strauminum, against the current (reið J. við strauminum, en B. forstreymis); reka fyrir strauminum, to drift with the tide; brjóta straum fyrir e-u, to break the stream for a thing, bear the brunt, prepare the way.
    * * *
    m. [a common Teut. word; A. S. streâm; Germ. strom; Dan. ström]:—a stream, current, race, of the sea, the tide, a river, Rb. 438; ullar-lagð rak fyrir strauminum. Edda 74; straumr var í sundinu, Fms. i. 93; sigla þeir inn at straumum (of the currents through the belt of islands which bar the mouth of Hvamm-firth in western Icel.) í þann straum er hét Kolkistu-straumr, sá er í mesta lagi þeirra strauma er á Breiðafirði eru, Ld. 56; misganga straumanna, Orkn. 266; fyrir veðri eðr fyrir straumi, Grág. ii. 384: in the phrase, brjóta straum fyrir e-u, to break the stream for one, bear the brunt, Karl. 136, Orkn. 344.
    2. of the tide; Gunnsteinn segir at þá skipti straumum ( change of tide) ok mál væri at sigla, Ó. H. 136; stór-straumr, a spring-tide; smá-straumr, a neap-tide.
    II. in local names, Straumr, Straum-fjörðr, Straum-nes, Landn. strauma-skipti, n. pl. the change of spring-tides, Fms. iv. 304.

    Íslensk-ensk orðabók > STRAUMR

  • 119 Svölðr

    f. a local name of a current (not an island) near Hiddense (Héðins-ey) west of Rügen; prob. a rendering of a Wendish name, the Swelchie, whirlpool (?); fyrir Svölðar minni, before the mouth of S.; and ‘fyrir Svölð,’ Edda 83, also Knytl. S. ch. 120, 122; see the conclusive essay on the place and date of this battle by Mr. Jörgensen, in Aarb. for Nord. Oldk. og Hist. 1869; to which add, that ‘Héðins-ey’ actually occurs, although disguised, in Hallfred’s poems, composed immediately after the battle, viz. ‘á víðu sundi Héðins-eyjar’ for ‘Héðins-meyjar’ of the MSS.; and breiðan bekk Héðins ‘rekka’ of the same poem (Fs. 218, 219, verses 12, 15, being a local name, not a kenning).

    Íslensk-ensk orðabók > Svölðr

  • 120 TEMPS

    f. the river Thames; Tempsar bakki, -síða, -minni, the bank, mouth of the T., O. H. L. (in a verse), Fms. xi. 195.

    Íslensk-ensk orðabók > TEMPS

См. также в других словарях:

  • Mouth — (mouth), n.; pl. {Mouths} (mou[th]z). [OE. mouth, mu[thorn], AS. m[=u][eth]; akin to D. mond, OS. m[=u][eth], G. mund, Icel. mu[eth]r, munnr, Sw. mun, Dan. mund, Goth. mun[thorn]s, and possibly L. mentum chin; or cf. D. muil mouth, muzzle, G.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • mouth — [mouth; ] for v. [ mouth] n. pl. mouths [mouthz] [ME < OE muth, akin to Ger mund < IE base * menth , to chew > Gr masasthai, L mandere, to chew] 1. the opening through which an animal takes in food; specif., the cavity, or the entire… …   English World dictionary

  • mouth — ► NOUN 1) the opening in the body of most animals through which food is taken and sounds are emitted. 2) an opening or entrance to a structure that is hollow, concave, or almost completely enclosed. 3) the place where a river enters the sea. 4)… …   English terms dictionary

  • Mouth — (mou[th]), v. t. [imp. & p. p. {Mouthed} (mou[th]d); p. pr. & vb. n. {Mouthing}.] 1. To take into the mouth; to seize or grind with the mouth or teeth; to chew; to devour. Dryden. [1913 Webster] 2. To utter with a voice affectedly big or… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Mouth — Mouth, v. i. 1. To speak with a full, round, or loud, affected voice; to vociferate; to rant. [1913 Webster] I ll bellow out for Rome, and for my country, And mouth at C[ae]sar, till I shake the senate. Addison. [1913 Webster] 2. To put mouth to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • mouth|y — «MOW thee, thee», adjective, mouth|i|er, mouth|i|est. loud mouthed; using many words to say little; ranting; bombastic: »He…was prone to be mouthy and magniloquent ( …   Useful english dictionary

  • mouth — [n1] opening aperture, beak, box, cavity, chops*, clam, crevice, delta, door, embouchement, entrance, estuary, firth, fly trap, funnel, gate, gills, gob, harbor, inlet, jaws, kisser*, lips, mush*, orifice, portal, rim, trap*, yap*; concepts… …   New thesaurus

  • mouth — index entrance, enunciate, express, phrase, recite, utter Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Mouth — Porté dans la Moselle, c est une forme francisée de Muth (voir ce nom) …   Noms de famille

  • mouth — is pronounced mowth as a noun (but plural mowdhz), and mowdh as a verb (also mowdhd in combinations such as foul mouthed) …   Modern English usage

  • mouth|er — «MOW thuhr», noun. a person who mouths; long winded talker …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»