Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

vinculum

  • 1 vinculum

    vinculum u. vinclum, ī, n. (vincio), das Band zum Binden, die Schlinge, der Strick, I) eig.: A) im allg.: epistulae, Nep.: corpora constricta vinculis, Cic.: aptare vincula collo, Strick, Ov.: vincula sibi exuere, Ov.: chartae vincula demere, Ov.: vincula epistulae laxare, Nep.: abrumpere vincula, v. Pferden, Liv.: vinculum insiti incīdere, Plin.: nodos et vincula linea rupit, Verg.: velut vinculis ori impositis reticentes, als hätten sie ein Schloß vor dem Munde, Amm.: vinclorum immensa volumina, von den caestus, Verg.: capilli vincula, Binden, Prop. – (poet.) meton. = die mit Bändern zierlich geschnürten Sandalen, s. die Ausleger zu Tibull. 1, 5, 66. – B) insbes., vincula, die Bande, Fesseln eines Gefangenen, u. meton. das Gefängnis, liber od. exsolutus vinculis, fessellos, Ps. Quint. decl. u. Suet.: u. so exutae vinclis palmae, Verg.: sed quam longe videtur a carcere atque a vinculis abesse debere, qui se ipse iam dignum custodiā iudicarit? Cic.: alqm obtortā gulā de convivio in vincula atque in tenebras abripi iubere, Cic.: abrumpere vincla, Enn. fr., od. vincula, Liv.: condere alqm (zB. captivos) in vincula, Liv.: conicere alqm in vincula, Caes.: ex vinculis causam dicere, Caes. u. Liv.: demere alci vincula, Liv.: cum de vinculis educitur audiendus, aus dem G. zum Verhöre vorgeführt wird, Amm.: effugere ex vinclis publicis, Nep.: eripere alqm ex vinculis, Curt.: esse in vinculis et catenis, Liv.: indere vincla, Tac.: inicere alci vincla, Tac.: irritari (wütend gemacht werden) vinculis, Liv.: laxare vincula, Ps. Quint. decl.: levare alqm vinculis, Liv. (u. so viro manicas atque arta levari vincla iubet, Verg.): liberare alqm vinculis, Liv.: alqm aeternis tenebris vinculisque mandare, Cic.: alqm Ardeam (nach A.) in vincula mittere, Liv.: onerare alqm vinculis, Iustin.: punire alqm vinculis aeternis, Val. Max.: rumpere alcis vincula, Cic.: solvere alcis vincula et claustra refringere, Cic. – II) übtr.: A) das Band, die Fessel, als Hemmungs- oder Einschränkungsmittel, a) konkr.: ex corporum vinculis evolare, Banden, Cic.: vincula solvere cado, Tibull.: vincula undarum, Eis, Petron. – b) abstr.: vinculum ingens immodicae cupiditatis iniectum est, Liv.: iis vinculis fugae obstricti stabant, Liv.: alligati et constricti estis amaro vinculo servitutis, Val. Max. – B) das Band, für das, wodurch etwas zusammengehalten, befestigt, erhalten oder vereinigt wird, a) konkr.: mollit pennarum vincula, ceras, Ov.: vincula oder vincla für heftige, innige Umarmungen, Tibull. u. Prop. – b) abstr.: numerorum, Cic.: coniunctionis, Cic.: fidei, Liv.: accedit maximum vinculum, Grund, Beweggrund, Ursache (zur Freundschaft), Cic.: sanguinis vincula rupit amor, Bande des Blutes, Prop.: vinclis propinquitatis coniunctus, Cic.: ille (imperator) est enim vinculum, per quod res publica cohaeret, Sen.: illa vincula, quibus quidem libentissime astringor, quanta sunt! wie stark sind erst jene Bande, durch die ich mich am liebsten an andere geknüpft sehe, Cic.: atqui non indignitas rerum sponsionis vinculum levat, schwächt nicht die Kraft der Verbürgung, Liv.: qui ius civile contemnendum putat, is vincula revellit non modo iudiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis, Cic.: legis vincula ruperunt, Lact.: cuius morte optime cohaerentis rei publicae vincula resoluta sunt, Sen. – / arch. Abl. Plur. vinculeis, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 43. – Über die synkop. Form vinclum s. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 732.

    lateinisch-deutsches > vinculum

  • 2 vinculum

    vinculum u. vinclum, ī, n. (vincio), das Band zum Binden, die Schlinge, der Strick, I) eig.: A) im allg.: epistulae, Nep.: corpora constricta vinculis, Cic.: aptare vincula collo, Strick, Ov.: vincula sibi exuere, Ov.: chartae vincula demere, Ov.: vincula epistulae laxare, Nep.: abrumpere vincula, v. Pferden, Liv.: vinculum insiti incīdere, Plin.: nodos et vincula linea rupit, Verg.: velut vinculis ori impositis reticentes, als hätten sie ein Schloß vor dem Munde, Amm.: vinclorum immensa volumina, von den caestus, Verg.: capilli vincula, Binden, Prop. – (poet.) meton. = die mit Bändern zierlich geschnürten Sandalen, s. die Ausleger zu Tibull. 1, 5, 66. – B) insbes., vincula, die Bande, Fesseln eines Gefangenen, u. meton. das Gefängnis, liber od. exsolutus vinculis, fessellos, Ps. Quint. decl. u. Suet.: u. so exutae vinclis palmae, Verg.: sed quam longe videtur a carcere atque a vinculis abesse debere, qui se ipse iam dignum custodiā iudicarit? Cic.: alqm obtortā gulā de convivio in vincula atque in tenebras abripi iubere, Cic.: abrumpere vincla, Enn. fr., od. vincula, Liv.: condere alqm (zB. captivos) in vincula, Liv.: conicere alqm in vincula, Caes.: ex vinculis causam dicere, Caes. u. Liv.: demere alci vincula, Liv.: cum de vinculis educitur audiendus, aus dem G. zum Verhöre vorgeführt wird, Amm.: effugere ex vinclis publicis, Nep.: eripere
    ————
    alqm ex vinculis, Curt.: esse in vinculis et catenis, Liv.: indere vincla, Tac.: inicere alci vincla, Tac.: irritari (wütend gemacht werden) vinculis, Liv.: laxare vincula, Ps. Quint. decl.: levare alqm vinculis, Liv. (u. so viro manicas atque arta levari vincla iubet, Verg.): liberare alqm vinculis, Liv.: alqm aeternis tenebris vinculisque mandare, Cic.: alqm Ardeam (nach A.) in vincula mittere, Liv.: onerare alqm vinculis, Iustin.: punire alqm vinculis aeternis, Val. Max.: rumpere alcis vincula, Cic.: solvere alcis vincula et claustra refringere, Cic. – II) übtr.: A) das Band, die Fessel, als Hemmungs- oder Einschränkungsmittel, a) konkr.: ex corporum vinculis evolare, Banden, Cic.: vincula solvere cado, Tibull.: vincula undarum, Eis, Petron. – b) abstr.: vinculum ingens immodicae cupiditatis iniectum est, Liv.: iis vinculis fugae obstricti stabant, Liv.: alligati et constricti estis amaro vinculo servitutis, Val. Max. – B) das Band, für das, wodurch etwas zusammengehalten, befestigt, erhalten oder vereinigt wird, a) konkr.: mollit pennarum vincula, ceras, Ov.: vincula oder vincla für heftige, innige Umarmungen, Tibull. u. Prop. – b) abstr.: numerorum, Cic.: coniunctionis, Cic.: fidei, Liv.: accedit maximum vinculum, Grund, Beweggrund, Ursache (zur Freundschaft), Cic.: sanguinis vincula rupit amor, Bande des Blutes, Prop.: vinclis propinquitatis coniunctus, Cic.: ille (imperator) est enim vinculum,
    ————
    per quod res publica cohaeret, Sen.: illa vincula, quibus quidem libentissime astringor, quanta sunt! wie stark sind erst jene Bande, durch die ich mich am liebsten an andere geknüpft sehe, Cic.: atqui non indignitas rerum sponsionis vinculum levat, schwächt nicht die Kraft der Verbürgung, Liv.: qui ius civile contemnendum putat, is vincula revellit non modo iudiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis, Cic.: legis vincula ruperunt, Lact.: cuius morte optime cohaerentis rei publicae vincula resoluta sunt, Sen. – arch. Abl. Plur. vinculeis, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 43. – Über die synkop. Form vinclum s. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 732.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vinculum

  • 3 vinculum

    vincŭlum, or (also in class. prose), contr., vinclum, i, n. [id.], that with which any thing is bound, a band, bond, rope, cord, fetter, tie (cf.: catena, manica, compes).
    I.
    Lit.:

    corpora constricta vinculis,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    nodos et vincula rupit,

    Verg. A. 5, 510:

    hic fessas non vincula naves Ulla tenent,

    id. ib. 1, 168:

    Chio solvite vincla cado,

    Tib. 2, 1, 28:

    tunicarum vincla relaxat,

    Ov. F. 2, 321:

    quamvis Charta sit a vinclis non labefacta suis,

    i. e. the seal, id. P. 3, 7, 6:

    chartae sua vincula dempsi,

    id. Tr. 4, 7, 7:

    epistolae laxare,

    Nep. Paus. 4, 1:

    pennarum vincula,

    Ov. M. 8, 226:

    et Tyrrhena pedum circumdat vincula plantis,

    Verg. A. 8, 458;

    so of sandals,

    Tib. 1, 5, 66; Ov. F. 1, 410; 2, 324; 3, 823.—
    2.
    Esp. in the plur., of the fetters of prisoners, and hence sometimes to be rendered prison; and vincula publica, the state-prison:

    mitto vincla, mitto carcerem, mitto verbera, mitto secures,

    Cic. Verr. 2, 3, 24, § 59:

    aliquem aeternis tenebris vinculisque mandare,

    id. Cat. 4, 5, 10:

    de convivio in vincla atque in tenebras abripi,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 24: in vincula conjectus, Caes. B. G, 3, 9;

    4, 27: in vincula duci,

    Liv. 3, 13, 4; 3, 49, 2; 3, 56, 4; 3, 57, 5; 5, 9, 4; 9, 34, 24; 38, 56, 9; Vell. 2, 7, 2 al.:

    in vinculis et catenis,

    Liv. 6, 16, 2;

    ex vinculis causam dicere,

    i. e. to plead in chains, Caes. B. G. 1, 4:

    publica,

    Nep. Milt. 7, 6; id. Paus. 2, 2; id. Cim. 1, 1; Paul. Sent. 5, 17, 3; 5, 26, 1.—
    II.
    Trop., a bond, fetter, tie, band:

    qui ex corporum vinculis tamquam e carcere evolaverunt,

    Cic. Rep. 6, 14, 14:

    vinculum ad astringendam fidem,

    id. Off. 3, 31, 111; cf.:

    victum ingens vinculum fidei,

    Liv. 8, 28, 8:

    vincula revellit non modo judiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis,

    Cic. Caecin. 25, 70:

    vinculum ingens immodicae cupiditatis injectum est,

    Liv. 10, 13, 14: quae (beneficium et gratia) sunt vincula concordiae, Cic. Fin. 2, 35, 117:

    vinculis et propinquitatis et affinitatis conjunctus,

    id. Planc. 11, 27:

    vincla summae conjunctionis,

    id. Att. 6, 2, 1:

    accedit maximum vinculum, quod ita rem publicam geris, ut, etc.,

    id. Fam. 15, 11, 2:

    quod vinclum, quaeso, deest nostrae conjunctioni,

    id. ib. 5, 15, 2:

    ne cui me vinclo vellem jugali,

    Verg. A. 4, 16; cf. Ov. M. 9, 549:

    excusare laborem et mercenaria vincla,

    Hor. Ep. 1, 7, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > vinculum

  • 4 vinculum

    vinculum (vinclum), i, n. [st2]1 [-] lien, attache. [st2]2 [-] ruban (d'une coiffure), bandeau, couronne. [st2]3 [-] laisse (pour les chiens). [st2]4 [-] courroie (de ceste). [st2]5 [-] lacet (pour prendre les oiseaux). [st2]6 [-] ceinture (de tunique). [st2]7 [-] Tib. cordon (de chaussure); chaussure. [st2]8 [-] cordon (pour sceller les lettres). [st2]9 [-] cordon (pour fermer un tonneau, une jarre). [st2]10 [-] câble, amarre (de navire). [st2]11 [-] liens (d'un prisonnier), chaînes, fers, menottes. [st2]12 [-] lien, noeud, engagement.    - ducere in vincula aliquem: conduire qqn dans les fers, conduire qqn en prison.    - conjicere in vincula aliquem: jeter qqn dans les fers, jeter qqn en prison.    - moribus suis Orgetoricem ex vinculis causam dicere coegerunt, Caes. BG. 1, 4: selon leurs coutumes, ils forcèrent Orgétorix à plaider sa cause après s'être constitué prisonnier.
    * * *
    vinculum (vinclum), i, n. [st2]1 [-] lien, attache. [st2]2 [-] ruban (d'une coiffure), bandeau, couronne. [st2]3 [-] laisse (pour les chiens). [st2]4 [-] courroie (de ceste). [st2]5 [-] lacet (pour prendre les oiseaux). [st2]6 [-] ceinture (de tunique). [st2]7 [-] Tib. cordon (de chaussure); chaussure. [st2]8 [-] cordon (pour sceller les lettres). [st2]9 [-] cordon (pour fermer un tonneau, une jarre). [st2]10 [-] câble, amarre (de navire). [st2]11 [-] liens (d'un prisonnier), chaînes, fers, menottes. [st2]12 [-] lien, noeud, engagement.    - ducere in vincula aliquem: conduire qqn dans les fers, conduire qqn en prison.    - conjicere in vincula aliquem: jeter qqn dans les fers, jeter qqn en prison.    - moribus suis Orgetoricem ex vinculis causam dicere coegerunt, Caes. BG. 1, 4: selon leurs coutumes, ils forcèrent Orgétorix à plaider sa cause après s'être constitué prisonnier.
    * * *
        Vinculum, vinculi, pen. corr. Dicimus et Vinclum, vincli, per syncopam. Colum. Un lieu.
    \
        - digitorum vincula collo Iniicit. Ouid. Il m'empoigne au col, et me serre des doigts.
    \
        Fabrilia. Ouid. Chaines de fer.
    \
        Iuncea. Ouid. Liens de jonc.
    \
        Addere manus alicuius in vincla. Ouid. Luy lier les mains.
    \
        Adhibere vincula captis. Ouid. Lier ceuls qu'on a prins.
    \
        Adimere vincula canibus. Ouid. Deslier.
    \
        Arcebant vincula palma. Virg. Luy estraignoyent et serroyent les mains, Elle avoit les mains liees.
    \
        Demere vincla pedibus. Ouid. Deslier les souliers.
    \
        Excidere vinclis. Virgil. Eschapper hors des liens.
    \
        Exutae vinclis palmae. Virgil. Mains desliees.
    \
        Imposita capiti vincla. Seneca. Couronne mise sur la teste.
    \
        Indere vincula. Tacit. Lier.
    \
        Leuare vincla alicui. Virgil. Le deslier.
    \
        Nectere vincula alicui. Virgil. Le lier.

    Dictionarium latinogallicum > vinculum

  • 5 vinculum

    vinculum vinculum, i n связь

    Латинско-русский словарь > vinculum

  • 6 vinculum

    vinculum vinculum, i n узы

    Латинско-русский словарь > vinculum

  • 7 vinculum

    vinculum vinculum, i n верёвка

    Латинско-русский словарь > vinculum

  • 8 vinculum

    (vinclum), ī n. [ vincio ] (преим. pl.)
    1) верёвка (для связывания), завязка, шнур ( tunĭcae O)
    2) перевязь, обвязка, скрепа
    3) причал (praeciso vinculo Pt)
    4) сандалия, обувь ( vincla de pede detrahere Tib)
    5) путы, оковы (vincula rumpere V, L); цепи (in vincula conjectus Cs)
    6) темница, тюрьма
    7) связующее начало, узы, связь (vincula concordiae C; uno societatis vinculo contineri C)
    v. jugale Vбрачные узы
    vincula numerorum C — ритмическая связность, метрическая форма
    8) помеха, препятствие ( fugae L)

    Латинско-русский словарь > vinculum

  • 9 vinculum

    вообще то, чем что связывают, а) цепи, оковы, in vinculis esse (1. 9. 10. 23 pr. D. 4, 6. 1. 2 pr. 1. 3 D. 48, 3);

    ruptis vinc. evadere (1. 13 eod. 1. 2 pr. eod. 1. 3 § 7 D. 48, 21. 1. 45 § 1 D. 49, 14);

    b) в пер. см.: vinc. insulae = relegatio in insulam (1. 5 D. 48, 22); особ. об обязательных отношениях, юридическая связь, soluta priore vinc. nuptiis secundis iuncta (1. 11 § 12 D. 48, 5. 1. 9 D. 26, 10): familiae (1. 87 pr. 1. 67 D. 3, 3. 1. 59 D. 12, 6. 1. 52 § 2 D. 46, 1. 1. 13 § 1 D. 26, 5. 1. 9 § 2 D. 33, 10).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > vinculum

  • 10 vinculum

    chain, bond, fetter; imprisonment (pl.)

    Latin-English dictionary > vinculum

  • 11 vinculum

    bond, fetter, tie.

    Latin-English dictionary of medieval > vinculum

  • 12 vinculum

    , i n
      узы, связь, цепь

    Dictionary Latin-Russian new > vinculum

  • 13 vinculum or vinclum

        vinculum or vinclum ī, n    [vincio], a means of binding, fastening, band, bond, rope, cord, fetter, tie: corpora constricta vinculis: vincula rupit, V.: quamvis Charta sit a vinclis non labefacta suis, i. e. the seal, O.: vincula epistulae laxavit, N.: Tyrrhena pedum circumdat vincula plantis, i. e. sandals, V.— Plur, fetters, bonds, prison: mitto vincla, mitto carcerem: in vincula coniectus, Cs.: in vincula duci, L.: ex vinculis causam dicere, i. e. to plead in chains, Cs.—Fig., a bond, fetter, restraint: e corporum vinculis tamquam e carcere evolare: vinculum ingens immodicae cupiditati iniectum est, L.—A bond, tie, band: omnes artes habent quoddam commune vinculum: fidei, L.: vincula revellit iudiciorum: accedit maximum vinculum, quod ita rem p. geris, ut, etc.: Ne cui me vinclo sociare iugali, V.; cf. vinclo tecum propiore ligari, O.: Excusare mercenaria vincla, H.

    Latin-English dictionary > vinculum or vinclum

  • 14 Vinculum substantiāle

    Существенная связь.
    "Смешно. поэтому, когда Гегель говорит, что они [ функции и сферы деятельности государства ] с особой личностью как таковой связаны внешним и случайным образом". Они, напротив, связаны с нею через vinculum substantiale, через существенное качество этой личности. Они - единственное действие ее существенного качества. (К. Маркс, К критике гегелевской философии права.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Vinculum substantiāle

  • 15 Vinculum unitatis

    Latin Quotes (Latin to English) > Vinculum unitatis

  • 16 Leiocephalus vinculum

    2. RUS
    3. ENG
    4. DEU
    5. FRA
    Ареал обитания: Центральная Америка

    VOCABULARIUM NOMINUM ANIMALIUM QUINQUELINGUE > Leiocephalus vinculum

  • 17 Unitas mirabile vinculum

    Latin Quotes (Latin to English) > Unitas mirabile vinculum

  • 18 vinclum

    vincŭlum, or (also in class. prose), contr., vinclum, i, n. [id.], that with which any thing is bound, a band, bond, rope, cord, fetter, tie (cf.: catena, manica, compes).
    I.
    Lit.:

    corpora constricta vinculis,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    nodos et vincula rupit,

    Verg. A. 5, 510:

    hic fessas non vincula naves Ulla tenent,

    id. ib. 1, 168:

    Chio solvite vincla cado,

    Tib. 2, 1, 28:

    tunicarum vincla relaxat,

    Ov. F. 2, 321:

    quamvis Charta sit a vinclis non labefacta suis,

    i. e. the seal, id. P. 3, 7, 6:

    chartae sua vincula dempsi,

    id. Tr. 4, 7, 7:

    epistolae laxare,

    Nep. Paus. 4, 1:

    pennarum vincula,

    Ov. M. 8, 226:

    et Tyrrhena pedum circumdat vincula plantis,

    Verg. A. 8, 458;

    so of sandals,

    Tib. 1, 5, 66; Ov. F. 1, 410; 2, 324; 3, 823.—
    2.
    Esp. in the plur., of the fetters of prisoners, and hence sometimes to be rendered prison; and vincula publica, the state-prison:

    mitto vincla, mitto carcerem, mitto verbera, mitto secures,

    Cic. Verr. 2, 3, 24, § 59:

    aliquem aeternis tenebris vinculisque mandare,

    id. Cat. 4, 5, 10:

    de convivio in vincla atque in tenebras abripi,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 24: in vincula conjectus, Caes. B. G, 3, 9;

    4, 27: in vincula duci,

    Liv. 3, 13, 4; 3, 49, 2; 3, 56, 4; 3, 57, 5; 5, 9, 4; 9, 34, 24; 38, 56, 9; Vell. 2, 7, 2 al.:

    in vinculis et catenis,

    Liv. 6, 16, 2;

    ex vinculis causam dicere,

    i. e. to plead in chains, Caes. B. G. 1, 4:

    publica,

    Nep. Milt. 7, 6; id. Paus. 2, 2; id. Cim. 1, 1; Paul. Sent. 5, 17, 3; 5, 26, 1.—
    II.
    Trop., a bond, fetter, tie, band:

    qui ex corporum vinculis tamquam e carcere evolaverunt,

    Cic. Rep. 6, 14, 14:

    vinculum ad astringendam fidem,

    id. Off. 3, 31, 111; cf.:

    victum ingens vinculum fidei,

    Liv. 8, 28, 8:

    vincula revellit non modo judiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis,

    Cic. Caecin. 25, 70:

    vinculum ingens immodicae cupiditatis injectum est,

    Liv. 10, 13, 14: quae (beneficium et gratia) sunt vincula concordiae, Cic. Fin. 2, 35, 117:

    vinculis et propinquitatis et affinitatis conjunctus,

    id. Planc. 11, 27:

    vincla summae conjunctionis,

    id. Att. 6, 2, 1:

    accedit maximum vinculum, quod ita rem publicam geris, ut, etc.,

    id. Fam. 15, 11, 2:

    quod vinclum, quaeso, deest nostrae conjunctioni,

    id. ib. 5, 15, 2:

    ne cui me vinclo vellem jugali,

    Verg. A. 4, 16; cf. Ov. M. 9, 549:

    excusare laborem et mercenaria vincla,

    Hor. Ep. 1, 7, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > vinclum

  • 19 Существенная связь

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Существенная связь

  • 20 artus [1]

    1. artus, a, um, Adi. m. Compar. u. Superl. (Stamm AR-o, griech. ΑΡ-ω, wov. auch 2. artus, arma u.a.), gefügt, d.i. eingeengt, eingeschränkt, zusammengedrängt, -gezwängt, eng geschlossen, eng, knapp, I) eig.: a) im Ggstz. zum Lockern, Schlaffen, eng, straff, fest (Ggstz. laxus), catena, Ov. u. (Ggstz. laxa) Sen.: frenum, Tibull.: toga, fest anschließende, Hor.: compressiones artae amantum comparum, Plaut.: artissima oscula, Kuß auf Kuß, Suet.: complexus artiores, Sen., artissimi, Petr.: artissimo nodo vinciri (Ggstz. levi nodo contineri), Plin. – u. oft im Bilde, artioribus (ille) apud populum Romanum laqueis tenebitur, Cic.: vinculum ad astringendam fidem artius, Cic.: artissimum societatis vinculum, Cic. – b) im Ggstz. zum Weiten, eng (Ggstz. latus), α) v. Örtl.: regiones, Lucr.: loca, Sall. fr.: artiores silvae, dichtere, Caes.: vallis, Liv.: via, semita, Liv.: itinera, Tac.: aditus, Curt.: fauces, Tac.: ostium (Mündung), Liv.: os specus, Curt.: Arabici sinus os artius (Ggstz. latum), Mela: saltus artior, Liv.: mare artius, Mela: artissimum inter Europam Asiamque divortium, Tac.: coit deinde murus ex utraque parte in artiorem velut cuneum, Liv.: inde se rursus laxat (mare), rursusque etiam, quam fuit, artius exit in spatium, Mela: terra quae sequitur nusquam lata, atque hic artissima inter Hellespontum Aegaeumque procurrit, Mela. – subst., artum, ī, n., die Enge, der enge Raum, in artum concreti montes nimborum, Lucr.: mare adeo in artum agitur, ut etc., Mela: u. (im Bilde) nec desilies imitator in artum, dich verrennen, Hor.: quinquaginta ferme volumina collecta in artum, gekürzte, Plin.: ita in arto stipatae erant naves, ut etc., Liv.: per omnia arta praeruptaque velut caeci evadunt, Liv.: im Compar. u. Superl., montes paulatim in artius coëunt, Curt.: quā in artissimum cogitur regio, Curt. – bes. die Enge, das Gedränge des Kampfes, pugna in arto, Fuß an Fuß, Tac.: in artum compulsi, eingekeilt, eingezwängt, Liv.: suomet ipso agmine in arto haerentes, Liv. – β) v. a. Dingen, eng, gedrängt, dicht, turbā artā circumstare, Tibull.: nimis arta convivia, Hor.: cernere alqd artiore cribro, mit dichterem (feinerem) Siebe, Plin.: trahi in artissimas tenebras, Suet. Ner. 46, 1 (vgl. Apul. de deo Socr. 3): custodia arta, Tac., artiwsima, Mela. – u. γ) v. Pers., eng gewachsen, mulierem ita artam, ut mulier fieri non possit, sanam non videri constat, Ulp. dig. 21, 1, 14. § 7. – II) übtr.: a) nicht schlaff, eng, fest, artus somnus, artior somnus, fester, tiefer Schl., Suet. u. Cic.: artissimus somnus, Suet.: artā propinquitate coniunctus, Curt.: arto contubernio intime iunctus, App.: u. artā familiaritate alqm complecti, mit enger, inniger, Plin. ep.: alqm in artissimam affinitatem recipere, Vell. – v. Pers., eng verbunden, contubernalis artissimus, Apul. met. 9, 23. – b) eingeengt, beengt, α) unter dem Zwange befindlich, sponte suā cadere sub leges artaque iura (Zwang der Rechte), Lucr.: leges artae ideoque superbae, Plin. – β) beengt durch Sorgen, animus, Hor. sat. 2, 6, 82. – c) eingeengt = knapp, beschränkt, nur sparsam, gering, numerus, Tac.: commeatus, Liv.: annona arta, artior, artissima, Suet.: artiora tempora somni quam noctis, Curt.: omnia sibi in dies artiora esse viderunt, Curt. – u. artior petitio, mit geringer Aussicht, Liv. – subst., in arto (esse) commeatum, die Zufuhr sei knapp, Tac. hist. 3, 12: nobis in arto et inglorius labor, beschränkt, Tac. ann. 4, 32: alci spem ponere in arto, jmdm. die H. beschränken, Ov. – d) drangvoll, mißlich (s. Duker Flor. 2, 6, 31), res (Lage), Ov., Tac. u.a.: spes artior, Col. – subst., cum in arto res esset, als er in der Klemme war, sich bedrängt sah, Liv.: numquam Mavors adeo constrinxit in artum res, Claud.

    lateinisch-deutsches > artus [1]

См. также в других словарях:

  • VINCULUM — a vinciendo, vox generalis est, et ad omnia ea, quibus necessitas, voluptas, ac Iudicis provocata criminibus severitas, hominem irretire solet, extensa. Vincula pedum modo vidimus. Verenda vincula, coniugiales Veter. vittas, appellat Papinius.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Vinculum — Vin cu*lum, n.; pl. L. {Vincula}, E. {Vinculums}. [L., from vincire, vinctum, to bind.] 1. A bond of union; a tie. [1913 Webster] 2. (Math.) A straight, horizontal mark placed over two or more members of a compound quantity, which are to be… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Vincŭlum — (lat.), Band, Ligament, Sehne …   Pierer's Universal-Lexikon

  • vinculum — I index chain (series), fetter II index nexus Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • vinculum — pl. vincula, 1670s, from L. vinc , stem of vincire “to bind” (see WIND (Cf. wind) (v.)) …   Etymology dictionary

  • vinculum — [viŋ′kyə ləm] n. pl. vincula [viŋ′kyələ] [L < vincere, to bind < IE base * wei , to bend > VIMEN] 1. that which binds; bond; tie 2. Anat. a band or connecting fold 3. Math. a line drawn over two or more terms of a compound quantity to… …   English World dictionary

  • Vinculum — A vinculum (pl. vincula ) is a bond or tie, specifically:* Vinculum (symbol), a mathematical symbol used for grouping. The line between the numerator and the denominator of a common fraction. * Vinculum (mapping), a symbol indicating that two… …   Wikipedia

  • Vinculum — (Roget s Thesaurus) >Connecting medium. < N PARAG:Vinculum >N GRP: N 1 Sgm: N 1 vinculum vinculum link Sgm: N 1 connective connective connection Sgm: N 1 junction junction &c. 43 Sgm: N 1 bond of union bond of union …   English dictionary for students

  • Vinculum — Dieser Artikel wurde in der Qualitätssicherung Biologie als Artikel mit extremen Mängeln eingetragen. Das bedeutet, dass der Artikel ohne eine deutliche Verbesserung als nicht erhaltenswürdig eingestuft wird und ihm mittelfristig möglicherweise… …   Deutsch Wikipedia

  • vinculum — n.; pl. la [L. vinculum, anything used for binding] 1. Anything used to bond structures together. 2. (ARTHROPODA: Insecta) In male Lepidoptera, an U shaped genital plate, dorsally articulating with the pedunculus and midventrally forming a saccus …   Dictionary of invertebrate zoology

  • Vinculum — Vịnculum [aus lat. vinculum, Gen.: vinculi = Band; Fessel] s; s, ...la: Faserband, Faserzug (Anat.). Vịnculum bre̱ve: kurzer Faserzug am Ansatz der Fingersehnenscheiden. Vịnculum lọn|gum: langer Faserzug in der Höhe des Fingergrundgliedes.… …   Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»