-
1 держать
Турецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > держать
-
2 придерживать
Турецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > придерживать
-
3 держать
tutmak,bulundurmak; dayanmak; beslemek* * *1) врз tutmak; bulundurmakдержа́ть что-л. в рука́х — (elinde) tutmak
держа́ть что-л. над огнём — ateşe tutmak
он держа́л во́ра за́ ру́ку — hırsızın kolunu kavramıştı
она́ держа́ла квартира́нтов — разг. kiracı alırdı
он не держа́л прислу́ги — hizmetçi tutmazdı
он держа́л ла́вку — уст. bir dükkan işletiyordu
иди́, тебя́ никто́ не де́ржит — seni tutan yok, git
держа́ть цветы́ на балко́не — çiçekleri balkonda tutmak / bulundurmak
держа́ть мя́со в холоди́льнике — eti buzdolabında saklamak
э́тот проду́кт нельзя́ держа́ть в холоди́льнике бо́льше неде́ли — bu besin maddesi buzdolabında bir haftadan fazla bekletilemez
держа́ть дом в чистоте́ — evini temiz tutmak
держа́ть миллио́нную а́рмию — milyonluk bir orduyu ayakta tutmak
держа́ть где-л. свои́ войска́ — bir yerde askeri kuvvetlerini bulundurmak
он держа́л пе́рвенство не́сколько лет — перен. birkaç yıl içinde birinciliği kimseye kaptırmamıştı
не держи́ о́кна откры́тыми — pencereleri açık bırakma
2) dayanmakкро́влю де́ржат столбы́ — çatı direklere dayanıyor
держа́ть напо́р воды́ — suyun basıncına dayanmak
3) beslemekдержа́ть кур — tavuk beslemek
она́ держа́ла двух ко́шек — iki kedi besliyordu; iki kedisi vardı
••держа́ть сло́во — sözünü tutmak; sözünün eri olmak
держа́ть экза́мен — sınav vermek; sınava girmek
держа́ть себя́ в рука́х — kendine hakim olmak
держа́ть что-л. в свои́х рука́х — elinde tutmak
держа́ть кого-л. в рука́х — avucunun içinde tutmak
держа́ть путь на юг — güney yönünde yol almak
кора́бль держа́л курс на за́пад — gemi batıya doğru rota alıyordu
так держа́ть! — мор. rotaya devam!
-
4 удерживать
tutmak* * *несов.; сов. - удержа́ть1) tutmakодно́й руко́й (ты) его́ не уде́ржишь — onu bir elinle tutamazsın
2) врз tutmak, zaptetmekуде́рживать це́ны на высо́ком у́ровне — fiyatları yüksek tutmak
он не уде́ржа́л ло́шадь — atı zaptedemedi
удержа́ть неприя́теля — düşmanın ilerlemesini engellemek / ilerlemesine imkan vermemek
тебя́ же (си́лой) никто́ не уде́рживает! — seni (zorla) tutan yok ki!
пусть е́дут, их никто́ не уде́рживает — onları tutan yok, gitsinler
он так разошёлся / разбушева́лся, что его́ уже́ никто́ бы не уде́ржа́л — bir azdı, bir azdı ki onu artık hiç kimse zaptedemezdi
3) tutmakуде́ржать что-л. в па́мяти — belleğinde tutmak
уде́рживать предмо́стное укрепле́ние — köprübaşını (elinde) tutmak
пока́ агре́ссор уде́рживает захва́ченные зе́мли,... — saldırgan işgal ettiği toprakları elinde tuttukça...
кома́нда удержа́ла за собо́й пе́рвое ме́сто — takım, birinciliğini kimseye kaptırmadı
4) kesmek; tutmakуде́рживать по пять рубле́й из зарпла́ты — ücretinden / maaşından beşer ruble kesmek
удержа́ть пять рубле́й в счет до́лга — beş rubleyi borcuna (mahsuben) tutmak
5) alıkoymakкак бы нам удержа́ть его́ от э́того де́ла? — ne etsek de onu bu işten alıkoysak?
-
5 ловить
tutmak,yakalamak; avlamak* * *несов.; сов. - пойма́ть1) ( на лету) tutmak; yakalamak2) врз yakalamak; tutmak; avlamakлови́ть ры́бу — balık tutmak / avlamak
вор по́йман — hırsız yakalandı / tutuldu
3) перен. ( уличать) yakalamak••лови́ть ка́ждое сло́во кого-л. — birinin ağzına bakmak
лови́ть в му́тной воде́ ры́бу — bulanık suda balık avlamak
-
6 браться
tutmak; girişmek,koyulmak* * *несов.; сов. - взя́ться1) tutmakбра́ться за́ руки — el (ele) tutuşmak
2) başlamak; sarılmakбра́ться за вёсла — (kürek) çekmeye başlamak
бра́ться за ору́жие — silaha sarılmak
за кни́гу он да́же не бра́лся — kitaba el sürmedi bile
он тут же взя́лся за перо́ — derhal kaleme sarıldı / eline kalem aldı
3) girişmek, koyulmakбра́ться за рабо́ту — işe koyulmak / girişmek
за каку́ю бы рабо́ту он ни бра́лся,... — hangi işe el attıysa,...
тебе́ на́до как сле́дует взя́ться за хи́мию — kimyaya kuvvet vermen gerek
4) çıkmakи отку́да таки́е де́ньги беру́тся? — nereden çıkmaktadır bunca para?
отку́да у него́ уму́ взя́ться?! — onda akıl ne gezer?!
••бра́ться за ум — aklını başına toplamak
не беру́сь утвержда́ть, что... —... iddia edemem
-
7 захватывать
tutmak,avuçlamak; yakalamak; ele geçirmek,istila etmek,işgal etmek; gasp etmek,zapt etmek* * *I несов.; сов. - захвата́ть, разг.elleye elleye kirletmek; parmaklarıyla kirletmekII несов.; сов. - захвати́ть1) ( брать) tutmak; avuçlamak ( в горсть); yakalamak ( крепко зажимать)2) ( брать с собой) (yanına) almak3) ( завладевать) ele geçirmek; zaptetmek; istila etmek (страну, район); işgal etmek ( оккупировать)захва́тить власть — iktidarı ele geçirmek
захва́ти́ть кре́пость — воен. kaleyi zaptetmek
захва́ти́ть лу́чшие места́ — en iyi yerleri kapmak
4) ( присваивать) gaspetmek, zaptetmek5) (занимать, распространяться на что-л.) istila etmek; tecavüz etmek6) разг. ( заставать) yakalamakдождь захва́тил нас в лесу́ — yağmur bizi ormanda yakaladı
7) ( увлекать) kendini kaptırmak, kapılmakигра́ захва́ти́ла его́ — kendini oyuna kaptırdı
••захва́ти́ть пожа́р во́время — yangını henüz çıkarken bastırmak
у неё дух / дыха́ние захва́ти́ло — soluğu kesildi
-
8 поддерживать
несов.; сов. - поддержа́ть1) ( не давать упасть) tutmakподде́рживать кого-л. по́д руку — birini kolundan tutup yardım etmek
2) ( помогать) birinin elinden tutmak, arkalamakподде́рживать кого-л. в тру́дную мину́ту — birinin sıkışık zamanında elinden tutmak
подде́рживать пехо́ту — piyadeyi desteklemek
подде́рживать наступле́ние артогнём — taarruzu topçu ateşiyle desteklemek
3) (выражать свое согласие с кем-чем-л.) desteklemek, tutmakподде́рживать чье-л. предложе́ние — birinin önerisini desteklemek
в э́том вопро́се он нас поддержа́л — bu sorunda bizi tuttu / bizden yana çıktı
э́того кандида́та никто́ не поддержа́л — bu adayı tutan olmadı
4) (не давать прекратиться, нарушиться) sürdürme; ayakta tutmakподде́рживать тради́ции — gelenekleri yaşatmak / sürdürmek
подде́рживать дипломати́ческие отноше́ния — diplomatik ilişkilerini sürdürme
подде́рживать постоя́нный конта́кт с... — ile sürekli temas halinde bulunmak
подде́рживать напряжённость — полит. gerginliği ayakta tutmak
подде́рживать интере́с к чему-л. — bir şeye karşı olan ilgiyi ayakta tutmak
подде́рживать перепи́ску — yazışmayı sürdürmek
подде́рживать существу́ющий режи́м / строй — kurulmuş düzeni ayakta tutmak
5) тк. несов. ( служить опорой) tutmak, taşımakбалка подде́рживает потоло́к — kiriş döşemeyi taşıyor
-
9 брать
almak,tutmak; ele geçirmek,zapt etmek; aşmak; sapmak,gitmek* * *несов.; сов. - взять1) врз almak; tutmakвзять ребёнка за́ руку — çocuğu elinden tutmak
не бери́ (рука́ми) — tutma
брать дете́й с собо́й — çocuklarını (beraber) almak
брать рабо́ту на́ дом — eve iş almak
возьми́ (с собо́й) зонт — yanına şemsiye al
в теа́тр его́ не взя́ли — onu tiyatroya almadılar
брать такси́ — taksi tutmak
брать что-л. в долг — eğreti almak
брать де́ньги взаймы́ — borç para almak
брать хлеб в бу́лочной — fırından ekmek almak
брать от жи́зни всё — перен. hayattan kâm almak
брать нало́ги — vergi almak
за э́то нало́гов не беру́т — bunun vergisi yoktur
брать сло́во с кого-л. — перен. (birinden) söz almak; (birine) söz verdirmek
брать пле́нных — esir almak
престу́пника взя́ли но́чью — suçluyu gece tuttular
брать кре́пость шту́рмом — kaleyi hücumla almak
взять ферзя́ — шахм. veziri almak
2) ( делать вывод) çıkarmak, uydurmakотку́да ты взял, что мы уезжа́ем? — nereden çıkardın gideceğimizi?
3) перен. ( овладевать) almak; tutmak; işlemekменя́ смех берёт — gülesim geliyor
меня́ взял страх — beni bir korkudur aldı
тут меня́ взяло́ сомне́ние — derken şüpheye düştüm
4) ( преодолевать) aşmakбрать препя́тствие — engeli aşmak
по́езд брал подъём — tren rampayı çıkıyordu
5) в соч.он берёт прилежа́нием — ona başarı kazandıran çalışkanlığıdır
6) в соч.э́то стекло́ пу́ля не берёт — bu cama kurşun işlemez
меня́ и снотво́рное не берёт — uykum ilacı da tutmuyor
ружьё берёт на две́сти ме́тров — çiftenin atımı iki yüz metre
э́ту до́ску ножо́м не возьмёшь — bu tahtayı bıçakla kesemezsin
7) ( направляться) gitmek; sapmakбрать вле́во — sola sapmak
бери́ пря́мо — doğru git
8) ( о неожиданном действии) kalkmak, tutmakа он взял и / да уе́хал — tuttu gitti
9) с некоторыми сущ. образуют устойчивые сочетаниябрать в расчёт — hesaba almak / katmak
брать кого-л. под защи́ту — himayesine almak
брать нача́ло (восходить) — (kadar) inmek
брать направле́ние на... — yönünü tutmak
••брать в свиде́тели — tanık tutmak / göstermek
брать приме́р с кого-л. — örnek almak
брать на себя́ — üstlenmek, üstüne almak
брать на себя́ отве́тственность за что-л. — (bir şeyin) sorumluluğunu üstüne almak / üstlenmek
брать на себя́ расхо́ды по... —... giderlerini üstlenmek
брать (на себя́) обяза́тельство — taahhüt altına girmek
брать вину́ на себя́ — suçu üstüne almak
брать сло́во (на собрании) — söz almak
брать руково́дство в свои́ руки́ — yönetimi eline almak
брать себя́ в ру́ки — kendine hâkim olmak
брать верх над кем-чем-л. — (birine, bir şeye) üstün gelmek, galebe çalmak
пу́ля его́ не берёт — onun kurşun işlemezliği var, ona kurşun geçmiyor
да́же го́ды его́ не беру́т — onu yıllar bile alt edemiyor
взять / возьмём тако́й вопро́с:... — şu sorunu ele alalım:...
-
10 занимать
kaplamak,işgal etmek; almak,zapt etmek,işgal etmek; çalıştırmak,meşgul etmek; ilgilendirmek* * *I несов.; сов. - заня́ть I1) ( пространство) kaplamak; tutmak; işgal etmekзайми́ три ме́ста — üç yer tut
пло́щадь, занима́емая го́родом — şehrin kapladığı saha
статья́ займёт пять страни́ц — yazı beş sayfa tutacak
он занимал вон ту ко́мнату — onun odası şuydu
2) (должность, положение) olmakзанима́ть высо́кий пост — yüksek mevki sahibi olmak
он за́нял до́лжность / ме́сто дире́ктора — müdürün yerine geçti / yerini aldı
он недо́лго занима́л до́лжность дире́ктора — müdürlüğü uzun sürmedi
занима́ть пе́рвое ме́сто — birinci olmak / gelmek
занима́ть пе́рвое ме́сто в табли́це — cetvelde birinci sırayı tutmak
заня́ть второ́е ме́сто на стометро́вке — yüz metrede ikinci gelmek, yüz metrenin ikincisi olmak
3) almak; tutmak; zaptetmek; işgal etmek (захватывать, оккупировать) (savaşarak) geri almak ( отвоёвывать)заня́ть высоту́ — tepeyi tutmak
занима́ть высоту́ (удерживать) — tepeyi elinde tutmak
4) ( время) tutmak; almak5) ( давать занятие) çalıştırmak; istihdam etmek; meşgul etmekско́лько рабо́чих за́нято на э́том предприя́тии? — bu işletme kaç kişi çalıştırır / istihdam eder?
чем бы заня́ть дете́й? — çocukları neyle meşgul etsek?
6) ( интересовать) ilgilendirmekон за́нят то́лько собо́й — yalnız nefsini düşünür
7) ( развлекать) oyalamak••занима́ть умы́ — zihinleri meşgul etmek
занима́ть пози́цию — воен. mevzilenmek
каку́ю пози́цию он занима́ет в э́том вопро́се? — bu sorundaki tutumu nedir?
II несов.; сов. - заня́ть IIзаня́ть реши́тельную пози́цию — kararlı bir tutum takınmak
( брать в долг) borç / ödünç almakзанима́ть де́нег — borç para almak
-
11 содержать
1) geçindirmek, beslemek; nafakasını sağlamakсодержа́ть свою́ семью́ — ailesini geçindirmek / beslemek
2) tutmak, bulundurmakсодержа́ть кого-л. под аре́стом — birini mevkuf tutmak
3) tutmakсодержа́ть дом в чистоте́ — evini temiz tutmak
4) beslemek, bakmakсодержа́ть не́скольких ове́ц — birkaç koyun beslemek
5) işletmek, tutmakон содержа́л две гости́ницы — iki otel işletiyordu
6) içermekо́вощи соде́ржат витами́ны — sebzelerde vitamin var
э́то предложе́ние не соде́ржит ничего́ но́вого — bu öneri hiçbir yenilik içermiyor
-
12 хранить
saklamak,muhafaza etmek; yaşatmak; korumak* * *1) врз saklamak, muhafaza etmek, tutmakхрани́ть мя́со в холоди́льнике — eti buzdolabında saklamak / tutmak
храни́ть та́йну — sır saklamak / tutmak
храни́ть что-л. в та́йне — gizli tutmak
я до сих пор храню́ э́то письмо́ — bu mektubu halâ saklarım
храни́ть что-л. в па́мяти — bir şeyi unutmamak
храни́ть па́мять о ком-чём-л. — birinin, bir şeyin anısını yaşatmak
2) uymak; yaşatmakхрани́ть тради́ции — gelenekleri yaşatmak
храни́ть кля́тву — yeminini tutmak / bozmamak
3) (охранять, оберегать кого-что-л.) korumak••об э́том он храни́т молча́ние — bunun hakkında ketumiyetini muhafaza ediyor
-
13 выуживать
oltayla tutmak* * *несов.; сов. - вы́удитьвы́удить щу́ку — oltayla bir turnabalığı tutmak
2) перен., разг. hileyle sızdırmak; yoklaştırıp öğrenmek; ağzından kapmak ( сведения)выу́живать де́ньги у кого-л. — birinden hileyle para sızdırmak
-
14 держаться
tutunmak,tutmak; dayanmak; durmak; davranmak; ayakta durmak; bağlı kalmak* * *1) tutunmak; tutmakдержа́ться за пери́ла — korkuluğa tutunmak
держа́ться (руко́й) за се́рдце — eliyle kalbini tutmak
на пла́стике кра́ска не де́ржится — plastik, boya tutmaz
де́ржится? (о гвозде и т. п.) — tuttu mu?
2) dayanmakмост де́ржится на быка́х — köprü ayaklar üstüne dayanır
3) врз durmakдержа́ться пря́мо — dik durmak
уве́ренно держа́ться в седле́ — at üstünde güvenli durmak
держа́ться (по)да́льше от кого-чего-л. — uzak durmak
4) ( вести себя) davranmakдержа́ться про́сто — hali tavrı sade olmak
он держа́лся уве́ренно — kendinden emin hali vardı
дом ещё де́ржится — ev halâ ayakta duruyor
держа́ться благодаря́ по́мощи извне́ — dışarıdan aldığı yardım sayesinde ayakta durmak
6) ( не сдаваться) dayanmakдержи́сь сто́йко! — sıkı dur!
7) bağlı kalmakдержа́ться пре́жнего мне́ния — eski fikrine bağlı kalmak
••весь дом держа́лся на нём — evin direği oydu
он кре́пко держа́лся за свою́ зе́млю — toprağına dört elle sarılmıştı
у него́ де́ньги (до́лго) не де́ржатся — para onda durmaz
-
15 забрасывать
kapamak; yağdırmak,yağmuruna tutmak; atmak; bırakmak,yüzüstü bırakmak* * *I несов.; сов. - заброса́ть1) kapamakзабра́сывать ров землёй — hendeği toprakla kapamak
2) перен. yağdırmak; yağmuruna tutmakII несов.; сов. - забро́ситьзабра́сывать кого-л. вопро́сами — sual yağmuruna tutmak
1) врз atmakзабра́сывать сеть — ağ atmak
забро́сить ве́щи домо́й — eşyaları eve atmak
судьба́ забро́сила её в Сиби́рь — перен. kader onu Sibirya'ya attı
забро́сить мяч (в корзи́ну) (в баскетболе) — перен. basket atmak / yapmak
2) bırakmak; yüzüstü bırakmakзабро́сить все свои́ дела́ — işini gücünü bırakmak
-
16 заводить
sokmak; bırakmak,götürmek; edinmek,tutmak,almak; kurmak,işletmek,çalıştırmak* * *несов.; сов. - завести́1) (вводить куда-л.) sokmak2) разг. (отводить куда-л.) bırakmak, götürmek3) ( уводить далеко) (uzaklara) götürmekкуда́ ты нас завёл? — bizi nereye getirdin?
4) перен. götürmekспор завёл нас сли́шком далеко́ — münakaşa yüzünden çok uzaklara gittik
завести́ семью́ — aile kurmak, ev açmak
завести́ домрабо́тницу — hizmetçi tutmak
завести́ но́вую привы́чку — yeni bir âdet edinmek
заводи́ть соба́ку — evine bir köpek almak
она́ завела́ кур — tavuk beslemeye başladı
6) ( вводить) kurmak; koymakпо давно́ заведённой тради́ции — eskiden kurulan bir geleneğe göre
7) ( начинать) başlamakзаводи́ть перепи́ску с кем-л. — biriyle yazışmaya başlamak
заводи́ть разгово́р / речь с кем-л., о чём-л. — bir şeyden söz / laf açmak
8) kurmak; işletmek, çalıştırmakзаводи́ть часы́ — saati kurmak
заводи́ть мото́р — motoru çalıştırmak
заведи́ вон ту пласти́нку — şu plağı koy
-
17 закидывать
doldurmak; yağdırmak* * *I несов.; сов. - закида́ть1) doldurmak2) yağdırmak; yağmuruna tutmakзакида́ть камня́ми кого-л. — taşa tutmak; taşlamak
II несов.; сов. - заки́нутьзакида́ть кого-л. вопро́сами — sual yağmuruna tutmak
1) см. забрасывать II2) в соч.заки́дывать но́гу на́ ногу — bacak bacak üstüne atmak
-
18 записывать
yazmak,kaydetmek,not tutmak* * *несов.; сов. - записа́ть1) yazmak; kaydetmek; not tutmak; almakзаписа́ть ребёнка в шко́лу — çocuğu okula yazmak / kaydetmek
запи́сывать бесе́ду — konuşmayı not tutmak
запиши́, а то забу́дешь — not et, unutursun sonra
записа́ть (свой) очередно́й ход — шахм. zarf hamlesi yapmak
записа́ть все подро́бности — bütün ayrıntıları kaleme almak
все э́то запи́сано в зако́не — tüm bunlar yasada yazılıdır
он записа́л мой а́дрес — adresimi aldı
запиши́ но́мер такси́ — taksinin numarasını al
запи́сывать чьи-л. показа́ния — ifadesini zaptetmek
2) (на пленку, на пластинку) almakпе́рвая запи́санная им пласти́нка (о певце и т. п.) — ilk doldurduğu plak
-
19 запоминать
aklında tutmak* * *несов.; сов. - запо́мнитьhatırda / hatırında tutmak; akılda / aklında tutmakя не запо́мнил его́ а́дреса — adresi aklımda kalmadı
-
20 нанимать
işe almak* * *несов.; сов. - наня́ть, врзtutmak; kiralamakнаня́ть адвока́та — avukat tutmak
наня́ть кварти́ру — bir daire tutmak / kiralamak
См. также в других словарях:
tutmak — i, ar 1) Elde bulundurmak, ele almak Kucağında kundaklı bir çocuk tutuyordu. Ö. Seyfettin 2) Ele geçirmek, yakalamak Evvela bu terbiyesiz köpeği tuttu, bağladı. Ö. Seyfettin 3) Avlamak Dalyan işletiyorum, tuttuğumuz balığı tekrar denize döküyoruz … Çağatay Osmanlı Sözlük
tutmak — 376, 399, 421, 428, 452, 504; I I, 12, 24, 28. 33, 68, 74, 97, 118, 172, 289, 291, 292, 296; 12 … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini
...-i tutmak — bir işi yapacağı ve göreceği o zamana rastlamak Geleceği tutmak. Gideceği tutmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
ık tutmak — hıçkırık tutmak, hık tutmak I, 37 … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini
bedel tutmak — esk. kendi yerine askerlik yapması için birini para ile tutmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
cihanı tutmak — her tarafa yayılmak, dünyayı tutmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
çetele çekmek (veya tutmak) — hesap tutmak amacı ile bir yere çizgiler çizmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
dümtek tutmak — tempo tutmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
ipotek altında tutmak — 1) tutuda tutmak 2) baskı altına almak … Çağatay Osmanlı Sözlük
matem tutmak — yas tutmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
tempo tutmak — el çırparak veya el ve ayaklarını bir yere vurarak bir müziğe eşlik etmek, vuruş tutmak Sonra kafasındaki bir şarkıya parmaklarıyla candan tempo tutmaya başladı. S. F. Abasıyanık … Çağatay Osmanlı Sözlük