-
1 tempora
-
2 tempora
tempus, ŏris ( abl. temp. tempori or temperi; v. infra), n. [etym. dub.; perh. root tem-; Gr. temnô; prop. a section; hence, in partic., of time].I.Lit., a portion or period of time, a time:2.tempus diei,
daytime, Ter. Heaut. 1, 2, 38; 1, 1, 116:extremum diei,
Cic. de Or. 1, 7, 26; cf.:matutina tempora,
morning hours, id. Fam. 7, 1, 1:anni tempora,
the seasons, Lucr. 2, 33; 5, 1396; cf.:quam (Ennam) circa sunt laetissimi flores omni tempore anni,
Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107:maturius paulo, quam tempus anni postulabat, in hiberna exercitum deduxit,
Caes. B. G. 1, 54:erat hibernum tempus anni,
Cic. Rep. 1, 12, 18; Auct. B. Alex. 43, 1.—Esp. of the time intervening between two events, etc., an interval, period, time:B.longo post tempore,
Verg. E. 1, 68:magno post tempore,
Just. 13, 4, 25; 16, 1, 1:brevi post tempore,
id. 1, 7, 19; 4, 4, 4; 12, 2, 6:parvo post tempore,
Val. Max. 8, 6, 1. — Plur.:longis temporibus ante,
Cic. Rep. 2, 34, 5.—Transf., time, in general.1.Lit.a.In gen.:b.tempus est, id quo nunc utimur (nam ipsum quidem generaliter definire difficile est), pars quaedam aeternitatis cum alicujus annui, menstrui, diurni nocturnive spatii certā significatione,
Cic. Inv. 1, 26, 39:tempus esse dicunt intervallum mundi motus: id divisum in partes aliquot, maxime ab solis et lunae cursu: itaque ab eorum tenore temperato tempus dictum,
Varr. L. L. 6, § 2 Müll.: hos siderum errores id ipsum esse, quod rite dicitur tempus, Cic. Univ. 9 fin.:neque ut celari posset, tempus spatium ullum dabat,
Ter. Hec. 3, 3, 14; cf.:nisi tempus et spatium datum sit,
Cic. Quint. 1, 4:vix huic tantulae epistulae tempus habui,
id. Att. 1, 14, 1:egeo tempore,
id. Q. Fr. 3, 5, 4:unius horae tempus,
Liv. 44, 9, 4:aliquot dierum tempus amisit,
Lact. Mort. Pers. 45, 5:tempus duorum mensium petere ad delectus habendos,
Liv. 29, 5, 7:triginta dierum tempus petens, ut, etc.,
id. 38, 37, 10:tempus, pacis an belli, festinationis an otii,
Cic. de Or. 3, 55, 211:ut tempora postulabant belli,
Liv. 24, 8, 7:nec belli tantum temporibus, sed etiam in pace,
id. 35, 28, 1:temporibus Punici belli,
Just. 30, 3, 1; 43, 4, 11:mihi vero omne tempus est ad meos libros vacuum,
Cic. Rep. 1, 9, 14:erit, erit illud profecto tempus et illucescet ille aliquando dies, cum, etc.,
id. Mil. 26, 69:ex quo tempore tu me diligere coepisti,
id. Fam. 3, 4, 2:eo tempore, quo promulgatum de multā ejus traditur,
Liv. 6, 38, 12; 23, 10, 13:tempore, quo in homine non ut nunc omnia consentientia,
id. 2, 32, 9:privatum eo tempore Quinctium fuisse, cum sacramento adacti sint,
id. 3, 20, 4:per idem tempus,
Cic. Brut. 83, 286:quos ad me id temporis venturos esse praedixeram,
at that time, id. Cat. 1, 4, 10:scripta in aliquod tempus reponantur,
Quint. 10, 4, 2:non tantulum Umquam intermittit tempus, quin, etc.,
Plaut. Bacch. 2, 2, 32:uno et eodem temporis puncto nati... nascendi tempus,
Cic. Div. 2, 45, 95; cf.:alienum tempus est mihi tecum expostulandi,
id. Fam. 3, 10, 6:dare tempus exponendi de aliquā re,
id. ib. 1, 9, 3:committendi proelii,
Caes. B. G. 2, 19:edendi,
Hor. Ep. 1, 16, 22:curandi,
id. ib. 1, 2, 39:tyranno ad consultandum tempus datum est,
Liv. 34, 33, 5:datum cum iis conloquendi tempus,
id. 26, 22, 11; 45, 24, 11.—In plur.:id certis temporibus futurum,
Cic. Rep. 1, 15, 23:si Athenienses quibusdam temporibus nihil nisi, etc., agebant,
id. ib. 1, 27, 43:superioribus temporibus ad te nullas litteras misi,
id. Fam. 5, 17, 1:illis temporibus,
id. Lael. 1, 5:temporibus illis,
id. Arch. 3, 6. —In partic., the time, i. e. the fitting or appointed time, the right season, proper period, opportunity, = kairos:(β).nunc occasio est et tempus,
Plaut. Ps. 4, 2, 3:tempus maximum est, ut, etc.,
id. Mil. 4, 3, 9:spero ego, mihi quoque Tempus tale eventurum, ut tibi gratiam referam parem,
id. Merc. 5, 4, 39; cf.:tempus habes tale, quale nemo habuit umquam,
Cic. Phil. 7, 9, 27:dicas: tempus maxumum esse ut eat domum,
Plaut. Mil. 4, 3, 8:nunc hora, viri, nunc tempus: adeste,
Sil. 11, 194:consul paulisper addubitavit, an consurgendi jam triariis tempus esset,
Liv. 8, 10, 1:cum jam moriendi tempus urgueret,
was close at hand, Cic. Tusc. 1, 43, 103; Varr. R. R. 3, 16, 20:verno inserentis tempus urguet,
Plin. 17, 14, 24, § 113: tempus est, with inf.:sed jam tempus est, ad id quod instituimus accedere,
Cic. Top. 1, 5:dicere aliquid de ordine argumentorum,
id. de Or. 2, 42, 181:conari etiam majora,
Liv. 6, 18, 12:nunc corpora curare tempus est,
id. 21, 54, 2:tibi abire,
Hor. Ep. 2, 2, 215:jam tempus agi res,
Verg. A. 5, 638:tempus est jam hinc abire me,
Cic. Tusc. 1, 41, 99:suo tempore,
at a fitting time, id. Lael. 3, 11; cf. id. Phil. 14, 6, 15; id. Verr. 2, 3, 60, § 139; Plin. 18, 6, 8, § 44.—tempŏra, um (less freq. in the sing. tempus), after the Gr. ta kairia (prop. the right place, the fatal spot), the temples of the head; plur.:2.duae suturae super aures tempora a superiore capitis parte discernunt,
Cels. 8, 1; Plin. 20, 6, 23, § 54; Lucr. 1, 930; 4, 5; 6, 1194; Tib. 2, 2, 7; Verg. A. 5, 416; Hor. C. 1, 7, 23; 3, 25, 20; 4, 1, 32; 4, 8, 33 et saep.— Sing.:contorquet brachium et Graccho percutit tempus,
Auct. Her. 4, 55, 68; Verg. A. 9, 418; Sil. 12, 414; Stat. Th. 10, 110; Vitr. 9, 6; Flor. 4, 12, 44 Duk. N. cr.; Vulg. Judic. 4, 21; 5, 26.— Poet., transf., the face, visage in gen., Prop. 2, 24 (3, 18), 3; 2, 18, 32 (3, 11, 10).— The head:jacuit pulsus tria tempora ramo Cacus,
upon his three heads, Prop. 4 (5), 9, 15.— Sing.:tremulum movens Cana tempus anilitas Omnia omnibus annuit,
Cat. 61, 162. —Transf.a.The time in its moral aspects; the state of the times, position, state, condition; in plur., the times, circumstances (esp. freq. of dangerous or distressful cir cumstances):b.si ad tuum tempus perduci tur, facilis gubernatio est,
time of administration, consulship, Cic. Fam. 10, 1, 2:omne meum tempus amicorum temporibus transmittendum putavi... et meus labor in privatorum periculis versatus,
id. Imp. Pomp. 1, 1:quid a me cujusque tempus poscat,
id. Planc. 32, 79:tempori meo defuerunt,
my necessity, id. Sest. 58, 123; cf.:qui tot annos ita vivo, ut a nullius umquam me tempore aut commodo aut otium meum abstraxerit aut, etc.,
id. Arch. 6, 12:tempori cedere, id est necessitati parere, semper sapientis est habitum,
id. Fam. 4, 9, 2:nisi forte temporis causā nobis adsentiebare,
id. Tusc. 4, 4, 8:neque poëtae tempori meo defuerunt,
id. Sest. 58, 123; cf.:suscipere onus laboris atque officii ex necessariorum tempore,
id. Div. in Caecil. 2, 5:in summo et periculosissimo rei publicae tempore,
id. Fl. 3, 6:tempore summo rei publicae,
id. Phil. 5, 17, 46; id. Verr. 1, 1, 1; cf.:pecuniam conferre in rei publicae magnum aliquod tempus,
id. Off. 3, 24, 93:pro tempore atque periculo exercitum conparare,
Sall. C. 30, 5:o saepe mecum tempus in ultimum Deducte,
to the last extremity, Hor. C. 2, 7, 1:eae (res) contra nos faciunt in hoc tempore,
at the present time, under the present circumstances, Cic. Quint. 1, 1; cf.:nec miserae prodesse in tali tempore quibat,
Lucr. 1, 93:indignatus, dici ea in tali tempore audirique,
Liv. 30, 37, 8; v. Zumpt, Gram. § 475.—In plur.:incidunt saepe tempora, cum ea, etc.,
Cic. Off. 1, 10, 31:omnes illae orationes causarum ac temporum sunt,
id. Clu. 50, 139:tempora rei publicae, qualia futura sint, quis scit? mihi quidem turbulenta videntur fore,
id. Fam. 2, 18, 3:scripsi versibus tres libros de temporibus meis,
id. ib. 1, 9, 23; cf. id. ib. §11: dubia formidolosaque tempora,
id. Verr. 2, 5, 1, § 1:cedere temporibus,
id. Mil. 1, 2:animus secundis Temporibus dubiisque rectus,
Hor. C. 4, 9, 36:Madates erat regionis praefectus, haud sane temporum homo,
Curt. 5, 3, 4.—Time in poetry and rhetoric, i. e. measure, quantity:c.idem facit in trochaeo, qui temporibus et intervallis est par iambo,
Cic. Or. 57, 194; cf.:tempora certa modique,
Hor. S. 1, 4, 58:rhythmi spatio temporum constant,
Quint. 9, 4, 46 sq. —In gram., a tense of a verb, Varr. L. L. 9, § 32; 95 sq.; 10, § 47 Müll.; Quint. 1, 5, 47; 9, 1, 11; 9, 3, 11 et saep.—II.Adverb. phrases.A.tempŏrē, and more freq in adverb. form, tempŏrī or tempĕrī, at the right or fitting time, at the appointed time, in time, betimes, timely, seasonably:B.rogat, satisne tempori opera sient confecta,
Cato, R. R. 2, 1; 3, 4; cf.:qui vult sua tempori conficere officia,
Plaut. Rud. 4, 2, 16: reddere aliquid tempori, Titin. ap. Non. 369, 22:sequimini, ut, quod imperatum est, veniam advorsum temperi,
Plaut. Men. 2, 3, 90; cf.:temperi huic anteveni,
id. Trin. 4, 2, 66:temperi ego faxo scies,
id. Ps. 1, 3, 153:ut cenam coqueret temperi,
id. Stich. 5, 2, 6; id. Cas. 2, 6, 60.—In a punning allusion to the meaning temple (v. supra): Eu. Coquite, facite, festinate nunc jam, quantum lubet. Co. Temperi:postquam implevisti fusti fissorum caput,
Plaut. Aul. 3, 3, 6:ego renovabo commendationem, sed tempore,
Cic. Fam. 7, 18, 1:temporis ars medicina fere est: data tempore prosunt, Et data non apto tempore vina nocent,
Ov. R. Am. 131 sq.:tempore abest,
id. H. 4, 109.— Comp.:memini te mihi Phameae cenam narrare: temperius fiat: cetera eodem modo,
Cic. Fam. 9, 16, 8:modo surgis Eoo Temperius caelo, modo serius incidis undis,
more betimes, earlier, Ov. M. 4, 198:ut propter cibi spem temporius ad officinam redeant,
Col. 8, 4, 3; 2, 8, 12; App.M. 9, p. 229, 22.—Form tempore, in time, with the progress of time, gradually:C.tempore ruricolae patiens fit taurus aratri,... Tempore paret equus habenis,
Ov. Tr. 4, 6, 1 sqq. —Ad tempus.1.At the right or appointed time, in time:2.ad tempus redire,
Cic. Att. 13, 45, 2:ad tempus venire,
Liv. 38, 25:ad tempus ei mendacium vestrum accommodavistis,
Cic. Cael. 7, 17.—For some time, for the time being, for a while, for the moment:D.quae (perturbatio animi) plerumque brevis est et ad tempus,
Cic. Off. 1, 8, 27:coli ad tempus,
id. Lael. 15, 53: [p. 1852] dux ad tempus lectus, Liv. 28, 42, 5; Tac. A. 1, 1; cf.:ad breve (sc. tempus),
Suet. Tib. 68. —Ante tempus, before the right time, too soon:E.ante tempus mori miserum esse,
Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Lael. 3, 11:ante tempus domo digressus,
Sall. J. 79, 7; Suet. Aug. 26; cf.:sero post tempus venis,
Plaut. Capt. 4, 2, 90.—Ex tempore, instantaneously, forthwith, on the spur of the moment, extempore:2.versus fundere ex tempore,
Cic. de Or. 3, 50, 194:magnum numerum optimorum versuum dicere ex tempore,
id. Arch. 8, 18:scribere,
Quint. 10, 3, 17; Sen. Contr. 3, praef.—According to circumstances:F.expedire rem et consilium ex tempore capere posse,
Cic. Off. 2, 9, 33:haec melius ex re et ex tempore constitues,
id. Fam. 12, 19, 2.—In tempore, at the right, proper, or appropriate time, in time:G.in tempore ad eam veni,
Ter. Heaut. 2, 3, 123:in ipso tempore eccum ipsum,
in the nick of time, id. And. 3, 2, 52:ni pedites equitesque in tempore subvenissent,
Liv. 33, 5, 2:in tempore memorare,
Tac. A. 1, 58 fin. —In tempus, for a time, temporarily:H.scena in tempus structa,
Tac. A. 14, 20; cf.:in omne tempus,
forever, Cic. Fam. 5, 15, 1.—Per tempus, at the right time, in time:K.non potuisti magis per tempus mihi advenire quam advenis,
Plaut. Men. 1, 2, 30; cf.:per tempus subvenistis mihi,
id. Truc. 1, 2, 85.—Pro tempore, according to circumstances:consilium pro tempore et pro re capere,
Caes. B. G. 5, 8:pauca pro tempore milites hortatus,
Sall. J. 49, 6; Verg. E. 7, 35; Ov. Tr. 4, 2, 23. -
3 Tempora
-
4 Tempora
-
5 Tempora mutantur, nos et mutamur in illis
• The times change, and we change with them. (John Owen)Latin Quotes (Latin to English) > Tempora mutantur, nos et mutamur in illis
-
6 O tempora, O mores!
• Oh, the times! Oh, the morals! (Cicero) -
7 أصداغ
tempora NA -
8 temporalesco agg
[tempora'lesko] temporalesco -a, -schi, -sche -
9 tempore
tempus, ŏris ( abl. temp. tempori or temperi; v. infra), n. [etym. dub.; perh. root tem-; Gr. temnô; prop. a section; hence, in partic., of time].I.Lit., a portion or period of time, a time:2.tempus diei,
daytime, Ter. Heaut. 1, 2, 38; 1, 1, 116:extremum diei,
Cic. de Or. 1, 7, 26; cf.:matutina tempora,
morning hours, id. Fam. 7, 1, 1:anni tempora,
the seasons, Lucr. 2, 33; 5, 1396; cf.:quam (Ennam) circa sunt laetissimi flores omni tempore anni,
Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107:maturius paulo, quam tempus anni postulabat, in hiberna exercitum deduxit,
Caes. B. G. 1, 54:erat hibernum tempus anni,
Cic. Rep. 1, 12, 18; Auct. B. Alex. 43, 1.—Esp. of the time intervening between two events, etc., an interval, period, time:B.longo post tempore,
Verg. E. 1, 68:magno post tempore,
Just. 13, 4, 25; 16, 1, 1:brevi post tempore,
id. 1, 7, 19; 4, 4, 4; 12, 2, 6:parvo post tempore,
Val. Max. 8, 6, 1. — Plur.:longis temporibus ante,
Cic. Rep. 2, 34, 5.—Transf., time, in general.1.Lit.a.In gen.:b.tempus est, id quo nunc utimur (nam ipsum quidem generaliter definire difficile est), pars quaedam aeternitatis cum alicujus annui, menstrui, diurni nocturnive spatii certā significatione,
Cic. Inv. 1, 26, 39:tempus esse dicunt intervallum mundi motus: id divisum in partes aliquot, maxime ab solis et lunae cursu: itaque ab eorum tenore temperato tempus dictum,
Varr. L. L. 6, § 2 Müll.: hos siderum errores id ipsum esse, quod rite dicitur tempus, Cic. Univ. 9 fin.:neque ut celari posset, tempus spatium ullum dabat,
Ter. Hec. 3, 3, 14; cf.:nisi tempus et spatium datum sit,
Cic. Quint. 1, 4:vix huic tantulae epistulae tempus habui,
id. Att. 1, 14, 1:egeo tempore,
id. Q. Fr. 3, 5, 4:unius horae tempus,
Liv. 44, 9, 4:aliquot dierum tempus amisit,
Lact. Mort. Pers. 45, 5:tempus duorum mensium petere ad delectus habendos,
Liv. 29, 5, 7:triginta dierum tempus petens, ut, etc.,
id. 38, 37, 10:tempus, pacis an belli, festinationis an otii,
Cic. de Or. 3, 55, 211:ut tempora postulabant belli,
Liv. 24, 8, 7:nec belli tantum temporibus, sed etiam in pace,
id. 35, 28, 1:temporibus Punici belli,
Just. 30, 3, 1; 43, 4, 11:mihi vero omne tempus est ad meos libros vacuum,
Cic. Rep. 1, 9, 14:erit, erit illud profecto tempus et illucescet ille aliquando dies, cum, etc.,
id. Mil. 26, 69:ex quo tempore tu me diligere coepisti,
id. Fam. 3, 4, 2:eo tempore, quo promulgatum de multā ejus traditur,
Liv. 6, 38, 12; 23, 10, 13:tempore, quo in homine non ut nunc omnia consentientia,
id. 2, 32, 9:privatum eo tempore Quinctium fuisse, cum sacramento adacti sint,
id. 3, 20, 4:per idem tempus,
Cic. Brut. 83, 286:quos ad me id temporis venturos esse praedixeram,
at that time, id. Cat. 1, 4, 10:scripta in aliquod tempus reponantur,
Quint. 10, 4, 2:non tantulum Umquam intermittit tempus, quin, etc.,
Plaut. Bacch. 2, 2, 32:uno et eodem temporis puncto nati... nascendi tempus,
Cic. Div. 2, 45, 95; cf.:alienum tempus est mihi tecum expostulandi,
id. Fam. 3, 10, 6:dare tempus exponendi de aliquā re,
id. ib. 1, 9, 3:committendi proelii,
Caes. B. G. 2, 19:edendi,
Hor. Ep. 1, 16, 22:curandi,
id. ib. 1, 2, 39:tyranno ad consultandum tempus datum est,
Liv. 34, 33, 5:datum cum iis conloquendi tempus,
id. 26, 22, 11; 45, 24, 11.—In plur.:id certis temporibus futurum,
Cic. Rep. 1, 15, 23:si Athenienses quibusdam temporibus nihil nisi, etc., agebant,
id. ib. 1, 27, 43:superioribus temporibus ad te nullas litteras misi,
id. Fam. 5, 17, 1:illis temporibus,
id. Lael. 1, 5:temporibus illis,
id. Arch. 3, 6. —In partic., the time, i. e. the fitting or appointed time, the right season, proper period, opportunity, = kairos:(β).nunc occasio est et tempus,
Plaut. Ps. 4, 2, 3:tempus maximum est, ut, etc.,
id. Mil. 4, 3, 9:spero ego, mihi quoque Tempus tale eventurum, ut tibi gratiam referam parem,
id. Merc. 5, 4, 39; cf.:tempus habes tale, quale nemo habuit umquam,
Cic. Phil. 7, 9, 27:dicas: tempus maxumum esse ut eat domum,
Plaut. Mil. 4, 3, 8:nunc hora, viri, nunc tempus: adeste,
Sil. 11, 194:consul paulisper addubitavit, an consurgendi jam triariis tempus esset,
Liv. 8, 10, 1:cum jam moriendi tempus urgueret,
was close at hand, Cic. Tusc. 1, 43, 103; Varr. R. R. 3, 16, 20:verno inserentis tempus urguet,
Plin. 17, 14, 24, § 113: tempus est, with inf.:sed jam tempus est, ad id quod instituimus accedere,
Cic. Top. 1, 5:dicere aliquid de ordine argumentorum,
id. de Or. 2, 42, 181:conari etiam majora,
Liv. 6, 18, 12:nunc corpora curare tempus est,
id. 21, 54, 2:tibi abire,
Hor. Ep. 2, 2, 215:jam tempus agi res,
Verg. A. 5, 638:tempus est jam hinc abire me,
Cic. Tusc. 1, 41, 99:suo tempore,
at a fitting time, id. Lael. 3, 11; cf. id. Phil. 14, 6, 15; id. Verr. 2, 3, 60, § 139; Plin. 18, 6, 8, § 44.—tempŏra, um (less freq. in the sing. tempus), after the Gr. ta kairia (prop. the right place, the fatal spot), the temples of the head; plur.:2.duae suturae super aures tempora a superiore capitis parte discernunt,
Cels. 8, 1; Plin. 20, 6, 23, § 54; Lucr. 1, 930; 4, 5; 6, 1194; Tib. 2, 2, 7; Verg. A. 5, 416; Hor. C. 1, 7, 23; 3, 25, 20; 4, 1, 32; 4, 8, 33 et saep.— Sing.:contorquet brachium et Graccho percutit tempus,
Auct. Her. 4, 55, 68; Verg. A. 9, 418; Sil. 12, 414; Stat. Th. 10, 110; Vitr. 9, 6; Flor. 4, 12, 44 Duk. N. cr.; Vulg. Judic. 4, 21; 5, 26.— Poet., transf., the face, visage in gen., Prop. 2, 24 (3, 18), 3; 2, 18, 32 (3, 11, 10).— The head:jacuit pulsus tria tempora ramo Cacus,
upon his three heads, Prop. 4 (5), 9, 15.— Sing.:tremulum movens Cana tempus anilitas Omnia omnibus annuit,
Cat. 61, 162. —Transf.a.The time in its moral aspects; the state of the times, position, state, condition; in plur., the times, circumstances (esp. freq. of dangerous or distressful cir cumstances):b.si ad tuum tempus perduci tur, facilis gubernatio est,
time of administration, consulship, Cic. Fam. 10, 1, 2:omne meum tempus amicorum temporibus transmittendum putavi... et meus labor in privatorum periculis versatus,
id. Imp. Pomp. 1, 1:quid a me cujusque tempus poscat,
id. Planc. 32, 79:tempori meo defuerunt,
my necessity, id. Sest. 58, 123; cf.:qui tot annos ita vivo, ut a nullius umquam me tempore aut commodo aut otium meum abstraxerit aut, etc.,
id. Arch. 6, 12:tempori cedere, id est necessitati parere, semper sapientis est habitum,
id. Fam. 4, 9, 2:nisi forte temporis causā nobis adsentiebare,
id. Tusc. 4, 4, 8:neque poëtae tempori meo defuerunt,
id. Sest. 58, 123; cf.:suscipere onus laboris atque officii ex necessariorum tempore,
id. Div. in Caecil. 2, 5:in summo et periculosissimo rei publicae tempore,
id. Fl. 3, 6:tempore summo rei publicae,
id. Phil. 5, 17, 46; id. Verr. 1, 1, 1; cf.:pecuniam conferre in rei publicae magnum aliquod tempus,
id. Off. 3, 24, 93:pro tempore atque periculo exercitum conparare,
Sall. C. 30, 5:o saepe mecum tempus in ultimum Deducte,
to the last extremity, Hor. C. 2, 7, 1:eae (res) contra nos faciunt in hoc tempore,
at the present time, under the present circumstances, Cic. Quint. 1, 1; cf.:nec miserae prodesse in tali tempore quibat,
Lucr. 1, 93:indignatus, dici ea in tali tempore audirique,
Liv. 30, 37, 8; v. Zumpt, Gram. § 475.—In plur.:incidunt saepe tempora, cum ea, etc.,
Cic. Off. 1, 10, 31:omnes illae orationes causarum ac temporum sunt,
id. Clu. 50, 139:tempora rei publicae, qualia futura sint, quis scit? mihi quidem turbulenta videntur fore,
id. Fam. 2, 18, 3:scripsi versibus tres libros de temporibus meis,
id. ib. 1, 9, 23; cf. id. ib. §11: dubia formidolosaque tempora,
id. Verr. 2, 5, 1, § 1:cedere temporibus,
id. Mil. 1, 2:animus secundis Temporibus dubiisque rectus,
Hor. C. 4, 9, 36:Madates erat regionis praefectus, haud sane temporum homo,
Curt. 5, 3, 4.—Time in poetry and rhetoric, i. e. measure, quantity:c.idem facit in trochaeo, qui temporibus et intervallis est par iambo,
Cic. Or. 57, 194; cf.:tempora certa modique,
Hor. S. 1, 4, 58:rhythmi spatio temporum constant,
Quint. 9, 4, 46 sq. —In gram., a tense of a verb, Varr. L. L. 9, § 32; 95 sq.; 10, § 47 Müll.; Quint. 1, 5, 47; 9, 1, 11; 9, 3, 11 et saep.—II.Adverb. phrases.A.tempŏrē, and more freq in adverb. form, tempŏrī or tempĕrī, at the right or fitting time, at the appointed time, in time, betimes, timely, seasonably:B.rogat, satisne tempori opera sient confecta,
Cato, R. R. 2, 1; 3, 4; cf.:qui vult sua tempori conficere officia,
Plaut. Rud. 4, 2, 16: reddere aliquid tempori, Titin. ap. Non. 369, 22:sequimini, ut, quod imperatum est, veniam advorsum temperi,
Plaut. Men. 2, 3, 90; cf.:temperi huic anteveni,
id. Trin. 4, 2, 66:temperi ego faxo scies,
id. Ps. 1, 3, 153:ut cenam coqueret temperi,
id. Stich. 5, 2, 6; id. Cas. 2, 6, 60.—In a punning allusion to the meaning temple (v. supra): Eu. Coquite, facite, festinate nunc jam, quantum lubet. Co. Temperi:postquam implevisti fusti fissorum caput,
Plaut. Aul. 3, 3, 6:ego renovabo commendationem, sed tempore,
Cic. Fam. 7, 18, 1:temporis ars medicina fere est: data tempore prosunt, Et data non apto tempore vina nocent,
Ov. R. Am. 131 sq.:tempore abest,
id. H. 4, 109.— Comp.:memini te mihi Phameae cenam narrare: temperius fiat: cetera eodem modo,
Cic. Fam. 9, 16, 8:modo surgis Eoo Temperius caelo, modo serius incidis undis,
more betimes, earlier, Ov. M. 4, 198:ut propter cibi spem temporius ad officinam redeant,
Col. 8, 4, 3; 2, 8, 12; App.M. 9, p. 229, 22.—Form tempore, in time, with the progress of time, gradually:C.tempore ruricolae patiens fit taurus aratri,... Tempore paret equus habenis,
Ov. Tr. 4, 6, 1 sqq. —Ad tempus.1.At the right or appointed time, in time:2.ad tempus redire,
Cic. Att. 13, 45, 2:ad tempus venire,
Liv. 38, 25:ad tempus ei mendacium vestrum accommodavistis,
Cic. Cael. 7, 17.—For some time, for the time being, for a while, for the moment:D.quae (perturbatio animi) plerumque brevis est et ad tempus,
Cic. Off. 1, 8, 27:coli ad tempus,
id. Lael. 15, 53: [p. 1852] dux ad tempus lectus, Liv. 28, 42, 5; Tac. A. 1, 1; cf.:ad breve (sc. tempus),
Suet. Tib. 68. —Ante tempus, before the right time, too soon:E.ante tempus mori miserum esse,
Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Lael. 3, 11:ante tempus domo digressus,
Sall. J. 79, 7; Suet. Aug. 26; cf.:sero post tempus venis,
Plaut. Capt. 4, 2, 90.—Ex tempore, instantaneously, forthwith, on the spur of the moment, extempore:2.versus fundere ex tempore,
Cic. de Or. 3, 50, 194:magnum numerum optimorum versuum dicere ex tempore,
id. Arch. 8, 18:scribere,
Quint. 10, 3, 17; Sen. Contr. 3, praef.—According to circumstances:F.expedire rem et consilium ex tempore capere posse,
Cic. Off. 2, 9, 33:haec melius ex re et ex tempore constitues,
id. Fam. 12, 19, 2.—In tempore, at the right, proper, or appropriate time, in time:G.in tempore ad eam veni,
Ter. Heaut. 2, 3, 123:in ipso tempore eccum ipsum,
in the nick of time, id. And. 3, 2, 52:ni pedites equitesque in tempore subvenissent,
Liv. 33, 5, 2:in tempore memorare,
Tac. A. 1, 58 fin. —In tempus, for a time, temporarily:H.scena in tempus structa,
Tac. A. 14, 20; cf.:in omne tempus,
forever, Cic. Fam. 5, 15, 1.—Per tempus, at the right time, in time:K.non potuisti magis per tempus mihi advenire quam advenis,
Plaut. Men. 1, 2, 30; cf.:per tempus subvenistis mihi,
id. Truc. 1, 2, 85.—Pro tempore, according to circumstances:consilium pro tempore et pro re capere,
Caes. B. G. 5, 8:pauca pro tempore milites hortatus,
Sall. J. 49, 6; Verg. E. 7, 35; Ov. Tr. 4, 2, 23. -
10 tempus
tempus, ŏris ( abl. temp. tempori or temperi; v. infra), n. [etym. dub.; perh. root tem-; Gr. temnô; prop. a section; hence, in partic., of time].I.Lit., a portion or period of time, a time:2.tempus diei,
daytime, Ter. Heaut. 1, 2, 38; 1, 1, 116:extremum diei,
Cic. de Or. 1, 7, 26; cf.:matutina tempora,
morning hours, id. Fam. 7, 1, 1:anni tempora,
the seasons, Lucr. 2, 33; 5, 1396; cf.:quam (Ennam) circa sunt laetissimi flores omni tempore anni,
Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107:maturius paulo, quam tempus anni postulabat, in hiberna exercitum deduxit,
Caes. B. G. 1, 54:erat hibernum tempus anni,
Cic. Rep. 1, 12, 18; Auct. B. Alex. 43, 1.—Esp. of the time intervening between two events, etc., an interval, period, time:B.longo post tempore,
Verg. E. 1, 68:magno post tempore,
Just. 13, 4, 25; 16, 1, 1:brevi post tempore,
id. 1, 7, 19; 4, 4, 4; 12, 2, 6:parvo post tempore,
Val. Max. 8, 6, 1. — Plur.:longis temporibus ante,
Cic. Rep. 2, 34, 5.—Transf., time, in general.1.Lit.a.In gen.:b.tempus est, id quo nunc utimur (nam ipsum quidem generaliter definire difficile est), pars quaedam aeternitatis cum alicujus annui, menstrui, diurni nocturnive spatii certā significatione,
Cic. Inv. 1, 26, 39:tempus esse dicunt intervallum mundi motus: id divisum in partes aliquot, maxime ab solis et lunae cursu: itaque ab eorum tenore temperato tempus dictum,
Varr. L. L. 6, § 2 Müll.: hos siderum errores id ipsum esse, quod rite dicitur tempus, Cic. Univ. 9 fin.:neque ut celari posset, tempus spatium ullum dabat,
Ter. Hec. 3, 3, 14; cf.:nisi tempus et spatium datum sit,
Cic. Quint. 1, 4:vix huic tantulae epistulae tempus habui,
id. Att. 1, 14, 1:egeo tempore,
id. Q. Fr. 3, 5, 4:unius horae tempus,
Liv. 44, 9, 4:aliquot dierum tempus amisit,
Lact. Mort. Pers. 45, 5:tempus duorum mensium petere ad delectus habendos,
Liv. 29, 5, 7:triginta dierum tempus petens, ut, etc.,
id. 38, 37, 10:tempus, pacis an belli, festinationis an otii,
Cic. de Or. 3, 55, 211:ut tempora postulabant belli,
Liv. 24, 8, 7:nec belli tantum temporibus, sed etiam in pace,
id. 35, 28, 1:temporibus Punici belli,
Just. 30, 3, 1; 43, 4, 11:mihi vero omne tempus est ad meos libros vacuum,
Cic. Rep. 1, 9, 14:erit, erit illud profecto tempus et illucescet ille aliquando dies, cum, etc.,
id. Mil. 26, 69:ex quo tempore tu me diligere coepisti,
id. Fam. 3, 4, 2:eo tempore, quo promulgatum de multā ejus traditur,
Liv. 6, 38, 12; 23, 10, 13:tempore, quo in homine non ut nunc omnia consentientia,
id. 2, 32, 9:privatum eo tempore Quinctium fuisse, cum sacramento adacti sint,
id. 3, 20, 4:per idem tempus,
Cic. Brut. 83, 286:quos ad me id temporis venturos esse praedixeram,
at that time, id. Cat. 1, 4, 10:scripta in aliquod tempus reponantur,
Quint. 10, 4, 2:non tantulum Umquam intermittit tempus, quin, etc.,
Plaut. Bacch. 2, 2, 32:uno et eodem temporis puncto nati... nascendi tempus,
Cic. Div. 2, 45, 95; cf.:alienum tempus est mihi tecum expostulandi,
id. Fam. 3, 10, 6:dare tempus exponendi de aliquā re,
id. ib. 1, 9, 3:committendi proelii,
Caes. B. G. 2, 19:edendi,
Hor. Ep. 1, 16, 22:curandi,
id. ib. 1, 2, 39:tyranno ad consultandum tempus datum est,
Liv. 34, 33, 5:datum cum iis conloquendi tempus,
id. 26, 22, 11; 45, 24, 11.—In plur.:id certis temporibus futurum,
Cic. Rep. 1, 15, 23:si Athenienses quibusdam temporibus nihil nisi, etc., agebant,
id. ib. 1, 27, 43:superioribus temporibus ad te nullas litteras misi,
id. Fam. 5, 17, 1:illis temporibus,
id. Lael. 1, 5:temporibus illis,
id. Arch. 3, 6. —In partic., the time, i. e. the fitting or appointed time, the right season, proper period, opportunity, = kairos:(β).nunc occasio est et tempus,
Plaut. Ps. 4, 2, 3:tempus maximum est, ut, etc.,
id. Mil. 4, 3, 9:spero ego, mihi quoque Tempus tale eventurum, ut tibi gratiam referam parem,
id. Merc. 5, 4, 39; cf.:tempus habes tale, quale nemo habuit umquam,
Cic. Phil. 7, 9, 27:dicas: tempus maxumum esse ut eat domum,
Plaut. Mil. 4, 3, 8:nunc hora, viri, nunc tempus: adeste,
Sil. 11, 194:consul paulisper addubitavit, an consurgendi jam triariis tempus esset,
Liv. 8, 10, 1:cum jam moriendi tempus urgueret,
was close at hand, Cic. Tusc. 1, 43, 103; Varr. R. R. 3, 16, 20:verno inserentis tempus urguet,
Plin. 17, 14, 24, § 113: tempus est, with inf.:sed jam tempus est, ad id quod instituimus accedere,
Cic. Top. 1, 5:dicere aliquid de ordine argumentorum,
id. de Or. 2, 42, 181:conari etiam majora,
Liv. 6, 18, 12:nunc corpora curare tempus est,
id. 21, 54, 2:tibi abire,
Hor. Ep. 2, 2, 215:jam tempus agi res,
Verg. A. 5, 638:tempus est jam hinc abire me,
Cic. Tusc. 1, 41, 99:suo tempore,
at a fitting time, id. Lael. 3, 11; cf. id. Phil. 14, 6, 15; id. Verr. 2, 3, 60, § 139; Plin. 18, 6, 8, § 44.—tempŏra, um (less freq. in the sing. tempus), after the Gr. ta kairia (prop. the right place, the fatal spot), the temples of the head; plur.:2.duae suturae super aures tempora a superiore capitis parte discernunt,
Cels. 8, 1; Plin. 20, 6, 23, § 54; Lucr. 1, 930; 4, 5; 6, 1194; Tib. 2, 2, 7; Verg. A. 5, 416; Hor. C. 1, 7, 23; 3, 25, 20; 4, 1, 32; 4, 8, 33 et saep.— Sing.:contorquet brachium et Graccho percutit tempus,
Auct. Her. 4, 55, 68; Verg. A. 9, 418; Sil. 12, 414; Stat. Th. 10, 110; Vitr. 9, 6; Flor. 4, 12, 44 Duk. N. cr.; Vulg. Judic. 4, 21; 5, 26.— Poet., transf., the face, visage in gen., Prop. 2, 24 (3, 18), 3; 2, 18, 32 (3, 11, 10).— The head:jacuit pulsus tria tempora ramo Cacus,
upon his three heads, Prop. 4 (5), 9, 15.— Sing.:tremulum movens Cana tempus anilitas Omnia omnibus annuit,
Cat. 61, 162. —Transf.a.The time in its moral aspects; the state of the times, position, state, condition; in plur., the times, circumstances (esp. freq. of dangerous or distressful cir cumstances):b.si ad tuum tempus perduci tur, facilis gubernatio est,
time of administration, consulship, Cic. Fam. 10, 1, 2:omne meum tempus amicorum temporibus transmittendum putavi... et meus labor in privatorum periculis versatus,
id. Imp. Pomp. 1, 1:quid a me cujusque tempus poscat,
id. Planc. 32, 79:tempori meo defuerunt,
my necessity, id. Sest. 58, 123; cf.:qui tot annos ita vivo, ut a nullius umquam me tempore aut commodo aut otium meum abstraxerit aut, etc.,
id. Arch. 6, 12:tempori cedere, id est necessitati parere, semper sapientis est habitum,
id. Fam. 4, 9, 2:nisi forte temporis causā nobis adsentiebare,
id. Tusc. 4, 4, 8:neque poëtae tempori meo defuerunt,
id. Sest. 58, 123; cf.:suscipere onus laboris atque officii ex necessariorum tempore,
id. Div. in Caecil. 2, 5:in summo et periculosissimo rei publicae tempore,
id. Fl. 3, 6:tempore summo rei publicae,
id. Phil. 5, 17, 46; id. Verr. 1, 1, 1; cf.:pecuniam conferre in rei publicae magnum aliquod tempus,
id. Off. 3, 24, 93:pro tempore atque periculo exercitum conparare,
Sall. C. 30, 5:o saepe mecum tempus in ultimum Deducte,
to the last extremity, Hor. C. 2, 7, 1:eae (res) contra nos faciunt in hoc tempore,
at the present time, under the present circumstances, Cic. Quint. 1, 1; cf.:nec miserae prodesse in tali tempore quibat,
Lucr. 1, 93:indignatus, dici ea in tali tempore audirique,
Liv. 30, 37, 8; v. Zumpt, Gram. § 475.—In plur.:incidunt saepe tempora, cum ea, etc.,
Cic. Off. 1, 10, 31:omnes illae orationes causarum ac temporum sunt,
id. Clu. 50, 139:tempora rei publicae, qualia futura sint, quis scit? mihi quidem turbulenta videntur fore,
id. Fam. 2, 18, 3:scripsi versibus tres libros de temporibus meis,
id. ib. 1, 9, 23; cf. id. ib. §11: dubia formidolosaque tempora,
id. Verr. 2, 5, 1, § 1:cedere temporibus,
id. Mil. 1, 2:animus secundis Temporibus dubiisque rectus,
Hor. C. 4, 9, 36:Madates erat regionis praefectus, haud sane temporum homo,
Curt. 5, 3, 4.—Time in poetry and rhetoric, i. e. measure, quantity:c.idem facit in trochaeo, qui temporibus et intervallis est par iambo,
Cic. Or. 57, 194; cf.:tempora certa modique,
Hor. S. 1, 4, 58:rhythmi spatio temporum constant,
Quint. 9, 4, 46 sq. —In gram., a tense of a verb, Varr. L. L. 9, § 32; 95 sq.; 10, § 47 Müll.; Quint. 1, 5, 47; 9, 1, 11; 9, 3, 11 et saep.—II.Adverb. phrases.A.tempŏrē, and more freq in adverb. form, tempŏrī or tempĕrī, at the right or fitting time, at the appointed time, in time, betimes, timely, seasonably:B.rogat, satisne tempori opera sient confecta,
Cato, R. R. 2, 1; 3, 4; cf.:qui vult sua tempori conficere officia,
Plaut. Rud. 4, 2, 16: reddere aliquid tempori, Titin. ap. Non. 369, 22:sequimini, ut, quod imperatum est, veniam advorsum temperi,
Plaut. Men. 2, 3, 90; cf.:temperi huic anteveni,
id. Trin. 4, 2, 66:temperi ego faxo scies,
id. Ps. 1, 3, 153:ut cenam coqueret temperi,
id. Stich. 5, 2, 6; id. Cas. 2, 6, 60.—In a punning allusion to the meaning temple (v. supra): Eu. Coquite, facite, festinate nunc jam, quantum lubet. Co. Temperi:postquam implevisti fusti fissorum caput,
Plaut. Aul. 3, 3, 6:ego renovabo commendationem, sed tempore,
Cic. Fam. 7, 18, 1:temporis ars medicina fere est: data tempore prosunt, Et data non apto tempore vina nocent,
Ov. R. Am. 131 sq.:tempore abest,
id. H. 4, 109.— Comp.:memini te mihi Phameae cenam narrare: temperius fiat: cetera eodem modo,
Cic. Fam. 9, 16, 8:modo surgis Eoo Temperius caelo, modo serius incidis undis,
more betimes, earlier, Ov. M. 4, 198:ut propter cibi spem temporius ad officinam redeant,
Col. 8, 4, 3; 2, 8, 12; App.M. 9, p. 229, 22.—Form tempore, in time, with the progress of time, gradually:C.tempore ruricolae patiens fit taurus aratri,... Tempore paret equus habenis,
Ov. Tr. 4, 6, 1 sqq. —Ad tempus.1.At the right or appointed time, in time:2.ad tempus redire,
Cic. Att. 13, 45, 2:ad tempus venire,
Liv. 38, 25:ad tempus ei mendacium vestrum accommodavistis,
Cic. Cael. 7, 17.—For some time, for the time being, for a while, for the moment:D.quae (perturbatio animi) plerumque brevis est et ad tempus,
Cic. Off. 1, 8, 27:coli ad tempus,
id. Lael. 15, 53: [p. 1852] dux ad tempus lectus, Liv. 28, 42, 5; Tac. A. 1, 1; cf.:ad breve (sc. tempus),
Suet. Tib. 68. —Ante tempus, before the right time, too soon:E.ante tempus mori miserum esse,
Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Lael. 3, 11:ante tempus domo digressus,
Sall. J. 79, 7; Suet. Aug. 26; cf.:sero post tempus venis,
Plaut. Capt. 4, 2, 90.—Ex tempore, instantaneously, forthwith, on the spur of the moment, extempore:2.versus fundere ex tempore,
Cic. de Or. 3, 50, 194:magnum numerum optimorum versuum dicere ex tempore,
id. Arch. 8, 18:scribere,
Quint. 10, 3, 17; Sen. Contr. 3, praef.—According to circumstances:F.expedire rem et consilium ex tempore capere posse,
Cic. Off. 2, 9, 33:haec melius ex re et ex tempore constitues,
id. Fam. 12, 19, 2.—In tempore, at the right, proper, or appropriate time, in time:G.in tempore ad eam veni,
Ter. Heaut. 2, 3, 123:in ipso tempore eccum ipsum,
in the nick of time, id. And. 3, 2, 52:ni pedites equitesque in tempore subvenissent,
Liv. 33, 5, 2:in tempore memorare,
Tac. A. 1, 58 fin. —In tempus, for a time, temporarily:H.scena in tempus structa,
Tac. A. 14, 20; cf.:in omne tempus,
forever, Cic. Fam. 5, 15, 1.—Per tempus, at the right time, in time:K.non potuisti magis per tempus mihi advenire quam advenis,
Plaut. Men. 1, 2, 30; cf.:per tempus subvenistis mihi,
id. Truc. 1, 2, 85.—Pro tempore, according to circumstances:consilium pro tempore et pro re capere,
Caes. B. G. 5, 8:pauca pro tempore milites hortatus,
Sall. J. 49, 6; Verg. E. 7, 35; Ov. Tr. 4, 2, 23. -
11 velo
vēlo, āvi, ātum, 1, v. a. [velum], to cover, cover up, wrap up, wrap, envelop, veil, etc. (class.; syn.: contego, induo).I.Lit.:B.capite velato,
Cic. N. D. 2, 3, 10; Quint. 2, 13, 13; 6, 1, 48:caput velatum filo,
Liv. 1, 32, 6; cf.:capita ante aras Phrygio amictu,
Verg. A. 3, 545:varices,
Quint. 11, 3, 143:partes tegendas,
Ov. M. 13, 479:velanda corporis,
Plin. Ep. 6, 24, 3: antennas, covered with or supporting the sails, Verg. A. 3, 549.—Of clothing:velatus togā,
enveloped, clothed, Liv. 3, 26, 10:purpurea veste,
Ov. M. 2, 23:tunicā,
id. F. 3, 645:stolā,
Hor. S. 1, 2, 71; Tib. 1, 5, 25 (3, 4, 55):amiculis,
Curt. 3, 3, 10:umeros chlamyde,
Spart. Sev. 19.—Of other objects:maternā tempora myrto,
Verg. A. 5, 72:tempora purpureis tiaris,
to wrap round, bind round, Ov. M. 11, 181:tempora vittis,
id. P. 3, 2, 75:coronā,
id. ib. 4, 14, 55; cf.in a Greek construction: Amphicus albenti velatus tempora vittā,
id. M. 5, 110:cornua lauro,
id. ib. 15, 592:frondibus hastam,
id. ib. 3, 667:serta molas,
id. F. 6, 312:Palatia sertis,
id. Tr. 4, 2, 3:delubra deūm fronde,
Verg. A. 2, 249: velatis manibus orant, ignoscamus peccatum suum, i. e. holding the velamenta (v. h. v. I. C.), Plaut. Am. 1, 1, 101; cf.:velati ramis oleae,
Verg. A. 11, 101. —Milit. t. t.; P. a. as subst.: vēlāti, ōrum, m., soldiers who wore only a cloak; only in the phrase accensi velati, a kind of supernumerary troops who followed the army to fill the places of any who might fall, Cic. Rep. 2, 22, 40; and in late Lat. inscrr. freq. sing.:II.ACCENSVS VELATVS, one such soldier,
Inscr. Orell. 111; 1368; 2153; 2182; v. accenseo, P. a. B.—Trop., to hide, conceal (post-Aug.; several times in Tac.;otherwise rare): odium fallacibus blanditiis,
Tac. A. 14, 56:externa falsis armis,
id. H. 4, 32; cf. id. A. 12, 61:primas adulescentis cupidines,
id. ib. 13, 13:culpam invidiā,
id. ib. 6, 29: scelere velandum est scelus, Sen. Hippol. 721:nihil (with omittere),
Plin. Pan. 56, 1.—Hence, * vēlātō, adv., through a veil, darkly, obscurely:deum discere,
Tert. adv. Marc. 4, 29. -
12 Tempus
n; -, Tempora; LING. tense* * *das Tempus(Grammatik) tense* * *Tẹm|pus ['tɛmpʊs]nt -, Te\#mpora['tɛmpora] (GRAM) tense* * *Tem·pus<-, Tempora>[ˈtɛmpʊs, pl -pora]nt LING tense* * * -
13 нрав
character, temperament, nature, disposition, temperстранен по нрав of a strange dispositionтова не е по нрава ми I don't like such thingsнрави customs, morals, mannersнрави и обичаи manners and customsдруги времена, други нрави other times other waysо времена, о нрави! о tempora, o mores!* * *нрав,м., -и character, temperament, nature, disposition, temper; други времена, други \нрави other times other ways; не е по \нрава ми да it is not in my nature to (с inf.); it is not like me to (c inf.); само мн. \нрави customs, morals, manners; \нрави и обичаи manners and customs; с буен \нрав hot-tempered, of a hot temper; с добър \нрав good-natured, of gentle disposition; с лош \нрав ill-tempered, cranky; с мек \нрав mild-tempered; странен по \нрав of a strange disposition; това не е по \нрава ми I don’t like such things; • о времена, о \нрави! o tempora, o mores!* * *mettle; mind; disposition: of a strange нрав - със странен нрав; make- up; temper{`tempx }; vice (лош на кон)* * *1. character, temperament, nature, disposition, temper 2. НРАВи и обичаи manners and customs 3. други времена, други НРАВи other times other ways 4. не е по НРАВа ми да it is not in my nature to (c inf.), it is not like me to (c inf.) 5. нрави customs, morals, manners 6. о времена, о НРАВи! о tempora, o mores! 7. с буен НРАВ hot-tempered, of a hot temper 8. с добър НРАВ good-natured, of gentle disposition 9. с лош НРАВ ill-tempered, cranky 10. с мек НРАВ mild-tempered 11. странен по НРАВ of a strange disposition 12. това не е по НРАВа ми I don't like such things -
14 tempus
tempus ōris, n a portion of time, time, period, season, interval: tempus diei, daytime, T.: extremum diei: omni tempore anni: maturius paulo, quam tempus anni postulabat, Cs.: abiit illud tempus: tempus duorum mensum petere, L.: longo post tempore, interval, V.: tempus pacis an belli: matutina tempora, morning hours.—A time, point of time, occasion, opportunity, leisure: neque ut celari posset, tempus spatium ullum dabat, T.: nisi tempus et spatium datum sit: egeo tempore: eo tempore, quo, etc., L.: id temporis, at that time: alienum tempus est mihi tecum expostulandi: edendi, H.: datum ad consultandum, L.: certis temporibus: superioribus temporibus.—Time, duration: tempus est... pars quaedam aeternitatis, etc.: Tempore ruricolae patiens fit taurus aratri, i. e. gradually, O.—The time, fit season, appointed time, right occasion, proper period, opportunity: tempus habes tale, quale nemo habuit umquam: addubitavit, an consurgendi iam triariis tempus esset, L.: moriendi: tempore igitur ipso se ostenderunt, cum, etc., at the nick of time: tempus est, ad id quod instituimus accedere, it is the right time: nunc corpora curare tempus est, L. Tempus abire tibist, H.: suo tempore, at a fitting time.—A time, position, state, condition, times, circumstances: in hoc tempore, under present circumstances: in tali tempore, L.: incidunt saepe tempora, cum ea, etc.: libri de temporibus meis: cedere tempori, to yield to circumstances: secundis Temporibus dubiisque, H.: haud sane temporum homo, Cu.—In the phrase, temporis causā, with regard to circumstances, under momentary influence, out of courtesy, insincerely: temporis causā nobis adsentiri: nec dico temporis causā.—A time, need, emergency, extremity: quid a me cuiusque tempus poscat: neque poëtae tempori meo defuerunt: summo rei p. tempore: pro tempore atque periculo exercitum conparare, S.: O saepe mecum tempus in ultimum Deducte, to the last extremity, H.: temporis gratiā, to meet the emergency, Cu.—In rhythm or metre, time, measure, quantity: qui (trochaeus) temporibus et intervallis est par iambo: Tempora certa modique, H.—Esp., in phrases with praepp.—Ad tempus, at the right time, in time, punctually: ad tempus redire: ad tempus venire, L.—For some time, for the time being, for a while, for the moment: quae (perturbatio animi) plerumque brevis est et ad tempus: dux ad tempus lectus, L.—Ante tempus, before the right time, prematurely, too soon: ante tempus mori: ante tempus domo digressus, S.—Ex tempore, instantaneously, off hand, on the spur of the moment, extempore: versūs fundere ex tempore.—According to circumstances: consilium ex tempore capere: haec melius ex re et ex tempore constitues.—In tempore, at the right time, opportunely, in time: in ipso tempore eccum ipsum, in the nick of time, T.—In tempus, for a time, temporarily: scena in tempus structa, Ta.—Pro tempore, as the time permits, according to circumstances: consilium pro tempore capere, Cs.: te marmoreum pro tempore fecimus, V.* * *I IItime, condition, right time; season, occasion; necessity -
15 consumo
con-sūmo, sumpsi, sumptum, 3 ( perf. sync. consumpsti, Prop. 1, 3, 37; inf. consumpse, Lucr. 1, 234), v. a., to take wholly or completely, i. e.,I.Lit.A.In gen. (post-Aug. and rare):B.vasti surgunt immensis torquibus orbes, tergaque consumunt pelagus,
take up, completely cover, Manil. 5, 584:tela omnia solus pectore consumo,
Sil. 5, 640; cf.:clipeo tela,
id. 10, 129:jugulo ensem,
Stat. Th. 10, 813:ferrum pectore,
id. ib. 12, 745; cf. id. Achill. 2, 205; Dig. 26, 7, 54.—In partic., of food, to eat, consume, devour (class.):II.agri multa efferunt quae vel statim consumantur vel mandentur condita vetustati,
Cic. N. D. 2, 60, 151:frumenta,
Caes. B. G. 6, 43; cf. id. ib. 7, 17;7, 77: fruges,
Hor. Ep. 1, 2, 27:vitiatum (aprum),
id. S. 2, 2, 92:angues,
Cic. N. D. 1, 36, 101:draconem,
Suet. Tib. 72:mensas accisis dapibus,
Verg. A. 7, 125 al. —Transf.1.In gen., to consume, devour, waste, squander, annihilate, destroy, bring to naught, kill.a.Of inanimate things:b.faciat quod lubet: Sumat, consumat, perdat,
Ter. Heaut. 3, 1, 56; cf. Sall. C. 12, 2:patrimonium per luxuriam,
Cic. Rosc. Am. 2, 6:bona paterna,
Quint. 3, 11, 13; 3, 11, 16:omnem materiam,
Ov. M. 8, 876: omne id aurum in ludos, Liv. 39, 5, 9; Val. Max. 3, 1, 1 fin.; cf. 2. b infra:omnes fortunas sociorum,
Caes. B. G. 1, 11; cf.:omnes opes et spes privatas meas,
Sall. H. Fragm. 2, 96, 2 Dietsch:omnia flammā,
Caes. B. C. 2, 14; cf.:aedes incendio,
Liv. 25, 7, 6:domum incendio,
Suet. Calig. 59:consumpturis viscera mea flammis,
Quint. 6, prooem. §3: viscera fero morsu,
Ov. M. 4, 113:anulum usu,
id. P. 4, 10, 5; cf.:ferrum rubigine,
to eat, consume, Curt. 7, 8, 15.—Of time, to spend, pass:horas multas saepe suavissimo sermone,
Cic. Fam. 11, 27, 5:dicendo tempus,
id. Verr. 2, 2, 39, § 96:diem altercatione,
id. Fam. 1, 2, 1; id. Univ. 1 fin.; id. Fam. 7, 1, 1:annua tempora,
Lucr. 5, 618:consumitur vigiliis reliqua pars noctis,
Caes. B. G. 5, 31; id. B. C. 2, 23:magnam partem diei,
id. B. G. 5, 9 fin.:omne tempus,
Liv. 29, 33, 9; 24, 14, 10:dies decem in his rebus,
Caes. B. G. 5, 11:in eo studio aetatem,
Cic. Off. 1, 1, 2:tota nox in exinaniendā nave consumitur,
id. Verr. 2, 5, 25, § 64; Caes. B. C. 2, 23, 1:multos dies per dubitationem,
Sall. J. 62, 9; cf. Tac. H. 4, 43 fin.:omne tempus circa Medeam,
id. Or. 3:continuum biduum epulando potandoque,
Suet. Tib. 42: precando Tempora cum blandis verbis, to waste or lose time and words in supplications, Ov. M. 2, 575:multis diebus et laboribus consumptis,
Sall. J. 93, 1:ubi longa meae consumpsti tempora noctis?
Prop. 1, 3, 37.—Of strength, feeling, voice, etc.:in quo tanta commoveri actio non posset, si esset consumpta superiore motu et exhausta,
Cic. de Or. 3, 26, 103:adfectus,
Quint. 2, 13, 13; 4, 2, 120:spiritus,
id. 11, 3, 53:vocem instans metus,
Tac. H. 1, 42:ignominiam,
id. ib. 3, 24:gratiam rei nimiā captatione,
Quint. 8, 6, 51:vires ipsā subtilitate,
id. 12, 2, 13:bona ingenii,
id. 12, 5, 2; 3, 11, 23; cf. Sall. J. 25, 11.— Poet.: cum mare, cum terras consumpserit, aëra tentet, i. e.- seek a refuge therein in vain, Ov. H. 6, 161.—Of living beings.(α).To destroy, kill:(β).si me vis aliqua morbi aut natura ipsa consumpsisset,
Cic. Planc. 37, 90; cf.:quos fortuna belli consumpserat,
Sall. H. 1, 41, 5 Dietsch:tantum exercitum fame,
Caes. B. G. 7, 20 fin.; so,siti,
Hirt. B. G. 8, 41 fin.:acie,
Vell. 2, 52, 5:morte,
Tib. 1, 3, 55:morbo,
Nep. Reg. 2, 1:senio et maerore,
Liv. 40, 54, 1 al. —Facete:garrulus hunc consumet,
Hor. S. 1, 9, 33.—Rarely, to waste, weaken, enervate:2.inediā et purgationibus et vi ipsius morbi consumptus es,
Cic. Fam. 16, 10, 1; cf. Ov. M. 9, 663;and consumpta membra senectā,
id. ib. 14, 148.—In partic.a.To divide, make an exhaustive division of (very rare):b.inventio in sex partis consumitur,
Auct. Her. 1, 3, 4.—Aliquid in aliquā re, rar. in aliquid or absol. (in Cic. only with in and abl.; cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 19, 53), to bestow upon something, to use, employ, spend upon or about something.(α).In aliquā re:(β).pecuniam in agrorum emptionibus,
to lay out, invest, Cic. Agr. 1, 5, 14:aurum in monumento,
id. ib. 1, 4, 12; Nep. Timoth. 1, 2:studium in virorum fortium factis memoriae prodendis,
Cic. Fam. 6, 12, 5; cf.:in armis plurimum studii,
Nep. Epam. 2, 5:tantum laboris in rebus falsis,
Quint. 12, 11, 15:curam in re unā,
Hor. S. 2, 4, 48:ingenium in musicis,
Cic. Fin. 5, 19, 50; cf. id. Phil. 5, 18, 49; id. Sest. 13, 31; Quint. 1, 2, 11.—In aliquid (cf. the Gr. analiskein eis ti):(γ).tota in dulces consument ubera natos,
Verg. G. 3, 178; Prop. 4 (5), 6, 55:umorem in arbusta,
Sen. Q. N. 3, 11, 3:bona paterna in opera publica,
Quint. 3, 11, 13:pecuniam in monumentum,
Dig. 35, 1, 40 fin. —Absol.:si quid consili Habet, ut consumat nunc, quom nil obsint doli,
use up, exhaust, Ter. And. 1, 1, 133. -
16 incidentia
1.incĭdo, cĭdi, cāsum, 3 ( fut. part. act. incasurus, Plin. 2, 27, 27, § 97; perf. scanned incĭdĕrunt, Lucr. 6, 1174), v. n. [in-cado], to fall into or upon a thing, to fall, light upon (freq. and class.).I.Lit.A.In gen., constr. with in and acc.; less freq. with other prepp., with the dat., or absol.(α).With in and acc.:(β).in foveam,
Cic. Phil. 4, 5, 12:ex spelunca saxum in crura ejus incidit,
id. Fat. 3, 6:e nubi in nubem vis incidit ardens fulminis,
Lucr. 6, 145; cf. id. 296:in segetem flamma,
falls, Verg. A. 2, 305:pestilentia in urbem,
Liv. 27, 23 fin.:ut incideret luna tum in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,
entered, Cic. Rep. 1, 14, 22:in oculos,
Plin. 20, 17, 73, § 187:incidentibus vobis in vallum portasque,
Liv. 27, 13, 2:in laqueos,
Juv. 10, 314.—With other prepp.:(γ).incidit ictus Ingens ad terram duplicato poplite Turnus,
Verg. A. 12, 926:(turris) super agmina late incidit,
id. ib. 2, 467.—With dat.:(γ).incidere portis,
to rush into, Liv. 5, 11, 14; 5, 26, 8:lymphis putealibus,
Lucr. 6, 1174:caput incidit arae,
Ov. M. 5, 104: Sagunti ruinae nostris capitibus incident, Liv. 21, 10, 10:ultimis Romanis,
id. 28, 13, 9:jacenti,
Stat. Th. 5, 233:hi duo amnes confluentes incidunt Oriundi flumini,
empty, fall into, Liv. 44, 31, 4:modo serius incidis (sol) undis,
sink, Ov. M. 4, 198.—Absol.:B. (α).illa (hasta) volans, umeri surgunt qua tegmina summa, incidit,
Verg. A. 10, 477: incidit Adriaci spatium admirabile rhombi, i. e. into the fisherman ' s net, Juv. 4, 39. —With in and acc.:(β).in aliquem incurrere atque incidere,
Cic. Planc. 7, 17:cum hic in me incidit,
id. ib. 41, 99:C. Valerius Procillus, cum in fuga catenis vinctus traheretur, in ipsum Caesarem incidit,
Caes. B. G. 1, 53, 5:in insidias,
Cic. Fam. 7, 3, 3; cf.:in quos (milites), si qui ex acie fugerint, de improviso incidant,
id. Rosc. Am. 52, 151:in manus alicujus,
id. Clu. 7, 21:in vituperatores,
id. Fam. 7, 3, 6; 6, 1, 25.—With inter:(γ).inter catervas armatorum,
Liv. 25, 39.—With dat.:(δ).qui (oculi) quocumque inciderunt,
Cic. Mil. 1, 1; Plin. Ep. 5, 6, 13; Quint. 11, 3, 50:sane homini praeter opinionem improviso incidi,
Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:incidit huic Appennicolae bellator filius Anni,
Verg. A. 11, 699.—With acc. alone (late Lat.):C.bene quod meas potissimum manus incidisti,
App. M. 6, p. 176, 24; id. ib. p. 179, 4:fatales laqueos,
Vulc. Gall. Avid. Caes. 2, § 2.—Transf., to fall upon, attack, assault: triarii consurgentes... in hostem incidebant. Liv. 8, 8, 13:II.postquam acrius ultimis incidebat Romanus,
id. 28, 13, 9.Trop.A.In gen., to fall into any condition.(α).With in and acc.:(β).in morbum,
Cic. Fam. 13, 29, 4: in febriculam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:in miserias,
id. Phil. 2, 10, 24; cf.:qui inciderant (sc. in morbum) haud facile septimum diem superabant,
Liv. 41, 21, 5:ut si in hujusmodi amicitias ignari casu aliquo inciderint,
Cic. Lael. 12, 42:quodsi quis etiam a culpa vacuus in amicitiam ejus inciderat,
Sall. C. 14, 4:in honoris contentionem,
Cic. Lael. 10, 34:in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem,
id. Off. 1, 8, 26:in furorem et insaniam,
Cic. Pis. 20, 46. —With acc. alone:B.caecitatem, Ambros. de Tobia, 2: iram,
Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10:amorem,
id. ib. 14, 1.—To fall upon, befall:C.eo anno pestilentia gravis incidit in urbem agrosque,
Liv. 27, 23, 6:tantus terror incidit ejus exercitui,
fell upon, Caes. B. C. 3, 13, 2; cf.:ut nihil incidisset postea civitati mali, quod, etc.,
happened, Cic. de Or. 1, 7, 26.—In partic.1.To fall upon accidentally; to light upon, in thought or conversation:2.non consulto, sed casu in eorum mentionem incidi,
Cic. Div. in Caecil. 15, 50; id. Lael. 1, 3; cf.:fortuito in sermonem alicujus incidere,
id. de Or. 1, 24, 111:in eum sermonem incidere, qui, etc.,
id. Lael. 1, 2:in varios sermones,
id. Att. 16, 2, 4:cum in eam memoriam et recordationem nuper ex sermone quodam incidissemus,
id. Brut. 2, 9:iterum in mentionem incidimus viri,
Tac. H. 4, 5; Plin. Ep. 9, 33, 1.—To come or occur to one's mind:3.sapiens appeteret aliquid, quodcumque in mentem incideret et quodcumque tamquam occurreret,
come into his mind, Cic. Fin. 4, 16, 43; cf. Ter. Phorm. 1, 3, 5; id. Heaut. 3, 1, 75:redeunti, ex ipsa re mihi incidit suspicio,
id. And. 2, 2, 22; 3, 2, 21:tanta nunc suspicio de me incidit,
id. Ad. 4, 4, 5:dicam, verum, ut aliud ex alio incidit,
id. Heaut. 3, 3, 37:nihil te effugiet atque omne. quod erit in re occurret atque incidet,
Cic. de Or. 2, 34, 147:potantibus his apud Sex. Tarquinium incidit de uxoribus mentio,
Liv. 1, 57, 6.—To fall upon, happen in a certain time.(α).With in and acc.:(β).quod in id rei publicae tempus non incideris, sed veneris — judicio enim tuo, non casu in ipsum discrimen rerum contulisti tribunatum tuum—profecto vides, quanta vis, etc.,
Cic. Fam. 2, 7, 2:quorum aetas in eorum tempora, quos nominavi, incidit,
Cic. Or. 12, 39; cf. id. Fam. 5, 15, 3:quoniam in eadem rei publicae tempora incidimus,
id. ib. 5, 8, 3 fin.:facies me in quem diem Romana incidant mysteria certiorem,
id. Att. 6, 1, 26:cum in Kalendas Januarias Compitaliorum dies incidisset,
id. Pis. 4, 8:quae (bella) in ejus aetatem gravissima inciderunt,
Quint. 12, 11, 16: in eum annum quo erat Hortensius consul futurus, incidere, to fall into, i. e. to extend the case until, etc., id. 6, 5, 4; cf.:quintus annus cum in te praetorem incidisset,
Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139.—With acc. alone (late Lat.):4.ut menses... autumnale tempus inciderent,
Sol. 1, § 44.—To fall out, happen, occur:5.et in nostra civitate et in ceteris, multis fortissimis atque optimis viris injustis judiciis tales casus incidisse,
Cic. Fam. 5, 17, 3:si quid tibi durius inciderit,
Prop. 1, 15, 28; cf.: si casus inciderit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:incidunt saepe tempora cum, etc.,
id. Off. 1, 10, 31:eorum ipsorum, quae honesta sunt, potest incidere saepe contentio et comparatio,
id. ib. 1, 43, 152:potest incidere quaestio,
Quint. 7, 1, 19:verbum si quod minus usitatum incidat,
id. 2, 5, 4:in magnis quoque auctoribus incidunt aliqua vitiosa,
id. 10, 2, 15; 11, 1, 70; Cels. 5, 27, 3: ea accidisse non quia haec facta sunt, arbitror;verum haec ideo facta, quia incasura erant illa,
Plin. 2, 27, 27, § 97:si quando ita incidat,
Quint. 2, 5, 5; cf.:forte ita incidit, ut, etc.,
Liv. 26, 23, 2:forte ita inciderat, ne, etc.,
id. 1, 46, 5.—To fall in with, coincide, agree with, in opinion, etc.:6.ne ipse incidat in Diodorum, etc.,
Cic. Fat. 8, 15.—To stumble upon, undertake at random:2. I.sic existumes non me fortuito ad tuam amplitudinem meis officiis amplectendam incidisse, etc.,
Cic. Fam. 5, 8, 3.— Hence in part. pres.: incĭdentĭa, subst., occurrences, events, Amm. 14, 5, 4; 22, 9, 2 al.Lit.:B.teneris arboribus incisis atque inflexis,
Caes. B. G. 2, 17, 4:arbores,
Plin. 12, 14, 30, § 54; 32, § 58:inciditur vitro, lapide, osseisve cultellis,
id. 12, 25, 54, § 115; cf.:palmes inciditur in medullam,
id. 14, 9, 11, § 84:venam,
to open, id. 29, 6, 58, § 126; Cels. 2, 8; Tac. A. 16, 19; cf.:incisi nervi,
Plin. 11, 37, 88, § 218:circa vulnus scalpello,
Cels. 5, 27, 3:pinnas,
to clip, Cic. Att. 4, 2, 5; so,vites falce,
Verg. E. 3, 11:pulmo incisus,
cut up, divided, Cic. Div. 1, 39, 85; cf.:eupatoria foliis per extremitates incisis,
i. e. notched, indented, Plin. 5, 6, 29, § 65:nos linum incidimus, legimus,
cut through, cut, Cic. Cat. 3, 5, 10:funem,
Verg. A. 3, 667: corpora mortuorum, to dissect, Cels. praef.:nocentes homines vivos,
id. ib.:quid habet haruspex cur pulmo incisus etiam in bonis extis dirimat tempus?
Cic. Div. 1, 39, 85:si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint,
cut through, broken through, Quint. 2, 13, 16:squamisque incisus adaestuat amnis,
Stat. Th. 5, 517:non incisa notis marmcra publicis,
engraved, Hor. C. 4, 8, 13:tabula... his ferme incisa litteris fuit,
Liv. 6, 29 fin. —Transf.1.To cut in, to carve, engrave, inscribe on any thing; usually constr. with in and abl.; less freq. with in and acc., the dat., or absol.(α).With in and abl.:(β).id non modo tum scripserunt, verum etiam in aere incisum nobis tradiderunt,
Cic. Verr. 2, 4, 65; cf.:foedus in columna aenea incisum et perscriptum,
id. Balb. 23, 53; id. Verr. 2, 2, 63, § 154:in qua basi grandibus litteris P. Africani nomen erat incisum,
id. ib. 2, 4, 34, §74: nomina in tabula incisa,
id. Fam. 13, 36, 1:notum est carmen incisum in sepulcro,
id. de Sen. 17, 61; id. Pis. 29, 72; id. Font. 14, 31:incidens litteras in fago recenti,
Plin. 16, 9, 14, § 35:indicem in aeneis tabulis,
Suet. Aug. 101:quae vos incidenda in aere censuistis,
Plin. Pan. 75, 1.—With in and acc.:(γ).quae (acta) ille in aes incidit,
Plin. Pan. 1, 7, 16:leges in aes incisae,
Liv. 3, 57 fin.:lege jam in aes incisā,
Suet. Aug. 28 fin.:quod ita erit gestum, lex erit, et in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt, etc.,
Cic. Phil. 1, 10, 26.—With dat. ( poet. and post-Aug.):(δ).verba ceris,
Ov. M. 9, 529:amores arboribus,
Verg. E. 10, 53:fastos marmoreo parieti,
Suet. Gramm. 17:nomen non trabibus aut saxis,
Plin. Pan. 54, 7; cf.:primum aliquid da, quod possim titulis incidere,
i. e. among your titles, Juv. 8, 69.—Absol.:2.incidebantur jam domi leges,
Cic. Mil. 32, 87; cf.:tabula his litteris incīsa,
Liv. 6, 29, 9:sine delectu morum quisquis incisus est,
inscribed, registered, Sen. Ben. 4, 28:Victorem litteris incisis appellare,
Macr. S. 3, 6, 11.—To make by [p. 921] cutting, to cut (rare):II.ferroque incidit acuto Perpetuos dentes et serrae repperit usum,
Ov. M. 8, 245:novas incide faces, tibi ducitur uxor,
Verg. E. 8, 29; Col. 2, 21, 3.Trop.A.To break off, interrupt, put an end to:B.poëma ad Caesarem, quod institueram, incidi,
have broken off, stopped, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 11:inciditur omnis jam deliberatio, si intellegitur non posse fieri,
id. de Or. 2, 82, 336; cf. Liv. 32, 37, 5:tandem haec singultu verba incidente profatur,
Stat. Th. 9, 884:novas lites,
Verg. E. 9, 14:ludum,
Hor. Ep. 1, 14, 36:vocis genus crebro incidens,
broken, interrupted, Cic. de Or. 3, 58, 217.—To cut off, cut short, take away, remove:C. 1.media,
to cut short, Cic. Phil. 2, 19, 47:qui mihi pinnas inciderant nolunt easdem renasci,
id. 4, 2, 5:Tarquinius spe omni reditus incisā exsulatum Tusculum abiit,
cut off, Liv. 2, 15, 7:spe incisā,
id. 3, 58, 6; 35, 31, 7; cf. id. 44, 6, 13; 44, 13, 3:tantos actus,
Sil. 3, 78:ipsam, quam promimus horam casus incidit,
Sen. Ep. 101:testamentum,
to annul, invalidate, Dig. 28, 4, 3.—incī-sum, i, n., rhet. t. t. for the Gr. komma, a section or division of a sentence, a clause: quae nescio cur, cum Graeci kommata et kôla nominent, nos non recte incisa et membra dicamus, Cic. Or. 62, 211 (for which:2.incisiones et membra,
id. 64, 261):incisum erit sensus non expleto numero conclusus, plerisque pars membri,
Quint. 9, 4, 122; cf. id. ib. 22; 32; 44; 67; 123.—incīsē, adv., in short clauses:quo pacto deceat incise membratimve dici,
Cic. Or. 63, 212; cf. incisim. -
17 incido
1.incĭdo, cĭdi, cāsum, 3 ( fut. part. act. incasurus, Plin. 2, 27, 27, § 97; perf. scanned incĭdĕrunt, Lucr. 6, 1174), v. n. [in-cado], to fall into or upon a thing, to fall, light upon (freq. and class.).I.Lit.A.In gen., constr. with in and acc.; less freq. with other prepp., with the dat., or absol.(α).With in and acc.:(β).in foveam,
Cic. Phil. 4, 5, 12:ex spelunca saxum in crura ejus incidit,
id. Fat. 3, 6:e nubi in nubem vis incidit ardens fulminis,
Lucr. 6, 145; cf. id. 296:in segetem flamma,
falls, Verg. A. 2, 305:pestilentia in urbem,
Liv. 27, 23 fin.:ut incideret luna tum in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,
entered, Cic. Rep. 1, 14, 22:in oculos,
Plin. 20, 17, 73, § 187:incidentibus vobis in vallum portasque,
Liv. 27, 13, 2:in laqueos,
Juv. 10, 314.—With other prepp.:(γ).incidit ictus Ingens ad terram duplicato poplite Turnus,
Verg. A. 12, 926:(turris) super agmina late incidit,
id. ib. 2, 467.—With dat.:(γ).incidere portis,
to rush into, Liv. 5, 11, 14; 5, 26, 8:lymphis putealibus,
Lucr. 6, 1174:caput incidit arae,
Ov. M. 5, 104: Sagunti ruinae nostris capitibus incident, Liv. 21, 10, 10:ultimis Romanis,
id. 28, 13, 9:jacenti,
Stat. Th. 5, 233:hi duo amnes confluentes incidunt Oriundi flumini,
empty, fall into, Liv. 44, 31, 4:modo serius incidis (sol) undis,
sink, Ov. M. 4, 198.—Absol.:B. (α).illa (hasta) volans, umeri surgunt qua tegmina summa, incidit,
Verg. A. 10, 477: incidit Adriaci spatium admirabile rhombi, i. e. into the fisherman ' s net, Juv. 4, 39. —With in and acc.:(β).in aliquem incurrere atque incidere,
Cic. Planc. 7, 17:cum hic in me incidit,
id. ib. 41, 99:C. Valerius Procillus, cum in fuga catenis vinctus traheretur, in ipsum Caesarem incidit,
Caes. B. G. 1, 53, 5:in insidias,
Cic. Fam. 7, 3, 3; cf.:in quos (milites), si qui ex acie fugerint, de improviso incidant,
id. Rosc. Am. 52, 151:in manus alicujus,
id. Clu. 7, 21:in vituperatores,
id. Fam. 7, 3, 6; 6, 1, 25.—With inter:(γ).inter catervas armatorum,
Liv. 25, 39.—With dat.:(δ).qui (oculi) quocumque inciderunt,
Cic. Mil. 1, 1; Plin. Ep. 5, 6, 13; Quint. 11, 3, 50:sane homini praeter opinionem improviso incidi,
Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:incidit huic Appennicolae bellator filius Anni,
Verg. A. 11, 699.—With acc. alone (late Lat.):C.bene quod meas potissimum manus incidisti,
App. M. 6, p. 176, 24; id. ib. p. 179, 4:fatales laqueos,
Vulc. Gall. Avid. Caes. 2, § 2.—Transf., to fall upon, attack, assault: triarii consurgentes... in hostem incidebant. Liv. 8, 8, 13:II.postquam acrius ultimis incidebat Romanus,
id. 28, 13, 9.Trop.A.In gen., to fall into any condition.(α).With in and acc.:(β).in morbum,
Cic. Fam. 13, 29, 4: in febriculam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:in miserias,
id. Phil. 2, 10, 24; cf.:qui inciderant (sc. in morbum) haud facile septimum diem superabant,
Liv. 41, 21, 5:ut si in hujusmodi amicitias ignari casu aliquo inciderint,
Cic. Lael. 12, 42:quodsi quis etiam a culpa vacuus in amicitiam ejus inciderat,
Sall. C. 14, 4:in honoris contentionem,
Cic. Lael. 10, 34:in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem,
id. Off. 1, 8, 26:in furorem et insaniam,
Cic. Pis. 20, 46. —With acc. alone:B.caecitatem, Ambros. de Tobia, 2: iram,
Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10:amorem,
id. ib. 14, 1.—To fall upon, befall:C.eo anno pestilentia gravis incidit in urbem agrosque,
Liv. 27, 23, 6:tantus terror incidit ejus exercitui,
fell upon, Caes. B. C. 3, 13, 2; cf.:ut nihil incidisset postea civitati mali, quod, etc.,
happened, Cic. de Or. 1, 7, 26.—In partic.1.To fall upon accidentally; to light upon, in thought or conversation:2.non consulto, sed casu in eorum mentionem incidi,
Cic. Div. in Caecil. 15, 50; id. Lael. 1, 3; cf.:fortuito in sermonem alicujus incidere,
id. de Or. 1, 24, 111:in eum sermonem incidere, qui, etc.,
id. Lael. 1, 2:in varios sermones,
id. Att. 16, 2, 4:cum in eam memoriam et recordationem nuper ex sermone quodam incidissemus,
id. Brut. 2, 9:iterum in mentionem incidimus viri,
Tac. H. 4, 5; Plin. Ep. 9, 33, 1.—To come or occur to one's mind:3.sapiens appeteret aliquid, quodcumque in mentem incideret et quodcumque tamquam occurreret,
come into his mind, Cic. Fin. 4, 16, 43; cf. Ter. Phorm. 1, 3, 5; id. Heaut. 3, 1, 75:redeunti, ex ipsa re mihi incidit suspicio,
id. And. 2, 2, 22; 3, 2, 21:tanta nunc suspicio de me incidit,
id. Ad. 4, 4, 5:dicam, verum, ut aliud ex alio incidit,
id. Heaut. 3, 3, 37:nihil te effugiet atque omne. quod erit in re occurret atque incidet,
Cic. de Or. 2, 34, 147:potantibus his apud Sex. Tarquinium incidit de uxoribus mentio,
Liv. 1, 57, 6.—To fall upon, happen in a certain time.(α).With in and acc.:(β).quod in id rei publicae tempus non incideris, sed veneris — judicio enim tuo, non casu in ipsum discrimen rerum contulisti tribunatum tuum—profecto vides, quanta vis, etc.,
Cic. Fam. 2, 7, 2:quorum aetas in eorum tempora, quos nominavi, incidit,
Cic. Or. 12, 39; cf. id. Fam. 5, 15, 3:quoniam in eadem rei publicae tempora incidimus,
id. ib. 5, 8, 3 fin.:facies me in quem diem Romana incidant mysteria certiorem,
id. Att. 6, 1, 26:cum in Kalendas Januarias Compitaliorum dies incidisset,
id. Pis. 4, 8:quae (bella) in ejus aetatem gravissima inciderunt,
Quint. 12, 11, 16: in eum annum quo erat Hortensius consul futurus, incidere, to fall into, i. e. to extend the case until, etc., id. 6, 5, 4; cf.:quintus annus cum in te praetorem incidisset,
Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139.—With acc. alone (late Lat.):4.ut menses... autumnale tempus inciderent,
Sol. 1, § 44.—To fall out, happen, occur:5.et in nostra civitate et in ceteris, multis fortissimis atque optimis viris injustis judiciis tales casus incidisse,
Cic. Fam. 5, 17, 3:si quid tibi durius inciderit,
Prop. 1, 15, 28; cf.: si casus inciderit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:incidunt saepe tempora cum, etc.,
id. Off. 1, 10, 31:eorum ipsorum, quae honesta sunt, potest incidere saepe contentio et comparatio,
id. ib. 1, 43, 152:potest incidere quaestio,
Quint. 7, 1, 19:verbum si quod minus usitatum incidat,
id. 2, 5, 4:in magnis quoque auctoribus incidunt aliqua vitiosa,
id. 10, 2, 15; 11, 1, 70; Cels. 5, 27, 3: ea accidisse non quia haec facta sunt, arbitror;verum haec ideo facta, quia incasura erant illa,
Plin. 2, 27, 27, § 97:si quando ita incidat,
Quint. 2, 5, 5; cf.:forte ita incidit, ut, etc.,
Liv. 26, 23, 2:forte ita inciderat, ne, etc.,
id. 1, 46, 5.—To fall in with, coincide, agree with, in opinion, etc.:6.ne ipse incidat in Diodorum, etc.,
Cic. Fat. 8, 15.—To stumble upon, undertake at random:2. I.sic existumes non me fortuito ad tuam amplitudinem meis officiis amplectendam incidisse, etc.,
Cic. Fam. 5, 8, 3.— Hence in part. pres.: incĭdentĭa, subst., occurrences, events, Amm. 14, 5, 4; 22, 9, 2 al.Lit.:B.teneris arboribus incisis atque inflexis,
Caes. B. G. 2, 17, 4:arbores,
Plin. 12, 14, 30, § 54; 32, § 58:inciditur vitro, lapide, osseisve cultellis,
id. 12, 25, 54, § 115; cf.:palmes inciditur in medullam,
id. 14, 9, 11, § 84:venam,
to open, id. 29, 6, 58, § 126; Cels. 2, 8; Tac. A. 16, 19; cf.:incisi nervi,
Plin. 11, 37, 88, § 218:circa vulnus scalpello,
Cels. 5, 27, 3:pinnas,
to clip, Cic. Att. 4, 2, 5; so,vites falce,
Verg. E. 3, 11:pulmo incisus,
cut up, divided, Cic. Div. 1, 39, 85; cf.:eupatoria foliis per extremitates incisis,
i. e. notched, indented, Plin. 5, 6, 29, § 65:nos linum incidimus, legimus,
cut through, cut, Cic. Cat. 3, 5, 10:funem,
Verg. A. 3, 667: corpora mortuorum, to dissect, Cels. praef.:nocentes homines vivos,
id. ib.:quid habet haruspex cur pulmo incisus etiam in bonis extis dirimat tempus?
Cic. Div. 1, 39, 85:si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint,
cut through, broken through, Quint. 2, 13, 16:squamisque incisus adaestuat amnis,
Stat. Th. 5, 517:non incisa notis marmcra publicis,
engraved, Hor. C. 4, 8, 13:tabula... his ferme incisa litteris fuit,
Liv. 6, 29 fin. —Transf.1.To cut in, to carve, engrave, inscribe on any thing; usually constr. with in and abl.; less freq. with in and acc., the dat., or absol.(α).With in and abl.:(β).id non modo tum scripserunt, verum etiam in aere incisum nobis tradiderunt,
Cic. Verr. 2, 4, 65; cf.:foedus in columna aenea incisum et perscriptum,
id. Balb. 23, 53; id. Verr. 2, 2, 63, § 154:in qua basi grandibus litteris P. Africani nomen erat incisum,
id. ib. 2, 4, 34, §74: nomina in tabula incisa,
id. Fam. 13, 36, 1:notum est carmen incisum in sepulcro,
id. de Sen. 17, 61; id. Pis. 29, 72; id. Font. 14, 31:incidens litteras in fago recenti,
Plin. 16, 9, 14, § 35:indicem in aeneis tabulis,
Suet. Aug. 101:quae vos incidenda in aere censuistis,
Plin. Pan. 75, 1.—With in and acc.:(γ).quae (acta) ille in aes incidit,
Plin. Pan. 1, 7, 16:leges in aes incisae,
Liv. 3, 57 fin.:lege jam in aes incisā,
Suet. Aug. 28 fin.:quod ita erit gestum, lex erit, et in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt, etc.,
Cic. Phil. 1, 10, 26.—With dat. ( poet. and post-Aug.):(δ).verba ceris,
Ov. M. 9, 529:amores arboribus,
Verg. E. 10, 53:fastos marmoreo parieti,
Suet. Gramm. 17:nomen non trabibus aut saxis,
Plin. Pan. 54, 7; cf.:primum aliquid da, quod possim titulis incidere,
i. e. among your titles, Juv. 8, 69.—Absol.:2.incidebantur jam domi leges,
Cic. Mil. 32, 87; cf.:tabula his litteris incīsa,
Liv. 6, 29, 9:sine delectu morum quisquis incisus est,
inscribed, registered, Sen. Ben. 4, 28:Victorem litteris incisis appellare,
Macr. S. 3, 6, 11.—To make by [p. 921] cutting, to cut (rare):II.ferroque incidit acuto Perpetuos dentes et serrae repperit usum,
Ov. M. 8, 245:novas incide faces, tibi ducitur uxor,
Verg. E. 8, 29; Col. 2, 21, 3.Trop.A.To break off, interrupt, put an end to:B.poëma ad Caesarem, quod institueram, incidi,
have broken off, stopped, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 11:inciditur omnis jam deliberatio, si intellegitur non posse fieri,
id. de Or. 2, 82, 336; cf. Liv. 32, 37, 5:tandem haec singultu verba incidente profatur,
Stat. Th. 9, 884:novas lites,
Verg. E. 9, 14:ludum,
Hor. Ep. 1, 14, 36:vocis genus crebro incidens,
broken, interrupted, Cic. de Or. 3, 58, 217.—To cut off, cut short, take away, remove:C. 1.media,
to cut short, Cic. Phil. 2, 19, 47:qui mihi pinnas inciderant nolunt easdem renasci,
id. 4, 2, 5:Tarquinius spe omni reditus incisā exsulatum Tusculum abiit,
cut off, Liv. 2, 15, 7:spe incisā,
id. 3, 58, 6; 35, 31, 7; cf. id. 44, 6, 13; 44, 13, 3:tantos actus,
Sil. 3, 78:ipsam, quam promimus horam casus incidit,
Sen. Ep. 101:testamentum,
to annul, invalidate, Dig. 28, 4, 3.—incī-sum, i, n., rhet. t. t. for the Gr. komma, a section or division of a sentence, a clause: quae nescio cur, cum Graeci kommata et kôla nominent, nos non recte incisa et membra dicamus, Cic. Or. 62, 211 (for which:2.incisiones et membra,
id. 64, 261):incisum erit sensus non expleto numero conclusus, plerisque pars membri,
Quint. 9, 4, 122; cf. id. ib. 22; 32; 44; 67; 123.—incīsē, adv., in short clauses:quo pacto deceat incise membratimve dici,
Cic. Or. 63, 212; cf. incisim. -
18 umbro
umbro, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [umbra], to shade, shadow, overshadow, overspread, cover; to make or cast a shade (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.).I.Lit.:II.(quercus) Umbrabat coma summi fastigia montis,
Sil. 5, 488:colles,
Stat. S. 4, 2, 36:montes oleā,
i. e. to plant, Sil. 14, 24:carchedonios purpureos,
Plin. 37, 7, 25, § 95 (dub.;al. obumbrante): matrem (i. e. tellurem) rosarum floribus,
Lucr. 2, 629.—Transf.:tempora quercu,
Verg. A. 6, 772:frontem umbrante capillo,
Sil. 1, 403:dux umbratus rosis,
Claud. B. Gild. 444; id. VI. Cons. Hon. 164.—In a Greek construction:umbratus tempora ramis,
Stat. Th. 6, 554:umbratus genas,
i. e. covered with a beard, id. S. 3, 4, 79:umbrata tempora galero,
Val. Fl. 4, 137: umbrantur somno pupulae, are shaded, i. e. covered, Varr. ap. Non. 172, 4:telis diem,
to darken, Claud. in Ruf. 2, 122.— Absol.:omnes paene virgae, ne umbrent, abraduntur,
cast a shade, Col. 5, 7, 2. -
19 vuelta
f.1 turn.dar una vuelta to turn rounddar una vuelta a algo, dar vueltas a algo to turn something round; (girándolo) to go round something (recorriéndolo)darse la vuelta to turn round2 back, other side.dar la vuelta a to turn over (colchón, tortilla, disco, naipe)a la vuelta de la página over the page3 return.estar de vuelta to be back4 lap (sport).vuelta (ciclista) tourvuelta de honor lap of honor5 round (elections, sports).la primera/segunda vuelta (sport) the first/second round6 change (remaining money).7 change (vicissitude).dar la o una vuelta to turn around completely8 turn-up (British), cuff (United States) (of pants); cuff (of sleeve).9 row (knitting).10 walk, spin, stroll, hike.11 turning, spin, twiddle, wheel.12 loop.13 revival, coming back.past part.past participle of spanish verb: volver.* * *1 (giro) turn2 (en un circuito) lap, circuit3 (paseo) walk, stroll4 (regreso, retorno) return; (viaje de regreso) return journey, journey back5 (dinero de cambio) change6 (curva) bend, curve7 (reverso) back, reverse8 (de torneo etc) round9 (cambio) change, alteration11 (al hacer punto) row12 ARQUITECTURA vault13 familiar (de bebidas) round\a la vuelta on the way backa vuelta de correo by return of postandar a vueltas con algo figurado to deal with something, sort something outbuscarle las vueltas a alguien familiar to find fault with somebodycerrar con dos vueltas to double-lockcogerle las vueltas a alguien familiar to have somebody figured outdar la vuelta a (alrededor) to go round 2 (girar) to turn (round) 3 (de arriba abajo) to turn upside down 4 (de dentro a fuera) to turn inside out 5 (cambiar de lado) to turn overdar la vuelta al mundo to go round the worlddar una vuelta en coche to go for a drive, go for a spindar vueltas to turn round, go round, rotate, spin■ llevo toda la tarde dando vueltas por el centro buscando ese disco I've been walking round town all afternoon looking for that recorddar vueltas a algo figurado to worry about something■ ¡no lo des más vueltas! don't worry about it!darle cien vueltas a alguien figurado to run rings round somebodydarse una vuelta por casa de alguien to drop by and see somebodydar media vuelta to turn roundestar a la vuelta de la esquina to be just around the cornerestar de vuelta to be backestar de vuelta de todo to have seen it all before¡hasta la vuelta! see you when I get back!la cabeza me da vueltas figurado my head is spinningla vida da muchas vueltas familiar life is full of ups and downsno tener vuelta de hoja figurado to be beyond doubtponer a alguien de vuelta y media figurado to pull somebody to piecesla vuelta ciclista a España the Tour of Spainla vuelta al ruedo (en los toros) lap of honour (US honor)vuelta de campana somersault* * *noun f.1) turn2) revolution3) return4) round5) stroll, walk, ride6) bend, curve7) change8) back* * *SUSTANTIVO FEMENINO1) (=giro)•
¡ media vuelta! — (Mil) about turn!, about face! (EEUU)los soldados dieron media vuelta — the soldiers did an about-turn o(EEUU) an about-face
estaba cerrado y tuvimos que darnos media vuelta — it was closed so we had to turn round and go back
vuelta al ruedo — (Taur) circuit of the ring made by a triumphant bullfighter
dar la vuelta (=volverse) to turn roundvuelta de campana —
dar vueltasdar la vuelta a — [+ llave, manivela] to turn; [+ página] to turn (over)
dar vueltas sobre un eje — to turn on o spin round an axis
el avión dio vueltas y más vueltas antes de aterrizar — the plane circled round and round before landing
dar vueltas a algo darle vueltas a algn•
dar vueltas alrededor de un planeta — to go o revolve round a planetdarse la vuelta (de pie) to turn round; (tumbado) to turn overestaba mareado y todo me daba vueltas — I was dizzy and everything was going o spinning round
me di la vuelta porque me estaba quemando la espalda — I turned over because my back was getting burnt
2) (=otro lado) [de hoja] back, other side; [de tela] wrong sidea la vuelta de la página — on the next page, overleaf
dale la vuelta al jersey — (=ponlo del derecho) turn the jumper the right way out; (=ponlo del revés) turn the jumper inside out
dale la vuelta al vaso — (=ponlo boca arriba) turn the glass the right way up; (=ponlo boca abajo) turn the glass upside down
las elecciones están ya a la vuelta de la esquina — the elections are almost upon us o just around the corner
3) (=regreso)a) (=acción)¿para cuándo tenéis prevista la vuelta? — when do you expect to be back?
¡hasta la vuelta! — see you when I/you get back
este acuerdo supone una vuelta a la normalidad — the agreement means that things should get back to normal
"vuelta al colegio" — "back to school"
•
de vuelta — on the way backde vuelta, iremos a verlos — we'll go and see them on the way back
•
estar de vuelta — (lit) to be back¿meterme en política? a mi edad uno ya está de vuelta de todo — go into politics? I'm too old for that sort of thing
si cierras la vuelta el billete sale más barato — the ticket is cheaper if you specify the return date
•
dar una vuelta, dimos una vuelta por el parque — we went for a stroll in the parknos dio una vuelta en su coche — he gave us a ride in his car, he took us for a spin in his car *
si quieres ver pobreza date una vuelta por esta zona — if you want to see poverty take a walk round here
5) (en camino, ruta)una carretera con muchas vueltas — a road with lots of bends o twists and turns in it
por este camino se da mucha más vuelta — it's much further this way, this is a much longer way round
6) (a un circuito, pista) lap; (Golf) round7) (Ciclismo) tour8) (=ronda) [de elección, torneo, bebidas] round9) (=dinero suelto) change10) (=cambio)este acontecimiento dio la vuelta a las negociaciones — this event changed the direction of the talks completely
11) (=cabo, fin)12) (de cuerda) loopvuelta de cabo — (Náut) hitch
13) (Cos) [de puntos] row; [de pantalón] turn-up, cuff (EEUU)14)a vueltas con algo —
¡ya estamos otra vez a vueltas con la guerra! — not the war again!
te da cien (mil) vueltas — she can run rings round you, she's miles better than you
- dar la vuelta a algndarle vueltas a algo —
no tiene vuelta de hoja —
tenemos que hacerlo ya y no hay más vuelta de hoja — we've got to do it now, there are no two ways about it o there's no alternative
- poner a algn de vuelta y media* * *1)a) ( circunvolución)da vueltas alrededor de su eje — it spins o turns on its axis
todo/la cabeza me da vueltas — everything's/my head's spinning
me pasé el día dando vueltas tratando de encontrarlo — I spent the whole day going from pillar to post trying to find it
andarse con vueltas — (fam) to beat about the bush (colloq)
buscarle las vueltas a alguien — (fam) to try to catch somebody out
buscarle la vuelta a algo — (CS fam) to try to find a way of doing something
no tener vuelta — (Chi fam) to be a hopeless case
b) (Dep) ( en golf) round; ( en carreras) lapc) ( en carretera) bend2) ( giro)darle vuelta a algo — <llave/manivela> to turn something
darle vueltas a algo — to think about something
poner a alguien de vuelta y media — (fam) to tear into somebody (AmE colloq), to tear somebody off a strip (BrE colloq)
3)a)darle la vuelta a algo — a disco/colchón to turn... (over); a calcetín ( ponerlo - del derecho) turn... the right way out; (- del revés) turn... inside out; a copa ( ponerla - boca arriba) to turn... the right way up; (- boca abajo) to turn... upside down
dar la vuelta a la página — to turn the page, turn over
no hay vuelta que darle — (fam) there are no two ways about it
no tener vuelta de hoja: sus argumentos no tienen vuelta de hoja you can't argue with the things she says; eso no tiene vuelta de hoja — there are no two ways about it
b) (para cambiar de dirección, posición)dar la vuelta — (Auto) to turn (around)
4) (CS)dar vuelta — disco/colchón to turn... over; calcetín ( ponerlo - del derecho) to turn... the right way out; (- del revés) to turn... inside out; copa ( ponerla - boca arriba) to turn... the right way up; (- boca abajo) to turn... upside down
dar vuelta la página — to turn the page, turn over
¿damos vuelta aquí? — (Auto) shall we turn (around) here?
darse vuelta — persona to turn (around); vehículo to overturn; embarcación to capsize
5)a) ( paseo)dar una vuelta — ( a pie) to go for a walk; ( en coche) to go for a drive; ( en bicicleta) to go for a ride
b) ( con un propósito)6)a)a la vuelta: escríbelo a la vuelta write it on the other side o on the back; vive a la vuelta she lives around the corner; a la vuelta de la esquina — just around the corner
b)vuelta y vuelta — (Coc) rare
7)a) ( regreso) return; ( viaje de regreso) return journeycuando tú vas yo ya estoy de vuelta — I'm way ahead of you
b)a vuelta de correo — by return mail (AmE), by return (of post) (BrE)
8)a) ( a un estado anterior)b) (fam) ( indicando repetición)vuelta con lo mismo! — there you/there they go again! (colloq)
9)a) (Esp) ( cambio) changeb) vueltas (Col) (cambio, dinero suelto) change10)a) ( en elecciones) roundb) ( de bebidas) round11) (Per, RPl fam)a) ( vez) timeb)12)a) ( de collar) strandb) ( en labores de punto) row; ( en costura) facing; ( de pantalones) cuff (AmE), turn-up (BrE)13) (Náut) bend* * *= reversion, swing back, wander, twist, throwback, comeback, whirl, twirl.Ex. In fact, the ISBD appears as a reversion to the principle of transcription of the title pages which was not to be affected by the presence or absence of the author heading.Ex. In the 1960s there has been a swing back towards the general scheme and its problems.Ex. The article is entitled 'Memories of Otago and Southland libraries and librarians: an unmethodical wander'.Ex. 'But human creatures must not help each other nor must they make any maudlin twist'.Ex. These methods, a throwback to the early 20th century, constitute an excellent basis for sustainable agriculture, which aims to reduce consumption of plant protection products.Ex. Fish hawks needed a helping hand and their comeback is one of the great wildlife success stories of our time.Ex. Like a whirl of shiny flakes sparkling in a snow globe, Hubble catches an instantaneous glimpse of many hundreds of thousands of stars.Ex. Always make sure your partner is in control of their own movement before letting go after a twirl.----* a la vuelta de = on the return leg of.* billete de avión de ida y vuelta = round-trip airfare.* billete de ida y vuelta = return ticket, round-trip ticket.* colocación del material de vuelta en los estantes = shelving.* colocación de los documentos de vuelta en los estantes = reshelving.* dándose una vuelta en coche = out for a spin.* dar cien mil vueltas = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* dar la vuelta = turn + Nombre + (a)round, flip, swing around, swing back, turn (a)round.* dar la vuelta a = round, turn on + its head.* dar la vuelta en el aire = give + a toss.* darle cien mil vueltas a Alguien = knock + spots off + Nombre.* darle la vuelta a la tortilla = turn + the tables (on).* darle vueltas a = agonise over [agonize, -USA], dwell on/upon.* darle vueltas a Algo = mull over.* darle vueltas a la idea = toy with, toy with + idea of.* darle vueltas a la idea de = flirt with + the idea of.* darle vueltas a un asunto = chew + the cud.* darle vueltas a un problema = puzzle over + problem.* dar media vuelta = do + an about-face.* darse media vuelta = turn on + Posesivo + heel.* dar una vuelta de campana = capsize, somersault, do + a somersault.* dar una vuelta en coche = go out for + a drive.* dar un vuelta de campana = summersault.* dar vueltas = whirl, wind, mill around, twirl, gyrate, spin.* dar vueltas como un trompo = go around and around.* dar vueltas sin avanzar = go round in + circles.* dar vueltas y vueltas = go around and around.* de ida y vuelta = return, round-trip.* de vuelta = on the way back, redux.* el futuro + estar + justo a la vuelta de la esquina = the future + be + just around the corner.* encontrar el camino de vuelta = find + Posesivo + way back.* encuentro de vuelta = second leg.* entrada de vuelta = flowing back.* enviar de vuelta = send back.* estar a la vuelta de la esquina = be just around the corner.* estar de vuelta = be back.* estar de vuelta dentro de + Expresión Tempora = be back in + Expresión Temporal.* girar media vuelta = swing in + a half-circle.* hacer dar vueltas = gyrate.* justo a la vuelta de la esquina = just around the corner.* media vuelta = about-face.* partido de vuelta = second leg, home game.* que hay que dar muchas vueltas = circuitous.* salir a dar una vuelta = go out.* salir a dar una vuelta en coche = go out for + a drive.* vuelo de ida y vuelta = return flight.* vuelta a casa = homecoming, journey home.* vuelta a la normalidad = return to normalcy.* vuelta a la vida = resuscitation, resurrection.* vuelta al cole = back-to-school.* vuelta atrás = fall-back [fallback].* vuelta de campana = somersault, summersault.* vuelta de campana hacia atrás = backflip.* * *1)a) ( circunvolución)da vueltas alrededor de su eje — it spins o turns on its axis
todo/la cabeza me da vueltas — everything's/my head's spinning
me pasé el día dando vueltas tratando de encontrarlo — I spent the whole day going from pillar to post trying to find it
andarse con vueltas — (fam) to beat about the bush (colloq)
buscarle las vueltas a alguien — (fam) to try to catch somebody out
buscarle la vuelta a algo — (CS fam) to try to find a way of doing something
no tener vuelta — (Chi fam) to be a hopeless case
b) (Dep) ( en golf) round; ( en carreras) lapc) ( en carretera) bend2) ( giro)darle vuelta a algo — <llave/manivela> to turn something
darle vueltas a algo — to think about something
poner a alguien de vuelta y media — (fam) to tear into somebody (AmE colloq), to tear somebody off a strip (BrE colloq)
3)a)darle la vuelta a algo — a disco/colchón to turn... (over); a calcetín ( ponerlo - del derecho) turn... the right way out; (- del revés) turn... inside out; a copa ( ponerla - boca arriba) to turn... the right way up; (- boca abajo) to turn... upside down
dar la vuelta a la página — to turn the page, turn over
no hay vuelta que darle — (fam) there are no two ways about it
no tener vuelta de hoja: sus argumentos no tienen vuelta de hoja you can't argue with the things she says; eso no tiene vuelta de hoja — there are no two ways about it
b) (para cambiar de dirección, posición)dar la vuelta — (Auto) to turn (around)
4) (CS)dar vuelta — disco/colchón to turn... over; calcetín ( ponerlo - del derecho) to turn... the right way out; (- del revés) to turn... inside out; copa ( ponerla - boca arriba) to turn... the right way up; (- boca abajo) to turn... upside down
dar vuelta la página — to turn the page, turn over
¿damos vuelta aquí? — (Auto) shall we turn (around) here?
darse vuelta — persona to turn (around); vehículo to overturn; embarcación to capsize
5)a) ( paseo)dar una vuelta — ( a pie) to go for a walk; ( en coche) to go for a drive; ( en bicicleta) to go for a ride
b) ( con un propósito)6)a)a la vuelta: escríbelo a la vuelta write it on the other side o on the back; vive a la vuelta she lives around the corner; a la vuelta de la esquina — just around the corner
b)vuelta y vuelta — (Coc) rare
7)a) ( regreso) return; ( viaje de regreso) return journeycuando tú vas yo ya estoy de vuelta — I'm way ahead of you
b)a vuelta de correo — by return mail (AmE), by return (of post) (BrE)
8)a) ( a un estado anterior)b) (fam) ( indicando repetición)vuelta con lo mismo! — there you/there they go again! (colloq)
9)a) (Esp) ( cambio) changeb) vueltas (Col) (cambio, dinero suelto) change10)a) ( en elecciones) roundb) ( de bebidas) round11) (Per, RPl fam)a) ( vez) timeb)12)a) ( de collar) strandb) ( en labores de punto) row; ( en costura) facing; ( de pantalones) cuff (AmE), turn-up (BrE)13) (Náut) bend* * *= reversion, swing back, wander, twist, throwback, comeback, whirl, twirl.Ex: In fact, the ISBD appears as a reversion to the principle of transcription of the title pages which was not to be affected by the presence or absence of the author heading.
Ex: In the 1960s there has been a swing back towards the general scheme and its problems.Ex: The article is entitled 'Memories of Otago and Southland libraries and librarians: an unmethodical wander'.Ex: 'But human creatures must not help each other nor must they make any maudlin twist'.Ex: These methods, a throwback to the early 20th century, constitute an excellent basis for sustainable agriculture, which aims to reduce consumption of plant protection products.Ex: Fish hawks needed a helping hand and their comeback is one of the great wildlife success stories of our time.Ex: Like a whirl of shiny flakes sparkling in a snow globe, Hubble catches an instantaneous glimpse of many hundreds of thousands of stars.Ex: Always make sure your partner is in control of their own movement before letting go after a twirl.* a la vuelta de = on the return leg of.* billete de avión de ida y vuelta = round-trip airfare.* billete de ida y vuelta = return ticket, round-trip ticket.* colocación del material de vuelta en los estantes = shelving.* colocación de los documentos de vuelta en los estantes = reshelving.* dándose una vuelta en coche = out for a spin.* dar cien mil vueltas = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* dar la vuelta = turn + Nombre + (a)round, flip, swing around, swing back, turn (a)round.* dar la vuelta a = round, turn on + its head.* dar la vuelta en el aire = give + a toss.* darle cien mil vueltas a Alguien = knock + spots off + Nombre.* darle la vuelta a la tortilla = turn + the tables (on).* darle vueltas a = agonise over [agonize, -USA], dwell on/upon.* darle vueltas a Algo = mull over.* darle vueltas a la idea = toy with, toy with + idea of.* darle vueltas a la idea de = flirt with + the idea of.* darle vueltas a un asunto = chew + the cud.* darle vueltas a un problema = puzzle over + problem.* dar media vuelta = do + an about-face.* darse media vuelta = turn on + Posesivo + heel.* dar una vuelta de campana = capsize, somersault, do + a somersault.* dar una vuelta en coche = go out for + a drive.* dar un vuelta de campana = summersault.* dar vueltas = whirl, wind, mill around, twirl, gyrate, spin.* dar vueltas como un trompo = go around and around.* dar vueltas sin avanzar = go round in + circles.* dar vueltas y vueltas = go around and around.* de ida y vuelta = return, round-trip.* de vuelta = on the way back, redux.* el futuro + estar + justo a la vuelta de la esquina = the future + be + just around the corner.* encontrar el camino de vuelta = find + Posesivo + way back.* encuentro de vuelta = second leg.* entrada de vuelta = flowing back.* enviar de vuelta = send back.* estar a la vuelta de la esquina = be just around the corner.* estar de vuelta = be back.* estar de vuelta dentro de + Expresión Tempora = be back in + Expresión Temporal.* girar media vuelta = swing in + a half-circle.* hacer dar vueltas = gyrate.* justo a la vuelta de la esquina = just around the corner.* media vuelta = about-face.* partido de vuelta = second leg, home game.* que hay que dar muchas vueltas = circuitous.* salir a dar una vuelta = go out.* salir a dar una vuelta en coche = go out for + a drive.* vuelo de ida y vuelta = return flight.* vuelta a casa = homecoming, journey home.* vuelta a la normalidad = return to normalcy.* vuelta a la vida = resuscitation, resurrection.* vuelta al cole = back-to-school.* vuelta atrás = fall-back [fallback].* vuelta de campana = somersault, summersault.* vuelta de campana hacia atrás = backflip.* * *A1(circunvolución): la Tierra da vueltas alrededor del Sol the earth goes around the sunda vueltas alrededor de su eje it spins o turns on its axistiene ganas de dar la vuelta al mundo she wants to go around the worldel tiovivo daba vueltas y más vueltas the merry-go-round went round and roundtodo me da vueltas everything's spinning o going round and roundme da vueltas la cabeza my head's spinningdar una vuelta a la manzana to go around the blockvamos a tener que dar toda la vuelta we'll have to go all the way aroundla carta dio la vuelta por toda la oficina the letter went all around the office¡las vueltas que da la vida! how things change!, life's full of ups and downs!¡qué vuelta han dado! they've changed their tune!me pasé el día dando vueltas tratando de encontrar ese libro I spent the whole day going from pillar to post trying to find that bookandar a vueltas con algo ( fam); to be working on sthbuscarle las vueltas a algn ( fam); to try to catch sb outdarle cien or cien mil vueltas a algn ( fam); to be miles o heaps better than sb ( colloq), to be streets ahead of sb ( colloq)en cuanto a iniciativa te da cien mil vueltas she beats you hands down for initiativedar más vueltas que una noria or que burro de noria or que una peonza or que un trompo ( fam): para encontrarlo tuve que dar más vueltas que una noria I had to go all over the place to find ithay que dar dos vueltas alrededor del campo de fútbol you have to do two laps of the football field3 (en una carretera) bendel camino da muchas vueltas the road winds about a lotel autobús no va directo, da muchas vueltas the bus isn't direct, it takes a very roundabout routeCompuestos:( Taur) lap of honorcycle race, tourlap of honor*B(giro): le dio dos vueltas a la llave he turned the key twicedale otra vuelta give it another turndarle vueltas a una manivela to crank o turn a handledarle vueltas a algo to think about sthno le des tantas or más vueltas al asunto stop agonizing o worrying about itle he dado vueltas y más vueltas al problema I've gone over the problem time and again, I've given the problem a lot of thoughtponer a algn de vuelta y media ( fam); to tear into sb ( AmE colloq), tear sb off a strip ( BrE colloq)C1 (para poner algo al revés) turndarle la vuelta a algo ‹a un colchón/una tortilla› to turn, turn … over;‹a un cuadro› to turn … arounddale la vuelta a la página turn the page, turn overdales la vuelta a los calcetines (ponerlos — del derecho) turn the socks the right way out; (— del revés) turn the socks inside outdarle la vuelta a una copa (ponerla — boca arriba) to turn a glass the right way up; (— boca abajo) to turn a glass upside down2(para cambiar de dirección, posición): se dio la vuelta para ver quién era she turned (around) to see who it wases difícil dar la vuelta aquí ( Auto) it's difficult to turn (around) hereel paraguas se me dio la vuelta my umbrella blew inside outno hay vuelta que darle ( fam); there are no two ways about it, there's no doubt about itno tener vuelta de hoja: sus argumentos no tienen vuelta de hoja you can't argue with the things she sayses el mejor de todos, eso no tiene vuelta de hoja he's the best of the lot, there's no doubt about it o there are no two ways about ithay que hacerlo personalmente, eso no tiene vuelta de hoja it has to be done in person, there's no way around itD(CS): dar vuelta: da vuelta el colchón turn the mattress (over)dar vuelta un cuadro to turn a picture arounddar vuelta una media (ponerla — del derecho) to turn a sock the right way out; (— del revés) to turn a sock inside outdar vuelta una copa (ponerla — boca arriba) to turn a glass the right way up; (— boca abajo) to turn a glass upside downdar vuelta la página to turn the page, turn overdio vuelta la cara she looked away¿damos vuelta aquí? ( Auto) shall we turn (around) here?se dio vuelta sorprendido he turned around in surprisese dio vuelta en la cama she turned over in bedse me dio vuelta el paraguas my umbrella blew inside outCompuestos:el coche dio una vuelta de campana the car turned (right) over(CS) somersault( Méx) cartwheel( Méx) handspring(vuelta completa) 360 degree turn, complete turn; (media vuelta) 180 degree turn, half turn(cambio radical): el tiempo ha dado una vuelta en redondo the weather has changed completelyen cuanto a su política económica, han dado una vuelta en redondo as for their economic policy, they've done a U-turn o a volte-face o they've completely changed directionE1fuimos a dar una vuelta en bicicleta we went out for a ride on our bikesme llevó a dar una vuelta en su coche nuevo she took me out for a drive in her new car2a ver cuándo te das una vuelta por casa drop in and see us some timeF1(lado): escríbelo a la vuelta write it on the other side o on the backvive aquí a la vuelta she lives just around the cornera la vuelta de la esquina just around the cornerlos exámenes ya están a la vuelta de la esquina the exams are just around the corner2(cabo): a la vuelta de los años nos volvimos a encontrar we met again years later3vuelta y vuelta (de la carne) rare, done very quickly on each sideG vueltasA1 (regreso) return; (viaje de regreso) return journeyno tiene dinero para la vuelta he doesn't have enough money for the return journey/to get back/to get homea la vuelta paramos en Piriápolis para almorzar on the way back we stopped in Piriápolis for luncha la vuelta se encontró con que lo habían despedido when he got back o on his return he found he had been fired¡hasta la vuelta! see you when you get back!vuelta A algo return TO sthsu vuelta a las tablas her return to the stageun boleto ( AmL) or ( Esp) billete de ida y vuelta a round-trip ticket ( AmE), a return ticket ( BrE)te lo presto, pero ida y vuelta ¿eh? ( fam); I'll lend it to you, but I want it back, OK?estar de vuelta: ya está de vuelta de las vacaciones she's back from her holidays now¿te crees que soy tonto? mira que cuando tú vas yo ya estoy de vuelta I'm not stupid you know, I'm way ahead of you¿enamorada yo? hija, yo ya estoy de vuelta de esas cosas me in love? I grew out of that sort of thing a long time agoestoy de vuelta de toda sorpresa I've seen it all before, nothing surprises me any more2B (a un estado anterior) vuelta A algo return TO sthla vuelta a la normalidad the return to normalityC ( fam)¡y vuelta a discutir! they're arguing again!, there they go again! ( colloq)quédese con la vuelta keep the changeA1 (en elecciones) round2 (de bebidas) roundesta vuelta la pago yo this round's on me, I'm buying o getting this roundB (Per, RPl)esta vuelta les ganamos we'll beat them this timevolví otra vuelta I went back again2lo hizo de vuelta she did it againA1 (en labores de punto) row2 (de un collar) strandC ( Náut) bend* * *
vuelta sustantivo femenino
1a) ( circunvolución):
da vueltas alrededor de su eje it spins o turns on its axis;
dar la vuelta al mundo to go around the world;
todo/la cabeza me da vueltas everything's/my head's spinning;
dar una vuelta a la manzana to go around the block;
dar toda la vuelta to go all the way around
( en carreras) lap;◊ vuelta al ruedo (Taur) lap of honor;
vuelta ciclista cycle race, tour
el autobús da muchas vueltas the bus takes a very roundabout route
2 ( giro):
dale otra vuelta give it another turn;
el coche dio una vuelta de campana the car turned (right) over;
vuelta (de) carnero (CS) somersault;
vuelta en redondo ( vuelta completa) 360 degree turn, complete turn;
( cambio radical) U-turn
3a)
‹ a calcetín› ( ponerlo — del derecho) to turn … the right way out;
(— del revés) to turn … inside out;
‹ a copa› ( ponerla — boca arriba) to turn … the right way up;
(— boca abajo) to turn … upside down;
b) (para cambiar de dirección, posición):◊ dar la vuelta (Auto) to turn (around);
darse la vuelta to turn (around)
4 (CS)
‹ calcetín› ( ponerlo — del derecho) to turn sth the right way out;
(— del revés) to turn sth inside out;
‹ copa› ( ponerla — boca arriba) to turn sth the right way up;
(— boca abajo) to turn sth upside down;
dio vuelta la cara she looked away;
¿damos vuelta aquí? (Auto) shall we turn (around) here?;
darse vuelta [ persona] to turn (around);
[ vehículo] to overturn;
[ embarcación] to capsize
5 ( paseo):
( en coche) to go for a drive;
( en bicicleta) to go for a ride
6a)
b)◊ vuelta y vuelta (Coc) rare
7
( viaje de regreso) return journey;
a la vuelta se encontró con una sorpresa when he got back he found a surprise;
¡hasta la vuelta! see you when you get back!b) ( a un estado anterior) vuelta a algo return to sth
8
b)
9
(Per, RPl fam) ( vez) time;
( de collar) strand;
( en labores de punto) row;
( de pantalones) cuff (AmE), turn-up (BrE)
vuelta sustantivo femenino
1 (regreso) return: ya estamos de vuelta, we are back already
2 (giro, circunvolución) turn
(volverse) dar la vuelta, (a un disco, una página) to turn over
dar la vuelta al mundo, to go around the world
dar media vuelta, to turn round
todo me da vueltas, everything is spinning
dar vueltas sobre su eje, to spin on its axis
a la vuelta de la esquina, just around the corner
vuelta de campana, somersault
vuelta en redondo, complete turn
3 Dep (ciclista) tour
(en carreras) lap
4 Com (cambio) change
♦ Locuciones: (a un asunto, problema) darle vueltas a algo, to think about sthg, be worried about sthg
dar(se) una vuelta, to go for a walk
familiar no hay/tiene vuelta de hoja, there's no doubt about it
poner de vuelta y media, to insult
a vuelta de correo, by return of post
' vuelta' also found in these entries:
Spanish:
así
- billete
- campana
- fresca
- giro
- ida
- partida
- partido
- volver
- ahí
- boleto
- como
- dar
- en
- girar
- mano
- manzana
- medio
- pasaje
- regreso
- revolcón
- ronda
- venida
- viaje
- voltear
English:
about
- about-face
- about-turn
- around
- back
- back off
- block
- change
- circuit
- corner
- cruise
- day
- dig around
- doorstep
- drive
- flash
- forbidding
- from
- gone
- grind
- gyrate
- intermission
- joyride
- keep
- kink
- lap
- navigate
- park
- post
- return
- return match
- return ticket
- roll over
- round
- run
- saddle
- somersault
- spin
- stroll
- swing
- turn
- turn about
- turn around
- turn over
- turn-up
- twirl
- twist
- wait about
- wait around
- walk around
* * *vuelta nf1. [giro] [hecho] turn;[acción] turning;dar una vuelta to turn round;dar vueltas: la Tierra da vueltas sobre su eje the Earth spins on its axis;la Luna da vueltas alrededor de la Tierra the Moon goes round the Earth;dar vueltas en la cama to toss and turn in bed;este autobús da mucha(s) vuelta(s) this bus goes all over the place;la cabeza me da vueltas my head's spinning;dar una vuelta a algo, dar vueltas a algo [girándolo] to turn sth round;[recorriéndolo] to go round sth;le dio dos vueltas a la llave she turned the key twice;dio una vuelta a la manzana/al mundo he went round the block/world;dar la vuelta to turn back;[tumbado] to turn over;media vuelta Mil about-turn;[en automóvil] U-turn;dar media vuelta Mil to do an about-turn;[en automóvil] to do a U-turn;andar a vueltas con algo [gestionándolo] to be working on sth;[insistiendo en ello] to go on about sth;buscarle las vueltas a alguien to look for a chance to catch sb out;Famdar la vuelta a la tortilla to turn the tables;Famesta bici le da cien vueltas a la tuya this bike is miles better than yours;darle vueltas a algo [pensarlo mucho] to turn sth over in one's mind;no le des más vueltas stop worrying about it, just forget about it;no paro de darle vueltas I can't stop thinking about it;Famponer a alguien de vuelta y media [criticar] to call sb all the names under the sun;[regañar] to give sb a good telling-off vuelta de campana:dar una vuelta/dos vueltas de campana [vehículo] to turn over once/twice;RP vuelta carnero somersault; Arg vuelta al mundo [noria] Br big wheel, US Ferris wheel2. [parte opuesta] back, other side;a la vuelta on the back, on the other side;a la vuelta de la esquina round the corner;a la vuelta de la página over the page;el filete lo quiero vuelta y vuelta I'd like my steak very rare;dar (la) vuelta (a) la página to turn the page (over);dar (la) vuelta (a) un jersey/calcetín [ponerlo del derecho] to turn a sweater/sock the right way out;[ponerlo del revés] to turn a sweater/sock inside out;dar (la) vuelta (a) un vaso [ponerlo boca arriba] to turn a glass the right way up;[ponerlo boca abajo] to turn a glass upside down;no tiene vuelta de hoja there are no two ways about it;CSuresto no tiene vuelta there's no getting away from it3. [regreso] return;la vuelta al trabajo/colegio siempre es dura it's never easy going back to work/school;vuelta al colegio [como título, en letrero] back to school;el vuelo de vuelta the return flight;en el camino de vuelta on the way back;de vuelta en el hotel, tomé un baño once I was back at the hotel, I had a bath;estar de vuelta (de) to be back (from);a la vuelta: pasaré a visitarte a la vuelta I'll visit you on the o my way back;te veré a la vuelta I'll see you when I get back;¡hasta la vuelta! see you when you get back!;estar de vuelta de algo to be blasé about sth;estar de vuelta de todo to have seen it all before4. [viaje de regreso] return journey;¿para qué fecha tienes la vuelta? when are you coming back?;no he cerrado la vuelta todavía I haven't booked the return journey yet [with open return ticket];a la vuelta de unos años at the end of o after a few years;a la vuelta de publicidad… [en televisión] after the break…6. [devolución] return;te lo presto, pero lo quiero de vuelta mañana I'll lend it to you, but I want it back tomorrow;RP Fam¿me prestás tu lapicera? – sí, pero tiene una vuelta can you lend me your pencil? – yes, but I'll be wanting it back;[en bicicleta, motocicleta] to go for a ride; [en automóvil] to go for a drive o spin;dar vueltas [en automóvil] to drive round and round;date una vuelta por aquí cuando quieras come round whenever you like;el vigilante se dio una vuelta por la oficina the guard had a look round the office8. [a circuito, estadio] lap;deberán dar veinte vueltas al circuito they will have to run twenty lapsvuelta de calentamiento [en automovilismo] warm-up lap;vuelta de honor lap of honour;Taurom vuelta al ruedo bullfighter's lap of honourla Vuelta (Ciclista) a España the Tour of Spain10. [curva] bend;la carretera da muchas vueltas the road twists and turns a great deal11. [dinero sobrante] change;quédese con la vuelta keep the change12. [ronda] [de elecciones, competición deportiva] round;la primera/segunda vuelta the first/second round13. [cambio, avatar] change;las vueltas que da la vida how things change!14. [de pantalón] Br turn-up, US cuff;[de manga] cuff15. [en labor de punto] rowme lo preguntó de vuelta he asked me again* * *f1 ( regreso) return;a la vuelta on the way back;estar de vuelta be back;estar de vuelta de todo fam have seen it all before;no tiene vuelta atrás there is no turning back2 ( devolución):me dio de vuelta tres dólares he gave me three dollars change3 en carrera lap;dar media vuelta turn round;dar una vuelta de campana AUTO turn over;dar vueltas go to and fro; ( girar) go around;la cabeza me da vueltas my head is spinning;dar vuelta a una idea turn an idea over in one’s mind;dar una vuelta go for a walk;dar cien vueltas a alguien fam be a hundred times better than s.o. fam ;poner a alguien de vuelta y media fam give s.o. a dressing-down4:a la vuelta de la esquina fig just around the corner;a la vuelta de pocos años a few years later;buscarle las vueltas a alguien fam try to catch s.o. out;no tiene vuelta de hoja there’s no doubt about it* * *vuelta nf1) giro: turnse dio la vuelta: he turned around2) revolución: circle, revolutiondio la vuelta al mundo: she went around the worldlas ruedas daban vueltas: the wheels were spinning3) : flip, turnle dio la vuelta: she flipped it over4) : bend, curvea la vuelta de la esquina: around the corner5) regreso: returnde ida y vuelta: round tripa vuelta de correo: return mail6) : round, lap (in sports or games)7) paseo: walk, drive, ridedio una vuelta: he went for a walk8) dorso, revés: back, other sidea la vuelta: on the back9) : cuff (of pants)darle vueltas : to think overestar de vuelta : to be back* * *vuelta n1. (regreso) return2. (giro) turn3. (en una carrera) lap4. (cambio) changedar vueltas a algo to go over something / to think about somethingvuelta ciclista cycle race / tour -
20 Imbru-dagar
m. pl. = Ember-days, corrupted from tempora (i. e. quatuor tempora), the seasons set apart for Ordination (as is seen more plainly in the Dan. Tamper-dage), K. Þ. K., K. Á., Rb., N. G. L. passim: Imbru-dægr, n. = imbrudagar, Fms. viii. 356: Imbru-nátt, f. Ember-night, K. Þ. K.: Imbru-vika, u, f. Ember-week, D. N. The word was no doubt borrowed from the English along with the eccl. rule; but the etymology was lost, so that the ancients derive it from Lat. imber, see Lex. Poët. (pref.), or even trace it to an old woman called Imbra.
См. также в других словарях:
têmpora — s. f. 1. Cada um dos lados da testa, entre os olhos e as orelhas. (Mais usado no plural.) = FONTE • têmporas s. f. pl. 2. [Liturgia] Período de três dias de jejum e de abstinência prescritos antigamente pela Igreja Católica nas quartas, sextas e … Dicionário da Língua Portuguesa
témpora — (Del lat. tempŏra, pl. de tempus, tiempo, estación). f. Tiempo de ayuno en el comienzo de cada una de las cuatro estaciones del año. U. m. en pl.) … Diccionario de la lengua española
Tempŏra — (lat.), 1) Zeiten; T. periodĭca, ein von den. meisten Astronomen des 16. u. bes. des 17. Jahrhunderts gebrauchter Ausdruck für die Revolutionszeiten der Planeten. T. mutantur et nos mutamur in illis, die Zeiten ändern sich u. wir ändern uns in… … Pierer's Universal-Lexikon
Tempŏra — Tempŏra, Mehrzahl von Tempus (s. d.) … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Tempora — Tempŏra (lat.), Mehrzahl von Tempus (s.d.); auch die Schläfe; temporāl, zeitlich, weltlich; auch auf die Schläfe bezüglich … Kleines Konversations-Lexikon
Tempora — Tempora, lat., die Schläfe; temporal, was sich auf sie bezieht … Herders Conversations-Lexikon
témpora — sustantivo femenino 1. (preferentemente en plural) Área: religión En la Iglesia Católica, tiempo de ayuno al comienzo de cada una de las cuatro estaciones del año. Frases y locuciones 1. confundir el culo* con las témporas Uso/registro … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
Tempora — Dieser Artikel oder Abschnitt ist nicht hinreichend mit Belegen (Literatur, Webseiten oder Einzelnachweisen) versehen. Die fraglichen Angaben werden daher möglicherweise demnächst gelöscht. Hilf Wikipedia, indem du die Angaben recherchierst und… … Deutsch Wikipedia
témpora — (Del lat. tempora, tiempos.) ► sustantivo femenino RELIGIÓN Tiempo de ayuno al comienzo de cada estación del año en señal de acción de gracias. * * * témpora (del lat. «tempŏra») f., gralm. pl. Tiempo, al comenzar cada estación del año, en que la … Enciclopedia Universal
tempora — tempouro f. saison; temps favorable; époque. Dins la tempora : en temps voulu. En tempora : en bonne disposition. China en tempora : chienne en chaleur. Lei quatre temporas : les quatre saisons ; les quatre temps liturg … Diccionari Personau e Evolutiu
tempora — tèm·po·ra s.f.pl., lat. 1. TS lit. prima della riforma della liturgia cattolica del 1969, i tre giorni di mercoledì, venerdì e sabato, durante i quali, al principio di ciascuna stagione, la Chiesa prescriveva il digiuno e la penitenza: le quattro … Dizionario italiano