Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

sudorem+pm

  • 1 sudor

    sūdor, ōris, m. [sudo).
    I.
    Lit., sweat, perspiration: manat ex omni corpore sudor, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 399 Vahl.); Lucr. 6, 944:

    sudor e corpore,

    Cic. Div. 2, 27, 58; cf.: totum sudor habet corpus, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 436 Vahl.):

    sudorem multum consecutum esse audiebamus,

    Cic. de Or. 3, 2, 6:

    Herculis simulacrum multo sudore manavit,

    id. Div. 1, 34, 74:

    sudor fluit undique rivis,

    Verg. A. 5, 200:

    salsusque per artus Sudor iit,

    id. ib. 2, 174:

    gelidus toto manabat corpore sudor,

    id. ib. 3, 175:

    equos Fumantis sudore quatit,

    id. ib. 12, 338:

    cum sudor ad imos Manaret talos,

    Hor. S. 1, 9, 10:

    occupat obsessos sudor mihi frigidus artus,

    Ov. M. 5, 632:

    sudore fluentia multo Bracchia,

    id. ib. 9, 57; Sen. Oedip. 923; id. Troad. 487:

    quibusdam in conspectu populi sudor erumpit,

    id. Ep. 2, 2; 122, 6.—As obj. of verbs:

    sudorem emittere,

    Plin. 7, 18, 18, § 78:

    sudores evocare,

    id. 27, 9, 48, § 72:

    ciere,

    id. 37, 10, 46, § 115:

    facere,

    id. 24, 6, 20, § 30:

    movere,

    id. 24, 11, 60, § 101; Cels. 2, 17:

    elicere,

    id. 2, 17:

    excutere,

    Nep. Eum. 5, 5:

    ducere,

    Scrib. Comp. 217:

    detergere,

    Suet. Ner. 24 init.:

    sistere,

    Plin. 35, 17, 57, § 196:

    sudorem coërcere,

    id. 23, 1, 25, § 50:

    reprimere,

    id. 20, 13, 51, § 142:

    sudores sedare,

    id. 35, 15, 52, § 185:

    inhibere,

    id. 28, 19, 79, § 260.— Plur.:

    sudoribus corpus exinanire,

    Sen. Ep. 108, 16:

    sudores exsistere toto corpore,

    Lucr. 3, 154:

    caeli,

    honey-dew, Plin. 11, 12, 12, § 30.—
    B.
    Transf., of any liquid or moisture ( poet. and in post-Aug. prose;

    syn. umor): maris,

    Lucr. 2, 465:

    smyrnae,

    id. 2, 504:

    veneni,

    Ov. M. 2, 198:

    picis (with liquor),

    Plin. 16, 11, 21, § 52:

    lapidis,

    id. 35, 15, 52, § 186:

    argentum quod exit a fornace sudorem vocant,

    id. 33, 4, 21, § 69; cf. Sen. Q. N. 3, 15 fin.; Vitr. 8, 1 med.; Dig. 43, 19, 1 med.
    II.
    Trop. (cf. sudo, I. B.), sweat, i. e. toil, severe labor, weariness, fatigue (class.; syn.: labor, contentio): Salmacida spolia sine sudore et sanguine, Enn. ap. Cic. Off. 1, 18, 61 (Trag. v. 36 Vahl.):

    victor exercitus, qui suo sudore ac sanguine inde (a Capuā) Samnites depulisset,

    Liv. 7, 38; cf.:

    multo ejus sudore ac labore,

    Cic. Font. 5, 12 (1, 2); Plaut. Merc. 4, 1, 8:

    stilus ille tuus multi sudoris est,

    Cic. de Or. 1, 60, 257:

    sudor circa testimonia,

    Quint. 5, 7, 1; 6, 4, 6:

    summo cum sudore consequi,

    Vell. 2, 128, 3:

    phalerae multo sudore receptae,

    Verg. A. 9, 458:

    creditur Sudoris minimum habere comoedia,

    Hor. Ep. 2, 1, 169: non est viri timere sudorem, Sen. Ep. 31, 7:

    sudore acquirere quod possis sanguine parare,

    Tac. G. 14: et bellicos sudores nostros barbaricae gentes cognoscunt, Just. Inst. prooem. § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > sudor

  • 2 excutiō

        excutiō cussī, cussus, ere    [ex + quatio], to shake out, shake off, cast out, drive out, send forth: (litteris) in terram excussis, shaken out: equus excussit equitem, threw off, L.: Excutimur cursu, V.: lectis utrumque, H.: gladiis missilia, parry, Ta.: excussos laxare rudentīs, uncoil and let out, V.: ignem de crinibus, shake off, O.: si excutitur Chloë, be cast off, H.: alqm patriā, V.: me domo, take myself off, T.: comantīs cervice toros, shake, V.: excussaque bracchia iacto, tossed, O.: lacrumas mihi, T.: sudorem, N.: excutior somno, am roused, V.— To project, throw: tela, Ta.: glandem, L.: facinus ab ore, i. e. the poisoned cup, O.— To shake out, search: te. — Fig., to shake out, shake off, force away, discard, remove, wrest, extort: omnīs istorum delicias: aculeos orationis meae: corde metum, O.: excussa pectore Iuno est, V.: (negotiis) Excussus propriis, H.: risum sibi, excite, H.: foedus, reject, V. — To search, examine, investigate, scrutinize: illud excutiendum est, ut sciatur, etc.: freta, O.: puellas, O.: quae delata essent, Cu.
    * * *
    excutere, excussi, excussus V
    shake out or off; cast out; search, examine

    Latin-English dictionary > excutiō

  • 3 sūdor

        sūdor ōris, m    [SVD-], sweat, perspiration: e corpore: multo sudore manare: sudor fluit undique rivis, V.: frigidus, O.: cum sudor ad imos Manaret talos, H.: sudorem excutere, N.: veneni, i. e. liquid poison, O.—Fig., sweat, toil, severe labor, weariness, fatigue: da spolia sine sudore, Enn. ap. C.: exercitus, qui suo sudore inde Samnites depulisset, L.: stilus ille tuus multi sudoris est: Creditur habere Sudoris minimum comoedia, H.: sudore acquirere quod possis sanguine parare, Ta.
    * * *
    sweat; hard labor

    Latin-English dictionary > sūdor

  • 4 ūmor

        ūmor (not hū-), ōris, m    [VG-], a liquid, fluid, moisture: frigoribus durescit umor: umor adlapsus extrinsecus sudorem videtur imitari: circumfluus, the ocean, O.: lacteus, milk, O.: Bacchi Massicus, wine, V.: umor et in genas Furtim labitur, tears, H.: caret os umore loquentis, saliva, O.: tellus Sufficit umorem, i. e. sap, V.: roscidus, dew, Ct.
    * * *
    moisture, liquid

    Latin-English dictionary > ūmor

  • 5 abstergeo

    abs-tergĕo, rsi, rsum, 2, v. a. (the form abstergo, gĕre rests upon spurious readings, except in eccl. Lat., as Vulg. Apoc. 21, 4), to wipe off or away, to dry by wiping.
    I.
    Lit.:

    labellum,

    Plaut. As. 4, 1, 52:

    sudorem,

    id. Men. 1, 2, 16:

    vulnera,

    Ter. Eun. 4, 7, 9: lacrimas, Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68:

    fletum,

    Cic. Phil. 14, 34: everrite aedīs, abstergete araneas, brush away, Titin. ap. Non. 192, 10.—
    * B.
    Transf.:

    remos (qs. to wipe away, i. e.),

    to break, to dash to pieces, Curt. 9, 9, 16.—
    II.
    Trop., to wipe away (any thing disagreeable, a passion, etc.), i. e. to drive away, expel, remove, banish:

    ut mihi absterserunt omnem sorditudinem,

    Plaut. Poen. 5, 2, 10;

    esp. freq. in Cic.: dolorem, Q. Fr. 2, 9: senectutis molestias,

    Sen. 1: [p. 12] metum, Fam. 9, 16;

    luctum, Tusc. 3, 18: suspicionem,

    Amm. 14, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > abstergeo

  • 6 coagulo

    cŏāgŭlo, āvi, ātum (contr. COAGLAVI, Inscr. ap. Anthol. Lat. 1177 Meyer), 1, v. a. [coagulum], to cause a fluid to curdle or coagulate (mostly in the elder Pliny):

    lac,

    Plin. 12, 25, 54, § 123; 20, 14, 53, § 147:

    picem,

    id. 16, 11, 22, § 53; v. Sillig N. cr.:

    aquam,

    id. 20, 23, 97, § 259:

    sudorem,

    id. 35, 15, 52, § 186:

    caseum,

    Pall. Mai, 9, 1 al.

    Lewis & Short latin dictionary > coagulo

  • 7 detergeo

    dē-tergĕo, si, sum, 2 (also post-class.:

    detergis,

    Claud. Cons. Mall. Theod. 191: detergunt, id. ap. Eutr. 2, 375:

    detergantur,

    Dig. 33, 7, 12, § 21; Ap. Mag. 59, p. 312, 26; Sen. Ep. 47, 4, v. tergeo), v. a.
    I.
    To wipe off, wipe away (class.).
    A.
    Lit.:

    sudorem frontis brachio,

    Suet. Ner. 23; cf.:

    lacrimas pollice,

    Ov. M. 13, 746; cf.:

    teneros fletus stamine,

    Claud. in Eutr. 2, 375:

    araneas,

    Dig. 33, 7, 12, § 21.— Poet.:

    nubila,

    i. e. to drive away, remove, Hor. Od. 1, 7, 15; cf. sidera, to drive or chase away, Cic. Arat. 246.—
    2.
    Transf., to cleanse by wiping, to wipe off, wipe clean, to clean out:

    caput pallio,

    Plaut. Cas. 2, 3, 20:

    labra spongiā,

    Col. 6, 9, 2; cf.:

    se linguā,

    id. 6, 6, 1:

    frontem unguento,

    Petr. 47, 1:

    falces fibrina pelle,

    Plin. 17, 28, 47, § 265:

    cloacas,

    Liv. 39, 44; cf. Suet. Aug. 18.—Comic:

    mensam,

    i. e. to clear, to empty, Plaut. Men. 1, 1, 2.—
    B.
    Trop.
    1.
    To take away, remove:

    fastidia,

    Col. 8, 10, 5: somnum, Claud. Epith. Pall. et Cel. 27.—
    2.
    To cleanse, purge:

    animum helleboro,

    Petr. 88, 4;

    secula foedo victu,

    Claud. Cons. Mall. Theod. 1, 191.—
    3.
    In colloq. lang., of money:

    primo anno LXXX. detersimus,

    have swept off, got, Cic. Att. 14, 10, 6.—
    II.
    To strip off, break off; to break to pieces:

    remos,

    Caes. B. C. 1, 58; Liv. 28, 30 fin.:

    pinnas asseribus falcatis,

    id. 38, 5:

    palmites,

    Col. 4, 27 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > detergeo

  • 8 elicio

    ē-lĭcĭo, lĭcŭi and lexi (elicuit, Caes. B. C. 3, 100, 2:

    elexisse,

    Arn. 5, p. 154), lĭcìtum ( part. elicitus, Stat. Th. 4, 414; Luc. 9, 932; Vell. 2, 104, 4), 3, v. a. [lacio], to draw out, entice out, to lure forth, to bring out, to elicit (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    aliquem hinc foras,

    Plaut. Bacch. 3, 1, 17; cf. id. Men. 5, 6, 3:

    hostem ex paludibus silvisque,

    Caes. B. G. 7, 32, 2:

    omnes citra flumen,

    id. ib. 6, 8, 2:

    hostes in suum locum,

    id. ib. 5, 50, 3: aliquem ad pugnam. id. B. C. 3, 38. [p. 638] 1; 3, 85, 2; Liv. 2, 62; cf.:

    aliquem in proelium,

    Tac. A. 15, 13:

    aliquem praemiis ex civitatibus sociorum ad subeunda pericula,

    Cic. Balb. 9:

    vatem ad colloquium,

    Liv. 5, 15:

    aliquem, ut, etc.,

    id. 6, 34 fin.; cf. Cic. Tusc. 5, 7 fin.:

    premere ubera ad eliciendum lac,

    Vulg. Prov. 30, 33.—
    B.
    In partic., in relig. lang.: Jovem, Manes, etc., to call forth, call down a god by religious rites; to raise, conjure up a departed spirit by magic arts, Ov. F. 3, 327; Plin. 28, 8, 27, § 104; Arn. 5, p. 154; Cic. Vatin. 6; Tib. 1, 2, 46; Hor. S. 1, 8, 29; Stat. Th. 4, 414; Luc. 6, 733; Tac. A. 2, 28 al.—In a like sense:

    fulmina,

    to call down, Liv. 1, 20 fin.; Plin. 28, 2, 3, § 13.—
    II.
    Trop.:

    terra elicit herbescentem ex eo (sc. semine) viriditatem,

    Cic. de Sen. 15, 51:

    vocem,

    to utter, speak, Cic. Deiot. 1 fin. (but in Lucr. 3, 58, and Cic. Tusc. 2, 24, 57, the better reading is eicere voces):

    voces et querelas,

    id. Brut. 80, 278:

    sermonem,

    Liv. 9, 6:

    verbum ex eo de via ac ratione dicendi,

    Cic. de Or. 1, 21, 97:

    sonos,

    id. N. D. 2, 60:

    sententiam alicujus,

    id. Att. 7, 1, 5; cf.:

    arcana ejus,

    Liv. 40, 23;

    and, veritatem,

    Tac. A. 4, 45:

    causas praesensionum,

    to elicit, ascertain, Cic. Div. 1, 8:

    misericordiam,

    Liv. 8, 28; Tac. H. 3, 58; cf.

    cupidinem,

    id. A. 16, 14:

    iram,

    Curt. 8, 5 fin.:

    studia civium,

    Tac. A. 15, 33 et saep.:

    ferrum e terrae cavernis,

    Cic. N. D. 2, 60, 151:

    ignem lapidum conflictu,

    id. ib. 2, 9 fin.: sanguinem, id. poët. Tusc. 1, 48 fin. Kühn.; Tac. A. 12, 47:

    sudorem,

    Plin. 25, 11, 89, § 189:

    alvum,

    to relax, id. 19, 5, 26, § 80:

    lacrimas,

    Plaut. Trin. 2, 2, 13; Vell. 2, 104, 4:

    litteras,

    Cic. Att. 7, 12, 3; 9, 2:

    cadum,

    Hor. C. 4, 12, 17 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > elicio

  • 9 excutio

    ex-cŭtĭo, cussi, cussum, 3 (archaic perf. subj. excussit, for excusserit, Plaut. Bacch. 4, 2, 16), v. a. [quatio], to shake out or off, to cast out, drive out, to send forth (class., esp. in the trop. sense).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    posse ex his (litteris) in terram excussis annales Ennii, ut deinceps legi possint, effici,

    shaken out, Cic. N. D. 2, 37, 94:

    equus excussit equitem,

    threw off, Liv. 8, 7, 10:

    excussus equo,

    Verg. A. 11, 640:

    excussus curru,

    id. ib. 10, 590; Suet. Caes. 37; Curt. 3, 11; cf.:

    lectis excussit utrumque,

    Hor. S. 2, 6, 112:

    gubernatorem in mare e puppi,

    Curt. 4, 4 med.; cf.

    also: ancora ictu ipso excussa e nave sua,

    Liv. 37, 30, 9:

    lapide clavum,

    to knock off, Plaut. Men. 1, 1, 10:

    pulvis digitis excutiendus erit,

    Ov. A. A. 1, 150:

    poculum e manibus,

    Pers. 3, 101:

    ignem de crinibus,

    to shake off, Ov. M. 12, 281:

    rem de manu alicujus,

    to strike out, Dig. 47, 2, 53, § 13:

    Pelion subjectā Ossā (Juppiter),

    Ov. M. 1, 155:

    poma venti,

    to cast down, shake down, id. ib. 14, 764 et saep.:

    ne nucifrangibula (i. e. dentes) excussit ex malis meis,

    to knock out, Plaut. Bacch. 4, 2, 16; cf.:

    cerebrum alicui,

    id. Capt. 3, 4, 69; id. Aul. 2, 1, 29:

    oculum alicui cyatho, verberibus,

    id. Pers. 5, 2, 16; Suet. Tib. 53; cf.:

    oculo excusso,

    id. Caes. 68: ipso cum domino calce omnes excutiamus, to drive out or forth, Lucil. ap. Non. 298, 33:

    Teucros vallo,

    Verg. A. 9, 68:

    hostem oppidis et regionibus,

    Flor. 2, 6, 42:

    ab obsidione Nolae urbis (with pellere a Campania),

    id. ib. 29:

    feras cubilibus,

    to scare, rouse up, Plin. Pan. 81, 1:

    si flava excutitur Chloë,

    be shaken off, cast off, Hor. C. 3, 9, 19:

    (viros) excussos patriā infesta sequi,

    Verg. A. 7, 299:

    ut me excutiam atque egrediar domo,

    take myself off, decamp, Ter. Ph. 4, 1, 20:

    quartanas,

    to drive away, Plin. 20, 6, 23, § 56 et saep.:

    (leo) gaudet comantes Excutiens cervice toros,

    shaking about, shaking, Verg. A. 12, 7; cf. Quint. 11, 3, 71:

    caesariem,

    Ov. M. 4, 492:

    pennas,

    id. ib. 6, 703:

    habenas,

    id. ib. 5, 404; cf.:

    nares inflare et movere... et pulso subito spiritu excutere, etc.,

    to blow up, dilate, Quint. 11, 3, 80:

    se (gallinae edito ovo),

    Plin. 10, 41, 57, § 116:

    tela,

    to hurl, discharge, Tac. A. 2, 20; cf. Curt. 8, 13:

    fulmen in Thebas,

    Stat. Th. 10, 69:

    excussaque brachia jacto,

    tossed, Ov. M. 5, 596; id. H. 18, 189:

    (aër) Excussit calidum flammis velocibus ignem,

    sends out, produces, Lucr. 6, 688; cf. id. 6, 161: largum imbrem (procellae), Curt. 4, 7:

    lacrimas alicui,

    Plaut. Capt. 2, 3, 59; Ter. Heaut. 1, 1, 15:

    vomitum alicui,

    Plaut. Merc. 3, 3, 15:

    sudorem,

    Nep. Eum. 5 et saep.— Transf.:

    excutior somno,

    I am roused from sleep, Verg. A. 2, 302; Ov. H. 13, 111; Hor. S. 2, 6, 112.—
    B.
    In partic., to shake out, shake.
    1.
    Esp. a garment, to free it from dust:

    vexatam solo vestem,

    Petr. 128, 4; Vulg. Act. 18, 6; cf.:

    excutere de pulvere,

    shake yourself, Vulg. Isa. 52, 2; and:

    pulverem de pedibus,

    id. Matt. 10, 14.—
    2.
    To stir, move any thing to see under it; and hence, to search, examine a person: St. Di me perdant, si ego tui quicquam abstuli. Eu. Agedum, excutedum pallium, Plaut. Aul. 4, 4, 19; so,

    culcitisque et stragulis praetentatis et excussis,

    Suet. Claud. 35.—With personal objects: excutiuntur tabellarii, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 31, 4; cf.:

    verum (porcellum) ut subesse pallio contenderent Et excuti juberent,

    Phaedr. 5, 5, 19:

    non excutio te, si quid forte ferri habuisti: non scrutor,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to shake out or off, force away, etc.:

    omnes istorum delicias, omnes ineptias,

    to shake off, discard, Cic. Cael. 28, 67:

    noli aculeos orationis meae, qui reconditi sunt, excussos arbitrari,

    plucked out, removed, id. Sull. 16, 47:

    omnia ista nobis studia de manibus excutiuntur,

    are torn, wrested from our hands, id. Mur. 14, 30; cf.:

    hanc excutere opinionem mihimet volui radicitus,

    id. Tusc. 1, 46, 111:

    severitatem veterem,

    id. Fam. 9, 10, 2; cf.

    also: excutient tibi istam verborum jactationem,

    id. Sull. 8, 24:

    excute corde metum,

    remove, banish, Ov. M. 3, 689:

    diros amores,

    id. ib. 10, 426:

    orbem paci excutere,

    to banish peace from the world, Luc. 1, 69:

    omnis quae erat conceptae mentis intentio mora et interdum iracundia excutitur,

    Quint. 10, 3, 20:

    quem (Senecam) non equidem omnino conabar excutere,

    id. 10, 1, 126:

    aliena negotia curo, excussus propriis,

    Hor. S. 2, 3, 20:

    dummodo risum excutiat sibi,

    can raise, produce, id. ib. 1, 4, 35. —
    B.
    In partic. (acc. to I. B.), to search, examine, inspect, investigate:

    explicando excutiendoque verbo,

    Cic. Part. Or. 36, 134; cf.: pervulgata atque in manibus jactata et excussa, qs. shaken out, i. e. examined, id. Mur. 12. 26:

    illud excutiendum est, ut sciatur quid sit carere,

    id. Tusc. 1, 36, 88:

    quae fere omnia Cicero in crimine veneficii excutit,

    Quint. 5, 7, 37; 12, 8, 13:

    totum locum,

    id. 5, 7, 6:

    aut conjecturā excutiuntur, an vera sint, etc.,

    id. 5, 13, 19 et saep.— Hence, excussus, a, um, P. a., stretched out, extended, stiff (post-Aug. and rare):

    interest, utrum tela excusso lacerto torqueantur, an remissa manu effluant,

    Sen. Ben. 2, 6; so,

    lacerto,

    Ov. H. 4, 43:

    palma excussissima,

    Petr. 95.— Adv.: excussē, strongly, violently:

    mittere pilam (with rigide, opp. languidius),

    Sen. Ben. 2, 17, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > excutio

  • 10 exprimo

    ex-prĭmo, pressi, pressum, 3, v. a. [premo], to press or squeeze out, to force out (class.).
    I.
    Lit.:

    oleum ex malobathro,

    Plin. 12, 26, 59, § 129:

    sucum expresso semini,

    id. 20, 1, 2, § 3:

    sucum flore,

    id. 21, 19, 74, § 127:

    sucum radici,

    id. 27, 13, 109, § 136; cf.: vinum palmis, oleum sesamae (dat.), id. 6, 28, 32, § 161:

    oleum amygdalis,

    id. 13, 1, 2, § 8:

    sudorem de corpore,

    Lucr. 5, 487:

    lacrimulam oculos terendo,

    Ter. Eun. 1, 1, 23:

    si nubium conflictu ardor expressus se emiserit, id esse fulmen,

    Cic. Div. 2, 19, 44:

    liquorem per densa foramina (cribri),

    Ov. M. 12, 438; cf.:

    aquam in altum,

    Plin. 31, 3, 23, § 39:

    aquam in altitudinem,

    Vitr. 8, 7:

    quantum has (turres) quotidianus agger expresserat,

    had carried up, raised, Caes. B. G. 7, 22, 4 Oud.:

    pecuniam alicui,

    Suet. Oth. 5; id. Vesp. 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    With an object denoting that out of which something is pressed or squeezed, to press, squeeze, wring:

    spongiam ex oleo vel aceto,

    Cels. 5, 24 med.:

    lanam ex vino vel aceto,

    Plin. 29, 2, 9, § 31; cf.:

    Venus madidas exprimit imbre comas,

    Ov. A. A. 3, 224:

    spongiae expressae inter duas tabulas,

    Plin. 31, 11, 47, § 128:

    oleam,

    id. 12, 27, 60, § 130:

    folia rosae,

    id. 21, 18, 73, § 122:

    tuberculum,

    id. 11, 11, 12, § 29.—
    2.
    To form by pressure, to represent, form, model, portray, express (mostly poet. and in postAug. prose;

    freq. in the elder Pliny): (faber) et ungues exprimet et molles imitabitur aere capillos,

    Hor. A. P. 33; cf.:

    alicujus furorem... verecundiae ruborem,

    Plin. 34, 14, 40, § 140:

    expressa in cera ex anulo imago,

    Plaut. Ps. 1, 1, 54:

    imaginem hominis gypso e facie ipsa,

    Plin. 35, 12, 44, § 153; cf.:

    effigiem de signis,

    id. ib.:

    optime Herculem Delphis et Alexandrum, etc.,

    id. 34, 8, 19, § 66 et saep.:

    vestis stricta et singulos artus exprimens,

    exhibiting, showing, Tac. G. 17:

    pulcher aspectu sit athleta, cujus lacertos exercitatio expressit,

    has well developed, made muscular, Quint. 8, 3, 10.
    II.
    Trop.
    A.
    To squeeze or wring out, to extort, wrest, elicit: lex, quam ex natura ipsa arripuimus, hausimus, expressimus, qs. pressed out, Cic. Mil. 4, 10:

    utilitas expressit nomina rerum,

    has imposed, Lucr. 5, 1029: cf.:

    cum ab iis saepius quaereret, neque ullam omnino vocem exprimere posset,

    Caes. B. G. 1, 32, 3:

    expressa est Romanis necessitas obsides dandi,

    Liv. 2, 13, 4:

    confessionem concessi maris hosti,

    id. 37, 31, 5:

    confessionem cruciatu,

    Suet. Galb. 10:

    deditionem ultimā necessitate,

    Liv. 8, 2, 6:

    pecunia vi expressa et coacta,

    Cic. Verr. 2, 2, 69, § 165:

    tu si tuis blanditiis a Sicyoniis nummulorum aliquid expresseris,

    Cic. Att. 1, 19, 9:

    risum magis quam gemitum,

    Plin. Ep. 4, 7, 7 et saep.—With ut:

    expressi, ut conficere se tabulas negaret,

    have constrained, Cic. Verr. 2, 3, 47, § 112:

    expressit, ut polliceretur,

    Curt. 6, 7. —
    B.
    Transf. (acc. to I. B. 2.), to imitate, copy, represent, to portray, describe, express, esp. in words (cf. reddo):

    cum magnitudine animi tum liberalitate vitam patris et consuetudinem expresserit,

    i. e. imitated, Cic. Rab. Post. 2, 4:

    lex expressa ad naturam,

    id. Leg. 2, 5, 13:

    vitia imitatione ex aliquo expressa,

    id. de Or. 3, 12, 47:

    rem ante oculos ponit, cum exprimit omnia perspicue, ut res prope dicam manu tentari possit,

    Auct. Her. 4, 40, 62; cf. id. ib. §

    63: hanc speciem Pasiteles caelavit argento et noster expressit Archias versibus,

    Cic. Div. 1, 36, 79:

    mores alicujus oratione,

    id. de Or. 2, 43, 184:

    multas nobis imagines fortissimorum virorum expressas scriptores Graeci et Latini reliquerunt,

    id. Arch. 6, 14; cf. id. ib. 12, 30:

    in Platonis libris omnibus fere Socrates exprimitur,

    id. de Or. 3, 4, 15: Mithridaticum bellum magnum atque difficile totum ab hoc expressum est, depicted to the life, id. Arch. 9, 21; cf.:

    ut Euryalum exprimat infans,

    may resemble, Juv. 6, 81.—With rel.-clause as object:

    diligenter, quae vis subjecta sit vocibus,

    id. Fin. 2, 2, 6:

    exprimere non possum, quanto sim gaudio affectus,

    tell, express, Plin. Ep. 5, 15, 2; Vell. 2, 124, 1:

    verbis exprimere quid quis sentiat,

    Plin. Ep. 5, 16, 7:

    quod exprimere dicendo sensa possumus,

    Cic. de Or. 1, 8, 32:

    mores in scriptis exprimere,

    Suet. Vit. Ter. 4.—Of translating into another language, to render, translate:

    si modo id exprimere Latine potuero,

    Cic. Rep. 1, 43; cf. id. ib. 1, 44: katalêpsin, verbum e verbo exprimentes comprehensionem dicemus, id. Ac. 2, 10, 31:

    nec tamen exprimi verbum e verbo necesse erit,

    id. Fin. 3, 4, 15; cf.:

    verbum de verbo expressum extulit,

    Ter. Ad. prol. 11:

    fabellae Latinae ad verbum de Graecis expressae,

    Cic. Fin. 1, 2, 4; Plin. Ep. 4, 18, 1.—Of words, to pronounce, utter:

    nolo exprimi litteras putidius nolo obscurari neglegentius,

    with affected distinctness, Cic. de Or. 3, 11, 41:

    verba,

    Quint. 1, 2, 6; 9, 4, 10; 40 al.—Rarely of a personal object:

    oratorem imitando effingere atque exprimere,

    Cic. de Or. 2, 22, 90:

    moderatorem rei publicae nostris libris diligenter expressimus,

    id. Att. 8, 11, 1.—Hence, expressus, a, um, P. a., clearly exhibited, prominent, distinct, visible, manifest, clear, plain, express (syn. solidus, opp. adumbratus).
    A.
    Lit.:

    species deorum, quae nihil concreti habeat, nihil solidi, nihil expressi, nihil eminentis,

    Cic. N. D. 1, 27, 75; cf.:

    litterae lituraeque omnes assimulatae, expressae,

    id. Verr. 2, 2, 77, § 189:

    corpora lacertis expressa,

    powerful, muscular, Quint. 8 praef. §

    19: protinus omnibus membris, expressus infans,

    fully formed, id. 2, 4, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.:

    habuit Catilina permulta maximarum non expressa signa, sed adumbrata virtutum,

    Cic. Cael. 5, 12; cf.:

    est gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata,

    id. Tusc. 3, 2, 3 (v. Madv. ad Cic. Fin. 5, 22, 62, p. 723 sq.):

    indicia solida et expressa,

    id. Planc. 12; cf.:

    veri juris germanaeque justitiae solida et expressa effigies,

    id. Off. 3, 17, 69:

    expressa sceleris vestigia,

    id. Rosc. Am. 22, 62:

    expressiora et illustriora,

    id. Fam. 1, 7, 9; cf. Plin. Ep. 5, 15, 3; and:

    quid expressius atque signatius in hanc causam?

    Tert. Res. Carn. 3.—
    2.
    Expressa carmina Battiadae, translated, Cat. 65, 16.—Of distinct pronunciation:

    vitia oris emendet, ut expressa sint verba, ut suis quaeque litterae sonis enuntientur,

    Quint. 1, 11, 4:

    expressior sermo,

    id. 1, 1, 37:

    expressior loquacitas generi picarum est,

    Plin. 10, 42, 59, § 118. —In a bad sense, of a too emphatic, affected pronunciation: sonus erat dulcis: litterae neque expressae neque oppressae, ne aut obscurum esset aut putidum, Cic Off. 1, 37, 133.—Hence, adv.: expressē.
    * 1.
    Lit., with pressure, strongly:

    artus expressius fricare,

    Scrib. Comp. 198.—
    2.
    Trop., expressly, distinctly, clearly:

    conscripta exempla,

    Auct. Her. 4, 7, 10:

    quod ipsum expressius Hesiodus hoc versu significavit,

    Col. 11, 1, 29.—Of pronunciation, distinctly:

    ut ea (R littera) a nullo expressius efferretur,

    Val. Max. 8, 7, 1 ext.

    Lewis & Short latin dictionary > exprimo

  • 11 lacinia

    lăcĭnĭa, ae, f. [v. lacus, lacer], the lappet, flap, edge, or corner of a garment.
    I.
    Lit.:

    sume laciniam atque absterge sudorem tibi,

    Plaut. Merc. 1, 2, 16:

    aliquem lacinia tenere,

    id. As. 3, 2, 41:

    in lacinia servare ex mensa secunda semina,

    Cic. Fil. Fam. 16, 21, 7:

    consurgenti ei primum lacinia obhaesit,

    Suet. Ner. 19: togae, id. [p. 1027] Calig. 35; id. Claud. 15.—
    2.
    In gen., a garment (post-class.):

    detraxit umeris laciniam,

    Petr. S. 12; App. M. 3, p. 138; 6, p. 174; 11, p. 263; Macr. S. 2, 3; Vulg. Thren. 4, 14 et saep.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of cattle, the dewlap:

    laciniae dependentes,

    Plin. 8, 50, 76, § 202.—
    2.
    A small piece or part:

    porrum et allium serunt in laciniis colligatum,

    Plin. 19, 7, 36, § 120:

    folii,

    id. 15, 30, 39, § 130:

    gregem in lacinias distribuere,

    Col. 7, 5, 3.—Hence, also, a small strip or spot of land:

    quoniam id oppidum velut in lacinia erat,

    Plin. 5, 32, 43, § 148; id. 36, 13, 19, § 85.—
    II.
    Trop.: aliquid obtinere laciniā, by the lappet, i. e. hardly, with difficulty, without a firm hold upon it, Cic. de Or. 3, 28, 110.

    Lewis & Short latin dictionary > lacinia

  • 12 mano

    māno, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [prob. for mad-no; Sanscr. madas, drunkenness; Gr. madaros, flowing; cf.: madeo, madidus; also Gr. manos], to flow, run, trickle, drop, distil, etc.
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.: manat omni corpore sudor, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 399); cf.:

    manat item nobis e toto corpore sudor,

    Lucr. 6, 944:

    gelidus toto manabat corpore sudor,

    Verg. A. 3, 175:

    tepidae manant ex arbore guttae,

    Ov. M. 10, 500:

    fons manat,

    id. ib. 9, 664:

    cruor,

    id. ib. 13, 887:

    lacrima,

    Hor. Ep. 1, 17, 59:

    sanies,

    id. C. 3, 11, 19:

    Herculis simulacrum multo sudore manavit,

    dripped with much sweat, Cic. Div. 1, 34, 74:

    signa Lanuvii cruore manavere,

    dripped with gore, Liv. 23, 31, 15:

    cultrum ex volnere extractum manante cruore prae se tenens,

    Liv. 1, 59, 1:

    alvei manantes per latera et fluctu superurgente,

    leaking through the joints of the side, Tac. A. 2, 23:

    longā manantia labra salivā,

    Juv. 6, 623.—
    (β).
    Act., to give out, shed, pour forth:

    Indica gemma in attritu sudorem purpureum manat,

    gives out, Plin. 37, 10, 61, § 170:

    lacrimas marmora manant,

    Ov. M. 6, 312.— Poet.: fidis enim manare poëtica mella Te solum, to distil poetic honey, i. e. to be a poet, Hor. Ep. 1, 19, 44.—
    B.
    Transf., of things not fluid, to flow, diffuse or extend itself, to spread:

    aër, qui per maria manat,

    Cic. N. D. 1, 15, 40:

    sonitus per aures,

    Lucr. 6, 927:

    multa a luna manant, et fluunt,

    Cic. N. D. 2, 19, 50:

    manat dies ab oriente,

    Varr. L. L. 6, § 4 Müll.: manare solem antiqui dicebant, cum solis orientis radii splendorem jacere coepissent, Paul. ex Fest. p. 158 Müll.—
    II.
    Trop., to diffuse or extend itself, to spread, get abroad:

    cum malum manaret in dies latius,

    daily spreads farther, Cic. Phil. 1, 2, 5; cf.:

    malum manavit per Italiam,

    id. Cat. 4, 3, 6:

    manat tota urbe rumor,

    Liv. 2, 49:

    manat et funditur disserendi ratio per omnes partis sapientiae,

    Cic. Tusc. 5, 25, 72:

    cum tristis a Mutina fama manaret,

    id. Phil. 4, 6, 15:

    nomen usque ad Pythagorae manavit aetatem,

    id. ib. 5, 3, 8:

    fidei bonae nomen manat latissime,

    id. Off. 3, 17, 70:

    manavit ea benignitas ex urbe etiam in castra,

    Liv. 24, 18.—
    B.
    Esp., to flow, spring, arise, proceed, emanate, have its origin, originate from any thing:

    peccata ex vitiis manant,

    Cic. Par. 3, 1, 22:

    omnis honestas manat a partibus quattuor,

    id. Off. 1, 43, 152:

    ab Aristippo Cyrenaica philosophia manavit,

    id. de Or. 3, 17, 62:

    unde omnia manant, videre,

    id. ib. 3, 2, 27.—
    C.
    To escape, be forgotten:

    omne supervacuum pleno de pectore manat,

    Hor. A. P. 337.

    Lewis & Short latin dictionary > mano

  • 13 poto

    pōto, āvi, ātum, or pōtum, 1, v. a. and n. [root po; Gr. pinô, pepôka, to drink; Lat. potus, potor, poculum, etc.].
    I.
    Act., to drink (ante-class. and post-Aug.; syn. bibo), Caecil. ap. Gell. 2, 23, 13:

    aquam,

    Suet. Ner. 48; Juv. 5, 52:

    vinum,

    Plin. 14, 5, 7, § 58:

    ut edormiscam hanc crapulam, quam potavi,

    this intoxication which I have drunk myself into, Plaut. Rud. 2, 7, 28.—
    B.
    Transf.
    1.
    Poet.
    a.
    Potare flumen aliquod, to drink from a stream, i. q. to dwell by it:

    fera, quae gelidum potat Araxen,

    Sen. Hippol. 57:

    stagna Tagi,

    Claud. Cons. Mall. Theod. 286.—
    b.
    Of inanim. subjects, [p. 1410] to drink up, to suck or draw in, to absorb moisture ( poet. and in post-Aug. prose):

    vestis sudorem potat,

    Lucr. 4, 1128:

    potantia vellera fucum,

    Hor. Ep. 1, 10, 27:

    potanda ferens infantibus ubera,

    Juv. 6, 9; Plin. 9, 38, 62, § 134.—
    2.
    Causative (late Lat.), to give to drink, to cause to drink:

    potasti nos vino,

    Vulg. Psa. 59, 5:

    potaverunt me aceto,

    id. ib. 68, 22; id. Ecclus. 15, 3; id. Isa. 49, 10; id. Apoc. 14, 8.—
    II.
    Neutr., to drink.
    A.
    In gen. (class.):

    redi simul mecum potatum,

    Plaut. Ps. 5, 2, 28:

    potaturus est apud me,

    Ter. Phorm. 5, 5, 9:

    si potare velit,

    Cic. Brut. 83, 288: potare dilutius, id. Fragm. ap. Amm. 15, 12, 4:

    potum veniunt juvenci,

    Verg. E. 7, 11: cornibus, from or out of horns, Plin. 11, 37, 45, § 126.—Part.: potatus, caused to drink, furnished with drink:

    felle et aceto potatus,

    Tert. Spect. 30:

    et omnes in spiritu potati sunt,

    Vulg. 1 Cor. 12, 13.—
    B.
    In partic., to drink, tope, tipple (class.):

    obsonat, potat, olet unguenta de meo,

    Ter. Ad. 1, 2, 37:

    ibi primum insuevit exercitus populi Romani amare, potare,

    Sall. C. 11, 6:

    frui voluptate potandi,

    Cic. Tusc. 5, 41, 118:

    totos dies potabatur,

    id. Phil. 2, 27, 67:

    potantibus his apud Sex. Tarquinium,

    Liv. 1, 57, 6 al. — Hence, pōtus, a, um, P. a.
    I.
    Act., that has drunk: et pransus sum, et potus sum, dicamus, Varr. ap. Gell. 2, 25, 7; but usually, drunken, intoxicated (class.):

    domum bene potus redire,

    Cic. Fam. 7, 22:

    inscitia pransi, poti, oscitantis ducis,

    id. Mil. 21, 56:

    anus,

    Hor. C. 4, 13, 5; id. S. 1, 3, 90. —
    II.
    Pass., that has been drunk, drunk, drunk up, drunk out, drained (class.):

    sanguine tauri poto,

    Cic. Brut. 11, 43:

    poti faece tenus cadi,

    Hor. C. 3, 15, 16:

    amygdalae ex aquā potae,

    Plin. 23, 8, 75, § 144.

    Lewis & Short latin dictionary > poto

  • 14 reddo

    red-do, dĭdi, dĭtum, 3 (old fut. reddibo = reddam, Plaut. Cas. 1, 41; id. Men. 5, 7, 49, acc. to Non. 476, 27; id. Fragm. ap. Non. 508, 9; pass. reddibitur, id. Ep. 1, 1, 22), v. a.
    I.
    Lit., to give back, return, restore (freq. and class.;

    syn. restituo): reddere est quod debeas ei cujus est volenti dare,

    Sen. Ben. 7, 19, 2:

    ut mihi pallam reddat, quam dudum dedi,

    Plaut. Men. 4, 2, 109; 4, 3, 5; cf.:

    potes nunc mutuam drachmam dare mihi unam, quam cras reddam tibi?

    id. Ps. 1, 1, 84;

    so corresp. to dare,

    id. ib. 1, 1, 89; id. Stich. 4, 1, 42:

    quid si reddatur illi, unde empta est,

    id. Merc. 2, 3, 83; id. Men. 3, 3, 21 sq.; Ter. Ad. 5, 9, 24 sq. et saep.; cf.

    the foll.: ea, quae utenda acceperis, majore mensurā, si modo possis, jubet reddere Hesiodus,

    Cic. Off. 1, 15, 48;

    so corresp. to accipere,

    id. Lael. 8, 26; 16, 58; id. Rep. 2, 5, 10; Sen. Ben. 1, 1, 13:

    accipe quod nunquam reddas mihi,

    Hor. S. 2, 3, 66; Verg. G. 4, 172; id. A. 8, 450 et saep.:

    si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto,

    I give it back and renounce it, Cic. Sull. 30, 84: Th. Redde argentum aut virginem. Ph. Quod argentum, quam tu virginem, me reposcis? Plaut. Curc. 5, 2, 14:

    ut (virginem) suis Restituam ac reddam,

    Ter. Eun. 1, 2, 67;

    so with restituere,

    Liv. 3, 68 al.; cf.:

    reddere alias tegulas, i. e. restituere,

    Plaut. Most. 1, 2, 29: obsides, Naev. ap. Non. 474, 19; so Caes. B. G. 1, 35; 1, 36; 6, 12:

    captivos,

    id. ib. 7, 90; Liv. 26, 50:

    ho mines,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 7 al.:

    corpora (mor tuorum),

    Verg. A. 11, 103; cf. id. ib. 2, 543:

    equos,

    Cic. Rep. 4, 2, 2; Suet. Aug. 38:

    suum cuique,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    hereditatem mulieri,

    id. Fin. 2, 18, 58:

    sive paribus paria redduntur,

    i. e. are set against, opposed to, id. Or. 49, 164:

    nosmet ipsos nobis reddidistis,

    id. Red. in Sen. 1, 1:

    redditus Cyri solio Phraates,

    Hor. C. 2, 2, 17:

    reddas incolumem, precor,

    id. ib. 1, 3, 7:

    ut te reddat natis carisque,

    id. S. 1, 1, 83:

    redditus terris Daedalus,

    Verg. A. 6, 18; cf.:

    patriis aris,

    id. ib. 11, 269:

    oculis nostris,

    id. ib. 2, 740:

    tenebris,

    id. ib. 6, 545:

    sed jam urbi votisque publicis redditus,

    Plin. Pan. 60, 1:

    ex magnā desperatione saluti redditus,

    Just. 12, 10, 1:

    quin tu primum salutem reddis, quam dedi,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 11:

    operam da, opera reddibitur tibi,

    id. Ep. 1, 1, 22; so id. Men. 4, 2, 101: cum duo genera liberalitatis sint, unum dandi beneficii, alterum reddendi, demus nec ne, in nostrā potestate est;

    non reddere viro bono non licet,

    Cic. Off. 1, 15, 48; so Sen. Ben. 1, 1 sq.; and cf. Plaut. Pers. 5, 1, 10:

    redde his libertatem,

    id. Poen. 5, 4, 17; so,

    Lyciis libertatem ademit, Rhodiis reddidit,

    Suet. Claud. 25:

    patriam,

    Liv. 5, 51 fin.:

    sibi ereptum honorem,

    Verg. A. 5, 342:

    conspectum,

    id. ib. 9, 262 al.:

    se ipse convivio reddidit,

    betook himself again to the banquet, returned, Liv. 23, 9 fin.:

    quae belua reddit se catenis,

    Hor. S. 2, 7, 71:

    se reddidit astris,

    Sil. 4, 119; so,

    lux terris,

    Verg. A. 8, 170:

    se iterum in arma,

    id. ib. 10, 684.—
    (β).
    Poet., with inf.:

    sua monstra profundo Reddidit habere Jovi,

    Stat. Th. 1, 616.—
    (γ).
    Absol. (rare and poet.), of a river:

    sic modo conbibitur, modo Redditur ingens Erasinus,

    is swallowed up... reappears, Ov. M. 15, 275. —
    II.
    Transf.
    1.
    To give up, hand over, deliver, impart, assign; to yield, render, give, grant, bestow, pay, surrender, relinquish, resign (syn.:

    trado, refero): Cincius eam mihi abs te epistulam reddidit, quam tu dederas,

    Cic. Att. 1, 20, 1; so,

    litteras (alicui),

    id. ib. 2, 1, 1; id. Fam. 2, 17, 1:

    litteras a te mihi reddidit stator tuus,

    id. ib. 2, 1, 1; Caes. B. C. 1, 1; 2, 20; 3, 33; Sall. C. 34, 3; cf.

    mandata,

    Suet. Tib. 16:

    pretium alicui pro benefactis ejus,

    Plaut. Capt. 5, 1, 20:

    hoccine pretii,

    id. As. 1, 2, 2; cf.:

    praemia debita (along with persolvere grates),

    Verg. A. 2, 537:

    cetera praemia (with dare),

    id. ib. 9, 254:

    primos honores,

    id. ib. 5, 347:

    gratiam alicui (for the usual referre gratiam),

    Sall. J. 110, 4:

    reddunt ova columbae,

    Juv. 3, 202:

    obligatam Jovi dapem,

    Hor. C. 2, 7, 17:

    o fortunata mors, quae naturae debita, pro patriā est potissimum reddita,

    Cic. Phil. 14, 12, 31; cf.:

    vitam naturae reddendam,

    id. Rep. 1, 3, 5; so, vitam. Lucr. 6, 1198:

    debitum naturae morbo,

    i. e. to die by disease, Nep. Reg. 1 fin.:

    lucem,

    Ov. Tr. 3, 3, 35:

    ultimum spiritum,

    Vell. 2, 14, 2; cf. id. 2, 22, 2; 2, 35 fin.;

    2, 87, 2: animam caelo,

    id. ib. 123 fin.; cf.

    animas (with moriuntur),

    Verg. G. 3, 495:

    hanc animam, vacuas in auras,

    Ov. P. 2, 11, 7:

    caute vota reddunto,

    to pay, offer, render, Cic. Leg. 2, 9, 22; so,

    vota,

    Verg. E. 5, 75; Just. 11, 10, 10:

    tura Lari,

    Tib. 1, 3, 34:

    liba deae,

    Ov. F. 6, 476:

    fumantia exta,

    Verg. G. 2, 194; Tac. H. 4, 53; cf.:

    graves poenas,

    i. e. to suffer, Sall. J. 14, 21:

    promissa viro,

    Verg. A. 5, 386 al.:

    tibi ego rationem reddam?

    will render an account, Plaut. Aul. 1, 1, 6; so,

    rationem,

    id. Trin. 2, 4, 114; Cic. Tusc. 1, 17, 38;

    v. ratio: animam a pulmonibus respirare et reddere,

    to give off, exhale, id. N. D. 2, 54, 136; cf.:

    ut tibiae sonum reddunt,

    give forth, Quint. 11, 3, 20; so,

    sonum,

    id. 9, 4, 40; 66; Sen. Ep. 108; Hor. A. P. 348:

    vocem,

    Verg. A. 3, 40; 7, 95; 8, 217 (with mugiit); Hor. A. P. 158:

    stridorem,

    Ov. M. 11, 608:

    murmura,

    id. ib. 10, 702:

    flammam,

    Plin. 37, 2, 11, § 36 et saep.; so,

    alvum,

    Cels. 2, 12, 2:

    bilem,

    id. 7, 23:

    sanguinem,

    to vomit, Plin. Ep. 5, 19, 6 (just before:

    sanguinem rejecit): urinam,

    Plin. 8, 42, 66, § 165:

    calculum,

    id. 28, 15, 61, § 217:

    catulum partu,

    Ov. M. 15, 379; cf.

    so of parturition,

    id. ib. 10, 513; id. H. 16, 46:

    fructum, quem reddunt praedia,

    yield, produce, Ter. Phorm. 4, 3, 75; Ov. P. 1, 5, 26; Col. 2, 16, 2; Pall. Febr. 9, 4; Plin. 18, 9, 20, § 87; cf. Tib. 2, 6, 22; Quint. 12, 10, 25:

    generi nostro haec reddita est benignitas,

    is imparted to, Plaut. Stich. 1, 3, 27; cf.: nulla quies est [p. 1539] Reddita corporibus primis, Lucr. 2, 96. — Hence, poet., redditum esse, in gen., = factum esse, esse:

    una superstitio, superis quae reddita divis,

    which is given, belongs to the gods, Verg. A. 12, 817:

    quibus et color et sapor una reddita sunt cum odore,

    Lucr. 2, 681; cf. id. 2, 228 Munro ad loc.; Juv. 1, 93; Orell. ad Hor. Ep. 2, 1, 216:

    neque iis petentibus jus redditur,

    is dispensed, granted, Caes. B. G. 6, 13:

    alicui jus,

    Quint. 11, 2, 50; cf.:

    alicui testimonium reddere industriae,

    id. 11, 1, 88:

    quod reliquum vitae virium, id ferro potissimum reddere volebant,

    to yield, sacrifice, Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:

    quibus ille pro meritis... jura legesque reddiderat,

    had conferred upon it the power of self-jurisdiction, Caes. B. G. 7, 76; cf Liv. 9, 43, 23 Drak.:

    Lanuvinis sacra sua reddita,

    id. 8, 14:

    conubia,

    to bestow, grant, id. 4, 5:

    peccatis veniam,

    Hor. S. 1, 3, 75:

    nomina facto vera,

    to call by the right name, Ov. Tr. 3, 6, 36.— Hence,
    b.
    Jurid. t. t.:

    judicium,

    to appoint, grant, fix the time for a trial, Ter. Phorm. 2, 3, 57; Caes. B. C. 2, 18; Quint. 7, 4, 43; Tac. A. 1, 72:

    jus,

    to administer justice, pronounce sentence, id. ib. 6, 11; 13, 51; id. H. 3, 68; id. G. 12; Suet. Vit. 9 et saep.—
    2.
    To give up, yield, abandon to one that which has not been taken away, but only threatened or in danger:

    Thermitanis urbem, agros legesque suas reddere,

    Cic. Verr. 2, 2, 37, § 90 ( = relinquere, id. ib. 2, 2, 36, §

    88): Orestis leges suae redditae,

    left undisturbed, Liv. 33, 34, 6; 9, 43, 23 (cf. restituere); 29, 21, 7.—
    3.
    To give back, pay back; hence, to take revenge for, punish, inflict vengeance for:

    per eum stare quominus accepta ad Cannas redderetur hosti clades,

    Liv. 24, 17, 7:

    reddidit hosti cladem,

    id. 24, 20, 2:

    redditaque aequa Cannensi clades,

    id. 27, 49, 5.—
    4.
    To give back in speech or writing, i. e.
    a.
    To translate, render (syn.:

    converto, transfero): cum ea, quae legeram Graece, Latine redderem,

    Cic. de Or. 1, 34, 155:

    verbum pro verbo,

    id. Opt. Gen. 5:

    verbo verbum,

    Hor. A. P. 133; cf. Ov. Tr. 5, 7, 54.—
    b.
    To repeat, declare, report, narrate, recite, rehearse (freq. in Quint.):

    ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbis iisdem redderet, quibus cogitasset,

    Cic. Brut. 88, 301; cf. Quint. 10, 6, 3:

    sive paria (verba) paribus redduntur, sive opponuntur contraria,

    Cic. Or. 49, 164:

    reddere quae restant,

    id. Brut. 74, 258:

    tertium actum de pastionibus,

    Varr. R. R. 3, 17, 1:

    nomina per ordinem audita,

    Quint. 11, 2, 23:

    causas corruptae eloquentiae,

    id. 8, 6, 76:

    quid cuique vendidissent,

    id. 11, 2, 24:

    dictata,

    to repeat, rehearse, Hor. Ep. 1, 18, 14; id. S. 2, 8, 80:

    carmen,

    to recite, deliver, id. C. 4, 6, 43:

    cum talia reddidit hospes,

    Ov. M. 6, 330; Lucr. 2, 179:

    causam,

    id. F. 1, 278:

    insigne exemplum suo loco,

    Tac. H. 4, 67.—
    c.
    To answer, reply ( poet.):

    veras audire et reddere voces,

    Verg. A. 1, 409; 6, 689:

    Aeneas contra cui talia reddit,

    id. ib. 10, 530;

    2, 323: auditis ille haec placido sic reddidit ore,

    id. ib. 11, 251 et saep.; cf.

    responsa,

    id. G. 3, 491:

    responsum,

    Liv. 38, 9; 3, 60; Verg. A. 6, 672.—
    5.
    To give back or render a thing according to its nature or qualities; to represent, imitate, express, resemble ( poet. and in post - Aug. prose):

    quas hominum reddunt facies,

    Lucr. 6, 812:

    faciem locorum,

    Ov. M. 6, 122; 7, 752:

    lux aemula vultum Reddidit,

    gave back, reflected, Stat. Achill. 2, 191:

    formam alicujus,

    Sil. 3, 634:

    et qui te nomine reddet Silvius Aeneas,

    Verg. A. 6, 768; cf.:

    jam Phoebe toto fratrem cum redderet orbe,

    Luc. 1, 538:

    paternam elegantiam in loquendo,

    Quint. 1, 1, 6; 6, 3, 107; cf.:

    odorem croci saporemque,

    i. e. to smell and taste like saffron, Plin. 36, 23, 55, § 177:

    imaginem quandam uvae,

    id. 34, 12, 32, § 123:

    flammam excellentis purpurae et odorem maris,

    id. 35, 6, 27, § 46:

    Apelleā redditus arte Mentor,

    Mart. 11, 10, 2.—
    6.
    To give back, return a thing changed in some respect:

    senem illum Tibi dedo ulteriorem lepide ut lenitum reddas,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 31; cf.:

    quas tu sapienter mihi reddidisti opiparas opera tua,

    id. Poen. 1, 1, 4.— Hence, in gen.,
    7.
    To make or cause a thing to be or appear something or somehow; to render (very freq. and class.; cf.:

    facio, redigo): reddam ego te ex ferā fame mansuetem,

    Plaut. As. 1, 2, 19; id. Capt. 4, 2, 42:

    eam (servitutem) lenem reddere,

    id. ib. 2, 5, 1: tutiorem et opulentiorem vitam reddere, Cic. Rep. 1, 2, 3:

    haec itinera infesta reddiderat,

    Caes. B. C. 3, 79:

    aliquem insignem,

    Verg. A. 5, 705:

    obscuraque moto Reddita forma lacu est,

    dimmed by the disturbance of the water, Ov. M. 3, 476:

    homines ex feris et immanibus mites reddidit et mansuetos,

    Cic. Inv. 1, 2, 2: omnes Catilinas Acidinos postea reddidit, has made all the Catilines seem to be Acidini, i. e. patriots, in comparison with himself, id. Att. 4, 3, 3:

    aliquid perfectum,

    Plaut. As. 1, 1, 109:

    aliquid effectum,

    to accomplish, id. Ps. 1, 3, 152; 1, 5, 116; 5, 2, 14:

    omne transactum,

    id. Capt. 2, 2, 95:

    actum,

    id. Trin. 3, 3, 90:

    dictum ac factum,

    Ter. Heaut. 4, 5, 12.— With ut and subj.:

    hic reddes omnia Quae sunt certa ei consilia incerta ut sient,

    Ter. And. 2, 3, 15.— Pass. = fieri scripsit fasciculum illum epistularum totum sibi aquā madidum redditum esse, Cic. Q. Fr. 2, 12, 4; Just. 16, 4, 6; 22, 7, 2:

    per sudorem corpus tantum imbecillius redditur,

    Cels. 3, 3, 19; cf. Just. 29, 4, 3; 42, 5, 4; 44, 1, 10; Flor. 3, 5, 17; Val. Max. 4, 3 prooem.; Lact. 4, 26, 33.

    Lewis & Short latin dictionary > reddo

  • 15 reprimo

    rĕ-prĭmo, pressi, pressum, 3, v. a., to press back, keep back; to check, curb, restrain (class., partic. in the trop. sense; cf.: repello, refuto).
    I.
    Lit.: illa praedicta Veientium, si lacus Albanus redundasset, Romam periturum;

    si repressus esset, Veios,

    Cic. Div. 2, 32, 69:

    amnem,

    Flor. 1, 1, 3:

    fontes,

    Stat. Th. 5, 522:

    alvum,

    Cels. 2, 12; cf.:

    medicamenta reprimentia,

    id. 6, 6, 2; 6, 16, 2 al.:

    vulvas procidentes,

    Plin. 35, 15, 51, § 182:

    sudorem,

    id. 20, 13, 51, § 142:

    labra,

    Plaut. Cas. 2, 8, 16:

    dextram,

    Verg. A. 12, 939:

    ensem,

    Stat. Th. 11, 309:

    retro pedem cum voce,

    Verg. A. 2, 378.—

    Of personal objects: represso jam Lucterio et remoto,

    forced back, Caes. B. G. 7, 8; cf.:

    aliquem repressum, non oppressum relinquere,

    Cic. Mur. 15, 32.—
    II.
    Trop. (the figure borrowed from the restraining, confining of a stream), to check, curb, restrain, limit, confine, repress:

    difficilem quandam temperantiam postulant in eo, quod semel admissum coërceri reprimique non potest,

    Cic. Fin. 1, 1, 2; cf.:

    furorem exsultantem reprimere,

    id. Sest. 44, 95:

    intellego hanc rei publicae pestem paulisper reprimi, non in perpetuum comprimi posse,

    id. Cat. 1, 12, 30:

    memoria, non exstincta, sed repressa vetustate,

    suppressed, id. Cael. 30, 71:

    impetus hostium repressos esse intellegunt ac retardatos,

    id. Imp. Pomp. 5, 13:

    iis regios spiritus repressit,

    Nep. Dion, 5, 5:

    animi incitationem atque alacritatem non reprimere sed augere,

    Caes. B. C. 3, 92 fin.:

    cursum,

    id. ib. 3, 93:

    itinera,

    Cic. Att. 10, 9:

    fugam hostium,

    Caes. B. G. 3, 14:

    iracundiam,

    Ter. Ad. 5, 3, 8; 9:

    nunc reprimam susceptam objurgationem,

    Cic. Att. 4, 16, 9 (15):

    illius conatus,

    id. Verr. 2, 2, 26, § 64:

    consuetudinem peccandi,

    id. ib. 2, 2, 22, §

    53: fletum,

    id. Rep. 6, 15, 15:

    gemitum,

    Ov. M. 9, 163 et saep.:

    odium suum a corpore alicujus,

    Cic. Sest. 55, 117:

    famam,

    id. Phil. 11, 10, 23:

    ferocitatem,

    id. Off. 2, 11, 40:

    impetum,

    id. Leg. 3, 12, 27.— Poet., with inf.: ast occasus ubi tempusve audere repressit, the bold undertaking, Enn. ap. Tert. p. 178 Müll. (Ann. v. 292 Vahl.).—

    Of personal objects: quem neque fides, neque jusjurandum... Repressit,

    has restrained, Ter. Ad. 3, 2, 9:

    me... horum aspectus in ipso cursu orationis repressit,

    Cic. Sest. 69, 144:

    quem L. Murena repressum magnā ex parte, non oppressum reliquit,

    id. Mur. 15, 32: reprimam me, ne aegre quicquam ex me audias, I will control myself, check or restrain myself, Ter. Hec. 5, 1, 38; so,

    me,

    id. Heaut. 1, 2, 25; Cic. Leg. 2, 17, 44:

    hac repressi castigatione in proelium redeunt,

    Just. 1, 6, 15; cf.

    mid.: vix reprimor, quin te manere jubeam,

    Plaut. Mil. 4, 8, 58:

    se ab omni contagione vitiorum,

    Plin. Pan. 83, 2.— Hence, adv.: rĕpressē, with restraint, constrainedly:

    repressius peccare,

    Gell. 12, 11, 5:

    repressius actum est,

    Amm. 29, 2, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > reprimo

  • 16 supercilium

    sŭper-cĭlĭum, ii, n. [super and root kal-; Gr. kaluptô; Lat. celāre, to hide, cover; cf. Gr. kulon, epikulion, eyelid; cf. also, Ang.-Sax. hlid; Engl. lid; Germ. Augenlid]:

    cilium est folliculus, quo oculus tegitur, unde fit supercilium,

    Fest. p. 43 Müll.; Plin. 11, 37, 57, § 157.
    I.
    Lit., the eye-brow (good prose; more freq. in the plur.).
    (α).
    Plur.:

    ex superciliorum aut remissione aut contractione facile judicabimus, etc.,

    Cic. Off. 1, 41, 146:

    supercilia abrasa,

    id. Rosc. Com. 7, 20:

    superiora superciliis obducta sudorem a capite defluentem depellunt,

    id. N. D. 2, 57, 143:

    nec sedeo duris torva superciliis,

    Ov. H. 16 (17), 16:

    constricta,

    Quint. 1, 11, 10:

    torta,

    Plaut. Rud. 2, 2, 12:

    conjuncta,

    Suet. Aug. 79:

    usque ad malarum scripturam currentia,

    Petr. 126; Plin. 11, 37, 51, § 138:

    balenae,

    id. 9, 62, 88, § 186; Quint. 11, 3, 78; 11, 3, 79; 11, 3, 160:

    mulieres potissimum supercilia sua attribuerunt ei deae (Junoni Lucinae),

    Varr. L. L. 5, § 69 Müll.; cf. Fest. p. 305 ib.—
    (β).
    Sing.:

    altero ad frontem sublato, altero ad mentum depresso supercilio,

    Cic. Pis. 6, 14:

    triste,

    Lucr. 6, 1184:

    altero erecto, altero composito supercilio,

    Quint. 11, 3, 74:

    quo supercilio spicit,

    Plaut. Mil. 3, 1, 100:

    hirsutum,

    Verg. E. 8, 34; Hor. Ep. 1, 18, 94; Ov. A. A. 3, 201; Juv. 2, 93 al.:

    supercilium salit (as a favorable omen),

    Plaut. Ps. 1, 1, 105.—
    B.
    Transf., the prominent part of a thing, the brow, ridge, summit (not ante-Aug.):

    clivosi tramitis,

    Verg. G. 1, 108:

    tumuli,

    Liv. 34, 29, 11:

    infimo stare supercilio,

    at the bottom of the projection, id. 27, 18, 10; cf. Stat. Th. 6, 63: supercilium quoddam excelsum nacti, Auct. B. Afr. 58, 1; Plin. 6, 5, 5, § 17.—In archit., a projecting moulding over the scotia of a column or cornice, Vitr. 3, 3 med.; a threshold, id. 4, 6, 5.—Of the coast of the sea:

    supercilia ejus sinistra,

    Amm. 22, 8, 8; the shore of a river:

    Nili,

    id. 14, 8, 5:

    Rheni,

    id. 14, 10, 6:

    fluminis,

    id. 17, 9, 1:

    amnis,

    App. M. 5, p. 169, 34.—
    II.
    Trop.
    A.
    The nod, the will:

    cuncta supercilio movens,

    Hor. C. 3, 1, 8; Claud. Ep. ad Ser. 2, 58.—
    B.
    Pride, haughtiness, arrogance, sternness, superciliousness (class.; mostly sing.):

    supercilium ac regius spiritus,

    Cic. Agr. 2, 34, 93; id. Sest. 8, 19; id. Red. in Sen. 7, 14; Sen. Ben. 2, 4, 1; Juv. 6, 169; 5, 62:

    triste Catonis,

    Mart. 11, 2, 1:

    pone supercilium,

    id. 1, 5, 2:

    supercilii matrona severi,

    Ov. Tr. 2, 309; cf.:

    contegere libidines fronte et supercilio, non pudore et temperantiā,

    Cic. Prov. Cons. 4, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > supercilium

  • 17 umor

    ūmor (not hu-), ōris, m. [root ug-, found in Sanscr. uksh-, to sprinkle; Gr. hugros; cf.: uva, uveo], a liquid, fluid of any kind, moisture (class.):

    itaque et aquilonibus reliquisque frigoribus durescit umor et idem vicissim mollitur tepefactus et tabescit calore,

    Cic. N. D. 2, 10, 26:

    quin et umorem et calorem, qui est fusus in corpore, etc.,

    id. ib. 2, 6, 18:

    sidera marinis terrenisque umoribus extenuatis aluntur,

    id. ib. 2, 16, 43:

    et umor allapsus extrinsecus, ut in tectoriis videmus austro, sudorem videtur imitari,

    id. Div. 2, 27, 58:

    nares umorem semper habent ad pulverem multaque alia depellenda non inutilem,

    id. N. D. 2, 57, 145:

    nimis concreti umores,

    id. ib. 2, 23, 59:

    mollis,

    id. ib. 3, 12, 31:

    ranarum et in terrā et in umore vita,

    Plin. 8, 31, 48, § 110:

    aquaï,

    Lucr. 1, 307:

    liquidus aquaï or aquarum,

    id. 3, 427; 1, 350 al.; Ov. Am. 2, 6, 32:

    pluvius,

    rain, Lucr. 6, 496; 6, 515:

    roscidus,

    dew, Cat. 61, 25:

    circumfluus,

    the ocean, Ov. M. 1, 30:

    candens lacteus,

    milk, Lucr. 1, 258; so,

    lacteus,

    Ov. M. 9, 358; 15, 79:

    Massicus Bacchi,

    wine, Verg. G. 2, 143; cf.:

    dulcis musti,

    id. ib. 1, 295:

    umor et in genas Furtim labitur,

    tears, Hor. C. 1, 13, 6:

    caret os umore loquentis,

    saliva, Ov. M. 6, 354; so,

    linguam defecerat umor,

    id. ib. 9, 567:

    saccatus corporis,

    urine, Lucr. 4, 1028; cf.:

    praefandi umoris, e corpore effluvium,

    Plin. 7, 51, 52, § 171; and:

    lyncum umor ita redditus glaciatur,

    id. 8, 38, 57, § 137.—
    II.
    Meton., comic.:

    ego jam hic te itidem, quasi peniculus novus exurgeri solet, Ni hunc amittis, exurgebo, quicquid umoris tibi'st,

    Plaut. Rud. 4, 3, 70:

    et ego amoris aliquantum habeo umorisque meo etiam in corpore,

    id. Mil. 3, 1, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > umor

См. также в других словарях:

  • BALNEAE — Romae plurimae fuerunt, cum privatae, in locis diversis, tum publicae in singulis regionidus, haeque vel aestivales, vel hiemales: Sidonius Apoll. Carm. 22. v. 179. Porticus ad gelidos patet hinc aestiva triones, Hinc calor innocuus thermis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CALIDARIUM — Vitruvio l. 5. c. 10. et Celso l. 2. c. 17. Laconicum nuncupatum, pars fuit balnearum apud Romanos, in quam ex Tepidario transibatur: cella videl. nullam aquam intra se continens, atque ad provocandum sudorem instituta; ob quod nonnullis Calida… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • sueur — [ sɥɶr ] n. f. • v. 1307; suor v. 1160; sudor 980; lat. sudorem, accus. de sudor 1 ♦ Physiol. Produit de la sécrétion des glandes sudoripares, liquide organique légèrement trouble, d odeur plus ou moins forte, de saveur salée, essentiellement… …   Encyclopédie Universelle

  • BALNEUM — I. BALNEUM Ordo militaris in Anglia a Richardo II institutus, qui illorum 4. esse voluit. Henricus IV. autem ad 46. numerum extendit. Illorum insigne tres coronae auteae, in campo caeruleo, cum lemmate, Tres in uno. Quôtres virtutes Theolog.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • LAVANDI Ritus — Gentibus frequens, in utroque sexu et aetate quacumque. Frigidâ Heroes delectati, unde Herculea lavatio in Prov. ubiit, et in thermas graviter in vehitur Athen. Vide Eust. in Hom. Il. χ et Odyss. δ. Placuêre ramen et hae fortibus Romanis, de… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MUS Peregrinus — apud Hieronym. adv. Iovinianum l. 2. Odoris autem suavitas et diversa thymiamata et muscus peregrini muris pellicula: nonnuliis est moschus seu muscus animal, qui proin legunt, et muscus e peregrini muris pellicula. Videtur enim illis muscum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • UNCTUARIUM — Caecilio Plinio, l. 2. Ep. 17. quod Iulio Polluci Α᾿λειπτήριον, aliis Elaeothesium, quarta fuit apud Veteres Gymnasii pars, in quo luctaturi vel alias exercitationes aut etiam balneas adituri, qui in Coryceo seu Apodyterio, parte tertia, vestes… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Бенедикт (Ян из Лужиц) — врач при польском короле Сигизмунде I, потом священник, автор сочинений: De morbo gallico (1510); Libellus novus de causis, signis et curatione pestilentiae (Краков, 1521); Regimen de novo et prius inaudito morbo, quem passim anglicum sudorem… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Бенедикт (Ян из Лужиц) — врач при польском короле Сигизмунде I, потом священник, автор сочинений: De morbo gallico (1510); Libellus novus de causis, signis et curatione pestilentiae (Краков, 1521); Regimen de novo et prius inaudito morbo, quem passim anglicum sudorem… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Englischer Schweiß — Der Englische Schweiß, auch bekannt als sudor anglicus, Schweißfieber oder pestis sudorosa,[1] war eine ungewöhnliche, sehr ansteckende Infektionskrankheit mit meist tödlichem Ausgang, die im 15. und 16. Jahrhundert in fünf Seuchenwellen… …   Deutsch Wikipedia

  • жнет где не сеял, собирает где не расточал — Ср. Вишь, что старый хрен затеял: Хочет жать там, где не сеял: Полно, лаком больно стал. Ершов. Конек Горбунок. Ср. Der eine fängt den Hasen, der andere isst ihn. Ср. Uno se la fa, e l altro se la gode. Pasqualigo. 3, 18. Ср. Один сеет, другой… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»