Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

signare

  • 1 signare

    гл.
    фин. завизировать, парафировать

    Итальяно-русский универсальный словарь > signare

  • 2 signare

    1) запечатывать. sign, testamentum (1. 19. 22. 27 D. 28, 1. 1. 1 § 36 D. 16, 3. 1. 1 pr. D. 18, 6. 1. 11 § 3 D. 19, 2. 1. 20 D. 47, 10). 2) клеймить, чеканить, signata materia (1. 6 D 6, 1. 1. 27 § 4 D 34, 2. 1. 19 pr. eod. 1. 6 § 1 D. 48, 13). 3) подписывать, subscribere (1. 15 C. 5, 37). 4) выражать, определять, lege signatum (1. 5 C. 10, 16).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > signare

  • 3 signare un accordo

    гл.
    фин. парафировать договор, парафировать соглашение

    Итальяно-русский универсальный словарь > signare un accordo

  • 4 signo

    signo, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] imprimer un signe, une trace, empreindre, tracer, graver.    - vestigia summo pulvere signare, Virg.: imprimer ses traces à la surface de la poussière.    - moenia aratro signare, Ov. Fast. 4: tracer avec une charrue l'emplacement des murs.    - signant carmine saxum: hic situs est Phaeton... Ov. M. 2: ils gravent sur le rocher ces vers: ici gît Phaéton...    - signata frons, Lact.: front marqué au fer rouge.    - signatum memori pectore nomen habe, Ov. H. 13: garde ce nom gravé à jamais dans ton coeur.    - placuit aere signari omnes honores mancipii, Plin. Ep. 8, 6: on jugea bon de graver sur le bronze tous les honneurs de cet esclave. [st1]2 [-] marquer, toucher; marquer (d'un signe), frapper (de la monnaie).    - argentum signare: frapper des monnaies d'argent.    - argentum factum atque signatum, Cic.: argent travaillé et monnayé.    - (filia) quae patriā signatur imagine vultus, Mart.: (fille) qui est le vivant portrait de son père. [st1]3 [-] consigner, signaler, faire connaître, exprimer par des signes, préciser, indiquer, désigner, nommer, caractériser.    - nomine terras signare, Luc. 4, 655: désigner la région par son nom.    - quae proprie signari poterant, Quint.: ce qui pouvait s'exprimer par le mot propre.    - locutio signata nomine, Cic.: langage carctérisé par un nom.    - signare appellatione, Quint.: désigner par un nom, nommer.    - si vis signare (me) responsum, Sen. Ben. 7: si tu veux que je te donne une réponse précise. [st1]4 [-] sceller, cacheter, clore; ratifier, établir; ratifier par les dieux, exaucer.    - signare epistulam: cacheter une lettre.    - falsae litterae, signo adulterino T. Quinctii signatae, Liv. 40: une lettre supposée de T. Quinctius, scellée d'un faux cachet.    - denarius signatus Victoriā, Plin. 33: denier dont l'empreinte est une Victoire.    - prima novo signat quinquennia lustro, Mart. 4: il clôt le premier lustre par une nouvelle cérémonie lustrale.    - velint vota signari, Plin. Ep. 10, 44: qu'ils consentent à ce que nos voeux soient exaucés. [st1]5 [-] marquer (du regard), remarquer, observer, distinguer, désigner (des yeux).    - signari oculis se videt, Virg.: il voit qu'on le désigne des yeux.    - ora sono discordia signant, Virg. En. 2: ils distinguent dans nos voix un accent qui ne s'accorde pas avec le leur. [st1]6 [-] orner, décorer.    - caelum coronā signare, Claud.: orner le ciel d'une couronne d'étoiles    - signare aliquem superūm honore, Virg.: donner à qqn une majesté divine.
    * * *
    signo, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] imprimer un signe, une trace, empreindre, tracer, graver.    - vestigia summo pulvere signare, Virg.: imprimer ses traces à la surface de la poussière.    - moenia aratro signare, Ov. Fast. 4: tracer avec une charrue l'emplacement des murs.    - signant carmine saxum: hic situs est Phaeton... Ov. M. 2: ils gravent sur le rocher ces vers: ici gît Phaéton...    - signata frons, Lact.: front marqué au fer rouge.    - signatum memori pectore nomen habe, Ov. H. 13: garde ce nom gravé à jamais dans ton coeur.    - placuit aere signari omnes honores mancipii, Plin. Ep. 8, 6: on jugea bon de graver sur le bronze tous les honneurs de cet esclave. [st1]2 [-] marquer, toucher; marquer (d'un signe), frapper (de la monnaie).    - argentum signare: frapper des monnaies d'argent.    - argentum factum atque signatum, Cic.: argent travaillé et monnayé.    - (filia) quae patriā signatur imagine vultus, Mart.: (fille) qui est le vivant portrait de son père. [st1]3 [-] consigner, signaler, faire connaître, exprimer par des signes, préciser, indiquer, désigner, nommer, caractériser.    - nomine terras signare, Luc. 4, 655: désigner la région par son nom.    - quae proprie signari poterant, Quint.: ce qui pouvait s'exprimer par le mot propre.    - locutio signata nomine, Cic.: langage carctérisé par un nom.    - signare appellatione, Quint.: désigner par un nom, nommer.    - si vis signare (me) responsum, Sen. Ben. 7: si tu veux que je te donne une réponse précise. [st1]4 [-] sceller, cacheter, clore; ratifier, établir; ratifier par les dieux, exaucer.    - signare epistulam: cacheter une lettre.    - falsae litterae, signo adulterino T. Quinctii signatae, Liv. 40: une lettre supposée de T. Quinctius, scellée d'un faux cachet.    - denarius signatus Victoriā, Plin. 33: denier dont l'empreinte est une Victoire.    - prima novo signat quinquennia lustro, Mart. 4: il clôt le premier lustre par une nouvelle cérémonie lustrale.    - velint vota signari, Plin. Ep. 10, 44: qu'ils consentent à ce que nos voeux soient exaucés. [st1]5 [-] marquer (du regard), remarquer, observer, distinguer, désigner (des yeux).    - signari oculis se videt, Virg.: il voit qu'on le désigne des yeux.    - ora sono discordia signant, Virg. En. 2: ils distinguent dans nos voix un accent qui ne s'accorde pas avec le leur. [st1]6 [-] orner, décorer.    - caelum coronā signare, Claud.: orner le ciel d'une couronne d'étoiles    - signare aliquem superūm honore, Virg.: donner à qqn une majesté divine.
    * * *
        Signo, signas, signare. Virgil. Signer, Marquer.
    \
        Area signabitur nostro curru. Ouid. Nostre chariot imprimera des ornieres, et laissera de ses marques en ceste plaine.
    \
        Humum signare limite. Ouid. Mettre des bornes pour distinguer les terres et marquer et designer à qui elles sont.
    \
        Moenia aratro signat Romulus. Ouid. Il fait le desing des murailles de la ville avec une charue.
    \
        Nomina signata saxo. Ouid. Epitaphe engravé en pierres, contenant le nom d'aucun.
    \
        Carmine saxum signare. Ouid. Escrire et graver en la pierre du tombeau un epitaphe en carmes, Escrire sur la tombe un epitaphe en vers.
    \
        Signare argentum. Cic. Monnoyer, Frapper du coing.
    \
        Imago signatur titulo. Ouid. Ha une inscription.
    \
        Signare ex auro denarium. Plinius. Monnoyer un denier d'or, Faire monnoye d'or.
    \
        Signare. Plaut. Monstrer par signes.
    \
        Diem signare honore celebri. Ouidius. Instituer une feste en l'honneur d'aucun.
    \
        Signare numeris. Colum. Composer quelque chose par vers.
    \
        Carmine rem signare. Virgil. Mettre une inscription declarative de la chose.
    \
        Oratores ea quae prius quam causam exordiantur, ad conciliandos sibi iudicum animos praeloquuntur, ea appellatione signarunt. Quintil. Ont ainsi appelé.

    Dictionarium latinogallicum > signo

  • 5 signo

    signo, āvi, ātum, 1, v. a. [signum], to set a mark upon, to mark, mark out, designate (syn.: noto, designo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose): discrimen non facit neque signat linea alba, Lucil. ap. Non. 405, 17:

    signata sanguine pluma est,

    Ov. M. 6, 670:

    ne signare quidem aut partiri limite campum Fas erat,

    Verg. G. 1, 126:

    humum limite mensor,

    Ov. M. 1, 136; id. Am. 3, 8, 42:

    moenia aratro,

    id. F. 4, 819:

    pede certo humum,

    to print, press, Hor. A. P. 159; cf.:

    vestigia summo pulvere,

    to mark, imprint, Verg. G. 3, 171: auratā cyclade humum, Prop. 4 (5), 7, 40:

    haec nostro signabitur area curru,

    Ov. A. A. 1, 39:

    locum, ubi ea (cistella) excidit,

    Plaut. Cist. 4, 2, 28:

    caeli regionem in cortice signant,

    mark, cut, Verg. G. 2, 269:

    nomina saxo,

    Ov. M. 8, 539:

    rem stilo,

    Vell. 1, 16, 1:

    rem carmine,

    Verg. A. 3, 287;

    for which: carmine saxum,

    Ov. M. 2, 326:

    cubitum longis litteris,

    Plaut. Rud. 5, 2, 7:

    ceram figuris,

    to imprint, Ov. M. 15, 169:

    cruor signaverat herbam,

    had stained, id. ib. 10, 210; cf. id. ib. 12, 125:

    signatum sanguine pectus,

    id. A. A. 2, 384:

    dubiā lanugine malas,

    id. M. 13, 754:

    signata in stirpe cicatrix,

    Verg. G. 2, 379:

    manibus Procne pectus signata cruentis,

    id. ib. 4, 15:

    vocis infinitios sonos paucis notis,

    Cic. Rep. 3, 2, 3:

    visum objectum imprimet et quasi signabit in animo suam speciem,

    id. Fat. 19, 43.—
    B.
    In partic.
    1.
    To mark with a seal; to seal, seal up, affix a seal to a thing (usually obsignare):

    accepi a te signatum libellum,

    Cic. Att. 11, 1, 1:

    volumina,

    Hor. Ep. 1, 13, 2: locellum tibi signatum remisi, Caes. ap. Charis. p. 60 P.:

    epistula,

    Nep. Pel. 3, 2:

    arcanas tabellas,

    Ov. Am. 2, 15, 15:

    signatis quicquam mandare tabellis,

    Tib. 4, 7, 7:

    lagenam (anulus),

    Mart. 9, 88, 7:

    testamentum,

    Plin. Ep. 2, 20, 8 sq.; cf. Mart. 5, 39, 2:

    nec nisi signata venumdabatur (terra),

    Plin. 35, 4, 14, § 33.— Absol., Mart. 10, 70, 7; Quint. 5, 7, 32; Suet. Ner. 17.—
    2.
    To mark with a stamp; hence,
    a.
    Of money, to stamp, to coin:

    aes argentum aurumve publice signanto,

    Cic. Leg. 3, 3, 6; cf.:

    qui primus ex auro denarium signavit... Servius rex primus signavit aes... Signatum est nota pecudum, unde et pecunia appellata... Argentum signatum est anno, etc.,

    Plin. 33, 3, 13, § 44:

    argentum signatum,

    Cic. Verr. 2, 5, 25, § 63; Quint. 5, 10, 62; 5, 14, 26:

    pecunia signata Illyriorum signo,

    Liv. 44, 27, 9:

    denarius signatus Victoriā,

    Plin. 33, 3, 13, § 46:

    sed cur navalis in aere Altera signata est,

    Ov. F. 1, 230:

    milia talentūm argenti non signati formā, sed rudi pondere,

    Curt. 5, 2, 11.— Hence,
    b.
    Poet.:

    signatum memori pectore nomen habe,

    imprinted, impressed, Ov. H. 13, 66:

    (filia) quae patriā signatur imagine vultus,

    i. e. closely resembles her father, Mart. 6, 27, 3.—
    c.
    To stamp, i. e. to license, invest with official authority (late Lat.):

    quidam per ampla spatia urbis... equos velut publicos signatis, quod dicitur, calceis agitant,

    Amm. 14, 6, 16.—
    3.
    Pregn., to distinguish, adorn, decorate ( poet.):

    pater ipse suo superūm jam signat honore,

    Verg. A. 6, 781 Heyne: caelum corona, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 273.—
    II.
    Trop., to point out, signify, indicate, designate, express (rare; more usually significo, designo; in Cic. only Or. 19, 64, where dignata is given by Non. 281, 10;

    v. Meyer ad loc.): translatio plerumque signandis rebus ac sub oculos subiciendis reperta est,

    Quint. 8, 6, 19:

    quotiens suis verbis signare nostra voluerunt (Graeci),

    id. 2, 14, 1; cf.:

    appellatione signare,

    id. 4, 1, 2:

    utrius differentiam,

    id. 6, 2, 20; cf. id. 9, 1, 4; 12, 10, 16:

    nomen (Caieta) ossa signat,

    Verg. A. 7, 4:

    fama signata loco est,

    Ov. M. 14, 433:

    miratrixque sui signavit nomine terras,

    designated, Luc. 4, 655; cf.:

    (Earinus) Nomine qui signat tempora verna suo,

    Mart. 9, 17, 4:

    Turnus ut videt... So signari oculis,

    singled out, looked to, Verg. A. 12, 3: signare responsum, to give a definite or distinct answer, Sen. Ben. 7, 16, 1.—With rel.-clause:

    memoria signat in quā regione quali adjutore legatoque fratre meo usus sit,

    Vell. 2, 115.—
    B.
    To distinguish, recognize:

    primi clipeos mentitaque tela Adgnoscunt, atque ora sono discordia signant,

    Verg. A. 2, 423; cf.:

    sonis homines dignoscere,

    Quint. 11, 3, 31:

    animo signa quodcumque in corpore mendum est,

    Ov. R. Am. 417.—
    C.
    To seal, settle, establish, confirm, prescribe (mostly poet.):

    signanda sunt jura,

    Prop. 3 (4), 20, 15:

    signata jura,

    Luc. 3, 302: jura Suevis, Claud. ap. Eutr. 1, 380; cf.:

    precati deos ut velint ea (vota) semper solvi semperque signari,

    Plin. Ep. 10, 35 (44).—
    D.
    To close, end:

    qui prima novo signat quinquennia lustro,

    Mart. 4, 45, 3.—Hence,
    A.
    signan-ter, adv. (acc. to II. A.), expressly, clearly, distinctly (late Lat. for the class. significanter):

    signanter et breviter omnia indicare,

    Aus. Grat. Act. 4:

    signanter et proprie dixerat,

    Hier. adv. Jovin. 1, 13 fin.
    B.
    signātus, a, um, P. a.
    1.
    (Acc. to I. B. 1. sealed; hence) Shut up, guarded, preserved (mostly ante- and post-class.): signata sacra, Varr. ap. Non. 397, 32: limina. Prop. 4 (5), 1, 145: Chrysidem negat signatam reddere, i. e. unharmed, intact, pure, Lucil. ap. Non. 171, 6; cf.:

    assume de viduis fide pulchram, aetate signatam,

    Tert. Exhort. 12.—
    2.
    (Acc. to II. A.) Plain, clear, manifest (post-class. for significans):

    quid expressius atque signatius in hanc causam?

    Tert. Res. Carn. 13.— Adv.: signātē, clearly, distinctly (post-class.):

    qui (veteres) proprie atque signate locuti sunt,

    Gell. 2, 6, 6; Macr. S. 6, 7.— Comp.:

    signatius explicare aliquid,

    Amm. 23, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > signo

  • 6 prägen

    prägen, Geld, Münzen, cudere. percutere. formā (publicā) percutere (schlagen). – formā signare od. bl. signare (stempeln). – geprägtes Geld, argentum signatum. – sich ins Gedächtnis, Herz p., s. einprägen.

    deutsch-lateinisches > prägen

  • 7 Siegel

    Siegel, signum. sigillum (das Zeichen des Petschaftes, das abgedrückt wird oder ist). – anulus, quo signatorio utimur, od. gew. bl. anulus (Siegelring). – signum cerae od. bl. cera (Siegel in Wachs). – ein Brief mit unversehrtem S., litterae integro signo: ein S. auf etwas drücken, an etw. legen, signum od. anulum alci rei imprimere; signo consignare alqd; signare od. obsignare alqd: das S. abnehmen, signum removere: das S. ist verletzt, hat gelitten, signum turbatum est; cera turbata est; signum cerae confusum est. – Bildl., einer Sache das S. aufdrücken, alqd signare (etwas noch mehr befestigen, z.B. vota); alcis rei cumulum afferre (das Maß vollmachen, z.B. gaudii, voneinem Umstand): jmdm. etwas unter dem S. der Verschwiegenheit anvertrauen, sagen, mitteilen, taciturnitati et fidei alcis clam concredere alqd: das sage ich dir unter dem S. der Verschwiegenheit, hoc tibi soli dictum puta; haec tu tecum habeto; hoc tibi in aurem dixerim.

    deutsch-lateinisches > Siegel

  • 8 sonus

    [st1]1 [-] sŏnus, a, um [sono]: qui rend un son.    - sonae (s.-ent. litterae): voyelles. --- Isid. 1, 4, 4. [st1]2 [-] sŏnus, i, m. (Sisen. Amm. sŏnus, us):    - formes de la 4e décl. sonus, us, abl. sonu: Amm. 20, 4, 14 ; Sisenn. d. Non. 491, 27; Apul. M. 8, 30. a - son, retentissement, bruit.    - sonus tubae, Caes. BG. 7, 47, 2: le son de la trompette. --- cf. Caes. BC. 3, 105.    - soni vocis, Cic. Nat. 2, 149 ; soni nervorum, Cic. Nat. 2, 150: les sons de la voix, des cordes de la lyre. --- cf. Cic. Or. 57.    - acutissimus, gravissimus sonus, Cic. de Or. 1, 251: le ton le plus aigu, le plus grave.    - inanes sonos fundere, Cic. Tusc. 5, 73: proférer des paroles creuses, des sons vides. b - accent [de la voix, dans la prononciation].    - Cic. Br. 172.    - ora sono discordia signare, Virg. En. 2, 423: au mot signo.    - sonus vocis, Cic. de Or. 1, 114: bonne sonorité de la voix. c - sonorité, éclat du style.    - Quint. 10, 1, 68. d - ton, caractère propre.    - Opt. 1; Br. 100 ; de Or. 2, 54. [st1]3 [-] Sŏnus, i, m.: affluent du Gange. --- Plin. 6, 65.
    * * *
    [st1]1 [-] sŏnus, a, um [sono]: qui rend un son.    - sonae (s.-ent. litterae): voyelles. --- Isid. 1, 4, 4. [st1]2 [-] sŏnus, i, m. (Sisen. Amm. sŏnus, us):    - formes de la 4e décl. sonus, us, abl. sonu: Amm. 20, 4, 14 ; Sisenn. d. Non. 491, 27; Apul. M. 8, 30. a - son, retentissement, bruit.    - sonus tubae, Caes. BG. 7, 47, 2: le son de la trompette. --- cf. Caes. BC. 3, 105.    - soni vocis, Cic. Nat. 2, 149 ; soni nervorum, Cic. Nat. 2, 150: les sons de la voix, des cordes de la lyre. --- cf. Cic. Or. 57.    - acutissimus, gravissimus sonus, Cic. de Or. 1, 251: le ton le plus aigu, le plus grave.    - inanes sonos fundere, Cic. Tusc. 5, 73: proférer des paroles creuses, des sons vides. b - accent [de la voix, dans la prononciation].    - Cic. Br. 172.    - ora sono discordia signare, Virg. En. 2, 423: au mot signo.    - sonus vocis, Cic. de Or. 1, 114: bonne sonorité de la voix. c - sonorité, éclat du style.    - Quint. 10, 1, 68. d - ton, caractère propre.    - Opt. 1; Br. 100 ; de Or. 2, 54. [st1]3 [-] Sŏnus, i, m.: affluent du Gange. --- Plin. 6, 65.
    * * *
        Sonus, soni. Cicero. Son.
    \
        Caecus sonus. Seneca. Un son sourd et qu'on ne scait dont il vient.
    \
        Magici soni. Ouid. Parolles magiques et enchantements.
    \
        Peregrinus. Quintil. Barbare.
    \
        Blandis sonis adire aliquem. Ouid. L'aborder et parler à luy gratieusement et doulcement.
    \
        Concipere sonos aure. Seneca. Ouir.
    \
        Laetum sonum crepuit populus. Horat. Le peuple a claqué et frappé des mains, et s'est escrié en signe de joye.
    \
        Dare sonum. Virgil. Faire un son ou bruit.
    \
        Efficere sonum. Cic. Rendre son.
    \
        Elicere sonum neruorum. Cic. Faire sonner les cordes d'un instrument de musique.
    \
        Fundere sonum. Cic. Quand on va disant un chant.
    \
        Peragit tales sonos. Ouid. Elle dit et profere ces parolles.

    Dictionarium latinogallicum > sonus

  • 9 albus

    albus, a, um, adj. [cf. Umbr. alfu and Sab. alpus = white; alphos = white rash; O. H. Germ. Elbiz = a swan; to this have been referred also Alba Longa, Albunea, Alpes from their snowy summits (Paul. ex Fest. p. 4 Müll.), Albion from its chalky cliffs, Alpheios, and Albis = Elbe], white (properly dead white, not shining; e. g. hair, complexion, garments, etc., opp. ater, black that is without lustre; while candidus denotes a glistening, dazzling white, opp. niger, shining black.—Hence, trop., albus and ater, a symbol of good or ill fortune; on the other hand, candidus and niger of moral worth or unworthiness; cf. Doed. Syn. III. 193 sq.—So Serv. ad Verg. G. 3, 82: aliud est candidum, i. e. quādam nitenti luce perfusum esse; aliud album, quod pallori constat esse vicinum; cf. Verg. E. 7, 38: Candidior cycnis, hederā formosior albā, with id. ib. 3, 39: diffusos hederā vestit pallente corymbos; but this distinction is freq. disregarded by the poets).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    barba,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 15:

    corpus,

    id. Capt. 3, 4, 115:

    color albus praecipue decorus deo est, maxime in textili,

    Cic. Leg. 2, 18, 45: albus calculus, the small white stone used in voting, as a sign of acceding to the opinion of any one, or of the acquittal of one who is under accusation (opp. ater calculus;

    v. calculus).— Hence, trop.: alicui rei album calculum adicere,

    to allow, approve of, authorize, Plin. Ep. 1, 2, 5.—In Enn. an epithet of the sun and moon: sol, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 92 Vahl.): jubar Hyperionis, Enn. ap. Prisc. p. 658 P. (Ann. v. 547 ib.).—The following are examples of the opposition of albus and niger (instead of ater) as exceptions to the gen. rule; so always in Lucr. (who also uses albus and candidus or candens promiscuously), 2, 810; 822 sqq.; 731 sq.; 790; 767-771. Once in Cic.: quae alba sint, quae nigra dicere, Div. 2, 3; so Phaedr. 3, 15, 10; Ov. M. 2, 541; cf. with id. ib. 2, 534 and 535; also id. ib. 12, 403; 15, 46; id. H. 15, 37 al.:

    albi et nigri velleris,

    Vulg. Gen. 30, 35:

    non potes unum capillum album facere aut nigrum,

    ib. Matt. 5, 36.—
    B.
    Esp.
    1.
    Pale, from sickness, terror, care, and the like:

    aquosus albo Corpore languor, of dropsical persons,

    Hor. C. 2, 2, 15:

    pallor,

    id. Epod. 7, 15:

    vivat et urbanis albus in officiis,

    pale from the cares of his public office, Mart. 1, 56 fin. et saep. —
    2.
    Of clothing, white: alba decent Cererem;

    vestes Cerealibus albas Sumite,

    Ov. F. 4, 619:

    vidit duos Angelos in albis,

    Vulg. Joan. 20, 12; ib. Apoc. 3, 4.—Hence, poet. transf. to the person, clothed in white, Hor. S. 1, 2, 36: pedibus qui venerat albis, who had come with white feet, i. e. marked with chalk, as for sale, Juv. 1, 111 (cf. gypsatus and also Plin. 35, 17, 58, §§ 199-201; Mayor ad 1. 1.).—
    3.
    Prov. phrases.
    a.
    Dentibus albis deridere, to deride one by laughing so as to show the teeth, for to deride much, Plaut. Ep. 3, 3, 48 (cf. id. Capt. 3, 1, 26).—
    b.
    Albus an ater sit, nescio or non curo, I know not, care not whether he is white or black, i. e. he is entirely indifferent to me:

    vide, quam te amārit is, qui albus aterve fueris ignorans, fratris filium praeteriit,

    Cic. Phil. 2, 16:

    unde illa scivit, ater an albus nascerer,

    Phaedr. 3, 15, 10; Cat. 93, 2; cf. Quint. 11, 1, 38.—
    c.
    Albo rete aliquid oppugnare, to attack or seize upon something with a white net, i. e. in a delicate, skilful manner:

    qui hic albo rete aliena oppugnant bona,

    Plaut. Pers. 1, 2, 22 (so the passage seems to be more simply explained than acc. to the opinion of Gron.: qui albo (by the register of the prætor) tamquam rete, which omission of the tamquam is a Horatian, but not a Plautinian idiom). —
    d.
    Albā lineā aliquid signare, to make a white line upon a white ground, i. e. to make no distinction: et amabat omnes, nam ut discrimen non facit... signat linea alba, Lucil. ap. Non. 282, 28 (where the common editions have neque before signare, which gives the expression a directly opposite sense): albā, ut dicitur, lineā sine curā discriminis convertebant, Gell. praef. 11.—
    * e.
    Alba avis, a white sparrow, for something rare, uncommon, strange:

    quasi avem albam videntur bene sentientem civem videre,

    Cic. Fam. 7, 28 (quasi novum quiddam; proverbium ex eo natum, quia rarae aves albae, Manut. ad h. 1.).—
    * f.
    Filius albae gallinae, fortune's favorite child, Juv. 13, 141, prob. an allusion to the miracle that happened to Livia in regard to a white hen, v. Plin. 15, 30, 40; Suet. Galb. 1 (Ruperti ad h. 1, refers this expression to the unfruitfulness of a white hen, and conpares Col. R. R. 8, 2, 7).—
    * g.
    Equis albis praecurrere aliquem, to excel, surpass one, Hor. S. 1, 7, 8 (the figure being drawn from the white horses attached to a triumphal chariot; cf. Suet. Ner. 25; id. Dom. 2).—
    II.
    Trop.
    A.
    Favorable, fortunate, propitious:

    simul alba nautis Stella refulsit,

    i. e. the twin-star Castor, favorable to sailors, Hor. C. 1, 12, 27:

    dies,

    Sil. 15, 53:

    sint omnia protinus alba,

    Pers. 1, 110.—
    B.
    Poet. and act., of the wind, making clear or bright, dispersing the clouds; hence, dry:

    Notus,

    Hor. C. 1, 7, 15 (as a transl. of the Gr. leukonotos):

    iapyx,

    id. ib. 3, 27, 19 (cf.:

    clarus aquilo,

    Verg. G. 1, 460).—Whence,
    III.
    album, i, n., whiteness.
    A.
    White color, white:

    maculis insignis et albo,

    Verg. G. 3, 56;

    sparsis pellibus albo,

    id. E. 2, 41:

    columnas polire albo,

    to make white, whiten, Liv. 40, 51.—Hence,
    2.
    Esp.,
    a.
    The white of the eye:

    oculorum,

    Cels. 2, 6; so id. 7, 7, n. 6 and 12.—
    b.
    The white of an egg:

    ovi,

    Cels. 6, 6, n. 7.—
    c.
    In Col. 6, 17, 7, a white spot on the eye, i. e. a disease of it, = albugo.—
    B.
    In the lang. of polit. life, a white tablet, on which any thing is inscribed (like leukôma in Gr.).
    1.
    The tablets on which the Pontifex Maximus registered the principal events of the year, the Annales maximi (v. annales): in album referre, to enter or record in, Cic. de Or. 2, 12, 52; Liv. 1, 32, 2.—
    2.
    The tablets of the prœtor, on which his edicts were written, and which were posted up in some public place, Paul. Sent. l. 1, t. 14.—Hence, sedere ad album, to be employed with the edicts of the prœtor, Sen. Ep. 48:

    se ad album transferre,

    Quint. 12, 3, 11 Spald.—
    3.
    Esp., a list of names, a register, e. g. Album senatorium, the tablet on which the names of the senators were enrolled, the roll, register, which, by the order of Augustus, was to be posted up annually in the senate-house, Diom. 55, 3, and Fragm. 137:

    aliquem albo senatorio eradere,

    Tac. A. 4, 42 fin. —Also, the list of the judges chosen by the quœstors:

    aliquem albo judicum eradere,

    Suet. Claud. 16; so id. Dom. 8.—And transf. to other catalogues of names:

    citharoedorum,

    Suet. Ner. 21.

    Lewis & Short latin dictionary > albus

  • 10 libellus

    lĭbellus, i, m. dim. [3. liber].
    * I.
    The inner bark of a tree, used for writing-tablets: levis in aridulo malvae descripta libello (carmina), Cinna ap. Isid. Orig. 6, 12. —
    II.
    Transf., a little book, pamphlet, esp. a book written in pages, and not in long rolls:

    epistulae, quas primus videtur ad paginas et formam memorialis libelli convertisse (opp. transversa charta),

    Suet. Caes. 56.
    A.
    In gen.:

    scripsi etiam illud quodam in libello,

    Cic. de Or. 1, 21, 94:

    in quodam joculari libello,

    Quint. 8, 6, 73; 2, 13, 15:

    quoi dono lepidum novum libellum,

    Cat. 1, 1:

    horribilis et sacer,

    id. 14, 12:

    quicquid hoc libelli est,

    id. 1, 8:

    libellis eum (Scipionem) palaestraeque operam dare,

    to books, Liv. 29, 19 fin.:

    nostri farrago libelli,

    Juv. 1, 86.—Of a single satire, Hor. S. 1, 10, 92.—
    2.
    In plur., poet., a bookseller's shop:

    te (quaesivimus) in omnibus libellis,

    Cat. 55, 4 (dub.; al. labellis); Mart. 5, 20, 8.—
    B.
    In partic., a writing of any kind.
    1.
    A memorandumbook, journal, diary:

    si quid memoriae causā retulit in libellum,

    Cic. Phil. 1, 8, 19:

    in commentariolis et chirographis et libellis,

    id. ib. 1, 7, 16; Quint. 12, 8, 5; cf. id. 10, 7, 31; 11, 3, 142; 6, 2, 5.—
    2.
    A memorial:

    non illi in libellis laudationum decreta miserunt,

    Cic. Clu. 69, 197.—
    3.
    A petition:

    Atticus libellum composuit: eum mihi dedit, ut darem Caesari,

    Cic. Att. 16, 16, A, 4:

    libellum alicui porrigere,

    Suet. Aug. 53:

    supplices libelli,

    Mart. 8, 31, 3:

    vitem posce libello,

    Juv. 14, 193: libellos signare, subnotare, to answer petitions:

    libellos signare,

    Suet. Aug. 50:

    subnotare libellos,

    Plin. Ep. 1, 10, 9; so,

    ad libellum rescribere, Mos. et Rom. Leg. Coll. 3, 3, 5: libellos agere,

    to have the charge of answering petitions, Dig. 20, 5, 12: a libellis, the officer charged with receiving petitions:

    Epaphroditum a libellis capitali poena condemnavit,

    Suet. Dom. 14; Inscr. Grut. 587, 9:

    A LIBELLIS ADIVTOR,

    ib. 587, 7.—
    4.
    A note of invitation, to hear a lecture, see a play, etc., a notice, programme:

    gladiatorum libellos venditare,

    Cic. Phil. 2, 38, 97:

    domum mutuatur et subsellia conducit et libellos dispergit,

    Tac. Or. 9: munerarius, the programme of a festival, Treb. Claud. 5.—
    5.
    A public notification, announcement, placard, handbill:

    edere per libellos,

    Suet. Caes. 41:

    libellos Sex. Alfenus, procurator P. Quincti, deicit,

    tears down the auction handbills, Cic. Quint. 6, 27:

    suspensum amici bonis libellum,

    Sen. Ben. 4, 12:

    vestitur tota libellis porticus,

    Juv. 12, 100.—
    6.
    A letter:

    (laetitias) in libello hoc opsignato quas tuli pausillulo,

    Plaut. Ps. 2, 4, 16 (cf. epistulam, id. ib. v. 26):

    libellum ipsius habeo in quo, etc.,

    Cic. Att. 6, 1, 5: ut ex libellis ejus animadverti, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 11, 1.—
    7.
    A libel, lampoon, pasquinade (post-Aug.):

    libellos aut carmina ad infamiam cujuspiam edere,

    Suet. Aug. 55; id. Caes. 80; id. Vit. 14:

    sparsos de se in Curia famosos libellos,

    id. Aug. 55:

    sive quis ad infamiam alicujus libellum aut carmen scripserit,

    Gai. Inst. 3, 220:

    injuriam patimur... famosis libellis,

    Paul. Sent. 5, 4, 1.—
    8.
    A written accusalion or complaint (post-Aug.):

    componunt ipsae per se formantque libellos,

    Juv. 6, 244; Dig. 48, 2, 3.—
    9.
    A lawyer's brief:

    quid causidicis praestent magno comites in fasce libelli?

    Juv. 7, 107.—
    10.
    An attestation, certificate:

    significent id libello manu sua subscripto,

    Dig. 39, 4, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > libellus

  • 11 favilla

    ae f. [из *. fovilla от foveo ]
    1) раскалённый пепел, тлеющая зола (f. tepida O, Su)
    3) искра, перен. начало, происхождение (prima f. alicujus rei Prp)

    Латинско-русский словарь > favilla

  • 12 lapillus

    ī m. [demin. к lapis ]
    diem signare (numerare) meliore lapillo погов. Pers, M — считать (какой-л.) день одним из самых счастливых
    2)
    viridis l. Hизумруд

    Латинско-русский словарь > lapillus

  • 13 ultimum

    I ī n.
    1)
    а) последняя, самая дальняя часть, конец (vitae L, AV Calp)
    u. persalutari QC — услышать последнее «прости»
    б) окончание ( orationis L); крайний предел, край ( ultĭma Asiae PM)
    2) pl. самые давние события ( ultima referre O)
    3) высшая степень ( ultima inopiae L); крайняя степень, крайность, худшее ( ultima pati O)
    in ultimis esse Ptнаходиться в крайне тяжёлом состоянии или Sen быть при последнем издыхании
    ad u. — крайне, весьма, в высшей степени (consilium ad u. demens L); до конца (fidem ad u. alicui praestare L) или наконец (Tarquinius qualis in cives, qualis in socios, talis, ad u., in liberos erat L)
    II ultimum adv.

    Латинско-русский словарь > ultimum

  • 14 albus

    albus, a, um (Stamm ALB, verwandt mit ἀλφός), glanzlos weiß (Ggstz. ater, glanzlos schwarz; hingegen candidus, glänzend weiß, Ggstz. niger, glänzend schwarz), I) adi.: a) übh.: color, Cic.: vinum (Ggstz. atrum, dunkelroter), Plaut.: corpus (Hautfarbe), Plaut.: pampinus, Lucil. fr.: opus (Weißstuck), Vitr.: tectorium, Gipsanguß, Zement, Col.: dentes, Verg.: equi, Schimmel, Liv. u. Hor.: bos, capra, Liv.: canis, Sen.: parma, der noch weiße (noch ohne Zälatur u. Bildnerei), Verg. – sulphureā Nar albus aquā, weiß schäumend, Verg. – v. Stoffen, lana, Varr.: v. Kleidern (bes. der Gottheiten), vestis, Ov. u. Curt.: tunica, Fest.: paludamentum (Ggstz. pal. pullum), Val. Max. – dah. poet. übtr. für »weiß gekleidet«, Hor. sat. 1, 2, 36: u. für »(mit Kreide) weiß bestrichen, beweißt«, nuper in hanc urbem pedibus qui venerat albis, wie neuangekommene Sklaven, die nackt mit weiß angestrichenen Füßen zum Verkauf ausgestellt wurden (also = als Sklave), Iuven, 1, 111. – Sprich w. Redensarten: albis dentibus deridere, so laut auflachend jmd. verspotten, daß die Zähne sichtbar werden = »gewaltig Verspotten«, Plaut. Epid. 429. – utrum albus an ater sit nescio u. utrum albus aterne od. an ater sit ignoro, ob er schwarz od. weiß ist, kümmert mich nicht, d.i. ich kenne ihn von Person weiter nicht, Catull. 93, 2. Cic. Phil. 2, 4. Quint. 11, 1, 38. Apul. apol. 16: u. so unde illa scivit, niger an albus nascerer? woher kannte sie mich so genau? Phaedr. 3, 15, 10. – albā lineā signare, s. līneaII, A, a. – equis praecurrere albis, auf weißen Rossen (wie beim Triumph) voranrennen = bei weitem übertreffen, Hor. sat. 1, 7, 8; vgl. Plaut. asin. 279. – alba avis, ein weißer, d.i. ein seltener Vogel, ein »Wundertier« (für etw. Seltenes), Cic. ep. 7, 28, 2. – albae gallinae filius, der Sohn einer weißen Henne = ein »Glückskind«, Iuven. 13, 141. – album calculum adicere alci rei = einer Sache seinen Beifall geben, Plin. ep. 1, 2, 5. – b) weiß = grauweiß, grau, barba, Plaut.: capilli, Tibull.: coma, Ov.: asinus, Quint.: plumbum, Zinn, Caes. – c) blaß, bleich, fahl von Krankheit, Schreck, Sorge usw., aquosus albo colore languor, von der Wassersucht, Hor.: albus ora pallor inficit, Hor.: urbanis albus in officiis (von Amtssorgen), Mart. – d) hell, licht, v. Gestirnen, sol, iubar, Enn. fr.: admisso Lucifer albus equo, Ov. – hell, rein = wolkenlos, luces, Mart. – übtr. sententiae quas optime Pollio Asinius albas vocabat, simplices apertae, Sen. rhet. – dah. meton. = hell-, heiter machend, notus ( λευκόνοτος), Hor.: Iapetus, Hor. – u. bildl. heiter = günstig, stella, Hor.: genius albus et ater, Hor.: per me sint omnia protinus alba, Pers. – / Arch. Genet. Sing. albei, Corp. inscr. Lat. 14, 3902, 4. – Compar. u. Superl. (vgl. Varr. LL. 8, 52 u. 75), albius est nive, Bed. mund. constit. tom. 1. p. 394: albissima lux Cassiod. var. 9, 3. – vulg. Nbf. alvus, Grom. vet. 306, 22 (lapis alva).

    II) subst., A) alba, ae, f., a) (sc. vestis) ein weißes Gewand, subserica, Valer. b. Treb. Poll. Claud. 14, 8: in albis (in Feierkleidern, Ggstz. in nigris), Vulg. Ioann. 20, 12; apoc. 3, 4. – b) (sc. gemma) eine weiße Perle, Lampr. Heliog. 21. § 3 u. 4. Capit. Maximin. iun. 1, 8. – B) album, ī, n., 1) das Weiße, a) die weiße Farbe, das Weiß, α) übh.: a nigro album etiam nullo monente distinguet, Sen. ep. 94, 19: alba discernere et atra non posse, Cic. Tusc. 5, 114: num nescio qui ille divinus, si oculis captus sit, possit quae alba sint, quae nigra dicere? Cic. de div. 2, 9. – β) als Färbestoff, columnas albo polire, mit Weiß (weißem Gips, Zement) abputzen, weißen, Liv.: album in vestimentum addere, Weiß auftragen, weiß (mit Kreide) anstreichen, Liv. Vgl. Drak. Liv. 4, 25, 13. – γ) von weißen Flecken auf dem Fell der Tiere, (bos) maculis insignis et albo, Weißschecke, Verg.: sparsis pellibus albo, mit weißgesprenkelten Fellen, Verg. – b) = albugo, der weiße Fleck im Auge (als Krankheit), album in oculo est, Col. 6, 17, 7. Pelagon. veterin. 30. – c) album oculi, das Weiße im Auge, Cels. 7, 7. no. 6: gew. album oculorum, Cels. 2, 6. § 8 u.a. – d) album ovi, das Weiße im Ei, Cels. u.a. – 2) eine gew. mit Gips übertünchte weiße Tafel (λεύκωμα), zur Aufzeichnung, bes. der öffentlichen Bekanntmachungen, multitudinem suorum in album indere, Lucil. sat. 26, 85: fastos circa forum in albo proposuit, Liv. 9, 46, 5. – Insbes.: a) die im Hause des Pontifex Maximus aufgestellte Tafel, auf der er die Ereignisse des Jahres aufzeichnete, die anales maximi, s. Cic. de or. 2, 52 u.s.: referre in album, Liv. 1, 32, 2. – b) album (praetoris), die Tafel für das vom Prätor bei seinem Amtsantritt verfaßte jährl. Edikt (mit den Aktions- u. Exzeptions-Formeln), Gaius inst. 4, 46. Ulp. dig. 2, 13, 1. § 1, u. für vorübergehende Verordnungen des Prätors, Paul. dig. 2, 1, 7 u. 9. – dah. ad album sedentes, die sich mit dem prätor. Edikt bekannt machen, d.i. die der Rechtsformeln Kundigen, die Rechtsgelehrten, Sen. ep. 48, 9: se ad album ac rubricas transferre, die buchstäbl. Kenntnis der Formeln der prätor. Edikte u. der Gesetze des bürgerl. Rechts als einzige Aufgabe des Rechtsgelehrten betrachten, Quint. 12, 3, 11. – alci ex albo iudicium reddere, nach dem prätor. Edikt Recht sprechen, Vell. 2, 28, 3. – c) mancherlei öffentliche »Listen od. Verzeichnisse«: α) album senatorium, das »Senatorenverzeichnis«, das seit Augustus öffentl. aufgestellt wurde u. aus dem die Ausgestoßenen od. Ausgetretenen sogleich gestrichen wurden, Tac. ann. 4, 42. – β) album (iudicum), die Liste der von den Quästoren gewählten Richter-De kurien, Suet. Claud. 16, 2. Sen. de ben. 3, 7, 6: ex albo iudex, Corp. inscr. Lat. 4, 1943: u. scherzh., non eras in albo, du standest nicht auf der Liste (der Richter), Plin. nat. hist. praef. § 6. – γ) album decurionum, Liste der Dekurionen in den Munizipien, Ulp. dig. 50, 3, 1 u. 2. Modest, dig. 50, 3, 10. – δ) album profitentium citharoedorum, das Verzeichnis der Citharöden, die öffentlich auftreten wollten, Suet. Ner. 21, 1.

    lateinisch-deutsches > albus

  • 15 favilla

    favīlla, ae, f. (aus *fovilla v. foveo), die dünne, leicht verfliegende Asche, bes. wenn sie noch glimmt, die Loderasche, Flugasche (Ggstz. cinis, die gröbere Asche; vgl. Plin. 19, 19. Verg. Aen. 6, 226), Aetnaeae favillae, Amm.: favillae plenus, Ter.: favilla tepida, Ov. u. Suet.: moenia favillis oppleta, Amm.: in cinerem favillasque converti, Firm.: cineris usus et favillae, als Dünger, Col.: oculos tenui signare favillā, die Wimpern mit fein gestoßener Asche dunkel färben, Ov.: bei Dichtern oft von der noch glimmenden Totenasche (vgl. Plin. 19, 19), reliquias vino et bibulam lavēre favillam, Verg.: ibi tu calentem debitā sparges lacrimā favillam vatis amici, Hor.: mixta bibunt molles lacrimis unguenta favillae, Ov. – im Bilde, haec est venturi prima favilla (der glühende Funke = der Ursprung) mali, Prop. 1, 9, 18: in favillam fumumque vanescere, in A. u. R. aufgehen (v. Hochmütigen), Augustin. epist. 48, 24: non eae portae quas hodie cernimus in favillam et cinerem dissolutas, in Asche gelegt, Hieron. epist. 108, 9. – übtr., favilla salis, ein Salzstäubchen, Plin. 31, 90.

    lateinisch-deutsches > favilla

  • 16 lapillus

    lapillus, ī, m. (Demin. v. lapis), das Steinchen, I) im allg.: lapilli crepitantes, Ov.: grues lapillum pede sustinentes, Plin. – lapilli Numidici, Stückchen aus numidischem Marmor, Hor. – diem signare melioribus lapillis od. numerare meliore lapillo, den Tag zu den glücklichen zählen (nach der Sitte der Thrazier, die die guten u. bösen Tage des Lebens nach weißen u. schwarzen Steinchen zählten, vgl. Plin. 7, 131), Pers. 2, 1. Mart. 9, 52, 5. – II) insbes.: 1) der Nierenstein, Blasenstein, Plin. 28, 42. – 2) der Edelstein, auch die Perle, nivei viridesque lapilli, Perlen u. Smaragden, Hor.: Eoi, Prop., od. Indici, Mart.: gemmae et ex alieno litore petiti lapilli, Sen. rhet.: insignes lapillis et coloribus vestes, Lact.: caris aures onerare lapillis, Ov.: candicant orbiculi lapillorum, Solin. – 3) das Stimmsteinchen, beim Abstimmen über Leben u. Tod, lapilli nivei atrique, Ov. met. 15, 41. – 4) der Leichenstein (?), Corp. inscr. Lat. 5, 2417.

    lateinisch-deutsches > lapillus

  • 17 libellus

    libellus, ī, m. (Demin. v. liber), eine kleine Schrift, I) im allg.: scripsi in libello, Cic.: v. Gedichten, lepidus novus libellus, Catull.: v. einer einzelnen Satire, Hor. sat. 1, 10, 92: comes libelli, nette Komödienbücher, Hor. sat. 1, 10, 41. – pro captu lectoris habent sua fata libelli, Ter. Maur. 1286: Plur. meton. = der Buchladen, in libellis, Catull.: libelli, campus, porticus, Mart. – II) insbes.: a) Notizbuch, Heft, Verzeichnis, mandatorum, Cic.: rettulit in libellum, Cic.: ex libello respondere, Plin. ep. – b) Eingabe, Klagschrift, Klage, Anklage, Denunziation, libelli accusatorum, Tac.: componere formareque libellos, Iuven.: libellum alci dare (bei jmd. einreichen), Flor.: libelli coniurationem nuntiantes dati, Vell.: in scrinio eius datus a Caro de me libellus inventus est, Plin. ep. – c) Bittschrift, Gesuch, Petition, libellum composuit, Cic.: libellos signare, Suet., od. subnotare, Plin. ep., unterzeichnen, folglich beantworten: a libellis (homo), ein Hofbedienter, der die Bittschriften annimmt, Suet. u. Inscr. – d) Einladungsschreiben, zu einem Schauspiel, zum Anhören einer Vorlesung usw., gladiatorum libelli, Cic.: u. so libellus munerarius, Festprogramm, Treb. Poll.: libellos dispergere, Tac. – e) die öffentliche Bekanntmachung, der Anschlag, edere per libellos, Suet. Caes. 41, 2: so auch der »Anschlag« an den Gütern eines Verschuldeten usw., daß sie gerichtl. in Beschlag genommen und zu verkaufen sind; dah. deicere libellos, den Versteigerungsanschlag abnehmen, die Beschlagnahme aufheben, Cic. Quinct. 27: u. so suspensis amici bonis libellum, Sen. de ben. 4, 12, 3. – f) Brief, Schreiben, libellum ipsius habeo, in quo est etc., Cic.: ut ex libellis eius animadverti, Brut. in Cic. ep.: libellum u. libellos dare (ausstellen), Augustin. de civ. dei 22, 8, 22. p. 578, 1 u. 7 D.2: libellum repudii (den Scheidebrief) dare, Augustin. de civ. dei 14, 22. Vulg. Matth. 19, 7. – g) Schmähschrift, Spottschrift, sparsos de se in Curia famosos libellos, Suet.: libellos aut carmina ad infamiam alcis sub alieno nomine edere, Suet. – h) Bescheinigung, Zeugnis, significent id libello manu suā subscripto, Paul. dig. 39, 4, 4.

    lateinisch-deutsches > libellus

  • 18 linea

    līnea (in Hdschrn. u. Ausgg. auch līnia,) ae, f. (v. linum), Leine, leinener Faden, Schnur, I) eig.: A) im allg.: nectere lineas, restes, funes, Varro: linea longinqua per os religata, Plin.: margaritarum, Schnur Perlen, ICt.: linea dives, Perlenschnur, Mart. – B) insbes.: 1) lineae, in den Netzen die Fäden, die die Löcher bilden, Plin. 11, 82. – meton., das Netz, Sen. de clem. 1, 12, 5. Plin. 9, 145. – 2) die Angelschnur, Mart. 3, 58, 27 u.a. – Sprichw., sensim mittam lineam, ich will die Angel auswerfen, ihn zu fangen suchen, Plaut. most. 1070. – 3) die Schnur der Werkleute, die Richtschnur, lineā discere uti, Cic.: ad regulam et lineam...ad normam, Vitr.: dah. ad lineam, in gerader Linie, senkrecht, perpendikulär, Cic.: u. so rectis lineis, Cic. – 4) die Sehne des Bogens, Terent. Maur. praef. v. 19. – II) übtr., der Strich, Zug mit Feder oder Pinsel usw., die Linie, A) im allg.: a) eig., in der Geometrie, Varro: circumcurrens, Kreislinie, Quint.: lineam scribere, Cic.: in der Malerei, lineam ex colore ducere, Quint.: lineam cinere ducere, Plin.: lineae extremae, der Umriß, die Konturen, Plin. – Sprichw., nulla dies sine linea, kein Tag ohne Pinselstrich, nach Plin. 35, 84. – albā, ut dicitur, lineā, ohne Wahl u. Unterschied, Gell. praef. § 11. – albā lineā signare, auf weißer Tafel einen weißen Strich, d.i. in etw. keinen Unterschied machen, Lucil. 831. – b) bildl., der äußere Umriß, die Skizze, der Entwurf, primas lineas ducere, Quint.: affectus non consumere, sed tamen velut primis lineis designare, Quint.: lineas umbrasve facere, Gell. – B) insbes.: 1) die Grenzlinie; dah. übh. der Weg, Pfad, Prud. cath. 7, 48. – übtr., die Linie der Verwandtschaft, Stat. u. ICt. – 2) (wie γραμμή) die vor den Schranken und am Ziele der Rennbahn gezogene Linie (eine Querfurche, die mit Kalk oder Kreide angefüllt war, s. Schmid Hor. ep. 1, 16, 79), alba linea in utrumque podium quasi regula directa producitur, Cassiod. var. 3, 51, 7. – bildl., si quidem est peccare tamquam transire lineas, die Schranken überspringen, gleichs. über die Schnur hauen, Cic. parad. 3, 20: cum poëtae transilire lineas impune possint, Varro LL. 9, 5: propioribus tamen, ut ita dicam, lineis Haterii Rufi equitis Romani somnium certo eventu admonitum est, noch kürzer war der Zeitraum, innerhalb dessen usw., Val. Max. 1, 7, 8. – u. v. der Linie am Ziele = das Ziel, Ende, mors ultima linea rerum est, Hor.: quia admoveri lineas sentio, das Ziel nahe fühle = bald sterben werde, Sen. – Sprichw., extremā lineā amare, von fern lieben, seine Geliebte nur sehen dürfen, Ter. eun. 640. – 3) die tiefen Einschnitte unten in den Sitzreihen des Theaters, wodurch die einzelnen Sitze voneinander getrennt wurden, etwa 3/4 m breit,Schranken, cogit nos linea iungi, Ov. am. 3, 2, 19; art. am. 1, 141: übtr., lineas poscere, Quint. 11, 3, 133. – 4) lineae, die Gesichtszüge, klass. lineamenta, Arnob. 5, 31; 6, 10.

    lateinisch-deutsches > linea

  • 19 partio [2]

    2. partio, īvī u. iī, ītum, īre, u. partior, ītus sum, īrī (pars), teilen, I) im allg., teilen = ein Ganzes in zwei od. mehrere Teile zerlegen, trennen (Ggstz. iungere), α) aktive Form: sol imparibus currens anfractibus aetheris oras partit et in partes non aequas dividit orbem, Lucr. – acies facilis partienti, cum opus esset, facilis iungenti, Liv. – β) depon. Form: ne signare quidem aut partiri limite campum fas erat, Verg.: illum acies curvae secat undique falcis partiturque rotis, Val. Flacc. – γ) passive Form: carcere partitos circus habebit equos, Ov.: partito exercitu, Caes.u. Liv.: partitā, classe, Liv.: legatos partitis praefecit provinciis, Vell. 2, 113, 3: partiendum sibi ac latius distribuendum exercitum putavit, Caes.

    II) insbes.: A) behufs der Ab- u. Einteilung in Teile (Unterabteilungen) zerlegen, teilen, abteilen, einteilen, α) aktive Form: nihil de dividendo et partiendo docet, Cic. – β) depon. Form: genus universum in species certas partietur ac dividet, Cic.: id ipsum in ea quae decuit membra partitus est, Cic.: si diceretur centum quinquaginta sex, in vigenos quinos partiri debuimus (mußten wir mit 25 dividieren), ut fierent eorum sex partes, Augustin. serm. 252, 8. – γ) passive Form: pes, qui adhibetur ad numeros, partitur in tria, Cic. or. 188; quae (divisio) in sex partita (est), Varro: eadem sunt membra in utriusque disputatione, sed paulo secus a me atque ab illo partita ac distributa, Cic.

    B) behufs der Mitteilung oder Zuteilung oder Verteilung teilen, 1) gebend: a) = mitteilen, zuteilen, erteilen, α) aktive Form: aeternabilem divitiam partissent, Acc. fr.: tu partem laudis caperes, tu gaudia mecum partisses, Lucil. fr.: hanc quidem nanctus praedam pariter cum illis partiam, Plaut.: consules designati provincias (Amtsgeschäfte) inter se partiverant, Sall.: mea bona inter eos (cognatos) partiam, Plaut.: regnum inter se partivere, Tac. – pensa inter virgines partiens, Iustin.: dulcem in ambos caritatem (Liebkosungen) partiens, Phaedr. – exercitus se pro necessitudine partiturum cum Scipione, Caes. – β) depon. Form: quod tum redactum esset aequaliter omnes (verst. inter se) partirentur, Cic.: pupillis bona erepta cum eo partitus est, Cic.: nonne... aerarium cum eo partitus es? Cic.: suum honorem cum Scipione partitur, Caes.: curam dilectus in consules partitur, Tac.: ipsi provincias (Geschäfte) inter se partiuntur, Hirt. b. G.: u. so consules partiti inter se od. bl. partiti (sunt) provincias, Liv.: officia inter se partiuntur, Caes.: inter se partitis copias, nachdem sie die Tr. unter sich verteilt hatten, Liv.: id opus inter se partiuntur, Caes.: cum partirentur inter se (die Rollen unter sich verteilten), qui Capitolium, qui rostra, qui urbis portas occuparent, Cic. – γ) passive Form: quae (animi natura) periit partita per artus, Lucr.: regionibus partitum (est) imperium, Liv.: rivalem partitaque foedera lecti sentiat, mit einem Zweiten geteilten, Ov.: plures partitis temporibus erant in opere, in verteilten Stunden, d.i. abwechselnd, Caes.: partita ducibus multitudinis ministeria esse, die Rollen seien zugeteilt den usw., Liv. – b) jmd. an etw. teilnehmen lassen, eandem me in suspicionem sceleris partivit pater, Enn. fr. scen. 327. – 2) empfangend, leidend etw. teilen = seinen Teil von etw. sich zueignen od. bekommen, te portitorem ad partiendas merces missum putares, Cic.: neque ego hoc partiendae invidiae, sed communicandae laudis causā loquor, Cic.

    C) behufs der Ausgleichung schlichten, ausmachen, vos (ista) inter vos partite, Plaut. Amph. 1035. – / Parag. Infin. partirier, Auson. epigr. 139, 8. – Vulg. Fut. partibor, Vulg. psalm. 59, 8.

    lateinisch-deutsches > partio [2]

  • 20 prope

    prope (aus *proque), Compar. propius, Superl. proximē, I) Adv.: A) nahe, 1) dem Raume nach, nahe, unweit, in der Nähe, in die Nähe, eig. u. bildl.: quis hic loquitur prope? Plaut.: quis homo est, qui nostras aedes accessit prope? Plaut.: volebam prope alicubi esse, Cic. ep.: quicquid ad summum pervenit, ad exitum prope est, Sen. – propius, näher, accedere, Cic. (u. so fatum propius ac propius accedit, Sen. de ira 3, 42 extr.): propius ventum est, Sall.: propius abesse ab alqo, jmdm. näher stehen, Cic.: propius timuere sarissas, quam etc., d.i. mehr, Lucan. – 2) v. der Zeit, nahe, prope adest, cum alieno more vivendum est mihi, die Zeit ist bald da, wo ich usw., Ter.: ebenso prope adest, ut etc., Plaut.: longius aut propius, später oder früher, Prop. – dah. proxime, α) zunächst, kurz vorher, kürzlich, quem proxime nominavi, Cic.: quam (legionem) proxime trans Padum conscripserat, Caes.: cum alias, tum proxime, Vell. – β) nächstens, ehestens, künftig, Plin. ep. 5, 7, 4. – 3) in anderen Verhältnissen: a) der Annäherung nach: α) nahe daran, iam prope erat, ut pelleretur, es war nahe daran (es fehlte wenig), daß er usw., Liv.: u. so ac prope fuit, ut dictator idem ille crearetur, Liv. (s. M. Müller II. Anh. zu Liv. 2, 23, 14): prope est factum (es war nahe daran, es fehlte wenig), ut iniussu praetoris signis convulsis in aciem exirent, Liv.: propius nihil est factum, quam ut occideretur, es war nahe daran (es fehlte wenig), so wäre er getötet worden, Cic. – β) beinahe, fast, annis prope quadraginta, Liv.: prope ad annum octogesimum prosperā pervenisse fortunā, Nep.: prope desperatis rebus, Cic.: prope iam desperatā salute, Caes.: nox prope diremit colloquium, Liv.: fructum prope solus tulerat, Liv.: loca, quae prope immensis agminibus impleverat, Curt. – et prope, ac prope, ja beinahe, adventare et prope adesse, Cic.: turpe ac prope nefas ducunt respirare ullo loco, qui etc., Quint. – γ) genau, dah. propius, genauer, propius res adspice nostras, schau näher (d.i. gnädig) unser Geschick an, Verg.: ebenso proxime, auf das genaueste, signare, so nahe, d.i. so gut wie möglich etwas bezeichnen, Quint. – δ) der Ähnlichkeit nach, fast (ziemlich) ebenso, insanis et tu stultique prope omnes, Hor.: proxime atque (wie) ille aut aeque, Cic. – b) der Ordnung, dem Range od. dem Werte nach, zunächst, gleich nachher, proxime a Lacyde, Cic.: proxime... mox... tertio loco, Plin. – B) nahe bei, nahe an; propius, näher bei, -an; proxime, zunächst an, -bei, sehr nahe, ganz nahe bei, -an, im Raume (gew. m. folg. ab u. Abl.), prope a Sicilia, Cic.: prope a meis aedibus, Cic.: propius a terris, Cic. – II) Praep. m. Acc., bisw. auch m. Dat., 1) dem Raume nach, eig. u. bildl., nahe bei, -an, in der Nähe, unweit des usw., unweit von usw., prope me, Cic.: prope aquam moveri, Cic.: prope castra, Caes.: so auch propius urbem, näher an der Stadt, Caes.: proxime hostem, dem Feinde zunächst, Caes.: proxime Carthaginem, Sall.: propius Tiberi, Nep.: propius man esse (Ggstz. longius), Plin.: propius grammatico accessi, Cic.: proxime hostium castris, dem Lager der Feinde zunächst, Caes. – bildl., propius periculo it timor, tritt der G. näher, Verg.: ut propius periculum fuerint, qui vicerunt, Liv.: propius fuere periculo queis superare datum, Sil. – 2) der Zeit nach, nahe an, gegen, dah. proxime, sogleich um, sogleich nach, prope kal. Sext., Cic.: prope lucem, Suet.: prope maturitatem esse (v. den Saaten), Liv.: proxime solis occasum, Pallad.: ebenso proxime abstinentiam sumendus est cibus exiguus, Cels. – 3) zum Ausdruck der Annäherung od. Ähnlichkeit, nicht weit von, nahe an od. zu, beinahe zu, dah. propius, näher an, ähnlicher, u. proxime, sehr nahe an, sehr ähnlich einer Sache, fast ganz so wie, prope secessionem plebis res venit, Liv.: prope seditionem ventum est, Tac.: prope metum res fuerat, die Lage hat zu Befürchtungen Raum gegeben, Liv.: iam prope seditionem res erat, schon war es fast zum Aufstande gekommen, Curt.: propius fidem est, es verdient mehr Glauben, Liv.: oratio est propius blanditias quam preces, Liv.: propius virtutem esse, der Tugend näher kommen, Sall.: proxime morem Romanum, fast, ziemlich so, wie es bei den Römern Sitte war, Liv. – / Compar. proximius von proxime, klarer, augenfälliger, Min. Fel. 19, 2.

    lateinisch-deutsches > prope

См. также в других словарях:

  • Signare — Signare : aquarelle de l abbé David Boilat, (extrait de son ouvrage Esquisses sénégalaises, 1853) Les signares (du portugais senhoras) sont les jeunes femmes métisses, issues du mariage de Portugais avec des femmes wolof et fula de la Petite …   Wikipédia en Français

  • Signare — Signare : Aquarell des Abtes David Boilat, (Ausschnitt aus seinem Werk Esquisses sénégalaises, 1853) Als Signaren (portugiesisch senhoras) werden junge, weibliche Mestizen bezeichnet, die aus der Verbindung von, vor allem israelitischen,… …   Deutsch Wikipedia

  • signare — n. f. (Afr. subsah.) HIST Au Sénégal, mulâtresse vivant officiellement en concubinage avec un Blanc. || Mod. Dame métisse …   Encyclopédie Universelle

  • signare — To sign; to seal …   Ballentine's law dictionary

  • Anna Colas Pépin — Sommaire 1 Historique 2 La Maison d Anna Colas Pépin 3 Iconographie d Anna Colas Pépin en France 4 Bibliographie …   Wikipédia en Français

  • signer — [ siɲe ] v. tr. <conjug. : 1> • 1548; seignier 1080; lat. signare 1 ♦ Vx Bénir en faisant le signe de la croix. ♢ Mod. Pronom. Faire le signe de la croix sur soi. Se signer en passant devant l autel. 2 ♦ (XIVe) Techn. Marquer. Signer des… …   Encyclopédie Universelle

  • Signatur — Namenszeichen; Autogramm; Signum; Namenszug; Unterschrift * * * Si|gna|tur [zɪgna tu:ɐ̯], die; , en: a) Zeichen, das die Unterschrift ersetzt: sobald sie die Akten durchgesehen hat, setzt sie ihre Signatur darunter. b) Namenszeichen: die Signatur …   Universal-Lexikon

  • Anne Pepin — Anne Pépin Pour les articles homonymes, voir Pépin. Anne Pépin (1747 1837) était une signare de l île de Gorée. Son père était Jean Pépin, chirurgien major de l’île, et sa mère, la Signare (maîtresse femme métisse) Catherine Baudet. Sommaire 1… …   Wikipédia en Français

  • Anne Pépin — Pour les articles homonymes, voir Pépin. Anne Pépin (1747 1837) était une signare de l île de Gorée. Son père était Jean Pépin, chirurgien major de l’île, et sa mère, la Signare (maîtresse femme métisse) Catherine Baudet. Sommaire 1 Anne Pépin,… …   Wikipédia en Français

  • Stanislas Darondeau — Pour les articles homonymes, voir Darondeau. Stanislas Henri Benoît Darondeau, né à Paris en 1807 et mort à Brest le 12 juillet 1842[1]. Sa concession a été achetée par son frère Bénoni, le 22 juillet 1842. C est un peintre et un… …   Wikipédia en Français

  • Édouard Auguste Nousveaux — Pirogue franchissant les brisants de Guet N Dar, aquarelle inédite de Nousveaux publiée en noir et blanc dans Côte occidentale d Afrique (1890) Édouard Auguste Nousveaux (né à Paris en 1811 et décédé dans la même ville en 1867) est un peintre… …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»