-
81 дэкIын
(докI) неперех. гл. 1. выйти, выехать откуда-л. ; пройти, проехать между чем-л./ Зэхуаку гуэркIэ гъуэгуанэ кIун; къалэ, къуэ, ауз, къуажэ, пщIантIэ хуэдэхэр къызэнэкIыу кIуэн.ПщIантIэм дэкIын. Къалэм дэкIын. Къурш захуакум дэкIын.* Аббас-Мирза тыгъэ къыхуищIа хьэрып хакIуэшхуэм тесу Ермоловыр къалэм докI. Ш. А.2. выйти, отправиться (для выполнения какой-л. работы, на службу)/ Лэжьыгъэ, къулыкъу гуэр гъэзэщIэн мурадкIэ зыщIыпIэ кIуэн.ВакIуэ дэкIын. Армэм дэкIын.3. подняться, взойти (напр. на гору, на холм и т. п.)/ Бгым, лъагапIэ гуэрым дэкIуеин.* 1967 гъэм Iуащхьэмахуэ цIыху минитIым нэс дэкIащ. Iуащхь. ЦIыху здэщымыIэм кхъуэр Iуащхьэм докI. (погов.)4. пройти ( о времени)/ КIуэн (зэман).Мазэ дэкIащ. Тэлай дэкIащ. ПIалъэ дэкIын хуейщ.Армэм дэкIын см. армэ. -
82 дыжьыныжь
чистое серебро/ Дыжьын къабзэ, дыжьын нэс.Дыжьыныжь Iэлъын. -
83 джабэ
I 1. бок ( часть туловища)/ ЦIыхум, псэущхьэхэм я сэмэгурабгъу е ижьырабгъу лъэныкъуэ, блыгъум къыщыщIэдзауэ шхуэжьым нэс.* Я натIэхэр зэгъэкъуауэ, домбейхэр зэм я пIэм ижыхьырт, зэм я бжьакъуэхэр зэфIагъанэрти зым и щхьэр зым фIищIыкIыну хэтт, зэм зым и бжьакъуэ кIэщI шынагъуэмкIэ адрейм и джабэр къригъэуну хэту. КI. Т.2. бок ( сторона предмета)/ Зыгуэрым ибгъу.Пэгун джабэ. Унэ джабэ. Уафэ джабэр пшэплъ къэхъуащ.Джабэр щIэудын (хущIэудын) помять, наломать кому-л. бока.{И} джабэ иуэн (иуэжын) истощиться; дойти до истощения ( о животных). Жэмым и джабэ иуэжауэ уэдыкъуат.II склон горы; косогор/ Iуащхьэ, бгы хуэдэхэм я бгъущI; нэкIу.Iуащхьэ джабэмкIэ екIуэкIын.* Василь и лъэгум мывэхэр мычэму къыщIэлъеикIырт, джабэ лъагъуэхэм тету щекIуэкIкIэ Iэуэлъауэ ищIу ятIэр къригъэщэщэхырт. КI. Т. -
84 екIуэтэхын
(йокIуэтэх) неперех. гл. 1. спуститься вниз/ ЛъагапIэм икIыу лъахъшапIэмкIэ кIуэн.* -Фысакъыурэ мы джабэм фынекIуэтэх-жиIащ Хьэмид. Д. М.2. продвинуться, отойти ближе к выходу ( от почетного места для старших)/ ЖьантIэм пыIукIуэту, щIэкIыпIэм нэхъ пэгъунэгъуу тIысын, увын.ЛIищыр къыщыщIыхьэм, щIалэр къэтэджри Iэнэ къуапэм нэс екIуэтэхащ. -
85 елъэсэуэн
(йолъэсауэ) неперех. гл. просторечие идти пешком/ Лъэсу кIуэн.* Сыпэуври селъэIуащ къуажэм нэс сыздишэну, арщхьэкIэ сызыхигъэзэгъакъым. Сыт сщIэнт? Сыкъелъэсэуащ. фольк. -
86 еуэиригъэшхыу
нареч. 1. решительно, без колебаний, смело/ Тегушхуэныгъэ хэлъу.* АтIэ и къуэш нэхъыжь Тембот иригъэшхыу Мэзкуу нэс еджакIуэ щыкIуэфакIэ зыкъыкIэригъэхун {Лу}? Iуащхь.2. без устали, энергично/ Илъэ къызэрихькIэ, еш имыщIэу.Еуэиригъэшхыу лэжьэн. -
87 еша
уставший, утомленный/ Пща, езэша.* Вы ешахэр псафэ кIуэуэ къэкIуэжыным сыхьэтитI нэс ихьырт, я жэщIыгъуэу, Пшэхухэр блокIыр. Щ. I. -
88 зэкIэрыблэблэн
(зэкIэроблаблэ) неперех. гл. свисать лохмотьями/ АдэкIэ-мыдэкIэ къелэлэх куэд иIэн, зэкIэрылэлын.* Зи бгъэр зэгуэтхъауэ {Iэсят} щыгъ бостей цIыкIум и кIэхэри зэхэфыщIащи, хьэнцигуащэм хуэдэу, зэкIэроблаблэ. У. А. Сэшхуэм ещхьу мащIэу гъэшыжа, бжьэ кIыхьышхуэ зытет, зи бацэр зэкIэрыблаблэу щIым нэс ажэжь хъушэм я пашэт. Ш. А. -
89 зэкъуэтын
(зэкъуэтщ) неперех. гл. 1. стоять впритык друг к другу, находиться в одной лунке (о растениях, столбах и т. п.)/ Зыр зым къуэтын, я лъабжьэхэр зэтауэ зэбгъэдэтын, зэхэтын.Нартыхумрэ сэхуранымрэ зэкъуэтщ.2. переносное быть единым, сплоченным, быть в союзе друг с другом/ Быдэу зэрыIыгъыу, зэакъылэгъуу, зыр зым къыщхьэщыжу щытын.* {Жанхъуэтрэ Къетыкъуэ и къуэ пщы Беслъэн} дзэшхуэ зэхуишэсри.. Шамхал Тарковскэм зэкъуэтыну быдагъэ ирищIылIэну Дербент нэс кIуащ. Н. Ш. -
90 зэпартэгъу
соседи по парте/ Зы партэм зэдыдэс.* ФатIимэрэ Лусенэрэ еянэ классым нэс зэдеджат зы классым хэсу, зэпартэгъуу. КъуэщI. Хь. -
91 зэрыхьын
(зэрохь) неперех. гл. 1. нести друг друга/ Зым зыр ихьын.ЩIалэ цIыкIуитIыр жыгым нэс гъуэрыгъуэу зэрыхьу, къызэрыхьыжу джэгухэрт.2. переносное см. зэрыхун I.* Анапэ быдапIэм псори зэрохь. Ш. А. Уафэ гъуагъуэм игъэщтауэ шыхэр щыхупIэмкIэ зэрыхьырт. Iуащхь. Пшэхэр зыгуэрым хуэпIащIэм ещхьу, ищхъэрэкIэ зэрыхьырт. Къ. Хь.{Я} щхьэ зэрыхьщ см. щхьэ. -
92 зэтешын
I (зэтреш) перех. гл. разжать, раздвинуть что-л./ Зэтелъ гуэр зэтехын, хэшурэ зэпэIэщIэ щIын.Iупэхэр зэтешын. Жьэр зэтешын.* Ар {хьэпшырыр} щыгуфIэм деж и жьэр апхуэдизкIэ зэтришырти, нэкIущхьэ кумбхэр и тхьэкумакIэ дыдэм нэс дэкIуейрт. Анэд.II (зэтреш) перех. гл. размотать что-л./ Зыгуэрым тешыхьар къытешыжын (Iуданэ сыт хуэдэ).Iуданэ топыр зэтешын.* ЛIыжь нэфым и Iэпэхэм укъуэдияуэ фIэлъ Iуданэ Iэрамэр зэтришу фызыжь цIыкIур щхьэгъубжэм Iуст. фольк. -
93 зэхэтIысхьэн
(зэхотIысхьэ) неперех. гл. 1. сесть вместе, группой ( о людях); сгрудиться, лечь вместе (напр. об овцах)/ Зыкъом хъууэ зэгъусэу, гупу тIысын.Хьэмид {лIыхэм} нэIуасэ яхуэхъуа нэужьым, тхури зэхэтIысхьэри Iуэхум ирипсалъэу хуежьащ. Д. М. Бжэныхъуэм и бжэнхэр зэхэтIысхьауэ загъэпсэхурт, езы бжэныхъуэри ажэ щысым и жьакIэ жьауэм жейуэ щIэлът. Дыщэ кI. Хьэхэр мэл зэхэтIысхьахэм я хъуреягъкIэ кърагъэтIысэкIа нэужь, аузым ипщэкIи ищхъэрэкIи мафIэ къыщызэщIонэ. Ш. А.2. поселиться в одном месте ( о многих)/ Я щIапIэхэр зэгъунэгъуу (зы хьэблэу) унагъуэ-унагъуэу тIысын.3. кубано-зеленчукские уплотниться (о какой-л. массе, лежащей кучей)/ Зэхэгуа хъун, зэщытIысхьэн.Гъатхэм нэс губгъуэм ита мэкъу пыпхъуэр зэхэтIысхьэри лъахъшэ хъуащ. -
94 зегъэхьыжын
(зрегъэхьыж) перех. гл. 1. попросить, заставить кого-л. отнести себя домой/ УелъэIуу е унафэ хуэпщIу укъыздикIам зебгъэхьын.Сабийм и анэм унэм нэс зригъэхьыжащ. Гъуэгум сымаджэ щыхъуа щIалэм къыхуэза шум я деж зригъэхьыжыну мурад ищIащ. фольк.2. просторечие отправиться в обратный путь/ Уи деж, уи унэ кIуэжын; япэм уздэщыIа щIыпIэ гуэр гъэзэжын.Унэм зегъэхьыжын. Къуажэм зегъэхьыжын. -
95 из
полный, наполненный доверху, до краев/ Зэрытым, зэрылъым и кIуэцIым щыз, и щхьэIум нэс.Пэгун из псы. Изрэ ныкъуэрэ зэрыщIэркъым. (погов.) -
96 икIуэтын
(йокIуэт) неперех. гл. 1. отступить, попятиться/ ЩIыбагъкIэ кIуэтэн.* Хъыджэбзыр икIуэтри, Саримэ жьантIэмкIэ дигъэхьащ. КI. А.2. отступить ( под напором врага)/ КъобгъэрыкIуэм упэщIэмытыфу, щIыбкIэ кIуэтэн.* Кърым хъанхэм къращIэкIа зауэм къыхэкIкIэ, Къэбэрдейр къуршыщхьэ дыдэм нэс икIуэтын хуей хъуащ. Н. Ш. -
97 икъу
подлинный, настоящий, истинный/ Нэс, кIуапIэ зимыIэу фIы.Мы икъу. -
98 иудэн
(иреудэ) перех. гл. всыпать, насыпать что-л. куда-л./ Зыгуэрым и кIуэцIым, и кум зыгуэр игъэщэщэн.* Пэш лъэгум и зэхуэдитIым нэс хьэуазэ ираудат. Къ. Хь. -
99 куэ
бедро/ Лъэгуажьэм къыщыщIэдзауэ шхужьым нэс.* Лъы пщтырыр куэ ижьым къыпхивырт. Хь. Хь. -
100 кIэбдз
1. задние ноги; задние лапы/ Пхэ лъакъуэ.* Нэсран и пщIэгъуалэр кIэбдзкIэрэ матхъуэ, щхьэцыгъуэ тIатIэм тхъугъуэ хидзащ. фольк.2. бедро/ Пхэ лъакъуэм щыщ Iыхьэу шхужьым къыщыщIэдзауэ лъэгуажьэ къэгъэшыпIэм нэс къиубыдырщ; куэ.Гуэгуш кIэбдз.* Хъыжьокъуэ Шужьей лэгъупышхуэ пылъым хэIэбэри кIэбдзыр къыхилъэфащ. Нарт.КIэбдзкIэ гъэтхъуэн 1) осадить на задние ноги( лошадь)2)задать кому-л. жару.
См. также в других словарях:
НЭС — «Новый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона» НЭС научно экспедиционное судно морск., образование и наука НЭС Нефтекамские электрические сети техн., энерг. НЭС Новгоро … Словарь сокращений и аббревиатур
тур де жёнэс — * tour de jeunesse. Проделки молодости. Выслушав рассказ о его приключении, он <офицер гауптвахты> уверил его, что примет эту историю как tour de jeunesse и даст приказ о немедленном его освобождении. Смоллет Прикл. П. .Пикля 285 … Исторический словарь галлицизмов русского языка
Бозе, Сатиндра Нэс — Шатьендранат Бозе Дата рождения: 1 января 1894 Место рождения: Калькутта (Calcutta), Индия Дата смерти: 4 февраля 1974 Гражданство … Википедия
Бозе Сатиндра Нэс — Шатьендранат Бозе Дата рождения: 1 января 1894 Место рождения: Калькутта (Calcutta), Индия Дата смерти: 4 февраля 1974 Гражданство … Википедия
Сатиндра Нэс Бозе — Шатьендранат Бозе Дата рождения: 1 января 1894 Место рождения: Калькутта (Calcutta), Индия Дата смерти: 4 февраля 1974 Гражданство … Википедия
KEGOC — АО «KEGOC» … Википедия
АНДРЕЕВ — Иван Дмитриевич (1867–1927), рус. правосл. историк церкви и библеист, представитель *русской библейско–историч. школы. Род. в Орловской губ., в семье сел. священника. Окончил Орловскую ДС и МДА (1892). Преподавал философию в Таврической ДС; в… … Библиологический словарь
Михаил Сомов (судно) — «Михаил Сомов» Флаг … Википедия
НЭК — Национальная энергорегулирующая комиссия Грузия, энерг. Источник: http://news.mail.ru/news.html?390162 НЭК НЭК МО направление экспортного контроля департамент Минобороны России воен., РФ НЭК Словарь: Словарь сокращений и аббревиатур армии и спе … Словарь сокращений и аббревиатур
Сандлер, Борис Семёнович — Борис (Бэрл) Сандлер (идиш באָריס סאַנדלער; род. 6 января 1950, Бельцы Молдавской ССР) еврейский писатель и журналист, главный редактор нью йоркской газеты «Форвертс». П … Википедия
Восточная литература (сайт) — У этого термина существуют и другие значения, см. Восточная литература. Восточная литература … Википедия