Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

probrum

  • 1 probrum

    prŏbrum, i, n. [st2]1 [-] action honteuse, parole honteuse, turpitude, infamie; adultère, inceste, tout acte impudique. [st2]2 [-] ignominie, opprobre, infamie, honte, déshonneur. [st2]3 [-] surtout au plur. invectives, injures, reproches injurieux, propos outrageants, outrages.    - probrum magnum expergefacis, Plaut. Curc. 1.3.42: c'est une action bien honteuse que tu fais là.    - luxuriae probra, Sall. J. 44, 5: vices nés de la débauche.    - sine probri suspicione, Suet. Caes. 43: sans aucun soupçon d'adultère.    - probrum castis inferre, Cic. Cael. 18, 42: flétrir l'innocence.    - cum summo probro, Ter. And. 5, 3, 10: en se couvrant de honte.    - in probro esse, Ter. Phorm. 5, 4, 6: être un opprobre.    - (coepit) paupertas probro haberi, Sall. C. 12, 1: la pauvreté devint une honte.    - probris lacessere, Sen. Agam. 980: lancer des paroles injurieuses, accabler d'outrages.    - probra jactare, Liv.: lancer des paroles injurieuses, accabler d'outrages.    - epistulae plenae in me probrorum, Cic. Att. 11, 9, 2: lettres pleines d'invectives contre moi.    - convicium et probrum judicabat... Sen.: il regardait comme une offense et un outrage...
    * * *
    prŏbrum, i, n. [st2]1 [-] action honteuse, parole honteuse, turpitude, infamie; adultère, inceste, tout acte impudique. [st2]2 [-] ignominie, opprobre, infamie, honte, déshonneur. [st2]3 [-] surtout au plur. invectives, injures, reproches injurieux, propos outrageants, outrages.    - probrum magnum expergefacis, Plaut. Curc. 1.3.42: c'est une action bien honteuse que tu fais là.    - luxuriae probra, Sall. J. 44, 5: vices nés de la débauche.    - sine probri suspicione, Suet. Caes. 43: sans aucun soupçon d'adultère.    - probrum castis inferre, Cic. Cael. 18, 42: flétrir l'innocence.    - cum summo probro, Ter. And. 5, 3, 10: en se couvrant de honte.    - in probro esse, Ter. Phorm. 5, 4, 6: être un opprobre.    - (coepit) paupertas probro haberi, Sall. C. 12, 1: la pauvreté devint une honte.    - probris lacessere, Sen. Agam. 980: lancer des paroles injurieuses, accabler d'outrages.    - probra jactare, Liv.: lancer des paroles injurieuses, accabler d'outrages.    - epistulae plenae in me probrorum, Cic. Att. 11, 9, 2: lettres pleines d'invectives contre moi.    - convicium et probrum judicabat... Sen.: il regardait comme une offense et un outrage...
    * * *
        Probrum, probri. Sueton. Paillardise ou autre meschanceté.
    \
        Probrum. Cic. Deshonnesteté, Injure, Vilenie, Parolle de despris, Reproche, Deshonneur.
    \
        Inferre probrum alicui. Cic. Luy dire parolle deshonneste, et de despris, Le laidenger, ou Laidoyer.
    \
        Insimulare probri mulierem. Cic. L'accuser de paillardise.
    \
        Obiicere probrum. Cic. Reprocher quelque vilenie et deshonnesteté.
    \
        Obiecit vt probrum, quod in prouinciam poetas duxisset. Cic. Comme chose deshonneste et impudique.
    \
        Magno tibi probro futurum est, si, etc. Cic. Ce te sera grand deshonneur, si, etc.
    \
        Esse in probro. Terent. Estre à deshonneur, Estre honni et vituperé, Estre infame.

    Dictionarium latinogallicum > probrum

  • 2 probrum

    prŏbrum, i, n. [cf. Gr. propherein, to reproach; and opprobrium], a shameful or disgraceful act (class.; syn.: dedecus, flagitium).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: qui, nisi probrum, omnia alia indelicta aestimant, Att. ap. Fest. p. 229 Müll.:

    flagitium probrumque magnum expergefacis,

    Plaut. Curc. 1, 3, 42:

    ignaviae luxuriaeque probra,

    Sall. J. 44, 5:

    emergere ex paternis probris ac vitiis,

    Cic. Verr. 2, 3, 69, § 162.—
    B.
    In partic., unchaste or immodest conduct, lewdness, unchastity, adultery:

    Alcumenam insontem probri Amphitruo accusat,

    Plaut. Am. 3, 1, 9:

    exsequi,

    id. Truc. 2, 5, 8:

    vitii probrique plena,

    id. Mil. 2, 5, 13:

    probri insimulasti pudicissimam feminam,

    Cic. Phil. 2, 38, 99; Ov. M. 10, 695:

    probri suspicio,

    Suet. Caes. 43; cf.:

    aliquam habere cum summo probro,

    Ter. And. 5, 3, 10; Liv. 25, 3; Tac. A. 3, 56:

    probrum virginis Vestalis ut capite puniretur,

    Fest. p. 241 Müll.—
    II.
    Transf., the disgrace arising from an infamous act, shame, reproach, disgrace, dishonor, infamy: ea tum compressa parit huic puerum, sibi probrum, Caecil. ap. Fest. p. 229 Müll.:

    nemo id probro ducet Alcumenae,

    Plaut. Am. 2, 1, 30:

    ego jam tua probra aperibo omnia,

    id. Truc. 4, 2, 50:

    in probro esse,

    Ter. Phorm. 5, 4, 6:

    quem (Curium) censores senatu probri gratiā moverant,

    Sall. C. 23, 1:

    vita rustica, quam tu probro et crimini putas esse oportere,

    to be reproachful, shameful, Cic. Rosc. Am. 17, 48:

    postquam divitiae honori esse coeperunt, paupertas probro haberi,

    Sall. C. 12, 1:

    probrum castis, labem integris, infamiam bonis inferre,

    Cic. Cael. 18, 42:

    ut probrum objectare,

    id. Tusc. 1, 2, 3:

    probrum atque dedecus,

    id. Rosc. Am. 24, 68:

    terras implere probris,

    Ov. H. 17, 208:

    luere sanguine probra,

    id. Ib. 567.—
    B.
    In partic., abuse, insult, reproachful language, a reproach, libel:

    epistulae plenae omnium in me probrorum,

    Cic. Att. 11, 9, 2:

    aliquem probris maledictisque vexare,

    id. Fl. 20, 48:

    in isto tuo maledicto probrum mihi nullum objectas,

    id. Dom. 29, 76:

    probra dicere alicui,

    Ov. A. A. 3, 49:

    jactare in aliquem,

    Liv. 29, 9:

    ingerere probra,

    id. 2, 45:

    increpare multis ac servilibus probris,

    Tac. A. 11, 37:

    probra jacere,

    id. H. 4, 45:

    cumulare,

    id. A. 1, 21:

    aggerare,

    id. ib. 13, 14:

    componere,

    id. ib. 16, 21:

    probris lacessere,

    Sen. Agam. 980:

    probris omnibus contaminatus,

    Suet. Vit. 4.

    Lewis & Short latin dictionary > probrum

  • 3 probrum

    probrum, ī, n. (prober), I) die schimpfliche Handlung, die Schandtat, 1) im allg.: nullius probri compertus, Liv.: alci pr. obiectare, Cic. u. Sall.: probrum et adulterium admittere, Gell.: paterna probra ac vitia, Cic. – 2) insbes., die Unzüchtigkeit, die Unkeuschheit, der Ehebruch (s. Brix Plaut. mil. 364), insons probri, Plaut.: erilis filii probrum, Plaut.: alquam gravidare probro, Caecil. com. fr.: probri insimulare uxorem, Plaut., pudicissimam feminam, Cic.: sine probri suspicione, Suet.: si probrum et adulterium admisissent, Gell.: si cum alieno viro probri aliquid fecerit, Cato bei Gell. – II) übtr., der Schimpf, 1) im allg. = die Beschimpfung, die üble Nachrede, die Schmach, der beschimpfende Vorwurf, probro esse, Cic.: in probro esse, Ter.: probro habere, Sall.: alci alqd probro dare, Gell.: probrum inferre alci, Cic.: alci ut probrum obicere, quod etc., Cic.: quod si in isto tuo maledicto probrum non modo nullum mihi obiectas, sed etiam laudem illustras meam, Cic. – meton., ein Schandmensch, quoniam ad beatitudinem probra non veniunt, Boëth. cons. phil. 4, 2 extr. – 2) insbes., das Schmähwort, der beschimpfende Vorwurf, die Schmähung, Lästerung, uberiora probra quam laudes ( Lobsprüche), Tac.: epistulae plenae omnium in me probrorum, Cic.: alqm probris omnibus maledictisque vexare, Cic.: probra in alqm iacĕre, Liv., iactare, Tac.: contumelias ac probra in alqm iacĕre, Tac.: probra ingerere, Liv. u. Tac.: multa obicere probra, Cic. u. Liv.: probris alqm onerare, Liv., lacerare, Liv.

    lateinisch-deutsches > probrum

  • 4 probrum

    probrum, ī, n. (prober), I) die schimpfliche Handlung, die Schandtat, 1) im allg.: nullius probri compertus, Liv.: alci pr. obiectare, Cic. u. Sall.: probrum et adulterium admittere, Gell.: paterna probra ac vitia, Cic. – 2) insbes., die Unzüchtigkeit, die Unkeuschheit, der Ehebruch (s. Brix Plaut. mil. 364), insons probri, Plaut.: erilis filii probrum, Plaut.: alquam gravidare probro, Caecil. com. fr.: probri insimulare uxorem, Plaut., pudicissimam feminam, Cic.: sine probri suspicione, Suet.: si probrum et adulterium admisissent, Gell.: si cum alieno viro probri aliquid fecerit, Cato bei Gell. – II) übtr., der Schimpf, 1) im allg. = die Beschimpfung, die üble Nachrede, die Schmach, der beschimpfende Vorwurf, probro esse, Cic.: in probro esse, Ter.: probro habere, Sall.: alci alqd probro dare, Gell.: probrum inferre alci, Cic.: alci ut probrum obicere, quod etc., Cic.: quod si in isto tuo maledicto probrum non modo nullum mihi obiectas, sed etiam laudem illustras meam, Cic. – meton., ein Schandmensch, quoniam ad beatitudinem probra non veniunt, Boëth. cons. phil. 4, 2 extr. – 2) insbes., das Schmähwort, der beschimpfende Vorwurf, die Schmähung, Lästerung, uberiora probra quam laudes ( Lobsprüche), Tac.: epistulae plenae omnium in me probrorum, Cic.: alqm probris omnibus maledictisque vexare, Cic.: probra in alqm
    ————
    iacĕre, Liv., iactare, Tac.: contumelias ac probra in alqm iacĕre, Tac.: probra ingerere, Liv. u. Tac.: multa obicere probra, Cic. u. Liv.: probris alqm onerare, Liv., lacerare, Liv.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > probrum

  • 5 probrum

    probrum probrum, i n позор

    Латинско-русский словарь > probrum

  • 6 probrum

    probrum probrum, i n постыдный поступок

    Латинско-русский словарь > probrum

  • 7 probrum

        probrum ī, n    a shameful act, base deed: ignaviae luxuriaeque probra, S.: emergere ex paternis probris.—Immodesty, lewdness, unchastity: probri insimulare feminam.—Shame, disgrace, dishonor, infamy, degradation: Quin in probro sim, T.: alquem senatu probri gratiā movere, S.: vita rustica, quam tu probro et crimini putas esse oportere, disgraceful: probrum castis inferre: terras implere probris, O.: Antoni, Romani nominis probra.—Abuse, insult, reproach, libel: epistulae plenae omnium in me probrorum: ingerere probra, L.: multa obicere: probris alqm onerare, L.
    * * *
    disgrace; abuse, insult; disgrace, shame

    Latin-English dictionary > probrum

  • 8 probrum

    ī n. [ prober ]
    1) постыдный поступок, позорное дело
    insimulare aliquem probri Pl — обвинять кого-л. в позорном поступке
    2) позор, срам
    inferre alicui probrum C — опозорить кого-л.
    3) поношение, ругательство (litterae plenae probrortim C; dicere alicui probra O)

    Латинско-русский словарь > probrum

  • 9 probrum

    постыдный поступок, позор (1. 42 D. 50, 16. 1. 41 pr. D. 23, 2).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > probrum

  • 10 probrum

    , i n
      упрёк, позорный поступок

    Dictionary Latin-Russian new > probrum

  • 11 exequor

    exsĕquor (exĕquor), sĕqui, sĕcūtus sum (sĕquūtus sum) [st2]1 [-] suivre jusqu’au bout, sans relâche; suivre, accompagner. [st2]2 [-] poursuivre, châtier, punir, venger. [st2]3 [-] poursuivre (en justice). [st2]4 [-] poursuivre, continuer, achever, mener à bout, exécuter, effectuer, faire. [st2]5 [-] traiter à fond (un sujet), développer, énumérer, dire, raconter, raconter. [st2]6 [-] passer en revue (dans son esprit), rechercher en méditant. [st2]7 [-] sens passif: être poursuivi, être exécuté. [st2]8 [-] endurer, supporter, souffrir.    - exsequi funus, Varr.: accompagner des funérailles.    - exsequi fugam alicujus, Cic.: accompagner qqn dans sa fuite.    - exsequi iter, Plaut.: poursuivre son chemin.    - exsequi jus suum, Caes.: réclamer ses droits.    - exsequi delicta, Suet.: punir les crimes.    - exsequi mandata (jussa): exécuter les ordres.    - cogitando exsequi, Liv.: passer en revue dans son esprit.    - exsequi egestatem, Plaut. Trin. 3.2.60: souffrir la pauvreté.    - exsequi aerumnam, Plaut. Capt. 2.1.1: supporter un malheur.    - exsequi probrum, Plaut. Truc. 2.5.8: supporter un affront.
    * * *
    exsĕquor (exĕquor), sĕqui, sĕcūtus sum (sĕquūtus sum) [st2]1 [-] suivre jusqu’au bout, sans relâche; suivre, accompagner. [st2]2 [-] poursuivre, châtier, punir, venger. [st2]3 [-] poursuivre (en justice). [st2]4 [-] poursuivre, continuer, achever, mener à bout, exécuter, effectuer, faire. [st2]5 [-] traiter à fond (un sujet), développer, énumérer, dire, raconter, raconter. [st2]6 [-] passer en revue (dans son esprit), rechercher en méditant. [st2]7 [-] sens passif: être poursuivi, être exécuté. [st2]8 [-] endurer, supporter, souffrir.    - exsequi funus, Varr.: accompagner des funérailles.    - exsequi fugam alicujus, Cic.: accompagner qqn dans sa fuite.    - exsequi iter, Plaut.: poursuivre son chemin.    - exsequi jus suum, Caes.: réclamer ses droits.    - exsequi delicta, Suet.: punir les crimes.    - exsequi mandata (jussa): exécuter les ordres.    - cogitando exsequi, Liv.: passer en revue dans son esprit.    - exsequi egestatem, Plaut. Trin. 3.2.60: souffrir la pauvreté.    - exsequi aerumnam, Plaut. Capt. 2.1.1: supporter un malheur.    - exsequi probrum, Plaut. Truc. 2.5.8: supporter un affront.
    * * *
        Exequor, penul. corr. exequeris, executus sum, exequi. Plautus. Executer et mettre en effect et execution, Parachever, Poursuyvir quelque chose jusques à la fin.
    \
        AErumnam. Plaut. Porter ou avoir quelque adversité.
    \
        Aspectum alicuius. Plaut. Le poursuyvre des yeulx.
    \
        Delicta. Sueto. Punir, Corriger.
    \
        Egestatem. Plaut. Endurer pauvreté.
    \
        Fatum alicuius. Cic. Suyvir la fortune d'aucun et sa mort, Mourir quand et luy.
    \
        Fugam. Cic. Fuir. \ Funus. Gel. Accompaigner les funerailles.
    \
        Imperium heri. Liu. Accomplir le commandement de son maistre.
    \
        Incoepta. Liuius. Achever ce qu'on a commencé.
    \
        Iniurias. Plin. Punir, Venger et poursuyvre une injure.
    \
        Itiner suum. Plaut. Aller et poursuyvre son chemin.
    \
        Ius suum. Caesar. Poursuyvre son droict.
    \
        Iussa. Liuius. Faire ce qu'on nous a commandé.
    \
        Laudes brassicae longum est exequi. Plin. Raconter les louanges.
    \
        Mortem. Plautus. Mourir.
    \
        Munus suum. Cic. Faire son debvoir et son office.
    \
        Subtiliter numerum exequi. Liuius. Compter par le menu jusques au dernier.
    \
        Patronam exequi. Plaut. La poursuyvre et solliciter de prieres.
    \
        Perficere itiner exequar. Plaut. Je poursuyvray d'achever mon chemin.
    \
        Probrum. Plaut. Mettre à execution.
    \
        Procurationem. Vlpianus. S'aider d'une procuration, et faire acte de procureur.
    \
        Sermonem cum aliquo exequi. Plaut. Parler et diviser avec aucun.
    \
        Exequi. Liuius. Exposer, Narrer, Raconter.
    \
        Verbis aliquid exequi. Cic. Dire.

    Dictionarium latinogallicum > exequor

  • 12 obprobro

    opprō̆bro ( obp-), no perf., ātum, 1, v. a. [ob-probrum], to reproach, taunt, upbraid (ante- and post-class.;

    syn.: vitupero, objurgo, reprehendo): opprobrare, probrum obicere,

    Fest. p. 187 Müll.:

    egone id exprobrem, qui mihimet cupio id opprobrarier?

    Plaut. Most. 1, 3, 143:

    rus alicui,

    id. Truc. 2, 2, 25:

    adversariis,

    Gell. 17, 1, 11:

    mollities cuidam opprobrata acerbe,

    id. 3, 5 in lemm.

    Lewis & Short latin dictionary > obprobro

  • 13 opprobro

    opprō̆bro ( obp-), no perf., ātum, 1, v. a. [ob-probrum], to reproach, taunt, upbraid (ante- and post-class.;

    syn.: vitupero, objurgo, reprehendo): opprobrare, probrum obicere,

    Fest. p. 187 Müll.:

    egone id exprobrem, qui mihimet cupio id opprobrarier?

    Plaut. Most. 1, 3, 143:

    rus alicui,

    id. Truc. 2, 2, 25:

    adversariis,

    Gell. 17, 1, 11:

    mollities cuidam opprobrata acerbe,

    id. 3, 5 in lemm.

    Lewis & Short latin dictionary > opprobro

  • 14 exprobro

    ex-probro, āvī, ātum, āre [ probrum ]
    укорять, упрекать (alicui aliquid L, QC, O, Su или de aliquā re Nep); попрекать, тоном укоризны рассказывать ( sua merita cicatricesque acceptas L)

    Латинско-русский словарь > exprobro

  • 15 objecto

    āvī, ātum, āre [intens. к objicio ]
    1) бросать навстречу, устремлять вперёд (caput periclis V; se hostium telis L)
    3) причинять, вызывать ( moras O)
    4) жертвовать, отдавать ( animam pro cunctis V)
    5) упрекать, укорять, обвинять (o. alicui probrum C; o. alicui aliquid fecisse L)

    Латинско-русский словарь > objecto

  • 16 objicio

    jēcī, jectum, ere [ ob + jacio ]
    1) бросать вперёд, устремлять (pedĭtes hosti QC; se telis hostium C); выставлять вперёд, держать перед собой, протягивать ( scutum L)
    2) бросать ( cibum canibus PM); обрекать (captīvos bestiis Sl; aliquem morti C)
    3) захлопывать (fores L; portam V)
    5) приставлять (manum ad ōs C, QC); подносить ( vinum naribus Pl)
    6) противопоставлять, ставить или использовать в качестве преграды ( Alpes Germanorum gentibus L)
    7) набрасывать, расстилать (в целях сокрытия) (nubem oculis O; noctem peccatis H; caliginem mentibus Sen)
    10) возражать, выдвигать (в качестве возражения) ( aliquid adversario C)
    11) причинять, внушать, нагонять ( animo terrorem L); вселять ( alicui spem L)
    alicui errorem o. C — обманывать (морочить) кого-л.
    12) давать, доставлять (animo delenimentum L); ниспосылать ( sortem alicui H)
    13)
    а) упрекать, укорять, винить (alicui aliquid или de aliquā re, de aliquo, реже aliquid in aliquem C etc.)
    o. ut probrum alicui, quod... C — вменить кому-л. в позорную вину то, что..
    б)
    objecta, orum Oупрёки
    14) pass. objĭci возникать ( difficultates objectae Sl); появляться, предстать ( oculis V)

    Латинско-русский словарь > objicio

  • 17 opprobro

    —, —, āre [ ob + probrum ]
    упрекать, попрекать, бранить (alicui aliquid Pl, AG)

    Латинско-русский словарь > opprobro

  • 18 appello [2]

    2. ap-pello (ad-pello), pulī, pulsum, ere, heran-, hintreiben, -bewegen, -bringen, I) im allg.: A) eig.: alqm ad arbitrum, Plaut.: corpus ad templum, heranfliegen, Lucr.: armentum ad aquam, Varr.: turres ad opera Caesaris, Caes.: postquam paulo appulit unda (corpus), ein wenig herangetrieben, nahe gebracht, Ov. – B) übtr.: a) animum od. mentem ad alqd, den Geist, seinen Sinn auf etw. richten, animum ad scribendum, Ter., ad uxorem, Ter.: mentem ad philosophiam, Cic. – b) alqm ad alqd, jmd. in eine Lage bringen, zu etw. bringen, ad probrum, damnum, flagitium, Plaut.: ad mortem, Plaut. – II) insbes., als t. t. in der Schifferspr., irgendwo hintreiben, landen, a) tr.: α) navem u. dgl., zB. scaphas, Curt.: lintres, Tac.: contis navigia, Curt.: navem ad ripam, Cic.: classem ad Delum, Cic.: classem in insulam, Liv.: classem Emporias in urbem sociorum, Liv.: classem tuto, Liv.: navigia litori, Curt.: im Bilde, tamquam ad aliquem libidinis scopulum, sic tuam mentem ad philosophiam appulisti, hast dich der Ph. furchtsam, wie einer Klippe für deine Begierde (Lernbegierde), genähert, Cic.: nec tuas umquam rationes ad eos scopulos appulisses, ad quos etc., Cic. – β) poet., alqm: hinc me digressum vestris Deus appulit oris, Verg. – b) pass., appelli, u. zwar: α) v. Schiffe, navis appellitur ad villam, Cic.: classe ad Euboeam appulsā, Nep.: classis Punica litori appulsa est, Liv.: appellitur navis Syracusas, Cic.: classis Romana cum appulsa Pompeios esset, Liv. – β) v. Seefahrern, alios ad Siciliam appulsos esse, Cic.: appelli ripae, Vell., litori, Tac.: Libyae litoribus, Pan. vet.: Partiz. subst., appulsi, die Gestrandeten, Gelandeten, Mela 1, 19, 10 (1. § 106). – c) refl. appellere: α) von Seefahrern, Regium onerariā nave, Suet.: in portum classe, Liv. – gew. bl. appellere, wie: hinc vel illinc, Tac.: huc, Hor.: ad eum locum, Caes.: ad insulam, Liv.: a transmarina peregrinatione ad litus idem, Quint.: hortantes, ut appelleret, Suet. – β) vom Schiffe, tres biremes appulere, Tac.: Alexandrina navis Dertosam appulit, Suet.: sola Germanici triremis Chaucorum terram appulit, Tac.

    lateinisch-deutsches > appello [2]

  • 19 assum [1]

    1. as-sum (ad-sum), affuī (adfuī), adesse, u. dazu afforem (adforem) = affutūrus (adfutūrus) essem, affore (adfore) = affutūrum esse, anwesend-, zugegen sein, dasein (Ggstz. abesse), zuw. auch herzukommend dasein = erscheinen, sich einstellen, I) im allg.: a) v. Pers.: α) mit dem Körper, absol., ades u. adesdum, sei da = bleib da, Komik. (s. Spengel Ter. Andr. 29): heri, cum non adessetis, Cic.: omnes, qui aderant, alle Anwesenden, Caes.: cum hostes adessent, anrückten, Liv. – m. Ang. wie? assum praesens praesenti tibi, Plaut.: adest praesens vir singulari virtute, M. Bibulus, Cic.: praesto etiam assum, Acc. fr.: sed ubi est frater? Ch. praesto adest, Ter.: fit enim nescio qui, ut quasi coram adesse videare, cum scribo aliquid ad te, Cic.: ibi tum filius cum illis unā aderat frequens, Ter. – m. Ang. wo? sed hic num quis adest? Plaut.: iam ego inibi adero, Pompon. com. fr.: iam hic adero, gleich bin ich wieder da, Ter.: u. so prius ego tuā opinione hic adero, Plaut.: domi assitis facite, Ter.: assum apud te, genitor, Acc. fr.: apud te assum Sosia idem, Plaut.: mane ad portam adesse, Cic.: in tabernaculo, Plaut.: in foro, Liv.: ante oculos, Verg.: portis (Dat.), Verg.: m. Abl. od. Genet. loc., Amphipoli, Brundisi, Liv.; vgl. Weißenb. Liv. 45, 28, 8. – m. Ang. woher? u. auf welchem Wege? hi ex Africa iam affuturi videntur, Cic.: adsum atque advenio Acheronte vix viā altā atque arduā per speluncas saxis structas, Enn. fr.: Galli per dumos aderant, Verg. – mit Ang. wohin? huc ades, o formose puer, komm hierher, Verg.: quaeritis, quare huc assim, Ov.: primā face cubiculum tuum adero, werde ich in deinem Gemach erscheinen, Apul. met. 2, 10: u. so ibid. 5, 5 in. – β) mit dem Geiste, in der Formel adesse animo od. (v. mehreren) animis, mit dem Geiste zugegen sein, sowohl um gehörig aufzumerken, ades animo, Ter., od. bl. ades, Plaut., gib acht! (s. Brix Plaut. Men. 643): eum non affuisse animo, Cic.: adestote omnes animis, Cic.: adeste aequo animo! schenkt ein geneigtes Gehör! Ter. (s. Spengel Ter. Andr. prol. 24). – als auch um die Geistesgegenwart, den Mut nicht zu verlieren, gefaßt sein, ruhig sein, ades animo et omitte timorem, Scipio, Cic.: quam ob rem adeste animis, iudices, et timorem, si quem habetis, deponite, Cic. – b) v. Lebl., bes. v. körperl., geistigen u. zeitlichen Zuständen u. Verhältnissen, dasein, vorhanden sein, zur Hand sein, zu Gebote stehen, zuw. auch im Anzuge sein, bevorstehen, sich zeigen, frumentum conferri, comportari, adesse dicere, Caes.: largitur in servos, quantum aderat pecuniae, Tac.: ubi vis, dona tibi adsunt a Phaedria, kommen dir, Ter. – tanti aderant vesicae et viscerum (al. torminum) morbi, ut etc., Cic.: etiamsi certa pestis adesset, (se) mansurum potius, quam etc., Sall. – isto bono utare, dum adsit, cum absit, ne requiras, Cic.: corpore nihil nisi praesens et quod adest sentire possumus, Cic.: illis robur aetatis affuerat, Tac.: vim affore verbo crediderat, Verg. – assunt multa eius rei exempla, Quint.: adest ingens seditio, ingens certamen, Liv.: si iam adest vitae meae finis, Curt.: adesse supremam horam, Curt.: vesper adest, Catull.: aderat iudicio dies, Liv.: adesse Romanis ultimum diem, Liv.: nunc adest occasio bene facta cumulare, Plaut.: nunc probrum atque partitudo prope adest, ut fiat palam, Plaut.: aderit tempus od. dies, cum etc., es wird die Zeit kommen, wo usw., Acc. tr. u. Komik. (s. Ribbeck Coroll. ad Tragic. Fragm. p. LVIII sq.): u. so bl. prope adest, cum etc., bald kommt die Zeit, wo usw., Komik. (s. Spengel Ter. Andr. 152).

    II) in bestimmter Absicht dasein, erscheinen, zugegen sein, auf dem Platze sein, bei der Hand sein, nahe sein u. in bestimmter Absicht erscheinen, sich einstellen, a) übh.: α) v. Menschen: primum me ipsum vigilare, adesse, Cic.: ipse dux hostium suis aderat atque eos hortabatur, Caes. – m. Ang. wo? od. wobei? oft zugl. m. Ang. als wer? durch Adjj. od. Substst., Caesar ubique aderat, Vell.: nunc ultro ad cineres et ossa parentis assumus, Verg.: in agmine modo in primis modo in postremis aderat, Sall.: in operibus, in agmine atque ad vigilias multus (fleißig) adesse, Sall.: egomet in agmine, in proelio consultor idem et socius periculi vobiscum adero, Sall.: in eo cornu non Poetelius solus, sed Sulpicius etiam hortator affuerat, Liv. (vgl. suus cuique animus memor ignominiae adhortator aderat, Liv.). – u. (als Feind) m. Angabe gegen wen? adversus hostes, Sall.: in semisomnos barbaros, Tac. – m. Ang. wie gestimmt? durch Adjj., iam omnes feroces aderant, Sall.: Numidae infensi adesse atque instare, Sall.: Masinissa dies noctesque infestus aderat, Liv. – m. Ang. des Zweckes wozu? durch ad m. Akk., nunc ades ad parendum vel ad imperandum potius, stell dich, um Order zu parieren oder vielmehr um Order zu erhalten, Cic.: adsint tempori (zur rechten Zeit) ad metendum, Gell.: adesse ad magnitudinem beneficiorum, zum Empfang so großer Wohltaten gleich bei der Hand sein, Tac. – od. durch Infin., non Teucros delere aderam, Sil. 9, 532. – u. unpers. (vgl. πάρεστί μοι), aderit cognoscere, man wird erkennen können, Avien. progn. 80. – β) v. der Gottheit, adsis placidusque iuves, Verg.: m. Ang. wie? als wer? adsis favens, Verg.: sui sceleris ultores adesse deos, Curt. – m. Ang. wem? durch Dat., origini Romanae, rebus Romanis, sich gnädig zeigen, förderlich sein, unser »sein mit« usw., Liv.: querelis nostris, armis (nostris), unserer Kl., unserer W. sich annehmen, Liv.: si fortuna coeptis affuerit, hold ist, Tac.: fortunam et deos et numen Othonis adesse consiliis, adfore conatibus testabantur, Tac. – b) als Teilnehmer, Zeuge, Zuschauer zugegen sein, erscheinen, einer Sache beiwohnen, an etw. teilnehmen, bei etw. mitwirken, m. Ang. wo? od. wobei? ad suffragium, Cic.: in senatu, Cic.: in hac re, Ter.: in magnis rebus, Nep.: in pariundo, Ter. Andr. 771: durch Dat., comitiis, Cic.: pugnae, Liv.: omnibus periculis, Nep.: colloquio, Lic.: convivio, spectaculo, Suet.: eorum recitationibus, Plin. ep.: cur istuc vadimonio assum? Nov. fr. – absol., is dies, quo me adesse iusserat, Cic.: quasi nusquam adfueris (verst. in pariundo), Tert.: nec adfuisse usque Philippum, Curt.: ut paene liberum sit senatori non adesse, zu kommen und nicht zu kommen, Cic.: ille nec iratos sensit adesse deos, Ov. – u. in der publiz. Formel adesse scribendo senatus consulto od. decreto, bei Abfassung eines Senatsbeschlusses zugegen sein, Cic.: u. bl. adesse scribendo, SC. b. Cic. – c) als Berater, als Beistand einer Pers. od. Sache zur Seite stehen, beistehen, jmds. od. einer Sache sich annehmen (Ggstz. abesse, deesse, s. Oudend. Schol. ad Cic. ep. p. 66), semper absenti Deiotaro, Cic.: alcis rebus, Cic.: intercessioni, Liv.: ego apud consulem deprecator defensorque vobis adero, Liv.: alci (einem Richter od. Fürsten) adesse in consilio, Cic. u. Nep. – So namentl. v. Rechtsbeistande, als Verteidiger, Vertreter erscheinen, sich jmds. od. einer Sache als Vertreter annehmen, jmd. od. eine Sache vertreten, ius qui profitebitur, adsit, Ov.: volo ego adesse hic advocatos nobis in turba hac, Ter.: u. so adesse Quinctio, amicis, Cic.: partibus, Plin. ep.: tali causae, Quint.: ei sententiae, Plin. – m. Ang. wozu? durch ad m. Akk., ad hanc rem, Ter.: ad defendendam causam, Ter.: ad rem agendam, Cael. fr. b. Quint. – m. Ang. wo? durch in m. Abl., in iudicio, Cic.: in foro, Liv. – m. Ang. in welcher Sache? durch in m. Abl., in hac causa, Cic.: u. (bildl.) in sua causa omnium libertati, Liv. – m. Ang. gegen wen? contra Satrium, Cic.: adversus privatum intemperantius, Suet. – d) als Angeklagter od. Ankläger vor Gericht erscheinen, α) als Angeklagter, sich stellen, adesse iuberi, Cic.: Amphipoli (zu A.) adesse iuberi, Liv.: u. alqm Amphipoli adesse iubere, Liv.: adesse ad iudicium, Cic. – β) als Ankläger, adesse in iudicio, Cic. Verr. 4, 113 (vgl. no. c): citatus accusator M. Pacilius nescio quo casu non respondit, non adfuit, Cic. Verr. 2, 98. – / Archaist. Konj. Präs. adsiem, Verg. catal. 5, 6: adsies, Prud. perist. 2, 569: adsiet, Plaut. asin. 415; Pseud. 924 u. 1114. Ter. adelph. 619. Cato r. r. 141, 4: adsient, Corp. inscr. Lat. 1, 198, 32. Ter. Phorm. 313. – arch. Konj. Imperf. adesent = adessent, Corp. inscr. Lat. 1, 196, 6. – arch. Fut. adessint = aderunt, Corp. inscr. Lat. 1, 198, 63. – arch. Perf. arfuerunt = adfuerunt, Corp. inscr. Lat. 1, 196, 2. – archaist. Infin. Perf. arfuisse (= adfuisse), SC. de Bacch. im Corp. inscr. Lat. 1, 196. lin. 21.

    lateinisch-deutsches > assum [1]

  • 20 censorius

    cēnsōrius, a, um (censor), I) zum Zensor gehörig, zensorisch, zuw. auch = sittenrichterlich, tabulae, die Zensorkontrollen, Cic.: lex, der öffentliche Pachtkontrakt der Bauten od. der Staatseinkünfte, Cic. (sonst auch locatio c., Cic.), zuw. auch die Zensorverordnung (über Volkseinteilung, Abgaben, Staatsbauten usw.), Cic. u. Varr. r. r.: animadversio, Cic.: nota, Liv.; vgl. censoriae severitatis nota, Cic.: notiones censoriae, Gell. – opus c., a) eine Handlung, ein Vergehen, die od. das der Ahndung des Zensors verfällt, Cic. u. Suet. (wofür probrum cens. b. Plin.): opus c. facere, dergl. begehen, Gell. – b) die Zensorstrafe selbst, Col. 12. praef. § 10. – homo censorius, ein Mann, der Zensor gewesen, Cic.: Cato Censorius, Plin. u. Quint. – II) übtr.: a) streng prüfend, -richtend, kritisierend, versus virgulā quādam censoriā notare, Quint. 1, 4, 3: alqm censoria docti lima momordit Secundi, Mart. 5, 80, 12: censoria illa atque divina manus. Arnob. 5, 23. – b) sich in den Grenzen des Anstandes haltend, streng sittlich,risus, Macr. sat. 2, 2, 16: mater familias, ibid. 7, 1, 2.

    lateinisch-deutsches > censorius

См. также в других словарях:

  • Probrum — (lat.), 1) schimpfliche That; 2) Schimpf, Beschimpfung. Daher Probrosität, Schimpflichkeit, Schändlichkeit …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Probrum — Probrum, lat., Schmach; Probrosität, Schändlichkeit …   Herders Conversations-Lexikon

  • probrum — index discredit, infamy, reproach Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • opprobre — [ ɔprɔbr ] n. m. • 1120; lat. opprobrium, de probrum « action honteuse » ♦ Littér. 1 ♦ Ce qui humilie, mortifie à l extrême d une manière éclatante et publique. ⇒ déshonneur, 2. flétrissure, honte, ignominie. Accabler, couvrir qqn d opprobre.… …   Encyclopédie Universelle

  • parole — I. Parole, Verbum, Dictio, Dictum, Oratio, Locutio, Allocutio, Sermo, Vox. La parole d un autre, Oratio aliena. Parole ou escriture diligemment composée, par laquelle on entend prouvoir à l asseurance de quelque chose, Cautio. Parole qui… …   Thresor de la langue françoyse

  • Arbeit — 1. Angefangene Arbeit ist halb gethan. Frz.: Besogne commencée est à moitié faite. – Besogne qui plaît est à moitié faite. 2. An der Arbeit erkennt man den guten Arbeiter. (Lit.) Frz.: A l ouvrage on connaît l ouvrier. 3. An gethane Arbeit denkt… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • Exprobrate — Ex pro*brate, v. t. [L. exprobratus, p. p. of exprobrare; ex out + probrum a shameful or disgraceful act.] To charge upon with reproach; to upbraid. [R.] Sir T. Browne. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Opprobrium — Op*pro bri*um, n. [L., fr. ob (see {Ob }) + probrum reproach, disgrace.] A state of disgrace; infamy; reproach mingled with contempt; odium[3]. [1913 Webster+PJC] 2. Abusive language. [1913 Webster] Being both dramatic author and dramatic… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • opprobrium — noun Etymology: Latin, from opprobrare to reproach, from ob in the way of + probrum reproach; akin to Latin pro forward and to Latin ferre to carry, bring more at ob , for, bear Date: 1656 1. something that brings disgrace 2. a. public disgrace… …   New Collegiate Dictionary

  • Roman censor — A Censor was a magistrate of high rank in the ancient Roman Republic. This position (called censura) was responsible for maintaining the census, supervising public morality, and overseeing certain aspects of the government s finances.The censors… …   Wikipedia

  • Improperien — Die Kreuzigung, Ikone im Kloster Stavronikita auf dem Berg Athos Die Improperien oder Heilandsklagen (von lat. probrum: Vorwurf, Schelte) gehören seit dem frühen Mittelalter zur kirchlichen Feier vom Leiden und Sterben Christi am Karfreitag. Sie… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»