Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

prima

  • 1 prima

    prima prima luce на рассвете

    Латинско-русский словарь > prima

  • 2 prima

    prīmus, a, um, adj. sup. [obsol. prep. pri (prei); whence also prior, priscus; cf.: privus, privo, etc., and v. pro], the first, first (properly only when three or more are referred to. The first, as opp. to the second, is prior;

    but primus is rarely used for prior,

    Cic. Sest. 19, 44 al.).
    I.
    In gen.:

    qui primus vulnus dicitur obligavisse,

    Cic. N. D. 3, 22, 57:

    primus sentio mala nostra: primus rescisco omnia: Primus porro obnuntio,

    Ter. Ad. 4, 2, 7:

    verum primum: verum igitur et extremum,

    Cic. Off. 3, 6, 27:

    primae litterae,

    id. Att. 9, 6, 5:

    primus inter homines nobilissimos,

    id. Sest. 3, 6:

    primi ex omnibus philosophis,

    id. Fin. 4, 7, 17:

    primus Graeciae in Thraciam introiit,

    Nep. Alcib. 7, 4:

    primus de mille fuisses,

    Ov. H. 17, 105:

    in primis,

    among the first, in the foremost ranks, Nep. Paus. 5, 3:

    in primis stetit,

    id. Epam. 10, 3:

    in primis pugnantes,

    Sall. C. 60, 6: leonem primus, aut in primis ferire, id. J. 6, 1: utque pedum primis infans vestigia plantis institerat (= ut primum, etc., poet.), Verg. A. 11, 573:

    primus post eos quos poëtae tradiderunt movisse aliqua circa rhetoricen Empedocles dicitur (= secundus or proximus ab iis),

    Quint. 3, 1, 8.—
    II.
    In partic.
    A.
    In time or place, first, fore, foremost, the first part; sometimes to be translated, the end, extremity, etc.:

    in primā provinciā,

    at the entrance of the province, Cic. Fam. 3, 6, 2:

    digitus,

    the tip of the finger, Cat. 2, 3:

    dentes,

    the front teeth, Plin. 19, 2, 11, § 35:

    ranis prima lingua cohaeret,

    the end of the tongue, id. 11, 37, 65, § 172:

    primā statim nocte,

    at the beginning of the night, Col. 10, 190:

    sol,

    i. e. the rising sun, Verg. A. 6, 255:

    luna,

    i. e. the new moon, Plin. 2, 13, 10, § 56.—With quisque, the first possible, the very first:

    primo quoque tempore,

    at the very first opportunity, Cic. Fam. 13, 57, 1:

    primo quoque die,

    id. Phil. 8, 11, 33:

    me tibi primum quidque concedente,

    id. Ac. 2, 16, 49:

    fluit voluptas et prima quaeque avolat,

    id. Fin. 2, 32, 106.— Subst.: prīma, ōrum, n., the first part, the beginning:

    quod bellum, si prima satis prospera fuissent,

    Liv. 8, 3.—Of the first principles or elements of things, Lucr. 4, 186:

    prima consiliorum (for prima consilia),

    Tac. H. 2, 11: a primo, from the beginning, at first:

    multum improbiores sunt quam a primo credidi,

    Plaut. Most. 3, 2, 139; Ter. Phorm. 4, 2, 14; 4, 3, 37:

    in illā pro Ctesiphonte oratione submissius a primo: deinde pressius,

    Cic. Or. 8, 26:

    suam vim retinere a primo ad extremum,

    id. Fin. 4, 13, 32:

    hoc a primo cogitavit,

    id. Att. 8, 11, 2; id. Phil. 2, 30, 75 Halm ad loc.:

    id a primo rectissime dicitur,

    id. Fin. 3, 9, 32 Madv. ad loc.: in primo, in front, before, in the beginning, first:

    equites in primo late ire jubet,

    in the van, Sall. J. 68, 4:

    qui numerus in primo viget, jacet in extremo,

    Cic. Or. 64, 215. —
    B.
    First in rank or station, chief, principal, most excellent, eminent, distinguished, noble (cf.:

    princeps, primores): evocat ad se Massiliensium quindecim primos,

    Caes. B. C. 1, 35:

    sui municipii facile primus,

    Cic. Rosc. Am. 6, 15:

    homo,

    id. Verr. 2, 4, 17, § 37:

    primis urbis placuisse,

    Hor. Ep. 1, 20, 23:

    juvenum primi,

    Verg. A. 9, 785:

    est genus hominum, qui esse primos se omnium rerum volunt Nec sunt,

    Ter. Eun. 2, 2, 17:

    quia sum apud te primus,

    I am the first in your favor, id. ib. 1, 2, 10:

    primus humani generis,

    Sil. 17, 255:

    urbem Italiae primam,

    Petr. 116:

    praedium,

    Cato, R. R. 1:

    suavia prima habere,

    to give the first place to, think the most of, Ter. Heaut. 5, 2, 9:

    otium atque divitiae, quae prima mortales putant,

    Sall. C. 36, 4:

    cura,

    a chief part, Plin. 5, 25, 21, § 88.—Also, most conspicuous, chief, in a bad sense:

    peccatores, quorum primus ego sum,

    Vulg. 1 Tim. 1, 15:

    primas partes, or primas agere,

    to play the first part, to occupy the first rank, Ter. Phorm. prol. 27:

    primas in causis agebat Hortensius,

    Cic. Brut. 90, 308; 47: primas dare, to give the first place, ascribe the greatest importance to a thing:

    actioni primas dedisse Demosthenes dicitur, cum rogaretur, quid in dicendo esset primum: huic secundas, huic tertias,

    Cic. de Or. 3, 56, 213: primas deferre, to transfer the first or principal part:

    amoris erga me tibi primas defero,

    i. e. I assign to you the first rank among those who love me, id. Att. 1, 17, 5: primas concedere, to yield the first place:

    si Allienus tibi primas in dicendo partes concesserit,

    id. Div. in Caecil. 15, 49:

    primas tenere,

    to play the first part, be the best, id. Brut. 95, 327: cum primis, and in primis (also written in one word, impri-mis), with or among the first, chiefly, especially, principally, particularly:

    homo domi suae cum primis locuples,

    Cic. Verr. 2, 2, 28, § 69:

    in primis lautus eques,

    Nep. Att. 13, 1:

    oppidum in primis Siciliae clarum,

    Cic. Verr. 2, 2, 35, § 86:

    homo in primis improbissimus,

    id. ib. 2, 3, 27, §

    68: vir magnus in primis,

    id. N. D. 1, 43, 120:

    in primis hoc a se animadversum esse dicebat,

    id. de Or. 3, 5, 17:

    in primis nobis sermo de te fuit,

    id. Att. 5, 1, 3:

    in primis... dein,

    first, in the first place, Sall. J. 26, 3. —Hence, adv., primo and primum; also, ante- and post-class. and very rare, prime and primiter (the form primo is usually limited to that which is strictly first in time; primum in enumerations of contemporary facts, things, or arguments, where the order is at the speaker's choice; cf. Krebs, Antibarb. p. 920 sq.).
    A. 1.
    In gen.:

    aedes primo ruere rebamur,

    Plaut. Am. 5, 1, 42:

    neque credebam primo mihimet Sosiae,

    id. ib. 2, 1, 50; Cic. Verr. 2, 1, 9, § 26:

    primo non accredidit,

    Nep. Dat. 3, 4:

    Themistocles solus primo profectus est,

    id. Them. 6, 5:

    contemptus est primo a tyrannis,

    id. Thras. 2, 2; id. Ham. 2, 2.—
    2.
    With dein, deinde, inde, post, postea, mox, denique, nunc:

    primo Stoicorum more agamus, deinde nostro instituto vagabimur,

    Cic. Tusc. 3, 6, 13:

    primo pecuniae, dein imperii cupido crevit,

    Sall. C. 10, 3:

    primo... deinde... tum... tum,

    Cic. Fin. 1, 16, 50:

    primo... deinde,

    Liv. 1, 27; Curt. 3, 12, 6; 4, 16, 21; 9, 10, 11:

    primo abstinentiā utendum: deinde danda, etc.,

    Cels. 5, 26, 34:

    primo... inde,... hinc,

    Liv. 30, 11, 6:

    haec primo paulatim crescere: post, etc.,

    Sall. C. 10, 6:

    dissuadente primo Vercingetorige, post concedente,

    Caes. B. G. 7, 15:

    primo... postea... postremo, etc.,

    Liv. 26, 39:

    primo... mox,

    id. 1, 50:

    primo... mox deinde,

    Just. 1, 3:

    primo negitare, denique saepius fatigatus, etc.,

    Sall. J. 111, 2:

    neque illi credebam primo, nunc vero palam est,

    Ter. Hec. 4, 4, 91.—
    3.
    (Mostly post-Aug. for primum.) With iterum, rursus, secundo:

    primo... iterum,

    Liv. 2, 51:

    primo... rursus,

    Suet. Aug. 17:

    primo... secundo,

    Phaedr. 4, 10, 16.—
    B. 1.
    In enumerations, with a foll. deinde, tum:

    Caesar primum suo, deinde omnium e conspectu remotis equis,

    Caes. B. G. 1, 25:

    primum... deinde... deinde,

    Cic. Verr. 2, 2, 58, § 143:

    primum... deinde... tum... postremo,

    id. N. D. 2, 1, 3:

    primum... deinde... praeterea... postremo,

    id. Div. 2, 56, 116:

    primum... tum... deinde... post... tum... deinde....,

    id. Fin. 5, 23, 65; id. Font. 14, 31; cf.:

    primum... secundo loco... deinde... tum,

    id. Leg. 1, 13, 35; id. Inv. 2, 27, 79; Curt. 3, 6, 16; 8, 10, 9; Liv. 1, 28; Nep. Them. 2, 3; id. Epam. 1, 3:

    primum... subinde,

    Hor. Ep. 1, 8, 15:

    primum... mox,

    id. ib. 2, 2, 93.—
    2.
    Without other adverbs.
    (α).
    In gen.:

    quaerenda pecunia primum est,

    Hor. Ep. 1, 1, 53:

    te Quicumque primum Produxit,

    id. C. 2, 13, 2; id. S. 2, 3, 41.—
    (β).
    Strengthened with omnium, first of all, Plaut. Truc. 4, 3, 13:

    primum omnium ego ipse vigilo,

    Cic. Cat. 2, 9, 19.—
    3.
    With ut, ubi, simulac, cum.
    (α).
    Ut primum, ubi primum, simul ac primum, cum primum, as soon as ever, as soon as:

    ut primum potestas data est augendae dignitatis tuae, etc.,

    Cic. Fam. 10, 13, 1:

    ubi primum potuit, istum reliquit,

    id. Verr. 2, 2, 20, § 48:

    simul ac primum niti possunt, etc.,

    id. N. D. 2, 48, 124:

    tum affuerat, cum primum dati sunt judices,

    id. Verr. 2, 2, 23, § 57.—
    (β).
    Nunc primum, now first, now for the first time (cf.: nunc demum, now at last):

    post illa nunc primum audio, Quid illo sit factum,

    Ter. And. 5, 4, 33.—
    (γ).
    With dum (also by Plaut. joined in one word, pri-mumdum), in the first place, first (anteclass.):

    primum dum, si falso insimulas, etc. Iterum si id verum est, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 3, 26:

    omnium primumdum haed aedes jam face occlusae sicut,

    id. Most. 2, 1, 53; 1, 2, 39; id. Capt. 1, 2, 57:

    primum dum omnium male dictitatur tibi vulgo in sermonibus,

    id. Trin. 1, 2, 61.—
    (δ).
    With adv. or other expression of time, for the first time:

    hodie primum ire in ganeum,

    Plaut. As. 5, 2, 37:

    quo die primum convocati su mus,

    Cic. Phil. 5, 11, 30.—
    * C.
    prīmē, es pecially: fabula prime proba, Naev. ap. Charis. p. 188 P.; cf. Prisc. p. 603 P.—
    D.
    prīmĭter, at first, first of all (ante- and post-class.): eripis primiter dapes, Pompon. ap. Non. 154, 26; Inscr. (of the beginning of the third century of Christ) Lab. Epigr. Lat. Scop. in Egitto.

    Lewis & Short latin dictionary > prima

  • 3 Prima facie

    "По первому виду", на первый взгляд.
    ...лондонская пресса признает, что заключения высших юридических авторитетов по обе стороны Атлантического океана так противоречивы и с такой видимостью справедливости могут быть приведены в подтверждение как утвердительного, так и отрицательного ответа, что, во всяком случае prima facie, вопрос решается в пользу "Сан-Джасинто". (К. Маркс, Известие о деле "Трента" и впечатление, произведенное им в Лондоне.)
    ...то и другое, понятие о вещи и ее действительность, движутся вместе, подобно двум асимптотам, постоянно приближаясь друг к другу, однако никогда не совпадая. Это различие между обоими именно и есть то различие, в силу которого понятие не есть прямо и непосредственно действительность, а действительность не есть непосредственно понятие этой самой действительности. По той причине, что понятие имеет свою сущностную природу, что оно, следовательно, не совпадает прямо и prima facie с действительностью, из которой только оно и может быть выведено, по этой причине оно всегда все же больше, чем фикция. (Ф. Энгельс - Конраду Шмидту, 12.III 1895.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Prima facie

  • 4 Prima est haec ultio, quod se judice nemo nocens absolvitur

    Первое наказание для виновного заключается в том, что он не может оправдаться перед собственным судом.
    Ювенал, "Сатиры", XIII, 2.
    Аполлодору привиделось во сне, будто скифы сдирают с него кожу и варят его в котле, а сердце его при этом приговаривает: "это я причина всех этих зол". Эпикур говорил, что злодеям нигде нельзя укрыться, так как они не могут уйти от собственной совести... Prima est haec ultio, quod se judice nemo nocens absolvitur. (Мишель Монтень, О совести.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Prima est haec ultio, quod se judice nemo nocens absolvitur

  • 5 prima facie

       a primera vista
       ◘ El asunto me parece difícil prima facie.

    Locuciones latinas > prima facie

  • 6 Prima facie

    At first sight; on the face of it. (in law, an obvious case that requires no further proof)

    Latin Quotes (Latin to English) > Prima facie

  • 7 prima luce

       al amanecer

    Locuciones latinas > prima luce

  • 8 Amōrem canat aetas prima

    Пусть юность поет о любви.
    Проперций, "Элегии", II, 10, 7:
    Áetas príma canát Venerés, extréma tumúltus
    "Пусть юность воспевает любовь, зрелый возраст - боевое смятение" (т. е. воинские дела).
    И, первой нежностью томима,
    Мне муза пела, пела вновь
    Все про любовь, да про любовь. (А. С. Пушкин, Евгений Онегин, VIII (пропущенные строфы), строфа IV.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Amōrem canat aetas prima

  • 9 Áetas príma canát Venerés, extréma tumúltus

    Ранний возраст пусть поет любовь, поздний - боевое смятение.
    А. С. Пушкин, эпиграф к сборнику стихотворений (Спб., 1826).

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Áetas príma canát Venerés, extréma tumúltus

  • 10 Causa prima

    филос.
    Первая причина, первопричина.
    Если бюрократия, с одной стороны, есть воплощение грубого материализма, то, с другой стороны, она обнаруживает свой столь же грубый спиритуализм в том, что хочет все сотворить, т. е. что возводит волю в causa prima, ибо ее существование находит свое выражение лишь в деятельности, содержание для которой бюрократия получает извне. (К. Маркс, К критике гегелевской философии права.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Causa prima

  • 11 ordia prima

    ōrdia prīma = primordia, Lucr. 4, 28.

    lateinisch-deutsches > ordia prima

  • 12 ordia prima

    ōrdia prīma = primordia, Lucr. 4, 28.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ordia prima

  • 13 ordia prima

    ordĭa prīma, for primordia, Lucr. 4, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > ordia prima

  • 14 INTENTIO PRIMA

    first intention - первая интеция, первичный смысл; вещь рассматривается в соответствии с первичным смыслом, когда она рассматривается в соответствии с тем, что свойственно ей как вещи; это может происходить путем простого акта мышления, благодаря которому известно, что вещь есть, или путем сложного акта, посредством которого может быть познана некоторая истина, как например, что человек - это животное существо. Оккам определял понятия первых интенций как ментальные имена, которые естественно обозначают внешние единичные вещи (которые не являются знаками) и которые могут быть субъектами или предикатами суждений.

    Латинские философские термины > INTENTIO PRIMA

  • 15 SUBSTANTIA PRIMA

    first substance - первая субстанция; то, что не существует в предмете, но может быть категорией предмета, отдельно существующие вещи, например, Сократ.

    Латинские философские термины > SUBSTANTIA PRIMA

  • 16 A prima facie

    На первый взгляд; по первому впечатлению.

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > A prima facie

  • 17 Audiātur et prima pars

    Следует выслушать и первую сторону.
    Парафраза, см. Audiātur et altera pars

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Audiātur et prima pars

  • 18 A prima facie

    на первый взгляд

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > A prima facie

  • 19 Olim habeas eorum pecuniam, numquam eam reddis: prima regula quaesitus

    Once you have their money, you never give it back: the 1st rule of acquisiton

    Latin Quotes (Latin to English) > Olim habeas eorum pecuniam, numquam eam reddis: prima regula quaesitus

  • 20 INTENTIO PRIMA (FIRST INTENTION)

    первая интеция, первичный смысл; вещь рассматривается в соответствии с первичным смыслом, когда она рассматривается в соответствии с тем, что свойственно ей как вещи. Это может происходить путем простого акта мышления, благодаря которому известно, что вещь есть, или путем сложного акта, посредством которого может быть познана некоторая истина, как, например, что человек - это животное существо. По Дунсу Скоту, первичная интенция направляет внимание на определенные объекты конкретной человеческой деятельности. У. Оккам определил первую интенцию как имена, выполняющие роль суппозиций, замещающих имена сущих вещей, которые могут быть субъектами или предикатами суждений. Когда мы говорим «человек бежит», то слова выражают реальное состояние дел.

    Латинский словарь средневековых философских терминов > INTENTIO PRIMA (FIRST INTENTION)

См. также в других словарях:

  • prima (1) — {{hw}}{{prima (1)}{{/hw}}A avv. 1 Nel tempo anteriore, in precedenza, per l addietro: l ho conosciuto molto prima | Le cose, le usanze di –p, di una volta, di un tempo | Prima o poi, una volta o l altra; CONTR. Dopo, poi. 2 (fam.) Più presto, più …   Enciclopedia di italiano

  • Prima 2 — Prima (locomotive) Pour les articles homonymes, voir Prima (homonymie). Locomotive Prima fabriquée par Alstom …   Wikipédia en Français

  • Prima II — Prima (locomotive) Pour les articles homonymes, voir Prima (homonymie). Locomotive Prima fabriquée par Alstom …   Wikipédia en Français

  • Prima — (lat.prima = die Erste) bedeutet: als (in Deutschland veraltetes) Hauptwort Prima die oberste Schulklasse eines Gymnasiums (auch unterteilt in die Unterprima und Oberprima, d. h. in die vorletzte und letzte Klasse), vor dem Abitur. (Davor kamen… …   Deutsch Wikipedia

  • Prima — may refer to:Business and industry* Prima (news agency), a human rights news agency in Moscow *Prima Games, a publishing company of video game strategy guides * Prima TV, a Romanian television channel * TV Prima, a Czech television channel *… …   Wikipedia

  • prima — prima: Das Wort stammt aus der Kaufmannssprache und war zunächst Bezeichnung der Qualität einer Ware (»vom Besten, erstklassig«). Es erscheint erst im 19. Jh., herausgelöst aus it. Fügungen wie prima sorte »die erste, feinste Warensorte«. Das… …   Das Herkunftswörterbuch

  • Prima — prima: Das Wort stammt aus der Kaufmannssprache und war zunächst Bezeichnung der Qualität einer Ware (»vom Besten, erstklassig«). Es erscheint erst im 19. Jh., herausgelöst aus it. Fügungen wie prima sorte »die erste, feinste Warensorte«. Das… …   Das Herkunftswörterbuch

  • prima — Adj std. stil. (19. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus Fügungen wie it. prima sorte beste Warensorte , zu it. primo erster , aus l. prīmus, dem Superlativ von l. prior der erstere, vordere .    Ebenso nndl. prima, ne. prime, nschw. prima, nnorw.… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • Prima — (Пулавы,Польша) Категория отеля: Адрес: ul. Partyzantów 44, 24 100 Пулавы, Польша …   Каталог отелей

  • Prima B&B — (Сандакан,Малайзия) Категория отеля: Адрес: Block 11,Lot 97, Lrg 1, Grd Floor 1ft floor …   Каталог отелей

  • prima — PRIMÁ, primez, vb. I. intranz. (livr.) A avea întâietate, a fi pe primul plan. – Din fr. primer. Trimis de ana zecheru, 04.02.2009. Sursa: DEX 98  primá vb., ind. prez. 1 sg. priméz, 3 …   Dicționar Român

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»