-
1 modo
modo (modō, C. poët.), adv. (sometimes passing into a conj.) [abl. of modus]. I. In gen., by a measure, with a limit ; hence, only, merely, solely, simply, but, no more than: unum modo: oppido modo potiti, the bare town, S.: parvam modo causam timoris adferre, Cs.: delectationem modo habere, nunc vero etiam salutem: circi modo spectaculum fuerat, L.: modo ut haec nobis loca tenere liceat; see also dum, solum, tantum.—In urgent commands or wishes, only: modo facito ut illam serves, only be sure to, T.: modo fac, ne quid aliud cures: tu modo... impende laborem, V.: vos modo animos mihi adhibete, Cu.—In the phrase, modo non, only not, almost: modo non montīs auri pollicens, T.—In the phrase, non modo, much less: quos clientīs nemo habere velit, non modo illorum cliens esse.—Usu. followed by sed or verum, not only... but: non modo ceteri, sed tu ipse: ne non modo intrare, verum aspicere possim: non modo non credibiliter, sed ne suspi<*> ciose quidem: non modo honeste, verum etiam communi luce.—But non modo usu. stands for non modo non, before ne... quidem, when both clauses have the same predicate: non modo proditori, sed ne perfugae quidem locus fuit: ut id non modo neglegentiae meae, sed ne occupation<*> quidem tribuas.— II. In conditions, with ut and subj, if but, provided only, on condition that: scies Modo ut tacere possis, T.: concede, ut impune emerit, modo ut bonā ratione emerit.—As conj, if only, provided that, on condition that: manent ingenia senibus, modo permaneat industria: ea mihi probantur, modo ne illa exceptio incurrat, etc.—Elliptic, but, but yet, if only, however: decerne, modo recte: bonis viris faciendum est modo pro facultatibus: veniam quo vocas, modo adiutore te.—With relatives, in any degree, at all, only, merely, even: servus, qui modo tolerabili condicione sit servitutis: philosophus, in quo modo esset auctoritas: primi, quā modo praeirent duces, tamen signa sequebantur, wherever, L.—With si, if only, if but: tu si modo es Romae: scis, si modo meministi, etc.: Persequar inferius, modo si licet ordine ferre, O.— III. Of time, just now, just: La. advenis modo? Pa. admodum, T.: modo nunc, V.: modo iam, Tb.— Just now, but this moment, a little while ago, lately, recently: quid dico nuper?: immo vero modo ac plane paulo ante: quae modo consulem osculata filium suum, nunc cruciatur: si hodie bella sint, quale Gallicum modo, L.— Presently, immediately, directly, in a moment: domum modo ibo, T.: modo prohiberi etiam se senatūs consulto diceret, L.—In correlation, with modo repeated, or with another adv.: modo... modo, now... now, at one moment... at another, sometimes... sometimes: modo ait, modo negat, at times he says yes, at times no, T.: Cotta meus modo hoc, modo illud: citus modo, modo tardus incessus, S.: nunc... modo, L.: modo... Nunc, O.: nobilitas perculsa modo per socios, interdum per equites, S.: saepe cum anellis, modo laevā inani, H.: modo... modo... saepe, S.—With tum or deinde, at first... then, at one time... at another: sol modo accedens, tum autem recedens: dicere modo unum, tum autem plurīs deos: ilex, paulum modo prona, deinde flexa, S.* * *Ionly, merely; just now/recently, lately; presentlyIIbut, if only; but only -
2 nūper
nūper adv. with sup. nūperrimē [1 NV-], newly, lately, recently, freshly, not long ago, just: haec inter nos nuper notitia admodumst, T.: nuper me in litore vidi, V.: quid enim nuper tu ipse locutus es: in quo (terrore) nuper fuimus, cum, etc., L.: Tam nuper picti pavones... Quam tu nuper eras, etc., as freshly, O.: nunc nuper, just now, T.: quod ille nuperrime dixerit.— Recently, not long since, lately: Allobroges, qui nuper pacati erant, Cs.: neque ante philosophiam patefactam, quae nuper inventa est: heros conspectus in auro nuper, H.* * *-, nuperrime ADVrecently, not long ago; in recent years/our own time; (SUPER) latest in series -
3 proximō
proximō adv. [proximus], very lately, shortly: proximo a. d. vi Kal. Octobr., just before.* * *I IIproximare, proximavi, proximatus Vcome/draw near, approach; be near -
4 herī
-
5 novissimē
novissimē adv. sup. [novissimus], very recently, of late: novissime, memoriā nostrā, S.* * *lately, very recently; last, after all else; for last time; lastly; in the end -
6 prīdem
prīdem adv. [PRO-], long ago, long since, a long time ago: cupio equidem et iam pridem cupio, have long wished: Iam pridem a me orat, etc., this long time, V.: Hoc ego mali non pridem inveni, lately, T.: haud ita pridem, not so long ago, H.: nostrā civitate non ita pridem liberatā, not long before: quam pridem venisset, how long ago.* * *some time ago, previously -
7 proximē or proxumē
proximē or proxumē adv. sup. [proximus]. —Of place, nearest, very near, next: quam proxime potest castris, as close as possible, Cs.: exercitum habere quam proxime hostem.—Fig., of time, very lately, just before, most recently, last before: civitates quae proxime bellum fecerant, Cs.: qui proxime est mortuus.—Of order or rank, next to, next after, next: proxime et secundum deos homines hominibus maxime utiles esse possunt: ordinatis proxime morem Romanum, just in the Roman method, L.: res erat proxime speciem muros oppugnantium navium, closely resembling, L.: proxime atque ille aut aeque, nearly the same as he. -
8 recēns
recēns entis ( abl sing. entī; poet. also ente; gen plur. tium; poet. rarely tum, H.), adj. with comp. and sup, lately arisen, not long in existence, fresh, young, recent: iniuriae memoria, Cs.: amicus, new-made: omnis conglutinatio recens aegre divellitur: viri: caespites, Cs.: flores, H.: herbae, O.: prata, green, V.: proelium, i. e. of yesterday, Cs.: clades, L.: pollicitatio, Cs.: arma, newly whetted, O.: umbrae, of persons just dead, O.: recenti re de Mustio auditum est, i. e. forthwith: qui recens ab illorum aetate fuit, just after: recens a volnere Dido, i. e. with her wound still fresh, V.: ab excidio urbis, fresh from, L.: quidam Romā sane recentes, just from Rome: epistula recentior: recentiore memoriā: attulisti aliud humanius horum recentiorum, modern writers: recentissima tua est epistula Kal. data, latest: annus recentissimus: Senones recentissimi advenarum, L.— Plur n. as subst, late events (opp. vetusta).—Fig., fresh, vigorous: ut integri et recentes defatigatis succederent, Cs.: equitatus, Cs.: animus (consulis), L.* * *(gen.), recentis ADJfresh, recent; rested -
9 recēns
recēns adv. [1 recens], lately, freshly, newly, just, recently: recens accepta cladis, L.: Sole recens orto, V.* * *(gen.), recentis ADJfresh, recent; rested -
10 recenter
recentius, recentissime ADVlately, newly, recently; freshly -
11 Vidistine nuper imagines moventes bonas?
• Seen any good movies lately?Latin Quotes (Latin to English) > Vidistine nuper imagines moventes bonas?
-
12 heri
hĕri or hĕre (in here neque e plane neque i auditur, Quint. 1, 4, 7:I.here nunc e littera terminamus: at veterum comicorum adhuc libris invenio: Heri ad me venit, quod idem in epistulis Augusti, quas sua manu scripsit aut emendavit, deprehenditur,
id. 1, 7, 22; cf. Charis. p. 180 P.; Prisc. p. 1011 ib.; v. esp. Neue, Formenl. 2, p. 685), adv. [for hesi; cf. hes in hesternus; v. the letter R; kindred with Sanscr. hyas; Goth. gis-tra; Germ. gestern; Engl. yesterday; Gr. chthes, orig. ches], yesterday.Lit.(α).Form heri (perh. only so in Cic.): Septembris heri Calendae, hodie ater dies, Afran. ap. Non. 73, 33; cf.:(β).hoc heri effecit: hodie autem, etc.,
Cic. Att. 10, 13, 1 (al. here):ubi est hodie, quae Lyra fulsit heri?
Ov. F. 2, 76:heri jam edixeram omnibus,
Plaut. Ps. 1, 2, 15:quemne ego heri vidi ad vos afferri vesperi?
Ter. And. 4, 4, 29:heri vesperi apud me Hirtius fuit,
Cic. Fam. 11, 1, 1:heri vesperi,
id. Att. 13, 47, 2; 15, 11, 4:ut heri dicebam,
id. Rep. 3, 31 fin.; cf.:cum heri ipsi dixeris, te, etc.,
id. ib. 3, 21:heri,
Ter. And. 1, 1, 58; id. Eun. 1, 2, 3; 89; id. Heaut. 3, 2, 8; id. Hec. 1, 2, 115; id. Phorm. 1, 1, 2; Afran. ap. Charis. p. 180 et saep.—Form here (a few times in Plaut., once in Cic., and after the Aug. per. most freq.):II.hoc here effecit,
Cic. Att. 10, 13, 1:res hodie minor est, here quam fuit, ac eadem cras, etc.,
Juv. 3, 23:here venisti mediā nocte,
Plaut. Am. 1, 3, 16; id. Truc. 2, 6, 28; id. Mil. 1, 1, 59:mihi quaerenti convivam dictus here illic De medio potare die,
Hor. S. 2, 8, 2:hic here Phrixeae vellera pressit ovis,
Ov. F. 3, 852: dura, anime, dura, here fortior fuisti, Gallio ap. Quint. 9, 2, 91; Mart. 1, 44, 2; 3, 12, 2; 4, 7, 5.—Transf., of time just past, a short time ago, lately (very rare):Papias leges heri Severus exclusit,
Tert. Apol. 4; Dig. 47, 10, 7, § 2: sordebant tibi villicae, Concubine, hodie atque heri, Nunc, etc., but a short time ago, the other day (an imitation of the Gr. chthes kai prôên), Cat. 61, 133; Prop. 3, 15, 1. -
13 modo
mŏdŏ (scanned mŏdō, Plaut. Ps. 2, 3, 23; Lucr. 2, 11, 35; Cic. poët. N. D. 2, 42, 107; v. Corss. Ausspr. 2, p. 480; Lachm. ad Lucr. 2, p. 140), adv. [orig. abl. of modus, q. v.].I.Qs., by measure, expressing, like tantum, a restriction of the idea, only, merely, but.A.In gen.1.Affirmatively: ter sub armis malim vitam cernere, Quam semel modo parere, even once, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll. (Trag. v. 298 Vahl.):2.semel modo,
only once, Plaut. Poen. 1, 3, 30:uni modo gessi morem,
id. Most. 1, 3, 43:hoc autem si ita sit, ut unum modo sensibus falsum videatur, etc.,
Cic. Ac. 2, 32, 101; cf.:quorum genera plura sunt: hi unum modo quale sit suspicantur,
id. Or. 9, 28:nec audiendi quidam, qui tres modo primas esse partes volunt,
Quint. 3, 3, 4:paulum modo,
Cic. Fam. 1, 5, b, 2; Varr. ap. Gell. 13, 15:perpauxillum modo,
Plaut. Capt. 1, 2, 74; cf.:manus erat nulla, quae parvam modo causam timoris afferret,
Caes. B. G. 6, 35, 3:quae pacisci modo scis, sed quod pacta es, non scis solvere,
Plaut. Ps. 1, 2, 88:ad ornandam modo, non augendam orationem assumuntur,
Quint. 8, 6, 39; cf. Cic. Inv. 2, 23, 69:solere modo non etiam oportere,
id. Off. 3, 4, 18:doctrina ac litterae secundis rebus delectationem modo habere videbantur, nunc vero etiam salutem,
id. Fam. 6, 12, 5:circi modo spectaculum fuerat,
Liv. 7, 2: modo facito ut illam serves, only see that, etc., Ter. Ad. 5, 3, 59:modo fac, ne quid aliud cures, etc.,
Cic. Fam. 16, 11, 1:aetatem velim servire, Libanum ut conveniam modo,
if I can only, Plaut. As. 2, 2, 8:modo ut tacere possis,
Ter. Phorm. 1, 2, 9; cf.:concede, ut impune emerit, modo ut bonā ratione emerit,
if but. provided that, Cic. Verr. 2, 4, 5, § 10:modo ut haec nobis loca tenere liceat,
id. Fam. 14, 14, 1.— For the expressions dummodo, solummodo, and tantummodo, v. dum, solum, and tantum.—Negatively: non modo... sed (verum) etiam (et, or simply sed), not only... but also:B.ut non modo secunda sperare debeas, sed etiam adversa fortissimo animo ferre,
Cic. Fam. 6, 13, 5:non modo agendo, verum etiam cogitando,
id. Cael. 19, 45:illum non modo favisse, sed et, etc.,
id. Att. 11, 9, 2:non modo falsum id esse, sed hoc verissimum,
id. Rep. 2, 44, 71.— As to these expressions, and also respecting the omission of a second non in the latter clause, v. under sed and non.—In partic., in restrictive clauses, for ullo or aliquo modo, in any way or degree, at all, only, even:b.servus est nemo, qui modo tolerabili conditione sit servitutis, qui, etc.,
who is in any tolerable condition, Cic. Cat. 4, 8, 16; cf.:quamquam quis ignorat, qui modo umquam mediocriter res istas scire curavit, quin, etc.,
id. Fl. 27, 64; and:quis est omnium, qui modo cum Musis habeat aliquod commercium, qui? etc.,
id. Tusc. 5, 23, 66:nemo aliter philosophus sensit, in quo modo esset auctoritas,
id. Div. 1, 39, 86; cf.: servitus, honorifica modo, Brut. ap. Cic. ad Brut. 1, 17, 4:tum quam plurimis modo dignis, se utilem praebent,
be they but worthy, Cic. Off. 1, 26, 92:bonis viris... faciendum est, modo pro facultatibus,
id. ib. 2, 17, 58:decerne, modo recte,
id. Rosc. Am. 48, 138:itaque veniam, quo vocas, modo adjutore te,
id. Att. 16, 13, a, 1:atque utinam posset aliquā ratione hoc crimen quamvis falsa, modo humana atque usitata defendere,
if only, id. Verr. 2, 3, 97, § 224.—Si modo, if only (freq.):c.tu si modo es Romae: vix enim puto, sin es, hoc vehementer animadvertas velim,
Cic. Att. 5, 8, 2:tute scis (si modo meministi) me tibi tum dixisse, etc.,
id. ib. 12, 18, 2:fortasse vici, si modo permansero,
id. ib. 12, 44, 3.— Poet. with subj.:si modo sola queant saxa tenere fidem,
Prop. 1, 18, 4.—Poet. and in jurid. Latin, modo si, for dummodo, if only, provided that:d.persequar inferius, modo si licet ordine ferri,
Ov. Tr. 2, 263:modo si ejus nomine opus fiat,
Dig. 39, 1, 18; 26, 2, 28; 19, 2, 19, § 10.—As a conjunction with subj., for dummodo, if only, provided that (freq. and class.):2.quos valetudo modo bona sit, tenuitas ipsa delectat,
Cic. Brut. 16, 64; id. Or. 9, 28:manent ingenia senibus, modo permaneat studium et industria,
id. Sen. 7, 22; Quint. 10, 1, 131:modo Juppiter adsit, Tertia lux classem Cretaeis sistet in oris,
Verg. A. 3, 116.—So, modo ne for dummodo ne, if only not, provided that not:quae de Sicinio audīsti, ea mihi probantur: modo ne illa exceptio in aliquem incurrat bene de nobis meritum,
Cic. Att. 5, 4, 3:si quis est paulo ad voluptates propensior, modo ne sit ex pecudum genere, etc.,
id. Off. 1, 30, 105; id. Ac. 2, 43, 132.—Modo non, like the Gr. monon ouchi, all but, almost, nearly, = propemodum (ante- and post-class.):3.modo non montes auri pollicens,
Ter. Phorm. 1, 2, 17 Don.:favet Fabi gloriae, quae modo non suā contumeliā splendeat,
Liv. 10, 24, 11:pictor equum venientem, modo non vivum, comprehenderat,
Val. Max. 8, 11, ext. 7:modo non reclamante publico vigore,
Amm. 14, 7, 1; 16, 12, 16; 21, 14, 1; 22, 6, 2 al.—In colloq. lang. with imperatives, just, now, only:II.sequere hac modo,
Plaut. Men. 4, 1, 4:sedete hic modo,
id. Rud. 3, 3, 29:propera modo,
id. Men. 1, 4, 32:vide modo,
Cic. Div. in Caecil. 14, 46:ignem scrutare modo, inquam,
Hor. S. 2, 3, 276.—Indignantly:quin tu i modo,
begone now, Plaut. Trin. 2, 4, 182; so,i modo,
id. Stich. 3, 2, 23:tace modo,
be still now, id. As. 5, 2, 19.—With tu or vos ( poet. and post-class.):tu modo, dum licet, hunc fructum ne desere vitae,
Prop. 2, 15, 49; Verg. G. 3, 73:tu modo posce deos veniam,
id. A. 4, 50:vos modo, inquit, parcite,
Phaedr. 2, 8, 8; Curt. 9, 6, 24; 9, 2, 25.With specifications of time, like Gr. arti (reaching to the full measure of the time, fully).A.In gen.1.Of the pressent time, just now, just (ante-class. and poet.):2.quid? ego modo huic frater factus, dum intro eo atque exeo?
just now? Plaut. Ep. 5, 1, 43:modo dolores, meatu, occipiunt,
Ter. Ad. 3, 1, 2 (evidenter hic modo temporis praesentis adverbium est, Don.):advenis modo,
id. Hec. 3, 5, 8 Don.:devoravi nomen imprudens modo,
Plaut. Trin. 4, 2, 63:jam modo nunc possum contentus vivere parvo,
Tib. 1, 1, 25; cf.:peccare fuisset Ante satis, penitus modo nunc genus omne perosos Femineum,
Verg. A. 9, 141.—Of time just passed, just now, but this moment, a little while ago, lately (class.):3.nuper homines nobiles hujusmodi, judices, et quid dico nuper? immo vero modo ac plane paulo ante vidimus, qui, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 3, § 7: Al. Ita uti dudum dixeras? Am. Dudum? quam dudum istuc factum est? Al. Temptas:jam dudum, pridem, modo,
Plaut. Am. 2, 2, 60: Ph. Quando? Do. Hodie. Ph. Quamdudum? Do. Modo, Ter. Eun. 4, 4, 30:sum illi villae amicior modo factus,
Cic. Leg. 2, 2, 4:quaeras putemne talem esse deorum naturam, qualis modo a te sit exposita,
id. N. D. 1, 21, 57:declaravit id modo temeritas C. Caesaris,
id. Off. 1, 8, 26:modo hoc malum in rem publicam invasit,
id. ib. 2, 21, 75:si hodie bella sint, quale Gallicum modo (i. e. twenty-two years earlier),
Liv. 6, 40, 17; cf. id. 22, 14, 13; Cic. Div. 1, 44, 99.—Opp. to nunc: qui nunc primum te advenisse dicas, [p. 1156] modo qui hinc abieris, Plaut. Am. 2, 2, 63:in quā urbe modo gratiā, auctoritate, gloriā floruimus, in eā nunc iis quidem omnibus caremus,
Cic. Fam. 4, 13, 2; id. Mur. 40, 86; 41, 88; Prop. 1, 18, 7.—With tunc, Tac. A. 2, 75.—Of time just to come, immediately, directly, in a moment (rare, and perh. not in Cic.):B.domum modo ibo,
Ter. And. 3, 4, 15; Liv. 26, 15:Artabanus tardari metu, modo cupidine vindictae inardescere,
Tac. A. 6, 32; 4, 50.—In partic.1.Modo... modo, now... now, at one moment... at another, sometimes... sometimes (class.):2.modo ait, modo negat,
sometimes he says Yes, and sometimes No, Ter. Eun. 4, 4, 46:Cotta meus modo hoc, modo illud,
Cic. N. D. 1, 18, 47; id. Div. 2, 44, 93:modo his, modo illis ex partibus,
id. N. D. 2, 19, 49:o Academiam volaticam et sui similem, modo huc, modo illuc!
id. Att. 13, 25, 3:citus modo, modo tardus incessus,
Sall. C. 15, 5:laetos modo, modo pavidos animadverteres,
id. J. 60, 4:nebulonem modo, modo nugatorem appellat,
Liv. 38, 56.—Instead of modo... modo, we sometimes find:nunc... modo: nunc quereretur eundem accusatorem ac judicem esse, modo vitam sibi eripi, etc.,
Liv. 8, 32, 9.—Again, instead of the second modo (esp. in poets and in post-Aug. prose writers), we find:nunc aliquando, interdum, nonnumquam, saepe, rursus.—So, modo... nunc,
Ov. M. 13, 922; id. F. 4, 643; id. Tr. 1, 2, 27:modo ut reciperet imperium, nunc ut legatione fungeretur,
Tac. H. 2, 51:modo... aliquando,
id. A. 1, 81; 6, 35; 11, 34; 16, 10; id. H. 2, 74:modo... interdum,
Sall. J. 42, 1; 55, 9; 62, 9 Kritz.; 74, 1; Hor. S. 1, 9, 9 et saep.:modo... nonnumquam,
Suet. Tib. 66; id. Claud. 15; id. Calig. 52:modo... saepe,
Hor. S. 1, 10, 11:modo... modo... saepe,
Sall. J. 45, 2; Tac. H. 4, 84:modo... rursus,
Prop. 1, 3, 41.—Modo... tum (deinde, postea, etc.), at first... then, at one time... at another:sol modo accedens, tum autem recedens,
Cic. N. D. 2, 40, 102:(Xenophon) facit Socratem disputantem... et modo unum, tum autem plures deos,
id. ib. 1, 12, 31:et modo mundum, tum mentem divinam esse putat,
id. ib. 1, 13, 34; cf.:modo (Theophrastus) menti divinum tribuit principatum, modo caelo, tum autem signis sideribusque caelestibus,
id. ib. 1, 13, 35:et forte in eo loco grandis ilex coaluerat inter saxa paulum modo prona, deinde flexa, etc.,
Sall. J. 93, 4:modo... paulo post,
Val. Max. 7, 4, 5:modo... modo... postremum,
Tac. H. 4, 46:quid agerent, modo timentes, vicissim contemnentes religiones,
Cic. Leg. 2, 17, 43. -
14 novissima
nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).I.Lit.A.In gen.:1.civitates condere novas,
Cic. Rep. 1, 7, 12:nova et a nobis inventa ratio,
id. ib. 1, 8, 13; cf.:nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,
id. ib. 1, 14, 21:novus veteri exercitus jungitur,
Liv. 7, 7; cf.miles,
Sall. J. 87, 2:imperator,
id. ib. 44, 2:novum de integro proelium,
Liv. 24, 16:Camillus,
id. 22, 14:consules,
Suet. Caes. 15:serpens,
which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:caro,
fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:2.sub Novis,
Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:3.tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,
Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:beneficiorum novae tabulae,
i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:4.adeptus es, quod non multi homines novi,
Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,
id. Mur. 7, 16 sq.:M. Catoni, homini ignoto et novo,
id. Rep. 1, 1, 1; cf.:hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,
Juv. 8, 237:nova nupta,
a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:novorum lectio,
id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—Novae res, new things, novelties:B.nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,
Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:novum attulerint, quod fit nusquam gentium,
Plaut. Cas. prol. 70:num quidnam inquit novi?
Cic. de Or. 2, 3, 13:si quid novi vel sero invenissem,
Quint. 2, 5, 3.— Plur.:novorum interpositione priora confundere,
Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,
Cic. Cat. 1, 1, 3:rerum novarum causam quaerere,
id. Agr. 2, 33, 91:plebes novarum rerum cupida,
Sall. C. 28, 4:cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,
id. ib. 37, 1:novarum rerum avidi,
id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—In partic.1.New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:2.flagitia ingentia, nova, capitalia,
Ter. Ad. 4, 7, 3:nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,
Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:novum crimen et ante hunc diem inauditum,
id. Lig. 1, 1:nova tibi haec sunt et inopinata?
id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,
Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:nova monstra,
Hor. C. 1, 2, 6:si res agi videtur nova, magna, atrox,
Quint. 4, 1, 33.—New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):(β).et rudis ad partus et nova miles oram,
Ov. H. 11, 48.—With dat.:* (γ).novus dolori,
Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—With inf.:3.nova ferre jugum cervix,
Sil. 16, 332.—Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:4.vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Recent:C.tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,
Vulg. Psa. 138, 5.—In eccl. Lat., renewed by grace:II.nova creatura,
Vulg. 2 Cor. 5, 17:induite novum hominem,
ib. Eph. 4, 24.—Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:2.extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:histriones,
Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:qui ex iis novissimus venit, necatur,
Caes. B. G. 5, 56:novissimum agmen,
the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:novissimis praesidio esse,
Caes. B. G. 1, 20:novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,
id. ib. 2, 11:dixitque novissima verba,
Verg. A. 4, 650:novissima cauda,
i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:luna,
Plin. 2, 13, 10, § 56.—Like Engl. last, extreme, highest:B.exempla,
the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:a summā spe, novissima exspectabat,
id. ib. 6, 50:novissimum casum experitur,
id. ib. 12, 33.—Esp. in eccl. Lat.1.Youngest:2.liberorum,
Vulg. Jos. 6, 26.—Lowest in rank or fortune:3.de novissimis populi,
Vulg. 3 Reg. 13, 33.—As subst.a. (α). (β).Of time:b.habent spem in novissimo,
Vulg. Prov. 23, 18.—Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.(α).Of place, the bottom, depths:(β).abyssi,
Vulg. Job. 38, 16.—Of time:(α).habebis in novissimis spem,
Vulg. Prov. 24, 14; cf.:novissima hominis illius,
the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:(β).ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!
Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:verba nove aut insigniter dicta,
Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin. —Form nŏvĭter, newly:a.BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,
Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):amor noviter venit,
Fulg. Myth. 3, 1 med. — Sup.: nŏvissĭmē.Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:b.quod novissime nobiscum foedus fecissent,
id. ib.:novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,
Sall. C. 33, 2:liber quem novissime tibi misi,
Plin. Ep. 8, 3, 1:eloquendi rationem novissime repertam,
Quint. 12 praef. § 3.—Of succession, lastly, last of all, finally:dicam primum... deinde... novissime,
Sen. Ira, 3, 5, 2:primum... post haec... novissime,
Quint. 3, 6, 24; cf.:primum... post haec... novissime,
id. 11, 2, 41:vel... vel... vel novissime,
id. 7, 1, 37:et... et... et novissime,
id. 2, 4, 10:cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,
id. 5, 11, 3:novissime cum, etc. (= postremo),
in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3. -
15 novissimi
nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).I.Lit.A.In gen.:1.civitates condere novas,
Cic. Rep. 1, 7, 12:nova et a nobis inventa ratio,
id. ib. 1, 8, 13; cf.:nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,
id. ib. 1, 14, 21:novus veteri exercitus jungitur,
Liv. 7, 7; cf.miles,
Sall. J. 87, 2:imperator,
id. ib. 44, 2:novum de integro proelium,
Liv. 24, 16:Camillus,
id. 22, 14:consules,
Suet. Caes. 15:serpens,
which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:caro,
fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:2.sub Novis,
Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:3.tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,
Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:beneficiorum novae tabulae,
i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:4.adeptus es, quod non multi homines novi,
Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,
id. Mur. 7, 16 sq.:M. Catoni, homini ignoto et novo,
id. Rep. 1, 1, 1; cf.:hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,
Juv. 8, 237:nova nupta,
a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:novorum lectio,
id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—Novae res, new things, novelties:B.nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,
Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:novum attulerint, quod fit nusquam gentium,
Plaut. Cas. prol. 70:num quidnam inquit novi?
Cic. de Or. 2, 3, 13:si quid novi vel sero invenissem,
Quint. 2, 5, 3.— Plur.:novorum interpositione priora confundere,
Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,
Cic. Cat. 1, 1, 3:rerum novarum causam quaerere,
id. Agr. 2, 33, 91:plebes novarum rerum cupida,
Sall. C. 28, 4:cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,
id. ib. 37, 1:novarum rerum avidi,
id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—In partic.1.New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:2.flagitia ingentia, nova, capitalia,
Ter. Ad. 4, 7, 3:nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,
Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:novum crimen et ante hunc diem inauditum,
id. Lig. 1, 1:nova tibi haec sunt et inopinata?
id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,
Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:nova monstra,
Hor. C. 1, 2, 6:si res agi videtur nova, magna, atrox,
Quint. 4, 1, 33.—New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):(β).et rudis ad partus et nova miles oram,
Ov. H. 11, 48.—With dat.:* (γ).novus dolori,
Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—With inf.:3.nova ferre jugum cervix,
Sil. 16, 332.—Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:4.vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Recent:C.tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,
Vulg. Psa. 138, 5.—In eccl. Lat., renewed by grace:II.nova creatura,
Vulg. 2 Cor. 5, 17:induite novum hominem,
ib. Eph. 4, 24.—Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:2.extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:histriones,
Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:qui ex iis novissimus venit, necatur,
Caes. B. G. 5, 56:novissimum agmen,
the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:novissimis praesidio esse,
Caes. B. G. 1, 20:novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,
id. ib. 2, 11:dixitque novissima verba,
Verg. A. 4, 650:novissima cauda,
i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:luna,
Plin. 2, 13, 10, § 56.—Like Engl. last, extreme, highest:B.exempla,
the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:a summā spe, novissima exspectabat,
id. ib. 6, 50:novissimum casum experitur,
id. ib. 12, 33.—Esp. in eccl. Lat.1.Youngest:2.liberorum,
Vulg. Jos. 6, 26.—Lowest in rank or fortune:3.de novissimis populi,
Vulg. 3 Reg. 13, 33.—As subst.a. (α). (β).Of time:b.habent spem in novissimo,
Vulg. Prov. 23, 18.—Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.(α).Of place, the bottom, depths:(β).abyssi,
Vulg. Job. 38, 16.—Of time:(α).habebis in novissimis spem,
Vulg. Prov. 24, 14; cf.:novissima hominis illius,
the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:(β).ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!
Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:verba nove aut insigniter dicta,
Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin. —Form nŏvĭter, newly:a.BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,
Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):amor noviter venit,
Fulg. Myth. 3, 1 med. — Sup.: nŏvissĭmē.Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:b.quod novissime nobiscum foedus fecissent,
id. ib.:novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,
Sall. C. 33, 2:liber quem novissime tibi misi,
Plin. Ep. 8, 3, 1:eloquendi rationem novissime repertam,
Quint. 12 praef. § 3.—Of succession, lastly, last of all, finally:dicam primum... deinde... novissime,
Sen. Ira, 3, 5, 2:primum... post haec... novissime,
Quint. 3, 6, 24; cf.:primum... post haec... novissime,
id. 11, 2, 41:vel... vel... vel novissime,
id. 7, 1, 37:et... et... et novissime,
id. 2, 4, 10:cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,
id. 5, 11, 3:novissime cum, etc. (= postremo),
in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3. -
16 novissimum
nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).I.Lit.A.In gen.:1.civitates condere novas,
Cic. Rep. 1, 7, 12:nova et a nobis inventa ratio,
id. ib. 1, 8, 13; cf.:nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,
id. ib. 1, 14, 21:novus veteri exercitus jungitur,
Liv. 7, 7; cf.miles,
Sall. J. 87, 2:imperator,
id. ib. 44, 2:novum de integro proelium,
Liv. 24, 16:Camillus,
id. 22, 14:consules,
Suet. Caes. 15:serpens,
which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:caro,
fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:2.sub Novis,
Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:3.tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,
Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:beneficiorum novae tabulae,
i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:4.adeptus es, quod non multi homines novi,
Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,
id. Mur. 7, 16 sq.:M. Catoni, homini ignoto et novo,
id. Rep. 1, 1, 1; cf.:hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,
Juv. 8, 237:nova nupta,
a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:novorum lectio,
id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—Novae res, new things, novelties:B.nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,
Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:novum attulerint, quod fit nusquam gentium,
Plaut. Cas. prol. 70:num quidnam inquit novi?
Cic. de Or. 2, 3, 13:si quid novi vel sero invenissem,
Quint. 2, 5, 3.— Plur.:novorum interpositione priora confundere,
Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,
Cic. Cat. 1, 1, 3:rerum novarum causam quaerere,
id. Agr. 2, 33, 91:plebes novarum rerum cupida,
Sall. C. 28, 4:cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,
id. ib. 37, 1:novarum rerum avidi,
id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—In partic.1.New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:2.flagitia ingentia, nova, capitalia,
Ter. Ad. 4, 7, 3:nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,
Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:novum crimen et ante hunc diem inauditum,
id. Lig. 1, 1:nova tibi haec sunt et inopinata?
id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,
Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:nova monstra,
Hor. C. 1, 2, 6:si res agi videtur nova, magna, atrox,
Quint. 4, 1, 33.—New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):(β).et rudis ad partus et nova miles oram,
Ov. H. 11, 48.—With dat.:* (γ).novus dolori,
Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—With inf.:3.nova ferre jugum cervix,
Sil. 16, 332.—Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:4.vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Recent:C.tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,
Vulg. Psa. 138, 5.—In eccl. Lat., renewed by grace:II.nova creatura,
Vulg. 2 Cor. 5, 17:induite novum hominem,
ib. Eph. 4, 24.—Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:2.extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:histriones,
Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:qui ex iis novissimus venit, necatur,
Caes. B. G. 5, 56:novissimum agmen,
the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:novissimis praesidio esse,
Caes. B. G. 1, 20:novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,
id. ib. 2, 11:dixitque novissima verba,
Verg. A. 4, 650:novissima cauda,
i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:luna,
Plin. 2, 13, 10, § 56.—Like Engl. last, extreme, highest:B.exempla,
the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:a summā spe, novissima exspectabat,
id. ib. 6, 50:novissimum casum experitur,
id. ib. 12, 33.—Esp. in eccl. Lat.1.Youngest:2.liberorum,
Vulg. Jos. 6, 26.—Lowest in rank or fortune:3.de novissimis populi,
Vulg. 3 Reg. 13, 33.—As subst.a. (α). (β).Of time:b.habent spem in novissimo,
Vulg. Prov. 23, 18.—Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.(α).Of place, the bottom, depths:(β).abyssi,
Vulg. Job. 38, 16.—Of time:(α).habebis in novissimis spem,
Vulg. Prov. 24, 14; cf.:novissima hominis illius,
the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:(β).ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!
Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:verba nove aut insigniter dicta,
Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin. —Form nŏvĭter, newly:a.BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,
Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):amor noviter venit,
Fulg. Myth. 3, 1 med. — Sup.: nŏvissĭmē.Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:b.quod novissime nobiscum foedus fecissent,
id. ib.:novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,
Sall. C. 33, 2:liber quem novissime tibi misi,
Plin. Ep. 8, 3, 1:eloquendi rationem novissime repertam,
Quint. 12 praef. § 3.—Of succession, lastly, last of all, finally:dicam primum... deinde... novissime,
Sen. Ira, 3, 5, 2:primum... post haec... novissime,
Quint. 3, 6, 24; cf.:primum... post haec... novissime,
id. 11, 2, 41:vel... vel... vel novissime,
id. 7, 1, 37:et... et... et novissime,
id. 2, 4, 10:cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,
id. 5, 11, 3:novissime cum, etc. (= postremo),
in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3. -
17 novum
nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).I.Lit.A.In gen.:1.civitates condere novas,
Cic. Rep. 1, 7, 12:nova et a nobis inventa ratio,
id. ib. 1, 8, 13; cf.:nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,
id. ib. 1, 14, 21:novus veteri exercitus jungitur,
Liv. 7, 7; cf.miles,
Sall. J. 87, 2:imperator,
id. ib. 44, 2:novum de integro proelium,
Liv. 24, 16:Camillus,
id. 22, 14:consules,
Suet. Caes. 15:serpens,
which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:caro,
fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:2.sub Novis,
Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:3.tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,
Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:beneficiorum novae tabulae,
i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:4.adeptus es, quod non multi homines novi,
Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,
id. Mur. 7, 16 sq.:M. Catoni, homini ignoto et novo,
id. Rep. 1, 1, 1; cf.:hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,
Juv. 8, 237:nova nupta,
a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:novorum lectio,
id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—Novae res, new things, novelties:B.nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,
Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:novum attulerint, quod fit nusquam gentium,
Plaut. Cas. prol. 70:num quidnam inquit novi?
Cic. de Or. 2, 3, 13:si quid novi vel sero invenissem,
Quint. 2, 5, 3.— Plur.:novorum interpositione priora confundere,
Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,
Cic. Cat. 1, 1, 3:rerum novarum causam quaerere,
id. Agr. 2, 33, 91:plebes novarum rerum cupida,
Sall. C. 28, 4:cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,
id. ib. 37, 1:novarum rerum avidi,
id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—In partic.1.New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:2.flagitia ingentia, nova, capitalia,
Ter. Ad. 4, 7, 3:nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,
Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:novum crimen et ante hunc diem inauditum,
id. Lig. 1, 1:nova tibi haec sunt et inopinata?
id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,
Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:nova monstra,
Hor. C. 1, 2, 6:si res agi videtur nova, magna, atrox,
Quint. 4, 1, 33.—New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):(β).et rudis ad partus et nova miles oram,
Ov. H. 11, 48.—With dat.:* (γ).novus dolori,
Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—With inf.:3.nova ferre jugum cervix,
Sil. 16, 332.—Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:4.vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Recent:C.tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,
Vulg. Psa. 138, 5.—In eccl. Lat., renewed by grace:II.nova creatura,
Vulg. 2 Cor. 5, 17:induite novum hominem,
ib. Eph. 4, 24.—Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:2.extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:histriones,
Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:qui ex iis novissimus venit, necatur,
Caes. B. G. 5, 56:novissimum agmen,
the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:novissimis praesidio esse,
Caes. B. G. 1, 20:novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,
id. ib. 2, 11:dixitque novissima verba,
Verg. A. 4, 650:novissima cauda,
i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:luna,
Plin. 2, 13, 10, § 56.—Like Engl. last, extreme, highest:B.exempla,
the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:a summā spe, novissima exspectabat,
id. ib. 6, 50:novissimum casum experitur,
id. ib. 12, 33.—Esp. in eccl. Lat.1.Youngest:2.liberorum,
Vulg. Jos. 6, 26.—Lowest in rank or fortune:3.de novissimis populi,
Vulg. 3 Reg. 13, 33.—As subst.a. (α). (β).Of time:b.habent spem in novissimo,
Vulg. Prov. 23, 18.—Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.(α).Of place, the bottom, depths:(β).abyssi,
Vulg. Job. 38, 16.—Of time:(α).habebis in novissimis spem,
Vulg. Prov. 24, 14; cf.:novissima hominis illius,
the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:(β).ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!
Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:verba nove aut insigniter dicta,
Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin. —Form nŏvĭter, newly:a.BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,
Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):amor noviter venit,
Fulg. Myth. 3, 1 med. — Sup.: nŏvissĭmē.Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:b.quod novissime nobiscum foedus fecissent,
id. ib.:novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,
Sall. C. 33, 2:liber quem novissime tibi misi,
Plin. Ep. 8, 3, 1:eloquendi rationem novissime repertam,
Quint. 12 praef. § 3.—Of succession, lastly, last of all, finally:dicam primum... deinde... novissime,
Sen. Ira, 3, 5, 2:primum... post haec... novissime,
Quint. 3, 6, 24; cf.:primum... post haec... novissime,
id. 11, 2, 41:vel... vel... vel novissime,
id. 7, 1, 37:et... et... et novissime,
id. 2, 4, 10:cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,
id. 5, 11, 3:novissime cum, etc. (= postremo),
in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3. -
18 novus
nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).I.Lit.A.In gen.:1.civitates condere novas,
Cic. Rep. 1, 7, 12:nova et a nobis inventa ratio,
id. ib. 1, 8, 13; cf.:nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,
id. ib. 1, 14, 21:novus veteri exercitus jungitur,
Liv. 7, 7; cf.miles,
Sall. J. 87, 2:imperator,
id. ib. 44, 2:novum de integro proelium,
Liv. 24, 16:Camillus,
id. 22, 14:consules,
Suet. Caes. 15:serpens,
which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:caro,
fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:2.sub Novis,
Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:3.tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,
Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:beneficiorum novae tabulae,
i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:4.adeptus es, quod non multi homines novi,
Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,
id. Mur. 7, 16 sq.:M. Catoni, homini ignoto et novo,
id. Rep. 1, 1, 1; cf.:hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,
Juv. 8, 237:nova nupta,
a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:novorum lectio,
id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—Novae res, new things, novelties:B.nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,
Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:novum attulerint, quod fit nusquam gentium,
Plaut. Cas. prol. 70:num quidnam inquit novi?
Cic. de Or. 2, 3, 13:si quid novi vel sero invenissem,
Quint. 2, 5, 3.— Plur.:novorum interpositione priora confundere,
Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,
Cic. Cat. 1, 1, 3:rerum novarum causam quaerere,
id. Agr. 2, 33, 91:plebes novarum rerum cupida,
Sall. C. 28, 4:cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,
id. ib. 37, 1:novarum rerum avidi,
id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—In partic.1.New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:2.flagitia ingentia, nova, capitalia,
Ter. Ad. 4, 7, 3:nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,
Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:novum crimen et ante hunc diem inauditum,
id. Lig. 1, 1:nova tibi haec sunt et inopinata?
id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,
Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:nova monstra,
Hor. C. 1, 2, 6:si res agi videtur nova, magna, atrox,
Quint. 4, 1, 33.—New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):(β).et rudis ad partus et nova miles oram,
Ov. H. 11, 48.—With dat.:* (γ).novus dolori,
Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—With inf.:3.nova ferre jugum cervix,
Sil. 16, 332.—Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:4.vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—Recent:C.tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,
Vulg. Psa. 138, 5.—In eccl. Lat., renewed by grace:II.nova creatura,
Vulg. 2 Cor. 5, 17:induite novum hominem,
ib. Eph. 4, 24.—Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:2.extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,
Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:histriones,
Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:qui ex iis novissimus venit, necatur,
Caes. B. G. 5, 56:novissimum agmen,
the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:novissimis praesidio esse,
Caes. B. G. 1, 20:novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,
id. ib. 2, 11:dixitque novissima verba,
Verg. A. 4, 650:novissima cauda,
i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:luna,
Plin. 2, 13, 10, § 56.—Like Engl. last, extreme, highest:B.exempla,
the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:a summā spe, novissima exspectabat,
id. ib. 6, 50:novissimum casum experitur,
id. ib. 12, 33.—Esp. in eccl. Lat.1.Youngest:2.liberorum,
Vulg. Jos. 6, 26.—Lowest in rank or fortune:3.de novissimis populi,
Vulg. 3 Reg. 13, 33.—As subst.a. (α). (β).Of time:b.habent spem in novissimo,
Vulg. Prov. 23, 18.—Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.(α).Of place, the bottom, depths:(β).abyssi,
Vulg. Job. 38, 16.—Of time:(α).habebis in novissimis spem,
Vulg. Prov. 24, 14; cf.:novissima hominis illius,
the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:(β).ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!
Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:verba nove aut insigniter dicta,
Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin. —Form nŏvĭter, newly:a.BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,
Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):amor noviter venit,
Fulg. Myth. 3, 1 med. — Sup.: nŏvissĭmē.Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:b.quod novissime nobiscum foedus fecissent,
id. ib.:novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,
Sall. C. 33, 2:liber quem novissime tibi misi,
Plin. Ep. 8, 3, 1:eloquendi rationem novissime repertam,
Quint. 12 praef. § 3.—Of succession, lastly, last of all, finally:dicam primum... deinde... novissime,
Sen. Ira, 3, 5, 2:primum... post haec... novissime,
Quint. 3, 6, 24; cf.:primum... post haec... novissime,
id. 11, 2, 41:vel... vel... vel novissime,
id. 7, 1, 37:et... et... et novissime,
id. 2, 4, 10:cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,
id. 5, 11, 3:novissime cum, etc. (= postremo),
in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3. -
19 nuper
nūper, adv. [for novum-per; cf. semper], newly, lately, recently, not long ago.I.Lit.:2.quamquam haec inter nos nuper notitia admodumst,
Ter. Heaut. 1, 1, 1 Flect. Ussing. (al. nupera):nuper, et quid dico nuper? immo vero modo, ac plane paulo ante vidimus,
Cic. Verr. 2, 4, 3, § 6; Verg. E. 2, 25; 3, 2; 99;5, 14 al.: de quo sum nuper tecum locutus,
Cic. Att. 14, 7, 2; 13, 29:is, qui nuper Romae fuit,
id. de Or 1, 19, 85:fac, quod fecisti nuper in curiā,
id. Lig. 12, 37; id. Div. in Caecil. 20, 64:miseraeque nuper virgines nuptae,
Hor. C. 2, 8, 22.—Followed by cum, Cic. de Or. 3, 61, 229; Liv. 28, 42, 14.— Sup.:ab eo quod ille nuperrime dixerit,
Cic. Inv. 1, 17, 24:quoniam nuperrime dictum facillime memoriae mandatur,
Auct. Her. 3, 10, 18.—Esp.:II.nunc nuper,
a little while ago, just now, Plaut. Truc. 2, 4, 45; Ter. Eun. prooem. 9; Symm. Ep. 2, 3; App. M. 9, 16, p. 224.—Transf., recently, in modern times:B.neque ante philosophiam patefactam, quae nuper inventa est,
Cic. Div. 1, 39, 86:quid ea. quae nuper, id est paucis ante saeculis, reperta sunt,
id. N. D. 2, 50, 126; Liv. 4, 30, 14;of a time three years back,
Cic. Sull. 32, 89;four years back,
Caes. B. G. 1, 6.—Formerly, once:vixi puellis nuper idoneus... Nunc, etc.,
Hor. C. 3, 26, 1:heros regali conspectus in auro,
id. A. P. 227. -
20 pridem
prīdem, adv. [from the obsol. pri-, prei-, (= prae; whence prior, primus, pridie), with demonstrative suffix dem], long ago, long since, a long time ago; without a negative:ita me pridem facere atriensem voluerat,
Plaut. Cas. 2, 8, 29; id. Rud. 4, 7, 23:quod ad me pridem scripseras,
Cic. Fam. 5, 6, 2; Stat. Th. 3, 680.—With a negative: non pridem, haud pridem, not long ago, a short time ago, lately (class.):hoc ego mali non pridem inveni,
Ter. Heaut. 2, 1, 17:recens natura est mundi, neque pridem exordia cepit,
Lucr. 5, 331:haud ita pridem,
not so very long ago, Hor. S. 2, 2, 46:Themistocles fuit, nostrā civitate non ita pridem dominatu regio liberatā,
not long before, Cic. Brut. 10, 41.— In old times, in former times, in time past, aforetime, formerly:nunc jam non classem, in quam, sicuti pridem, confugiant, superesse,
Just. 5, 7, 12:Italiam notiorem sibi nunc, quam pridem fuisse,
id. 31, 3, 10:eodem igitur furore in paenitentiam, quo pridem in iram versus, mori voluit,
id. 12, 6, 7: quam pridem, how long ago, for how long a time:quam pridem pater et mater mortui essent,
Ter. Eun. 3, 3, 11:quam pridem non edisti,
Plaut. Stich. 2, 1, 46; Cic. Verr. 2, 1, 48, § 126; id. Rosc. Com. 3, 8.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Lately — may refer to:* Lately (Stevie Wonder song) * Lately (Divine song) * Lately (Samantha Mumba song) * Lately (Lisa Scott Lee song) * Lately (Skunk Anansie song) * Lately , a song by British Sea Power from their album The Decline of British Sea Power … Wikipedia
Lately — Single por Lisa Scott Lee del Álbum Unleashed Lanzado 2003 Formato CD Single CD Maxi Single Descarga Grabado 2003 Género Pop/Dance … Wikipedia Español
Lately — Late ly, adv. Not long ago; recently; as, he has lately arrived from Italy. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
lately — index recent Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
lately — O.E. lætlice slow, sluggish; see LATE (Cf. late) (adj.) + LY (Cf. ly) (2). Meaning within recent times is from late 15c., probably a new formation … Etymology dictionary
lately — [adv] new, recently afresh, anew, a short time ago, in recent times, just now, latterly, newly, not long ago, of late; concept 820 Ant. in the past, old … New thesaurus
lately — ► ADVERB ▪ recently; not long ago … English terms dictionary
lately — [lāt′lē] adv. recently; a short while ago … English World dictionary
lately — [[t]le͟ɪtli[/t]] 1) ADV: ADV with v, ADV with cl You use lately to describe events in the recent past, or situations that started a short time ago. Dad s health hasn t been too good lately... Lord Tomas had lately been appointed Chairman of the… … English dictionary
lately — late|ly [ˈleıtli] adv recently ▪ What have you been doing lately? ▪ Lately, I ve had trouble sleeping … Dictionary of contemporary English
lately — late|ly [ leıtli ] adverb * within the recent past: Have you seen either of them lately? Once or twice lately Katy s mentioned him … Usage of the words and phrases in modern English