-
21 идти
несов.; сов. - пойти́1) тк. несов. gitmek; yürümek; gelmekидти́ домо́й — eve gitmek
идти́ пешко́м — yayan gitmek; yürümek
идти́ ры́сью — tırıs gitmek
иди́ к доске́! (ученику) — tahtaya kalk!
иди́ впереди́! — öne düş!
2) тк. несов. (двигаться, перемещаться) gitmek; yürümek; yol almakпо́езд шёл бы́стро — tren hızlı gidiyordu
су́дно шло на Оде́ссу — gemi Odesa'ya doğru yol alıyordu
навстре́чу шёл грузови́к — karşıdan bir kamyon geliyordu
иди́ по сле́ду — izi takip et
3) (отправляться, направляться) gitmek; yürümekидти́ на охо́ту — ava gitmek
пошёл бы погуля́л — gidip gezsen
идти́ в го́сти — misafirliğe gitmek
она́ пошла́ за водо́й — suya gitti
пошли́ / пойдём в кино́ — sinemaya gidelim
враг шёл на Москву́ — düşman Moskova'ya yürüyordu
4) тк. несов., перен. (двигаться, развиваться в каком-л. направлении) gitmekидти́ вперёд — ilerlemek; gelişmeler kaydetmek
идти́ к це́ли — hedefe doğru gitmek / ilerlemek
идти́ от побе́ды к побе́де — zaferden zafere koşmak
5) ( соглашаться) yanaşmak; kabul etmekпойти́ на предло́женные усло́вия — önerilen koşulları kabul etmek
пойти́ на усту́пку — ödüne gitmek
на тако́е де́ло он не пойдёт — böyle bir işe yanaşmaz
идти́ на расхо́ды — masraflar ihtiyar etmek
6) (выступать противником кого-чего-л.) karşı olmak; karşı çıkmak; karşı tutum / cephe almakпро́тив тебя́ он не пойдёт — sana karşı çıkmaz
идти́ про́тив зако́на — kanuna karşı gelmek
7) (вступать, поступать куда-л.) girmekо́сенью он пойдёт (посту́пит) в шко́лу — sonbaharda okula gidecek
идти́ в а́рмию — askere gitmek; orduya girmek
8) ( доставляться) gelmek; gitmekсюда́ идёт сырьё, отсю́да - гото́вые изде́лия — buraya hammadde(ler) gelir, buradan da mamul maddeler / eşya gider
пи́сьма всё иду́т и иду́т — mektupların ardı arkası kesilmiyor
9) тк. несов. (приближаться, появляться) gelmekпо́езд идёт! — tren geliyor!
весна́ идёт — перен. bahar giriyor / geliyor
10) ( отправляться - о транспорте) kalkmak; hareket etmekпо́езд идёт в час — tren birde kalkıyor
11) тк. несов. ( действовать - о механизмах) işlemekчасы́ не иду́т — saat işlemiyor
12) ( об осадках) yağmakпохо́же, пойдёт снег — hava karlayacağa benziyor
13) тк. несов. (иметь место, происходить, производиться) yapılmak; yer almak; yürümek, gitmek ( развиваться)шла война́ — savaş yapılıyordu
иду́т перегово́ры — görüşmeler yapılıyor
в до́ме шла побе́лка — evde badana yapılıyordu
как иду́т дела́? — işler nasıl gidiyor / yürüyor?
торго́вля шла пло́хо — ticaret kötü gidiyordu
14) тк. несов. (проходить, протекать, длиться) geçmekвре́мя идёт — vakit geçiyor / ilerliyor
шли го́ды — yıllar yılları / birbirini kovalıyordu
шёл пя́тый час — saat dördü geçmişti
де́вушке шёл шестна́дцатый год — kız on altısını sürüyordu
идёт уже́ тре́тья неде́ля, как... — üçüncü haftadır...
15) тк. несов. ( пролегать) gitmek; uzanmakкуда́ идёт э́та доро́га? — bu yol nereye gider / çıkar?
хребе́т идёт с за́пада на восто́к — sıradağ batıdan doğuya doğru uzanır
э́тот проспе́кт идёт че́рез весь го́род — bu anacadde kenti boydan boya kateder
да́льше идёт лес — ötesi orman
16) (выходить, выделяться) çıkmak gelmek; yayılmak ( распространяться); akmak ( течь), sızmak; kaçmak ( просачиваться)вода́ идёт? (из крана) — su geliyor mu?
от земли́ шёл пар — topraktan bir buğudur tütüyordu
газ шёл из кла́пана — gazı kaçıran supaptı
у него́ но́сом пошла́ кровь — burnundan kan geldi
из трубы́ пошёл дым — baca tütmeye başladı
17) ( в играх) sürmek; oynamakидти́ с да́мы — kızı oynamak
он пошёл конём — atı sürdü / oynattı
18) ( предназначаться) kullanılmakна что идёт э́тот мех? — bu kürkler ne için kullanılır?
ма́сло, иду́щее в пи́щу — yemeklik yağ
19) ( расходоваться) gitmekде́нег идёт нема́ло — az para gitmiyor
цеме́нта пойдёт не бо́льше то́нны — bir tondan fazla çimento gitmez
на костю́м пошло́ три ме́тра — kostüm için üç metre gitti
20) разг. (находить сбыт, спрос) geçmek; aranmak; rağbet görmekра́ньше э́тот това́р шёл о́чень хорошо́ — önceleri bu mal çok geçiyordu / aranıyordu
почём иду́т сли́вы? — erik kaçtan satılıyor?
ему́ уже́ идёт зарпла́та — maaşı işliyor artık
проце́нты иду́т (с вклада) — faizi işliyor
за сверхуро́чную рабо́ту идёт надба́вка — fazla mesai için zam ödenir
22) (украшать, быть к лицу) gitmek; yakışmakэ́та шля́па тебе́ идёт — bu şapka sana gidiyor
коке́тство ей не идёт — ona cilve yakışmaz
23) тк. несов., разг. (входить, вдвигаться) girmekсапо́г не идёт на́ ногу — ayağım bu çizmeye girmiyor
24) oynamakгде идёт э́та карти́на? — bu filim nerede / hangi sinemada oynuyor
пье́са пойдёт в двух теа́трах — oyun / piyes iki tiyatroda oynanacak
25) ( выходить замуж) varmakза тако́го, как ты, она́ не пойдёт — senin gibisine varmaz
26) тк. несов., перен., разг. (иметь каким-л. результатом, показателем) olmakна́ша кома́нда идёт на второ́м ме́сте — bizim takım ikinci durumdadır
он идёт на одни́ тро́йки — aldığı notlar hep orta
••речь пойдёт не об э́том — söz edilecek olan bu değil
вода́ пошла́ на у́быль — sular inmeye başladı
идти́ на по́мощь кому-л. — birinin yardımına koşmak
мы гото́вы идти́ за тобо́й — arkandan gelmeye hazırız
иду́т слу́хи, что... —...dığı söyleniyor / rivayet ediliyor
пошли́ слу́хи, что... —...dığı yolunda söylentiler çıktı
пошли́ спле́тни — dedikodu alıp yürümüştü
докуме́нт пойдёт на по́дпись — belge imzaya sunulacak
-
22 из-за
1) ( откуда) ardından; arkasından; gerisindenиз-за ле́са — ormanın gerisinden
смотре́ть из-за две́ри — kapı arkasından bakmak
прие́хать из-за мо́ря — deniz ötesinden gelmek
из-за поворо́та доро́ги — yolun dönemecinden
из-за угла́ появи́лись дво́е — köşeden iki adam çıktı
он вы́нул из-за по́яса нож — belinden bıçak çıkardı
встать из-за стола́ — masadan kalkmak
2) ( по причине) yüzündenиз-за дождя́ — yağmur yüzünden
из-за тебя́ — senin yüzünden
-
23 нога
жbacak (-ğı); ayak (-ğı) (тж. ступня)положи́ть но́гу на́ ногу — ayak ayak üstüne atmak
••в нога́х — ayakucunda
идти́ в но́гу — uygun adımla yürümek
идти́ в но́гу со вре́менем — zamana ayak uydurmak
вверх нога́ми — baş aşağı
держа́ть кни́гу вверх нога́ми — kitabı ters tutmak
они́ ста́вят все фа́кты с ног на́ голову — bütün gerçekleri tepe taklak ediyorlar
вся семья́ была́ на нога́х — tüm aile ayaktaydı
подня́ть на́ ноги весь до́м — tüm ev halkını ayağa kaldırmak
он встал с ле́вой / не с той ноги́ — sol / ters tarafından kalkmış
ноги́ мое́й там бо́льше не бу́дет — oraya bir daha adım atmam / ayak basmam
ног под собо́й не чу́ять (от радости) — ayakları yere değmemek
стоя́ть одно́й ного́й в моги́ле — bir ayağı çukurda olmak
встать на́ ноги (о больном) — ayağa kalkmak
одна́ нога́ зде́сь, друга́я там — bir kuşu gidip geliver
конь о четырёх нога́х и тот спотыка́ется — посл. imam bile okurken yanılır
-
24 ночевать
gecelemek; yatıp kalkmak; yatmakгде бу́дем сего́дня ночева́ть? — bu gece nerede yatacağız?
ему́ пришло́сь ночева́ть под откры́тым не́бом — ay dedeye misafir oldu
••ю́мор в э́том расска́зе и не ночева́л — bu öyküde mizahın m'si bile yok
-
25 общаться
görüşmek; alış-verişi olmak; düşüp kalkmak; ihtilat etmek -
26 отваливать
-
27 отплывать
несов.; сов. - отплы́тькогда́ су́дно отплы́ло на две ми́ли... — gemi iki mil açılınca...
-
28 отправляться
несов.; сов. - отпра́виться1) gitmekотправля́ться в путь — yola çıkmak
отправля́ться на прогу́лку — gezintiye çıkmak
2) (о поезде, автобусе и т. п.) kalkmak, hareket etmek3) тк. несов. (основываться на чем-л.) hareket etmek••отпра́виться на то́т свет — öbür dünyayı boylamak
-
29 отставать
несов.; сов. - отстоя́ть1) врз geri kalmak; geri olmakотстава́ть на не́сколько шаго́в — birkaç adım geri kalmak
отстава́ть от това́рищей по шко́ле / учёбе — okul arkadaşlarından geri kalmak
часы́ отстава́ли на мину́ту — saat bir dakika geri kalıyordu
страна́ отста́ла от сосе́дних госуда́рств — ülke komşu devletlerin gerisine düştü
отстава́ть от вре́мени — zamanına ayak uyduramamak
он и тут / и в э́том от тебя́ не отста́нет! — bunda da senden aşağı kalmaz!
2) kaçırmakотста́ть от по́езда — treni(ni) kaçırmak
3) kalkmak, bırakmakфанеро́вка отста́ла — kaplama bırakmış / kalkık
4) (о пятнах, грязи) çıkmak5) rahat bırakmak; yakasını bırakmakотста́нь (от меня́)! — beni rahat bırak!
я от него́ не отста́ну! — yakasını bırakmayacağım onun!
-
30 поехать
сов.1) hareket etmek, kalkmakводи́тель сел на своё ме́сто, и мы пое́хали — şoför yerine geçti, hareket ettik
ну, пое́хали! — haydi kalkalım (artık)!
2) (заскользить, покатиться) kaymak, kaymaya başlamak3) (отправиться, уехать) gitmek; gelmekпое́хать по́ездом / на по́езде — trenle gitmek
пое́дешь со мной? — benimle gelir misin?
4) kaçmakу тебя́ чуло́к пое́хал — çorabın kaçtı
-
31 полагаться
I1) usulden olmak, adet olmakв э́тих слу́чаях полага́ется встава́ть — bu gibi hallerde ayağa kalkmak usuldendir
здесь кури́ть не полага́ется — burada sigara içilmez
так полага́ется (таков порядок) — usul / nizam böyledir
так поступа́ть не полага́ется — böyle davranılamaz
ско́лько с меня́ полага́ется? — ne kadar vereceğim?
II несов.; сов. - положи́тьсято, что ему́ полага́ется, он уже́ получи́л — alacağını almış bulunuyor
güvenmek, itimat etmekна него́ тру́дно положи́ться — ona güvenmek zor
-
32 порываться
çabalamak, kalkmak -
33 привставать
несов.; сов. - привста́тьyarım kalkmak / doğrulmak -
34 приподниматься
несов.; сов. - приподня́тьсяyarım kalkmak; (biraz) doğrulmakбольно́й приподня́лся в посте́ли — hasta yatağın içinde doğruldu
-
35 просыпаться
I просып`атьсянесов.; сов. - просну́тьсяuyanmak тж. перен.II просып`атьсяпросыпаться от зи́мней спя́чки — kış uykusundan kalkmak
несов.; сов. - прос`ыпаться -
36 пытаться
несов.; сов. - попыта́тьсяkalkmak, kalkışmak; denemekон пыта́лся поби́ть реко́рд — rekoru kırmayı denedi
он пыта́лся поко́нчить с собо́й — kendini öldürmeye kalkmıştı
не вы́шло, попыта́юсь ещё раз — olmadı, bir deneme daha yapacağım
-
37 раздуваться
несов.; сов. - разду́тьсяşişmek, davul gibi olmak; yukarı kalkmak ( о ноздрях) -
38 сейчас
1) şimdi; bugün, halen, şu andaон никогда́ так / сто́лько не рабо́тал, как сейча́с — şimdiki bugünkü kadar hiç çalışmamıştı
сейча́с я за́нят — şimdi meşgulüm / işim var
он уже́ сейча́с заяви́л об э́том — bunu daha şimdiden söyledi
2) (только что, недавно) deminон то́лько сейча́с был здесь — demin buradaydı
3) ( скоро) birazdanя сейча́с приду́ — birazdan gelirim
по́езд сейча́с отхо́дит! — tren kalkmak üzere!
4) в соч. ( немедленно) hemen, derhalсейча́с же — şimdiden tezi yok, hemencecik, o saat
5) hemenсейча́с же за две́рью — kapının hemen arkasında
••как сейча́с по́мню — şimdiki gibi hatırlarım hatırımda
-
39 слезать
несов.; сов. - слезть1) (с дерева, с лошади, с поезда и т. п.) inmek2) разг. (о коже, краске и т. п.) kalkmak, soyulmak, dökülmek; kavlamak -
40 стартовать
несов., сов.1) depar / çıkış yapmak; kalkmak (о самолёте, ракете)2) перен. ( начинаться) açılmak, başlamak
См. также в других словарях:
kalkmak — nsz, ar 1) Gitmek üzere yerinden ayrılmak Niye kalktınız, biraz daha otursaydınız. 2) den Oturma durumundan dik duruma gelmek, doğrulmak Annem yerinden kalktı, yanıma geldi, bir kolunu uzatarak omzuna doladı. H. Z. Uşaklıgil 3) den Uyanarak… … Çağatay Osmanlı Sözlük
sahura kalkmak — oruç tutan kimse gün doğmadan yemek yemek için yataktan kalkmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
ters tarafından kalkmak — sol tarafından kalkmak Hacı Ömer in o gün ters tarafından kalktığına artık şüphe yoktu. R. N. Güntekin … Çağatay Osmanlı Sözlük
yürürlükten kalkmak — uygulamadan kalkmak ... kararname ... Resmî Gazete de yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Anayasa … Çağatay Osmanlı Sözlük
ay üstüne kalkmak — ayağa kalkmak … Beypazari ağzindan sözcükler
ala alaya kalkmak — bağrışarak gürültü etmeye yeltenmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
amuda kalkmak — iki eli üstüne dayanarak bacaklarını havada dikey tutmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
dövüşe kalkmak — kavgaya başlamak Muhtarla dövüşe kalksa iki tokatla onu yere serer. E. İ. Benice … Çağatay Osmanlı Sözlük
oturup kalkmak — hareket etmek Daha ilk gecesinden karı lafı ile oturup kalkmaya başlarsa konu nereye varır? M. Ş. Esendal … Çağatay Osmanlı Sözlük
şaha kalkmak — 1) at ön ayaklarını yerden kesip arka ayakları üstünde durmak, şahlanmak 2) mec. taşkınlık göstermek, coşmak, kükremek … Çağatay Osmanlı Sözlük
depara kalkmak — koşu veya yarış içinde hızını birdenbire artırmak … Çağatay Osmanlı Sözlük