-
1 DISPUTATIO (DISPUTATION, DISCUSSION, INVESTIGATION)
обсуждение, диспут; основной способ познания в силу того, что всякое знание носило модальный характер, соответствуя знанию правдоподобному. Диспут в форме диалога лежал в основании и письменного произведения, урока и любой публичной дискуссии. В диспуте средневековый ум представлялся как развитое умение превращать любой текст в предмет дискуссии, доводящей до совершенства технику вопрошания.Латинский словарь средневековых философских терминов > DISPUTATIO (DISPUTATION, DISCUSSION, INVESTIGATION)
-
2 indagatio
investigation. -
3 quaesitio
investigation, interrogation. -
4 quesitio
investigation, interrogation. -
5 quaestiō
quaestiō ōnis, f [QVAES-], a questioning, examination, inquiry, investigation: exploratā re quaestione captivorum, Cs.: rem in disceptationem quaestionemque vocare, to investigate: res in quaestione versatur, is under investigation: de moribus ultima fiet quaestio, Iu.— A judicial investigation, examination by torture, criminal inquiry, inquisition: cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset, conducted a trial for assassination: mortis paternae de servis paternis quaestionem habere: quaestionem in eum ferre, demand his prosecution: placuit quaestionem ex his haberi, L.: instituta de morte: ad quaestionem abripi, to the torture: illum in quaestionem postulavit: quaestiones severius exercere, L.: quaestioni praeesse, to sit as judge: tabellae quaestionis, records of testimony at an examination: quaestiones perpetuae, standing commissions of criminal investigation: iudex quaestionis (i. e. quaesitor): quaestiones extraordinariae, investigations by special commission, L.: dimittere eo tempore quaestionem, i. e. the court.—A question, subject of investigation, matter, case, cause, dispute, difficulty, inquiry: quae (sententia) viri simillima, magna quaestio est: perdifficilis de naturā deorum: de moribus ultima fiet Quaestio, Iu.: beatos efficiat (sapientia) necne quaestio est, may be disputed.—The record of a judicial inquiry, minutes of evidence: hanc fictam quaestionem conscripisse.* * *questioning, inquiry; investigation -
6 quaestio
quaestĭo, ōnis, f. [quaero], a seeking.I.In gen. (Plautin.):II.cave, fuas mi in quaestione,
lest you suffer yourself to be to seek, lest I have to look after you, Plaut. Pers. 1, 1, 52:tibi ne in quaestione essemus,
id. Capt. 2, 2, 3; id. Ps. 2, 2, 68.—In partic., an inquiry, investigation, a questioning, question, subject of inquiry:2.quaestio est appetitio cognitionis, quaestionisque finis inventio,
Cic. Ac. 2, 8, 26; 2, 36, 115:quae veri simillima (sententia sit), magna quaestio est,
id. Tusc. 1, 11, 23; id. Fin. 2, 11, 34:rem in disceptationem quaestionemque vocare,
to investigate, id. de Or. 3, 32, 129:res in quaestione versatur,
is under investigation, id. Clu. 58, 159:de moribus ultima fiet quaestio,
Juv. 3, 141:res in quaestionem venit,
comes under investigation, Quint. 5, 14, 16:modo aliquam quaestionem poëticam ei proponeret,
Nep. Att. 20, 2; cf. Cic. Att. 7, 19 fin.; Sen. Ben. 5, 8, 6; id. Ep. 48, 1; Suet. Tib. 56:quaestionem instituere,
to institute an investigation, Quint. 7, 1, 6:quaestionem solvere,
Sen. Ep. 48, 11; Quint. 5, 10, 26.—A public judicial investigation, examination by torture, a criminal inquiry, inquisition; the crime is usu. constr. with de:B.cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset,
instituted a trial for assassination, Cic. Fin. 2, 16, 54:verberibus ac tormentis quaestionem habuit pecuniae publicae,
id. Phil. 11, 2, 5:quaestionem mortis paternae de servis paternis habere,
id. Rosc. Am. 28, 78:quaestionem fugitare,
id. ib. 28, 78:servos in quaestionem polliceri,
id. ib. 28, 77:quaestionem ferre in aliquem,
to appoint, institute, make a motion for, id. de Or. 1, 53, 227:habere ex aliquo,
Liv. 33, 28:facere alicui,
against any one, Dig. 34, 3, 20:quaestionem de furto constituere,
Cic. Clu. 64, 181:quaestionem instituere de morte alicujus,
id. ib. 64, 181:quaestionem de morte viri habere,
id. ib. 65, 182;63, 176: quaestionem habere de servis in caput filii,
id. ib. 63, 176:ad quaestionem abripi,
to examination by torture, id. ib. 33, 89:alicui servum in quaestionem ferre,
id. ib. 64, 181:postulare servum in quaestionem,
id. ib. 64, 181:quaestiones severius exercere,
Liv. 9, 34:quaestioni praeesse,
to conduct a trial as judge, Cic. Rosc. Am. 4, 11: quaestiones perpetuae, the inquisitions concerning certain crimes (repetundarum, majestatis, de falso, de sicariis, de injuriis, etc.), conducted annually, after 605 A. U. C., by a standing commission, and presided over by the prætor, Cic. Brut. 27, 106:judex quaestionis,
the director of the criminal court under the presidency of the prætor, id. Clu. 54, 148; 33, 89; id. Brut. 76, 264:quaestiones extraordinariae,
trials out of the common course, held under a special commission, Liv. 39, 14; so,quaestio nova,
Cic. Mil. 5, 13:A QVAESTIONIBVS,
an attendant in examinations, a torturer, inquisitor, Inscr. Grut. 545, 6; 560, 1. —Transf.1.The court, the judges:2.dimittere eo tempore quaestionem,
Cic. Verr. 2, 2, 30, § 74:totam quaestionem a severitate ad clementiam transtulit,
Val. Max. 8, 1, 6.—The subject of investigation, the matter, case, question:b.perdifficilis et perobscura quaestio est de naturā deorum,
Cic. N. D. 1, 1, 1:dividere totam de dis immortalibus quaestionem in partis quattuor,
id. ib. 2, 1, 3:quaestio proposita,
Quint. 9, 2, 39.—In partic., in rhet.(α).The rhetorical subject of debate: quaestionum duo sunt genera: alterum infinitum, alterum definitum. Definitum est, quod hupothesin Graeci, nos causam: infinitum, quod thesin illi appellant, nos propositum possumus nominare, Cic. Top. 21, 79. —(β).The main point in a disputed matter, the issue in a cause: quaestio est quae ex conflictione causarum gignitur controversia, hoc modo: Non jure fecisti: jure feci. Causarum autem haec est conflictio, in quā constitutio constat;(γ).ex eā igitur nascitur controversia, quam quaestionem dicimus, hoc modo: jurene fecerit,
Cic. Inv. 1, 13, 18; cf. id. ib. 1, 6, 8.—A question, a disputed point, quaestio est, it is doubtful, may be disputed:sapientia efficit sapientis sola per se: beatos efficiat necne sola per se quaestio est,
Cic. Top. 15, 60; id. Tusc. 4, 13, 29; id. Inv. 2, 20, 60:quaestio est, an, etc.,
Quint. 7, 3, 22; cf.:nulla quaestio est,
Aug. Retract. 1, 19, 6; cf.also: in quaestione est,
Plin. 11, 17, 18, § 57; 10, 22, 27, § 52:quaestionis est immensae,
id. 7, 28, 29, § 101; 28, 2, 3, § 10. -
7 inquisitio
inquīsītĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] faculté de rechercher. [st2]1 [-] recherche, investigation. [st2]2 [-] information, enquête judiciaire, poursuite, instruction, procédure. - hominis est propria inquisitio atque investigatio, Cic. Off. 1: l'homme a en apanage l'instinct de recherche et d'investigation. - postulare inquisitionem in aliquem, Plin. Ep. 3, 9: demander une enquête contre qqn. - inquisitionem Bithynis dare, Plin. Ep. 5: donner l'information aux Bithyniens. - inquisitionem annuam impetrare, Tac. An. 13: obtenir pour un an les pouvoirs d'enquête. - inducti in senatum inquisitionem postulaverunt, Plin. Ep. 5: introduits devant le sénat, ils demandèrent l'information.
-* * *inquīsītĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] faculté de rechercher. [st2]1 [-] recherche, investigation. [st2]2 [-] information, enquête judiciaire, poursuite, instruction, procédure. - hominis est propria inquisitio atque investigatio, Cic. Off. 1: l'homme a en apanage l'instinct de recherche et d'investigation. - postulare inquisitionem in aliquem, Plin. Ep. 3, 9: demander une enquête contre qqn. - inquisitionem Bithynis dare, Plin. Ep. 5: donner l'information aux Bithyniens. - inquisitionem annuam impetrare, Tac. An. 13: obtenir pour un an les pouvoirs d'enquête. - inducti in senatum inquisitionem postulaverunt, Plin. Ep. 5: introduits devant le sénat, ils demandèrent l'information.
-* * *Inquisitio, Verbale. Cic. Inquisition, Cerche, Cerchement, Queste, Enqueste.\Caue inquisitioni ne mihi sis. Plaut. Garde bien qu'il ne faille que je te cerche.\Inquisitio. Cic. Information. -
8 inquīsītiō
inquīsītiō ōnis, f [QVAES-], a seeking, searching, examination, investigation: veri: adempto per inquisitiones loquendi commercio, espionage, Ta. —In law, an investigation, legal inquisition: accusatoris: annua, Ta.* * *search, hunting out; inquiry, investigation; spying; collecting evidence -
9 indago
[st1]1 [-] indāgo, āre, āvi, ātum [indu + ago]: - tr. - a - suivre la piste. - ut ad cursum equum, ad arandum bovem, ad indagandum canem, sic hominem ad intellegendum et agendum, esse natum: Cic. Fin. 2, 39: (ils n'ont pas vu) que l'homme est né pour penser et agir comme le cheval pour courir, le boeuf pour labvourer, le chien pour chasser. - indagare feras, Varr. L. 51, 94: suivre les animaux à la piste. --- cf. Col. 3, 10, 9. b - au fig. chercher avec soin, rechercher. rechercher, dépister. - Cic. Verr. 2, 135 ; Mil. 103 ; Or. 11; Tusc. 5, 64 ; Plin. 2, 80. - indagare aliquid de re publica,, Cic. Att. 2, 4, 4: dépister, découvrir qqch concernant les affaires publiques. [st1]2 [-] indāgo, ĭnis, f.: a - entourage de filets, cordon de filets ou de chasseurs. - Virg. En. 4, 121; Tib. 4, 3, 7. b - filet, réseau. - Hirt. BG. 8, 18 ; Liv. 7, 37, 14. c - recherche, investigation. - Plin. 9, 16 ; Gell. 7, 16, 6.* * *[st1]1 [-] indāgo, āre, āvi, ātum [indu + ago]: - tr. - a - suivre la piste. - ut ad cursum equum, ad arandum bovem, ad indagandum canem, sic hominem ad intellegendum et agendum, esse natum: Cic. Fin. 2, 39: (ils n'ont pas vu) que l'homme est né pour penser et agir comme le cheval pour courir, le boeuf pour labvourer, le chien pour chasser. - indagare feras, Varr. L. 51, 94: suivre les animaux à la piste. --- cf. Col. 3, 10, 9. b - au fig. chercher avec soin, rechercher. rechercher, dépister. - Cic. Verr. 2, 135 ; Mil. 103 ; Or. 11; Tusc. 5, 64 ; Plin. 2, 80. - indagare aliquid de re publica,, Cic. Att. 2, 4, 4: dépister, découvrir qqch concernant les affaires publiques. [st1]2 [-] indāgo, ĭnis, f.: a - entourage de filets, cordon de filets ou de chasseurs. - Virg. En. 4, 121; Tib. 4, 3, 7. b - filet, réseau. - Hirt. BG. 8, 18 ; Liv. 7, 37, 14. c - recherche, investigation. - Plin. 9, 16 ; Gell. 7, 16, 6.* * *I.Indago, indagas, pen. prod. indagare, Ab in et ago compositum, d interposito euphoniae gratia. Plaut. Cercher à la trace, ou à la route, Cercher diligemment, S'enquerir soingneusement de quelque chose.II.Indago, pen. prod. indaginis, foem. gen. Plin. Cerchement.\Indago. Virgil. Pan, ou panneaux, ou toiles dequoy on ceinct et entourne lon un bois pour prendre bestes sauvages.\Indagine poenarum cingi. Plin. iunior. Estre environné d'un tour de peines. -
10 indāgātiō
indāgātiō ōnis, f [1 indago], a tracking out, investigation: initiorum: veri.* * *act of tracking down/searching out; investigation -
11 investīgātiō
investīgātiō ōnis, f [investigo], a searching into, investigation: rerum: veri.* * *search; inquiry, investigation; research -
12 pervestīgātiō
pervestīgātiō ōnis, f [pervestigo], a searching into, examining, investigation: scientiae.* * * -
13 quaerō
quaerō sīvī, sītus, ere [QVAES-], to seek, look for: quaerenti (deae) defuit orbis, O.: te ipsum quaerebam, was looking for, T.: suos notos, Cs.: ab ostio quaerens Ennium, asking for: cum praetor quaereretur: quem quaeritis, adsum, V.: liberi ad necem quaerebantur: escam in sterquilinio, Ph.: per imas Quaerit iter vallīs (Ufens), V.: cauda colubrae... moriens dominae vestigia quaerit, O.— To seek to obtain, look for, strive for, seek: sibi alium imperatorem, S.: in regnum quaeritur heres, V.: milites ducem quaerentes: in eum invidia quaesita est, i. e. prejudice is excited: ad ornatum ludorum aurum: regia potestas hac lege quaeritur: ne quaeratur latebra periurio: voce pericula, provoke, O.: defensorem suae salutis eum.—With inf, to seek, strive, endeavor, ask: ne quaere doceri Quam poenam, etc., V.: Antequam... speciosa quaero Pascere tigrīs, i. e. let me rather, H.: classibus advehebantur, qui mutare sedes quaerebant, Ta.— To strive to gain, earn, win by effort, acquire: Conserva, quaere, parce, T.: Quaerit ac timet uti, H.: victum volgo, T.: confiteri sibi quaesito opus esse, that he must earn something.—To feel the want of, miss, lack: Siciliam in uberrimā Siciliae parte: ne ille saepe Persas et Indos quaesisset, L.: quaerit Boeotia Dircen, O.— To ask, desire, require, demand, need, call for: quid sibi hic vestitus quaerit? i. e. what do you mean by? T.: collis pauca munimenta quaerebat, S.: qui tumultus dictatoriam maiestatem quaesisset, made necessary, L.: nego esse quicquam, quod cuiusquam oratoris eloquentiam quaereret: quaeris ut suscipiam cogitationem, quidnam istis agendum putem.—Fig., to seek mentally, think over, meditate, aim at, plan, devise, find: consilium, T.: quonam modo maxime ulti sanguinem nostrum pereamus, S.: remedium: rationes eas, quae ex coniecturā pendent.— To seek to learn, make inquiry, ask, inquire, interrogate: item alio die Quaerebam, T.: quaerendo cognoveram: vide, quaere, circumspice!: quaesiturus, unum caelum esset an innumerabilia: Naturā fieret laudabile carmen, an arte, Quaesitum est, has been made a question, H.: cum ab iis saepius quaereret, made inquiries, Cs.: quaero abs te nunc, Hortensi, cum, etc.: quaesivit a medicis, quem a modum se haberet, N.: quaero de te, num, etc.: Cura tibi de quo quaerere nulla fuit, O.: in dominos quaeri de servis iniquom est, i. e. to examine under torture: quaerit ex solo ea, quae, etc., Cs.: habes, quod ex me quaesisti.— To examine, inquire into, make inquiry, investigate: coëgit consules circa fora proficisci ibique quaerere, L.: hunc abduce, vinci, quaere rem, T.: scrutatus sum quae potui et quaesivi omnia: rem illam: quorum de naturā Caesar cum quaereret, sic reperiebat, Cs.—Esp., of judicial investigation: de pecuniis repetundis: dum de patris morte quaereretur: ut veteribus legibus, tantum modo extra ordinem, quaereretur, the investigation should be made.—In parenthet. clauses, to inquire, consider: omnino, si quaeris, ludi apparatissimi: noli quaerere: ita mihi pulcher hic dies visus est, in short: si verum quaeritis, to speak the truth: si verum quaerimus.* * *quaerere, quaesivi, quaesitus Vsearch for, seek, strive for; obtain; ask, inquire, demand -
14 notio
nōtĭo, ōnis, f. [nosco], a becoming acquainted, a making one's self acquainted with a person (syn.: cognitio, perceptio, notitia).I.Lit.* A.In gen.:B.quid tibi hanc aditiost? quid tibi hanc notiost, inquam, amicam meam?
Plaut. Truc. 2, 7, 62.—In partic., a taking cognizance of a thing by a magistrate, an examination, investigation:II.ceteri agri omnes, sine ullo delectu, sine populi Romani notione, sine judicio senatās, decemvirisaddicentur,
Cic. Agr. 2, 21, 57;pontificum,
id. Dom. 13, 34:notionem ejus differre,
id. Att. 11, 20, 2;censoria,
id. Sest. 25, 55; cf. id. Prov. Cons. 19, 46; id. Pis. 5, 10:notiones animadversionesque censoriae,
id. Off. 3, 31, 111:ad censore, non ad senatum, notionem de eo pertinere,
Liv. 27, 25, 5:dilatā notione,
Tac. A. 3, 59:notioni quindecimvirum is liber subicitur,
id. ib. 6, 12:quid denique ad jus civile aut ad actoris notionem atque animadversionem ages injuriarum?
the investigation and punishment sought by the plaintiff, Cic. Caecin. 12, 35; Dig. 42, 1, 5; 49, 1, 10; 50, 16, 99.—Transf., an idea, conception, notion of a thing:notio rerum,
Cic. Tusc. 5, 39, 114:cum rerum notiones in animis fiant,
id. Fin. 3, 10, 33: simulac (homo) cepit intelligentiam, vel notionem potius quam appellant ennoian illi, etc., id. ib. 3, 6, 21; cf.: genus est notio ad plures differentias pertinens: Forma est notio, cujus, etc. Notionem appello, quod Graeci tum ennoian, tum prolêpsin dicunt, id. Top. 7, 31; id. Tusc. 1, 24, 57; id. Fin. 5, 21, 59:in omnium animis deorum notionem impressit natura,
id. N. D. 1, 16, 43; 2, 5, 13:intellegentiae nostrae,
id. ib. 1, 11, 26:excute intellegentiam tuam ut videas, quae sit in eā species, forma et notio boni viri,
id. Off. 3, 20, 81:neque alia huic verbo subjecta notio est, nisi, etc.,
id. Tusc. 5, 10, 29:de fortitudine,
id. ib. 4, 24, 53: apud veteres dicebatur, professionem eorum (mathematicorum), non notitiam, esse prohibitam, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 2. -
15 DISPUTATIO
disputation, investigation, discussion - обсуждение, исследование, дискуссия; силлогистический акт между оппонентом и респондентом, преследующий цель выяснить точку зрения или утверждения. -
16 animadversiō
animadversiō ōnis, f [animadverto], investigation, inquiry: nostra in civem est, L.—Perception, notice, observation: hoc totum est animadversionis: excitanda animadversio, ut ne quid temere agamus, self-inspection.—Reproach, censure: effugere animadversionem: in Apronium.—Chastisement, punishment: paterna: Dolabellae in servos: vitiorum.—Esp.. censorum (usu. called nota censoria): animadversiones censoriae.* * *paying attention; observation, attention, notice; censure, reproach, punishment -
17 cōgnitiō
cōgnitiō ōnis, f [com- + GNA-], a becoming acquainted with, acquiring knowledge, knowledge, acquaintance: rerum: animi: urbis: cognitione atque hospitio dignus.—A conception, notion, idea: deorum innatae cognitiones. — In law, a judicial examination, inquiry, cognizance, trial: ipsius cognitio de existimatione: captorum agrorum: vacantium militiae munere, L.: inter patrem et filium, L.: dies cognitionis, the day of trial: centurionum Cognitio de milite, Iu.: tribuni, a decree, Iu.—Recognition, discovery: cognitio facta esse filium natum, T.: de cognitione ut certum sciam, to make sure of the discovery, T.* * *examination, inquiry/investigation (judicial); acquiring knowledge; recognition; getting to know (fact/subject/person); acquaintance; idea/notion; knowledge -
18 comperiō
comperiō perī, pertus, īre [1 PAR-], to obtain knowledge of, find out, ascertain, learn: certo, T.: nihil de hoc: de scelere filii, N.: aliquid ex multis: nihil testibus, nihil tabulis: ut postea ex captivis comperit, Cs.: nil ad Pamphilum attinere, T.: hanc gentem Clusium inde venisse, L.: certis auctoribus, copias abesse, etc., Cs.: id misericordiāne an casu evenerit, S.: unde causa (sit), Ta.: facinus manifesto compertum: oculis, L.: omnia falsa comperta sunt: compertus stupri, i. e. detected in, L.: flagitii, Ta.: nondum comperto quam regionem hostes petissent, L.: compertus publicam pecuniam avertisse, Ta.* * *comperire, comperi, compertus V TRANSlearn/discover/find (by investigation); verify/know for certain; find guilty -
19 cōnsecūtiō
cōnsecūtiō ōnis, f [consequor], an effect, consequence: consecutionem adfert voluptatis, has pleasure as a consequence: causas rerum et consecutiones videre.—In rhet., order, connection: verborum.* * *order; orderly/logical/proper sequence/consequence/connection; result, effect; investigation of consequences/effects; acquiring/obtaining (L+S); attainment -
20 disquīsītiō
disquīsītiō ōnis, f [disquiro], an inquiry, investigation: in magnis disquisitionibus: in disquisitionem venit, ne, etc., L.* * *
См. также в других словарях:
investigation — [ ɛ̃vɛstigasjɔ̃ ] n. f. • XIVe; lat. investigatio ♦ Recherche suivie, systématique, sur quelque objet. ⇒ enquête, examen, recherche. Méthodes d investigation. Investigations de la police, du fisc. Journalisme d investigation. Investigation… … Encyclopédie Universelle
Investigation — is the process of inquiring into a matter through research, follow up, study, or formal procedure of discovery. Investigation may refer to:In law enforcement: * The work of a private investigator * The work of a detective *Federal Bureau of… … Wikipedia
investigation — I noun careful search, careful study, close inquiry, collection of facts, detailed examination, examination, exhaustive study, exploration, formal scrutiny, indagatio, inquire to ascertain facts, inquiry, inquisitio, interrogation, investigatio,… … Law dictionary
Investigation — In*ves ti*ga tion, n. [L. investigatio: cf. F. investigation.] The act of investigating; the process of inquiring into or following up; research; study; inquiry, esp. patient or thorough inquiry or examination; as, the investigations of the… … The Collaborative International Dictionary of English
Investigation — (lat.), Untersuchung, Nachforschung; investigieren, nachforschen, ausspüren … Kleines Konversations-Lexikon
Investigation — Investigation, lat. deutsch, die obrigkeitliche Nachforschung wegen eines Verbrechens; investigiren, nachforschen … Herders Conversations-Lexikon
investigation — early 15c., from O.Fr. investigacion (14c.), from L. investigationem (nom. investigatio) a searching into, a searching for, noun of action from pp. stem of investigare to trace out, search after, from in in, into (see IN (Cf. in ) (2)) +… … Etymology dictionary
investigation — probe, inquest, inquisition, inquiry, research Analogous words: inspection, examination, scrutiny, audit (see under SCRUTINIZE): surveying or survey, observing or observation (see corresponding verbs at SEE) … New Dictionary of Synonyms
investigation — [n] thorough check analysis, case, delving, examination, exploration, fact finding, gander, hearing, hustle, inquest, inquiry, inquisition, inspection, legwork, observation, observing, pike, probe, probing, quest, quiz, research, review, scrutiny … New thesaurus
investigation — [in ves΄tə gā′shən] n. [ME investigacioun < MFr < L investigatio] 1. an investigating or being investigated 2. a careful search or examination; systematic inquiry investigational adj … English World dictionary
investigation — noun ADJECTIVE ▪ careful, close, detailed ▪ extensive ▪ The authorities conducted an extensive investigation into his tax affairs. ▪ full, in depth … Collocations dictionary