Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

insinuare

  • 61 do

    1. dō (δῶ d.i. δῶμα) = (Acc.) domum, Enn. b. Auson. Technop. (XXVII) 13, 18. p. 139 Schenkl.
    ————————
    2. do, dedī, datum, dare (altind. dádā-ti, er gibt, griech. δίδωμι), I) geben, reichen (Ggstz. accipere, annehmen, empfangen, reddere, zurück-, abgeben, remittere, zurück-, dagegenschicken, adimere, nehmen, ferre, davontragen, auferre, mit sich nehmen, entziehen, detrahere, entziehen, eripere, entreißen, poscere, fordern), I) alqd: A) eig.: I) die Hand od. mit der Hand geben, reichen, hergeben, herreichen, hingeben, hinreichen, darreichen, überreichen, schenken, dare (alci) manum, Ov. u. Quint.: dare dextram, Nep. (vgl. dextra unter dexter): alci primum digitum, Catull.: alci assem, Phaedr.: (alci) librum, Hor. u. Nep.: poculum veneni, Cic.: frumentum plebi, Vell.: alci triremem, Nep.: populo Romano hunc vestitum atque arma, Cic.: (alci) viaticum, Plaut. u. Plin. ep.: alci vinum, Verg. – m. Ang. von wo? u. dgl., ut quodcumque opus esset sciret unde daret et meminisset atque annotaret quid et quando et cui dedisset, Col. 12, 3, 4: pretium dedit. Cui dedit? per quem dedit? unde aut quantum dedit? Cic. Rosc. Am. 74: de pane tuo da esurienti et de vestimentis tuis nudis, Ambros. de Tob. 4. – m. Ang. auf welchem Wege? alci per fenestras gladium, Nep. Dion. 9, 6. – m. Ang. wofür? praemium pro pietate, Cic.: cum praemia mihi tanta pro hac industria sint data, Cic. – m. Ang. als was? durch Acc., dextram fidei suae pig-
    ————
    nus, Curt. 8, 12 (43), 10: pabula utilitatis eorum praemia (als B.) causā, Lucr. 5, 867: merces mihi gloria detur, Ov. fast. 3, 389: od. durch Partiz. Fut. Pass., alci librum ad alqm perferendum dare, Cic. ad Att. 2, 1, 1: saepe ferenda dedit blandis sua verba tabellis, gab zu bestellen, Ov. met. 14, 707. – m. Ang. zu welchem Zweck? fruges in (zur) segetem, Acc. tr. 672. Hyg. fab. 2. – quid do m. folg. ne u. Konj., was gäbe ich darum, daß usw., Sen. contr. 9 (3), 26. § 11 u. 12. Insbes.: a) Geschenke od. Mitgift od. als (zum) Geschenk od. zur Mitgift geben, bescheren, überreichen, schenken, dare donum, Ter. u. Cic.: alci dona, Plaut.: dona amicis ceterisque pro cuiusque merito, Curt.: (alci) munus, Verg. u.a.: dotes, Nep.: paulum des crebro, Nov. com. fr.: ut haberet quod statim daret, Nep.: si suum munus qui dedissent (die Geber) adimere vellent, Liv. – m. Ang. als was? alci canem munus (als G.), Ov.: alqd (alci) dotem (als M.), Komik. – mit Ang. zu welchem Zweck? maestas munus in (zu) exsequias, Tibull. 2, 4, 44. – m. Ang. wozu? durch Dat., alci alqd dono, Ter. u. Nep.: muneri alqd, Nep. u. Quint.: doti alci alqd, Nep. – quod praesens tamquam in manus datur iucundius est, Geschenke, die uns gleichsam bar in die Hand gedrückt werden, Cic. de off. 2, 60. – absol., illos qui dant, eos derides, Plaut.: prior ad dandum qui est, Ter. – Partiz. subst., α) dāns, antis, m., der Geber,
    ————
    Hor. ep. 2, 1, 246. – β) datum, ī, n., die Gabe, das Geschenk, Sing. bei Augustin. solil. 18, 5 (Liv. 22, 10, 3 Glossem); Plur. bei Plaut. asin. 166 u. Pseud. 306. Ov. met. 6, 463. Prop. 3, 15, 6.
    b) den Göttern, Manen od. übh. jmdm. ein Weihgeschenk, Opfer u. dgl. geben, bringen, darbringen, weihen, opfern, α) den Göttern, munera, Ov.: Apollini donum, Nep.: Apollini signa inaurata, Liv.: alci templum, Ov.: alci victimam, porcam, Ov.: alci piaculum porco, Macr.: sacra piaculaque apud lucum Dianae per pontifices, Tac.: more Romano suovetaurilia, Tac.: exta deo, Ov.: exta perperam, Liv.: tus, Ov.: tura, Tibull.: divis tura benignis, Hor.: tura focis vinumque, Ov.: Oceano libamenta, Iustin. – β) den Manen u. Toten, inferias manibus, Ov. u. Suet. (vgl. inferiae): germanae iusta ante suae, Ov. – γ) jmdm.: alci lacrimam od. lacrimas, Ov.: o quantum patriae sanguinis ille dedit! Ov.
    c) Briefe usw. jmdm. geben, u. zwar; α) jmdm. (zur Bestellung) geben, einhändigen, mitgeben, litteras od. epistulam alci, Cic.: alci litteras ad alqm, Cic.: datis iam epistulis diem commutare, Cic.: erit cotidie cui des, du wirst ja täglich Gelegenheit finden, Cic. – β) jmdm. geben = an jmd. abgeben, jmdm. einhändigen, alci litteras, Cic.: epistulam accubanti in convivio, Nep. – γ) (v. Briefschreiber) an jmd. geben, senden, absenden, tres epistulae eodem
    ————
    abs te datae tempore, Cic.: litteras ex Trebulano a Pontio, Cic.: litteras Trallibus (zu T., von T. aus), Cic.: ut quo dem (wir: wohin ich adressiere) posthac litteras sciam, Cic.: litteras publicas sine subscriptione ad alqm dare, Suet.: ante lucem V III. Kal. litteras ad alqm, Cic.: discedens dabo ad te aliquid, Cic.: data pridie Kal. Decembr., Cic.: datum VI. Id. Ian., Cic.
    d) Geld usw. (u. übtr. Strafe) geben, beitragen, zahlen, bezahlen, auszahlen, entrichten, für jmd. od. etw. ausgeben, α) eig.: symbolam, Ter.: aes u. aera, Hor. u. Ov.: pecuniam, Cic.: decies centena huic parco, Hor.: quantum quisque daret, Nep.: huic aliquid paulum prae manu, Ter.: dic, quid vis dari tibi in manum? Ter. – mit Ang. als was? alci magnam pecuniam mutuam, Cic. ad Att. 11, 3, 3: huic salarium (als B.) de nostro privato aerario annuos frumenti modios tria milia, Treb. Poll. Claud. 14, 3. – m. Ang. woher? pecuniam a se, Plaut, trin. 182 (vgl. im folg. aus Monum. Anc.): omnia ex sua re familiari, Nep. Att. 7, 1. – m. Ang. wofür? pecuniam pro praediis a se, Monum. Anc. col. I, 1, 19. p. LXVIII ed. Momms.: quantum pro Caesaris ipse avolsa cervice daret, Lucan. 8, 11: cogitans et in pontibus pro transitu dari, Passierzoll gegeben werde, Sen. de const. sap. 14, 2. – m. Ang. wozu? durch Dat., dare milia terna macello, Hor. sat. 2, 4, 76. – Partiz. subst, data, ōrum, n., die Ausgaben (Ggstz. accepta, die Einnah-
    ————
    men), ut par sit ratio acceptorum et datorum, Cic. de amic. 58. – β) übtr., Strafe usw. geben, dare poenas, Str. leiden, bestraft werden (Ggstz. poenas accipere, büßen lassen, bestrafen), Cic. u.a. (s. poena das Nähere): d. damnum, s. damnum: pretium pro noxa, Liv. Andr. fr.: Novio Prisco et Glitio Gallo data exsilia, traf das Los der v., Tac.: daturos quod Lars Tolumnius dedisset responderi iussit. Liv.
    e) einen Stoff spenden, liefern, volucres mella daturae, Ov. fast. 5, 271: nec scombris tunicas (Hüllen zum Einpacken) dabis molestas, Mart. 4, 86, 8: u. so et laxas scombris saepe dabunt (Volusi annales) tunicas, Catull. 95, 8: im Bilde, materiam dare invidiae, Cic. Phil. 11, 21: materiam omnem sermonem eorum, qui de te detrahere vellent, Statium dedisse, Cic. ad Q. fr. 1, 2. 3.
    f) als publiz. t.t., dem Richter die Stimmtäfelchen einhändigen, an die Richter austeilen, tabellam dare de alqo, Cic.: alci dare in iudicando litteram salutarem od. tristem (ein Stimmtäfelchen mit A = absolvo, od. mit C = condemno), Cic.: tabellae ministrabantur ita, ut nulla daretur UTI ROGAS, Cic.
    g) als t.t. des Brettspiels, dare calculum, einen Stein ziehen (Ggstz. reducere, zurückziehen), Cic. Hortens. fr. 60 M. Quint. 11, 2, 88.
    h) eine Klageschrift abgeben, einreichen, dare libellum, s. libellus.
    ————
    i) (v. Reiter, Wagenlenker) die Zügel schießen lassen (Ggstz. premere), dare lora, Verg.: frena, Ov.: laxas habenas, die Z. verhängen, Verg.
    k) Speisen auf die Tafel geben, setzen, aufsetzen, austragen lassen, vorsetzen, partem ceteram (carnium) mensis, Ov.: alci turdum, Hor.: semesi lardi frusta, Hor.: absol., quid dem? quid non dem? renuis tu, quod iubet aster, Hor.: ›sume, catelle‹, negat; si non des, optat, Hor.
    l) Nahrung usw. od. zur Nahrung usw. reichen, α) übh., alimenta lactis puero, Ov.: u. (übtr.) ali menta igni, Curt.: de mensa sua ossa, Phaedr. – m. Ang. wozu? durch Dat., alqd esui dare, Plin.: potioni dare aquam, Cels. – m. Infin., dare bibere, Plaut. u. Cato: bibere da usque plenis cantharis, Plaut. – β) Arznei usw. reichen, geben, eingeben, beibringen, pueris absinthia taetra, Lucr.: abrotonum aegro, Hor.: aliquid potionis, Plaut.: alci potionem, Cels. u. Quint., potiones, Scrib.: alci medicamentum, Cels. u.a.: patri soporem, Nep.: alci venenum, Curt. u.a. (vgl. venenum).
    m) eine Mahlzeit, Festlichkeit geben, anstellen, veranstalten, alci cenam, Komik., Cic. u.a.: alci epulum, Cic. u.a. (dah. dans epulum, der Gastgeber, Sen.): alci epulas, Tac.: (alci) prandium, Cic. u.a.: nataliciam in hortis, Cic.: exsequias, Ov.: ludos, Suet.: munus (gladiatorium), s. munus: fabulam, zur
    ————
    Aufführung bringen, Ter. u. Cic.: so auch Menandri Phasma, Ter.
    n) einen Schlag geben, Wunden beibringen (Ggstz. accipere, ferre), dare alci alapam, Vulg., colaphum, Spart.: (alci) vulnus, vulnera, Ov. u.a. (vgl. vulnus).
    o) etw. einer Sache übergeben, überlassen, preisgeben, corpus quieti, Acc. fr.: ventis colla comasque, Verg.: undis latus (v. Schiffe), Verg.: boum caesorum membra palato, Ov.: telo pectus inermum, Verg. – bes. vela dare ventis, die Segel den Winden überlassen, preisgeben, Verg. u.a.: ebenso dare classem ventis, Pacat. pan. – u. vela od. lintea dare (die Segel richten) m. Advv. u. dgl., s. velum u. linteum.
    p) wohin geben, bringen, legen, tun, werfen, α) m. Advv., scripta foras, herausgeben, Cic. ep.: alqd praeceps (bildl. = in Gefahr bringen, famam), Tac.: retro capillos, Ov.: iugulum retro, Cels.: arida circum nutrimenta, Verg.: d. pessum, s. pessum. – β) m. Dat., bald = auf etw. od. in etw. werfen, vagae arenae ossibus particulam, Hor.: ignibus ista, Prop. – bald = in etw. legen, corpus tumulo, Ov.: urnae ossa, Pers. – bald = etw. an od. um etw. legen, einer Sache anlegen, brachia collo, Verg.: brachia nitidis virginibus, Hor.: alci rei frenos (bildl.), Liv. 34, 2, 13: posti florida serta, Tibull.: septena fila lyrae, Ov.: picta carinae vela (poet. = die Segel aufhissen), Ov. – γ) m.
    ————
    Praepp.: αα) m. in od. m. circum od. m. super u. Akk., funera in altos rogos, Ov.: in fluvios gelidos ardentia morbo membra, tauchen, Lucr.: pleraque secum in profundum, stürzen lassen, Curt.: in aurem castoreum cum aceto, Cels.: id in suam sedem, in seine gehörige Lage, Cels.: Tyrias circum illota toralia vestes, breiten um usw., Hor.: alteram fasciam ab altera parte super caput, führen, Cels.: u. so a (von) sinistro (iugulo) ad (bis zu) dextram alam rursusque sub ala sana (unter der gef. A. durch) fasciam d., Cels. – ββ) m. ad u. Akk., ad intortos brachia funes, ausstrecken nach usw., Ov. met. 3, 679.
    q) m. prädik. Acc. des Adi. = etw. so u. so geben, stellen, saepe dabis nudum latus, Tibull. 1, 4, 52.
    2) ein Zeichen (Kennzeichen, Merkmal) mit der Hand, mit einem Blasinstr. od. sonstwie geben, s. signum, indicium, nota.
    3) die Kehle, den Nacken, den Rücken geben, hinreichen, reichen, hinhalten, iugulum (alci), Cic.: alci cervices, Cic.: cervicem ad ictum alcis, Vell.: cervices crudelitati nefariae, bildl. = sich fügen od. schmiegen unter usw., Cic.: terga verberibus, Pacat. pan. 30, 5. – insbes., als milit. t.t. u. übtr., terga dare, den Rücken wenden, fliehen, s. tergum.
    4) den Mund, einen Kuß geben, dare (alci) oscula, Ov. (vgl. osculum): alci basium, Petron., basia mille, Catull.: alci savium, Komik, u. Cic.
    ————
    B) übtr.: 1) geben, gewähren, verleihen, bestimmen, erweisen, a) übh.: α) im guten Sinne: da, nate, petenti, quod etc., Verg.: quod petis a nobis, obrutus ille dabit, Ov.: dare alci somnum (v. der Arbeit), Ov.: (alci) quietem, Cic. u. Curt.: requiem terrae, Ov.: tres horas exercitui ad quietem, Caes.: alci vitam, Cic.: his lacrimis vitam, schenken, Verg.: dare beneficia (Ggstz. reddere od. accipere), Cic. u. Sall.: merita (Ggstz. accipere), Cic.: alci civitatem (das Bürgerrecht), Vell.: nomen alci, Hor., alci rei, Liv. (vgl. nomen): alci cognomen pingui, Hor.: alci od. facto impunitatem, Iustin.: servis libertatem, Iustin.: honores, Hor.: alci caelestes honores, Curt.: alci od. huic consilio palmam, Cic. u. Ter.: alci pro tantis meritis honoris coronam, Nep.: alci caelum, Ov. u. Curt., aditum ad caelum, Cic.: alci victoriam, s. victoria: hanc gratiam, Ter.: alci multa solacia, Cic.: alci laetitiam, Cic.: soli et lunae divinitatem, Cic.: precibus eventum vestris, Liv.: mobilibus decorem naturis, Hor.: famam rebus, Pacat. pan.: novum his erroribus orbem, Tibull.: alci veniam, s. venia. – datum hoc nostro generi est, ut etc., es ist Bestimmung unseres G., daß usw., Liv. 10, 28, 13. – m. folg. Infin., est cui cognomen corvus habere dedit, Prop. 3, 11, 64: mihi multa vetustas scire dedit, Ov. met. 14, 696: u. so auch Lucan. 6, 775. Pers. 5, 104. – Partiz. subst., dāns, antis, m., der Geber (Ggstz. accipiens, der Empfänger), si
    ————
    summa petantur, et dantem et accipientem praegravatura, Liv. 35, 42, 14. – β) im üblen Sinne, jmdm. etw. bescheren, einbrocken, heimgeben (s. Brix Plaut, capt. 463. Lorenz Plaut. Pseud. 151. p. 94, b. Spengel Plaut. truc. 2, 8, 4), observa quid dabo, Plaut.: specta quid dedero, Plaut.: sic datur, da hast du deinen Lohn! Plaut.; od. so wird's gelohnt! da haben wir's! Plaut.
    b) insbes.: α) v. den Göttern: quod boni di mihi danunt, Plaut.: dato quae precamur tempore sacro, Hor.: si di dare cuncta potestis, Ov.: hoc tantum boni, quod vobis a dis immortalibus oblatum et datum est, Cic.: d. alci augurium, Ov.: nobis victoriam, Liv.: alci mentem, ut faciat huic insidias, Cic. – m. folg. Infin., di tibi dent captā classem reducere (al. deducere) Troiā, Hor. sat. 2, 3, 191: u. so Lucr. 3, 1028. Verg. Aen. 1, 79 u.ö. Ov. met. 1, 486 u.ö. Plin. ep. 6, 16, 3. – m. folg. ut u. Konj., quod nostrae aetati dii dederunt, ut videremus, Liv. 1, 19, 3: u. so Liv. 1, 54, 5; 30, 12, 12. – m. folg. ne u. Konj., da femina ne sim, Ov. met. 12, 202: u. so ibid. 12, 206.
    β) v. Schicksal usw., Cinarae breves annos fata dederunt, Hor.: ea fato quodam data nobis sors est, ut etc., Liv.: principatum fato dari, Suet.: quotiens fortuna contra daret, Tac. – m. folg. Infin., si vivere nobis fata diu dederint, Ov. met. 7, 692: u. so ibid. 14, 843. Sil. 13, 144: v. der Parze, Hor. carm. 2, 16, 39. – m.
    ————
    folg. ut u. Konj., quod mihi si tantum fata dedissent, ut etc., Prop. 2, 1, 17: u. so Plin. ep. 8, 18, 5. – absol., si fors dedit, Calp.: sat patriae Priamoque datum est, ist geschehen für usw., Verg.
    γ) v. der Natur, verleihen, oculos natura nobis ad motus animorum declarandos dedit, Cic.: illis maiorem natura modum dedit, his breve pondus, Hor.: leges, quae naturā sunt omnibus datae, Quint.: noli affectare quod tibi non est datum, Phaedr.: quod paucis datum est, Plin.: pennis non homini datis, Hor. – m. folg. Infin., varieque datum sit membra movere, Lucr. 4, 875: si modo senescere datum est, Plin. ep. 3, 1, 1; vgl. Hor. ep. 1, 1, 32.
    2) ein Geschäft, einen Auftrag, ein Amt usw. jmdm. geben, übergeben, zuteilen, erteilen, übertragen, überweisen, a) ein Geschäft, einen Auftrag, dare alci negotium, s. negotium; alci mandata, s. mandatum. – u. bl. dare alci m. folg. Infin., datum (es wurde der Auftrag gegeben) posthac C. Cassio deducere iuvenem ripam ad Euphratis, Tac. ann. 12, 11. – b) ein Amt usw., dare alci potestatem, imperium, legationem u. dgl., s. potestas usw.: dare alci fasces, Cic. u. Hor.: alci summam imperii, Nep.: alci provinciam, Cic.: alci Cappadociam, Nep.: alci regnum, Eutr.: alci diadema, Curt.
    3) einen Ort, eine Zeit usw. jmdm. anweisen, zuweisen, bestimmen, alci sedem inter inferos, Suet.:
    ————
    alci locum in theatro, Suet.: alci locum in theatro inter viatores tribunicios, Tac.: eum locum colloquio, Liv.: media acies Ubiis Lingonibusque data, Tac.: mille pedes in fronte, trecentos in agrum, Hor.: requiem modumque voce remis, gebieten, Ov.: detur nobis locus, hora, custodes, Hor.: nuptiis hanc diem, Pacuv. fr.: relicum noctis utrimque quieti datum, Liv.
    4) etw. bieten, α) darbieten, praeclare convenit, aut da melius, Cic.: accipio quod datur, Cic. – β) anheimgeben, ultionem privato odio magis quam publicae vindictae, Vell. 2, 7, 6.
    5) Zeit, Studium usw. einer Sache widmen, auf etw. verwenden, α) m. Dat.: corpori omne tempus, Cic.: agris tempus, Pacat. pan.: lucis partem ultimam mensae, Ov.: noctem somno, Ov.: prima tempora illis, Ov.: aestivos menses reliquos rei militari, hibernos iurisdictioni, Cic.: reliquam partem diei tribunali, Plin. ep.: studiis annos septem. Hor.: iis artibus a primis temporibus aetatis studium suum, Cic.: ingenium illustre altioribus studiis, Tac.: u. insbes., operam dare m. Dat. (wem?), s. opera. – β) m. ad od. in u. Akk., aliquid temporis ad ludum aetatis, Cic.: plus in hoc studii, Quint.
    6) einräumen = zugeben, zugestehen, das Zugeständnis machen, willfahren, nachlassen, a) übh.: id gratiae, Liv.: id misericordiae, Cic.: id precibus Artabani, Tac.: hoc precibus meis, Curt.: consanguinitati
    ————
    hoc, ut etc., Liv.: aliquid famae, Hor.: multa famae, Sen.: quantum autem consuetudini famaeque dandum sit, id curent vivi, Cic.: nihil neque gratiae dari neque de iure patriae decīdi posse, Iustin.: m. folg. ut u. Konj., dabat et famae (auch der öffentlichen Meinung tat er es zuliebe), ut etc., Tac. ann. 1, 7. – b) als philos t.t., einräumen, zugeben, zugestehen, si das hoc, Hor.: da supremum tempus, nimm das äußerste Lebensziel an, Cic.: id quoque damus et libenter quidem, Cic.: quem tibi hoc daturum putas? Cic.: quae dederam supra relego (nehme ich zurück), Pers. – m. folg. Acc. u. Infin., Cic. Acad. 2, 50; de fin. 2, 86; Verr. 3, 218. Lucr. 3, 539. Hor. sat. 1, 4, 39. – m. folg. ut u. Konj., da nunc, ut crimine manifesto prematur dux bonus, Quint. 12, 1, 43. – c) als publiz. t.t., v. Behörden, bewilligen, zugestehen, überlassen, gewähren, anordnen, dare alci senatum, Sall. u.a.: alci contionem, Cic.: iudicium iniuriarum, actionem rei, Cic.: alci pacem, Liv. u.a.: foedus et amicitiam, Sall.: alci indutias, Liv. (s. indutiae das Nähere). – bes. v. Prätor, dessen Vefugnis ist do (ich gewähre, näml. Klagen, Rechte), dico (ich spreche, näml. das Urteil), addico (ich spreche zu, näml. das Eigentum), Varro LL. 6, 30. Macr. sat. 1, 16, 14. – d) obszön, leisten, quod nec das et fers saepe, facis facinus, Catull. 110, 4: quando notum est, et quid ille tibi et quid illi tute dederis, Cic. fr. bei Suet. Caes.
    ————
    49, 3: absol., nulla est poscendi, nulla est reverentia dandi, Prop. 3, 13, 13.
    7) einräumen = gestatten, zugestehen, bewilligen, überlassen, lassen, dare locum, spatium, viam, aditum, accessum, ascensum u. dgl., dare otium, tempus u. dgl., dare copiam, potestatem, facultatem, occasionem, optionem u. dgl., dare usum, usuram, s. alle diese Substst. – dah. dare m. Infin., da mihi fallere, Hor. ep. 1, 16, 61: u. so Iuven. 14, 30. Amm. 16, 12, 11. – dare (alci) m. ut u. Konj., Cic. Acad. 1, 24; ad Att. 14, 13. litt. A. § 3. Liv. 41, 8, 9. Tac. ann. 3, 69. – m. bl. Konj., Orest. tr. 15. – u. datur, es wird od. ist verstattet, erlaubt, man darf, man kann, m. Infin., Verg. Aen. 1, 409. (u.a. Dichter). Quint. 10, 7, 22. Plin. ep. 1, 10, 5. Tac. ann. 3, 67: m. folg. ut u. Konj., Tac. ann. 2, 53 u.a.: m. folg. ne u. Konj., Tac. ann. 3, 23. – absol., coëant in foedera dextrae, quā datur, Verg.: in quantum praeumbrante imperatoris fastigio datur, clarus, Tac. ann. 14, 47 in.
    8) alci m. prädik. Dat. (zu), zu od. als etw. anrechnen, in den Redensarten laudi, vitio, crimini dare od. dari, s. laus, vitium, crimen.
    9) einem Zustande aussetzen, preisgeben, überlassen, anheimgeben, dare alqd exitio, Lucr.: summas arces Italûm excidio, Verg.: urbem excidio ac ruinis, Liv.: captum oppidum praedae, Liv.: alia oblivioni aut neglegentiae, Liv. – m. in u. Akk., in praedas
    ————
    stantem urbem, Sil. 1, 455.
    10) m. in od. ad u. Akk., a) in eine Lage usw. bringen, stellen, alqd in conspectum, zur Schau stellen, Curt.: alqd in medium, der Öffentlichkeit übergeben, verraten, Lucr.: alqd ad populi partes, der Teilnahme des V. eröffnen, Cic. – b) in einen Zustand versetzen, in splendorem bullas has foribus nostris, Plaut. asin. 426.
    11) m. prädik. Partiz. Perf. od. Gerundivum, übergeben, darbieten, überlassen, lassen, Caere intactum inviolatumque crimine belli hospitio Vestalium cultisque diis darent, Liv. 7, 20, 7. – d. vineas colendas, Eutr.: diripiendam urbem, Cic.: laceranda suae viscera matri, Ov.: id alci cogitandum, zu bedenken geben, Cic.: tantas res alci scribendas, Cic.: librum ipsi legendum, Nep.: omnia in medium discenda, allen zum Lernen darbieten, Ov.
    II) alqm (auch corpus, membra, animum): A) eig.: 1) im allg., geben, überweisen, hanc mi in manum dat, sie legt unsere Hände ineinander, Ter. Andr. 297: alqm dare mancipio, s. mancipium.
    2) wohin bringen, infans aliorsum (anderswohin, aus dem Hause) datus, Gell. 12, 1, 22: alqm in hanc domum, Ter. eun. 365: hostem in medium, in die Mitte nehmen, einschließen, Lucan. 7, 366. – od. wohin stecken, m. Dat., catenis fatale monstrum, Hor. carm. 1, 37, 20: mollibus ora capistris, Verg. georg.
    ————
    3, 188: m. in u. Akt., alqm in caveam, Plaut. capt. 124. – od. wo hinein tauchen, in fluvios gelidos ardentia morbo membra, Lucr. 6, 1171. – od. wohin strecken, stürzen, maerore dari in lectum, Lucr.: u. dare alqm ad terram, Plaut. u. Suet.: alqm in terram, Lucr.: alqm praecipitem ad terram, Liv.: u. bl. dare alqm praecipitem, zu Falle bringen, Ter., od. aus dem Hause werfen, Ter. (vgl. bildl., postea ambitione praeceps datus est, kam zu Falle, Sall. Iug. 63, 6): eoque ictu me ad casum dari, zum Falle gebracht werden, Acc. fr.
    3) jmd. (einem) in irgend einer Eigenschaft geben, a) geben = beigeben, stellen, vatem, Hor.: duos collegas, Nep.: alci uxorem, s. uxor: comites, Curt.: duces itineris de captivis, Curt.: obsides (alci), Caes.: milites, Eutr.: nullum militem dare posse, Liv.: dare arbitrum, Cic.: iudicem, praedem, testem, vadem, s. iudex, praes, testis, vas: alci custodem et paedagogum, Sen.: alci tutorem, Eutr.: alci successorem, Suet.: alqm alci in consilium, Nep.: dabo, cui credas, Tac. – m. dopp. Acc. (jmd. als od. zu usw.), alqm comitem, Curt.: Phrygias catervas comites, Lucr.: alqm arbitrum inter etc., Cic.: libertinum militem, Vell.: obsidem filium, Eutr.: alqm alci coheredem, Suet.: alqm alci successorem, Suet. u. Iustin.: alqm vicarium, Traian. in Plin. ep. – im Passiv m. dopp. Nom., Hadrianus decemvir litibus iudicandis datus, Spart.:
    ————
    u. im Abl. absol. m. dopp. Abl., dato adiutore Pharnabazo, Nep. Con. 4, 2. – b) geben, verleihen, übergeben, anvertrauen, alci cognatos (v. der Natur), Hor.: natam od. filiam genero, Verg. u. Ov.: infantem nutrici, Ov.: alqm grammatico, Capit.: u. poet., fidibus divos puerosque deorum, Hor. – m. dopp. Acc. (jmd. als od. zu), alci alqm virum (zum M. = zum Gatten), Ter.: alqm alci socerum, Ov.: nobilem virginem servo suo pelicem, Curt. – m. 1. Supin., dare alqam alci nuptum, eine an jmd. verheiraten, Komik., Nep. u.a. (s. Drak. Liv. 1, 49, 9). – u. alqm alci m. Gerundiv, dilaceranda feris dabor alitibusque, Catull.: datur mihi custodiendus, Afran. fr.: exsulibusne datur ducenda (wird hingegeben, um sie als Frau heimzuführen) Teucris? Verg. – zugl. m. dopp. Acc., equites pignora (als U.) pacis custodiendos Luceriam, Liv. 9, 15, 7.
    4) jmdm. geben = über jmd. setzen, an die Spitze stellen von usw., Albanis regem, Eutr.: Orienti Caesarem, Eutr.: principem Romanae rei publicae, Spart. – m. dopp. Acc. (jmd. als od. zu), alqm tribunum quintae legioni, Treb. Poll.: trecentos exsules iudices rectoresque civitati, Iustin.: im Passiv mit dopp. Nom., leviter armatis dux (als A.) datus est Mullinus, Curt. B) übtr.: 1) in ein Verhältnis, eine Lage geben, hingeben, illam sine dote in tantas divitias (in ein so reiches Haus), Plaut.: filiam in sortem, der Losung
    ————
    unterwerfen, zum Losen stellen, Suet.: alqm in adoptionem, zur A. entlassen, Quint.: in adoptionem od. in familiam alcis dari, von jmd. adoptiert werden, Vell.: alqm aut vivum aut mortuum in potestatem, Liv.: alqam in matrimonium, zur Frau geben od. geben wollen (anbieten), Caes. u. Liv.: alqm in omnem memoriam, dem ewigen G. übergeben, Sen.
    2) jmd. in eine schlimme Lage bringen, alqm in praeceps (Gefahr), Liv.
    3) jmd. in einen andern äußern od. innern Zustand versetzen (s. Brix Plaut. capt. 959), alqm in ruborem dare totum, Plaut.: alqm in timorem, Plaut.: animum in luctus, in Tr. versenken, Ov.: alqm ad languorem, Komik.
    4) jmd. einem Zustande überlassen, placido sua corpora somno, Ov. met. 6, 489: caput et ceterum truncum sepulturae, begraben, Suet. Galb. 20, 2.
    5) jmd. einem Zustande aussetzen, preisgeben, im Passiv = anheimfallen, alqm tormentis, Capit.: alqm exitio, Lucr. u. Ov.: alqm morti, Hor.: catervatim morbo mortique dari, Lucr.: alqm neci, Acc. fr. u. Verg.: alqm leto, Enn. fr., Pacuv. fr., Ov. u.a. ( leto datus auch Cic. de legg. 2, 22 im archaist. Gesetzstil): fortia corpora leto, Verg. – m. ad u. Akk., alqm ad iniurias alcis, Cic.
    6) jmd. in einen Zustand nötigen, hostes in fugam, zur Fl. nötigen, in die Fl. schlagen, Caes.: Sestum
    ————
    incolentes in deditionem, zur Üb. zwingen, Liv.
    III) dare se (u. im Passiv dari), v. Pers.u.v. Lebl., A) eig.: 1) sich in den Bereich jmds. od. einer Örtl. begeben, sich jmdm. od. wo zeigen, det mihi se, käme er nur in meinen Bereich, mir zu nahe, Ov. met. 12, 12, 594: mi ipsum iam dudum optabam te dari, daß ich dich antreffe, Ter. heaut. 758: dare populo se et coronae, Cic. Verr. 3, 49: da te urbi, da te curiae, zeige dich in der St., zeige dich in der K., Vopisc. Florian. 16 (6), 5: non aequo dare se campo, sich nicht in das Blachfeld wagen, sich nicht zum Kampfe stellen, Verg. Aen. 9, 56: spumantem dari votis optat aprum, in seinen Jagdbereich komme, anlaufe, Verg. Aen. 4, 158. – mit in u. Akk., se in medias acies, mitten hinein in das Heer treten, Verg. Aen. 12, 227. – m. prädik. Acc., da mihi te talem, zeige dich (erscheine mir) als solcher, Ov. met. 3, 295.
    2) sich dem Feinde ergeben, dare se ultro, Amm. 15, 2, 60: sponte se propriā, Amm. 17, 2, 3.
    3) sich wohin begeben, werfen, stürzen, m. Advv., se intro, Cic. Caecin. 13: se super (sc. in ignem), Verg. Aen. 4, 606: exinde se ilico protenam, Plaut. Curc. 363: dari alci obviam, begegnen, Ter. adelph. 311: v. Lebl., hāc se foras, Lucr. 1, 1105 (1113). – m. Dat., pedibus se protinam, sich auf die Beine machen (Fersengeld geben), Naev. com. 35. – sese fluvio, Verg. Aen. 11, 565: u. (im Bilde) se civi-
    ————
    libus fluctibus, Nep. Att. 6, 1. – m. Praepp., sese in pedes, sich auf die Beine machen (Fersengeld geben), Plaut.: se in viam, Cic.: e scopulo se in pontum, Ov.: se iactu aequor in altum, Verg.: v. Lebl., dabit se in tormenta vita beata, wird mit auf die Folter gehen, Cic. Tusc. 5, 80. – zugl. m. prädik. Nom. od. Acc., praeceps saltu sese dedit in fluvium, Verg.: semet ipsi in pelagus ex certa rupe praecipites dant, Mela: quo nunc me praecipitem darem, Ter.: hic se praecipitem tecto dedit, Hor.: dare se (alci) obvium, jmdm. entgegenkommen, -treten, Liv. 1, 16, 6, u. in den Wurf kommen = einfallen (v. Versen), Macr. 5, 3, 1: u. so (v. leb. Wesen) obvium dari, entgegen-, in den Wurf kommen, Liv. 26, 27, 12.
    4) sich einer Sache hingeben, α) tätig, v. Pers., an etw. teilnehmen, dare se convivio, Suet. Caes. 31: se haec in bella, Verg. Aen. 12, 633. – β) passiv, v. Schiffen, vento dare se, vor dem W. fahren, Caes. b.G. 3, 13, 9.
    B) übtr.: dare se, 1) sich fügen, sich hingeben, da modo te, Ov. her. 15, 57 R. (16, 161): dent modo se superi, seien mir gnädig, Sil. 3, 150: si se dant, wenn sie sich fügen, d.i. empfänglich sind, Cic. de or. 2, 187.
    2) sich zeigen, sich finden, sich darbieten, sich einstellen, v. Lebl., quocumque tempore se dabunt vires, Verg. Aen. 4, 627: an nesciebas, quam eius
    ————
    modi homini raro tempus se daret? sich die Gelegenheit uns bietet, Plaut. Bacch. 676: uni se ex Sabinis fors dare visa est privato consilio imperii recuperandi, Liv. 1, 45, 3.
    3) sich jmdm. hingeben, ergeben, sich an jmd. anschließen, jmdm. zu Willen sein, sich in jmds. Willen fügen, se alci, Komik., Cic. u.a.: se regibus, Cic.: se legionibus, Tac. – m. prädik. Acc. des Gerundiv, demus nos huic excolendos (zur Ausbildung), Cic. Tusc. 4, 84. 4) sich einer Lage, einem Zustande hingeben, überlassen, dare se somno, Cic.: se quieti, Caes. u. Plin. ep.: iterum se quieti et somno, Val. Max. (dah. im Passiv quieti datus, eingeschlummert, Arnob. 2, 21): se fugae, sich auf die Fl. begeben, Cic.: se gemitui, Cic. – m. in u. Akk., sese in fugam, Fersengeld geben, Cic. Verr. 4, 95: se in casum irrevocabilem, Liv.: se rempublicamque in casus, Tac. – m. ad u. Akt., se ad lenitatem, Milde eintreten lassen, Cic. ep. 13, 1, 4.
    5) sich in etw., bes. in ein Verhältnis einlassen, in etw. eintreten, treten, dare se in sermonem, Comic. fr. bei Cic.: familiariter se in eorum sermonem insinuare ac dare, Cic.: dare se in consuetudinem sic, ut etc., Cic.: bene penitus in istius familiaritatem sese dare, Cic.: u. dare alci se in adoptionem, sich von jmd. adoptieren lassen, Suet.
    6) sich einer Sache ergeben, hingeben, widmen,
    ————
    sich an etw. machen, sich auf etw. legen, α) m. Dat., se labori et itineribus, Cic.: se duritiae, Nep.: se rei familiari vitaeque rusticae, Cic.: se voluptatibus, Turpil. fr. u. Cic.: se iucunditati, Cic.: se historiae, Cic.: se philosophiae, Capit.: se huic generi litterarum, Cic.: se auctoritati senatus, das A. des S. zu sördern suchen, Cic.: mit prädik. Acc. eines Adi., se totos libidinibus, Cic. Tusc. 1, 72: des Gerundivi, non se luxu neque inertiae corrumpendum dare, Sall. Iug. 6, 1. – β) m. in u. Akk., in eam exercitationem ita se studiose, ut etc., Cic. Tusc. 1, 7. – γ) m. ad u. Akk., se ad συντάξεις, Cic. ad Att. 15, 14, 1. – bes. m. ad u. Akk. des Gerundii u. Gerundivi, se ad docendum, Cic.: se ad ius respondendum, Cic.: se ad defendendos homines, Cic.: se non modo ad legendos libros, sed etiam ad totam philosophiam pertractandam, Cic.
    7) dare se m. prädik. Acc., α) eines Subst., sich hergeben zu usw., temeritatis me omnium potius socium (zum G.) quam unius prudentiae dedi, Liv. 6, 24, 9. – β) eines Adi., sich so u. so zeigen, dare se facilem, Ter.: se alci hilarum, Plaut.: se alci placidum, Ov.
    8) dare se m. Adv., a) v. Pers., sich so u. so geben, -halten, -benehmen, mirum ni ego me turpiter hodie hic dabo, mich blamiere, Ter. eun. 230: usque quaque, inquis, se Domitii male dant, bringen uns Unglück, Cael. in Cic. ep. 8, 15, 2. – b) v. Lebl., sich
    ————
    so u. so machen, sich so u. so gestalten, ut se initia dederint perscribat, Cic. ad Att. 3, 23, 5: omnibus nobis ut res dant sese, ita etc., Ter. Hec. 380: ita dat se res, ut operam dabit, Enn. fr. scen. 269: eaque ferme se dedēre melius consultoribus quam etc., *Afran. com. 332: multa adeo gelidā melius se nocte dedēre, macht sich (wird getan) vorteilhafter, Verg. georg. 1, 287: omnibus feliciter hic locus se dedit, kam glücklich zustatten, Sen. ep. 79, 5: negotia ingentia nec se dant facile et etc., Sen. de ira 3, 7, 1.
    II) von sich geben, A) eig.: 1) aus sich hervorgeben, castum cruorem, vergießen, Ov.: u. so lacrimas, Tr. vergießen, weinen, Ov.: ore colores, strahlen lassen, Verg.: v. Lebl., ara dabat fumos, ließ aufsteigen, Ov.
    2) Töne od. Worte von sich geben, a) Töne von sich geben, hören-, verlauten-, vernehmen lassen, sonum, Verg.: sonitum, Lucr. u. Ov.: fragorem, Ov.: balatus, Hyg.; mugitum, mugitus, Ov.: plausum, Cic. u. Hor.: clamorem, Verg.: cantus, Verg.: Phrygios modos, Ov.: gemitum u. gemitus, Ov.: sibila vibratā linguā, Ov.: felices cantus ore sonante, Tibull.
    b) Worte von sich geben, hören-, vernehmen lassen, lingua vix tales icto dedit aëre voces, hauchte kaum hörbar solcherlei Worte, Ov.: talia dicta dabat (dedit), er ließ sich also vernehmen, Verg. u. Ov.: u. so haec dicta dabat, Liv.
    ————
    3) in Worten von sich geben, a) angeben, anzeigen, mitteilen, nennen, sagen, berichten, erzählen, ipsa quod res dedit ac docuit nos, Lucr.: cum auctoribus hoc dedi, quibus dignius credi est, Liv.: unum da mihi ex oratoribus illis, qui dicat etc., Cic. – m. dopp. Acc., qualem te fama dabat videmus, Val. Flacc. 5, 506. – m. folg. inoir. Fragesatz, da, si grave non est, quae prima iratum ventrem placaverit esca, Hor.: sed tamen iste qui deus sit, da nobis, Verg.: da, dea, quem sciter, Ov.: nunc quam ob rem has partes didicerim, paucis dabo, Ter.: immo etiam dabo, quo (damit du) magis credas, Ter.: m. Acc. u. mit indir. Fragesatz, dabis igitur tribunatum (das Jahr des Tr.) et, si poteris, Tubulus quo crimine (sc. accusatus fuerit), Cic. ad Att. 12, 5, 3. – datur mit folg. Nom. u. Infin., Aeneas eripuisse datur, Ov. fast. 6, 434 M. (Riese ferunt): quis tot templa, tot aras promeruisse datur, Stat. silv. 3, 3, 80; u. so auch Stat. Theb. 7, 315; 11, 572. Claud. rapt. Pros. 3, 337.
    b) mündlich verbreiten, hic primo sensim temptantium animos sermo per totam civitatem est datus, Liv. 2, 2, 4: sceleris data fama per urbes finitimas, Stat. Theb. 3, 10: inde dato passim varias rumore per urbes, Stat. Ach. 2, 352.
    c) mündlich geben, erteilen, lehren, dare alci consilium, Ter., Cic. u.a. (s. consilium no. II, b, S. 1531): dare (alci) responsum, Cic., Hor. u.a.: dare
    ————
    (alci) praecepta, Cic. u.a. (s. praeceptum das Nähere): alci haec promissa, Catull.: dare testimonium, s. testimonium: dare legem, leges, s. lex: dare ius, iura, s. ius: alci fidem, s. fides (= Wort, Versprechen, sicheres Geleit; versch. alci rei fidem dare, Glauben verschaffen, bestätigen, s. fides = Glaubwürdigkeit). – dah. als t.t., α) ein Orakel, eine Weissagung geben, abgeben, erteilen, sortem, Ov. u. Suet.: oracula, Spart.: data dictio erat, caveret etc., Liv.: prägn., data fata, das (durch das Orakel) verheißene Geschick, Verg. Aen. 1, 382. – β) als jurist. t.t., dare alci diem, Frist geben, Plin. ep. 3, 9, 32. – dare litem secundum alqm, den Prozeß zugunsten jmds. entscheiden, Cic. u. Liv.: u. so bl. dare secundum alqm, zugunsten jmds. entscheiden, Sen. rhet. u.a. – γ) als geschäftl. t.t., dare rationem, Rechnung ablegen, Plaut. u. Cic.: übtr., dare rationem alcis rei, von etwas Rechenschaft geben, Plaut. u. Cornif. rhet.
    d) als milit. u. publiz. t.t., anmelden, melden, nomen dare, sich melden, v. Soldaten zum Kriegsdienst, Cic. u.a., von neuen Kolonisten, Plaut, u. Liv., u. zu andern Diensten, Tac. (s. nomen das Nähere).
    4) schaffend hervorbringen, a) erzeugen, α) v. leb. Wesen, αα) leb. Wesen: geminam partu prolem, Verg.: fetus, Tibull.: liberos, Catull.: progeniem vitiosiorem, Hor.: Augustos multos de se daturum, Treb.
    ————
    Poll. – ββ) lebl. Objj., entstehen lassen, non fumum ex fulgore, sed ex fumo lucem, Hor. de art. poët. 143. – β) v. Lebl., hervorbringen, erzeugen, entstehen lassen, aus sich liefern, quod sol atque imbres dederant, Lucr.: tellus dedit ferarum ingentia corpora partu, Lucr.: terra fabas tantum duraque farra dabat, Ov.: cum segetes occat tibi mox frumenta daturas, Hor.: quercus singulos ramos a frutice dedit (trieb), Suet.
    b) machen, bilden, α) im engern Sinne: cuneum, Verg.: sinum in medio, Liv.: gremium (v. der Erde), Mela: locum, Platz machen (Raum geben), Ov.: viam, einen Weg bahnen, Platz machen, Plaut., alci, Liv. u. Curt. – β) im weitern Sinne, umschreibend, αα) m. Objj., die den Begriff einer Bewegung enthalten, machen, tun, si quid proprio dat corpore motus, Lucr.: nullos audet dare corpore motus, wagt nicht sich zu rühren, Ov.: haud indecoros motus more Tusco dabant, Liv.: longos dat corpore tortus, krümmt sich in langen Windungen, Verg.: amplexus od. complexus d., umarmen, auch alci (jmd.), Ov.: dare saltum, Ov., dare undique saltus, Ov., in aëra saltus, Ov.: dare fugam, die Flucht ergreifen, Verg.: cursum in medios, eilen, stürmen, Verg.: impetum, Liv., impetum od. impetus in alqm, Liv.: impressionem, Liv. – ββ) m. Partiz. Perf. (f. Brix Plaut. capt. 342. Spengel Ter. Andr. 683), alqd effectum dare, Plaut.:
    ————
    perfectum hoc negotium, Plaut.: iam hoc tibi inventum dabo, Ter.: sic stratas legiones Latinorum dabo, quemadmodum etc., will so niederstrecken, Liv. 8, 6, 6: te mea dextra bello defensum dabit, wird dir Schutz gewähren im Kr., Verg. Aen. 12, 437: hanc mactatam victimam legatorum manibus dabo, will ich fällen als Sühnopfer für usw., Liv. 4, 19, 3. – γγ) m. Gerundiv, ego mecum hostium legiones mactandas Telluri et diis manibus dabo, will zum Sühnopfer für die T. usw. machen, Liv. 10, 28, 13. – δδ) m. prädik. Adi., anni multi me dubiam danunt, Plaut. Epid. 544: cautumque dabant exempla sequentem, Claud. IV. cons. Hon. 77. – alterum geminata victoria ferocem in certamen tertium dabat, Liv. 1, 25, 11.
    B) übtr.: 1) von sich geben, ablegen, geben, documentum dare m. folg. Akk. u. Infin., Liv.: documenta dare m. folg. indir. Fragesatz, Cic. u. Liv.: documenta sui dare, Curt.. legis in se documenta dare, Iustin.: u. so dare exemplum, ex-perimenfcum, specimen, w.s. – 2) geben, schaffen, verschaffen, beibringen, einflößen, animos (Mut), Ov.: spiritus, Liv.: vires, s. vis: spem, s. spes: suspicionem, s. suspicio: eo sibi minus dubitationis dari, quod etc., er könne sich um so weniger bedenken, sei vollkommen entschieden, Caes. – 3) bringen, bereiten, machen, verursachen, veranlassen, alci tussim, Catull.: risus, risus iocosque, Stoff geben zu usw., Hor.: sonitum,
    ————
    ein Geräusch erregen, Verg.: alci somnum, Hor.: alci curas, Cornif. rhet.: damnum, malum, ruinam, stragem u. dgl., w.s.: funera, Verg.: alci dolorem, Cic.: proelio od. bello finem, ein Ende machen, Eutr.: finem animae, ein Ende bereiten, Iuven..: causam bello, Veranlassung zum Kr. geben, Eutr. – 4) machen, bewirken, m. Infin., dat posse moveri, Ov. met. 11, 177: sed haec vetusta dent recordari, quemadmodum etc., Mamert. pan. Iulian. 19, 3.
    Nbf. dano, ere, wov. danunt, Naev. b. Pun. 4. fr. 4. Plaut, capt. 819 u.ö. Caecil. com. 176. Corp. inscr. Lat. 1, 1175; vgl. Paul. ex Fest. 68, 12. Non. 97, 14. – Archaist. Konj. Präs. duas, duat, Plaut. – archaist. Konj. Präs. duim, duis, duit, duint, Trag. u. Comic. vett., Cato u.a.; vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 3. S. 311 u. 312 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 224 u. 225 u. (für Terenz) Spengel Ter. Andr. 666. – Archaist. Imperat. duitor, XII tabb. bei Plin. 21, 7 D. (wo Schöll XII tabb. X, 7 arduitur). – Synkop. Formen dan = dasne, Plaut. asin. 671 u. truc. 373: datin = datisne. Plaut. Curc. 311; truc. 631: dabin = dabisne, Plaut. Bacch. 883; Pseud. 536 u. 1078. – Apokop. Form dedistin = dedistine, Plaut. Curc. 345; trin. 127 u. 129 – Archaist. Infin. Präs. Pass. darei, Corp. inscr. Lat. 1, 205 sq. u.ö. – Parag. Infin. Präs. Pass. darier, Lex vet. bei Fest. 189 (a), 14. – Nach Diom. 379, 25 ist. Pers. Präs. Pass. dor
    ————
    selten, nach Macr. de diff. 23, 8 gar nicht gebräuchlich.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > do

  • 62 sermo

    sermo, ōnis, m. (1. sero), die zwischen mehreren gewechselte Rede, die Unterredung, Unterhaltung, das Gespräch (s. Varro LL. 6, 64), I) eig.: A) im allg.: a) eig.: iocus, ludus, sermo (Gekose), Plaut.: sermo in circulis, disputationibus, congressionibus familiarium versetur, Cic.: cum in sermone cotidiano, tum in senatu palam sic egit causam tuam, ut etc., Cic.: esse in ore, in sermone omnium, Cic.: memini in eum sermonem illum incĭdere, qui tum fere multis erat in ore, Cic.: iucundus mihi est sermo litterarum tuarum, die briefliche Unterredung (Unterhaltung) mit dir, Cic.: sermonem arripere, Cic.: sermonem conferre cum alqo, Cic.: sermonem instituere cum alqo, Cic.: sermones u. alqd sermonibus serere, s. 1. sero no. II: texere longos sermones, Plaut.: sermonem quaerere, anfangen zu schwatzen, zu kosen, Ter.: sermonem ordiri, Cic.: oritur sermo de alqa re, Hor.: inde ortus sermo percunctantibus utrimque, Sall. fr.: in istum sermonem delabi, Cic.: sermonem habere cum alqo, Cic.: dare se in sermonem, in die Unterhaltung eintreten, Poët. bei Cic.: se familiariter in eorum sermonem insinuare ac dare, Cic.: longior ab alqo instituitur sermo, Caes.: discumbitur, fit sermo inter eos, Cic.: quaecumque eis rebus de quibus hic sermo est nomina imponis, Cic.: de Alexandrinis esse video sermonem, quem ego non refuto, Cic.: multa ibi totā die in conci-
    ————
    lio sermonibus iactata erant, war hin u. her besprochen worden, Liv.: abrumpere sermonem, s. abrumpo no. II, 2, b: interrumpere sermonem, Plaut.: sermonem incīdere (v. einer Frage), Liv.: dabimus sermonem iis, qui etc., wir werden denen etwas zu reden geben, die usw., Cic.: nullā sermonum vice, ohne ein Wort zu wechseln, Amm. – b) meton., das Gespräch = der Gegenstand des Gespräches, filius meus sermo est per urbem, ist das Stadtgespräch, Plaut.: nunc inter eos tu sermo es, Prop.: Cataplus ille Puteolanus, sermo illius temporis, Cic. – B) insbes.: 1) die gelehrte Unterredung, Disputation, der Dialog, sermo oritur ab alqa re, Cic.: princeps Crassus eius sermonis ordiendi fuit, Cic.: in sermonem ingredi, teilnehmen an der U., Cic.: vocare alqm in longum sermonem, auffordern zu usw., Cic.: sermonem cum alqo habere de amicitia, Cic.: num sermonem vestrum aliquem diremit noster adventus? Cic.: sermones, quos scripsit (Plato), Gell. – 2) die gewöhnliche Rede, die Umfangssprache, das ruhige-, gelassene Gespräch, der ruhige-, gelassene Gesprächston (Ggstz. contentio, s. Cornif. rhet. 2, 23. Cic. de off. 1, 132), sermonis plenus orator, Cic.: litigantes a sermone incipiant, ad vociferationem transeant, Sen.: supra modum sermonis attolli, Quint.: vox sermoni proxima, Quint.: scribere sermoni propiora, Hor. – dah. meton.: a) bei Horaz, seine Briefe u. Satiren, als dem gewöhnli-
    ————
    chen Gesprächston sich annähernde Sprachdarstellungen, im Gegensatz zu dem erhabenen poetischen Ausdruck, Hor. ep. 1, 4, 1 u. 2, 2, 60 (von den Satiren); u. ibid. 2, 1, 250 (von den Briefen). – b) die sich dem Gesprächston annähernde kunstlose Rede, ut rursus vaces sermoni, quem apud municipes meos habui, Plin. ep. 1, 8, 2. – c) übh. gesprochene Worte, getane Äußerung, hic sermo Abdalonymi, Curt. 4, 1 (4), 26: multi et illustres et ex superiore et ex aequo loco sermones habiti, meine vielen unzweideutigen, auf der Gerichtsbühne u. im gewöhnlichen Leben getanen Äußerungen, Cic. ep. 3, 8, 2. – 3) mit Beziehung auf ein gewisses Objekt, die Rede der Menge über etw., das Gerede, das Gerücht, verb. sermo atque fama, Cic.: vulgi, hominum, Cic.: sermones lacessere, G. hervorrufen, zu G. Veranlassung geben, Cic.: dare sermonem alci, jmdm. zu reden geben, Cic.: ebenso sermones praebere aliis, Liv.: materiam sermonibus praebere, Tac.: ne putet aliquid oratione meā sermonis in sese aut invidiae esse quaesitum, übler Nachrede, Cic. – II) übtr.: 1) die Sprache = die Sprech-, die Rede-, Ausdrucksweise, der Ausdruck, a) eig.: s. rusticus (der Bauern), urbanus (der Städter), Liv.: s. proletarius, Plaut., plebeius, Cic.: s. cotidianus, Quint.: s. lenis minimeque pertinax, Cic.: antiquior est huius (Catonis) sermo, Cic.: delicatus, festivus, elegans, Cic.: sermonis elegantia, Cic.: s. te-
    ————
    nuis exsanguisque, Cic.: sermonis error, irrtümliche Ausdrucksweise, Cic.: fuit ergo in Catulo sermo Latinus, Cic.: est igitur tropus sermo a naturali et principali significatione translatus ad aliam, Quint. – b) meton., die besonders gesprochenen oder geschriebenen Worte, der Ausdruck, Satz, s. Ulp. dig. 7, 1, 20; 11, 7, 2. § 1. Pompon. dig. 28, 5, 29 u. ö. bei den ICt.: Plur., non possum exprimere sermonibus, ich finde nicht Worte, Min. Fel. 2, 2. – 2) die Sprache, die jmd. redet, u. im Ggstz. zu einer anderen die Mundart, der Dialekt, patrii sermonis egestas, Lucr.: sermone debemus uti, qui natus est nobis, unserer Muttersprache, Cic.; vgl. nativus ille sermo commercio aliarum gentium exolevit, Curt.: sermoni Persarum se dedidit, Nep.: quae philosophi Graeco sermone tractassent, Cic.: sermonem humanum imitari, v. Vögeln, Plin. – lusciniae Graeco atque Latino sermone dociles, Plin. – 3) der Sprachgebrauch, rectus, ICt.: vulgi sermone mors significatur, ICt. – Das o im Nom. von Natur lang, Lucr. 4, 535. Hor. sat. 1, 10, 23: später verkürzt, Iuven. 6, 193; 8, 39.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sermo

  • 63 alligare

    1) привязывать, прикреплять, animalia (1. 41 D. 21, 1), machinam (1. 1 § 8 D. 11, 8);

    cognitionem ad unam probationis speciem all. (1. 3 § 2 D. 22, 5);

    donationem gestis all. = insinuare (1. 31 C. 8, 54).

    2) обязывать, hereditati, к принятию наследства (1. 78 D. 29, 2);

    legibus alligatus (1. 4 D. 1, 14).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > alligare

  • 64 bisbigliare

    whisper
    * * *
    bisbigliare v. intr.
    1 to whisper (anche fig.), to murmur
    2 ( spettegolare) to gossip, to tattle
    v.tr.
    1 to whisper: bisbigliare qlco. nell'orecchio a qlcu., to whisper sthg. to s.o.
    2 ( insinuare) to spread* a rumour that...
    * * *
    [bizbiʎ'ʎare] 1.
    verbo transitivo

    bisbigliare qcs. a qcn. — to whisper sth. to sb

    2.
    verbo intransitivo (aus. avere) to whisper
    * * *
    bisbigliare
    /bizbiλ'λare/ [1]
     bisbigliare qcs. a qcn. to whisper sth. to sb.
     (aus. avere) to whisper.

    Dizionario Italiano-Inglese > bisbigliare

  • 65 -to dare-

    Nota d'uso
    to dare, nella definizione 1, può essere usato sia come verbo regolare che come verbo modale.
    1 Come verbo regolare è seguito dall'infinito con to ed è usato per lo più in frasi negative e interrogative: She doesn't dare to meet him alone, non osa (o non se la sente di) incontrarlo da sola; We didn't dare to go in, non osammo entrare; Would you dare to state it publicly?, avresti il coraggio (o te la sentiresti) di affermarlo pubblicamente?
    2 L'uso modale è comune soprattutto in frasi negative e interrogative con il verbo al presente; come modale to dare è privo di flessione ed è seguito dall'infinito senza to; la forma negativa contratta è daren't: I daren't tell what I saw, non oso raccontare ciò che ho visto; How dare you suggest I was lying?, come osi insinuare che stessi mentendo?
    3 Sono infine possibili costruzioni miste: I did not dare speak, non osai parlare (l'uso di do è proprio del verbo regolare, ma l'assenza di to prima di speak è propria di quello modale); Mary dares not ask him about his past, Mary non osa chiedergli del suo passato (la -s di dares è propria del verbo regolare; la negazione con not anziché con doesn't e l'assenza di to davanti ad ask sono proprie di quello modale); Don't you dare touch me, non osare toccarmi!; prova (soltanto) a toccarmi!

    English-Italian dictionary > -to dare-

  • 66 ♦ (to) imply

    ♦ (to) imply /ɪmˈplaɪ/
    v. t.
    1 implicare; avere in sé; racchiudere: Drama implies conflict, il dramma implica conflitto
    2 accennare a (qc.); indicare; insinuare; significare; suggerire: Are you implying that I am unfair?, stai insinuando che sono ingiusto?
    3 comportare; esigere; richiedere: Democracy implies both rights and duties, la democrazia comporta non solo diritti ma anche doveri.

    English-Italian dictionary > ♦ (to) imply

  • 67 (to) infer

    (to) infer /ɪnˈfɜ:(r)/
    v. t.
    1 inferire; dedurre; desumere; arguire; concludere: I don't know what we can infer from that, non so che cosa se ne possa dedurre
    2 ( improprio) implicare; presupporre
    3 (fam.) insinuare.

    English-Italian dictionary > (to) infer

  • 68 insinuation

    [ɪnˌsɪnjʊ'eɪʃn]
    nome insinuazione f.
    * * *
    insinuation /ɪnsɪnjʊˈeɪʃn/
    n.
    1 [u] insinuazione; l'insinuare, l'insinuarsi
    2 insinuazione; accusa (o allusione) maligna; parole subdole.
    * * *
    [ɪnˌsɪnjʊ'eɪʃn]
    nome insinuazione f.

    English-Italian dictionary > insinuation

  • 69 intimate

    I 1. ['ɪntɪmət]
    1) (personal) intimo; [belief, friendship] intimo, profondo

    to be on intimate terms with sb. — essere intimo di qcn

    2) (sexual) [ relationship] intimo

    to be intimate with sb. — avere rapporti intimi con qcn

    3) (cosy) [ atmosphere] intimo
    4) (close) [bond, connection] intimo, stretto; [ knowledge] profondo
    2.
    nome intimo m.
    II ['ɪntimeɪt]
    1) (hint) suggerire, sottintendere [ wishes]
    2) (announce) annunciare [ content]
    * * *
    1. ['intimət] adjective
    1) (close and affectionate: intimate friends.) intimo
    2) (private or personal: the intimate details of his correspondence.) intimo
    3) ((of knowledge of a subject) deep and thorough.) profondo
    2. noun
    (a close friend.) (amico) intimo
    3. [-meit] verb
    (to give information or announce.) annunciare
    - intimacy
    - intimately
    * * *
    intimate /ˈɪntɪmət/
    A a.
    1 intimo; (il) più segreto; intrinseco: intimate apparel, biancheria intima; one's intimate feelings, i propri sentimenti intimi; an intimate friend, un amico intimo; intimate relations, rapporti intimi; one's intimate thoughts, i pensieri più segreti; an intimate diary, un diario segreto; to be on intimate terms with sb., essere intimo di q.; essere in intimità con q.
    2 approfondito; profondo: an intimate knowledge of astronomy, una profonda conoscenza dell'astronomia
    B n.
    (amico) intimo; (amica) intima
    intimately avv. (to) intimate /ˈɪntɪmeɪt/
    v. t.
    1 annunciare formalmente; dichiarare, manifestare: to intimate one's reluctance to do st., manifestare la propria riluttanza (o dichiararsi riluttante) a fare qc.
    2 lasciar capire (o intendere); far capire; suggerire; insinuare: He has intimated his interest in buying, ha lasciato capire di essere interessato all'acquisto
    FALSI AMICI: to intimate non significa intimare.
    * * *
    I 1. ['ɪntɪmət]
    1) (personal) intimo; [belief, friendship] intimo, profondo

    to be on intimate terms with sb. — essere intimo di qcn

    2) (sexual) [ relationship] intimo

    to be intimate with sb. — avere rapporti intimi con qcn

    3) (cosy) [ atmosphere] intimo
    4) (close) [bond, connection] intimo, stretto; [ knowledge] profondo
    2.
    nome intimo m.
    II ['ɪntimeɪt]
    1) (hint) suggerire, sottintendere [ wishes]
    2) (announce) annunciare [ content]

    English-Italian dictionary > intimate

  • 70 ♦ plant

    ♦ plant /plɑ:nt/
    n.
    1 (bot.) pianta; piantina ( da trapianto); vegetale: garden plants, piante da giardino; indoor plants, piante da appartamento; pot plants, piante da vaso; cabbage plants, piantine di cavolo
    2 [u] (mecc.) macchinari; attrezzature; impianti: to invest in new plant, investire in nuovi macchinari
    3 (ind.) fabbrica; stabilimento; impianto; centrale: a car plant, una fabbrica di automobili; a chemical plant, uno stabilimento chimico; a nuclear plant, una centrale nucleare; a power plant, una centrale idroelettrica
    5 ( slang) oggetto nascosto tra le cose di q. per incastrarlo; trappola
    6 ( slang USA) infiltrato; spia: a police plant, un infiltrato della polizia; un agente infiltrato
    ● (econ.) plant bargaining, contrattazione salariale a livello aziendale □ plant engineer, impiantista □ (ind.) plant engineering, impiantistica □ (agric.) plant food, concime liquido; fertilizzante □ plant geography, fitogeografia □ (bot.) plant hormone, fitormone □ plant life, flora; vegetazione □ plant louse, pidocchio delle piante; afide □ plant maintenance, manutenzione d'impianti □ plant maintenance engineer, manutentista □ plant pathology, patologia vegetale; fitopatologia □ plant pot, vaso per piante □ plant protection product, fitofarmaco
    FALSI AMICI: plant non significa pianta nel senso di mappa o di pianta del piede. (to) plant /plɑ:nt/
    v. t.
    1 piantare; seminare; interrare; mettere a dimora: to plant trees [seeds], piantare alberi [semi]; to plant a field with vines, piantare un terreno a viti
    2 (fam.) mettere con forza; piantare; piazzare; mollare; assestare; stampare; conficcare: to plant a kiss on sb. 's cheek, stampare un bacio sulla guancia di q.; to plant a knife in sb. 's back, piantare un coltello nella schiena a q.
    3 mettere, ficcare ( un'idea, ecc.); insinuare ( un dubbio, ecc.): to plant an idea into sb. 's mind, ficcare un'idea in testa a q.
    4 piazzare (di nascosto o subdolamente); nascondere: to plant a bomb, piazzare una bomba; to plant microphones in a room, piazzare microfoni nascosti un una stanza
    5 (fam.) nascondere (prove false per incastrare q.): He says the cocaine was planted on him, dice che la cocaina gliel'ha nascosta addosso qualcuno
    6 appostare ( come informatore, spia, ecc.); infiltrare
    7 fondare; stabilire; impiantare: to plant a new city, fondare una nuova città
    8 ( sport) piazzare, depositare, insaccare ( la palla) in rete
    to plant oneself, piantarsi; piazzarsi; sistemarsi: He planted himself in front of the door, si è piantato davanti alla porta.

    English-Italian dictionary > ♦ plant

  • 71 ♦ seed

    ♦ seed /si:d/
    n. [uc] (pl. seeds, seed)
    1 seme; semenza; semente; (fig.) causa, germe, origine; progenie, stirpe: airborne seeds, semi trasportati dall'aria; to sow the seeds of discord, gettare il seme della discordia; the seed of Adam, la stirpe (o la progenie) d'Adamo; to plant the seeds of doubt in sb., insinuare il germe del dubbio in q.; the seeds of revolt, il germe della rivolta
    2 (biol.) seme; sperma
    3 ( sport, fam.) = seeded player e seeded team ► seeded
    ● (bot.) seed-ball, capsula □ seed-case = seed-vessel ► sotto □ (bot.) seed coat, testa; tegumento seminale □ seed corn, (agric.) grano ( USA: granturco) da semina, semente; (fig., fin.) germe, seme ( di profitti futuri) □ (agric.) seed-drill, seminatrice ( macchina) □ (zool.) seed-eater, uccello granivoro □ seed-leaf, foglia seminale; germoglio □ (bot.) seed-lobe, cotiledone □ seed merchant, commerciante di sementi □ (fin.) seed money, stanziamento iniziale; capitale (o fondi) d'avviamento di un'impresa □ the seed of Abraham, il seme d'Abramo; gli ebrei □ seed-pearl, perla minuta; perlina □ seed plant, pianta da semina □ seed-plot, semenzaio □ (agric.) seed-plough, aratro seminatore □ seed potatoes, patate per seme; patate da semina □ seed-time, tempo della semina □ (bot.) seed-vessel, pericarpo □ to go (o to run) to seed, far seme, produrre seme, sementire; (fig.) andare in malora, guastarsi, sciuparsi.
    (to) seed /si:d/
    A v. i.
    1 ( di pianta) produrre seme; sementire
    2 seminare; fare la semina
    B v. t.
    2 togliere i semi da; sgranare
    5 ( tennis) classificare ( un giocatore) nella graduatoria mondiale.

    English-Italian dictionary > ♦ seed

  • 72 ♦ (to) suggest

    ♦ (to) suggest /səˈdʒɛst/
    v. t.
    1 suggerire; consigliare; far venire (o richiamare) alla mente; proporre: to suggest an idea [a plan], suggerire un'idea [un piano]; What does this shape suggest to you?, che cosa ti richiama alla mente questa forma (o questa figura)?; to suggest a course of study, consigliare un corso di studi; to suggest a new theory, proporre una nuova teoria
    2 indicare; esser un segno di; lasciar intendere; rivelare: His haggard features suggest bad health, i suoi lineamenti tirati sono forse un segno di cattiva salute; His expression suggests fear [anger], la sua espressione lascia intendere che ha paura [che è arrabbiato]
    3 (leg.) asserire; sostenere; alludere; insinuare: I suggest that you had a secret meeting with them, sostengo che Lei ( detto dal giudice all'imputato o al testimone) ha avuto un incontro segreto con loro
    ● (market.) suggested retail price (abbr. SRP), prezzo consigliato (al pubblico) □ ( di pensiero, idea, ecc.) to suggest itself, presentarsi; venire in mente □ I suggest you leave, ti consiglio d'andartene.

    English-Italian dictionary > ♦ (to) suggest

  • 73 ♦ (to) imply

    ♦ (to) imply /ɪmˈplaɪ/
    v. t.
    1 implicare; avere in sé; racchiudere: Drama implies conflict, il dramma implica conflitto
    2 accennare a (qc.); indicare; insinuare; significare; suggerire: Are you implying that I am unfair?, stai insinuando che sono ingiusto?
    3 comportare; esigere; richiedere: Democracy implies both rights and duties, la democrazia comporta non solo diritti ma anche doveri.

    English-Italian dictionary > ♦ (to) imply

  • 74 (to) infer

    (to) infer /ɪnˈfɜ:(r)/
    v. t.
    1 inferire; dedurre; desumere; arguire; concludere: I don't know what we can infer from that, non so che cosa se ne possa dedurre
    2 ( improprio) implicare; presupporre
    3 (fam.) insinuare.

    English-Italian dictionary > (to) infer

  • 75 ♦ (to) suggest

    ♦ (to) suggest /səˈdʒɛst/
    v. t.
    1 suggerire; consigliare; far venire (o richiamare) alla mente; proporre: to suggest an idea [a plan], suggerire un'idea [un piano]; What does this shape suggest to you?, che cosa ti richiama alla mente questa forma (o questa figura)?; to suggest a course of study, consigliare un corso di studi; to suggest a new theory, proporre una nuova teoria
    2 indicare; esser un segno di; lasciar intendere; rivelare: His haggard features suggest bad health, i suoi lineamenti tirati sono forse un segno di cattiva salute; His expression suggests fear [anger], la sua espressione lascia intendere che ha paura [che è arrabbiato]
    3 (leg.) asserire; sostenere; alludere; insinuare: I suggest that you had a secret meeting with them, sostengo che Lei ( detto dal giudice all'imputato o al testimone) ha avuto un incontro segreto con loro
    ● (market.) suggested retail price (abbr. SRP), prezzo consigliato (al pubblico) □ ( di pensiero, idea, ecc.) to suggest itself, presentarsi; venire in mente □ I suggest you leave, ti consiglio d'andartene.

    English-Italian dictionary > ♦ (to) suggest

  • 76 ♦ wind

    ♦ wind (1) /wɪnd/
    n.
    1 [cu] vento: fair [contrary] wind, vento favorevole [contrario]; north wind, vento del nord; tramontana; south wind, vento del sud; west wind, vento di (o da) ponente; southwest wind, vento di sud-ovest; a gust of wind, una raffica di vento; There's a high wind today, oggi il vento tira forte; The wind was blowing from the west, il vento soffiava da occidente; (astron.) solar wind, vento solare; prevailing wind, vento dominante; a bitter wind, un vento pungente; a chill wind, un vento gelido; fierce wind, vento furioso; light wind, lieve vento; venticello; strong wind, forte vento; stiff wind, vento gagliardo
    2 [u] fiato; respiro; respirazione: Let me get my wind back, lasciami riprender fiato; to knock the wind out of sb., far perdere il fiato a q.
    3 [u] odore ( portato dal vento); sentore ( anche fig.): The dogs are keeping the wind, i cani seguono l'odore (della selvaggina); The journalist got wind of the scandal, il giornalista ha avuto sentore dello scandalo
    4 [uc] (med., fam.) flato; ( anche) meteorismo, flatulenza: My little boy is troubled with wind, il mio bambino soffre di flatulenza; to bring up wind, fare il ruttino
    5 [u] (fig. fam.) parole vuote; sciocchezze; aria fritta; parole senza senso; vaniloquio: His speeches are mere wind, i suoi discorsi sono puro vaniloquio
    6 (pl. collett.) (mus.) fiati; strumenti a fiato: The strings were drowned by the winds, gli strumenti a corda erano soffocati (o coperti) da quelli a fiato
    ● (naut.) wind abeam, vento al traverso; bolina stretta ( una delle andature) □ (naut., aeron.) wind ahead, vento in prua □ (naut.) wind astern, vento in poppa □ ( gergo comm., scozz.) wind bill, cambiale di comodo □ (naut.) wind-bound, trattenuto in porto dal vento contrario □ (fam. USA) wind box, fisarmonica □ (ind. costr.) wind-brace, controvento □ ( di cavallo) wind-broken, bolso □ wind chart, carta dei venti □ (meteor.) wind shear, gradiente del vento □ (meteor.) wind chill, raffreddamento da vento □ wind chimes, campane eoliche ( campanellini di bronzo, ecc., dal piccolo batacchio, che si espongono al vento, anche come cacciaspiriti) □ (med.) wind colic, meteorismo □ (aeron., meteor.) wind cone, manica a vento □ (naut., aeron.) wind down, vento in senso longitudinale □ wind-egg, uovo imperfetto □ (geol.) wind erosion, erosione eolica □ wind farm, centrale eolica; parco eolico □ (poet.) wind-flower, anemone □ (vet.) wind-gall, vescicone ( nelle giunture del garretto del cavallo) □ wind gauge, anemometro □ (naut.) wind hose, manica a vento □ (naut.) wind indicator, segnavento; bandierina □ (mus.) wind instruments, strumenti a fiato □ ( acustica) wind noise, rumore eolico □ (naut.) wind on the quarter, vento al giardinetto □ ( sci) wind-packed snow, neve ventata □ wind power, energia del vento; carbone azzurro □ (ind.) wind-power plant, centrale eolica □ (meteor.) wind rose, rosa dei venti □ wind scale, scala dei venti □ (meteor.) wind shear, gradiente del vento □ (meteor.) wind sleeve, manica a vento □ wind speed, velocità del vento □ wind spout, turbine di vento □ ( raro) wind-sucker, cavallo che respira rumorosamente □ wind-swept, battuto dai venti; spazzato dal vento □ (aeron.) wind tee, T d'atterraggio □ wind-tight, impenetrabile al vento □ (tecn.) wind tunnel, galleria del vento; galleria aerodinamica □ wind vane, banderuola □ (naut.) before (o down) the wind, col vento in poppa □ to break wind, fare un vento (eufem.); fare un peto □ (fig.) to cast (o to fling) prudence to the winds, abbandonare la prudenza □ (naut.) to come to the wind, orzare □ ( caccia) to be down the wind of a wild animal, tenersi sottovento a un selvatico □ (fig.) to find out how the wind blows (o lies), sentire da che parte tira il vento; capire che aria tira □ ( anche fig.) to get wind of, aver sentore di; fiutare: The fox got wind of the hunters, la volpe ha fiutato i cacciatori □ ( slang) to get (o to have) the wind up, innervosirsi; prendersi paura; aver fifa □ to get one's second wind, riprendere fiato, riprendersi; (fig.) provare di nuovo □ (fam.) to hit sb. in the wind, colpire q. alla bocca dello stomaco (o al plesso solare); far perdere il fiato a q. □ (naut.) in the wind's eye, controvento □ (naut.) to keep away from the wind, poggiare □ (naut.) off the wind, col vento in poppa □ (naut.) on the wind, col vento in prua (o in faccia) □ ( slang) to put the wind up sb., spaventare q., mettere paura a q. □ (fig. fam.) to raise the wind, procurarsi di riffa o di raffa il denaro occorrente □ to sail (o to be) close to the wind (o near the wind), (naut.) stringere il vento, andare all'orza; (fig.) camminare sul filo del rasoio □ (naut.) to sail in the eye (o in the teeth) of the wind, navigare nel letto (o nel filo) del vento □ (fig.) to see which way the wind is blowing, capire che aria tira (o come si mettono le cose) □ (fig.) to take the wind out of sb. 's sails, sgonfiare, smontare q. (fig.); fare abbassare la cresta a q. □ (fig.) to throw prudence to the winds, abbandonare la prudenza □ ( caccia) to be up the wind of a wild animal, trovarsi sopravvento a un selvatico □ ( anche fig.) to waste one's wind, sprecare il fiato □ (naut.) with the wind on the beam, col vento al traverso (o a mezza nave) □ (fig.) There is st. in the wind, qualcosa bolle in pentola (fig.); sta per accadere qualcosa.
    wind (2) /waɪnd/
    n.
    1 ( anche elettron.) avvolgimento
    3 curva; svolta; voltata
    ● (polit., mil.) wind-down, diminuzione, riduzione ( della tensione, ecc.) □ wind-up, conclusione; fine; chiusura, epilogo; ( di un meccanismo, orologio, ecc.) a carica □ (comm.) wind-up sale, vendita di liquidazione.
    (to) wind (1) /wɪnd/
    v. t.
    1 dare aria a; esporre al vento; arieggiare; aerare
    2 fiutare: The hounds winded the boar, i cani hanno fiutato il cinghiale
    3 sfiatare: I was quite winded by the run, la corsa mi lasciò senza fiato; to be winded by a blow, restare senza fiato per un colpo
    (to) wind (2) /waɪnd/
    (pass. e p. p. winded, o wound, per confusione con to wind /3/), v. t.
    (poet., raro) suonare ( uno strumento a fiato, un segnale): The knight winded his horn, il cavaliere suonò il corno; (mil.) to wind the call, suonare l'adunata.
    (to) wind (3) /waɪnd/
    (pass. e p. p. wound)
    A v. i.
    1 serpeggiare; girare; formare anse; fare delle svolte; snodarsi; procedere a zigzag: The river winds in and out, il fiume forma continue anse; The road winds round the lake, la strada gira attorno al lago; The long line of soldiers wound down the valley, la lunga fila di soldati si snodava lungo la valle
    2 avvolgersi; attorcigliarsi: The creeper winds round the oak, il rampicante s'attorciglia intorno alla quercia
    3 (fig.) prenderla alla larga ( parlando); agire in modo tortuoso; insinuarsi
    4 ( del legno) incurvarsi; imbarcarsi
    5 ( di un orologio) caricarsi ( a mano o con la chiavetta): This clock winds easily, quest'orologio si carica facilmente
    B v. t.
    1 girare; far girare: to wind a crank, girare una manovella
    2 avvolgere; attorcigliare: to wind tape on a reel, avvolgere del nastro su una bobina; to wind a scarf round one's neck, avvolgersi (o mettersi) una sciarpa intorno al collo; The snake winds itself round its prey, il serpente s'attorciglia intorno alla preda
    3 (mecc.) sollevare con l'argano: to wind up ore from a mine, sollevare con l'argano minerale da una miniera
    4 (fig.) insinuare; introdurre di soppiatto: to wind one's criticism into an argument, introdurre le proprie critiche in un'argomentazione
    5 cingere: I wound her in my arms, la cinsi con le braccia; la serrai fra le braccia.

    English-Italian dictionary > ♦ wind

  • 77 get at

    get at [sb., sth.]
    1) (reach) arrivare a, raggiungere [object, person]; fig. arrivare a, scoprire [ truth]
    3) (criticize) dare addosso a [ person]
    * * *
    1) (to reach (a place, thing etc): The farm is very difficult to get at.) raggiungere
    2) (to suggest or imply (something): What are you getting at?) insinuare
    3) (to point out (a person's faults) or make fun of (a person): He's always getting at me.) punzecchiare
    * * *
    vi + prep
    1) (gain access to: object) arrivare a (prendere), (place) raggiungere, arrivare a, (ascertain: facts, truth) accertare, scoprire
    2)

    to get at sb(fam: criticize, attack) prendersela con qn

    3) (fam: imply) avere in mente
    * * *
    get at [sb., sth.]
    1) (reach) arrivare a, raggiungere [object, person]; fig. arrivare a, scoprire [ truth]
    3) (criticize) dare addosso a [ person]

    English-Italian dictionary > get at

  • 78 hint at

    hint at [sth.] fare allusione a
    * * *
    vi + prep
    accennare a, alludere a, fare allusione a
    * * *
    hint at [sth.] fare allusione a

    English-Italian dictionary > hint at

  • 79 imply *** im·ply vt

    English-Italian dictionary > imply *** im·ply vt

  • 80 insinuate in·sinu·ate vt

    [ɪn'sɪnjʊˌeɪt]

    to insinuate o.s. into sb's favour — insinuarsi nelle grazie di qn

    English-Italian dictionary > insinuate in·sinu·ate vt

См. также в других словарях:

  • insinuare — INSINUÁRE, insinuări, s.f. Acţiunea de a (se) insinua şi rezultatul ei; aluzie calomnioasă, răutăcioasă; strecurare, pătrundere, infiltrare, insinuaţie. [pr.: nu a ] – v. insinua. Trimis de valeriu, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  INSINUÁRE s. v.… …   Dicționar Român

  • insinuare — [dal lat. insinuare introdurre , der. di sinus seno , col pref. in in 1 ; quindi introdurre in seno ] (io insìnuo, ecc.). ■ v. tr. 1. (non com.) [far penetrare in uno spazio stretto, per lo più con cautela e destrezza: insinuò la mano nello… …   Enciclopedia Italiana

  • insinuare — in·si·nu·à·re v.tr. 1. CO infilare in uno spazio stretto con cautela e abilità: insinuare la mano in una fessura 2a. AU fig., ingenerare in qcn. un sospetto, un dubbio e sim. in modo subdolo e con intento malevolo: insinuare la diffidenza in qcn …   Dizionario italiano

  • insinuare — {{hw}}{{insinuare}}{{/hw}}A v. tr.  (io insinuo ) 1 Introdurre a poco a poco: insinuare il grimaldello nella serratura. 2 (fig.) Suscitare in qlcu. un sospetto con discorsi poco chiari, ma pieni di allusioni: insinuare un dubbio sulla fedeltà di… …   Enciclopedia di italiano

  • insinuáre — s. f. (sil. nu a ), g. d. art. insinuärii (sil. nu ã ); pl. insinuäri …   Romanian orthography

  • insinuare — A v. tr. 1. introdurre, far penetrare, infilare □ insufflare CONTR. estrarre, tirar fuori 2. (fig., il sospetto, il desiderio, ecc.) ispirare, suggerire, suscitare, istigare, inoculare, instillare, infondere □ vociferare, alludere, malignare… …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • insinuare — /insinyuweriy/ In the civil law, to put into; to deposit a writing in court, answering nearly to the modern expression to file. @ si non mandatum actis insinuatum est if the power or authority be not deposited among the records of the court. To… …   Black's law dictionary

  • insinuare — /insinyuweriy/ In the civil law, to put into; to deposit a writing in court, answering nearly to the modern expression to file. @ si non mandatum actis insinuatum est if the power or authority be not deposited among the records of the court. To… …   Black's law dictionary

  • insinuare — To deposit in the records of the court; to declare or acknowledge before a judge …   Ballentine's law dictionary

  • insinuer — [ ɛ̃sinɥe ] v. tr. <conjug. : 1> • 1336; lat. insinuare I ♦ 1 ♦ Anc. dr. Inscrire (un acte) dans un registre qui lui donne authenticité. Insinuer une donation. 2 ♦ Vx Faire adroitement entrer, pénétrer dans l esprit. ⇒ 1. conseiller,… …   Encyclopédie Universelle

  • ИНСИНУИРОВАТЬ — (лат. insinuare). 1) внушать что либо искусным образом, тайно подстрекать к чему нибудь, нашептывать. 1) тайно чернить кого либо. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910. ИНСИНУИРОВАТЬ взводить напраслину,… …   Словарь иностранных слов русского языка

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»