Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

incumbo

  • 1 incumbo

    incumbo, ĕre, cŭbŭi, cŭbĭtum    - intr. avec dat. ou une prép.; qqf. tr. - [st1]1 [-] s'étendre sur, s'appuyer sur.    - incumbere toro, Virg. En. 4, 650: s'étendre sur un lit.    - incumbere olivae, Virg. B. 8, 16: s'ppuyer sur un bâton d'olivier.    - incumbere in scuta, Liv 35, 5, 7: s'appuyer sur un bâton d'olivier, sur des boucliers.    - incumbere sarcinis, Liv 22, 2, 8: s'étendre sur les bagages.    - incumbere remis, Virg. En. 5, 15: peser sur les rames. [st1]2 [-] se pencher.    - incumbere ad aliquem, Ov. M. 9, 385 ; incumbere alicui Quint. 11, 3, 132: se pencher vers qqn.    - silex incumbebat ad amnem, Virg. En. 8, 236: le rocher penchait vers le fleuve.    - laurus incumbens arae, Virg. En. 2, 514: un laurier penché sur l'autel.    - incumbere in gladium, Cic. Inv. 2, 154 ; gladio Her. 1, 18 ; gladium Plaut. Cas. 308: se jeter sur son épée. [st1]3 [-] peser sur, s'abattre sur.    - incumbere in hostem, Liv. 30, 34, 2: faire pression sur l'ennemi. --- cf Liv. 27, 40, 6.    - aestas incumbens scopulis, Virg. G. 2, 377: la chaleur d'été pesant sur les rochers.    - tempestas incubuit silvis, Virg. G. 2, 311: la tempête s'est abattue sur la forêt. --- cf Virg. En. 1, 84 ; Hor. O. 1, 3, 30. [st1]4 [-] s'appliquer à.    - incumbere in aliquam rem, ad aliquam rem, Cic. Phil. 4, 12 ; 6, 2, etc.: s'appliquer à qqch.    - incumbere alicui rei, Tac. D. 3; Plin. Ep 7, 27, 9: s'appliquer à qqch.    - incumbere + inf.: s'appliquer à faire qqch. --- Virg. G. 4, 249 ; Tac. H. 2, 10.    - haec doce, haec profer, huc incumbe decuriasse Plancium, Cic. Planc. 45: montre, étale au jour, attache-toi à prouver que Plancius a formé des cabales.    - incumbere ut... Cic. Fam. 10, 19, 2, se donner à la tâche de...    - absol. incumbere, Virg. En. 4, 397: se mettre au travail. [st1]5 [-] peser sur, faire pression sur.    - incumbere alicui: faire pression sur qqn. --- Cic. de Or. 2, 324; Tac. An 14, 54.    - incumbere alicui rei: peser sur qqch. --- Liv. 3, 16, 5. [st1]6 [-] se pencher, se porter vers.    - idem volunt omnes ordines, eodem incumbunt municipia, Cic. Phil. 6, 18: c'est là aussi ce que veulent tous les ordres de l'état, c'est le but où tendent les municipes.    - eos, qui audiant, quocumque incubuerit (orator), impellere, Cic. de Or. 3, 55: pousser l'auditeur du côté, quel qu'il soit, où il (l'orateur) se porte lui-même.    - incumbit voluntatum inclinatio ad virum bonum, Cic. Mur. 53: toutes les sympathies se portent sur l'honnête homme.    - ea velut censura in Sariolenum Voculam acerrime incubuit, Tac. H. 4, 41: cette sorte de censure tomba avec une très grande rigueur sur Sariolénus Vocula. [st1]7 [-] [décad.] incomber (à qqn).    - incumbit judici officium, Dig.: la tâche incombe au juge.    - incumbit ei probatio, Dig.: c'est à lui de fournir la preuve.
    * * *
    incumbo, ĕre, cŭbŭi, cŭbĭtum    - intr. avec dat. ou une prép.; qqf. tr. - [st1]1 [-] s'étendre sur, s'appuyer sur.    - incumbere toro, Virg. En. 4, 650: s'étendre sur un lit.    - incumbere olivae, Virg. B. 8, 16: s'ppuyer sur un bâton d'olivier.    - incumbere in scuta, Liv 35, 5, 7: s'appuyer sur un bâton d'olivier, sur des boucliers.    - incumbere sarcinis, Liv 22, 2, 8: s'étendre sur les bagages.    - incumbere remis, Virg. En. 5, 15: peser sur les rames. [st1]2 [-] se pencher.    - incumbere ad aliquem, Ov. M. 9, 385 ; incumbere alicui Quint. 11, 3, 132: se pencher vers qqn.    - silex incumbebat ad amnem, Virg. En. 8, 236: le rocher penchait vers le fleuve.    - laurus incumbens arae, Virg. En. 2, 514: un laurier penché sur l'autel.    - incumbere in gladium, Cic. Inv. 2, 154 ; gladio Her. 1, 18 ; gladium Plaut. Cas. 308: se jeter sur son épée. [st1]3 [-] peser sur, s'abattre sur.    - incumbere in hostem, Liv. 30, 34, 2: faire pression sur l'ennemi. --- cf Liv. 27, 40, 6.    - aestas incumbens scopulis, Virg. G. 2, 377: la chaleur d'été pesant sur les rochers.    - tempestas incubuit silvis, Virg. G. 2, 311: la tempête s'est abattue sur la forêt. --- cf Virg. En. 1, 84 ; Hor. O. 1, 3, 30. [st1]4 [-] s'appliquer à.    - incumbere in aliquam rem, ad aliquam rem, Cic. Phil. 4, 12 ; 6, 2, etc.: s'appliquer à qqch.    - incumbere alicui rei, Tac. D. 3; Plin. Ep 7, 27, 9: s'appliquer à qqch.    - incumbere + inf.: s'appliquer à faire qqch. --- Virg. G. 4, 249 ; Tac. H. 2, 10.    - haec doce, haec profer, huc incumbe decuriasse Plancium, Cic. Planc. 45: montre, étale au jour, attache-toi à prouver que Plancius a formé des cabales.    - incumbere ut... Cic. Fam. 10, 19, 2, se donner à la tâche de...    - absol. incumbere, Virg. En. 4, 397: se mettre au travail. [st1]5 [-] peser sur, faire pression sur.    - incumbere alicui: faire pression sur qqn. --- Cic. de Or. 2, 324; Tac. An 14, 54.    - incumbere alicui rei: peser sur qqch. --- Liv. 3, 16, 5. [st1]6 [-] se pencher, se porter vers.    - idem volunt omnes ordines, eodem incumbunt municipia, Cic. Phil. 6, 18: c'est là aussi ce que veulent tous les ordres de l'état, c'est le but où tendent les municipes.    - eos, qui audiant, quocumque incubuerit (orator), impellere, Cic. de Or. 3, 55: pousser l'auditeur du côté, quel qu'il soit, où il (l'orateur) se porte lui-même.    - incumbit voluntatum inclinatio ad virum bonum, Cic. Mur. 53: toutes les sympathies se portent sur l'honnête homme.    - ea velut censura in Sariolenum Voculam acerrime incubuit, Tac. H. 4, 41: cette sorte de censure tomba avec une très grande rigueur sur Sariolénus Vocula. [st1]7 [-] [décad.] incomber (à qqn).    - incumbit judici officium, Dig.: la tâche incombe au juge.    - incumbit ei probatio, Dig.: c'est à lui de fournir la preuve.
    * * *
        Incumbo, incumbis, incubui, incubitum, pen. cor. incumbere. Virgil. Estre couché ou appuyé sur quelque chose.
    \
        Incumbunt tecta centenis columnis. Martial. Sont soubstenuz decent colomnes.
    \
        Gladio incumbere. Author ad Herennium. Se jecter sur la poincte d'une espee, et s'appesantir dessus, pour se traverser et tuer.
    \
        Humero alicuius. Virgil. S'appuyer sur l'espaule d'aucun.
    \
        Incumbere ad bellum omni studio. Cice. Employer tout son soing et tout son povoir au faict d'une guerre.
    \
        Incumbere in bellum animo et opibus. Caes. S'efforcer et d'affection et de biens d'aider à une guerre.
    \
        Incumbe in eam curam et cogitationem, quae tibi summam dignitatem et gloriam afferat. Cic. Jecte toy entierement sur, etc.
    \
        Incubuit autem in eas disputationes, vt doceret nullum, etc. Cic. Il veint à cheoir et tomber en ces disputes, pour, etc.
    \
        Incumbere ad, vel in perniciem alicuius. Cic. Tascher de tout son povoir et s'efforcer de nuire à aucun, Pourchasser sa mort.
    \
        Tota mente, omnique animi impetu, in Remp. incumbere. Cic. Mettre toute son estude et sa cure à vaquer à la Republique, S'employer du tout à, etc.
    \
        In hoc vehementer incumbendum. Quintil. Il fault insister à ce poinct à toutes fins. B.
    \
        Incumbere ad salutem Reip. Cic. Pourchasser le salut public.
    \
        Incumbere ad vel in studia. Cic. Estudier fort et ferme, y mettre toute sa peine.
    \
        Ad voluntatem perferendae legis incubuerat. Cice. Il estoit demeuré fiché et arresté en ce vouloir de, etc.
    \
        Incumbere ceris et stylo. Pli. Vaquer à escrire en tablettes cirees.
    \
        Incumbere cum aliquo in rem aliquam. Caelius ad Ciceronem. Mettre peine.
    \
        Incumbit illi spes successionis. Suet. On ha esperance qu'il doibve succeder, On espere qu'il succedera.
    \
        Incumbit defensio mortis haeredi. Vlp. L'heritier doibt defendre, etc. C'est à faire à l'heritier, C'est la charge de l'heritier, L'heritier est tenu, etc.
    \
        Magna vis venti in mare incubuit. Quint. S'est jectee sur la mer.
    \
        Qui in te ipsum incubuerunt. Cic. Qui se sont jectez ou ruez sur toy.
    \
        Incumbere. Plaut. Pancher.
    \
        Ad lenitatem nimiam, ambitionemque incumbunt mores. Cic. S'enclinent.
    \
        Volunt idem omnes ordines, eodem incumbunt municipia. Cic. Tendent à cela mesme.

    Dictionarium latinogallicum > incumbo

  • 2 incumbo

    incumbo incumbo, cubui, cubitum, ere прилегать, примыкать

    Латинско-русский словарь > incumbo

  • 3 incumbo

    incumbo incumbo, cubui, cubitum, ere (+ dat.) ложиться, возлагаться

    Латинско-русский словарь > incumbo

  • 4 incumbo

    incumbo incumbo, cubui, cubitum, ere (+ dat.) устремляться, бросаться

    Латинско-русский словарь > incumbo

  • 5 incumbo

    incumbo incumbo, cubui, cubitum, ere (+ dat.) бросаться, устремляться

    Латинско-русский словарь > incumbo

  • 6 incumbō

        incumbō cubuī, cubitus, ere    [CVB-], to lay oneself, lean, press, support oneself: in scuta, L.: in gladium, fall on: toro, V.: validis incumbere remis, bend to, V.: tecto incubuit bubo, perched on, O.: ferro, fall on, O.—To lean, incline, overhang: silex incumbebat ad amnem, V.: ad vos, O.: laurus Incumbens arae, V.—In war, to press upon, throw oneself: in hostem, L.: unum in locum totam periculi molem incubuisse, L.—Fig., to press upon, settle on, burden, oppress, weigh upon: Incubuere (venti) mari, V.: tempestas silvis Incubuit, V.: febrium Terris incubuit cohors, H.—To make an effort, apply oneself, exert oneself, take pains with, pay attention to: Tum Teucri incumbunt, V.: nunc, nunc incumbere tempus, O.: huc incumbe, attend to this: et animo et opibus in id bellum, Cs.: omni studio ad bellum: acrius ad ulciscendas rei p. iniurias: ut inclinato (iudici) incumbat oratio, influence: fato urguenti, i. e. accelerate, V.: sarcire ruinas, V.: suis viribus incubuit, ut, etc., L.—To incline, choose, be inclined to, lean towards: eos, quocumque incubuerit, impellere, whithersoever he may try: eodem incumbunt municipia, are inclined: inclinatio incubuit ad virum bonum: in cupiditatem.
    * * *
    incumbere, incumbui, incumbitus V
    lean forward/over/on, press on; attack, apply force; fall on (one's sword)

    Latin-English dictionary > incumbō

  • 7 incumbo

    incumbo, cŭbŭi, cŭbĭtum, ĕre, v. n. [1. incubo], to lay one ' s self upon, to lean or recline upon a thing (cf. ingruo; class., partic. in the trop. sense).
    I.
    Lit., constr. with in, ad, super, or dat.; also with the simple acc.:

    olivae,

    Verg. E. 8, 16:

    in parietem,

    Dig. 39, 2, 28:

    densis ordinibus nunc alii in alios, nunc in scuta incumbentes sustinebant impetus Romanorum,

    Liv. 35, 5, 7:

    toro,

    Verg. A. 4, 650:

    materiae,

    Curt. 8, 10, 25:

    terrae,

    Tac. A. 2, 17:

    super praedam,

    to lie upon, Petr. 80:

    in eum,

    Curt. 6, 9: ad vos, Ov. M. 9, 385:

    cumulatis in aqua sarcinis insuper incumbebant,

    Liv. 22, 2, 8:

    validis incumbere remis,

    Verg. A. 5, 15; 10, 294; Curt. 9, 9, 4.—Of the heavens:

    cava in se convexitas vergit, et cardini suo, hoc est terrae, undique incumbit,

    Plin. 2, 64, 64, § 160:

    mare,

    to cast itself into the sea, id. 5, 32, 40, § 141: fessi arma sua, Sall. Fragm. ap. Serv. ad Verg. A. 9, 229:

    tecto incubuit bubo,

    perched on, Ov. M. 6, 432:

    gladium faciam culcitam, camque incumbam,

    Plaut. Cas. 2, 4, 29.—
    B.
    Transf., to lean or incline towards, to overhang; to rush towards:

    silex prona jugo laevum incumbebat ad amnem,

    Verg. A. 8, 236:

    laurus incumbens arae,

    id. ib. 2, 514: in gladium, to fall on one ' s sword, Cic. Inv. 2, 51, 154:

    gladio,

    Auct. Her. 1, 11, 18:

    ferro,

    Phaedr. 3, 10, 33:

    in hostem,

    to press upon the enemy, Liv. 30, 34, 2; cf.:

    duo duces circumstare urbem... et unum in locum totam periculi molem, omne onus incubuisse,

    id. 27, 40, 6.—
    II.
    Trop.
    A.
    To press upon, burden, oppress, weigh upon:

    incubuere (venti) mari,

    Verg. A. 1, 84:

    tempestas a vertice silvis incubuit,

    id. G. 2, 311:

    gravis incumbens scopulis aestas,

    id. ib. 2, 377:

    febrium terris incubuit cohors,

    Hor. C. 1, 3, 30:

    (aestus) incubuit populo,

    Lucr. 6, 142. — Absol.:

    saevior armis Luxuria incubuit,

    Just. 6, 292.—
    B.
    To bend one ' s attention to, to apply or devote one ' s self to, to exert one ' s self, or take pains with, pay attention to; constr. with in, ad, or dat.:

    rogandis legibus,

    Flor. 3, 16:

    ceris et stilo,

    Plin. Ep. 7, 27, 9:

    labori,

    Sil. 4, 820:

    toto pectore novae cogitationi,

    Tac. Or. 3:

    et animo et opibus in bellum,

    Caes. B. G. 7, 76:

    ut jam inclinato (judici) reliqua incumbat oratio,

    press upon, exert influence on, Cic. de Or. 2, 79, 324; cf.:

    invidia mihi incumbit,

    Tac. A. 14, 54:

    in aliquod studium,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    in causam,

    id. Phil. 4, 5, 12:

    acrius graviusque ad ulciscendas rei publicae injurias,

    id. ib. 6, 1, 2:

    tota mente in aliquam curam et cogitationem,

    id. Fam. 10, 3, 3:

    toto pectore ad laudem,

    id. ib. 10, 12, 2:

    omni cogitatione curaque in rem publicam,

    id. ib. 1, 2:

    fato urguenti incumbere,

    to press on, hasten, Verg. A. 2, 653.—With inf.:

    sarcire ruinas,

    Verg. G. 4, 249:

    delatorem pervertere,

    Tac. H. 2, 10.—With ut and subj.:

    Appius Claudius... cum suis tum totius nobilitatis viribus incubuit, ut, etc.,

    Liv. 10, 15, 8.— Absol.:

    nunc, nunc incumbere tempus,

    Ov. M. 10, 657.—
    C.
    To incline, choose, be inclined to, lean towards:

    hoc servi esse officium reor,... non quo incumbat eum (i. e. erum) inpellere,

    Plaut. Aul. 4, 1, 8:

    ut eos, qui audiunt, quocumque incubuerit, possit impellere,

    whithersoever he may incline, choose, Cic. de Or. 3, 14, 55:

    eodem incumbunt municipia,

    are inclined the same way, id. Phil. 6, 7, 18:

    ad voluntatem perferendae legis,

    id. Att. 1, 19, 4:

    voluntatum inclinatio ad virum bonum,

    to lean towards, turn to, id. Mur. 26, 53: in causam, Cael. ad Cic. Fam. 8, 11, 3:

    in cupiditatem,

    Cic. Att. 5, 13, 3:

    in illo,

    id. Q. Fr. 3, 8, 6.—
    D.
    To be incumbent upon one as a duty (post-class.):

    accusandi necessitas domino,

    Dig. 48, 2, 5:

    ei probatio,

    ib. 22, 3, 2:

    judici omnium rerum officium,

    ib. 21, 1, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > incumbo

  • 8 incumbo

    īn-cumbo, cubuĭ, cubitum, ere [ cubo ]
    1) ложиться (на), опираться (обо что-л.) (i. toro V, Ap; in scuta L; aratro, olivae V — dat.)
    silex incumbens ad amnem V — скала, нависшая над рекой
    aliorum i. famae J — опираться на чужую славу, т. е. жить чужими заслугами
    i. in gladium C etc. (i. gladio rhH. VM или ferro O etc.) — пасть на меч (т. е. заколоться мечом)
    2) прилегать, примыкать (alicui или ad aliquid V, aliquid PM и in aliquid Dig)
    3) наклоняться, нагибаться ( ad aliquem O и alicui Q)
    i. in (ad) aliquid C, Cs и alicui rei T, O — стараться, заботиться о чём-л. (прилагать старание к чему-л., ревностно заниматься чём-л.)
    i. in alicujus cupiditatem C — поддерживать чьи-л. стремления
    5) содействовать решению, решать (i. alicui rei L; i. fato V)
    6) тяготеть, поражать ( ira incumbit alicui или in aliquem T)
    7) устремляться, нападать, бросаться (in hostem L; a fronte T); обрушиваться, врываться, вторгаться (in Macedoniam T; ventus incumbit mari V, VF и in mare Q; tempestas incubuit silvis V; cohors febrium incubuit terris H)
    8) стремиться, желать, склоняться (huc, in или ad aliquid C etc.; eodem C)
    ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat Dig — доказывать обязан утверждающий, а не отрицающий

    Латинско-русский словарь > incumbo

  • 9 incumbo

    in-cumbo, cubuī, cubitum, ere, sich auf od. an etwas legen, beugen, stemmen, I) eig.: A) im allg.: toro, Verg.: remis, Verg. u. Curt.: scutis, Liv.: cumulatis in aqua sarcinis insuper, Liv.: ad alqm, sich niederbeugen, Ov.: super alqm, Ov.: super praedam, sich über die B. legen, Petron.: ad quandam fenestram, Augustin.: in alqm, sich stemmen, anlehnen, Curt.: in gladium, Cic. u.a., od. gladio, Cornif. rhet. u. Val. Max. od. ferro, Ov., Val. Max. u.a., od. gladium, Plaut., sich in sein Schwert stürzen (so daß man sich entweder verwundet od. tötet): Aiacem suum in spongiam incubuisse, sein Ajax habe sich in den Schwamm gestürzt, d.i. sei durch den Schwamm vertilgt worden (scherzh., da Ajax sich in sein Schwert stürzte), Aug. b. Suet.: eiecto armo, Verg.: incumbunt alia (signa), andere (Statuen) haben eine sich aufstützende Stellung, Quint.: ita levis incumbat (laste) terra defuncto tibi, Carm. epigr. 197 Buecheler. – B) insbes.: 1) von Pers., a) als milit. t. t., feindl. auf jmd. usw. losdrängen, losgehen, sich werfen, suo et armorum pondere in hostem, Liv.: totis viribus nostris in Macedoniam, Liv.: sagittariis, Tac.: absol., a fronte, Tac. – b) übh. sich jmdm. entgegensetzen, sich gegen jmd. aufwerfen, jmdm. zusetzen, alci, Tac.: in alqm, Cic. u.a.; vgl. Heräus Tac. hist. 3, 10, 6. – 2) von lebl. Subjj.: a) dicht an etw. stehen, -stoßen, laurus incumbens arae, Verg.: silex incumbebat ad amnem, Verg.: in parietem, ICt.: mare, ans Meer, Plin. – b) auf od. über etw. her-, hereinstürzen, hereindringen, mit Macht eintreten, incubuit terris cohors febrium, Hor.: saevior armis luxuria incubuit, Iuven.: Pergamum incubuit sibi, stürzte zusammen, Sen.: tempestas incubuit silvis, Verg.: magna vis venti in mare incubuit, Quint.: ubi acrior per spiramenta cavernarum ventus incubuit, Iustin.: incubuere maria, haben sich hineingedrängt ins Land, Plin.: cum incubuere morbi, Solin. – II) übtr.: A) im allg., sich zu etw. hinneigen, einer Sache nachhängen, sich auf etw. legen, sich einer Sache befleißigen, etw. sich angelegen sein lassen, zu etw. drängen, idem volunt omnes ordines, eodem incumbunt municipia, coloniae, tota Italia, Cic.: huc incumbat orator, Quint.: quocumque incubuerit (orator), nach welcher Seite hin er sich müht = welchen Eindruck er nur immer hervorbringen will, Cic.: in causam, in id studium, Cic.: in Caesaris cupiditatem, sie unterstützen, Cic.: omni studio ad id bellum, Cic.: et animis et opibus in id bellum, Caes.: toto pectore novae cogitationi, Tac. dial.: ubi incubuit (nachhing) iusto mens aegro dolori, Ov.: inclinatio voluntatum incubuit ad bonum virum, Cic.: ad salutem rei publicae, Cic.: toto pectore ad laudem, Cic.: ad lenitatem etc., Cic.: ad quae recuperanda, Cic. ep.: ad parandam classem, Auct. b. Alex.: ad excidium Cremonensium, drängen zu usw., Tac.: poet., m. bl. Acc., opus, Gratt. cyn. 244: haustus Palladios, Stat. Theb. 6, 575: m. allg. Acc., haec incumbe, Cic. Planc. 45. – m. folg. Infin., Verg. georg. 4, 249. Tac. hist. 2, 10. – m. folg. bl. Coniunctiv, Liv. 10, 15, 8. – absol., si incubueris, Sen. ep. 34, 4: inc. ocius, Verg. Aen. 8, 444. – B) insbes.: 1) einer Sache vollends den Druck-, den Ausschlag geben, alci rei, Liv. 3, 16, 5: fato, befördern, beschleunigen, Verg. Aen. 2, 653. – 2) jmd. mit voller Gewalt treffen, auf jmd. schwer lasten, ut iam inclinato (sc. iudici) reliqua incumbat oratio, Cic. de or. 2, 324: invidia mihi incumbit, Tac. ann. 14, 54. – 3) jmdm. als Schuldigkeit obliegen, iudici incumbit officium, ICt.: ei incumbit probatio, ICt.: haec incumbit nobis necessitas, ut etc., Augustin. epist. 75, 13.

    lateinisch-deutsches > incumbo

  • 10 incumbo

    in-cumbo, cubuī, cubitum, ere, sich auf od. an etwas legen, beugen, stemmen, I) eig.: A) im allg.: toro, Verg.: remis, Verg. u. Curt.: scutis, Liv.: cumulatis in aqua sarcinis insuper, Liv.: ad alqm, sich niederbeugen, Ov.: super alqm, Ov.: super praedam, sich über die B. legen, Petron.: ad quandam fenestram, Augustin.: in alqm, sich stemmen, anlehnen, Curt.: in gladium, Cic. u.a., od. gladio, Cornif. rhet. u. Val. Max. od. ferro, Ov., Val. Max. u.a., od. gladium, Plaut., sich in sein Schwert stürzen (so daß man sich entweder verwundet od. tötet): Aiacem suum in spongiam incubuisse, sein Ajax habe sich in den Schwamm gestürzt, d.i. sei durch den Schwamm vertilgt worden (scherzh., da Ajax sich in sein Schwert stürzte), Aug. b. Suet.: eiecto armo, Verg.: incumbunt alia (signa), andere (Statuen) haben eine sich aufstützende Stellung, Quint.: ita levis incumbat (laste) terra defuncto tibi, Carm. epigr. 197 Buecheler. – B) insbes.: 1) von Pers., a) als milit. t. t., feindl. auf jmd. usw. losdrängen, losgehen, sich werfen, suo et armorum pondere in hostem, Liv.: totis viribus nostris in Macedoniam, Liv.: sagittariis, Tac.: absol., a fronte, Tac. – b) übh. sich jmdm. entgegensetzen, sich gegen jmd. aufwerfen, jmdm. zusetzen, alci, Tac.: in alqm, Cic. u.a.; vgl. Heräus Tac. hist. 3, 10, 6. – 2) von lebl. Subjj.: a) dicht an etw. stehen, -stoßen, laurus incumbens
    ————
    arae, Verg.: silex incumbebat ad amnem, Verg.: in parietem, ICt.: mare, ans Meer, Plin. – b) auf od. über etw. her-, hereinstürzen, hereindringen, mit Macht eintreten, incubuit terris cohors febrium, Hor.: saevior armis luxuria incubuit, Iuven.: Pergamum incubuit sibi, stürzte zusammen, Sen.: tempestas incubuit silvis, Verg.: magna vis venti in mare incubuit, Quint.: ubi acrior per spiramenta cavernarum ventus incubuit, Iustin.: incubuere maria, haben sich hineingedrängt ins Land, Plin.: cum incubuere morbi, Solin. – II) übtr.: A) im allg., sich zu etw. hinneigen, einer Sache nachhängen, sich auf etw. legen, sich einer Sache befleißigen, etw. sich angelegen sein lassen, zu etw. drängen, idem volunt omnes ordines, eodem incumbunt municipia, coloniae, tota Italia, Cic.: huc incumbat orator, Quint.: quocumque incubuerit (orator), nach welcher Seite hin er sich müht = welchen Eindruck er nur immer hervorbringen will, Cic.: in causam, in id studium, Cic.: in Caesaris cupiditatem, sie unterstützen, Cic.: omni studio ad id bellum, Cic.: et animis et opibus in id bellum, Caes.: toto pectore novae cogitationi, Tac. dial.: ubi incubuit (nachhing) iusto mens aegro dolori, Ov.: inclinatio voluntatum incubuit ad bonum virum, Cic.: ad salutem rei publicae, Cic.: toto pectore ad laudem, Cic.: ad lenitatem etc., Cic.: ad quae recuperanda, Cic. ep.: ad parandam classem, Auct. b.
    ————
    Alex.: ad excidium Cremonensium, drängen zu usw., Tac.: poet., m. bl. Acc., opus, Gratt. cyn. 244: haustus Palladios, Stat. Theb. 6, 575: m. allg. Acc., haec incumbe, Cic. Planc. 45. – m. folg. Infin., Verg. georg. 4, 249. Tac. hist. 2, 10. – m. folg. bl. Coniunctiv, Liv. 10, 15, 8. – absol., si incubueris, Sen. ep. 34, 4: inc. ocius, Verg. Aen. 8, 444. – B) insbes.: 1) einer Sache vollends den Druck-, den Ausschlag geben, alci rei, Liv. 3, 16, 5: fato, befördern, beschleunigen, Verg. Aen. 2, 653. – 2) jmd. mit voller Gewalt treffen, auf jmd. schwer lasten, ut iam inclinato (sc. iudici) reliqua incumbat oratio, Cic. de or. 2, 324: invidia mihi incumbit, Tac. ann. 14, 54. – 3) jmdm. als Schuldigkeit obliegen, iudici incumbit officium, ICt.: ei incumbit probatio, ICt.: haec incumbit nobis necessitas, ut etc., Augustin. epist. 75, 13.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > incumbo

  • 11 incumbo

    I.
    (-ere) to apply oneself, concentrate / favor, further, promote
    II.
    (-ere) to lie or lean upon, lean over, overhang

    Latin-English dictionary of medieval > incumbo

  • 12 incumbo

    ,cubui,cubitum,ere
    опираться обо что-либо, содействовать,ускорять

    Latin-Russian dictionary > incumbo

  • 13 incumbo

    , incubui, incubitum, incumbere 3
      налегать, ложиться, опираться

    Dictionary Latin-Russian new > incumbo

  • 14 super incumbō

        super incumbō cubuī, —, ere,    to lie down on, cast oneself upon, O.

    Latin-English dictionary > super incumbō

  • 15 incubui

    incubuī pf. к
    1) incubo и

    Латинско-русский словарь > incubui

  • 16 incumba

    ae f. [ incumbo ] архит.
    импост, пята свода (верхний выступ колонны, несущий основание арки) Vtr

    Латинско-русский словарь > incumba

  • 17 superincumbo

    super-incumbo, cubuī, —, ere

    Латинско-русский словарь > superincumbo

  • 18 incubo [1]

    1. in-cubo, klassisch u. gew. uī, itum, nachaug. u. selten āvī, ātum, āre, in od. auf etw. liegen, I) im allg.: super circense tomentum Sen.: stramentis, Hor.: cortici, Liv.: vesti, Iustin.: purpurā atque auro, Sen. poët.: m. Acc., folles, Apul.: caespitem ut torum, Fronto. – poet. übr. (= incumbo), inc. ferro, sich ins Schwert stürzen, Sen. Phaedr. (Hipp.) 254. – II) insbes.: A) v. divinatorischen Schlafe = εγκοιμασθαι, an einem geheiligten Orte sich niederlegen, -schlafen, um durch Träume über die Zukunft überhaupt oder (v. einem Kranken) über seine Krankheit von der Gottheit Belehrung zu erhalten, in fano, Plaut.: in Pasiphaae fano, Cic.: Aesculapii sacello (Dat.), Solin.: pellibus, Verg.: tumulis, Mela: Iovi, im Tempel des J., Plaut. Vgl. F. Aug. Wolfs Verm. Schr. S. 403 ff. Marquardt-Wissowa Staatsverw. 3, 99 ff. – B) v. Vögeln, brütend auf etw. sitzen, 1) eig.: a) auf dem Neste, nidis, Ov.: super exaggeratam variis odoribus struem sibi incubat (v. Phönix), Mela. – b) über den Eiern, sie bebrüten, ovis, Colum.: ova, Varro u. Petron.: ova incubita, Plin. – absol. = brüten, incubandi cupiditas, Colum.: cum incubant (gallinae), Varro: ovum incubanti gallinae subducere, Suet. – 2) übtr.: a) über od. auf einem Besitztum (bes. einem unrechtmäßigen, s. Ps. Ascon. Cic. II. Verr. 1, 116. p. 192, 1 B.) brüten = es sorgsam, geizig bewachen, -hüten, pecuniae, Cic.: defosso auro, divitiis, Verg.: acervis auri argentique, Sen.: publicis thesauris, Liv.: largiris nihil incubasque gazae, Mart.: velut clausis thesauris, Quint. – b) über od. auf etw. brüten, α) einer Sache obliegen, sich einer Sache hingeben, m. Dat., rei publicae actibus, Capit. Anton. phil. 8, 13: rebus ineptissimis, Treb. Poll. Gallien. 12, 6: dolori suo libenter haerere et inc., seinem Schm. nachhängen u. ihn hegen, Sen. ad Marc. 1, 1. – β) nicht von etwas ablassen, etw. unablässig bedrohen, -belagern, gew. m. Dat., inhaerens atque incubans Italiae, Flor. 2, 6, 57: spumanti alveo, Sil. 4, 602: armento, Sen. Thyest. 733: absol., in ipsis urbis faucibus, Flor. 1, 10, 2. – dah. c) übh. unrechtmäßig zurückhalten, -besitzen, rei alienae, spät. ICt. – C) an einem Orte liegen = sich aufhalten, rure, Plaut.: cupressifero Erymantho, Ov.: tabernulam, Apul.: lucos consitos, Apul. – D) übtr., 1) v. Lebl.: a) sich über einem Orte gelagert (= verbreitet) haben, nox profundo incubans mari, Curt.: ponto nox incubat atra, Verg.: caelum, quod incubat urbi, Val. Flacc.: ipse aër, qui desuper incubat, Tert. – b) (v. Örtlichkeiten) dicht an einem Orte liegen = dicht an ihn stoßen, -angrenzen, iugum incubans mari, Plin. 6, 53. – 2) von Pers., sorgend, wachend für etwas einstehen, tätig sein, pro salute patriae, Val. Max. 5, 6. ext. 5. – / Partiz. Fut. Akt. incubātūrus, Tert. de anim. 48.

    lateinisch-deutsches > incubo [1]

  • 19 incumba

    incumba, ae, f. (incumbo), der Impost, Kämpfer, ein vorspringendes Gesims am Nebenpfeiler, das den Bogen eines Gewölbes trägt, Vitr. 6, 8, 4.

    lateinisch-deutsches > incumba

  • 20 superincumbo

    super-incumbo, cubuī, ere, sich darauflegen, Verg. Aen. 5, 858. Ov. her. 11, 57 u. 117 (von Ribbeck u. Ehwald getrennt geschr.). Colum. 6, 17, 1. Augustin. serm. 122, 5.

    lateinisch-deutsches > superincumbo

См. также в других словарях:

  • New York Innovative Theatre Awards — The New York Innovative Theatre Awards (IT Awards) were founded in 2004. These annual awards honor excellence in Off Off Broadway Theatre and help nurture and promote the Off Off Broadway community. Contents 1 Mission statement 2 IT Foundation… …   Wikipedia

  • Импост — (итал. imposto, лат. incumbo, нем. Kämpfer) архитектурный термин, означающий: 1) выступающие вперед и обделанные в виде карниза камни вверху пилястры или края стены, на которые опираются пяты арки; 2) неподвижную часть, помещающуюся над дверью… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Инкумбация — (от лат. incumbo лежу), “наложение” верхнего яруса при сменах фитоценозов (например, и. яруса осины на лесной луг с образованием травянистого осинника). Термин предложил В. Б. Сочава (1930). Экологический энциклопедический словарь. Кишинев:… …   Экологический словарь

  • ԱՆՊԱՐԱՊԵՄ — (եցի.) NBH 1 0229 Chronological Sequence: 8c, 11c չ. ԱՆՊԱՐԱՊԵՄ ԱՆՊԱՐԱՊԻՄ. κατασχολέω occupor, incumbo եւ otio male utor Չմնալ պարապորդ կամ դատարկ ʼի գործոյ. զբաղիլ. դեգերիլ. *Ի չափոյ (սիրոյ), որպէս պատշաճ է, մի՛ անպարապեցից. Նիւս. երգ.: *Ուսեալ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՆՊԱՐԱՊԻՄ — (եցայ) NBH 1 0229 Chronological Sequence: 8c, 11c ձ. ԱՆՊԱՐԱՊԵՄ ԱՆՊԱՐԱՊԻՄ. κατασχολέω occupor, incumbo եւ otio male utor Չմնալ պարապորդ կամ դատարկ ʼի գործոյ. զբաղիլ. դեգերիլ. *Ի չափոյ (սիրոյ), որպէս պատշաճ է, մի՛ անպարապեցից. Նիւս. երգ.: *Ուսեալ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԴԵԳԵՐԻՄ — (եցայ.) NBH 1 0607 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 10c, 12c ն. διατρίβω, ἑνδιατρίβω moror, commoror, incumbo, studeo Թարթափիլ. կալ մնալ ուրեք, եւ պարապիլ կամ կրթիլ յիրս ինչ. պատաղիլ. յամել առ ժամանակ մի. եւ Տատանիլ. բանի մը հետ ըլլալ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՅԱՄԱՌԵՄ — (եցի.) NBH 2 0318 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 11c, 12c չ. ՅԱՄԱՌԵՄ ՅԱՄԱՌԻՄ. θρασύνομαι temerarius sum ἑπιμένω , ἑπιτίθημαι, ἑγκείμαι persevero; incumbo, insto եւն. Յամառ գտանիլ. յամել՝ յարիլ՝ խստանալ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՊԱՐԱՊԵՄ — (եցի.) NBH 2 0628 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c, 14c ն. Տ. ՊԱՐԱՊԵՑՈՒՑԱՆԵԼ. *Սիրեաց զիս որպէս զորդի իւր եւ պարապեաց ամենայն խորհրդոց իւրոց մինչեւ նախանձել ընդ իս աշակերտակցացն իմոց. Շիր. յղ.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • incumbens —   L. incumbo, lie upon. Lateral inflorescence branches appressed to central axis …   Etymological dictionary of grasses

  • incumbente — adj. 2 g. 1. Que incumbe ou dá incumbência. 2. Que compete a. 3. Inclinado para baixo ou debruçado. 4.  [Botânica] Inclinado para a terra.   ‣ Etimologia: latim incumbens, entis, particío presente de incumbo, ere, deitar se sobre, estender se… …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • incumbir — v. tr. e pron. 1. Atribuir ou atribuir se como encargo ou obrigação. = ENCARREGAR, ENCOMENDAR • v. tr. 2. Ser competência ou atribuição de (ex.: essa questão incumbe ao superior hierárquico). = CABER, COMPETIR, TOCAR   ‣ Etimologia: latim incumbo …   Dicionário da Língua Portuguesa

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»