Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

in+viā

  • 1 via

    vĭa, vĭae, f. ( arch. vĕa ou vĕha, ae)    - arch. gén. sing. vias, viāï --- dat. abl. plur. vieis. [st1]1 [-] route, chemin, voie, endroit par où l'on passe, passage, rue.    - munire viam: ouvrir, construire une route.    - via Appia: la voie Appia.    - via Sacra: la voie Sacrée. [st1]2 [-] parcours, marche, trajet, voyage, chemin parcouru.    - se dare in viam: se mettre en route.    - ingredi viam: prendre une route; qqf. se mettre en route.    - ire viā: suivre la route, ne pas quitter la route.    - inter vias: chemin faisant, en route.    - de via languere, Cic.: être fatigué du voyage.    - de via decedere: - [abcl]a - s'écarter de la route, s'égarer. - [abcl]b - au fig. s'écarter du droit chemin. - [abcl]c - céder le pas, laisser le passage.    - decedere alicui de via, Cic. Plaut. ou decedere alicui viā, Suet. ou decedere alicui in via, Ter.: céder le pas à qqn, laisser le passage à qqn, se ranger devant qqn, laisser le haut du pavé à qqn.    - mare et viae (viae ac mare): voyages par mer et par terre.    - totā viā errare, Ter.: se tromper du tout au tout.    - via tridui: trois jours de marche.    - cum tridui viam processisset, nuntiatum est ei Ariovistum ad occupandum Vesontionem contendere, Caes. BG. 1: après trois jours de marche, on lui apprit qu’Arioviste se dirigeait vers Besançon pour s’en emparer.    - rectā viā narrare, Ter.: raconter franchement.    - qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1: ils ne savent pas se conduire eux-mêmes et veulent guider les autres. [st1]3 [-] tout passage: canal, conduit, rue (dans un camp), couloir (dans un théâtre); oesophage ou pharynx; larynx; fente, ouverture, issue. [st1]4 [-] voie, moyen, manière, méthode.    - habeo certam viam atque rationem qua omnes illorum conatus investigare possim, Cic. Verr. 1: j'ai un moyen sûr, une méthode certaine qui me permettra de suivre à la piste toutes leurs entreprises.    - ratione et viā, Cic. avec bon sens et méthode.    - viā et arte dicere, Cic. Brut. 12: parler avec art et méthode.    - viae fallendi, Tibul.: moyens de tromper.    - via laudis: chemin qui mène à la gloire.
    * * *
    vĭa, vĭae, f. ( arch. vĕa ou vĕha, ae)    - arch. gén. sing. vias, viāï --- dat. abl. plur. vieis. [st1]1 [-] route, chemin, voie, endroit par où l'on passe, passage, rue.    - munire viam: ouvrir, construire une route.    - via Appia: la voie Appia.    - via Sacra: la voie Sacrée. [st1]2 [-] parcours, marche, trajet, voyage, chemin parcouru.    - se dare in viam: se mettre en route.    - ingredi viam: prendre une route; qqf. se mettre en route.    - ire viā: suivre la route, ne pas quitter la route.    - inter vias: chemin faisant, en route.    - de via languere, Cic.: être fatigué du voyage.    - de via decedere: - [abcl]a - s'écarter de la route, s'égarer. - [abcl]b - au fig. s'écarter du droit chemin. - [abcl]c - céder le pas, laisser le passage.    - decedere alicui de via, Cic. Plaut. ou decedere alicui viā, Suet. ou decedere alicui in via, Ter.: céder le pas à qqn, laisser le passage à qqn, se ranger devant qqn, laisser le haut du pavé à qqn.    - mare et viae (viae ac mare): voyages par mer et par terre.    - totā viā errare, Ter.: se tromper du tout au tout.    - via tridui: trois jours de marche.    - cum tridui viam processisset, nuntiatum est ei Ariovistum ad occupandum Vesontionem contendere, Caes. BG. 1: après trois jours de marche, on lui apprit qu’Arioviste se dirigeait vers Besançon pour s’en emparer.    - rectā viā narrare, Ter.: raconter franchement.    - qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1: ils ne savent pas se conduire eux-mêmes et veulent guider les autres. [st1]3 [-] tout passage: canal, conduit, rue (dans un camp), couloir (dans un théâtre); oesophage ou pharynx; larynx; fente, ouverture, issue. [st1]4 [-] voie, moyen, manière, méthode.    - habeo certam viam atque rationem qua omnes illorum conatus investigare possim, Cic. Verr. 1: j'ai un moyen sûr, une méthode certaine qui me permettra de suivre à la piste toutes leurs entreprises.    - ratione et viā, Cic. avec bon sens et méthode.    - viā et arte dicere, Cic. Brut. 12: parler avec art et méthode.    - viae fallendi, Tibul.: moyens de tromper.    - via laudis: chemin qui mène à la gloire.
    * * *
        Via, viae. Voye, Chemin ou rue.
    \
        Angusta viarium. Virgil. Destroicts de rues, Rues estroictes.
    \
        Impatiens viae. Ouid. Qui ne peult endurer le travail du chemin.
    \
        Opaca viarum. Virgil. Chemins obscurs.
    \
        Strata viarum. Virgil. Les pavez des rues.
    \
        Viae vrbis. Cic. Les rues de la ville.
    \
        Tres viae sunt ad Mutinam: a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia. Cic. Il y a trois chemins.
    \
        Maris tuta via. Ouid. Le chemin par mer.
    \
        Via. Cic. Le cheminer.
    \
        Quum de via languerem. Cic. A cause du chemin.
    \
        Video quot dierum via sit. Cic. Combien il fault de journees pour faire ce chemin, Combien il y a de journees.
    \
        Aliquorum dierum viam in Macedoniam, ad Planciumque perrexi. Cic. J'ay marché avant dedens le pays de Macedonie quelques journees.
    \
        Via, per translationem. Cic. Maniere, Moyen.
    \
        Siqua via est. Virgil. S'il y a quelque moyen.
    \
        Via et arte dicere. Cic. Par art.
    \
        Viam litigandi tradere. Cic. Enseigner à plaider.
    \
        Morum via. Stat. Reigle et exemple de bonnes meurs.
    \
        Via ad gloriam proxima. Cic. Le plus brief et court moyen de parvenir à gloire.
    \
        AEstuosa et puluerulenta via. Cicero. Un chemin chauld et pouldreux.
    \
        Breuis. Virgil. Court chemin.
    \
        Deteriorem viam facere. Vlpian. Empirer le chemin.
    \
        Deterrima via. Cic. Tresmauvais chemin.
    \
        Facilis via. Virgil. Chemin aisé.
    \
        Siquis cloacam in publicam viam immitteret, exque ea re minus habilis via per cloacam fieret, teneri eum Labeo scribit. Vlpian. Moins commode.
    \
        Implicitae viae errore. Lucan. Chemins esquels y a beaucoup de destours et d'autres chemins traversants, qui font errer et fourvoyer les passants.
    \
        Inuia. Virgil. Par où on ne peult passer.
    \
        Liquidae viae. Lucret. Chemin par mer ou riviere.
    \
        Lubrica via plagae. Stat. L'ouverture d'une playe encore sanglante et fraischement faicte.
    \
        Militaris via. Cic. Le grand chemin à pied et à cheval.
    \
        Mollis. Seneca. Chemin aisé.
    \
        Prima via. Plautus, - dummodo nunc prima via Inducamus, vera vt esse credat, quae mentibimur. Tout du premier coup, Tout premierement.
    \
        Publica. Vlpianus. Chemin commun et passant.
    \
        Simplex via mortis. Virgil. Un seul moyen de mourir.
    \
        Subita via. Ouid. Departement soubdain, Allee soubdaine.
    \
        Terrena. Vlpian. Chemin qui n'est point pavé.
    \
        Trita. Cic. Chemin frayé, Chemin batu.
    \
        Velatae viae. Ouid. Rues tendues et couvertes, comme à la feste Dieu.
    \
        Vicinales viae. Paulus iuriscons. Chemins publiques qui sortent parmi les terres, et se vont rendre aux villages.
    \
        Accipere viam. Quintil. Prendre et tenir le chemin qu'on nous baille et monstre.
    \
        Aggredi alia via. Terent. Par autre voye et moyen.
    \
        Occultas vias agere. Virgil. Faire voye soubz terre.
    \
        Errore viae actus. Virgil. Fourvoyé, Desvoyé.
    \
        Aperire viam. Vlpian. Remettre le chemin en sa premiere largeur.
    \
        Aperit viam vis. Virgil. Force se fait faire voye.
    \
        Calcanda omnibus via lethi. Horat. Touts sont subjects à mourir, Touts passeront par, etc.
    \
        Carpere viam. Virgil. S'acheminer, Cheminer, S'avoyer.
    \
        Committere se viae. Cic. Se mettre en chemin.
    \
        Conficere viam. Cic. Cheminer son chemin, Accomplir son chemin.
    \
        Construere vias. Lucan. Faire un chemin ou passage.
    \
        Corripere viam. Virgil. S'acheminer, Se mettre vistement à chemin, S'avoyer.
    \
        Corrumpere viam publicam. Vlpianus. Gaster le grand chemin passant.
    \
        Indociles vias currit lympha. Propert. Qu'on ne luy a point enseigné ne monstré.
    \
        Decedere de via. Cicero. Se destourner du chemin, Se desvoyer, Se destordre.
    \
        Deerrantes via equi. Seneca. Se desvoyants.
    \
        Depelli recta via. Quintil. Estre desvoyé.
    \
        Dare viam alicui perfundum suum. Cic. Luy donner passage.
    \
        Siqua viam dederit fortuna. Virgil. Si fortune nous donne les moyens.
    \
        Dat aura viam. Ouid. Quand on ha vent à gré sur mer.
    \
        Nullas dant vias nobis ad significationum scientiam. Cicero. Ils ne nous ouvrent point le chemin.
    \
        In viam dare se, vel Committere se viae. Cic. Se mettre en chemin, S'avoyer, S'acheminer.
    \
        Ire viam. Virgil. Aller.
    \
        Ire atque redire viam. Virgil. Aller et revenir.
    \
        Errare via. Virgil. Se fourvoyer, Se tordre, ou destordre.
    \
        Tota via errare. Terent. Errer totalement, Se fourvoyer du tout.
    \
        Euadere viam. Virgilius. Eschapper hors du mauvais chemin et dangereux.
    \
        Excedere nota regione viarum. Virgil. Preceder ses compaignons par rues et chemins qu'on congnoist.
    \
        Exigere viam dicuntur Magistratus. Asconius. Quand ils contraignent chascun de faire paver devant sa maison.
    \
        Hinc via Tartarei quae fert Acherontis ad vndas. Virgil. Qui meine, etc.
    \
        Veterem et obsoletam viam ingressi sunt. Liu. Ce n'est pas chose nouvelle, Ce n'est rien de nouveau, On ha assez ouy parler de semblables faicts. B.
    \
        Insistere viam agendi aliquid. Virgil. Instituer ou commencer et exercer l'art et maniere de faire quelque chose.
    \
        Inuenire viam. Virgil. Trouver moyen d'eschapper.
    \
        Noscere omnes vias pecuniae. Cic. Congnoistre touts les moyens d'avoir argent.
    \
        Pergere viam. Cic. Marcher avant.
    \
        Omnes vias persequar, quibus putabo ad id, quod volumus, perueniri posse. Cic. Je poursuyvray touts les moyens.
    \
        Praecipitare viam. Ouid. Haster fort son chemin, Courir.
    \
        Procedere viam. Cic. Marcher oultre.
    \
        Progredi viam. Cic. Avancer chemin.
    \
        Rapere viam aliquo. Sil. Courir.
    \
        Reduci alio flexu ad rectam viam. Quintil. Se radresser et remettre ou revenir au droict chemin.
    \
        Reficere viam. Vlpianus. Refaire et r'habiller.
    \
        Secare viam. Virgil. Cheminer.
    \
        Sequi viam aliquam in re aliqua. Cic. Suyvre une facon de faire.
    \
        Strauit viam per mare Xerxes. Lucret. A faict et estendu un pont de basteaux sur la mer pour passer son armee.
    \
        Sternere viam lapide. Vlpian. Paver.
    \
        In via esse. Cic. Estre en chemin.
    \
        Saltu viam superare. Virgil. Saulter par dessus.
    \
        Tenere vias omnes amoris. Plaut. Scavoir touts les tours.
    \
        Tentare viam. Virgil. Essayer le moyen.
    \
        Terere viam. Ouid. Cheminer, Frayer.
    \
        Tradere viam optimarum artium alicui. Cic. L'enseigner et l'adresser en la voye de bonnes sciences.
    \
        Venire viam multorum dierum. Cic. Cheminer plusieurs journees.
    \
        Vorare viam. Catul. Despescher chemin.
    \
        Vti via. Cic. Ne decliner ne ca ne là.
    \
        Via peruolgata patrum. Terent. Selon la coustume, ou à la maniere accoustumee des peres.

    Dictionarium latinogallicum > via

  • 2 via

    vĭa ( vĕa, Varr. R. R. 1, 2, 14), ae ( gen. sing. vias, Enn. ap. Prisc. p. 679 P., or Ann. v. 421 Vahl.; viāï, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16, or Ann. v. 209 ib.; Lucr. 1, 406; 1, 659; 2, 249 et saep.; dat. plur. VIEIS, Inscr. Lat. 206, 50), f. [Sanscr. vah-āmi, bring, lead; Gr. ochos, ochêma, vehicle; Germ. Wagen; Engl. wagon; from this root are also veho, vexo, etc.], a way, in the most general sense (for men, beasts, or carriages, within or without a city), a highway, road, path, street.
    I.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    viae latitudo ex lege duodecim tabularum in porrectum octo pedes habet, in anfractum, id est ubi flexum est, sedecim,

    Dig. 8, 3, 8:

    Romam in montibus positam et convallibus, non optimis viis, angustissimis semitis,

    Cic. Agr. 2, 35, 96:

    et modo quae fuerat semita, facta via est,

    Mart. 7, 61, 4:

    aut viam aut semitam monstret,

    Plaut. Rud. 1, 3, 30:

    mi opsistere in viā,

    id. Curc. 2, 3, 5:

    ire in viā,

    Ter. Eun. 3, 2, 42:

    omnibus viis notis semitisque essedarios ex silvis emittebat,

    Caes. B. G. 5, 19 (opp. semita), id. ib. 7, 8; Liv. 44, 43, 1; cf.:

    decedam ego illi de viā,

    Plaut. Trin. 2, 4, 80; cf. id. Curc. 2, 3, 8:

    paulum ad dexteram de viā declinavi,

    Cic. Fin. 5, 2, 5:

    decedere viā,

    Suet. Tib. 31:

    aestuosa et pulverulenta via,

    Cic. Att. 5, 14, 1:

    quā (viā) Sequanis invitis propter angustias ire non poterant,

    Caes. B. G. 1, 9:

    cursare huc illuc viā deterrimā,

    Cic. Att. 9, 9, 2:

    in viam se dare,

    to set out on a journey, id. Fam. 14, 12:

    te neque navigationi neque viae committere,

    id. ib. 16, 4, 1:

    tu abi tuam viam,

    Plaut. Rud. 4, 3, 88:

    milites monuit, viā omnes irent, nec deverti quemquam paterentur,

    along the highway, Liv. 25, 9, 4.—In a double sense:

    ire publicā viā,

    Plaut. Curc. 1, 1, 35.—Prov.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.):

    de viā in semitam degredi,

    Plaut. Cas. 3, 5, 40:

    totā errare viā,

    Ter. Eun. 2, 2, 14.—
    2.
    In partic., as the name of a particular street or road:

    tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia,

    Cic. Phil. 12, 9, 22:

    Via Appia,

    id. Mil. 6, 15; id. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Liv. 9, 29, 6;

    v. Appius: Via Campana,

    Suet. Aug. 94;

    v. Campania: Sacra Via, in Rome, in the fourth region,

    Varr. L. L. 5, § 47 Müll.; Fest. p. 290 ib.; Cic. Planc. 7, 17; Hor. Epod. 4, 7; 7, 8:

    Via Sacra,

    id. S. 1, 9, 1;

    also written as one word, SACRAVIA,

    Inscr. Grut. 638, 7; 1033, 1; cf. Charis. p. 6 P.; Diom. p. 401 ib. (v. sacer, I. A.); cf. Becker, Antiq. 1, p. 219 sq.— Hence, Sacrăvĭenses, ĭum, m., those dwelling on the Sacra Via, Fest. s. v. October equus, p. 178 Müll.—
    B.
    Transf.
    1.
    Abstr., like our way, for march, journey (syn. iter):

    cum de viā languerem,

    Cic. Phil. 1, 5, 12:

    nisi de viā fessus esset,

    id. Ac. 1, 1, 1: tridui via, a three days' march or journey, Caes. B. G. 1, 38:

    bidui,

    id. ib. 6, 7; Cic. Div. 1, 15, 27:

    longitudo viae,

    Liv. 37, 33, 3:

    flecte viam velis,

    Verg. A. 5, 28:

    tum via tuta maris,

    Ov. M. 11, 747:

    feci Longa Pherecleā per freta puppe vias,

    id. H. 16, 22:

    ne inter vias praeterbitamus, metuo,

    by the way, on the road, Plaut. Poen. 5, 3, 43; Ter. Eun. 4, 2, 1; Turp. ap. Non. p. 538, 8 et saep.—
    2.
    In gen., a way, passage, channel, pipe, etc.; thus, a lane in a camp, Caes. B. G. 5, 49; a passage between the seats of a theatre, Mart. 5, 14, 8; Tert. Spect. 3; of the veins:

    omnes ejus (sanguinis) viae,

    Cic. N. D. 2, 55, 137; of the chyle ducts:

    quaedam a medio intestino usque ad portas jecoris ductae et directae viae,

    id. ib.; the windpipe, Ov. M. 15, 344; 14, 498; a cleft through which any thing penetrates, Verg. G. 2, 79; cf. Ov. M. 11, 515; the path or track of an arrow, Verg. A. 5, 526; a stripe in a party-colored fabric, Tib. 2, 3, 54 et saep.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., a way, method, mode, manner, fashion, etc., of doing any thing, course (cf. modus):

    vitae,

    Cic. Fl. 42, 105; id. Agr. 1, 9, 27; id. Sest. 67, 140; Hor. Ep. 1, 17, 26; Sen. Brev. Vit. 9, 5; Lact. Epit. 67, 12:

    via vivendi,

    Cic. Off. 1, 32, 118:

    rectam vitae viam sequi,

    id. ib.:

    Socrates hanc viam ad gloriam proximam dicebat esse,

    id. ib. 2, 12, 43:

    haec ad aeternam gloriam via est,

    Plin. 2, 7, 5, § 18:

    haec una via omnibus ad salutem visa est,

    Liv. 36, 27, 8:

    invenire viam ad mortem,

    Plin. Ep. 3, 16, 12:

    totidem ad mortem viae sunt,

    Sen. Contr. 1, 8, 6:

    cum eum hortarer ut eam laudis viam rectissimam esse duceret,

    Cic. Brut. 81, 281: haec est una via laudis, id. Sest. 65, 137:

    totam ignoras viam gloriae,

    id. Phil. 1, 14, 33:

    quae tum promptissima mortis via, exsolvit venas,

    Tac. A. 16, 17:

    habeo certam viam atque rationem, quā omnes illorum conatus investigare et consequi possim,

    Cic. Verr. 1, 16, 48:

    defensionis ratio viaque,

    id. ib. 2, 5, 1, §

    4: non tam justitiae quam litigandi tradunt vias,

    id. Leg. 1, 6, 18:

    docendi via,

    id. Or. 32, 114:

    optimarum artium vias tradere,

    id. Div. 2, 1, 1:

    (di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam,

    id. ib. 2, 49, 102:

    rectam instas viam,

    i. e. you speak correctly, truly, Plaut. As. 1, 1, 41.—Adverb.: rectā viā, directly:

    ut rectā viā rem narret ordine omnem,

    Ter. Heaut. 4, 3, 28.—
    B.
    Pregn. (cf. ratio), the right way, the true method, mode, or manner:

    ingressu'st viam, i. e. rectam,

    Plaut. Am. 1, 1, 273:

    in omnibus quae ratione docentur et viā, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,

    rationally and methodically, Cic. Or. 33, 116:

    ut ratione et viā procedat oratio,

    id. Fin. 1, 9, 29.—Adverb.: viā, rightly, properly (opp. to wandering out of the way):

    ipsus eam rem secum reputavit viā,

    Ter. And. 2, 6, 11:

    viā et arte dicere,

    Cic. Brut. 12, 46. —
    C.
    Viam perficere, i. e. to attain an end, Just. Inst. proöem. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > via

  • 3 via

    via, ae, f. (altlat. vea, verw. mit eo, ire), der Weg, I) eig.: A) der Raum, auf dem man geht, fährt usw., a) der Weg, die Straße, Fahrstraße, militaris, Heerstraße, Hauptstraße, Cic.: via Appia, Flaminia, s. Appius, Flaminius: via Ostiensis, s. Ōstiēnsis unter Ostia. – via triumphalis, s. triumphālis. – via silici strata, Inscr.: vias sternere silice in urbe, glareā extra urbem substruere marginareque, Liv.: in viam se dare, Cic.: viae se committere, Cic.: ex via excedere, Caes.: so auch de via decedere, Suet.: declinare de via ad dexteram, Cic.: viā ire, auf der Straße = auf geradem Wege gehen, -bleiben, Liv.: dare alci viam, Raum geben, Platz machen, Liv.; aber dare alci viam per fundum, einen Weg erlauben, Cic.: viam facere od. pandere od. aperire, Liv. u.a.: viam inire od. ingredi, Cic., od. insistere, Ter.: signat viam, den Weg, die Bahn (die der Pfeil durchlaufen soll), Verg.: viam reperire non posse, keinen Weg (ins Meer), v. einem Flusse, Verg. – inde in collem aperta undique et conspecta ferebat via, Liv.: via in Persidem ferens, Curt. – Sprichw., qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. fr. scen. 321: de via in semitam degredi, Plaut. Cas. 675: totā viā errare, gänzlich irren, Ter. eun. 245. – b) der Weg, die Straße = die Gasse, in der Stadt, transversa, Cic.: sacra, s. sacer. – im Lager, Caes. b.G. 5, 49, 7. – c) derGang, α) im Theater, Mart. 5, 14, 8. Tert. de spect. 3. – β) der Gang od. Kanal im Körper, v. der Speiseröhre, Cic.: v. der Luftröhre, Ov. – γ) die Ritze, Spalte, durch die etwas dringt, Verg. georg. 2, 79. – δ) der Streifen an einem Kleide, Tibull. 2, 3, 54. – B) abstr., der Weg = Gang, die Reise, der Marsch, nocturna, der Nachtmarsch, Liv.: inter vias, unterwegs, Komik. u. Corp. inscr. Lat. 3, 2726, I (aber inter viam bloß schlechte Konjektur Cic. ad Att. 4, 3, 5): in via, Ter.: de via languere, von der Reise, Cic.: viam facere, gehen, reisen, Plaut. u. Ov.: rectā viā, geradeswegs, Ter.: dah. rectā, viā, narrare, gerade heraussagen, Ter.: primā viā, beim Beginn des W. = gleich vom Anfang an, Plaut. mil. 253: unam tibi viam et perpetuam esse vellent, wünschten, daß du nie wiederkämest, Cic. – verb., mare et (atque) viae, viae ac mare, See- u. Landreisen, lassus maris et viarum, Hor. carm. 2, 6, 7: odio maris atque viarum, Hor. ep. 1, 11, 6: taedio viarum ac maris, Tac. ann. 2, 14. – II) bildl.: A) im allg.: vitae via, haec vitae via, Cic. Flacc. 105; de lege agr. 1, 27; Sest. 140 u.a. Hor. ep. 1, 17, 16. Sen. de brev. vit. 9, 5. Lact. epit. 67, 12: via vivendi, Cic. de off. 1, 118: rectam vitae viam sequi, ibid.: via ad gloriam, Cic. de off. 2, 12, 43. – de via (vom geraden Wege der Tugend) decedere, Cic.: redire in viam, Ter., in veram viam, Plaut.: viam aperire potentiae, luxuriae, Eingang verschaffen, Vell.: utor viā, ich gehe die Mittelstraße, Cic. – B) insbes.: 1) der Weg = die Gelegenheit, zu etw. zu gelangen, das Mittel, Mittel und Wege, optimarum artium vias tradere, Cic.: habeo certam viam, Cic.: viam fraudis inire, Liv. – 2) der Weg, Gang = die Methode, Regel, Verfahrungsweise, die Art und Weise, via curandi, medendi, Cels.: patrum, Ter.: aliā aggrediemur viā, Ter.: per omnes vias leti, Liv.: utraque (lex) suā viā it, geht seinen eigenen Gang, Sen. – dah. viā, methodisch, regelmäßig, in gehöriger Ordnung, dicere, Cic.: progredi, Cic.: verb. ratione et viā, Cic.: viā quādam et ratione, Cic. – / Alte Genetivformen: vias, Enn. ann. 441: viai, Enn. ann. 203*. Lucr. 1, 406 u.a.: Dat. Plur. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 206. lin. 50. 56. 69: Abl. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 200, 26: vies, Corp. inscr. Lat. 4, 1410. – vulg. Nbf. veha nach Varro r.r. 1, 2, 14.

    lateinisch-deutsches > via

  • 4 via

    via, ae, f. (altlat. vea, verw. mit eo, ire), der Weg, I) eig.: A) der Raum, auf dem man geht, fährt usw., a) der Weg, die Straße, Fahrstraße, militaris, Heerstraße, Hauptstraße, Cic.: via Appia, Flaminia, s. Appius, Flaminius: via Ostiensis, s. Ostiensis unter Ostia. – via triumphalis, s. triumphalis. – via silici strata, Inscr.: vias sternere silice in urbe, glareā extra urbem substruere marginareque, Liv.: in viam se dare, Cic.: viae se committere, Cic.: ex via excedere, Caes.: so auch de via decedere, Suet.: declinare de via ad dexteram, Cic.: viā ire, auf der Straße = auf geradem Wege gehen, -bleiben, Liv.: dare alci viam, Raum geben, Platz machen, Liv.; aber dare alci viam per fundum, einen Weg erlauben, Cic.: viam facere od. pandere od. aperire, Liv. u.a.: viam inire od. ingredi, Cic., od. insistere, Ter.: signat viam, den Weg, die Bahn (die der Pfeil durchlaufen soll), Verg.: viam reperire non posse, keinen Weg (ins Meer), v. einem Flusse, Verg. – inde in collem aperta undique et conspecta ferebat via, Liv.: via in Persidem ferens, Curt. – Sprichw., qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. fr. scen. 321: de via in semitam degredi, Plaut. Cas. 675: totā viā errare, gänzlich irren, Ter. eun. 245. – b) der Weg, die Straße = die Gasse, in der Stadt, transversa, Cic.: sacra, s. sacer. – im Lager, Caes. b.G. 5, 49, 7. – c) der
    ————
    Gang, α) im Theater, Mart. 5, 14, 8. Tert. de spect. 3. – β) der Gang od. Kanal im Körper, v. der Speiseröhre, Cic.: v. der Luftröhre, Ov. – γ) die Ritze, Spalte, durch die etwas dringt, Verg. georg. 2, 79. – δ) der Streifen an einem Kleide, Tibull. 2, 3, 54. – B) abstr., der Weg = Gang, die Reise, der Marsch, nocturna, der Nachtmarsch, Liv.: inter vias, unterwegs, Komik. u. Corp. inscr. Lat. 3, 2726, I (aber inter viam bloß schlechte Konjektur Cic. ad Att. 4, 3, 5): in via, Ter.: de via languere, von der Reise, Cic.: viam facere, gehen, reisen, Plaut. u. Ov.: rectā viā, geradeswegs, Ter.: dah. rectā, viā, narrare, gerade heraussagen, Ter.: primā viā, beim Beginn des W. = gleich vom Anfang an, Plaut. mil. 253: unam tibi viam et perpetuam esse vellent, wünschten, daß du nie wiederkämest, Cic. – verb., mare et (atque) viae, viae ac mare, See- u. Landreisen, lassus maris et viarum, Hor. carm. 2, 6, 7: odio maris atque viarum, Hor. ep. 1, 11, 6: taedio viarum ac maris, Tac. ann. 2, 14. – II) bildl.: A) im allg.: vitae via, haec vitae via, Cic. Flacc. 105; de lege agr. 1, 27; Sest. 140 u.a. Hor. ep. 1, 17, 16. Sen. de brev. vit. 9, 5. Lact. epit. 67, 12: via vivendi, Cic. de off. 1, 118: rectam vitae viam sequi, ibid.: via ad gloriam, Cic. de off. 2, 12, 43. – de via (vom geraden Wege der Tugend) decedere, Cic.: redire in viam, Ter., in veram viam, Plaut.: viam aperire potentiae, luxuriae, Eingang verschaf-
    ————
    fen, Vell.: utor viā, ich gehe die Mittelstraße, Cic. – B) insbes.: 1) der Weg = die Gelegenheit, zu etw. zu gelangen, das Mittel, Mittel und Wege, optimarum artium vias tradere, Cic.: habeo certam viam, Cic.: viam fraudis inire, Liv. – 2) der Weg, Gang = die Methode, Regel, Verfahrungsweise, die Art und Weise, via curandi, medendi, Cels.: patrum, Ter.: aliā aggrediemur viā, Ter.: per omnes vias leti, Liv.: utraque (lex) suā viā it, geht seinen eigenen Gang, Sen. – dah. viā, methodisch, regelmäßig, in gehöriger Ordnung, dicere, Cic.: progredi, Cic.: verb. ratione et viā, Cic.: viā quādam et ratione, Cic. – Alte Genetivformen: vias, Enn. ann. 441: viai, Enn. ann. 203*. Lucr. 1, 406 u.a.: Dat. Plur. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 206. lin. 50. 56. 69: Abl. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 200, 26: vies, Corp. inscr. Lat. 4, 1410. – vulg. Nbf. veha nach Varro r.r. 1, 2, 14.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > via

  • 5 via

        via ae (old viāī, Enn. ap. C.), f    [VAG-], a way, highway, road, path, street: Roma, non optimis viis: ire in viā, T.: omnibus viis notis essedarios emittebat, Cs.: via, quā Assoro itur Hennam: viā ire, by the highway, L.: tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia: Via Sacra, H.: castra angustiis viarum contrahit, etc., i. e. of the passages (between the tents), Cs. —Prov.: qui sibi semitam non sapiunt alteri monstrant viam, Enn. ap. C.: totā errare viā, T.— A way, passage, channel, pipe, entrance: omnes eius (sanguinis) viae, i. e. veins: a medio intestino usque ad portas iecoris ductae viae, ducts: Spirandi viae, the windpipe, O.: Finditur in solidum cuneis via, a cleft, V.: harundo Signavit viam flammis, its path, V.—A way, march, journey: in viam se dare: tridui, a three days' journey, Cs.: longitudo viae, L.: Flecte viam velis, V.: lassus maris et viarum, H.: inter vias, on the road, T. —Fig., a way, method, mode, manner, fashion, course: ut rectā viā rem narret, i. e. directly, T.: vitae via conversa, H.: rectam vitae viam sequi: haec una via omnibus ad salutem visa est, L.: gloriae: (di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam.— Abl, by the right way, in the proper manner, correctly, unerringly, properly: in omnibus quae ratione docentur et viā, primum, etc.: ipsus secum eam rem reputavit viā, T.: viā et arte dicere.
    * * *
    way, road, street; journey

    Latin-English dictionary > via

  • 6 via

    via via, ae f путь

    Латинско-русский словарь > via

  • 7 via

    via via, ae f дорога

    Латинско-русский словарь > via

  • 8 via

    ae f. (арх. gen. Enn vias)
    1) дорога, путь
    viam munire C (facere, aperire L) — строить (прокладывать) дорогу; но тж.
    viam facere Pl, O — совершать путь, идти или ехать
    v., quā Assoro itur Hennam Cдорога из Ассора в Генну
    modo quae fuerat, semĭta, facta via est M — то, что недавно было тропинкой, стало дорогой
    dare alicui viam L — давать дорогу, уступать место кому-л.
    rectā viā Ter — прямо, напрямик
    totā viā errare Ter — совершенно сбиться с пути, перен. жестоко ошибаться
    de viā decedere Su (declinare C) — сбиться с (отклониться от) прямого пути
    v. vitae или vivendi C, H, Sen etc.жизненный путь или образ жизни
    3) путь, ход, езда, поездка, движение, путешествие
    in viā Ter и inter vias Pl, Ter — в пути, дорогой
    alicui viam perpetuam esse velle ирон. C — желать кому-л. бесконечного пути, т. е. больше не вернуться
    alicui viam per fundum suum dare C — разрешить кому-л. проход через своё владение
    4) сухопутье, путешествие сухим путём
    6) проход, дорожка
    7) пищеварительный канал, пищевод (viae, quae pertĭnent ad jecur C)
    v. vocis и v. spirandi O — дыхательный путь, дыхательное горло
    8) расщелина, щель
    9) полоска, просвет, прошивка
    10) путь, способ, средство, образ, манера (v. vitae или vivendi C etc.)
    eādem viā Ter, Sl — тем же способом, таким же образом
    11)
    а) метод (v. medendi CC; optimarum artium C)
    viā — методически, планомерно ( dicere C)

    Латинско-русский словарь > via

  • 9 vía crucis

       camino de la cruz
       ◘ viacrucis. 'Camino dividido en catorce paradas o estaciones, en cada una de las cuales se conmemora un episodio de la pasión de Cristo' y, en sentido figurado, 'situación de sufrimiento intenso y prolongado': " Lo llamaban con frecuencia para que [...] repicara la campanilla en los viacrucis de Semana Santa" (VLlosa Tía [Perú 1977]); " Todos los días se somete al ciudadano a un viacrucis" ( Nacional [Ven.] 12.12.96). Puede escribirse también vía crucis (en dos palabras y con tilde en la primera), aunque se recomienda la grafía simple viacrucis, que se escribe sin tilde por ser voz llana acabada en -s. Aunque la palabra vía es femenina, viacrucis (o vía crucis) es masculino en la lengua culta general, por lo que debe evitarse su uso en femenino: * una viacrucis, * la vía crucis. [RAE: Diccionario panhispánico de dudas. Madrid: Santillana, 2005, p. 667]

    Locuciones latinas > vía crucis

  • 10 Via sacra

    "Священная дорога".
    Via sacra в древнем Риме называлась улица, по которой проходили триумфальные шествия.
    Когда началась война, наш "возвышенный" Наполеон [ Наполеон III. - авт. ] тотчас же стал взывать к памяти об итальянских походах обыкновенного Наполеона, о via sacra Монтенотте... (Ф. Энгельс, Итальянская война.)
    За исключением маленькой кучки наших "святых", как называл Кромвель республиканцев своего времени, вы, рассмотрев Европу вдоль и поперек, от Ирландии до Кадикса, не найдете ни одного республиканского элемента, которому принадлежало бы будущее. Отступая перед социализмом, они встали на совсем иной путь и потеряли след via sacra 1789 года. (А. И. Герцен, Ответ на призыв к русским польского республиканского центра.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Via sacra

  • 11 Viā

    "Путем", через - употр. тж. при указании промежуточного пункта.
    ...отправляй статью прямо Рихтеру, но не via Либкнехт. (К. Маркс - Ф. Энгельсу, 8.I 1868.)
    Если нельзя ускорить высылку денег из министерства, то прошу папа прислать 200 р. поскорее. Я с будущей недели должен буду жить в долг в гостинице, квартир же дешевых в Каире не имеется. Письма, как денежные, так и простые, нужно посылать в Египет via Treist. (В. С. Соловьев, Письмо к матери и отцу, 27.XI 1875.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Viā

  • 12 Via Appia

    Аппиева дорога.
    Так в древности называлась дорога между Римом и Капуей, построенная по инициативе Аппия Клавдия (цензора 312 г. до н. э.) и в дальнейшем продолженная до Брундизия (ныне Бриндизи).
    "Всякая власть от Бога", - сказал апостол Павел, этот мятежный гражданин римский, этот богохулец святой Дианы Эфесской, этот демагог на via Appia, этот общинник, казненный Цезарем, который как раз и не находил в нем достаточно "таланта повиновения". (А. И. Герцен - Т. Карлейлю. 2. (14.) IV 1855.)
    Волконский дает свой автомобиль. Машенька хочет меня катать по Риму. Дженечка не может, В 1 1/2 ч. дня старуха Ливен и Машенька заходят за мной, и мы едем. 1) Колизей и арка Константина. Чудесно, интересно, но я ждал большего. 2) Via Appia - дорога за город, в поля. - По двум сторонам дороги хоронили знаменитых римлян. Тут и Цицерон, тут и Куриации. (К. С. Станиславский - М. П. Лилиной, 26.I 1911.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Via Appia

  • 13 via

    дорога: а) улица, проход (1. 157 § 1 D. 50, 16);

    viae, per quas vulgo iter fit, (1. 6 pr. D. 9, 3. 1. 2 § 22. 23 D. 43, 8);

    viam muniunto (L. XII. tab. VII. 7);

    b) вещный, сельский сервитут (1. 7 pr. eod.);

    c) путь, путешествие (1. 30 § 2 D. 34, 4);

    d) пер. средство, via iuris, qua creditorum fraudes rescindi solent (1. 22 D. 42, 8);

    via distractionis (1. 5 § 9 D. 27, 9).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > via

  • 14 Via dolorōsa

    "Путь страданий", крестный путь.
    Дорога, по которой, согласно христианскому преданию, вели Христа на распятие.
    В годы, следовавшие за Гамлетом, он [ Шекспир ] сродни скорее Китсу и Достоевскому в их приверженности к via dolorosa, чем к "невозмутимому олимпийцу" Гете. ("И несть ему конца...", Вопросы литературы, 1964, № 4)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Via dolorōsa

  • 15 Via scientiarum

    путь к знаниям; дорога знаний

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Via scientiarum

  • 16 via

    ae, f первое склонение дорога, путь

    Латинско-русский медицинско-фармацевтический словарь > via

  • 17 Via Crucis

    Latin Quotes (Latin to English) > Via Crucis

  • 18 Via Dolorosa

    Latin Quotes (Latin to English) > Via Dolorosa

  • 19 Via Lactea

    Latin Quotes (Latin to English) > Via Lactea

  • 20 Via media

    Latin Quotes (Latin to English) > Via media

См. также в других словарях:

  • Via Appia — Die Via Appia (Appische Straße) ist eine Römerstraße, deren Bau 312 v. Chr. unter dem Konsul Appius Claudius Caecus begonnen wurde. Heute ist die Via Appia als Staatsstraße 7 (SS7) ein wichtiger Teil des italienischen Fernstraßennetzes und… …   Deutsch Wikipedia

  • Vía de la Plata — Entre Augusta Emerita y Asturica Augusta, Hispania …   Wikipedia Español

  • VIA Technologies — Tipo Empresa privada (TSE: 2388)[1] Fundación 1987 …   Wikipedia Español

  • via (1) — {{hw}}{{via (1)}{{/hw}}s. f. 1 Strada: via comunale, provinciale, nazionale, statale | Strada urbana lungo la quale si svolge il traffico di pedoni e di veicoli: abitiamo in via Dante | Via senza uscita, (fig.) situazione complessa e pericolosa,… …   Enciclopedia di italiano

  • VIA C8 — VIA Nano Produktion: seit 2008 Produzent: Fujitsu Prozessortakt: 1 GHz bis 1,8 GHz …   Deutsch Wikipedia

  • VIA Technologies — Logo de VIA Technologies Création 1987 Si …   Wikipédia en Français

  • Vía Digital — fue una plataforma de televisión digital por satélite, liderada por Telefónica. Funcionó desde el 15 de septiembre de 1997 hasta el 21 de julio de 2003, cuando se fusionó mediante absorción con Canal Satélite Digital para formar la compañía… …   Wikipedia Español

  • Via Salaria — отмечена серым цветом Соляная дорога (лат. Via Salaria)  древний торговый путь, по которому проходила транспортировка соли, что также отражено в названии дороги. Соляная дорога обеспечивала Риму монополию на соль и стала одним из источников… …   Википедия

  • Via Embratel — S.A. Tipo Sociedad Anonima Fundación 16 de diciembre del 2008 …   Wikipedia Español

  • Via Militaris — на карте античной Греции Via Militaris (также известна под названием Via Diagonalis)  римская дорога, построенная при императоре Не …   Википедия

  • VIA Чаппа — #1 Годы с 1996 Страна …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»