-
1 illigo
illĭgo ( inl-), āvi, ātum, 1 (in tmesi:I.inque ligatus,
Verg. A. 10, 794), v. a. [in-ligo], to bind on, tie on, to fasten, attach (class.).Lit.A.In gen.:B.emblemata ita scite in aureis poculis illigabat, ut, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 24, § 54:litterae in jaculo illigatae,
Caes. B. G. 5, 45, 4:in eo (corpore) influente atque effluente animi divini ambitus illigabant,
Cic. Univ. 13: cum Archimedes lunae, solis, quinque errantium motus in sphaeram illigavit, attached or added to the celestial globe, id. Tusc. 1, 25, 63:in currus distentum illigat Metium,
Liv. 1, 28, 10:juvencis illigata aratra,
Hor. Epod. 1, 25:tauris juga,
id. ib. 3, 11:dolia aedibus,
Dig. 33, 7, 27:illigata tigna tenere,
Caes. B. G. 4, 17, 7:manibus post tergum illigatis,
Liv. 5, 27, 9:faciem laxis vesicis illigant,
Plin. 33, 7, 40, § 122:fel cum elaterio umbilico,
id. 28, 14, 58, § 203.—In partic., with the idea of hinderance to free motion predominating, to fetter, encumber, entangle, impede ( poet. and in post-Aug. prose; syn.: illaqueo, irretio, implico;II.impedio): inutilis inque ligatus Cedebat clipeoque inimicum hastile trahebat,
Verg. A. 10 794:se impeditis locis,
Tac. A. 13, 40:volucres viscatis illigatae viminibus,
Petr. 109:illigatus praedā,
Tac. A. 3, 21:aliquem veneno,
id. ib. 6, 32.—Trop.A.In gen., to attach, connect, bind:B.(paeon) quam commodissime putatur in solutam orationem illigari,
Cic. Or. 64, 215: orationis genus, in quo [p. 886] omnes verborum illigantur lepores, id. ib. 27, 76:sententiam verbis,
id. de Or. 3, 44, 175:sermonibus ejusmodi personas tam graves illigare,
id. Ac. 2, 2, 6:non iis condicionibus illigabitur pax, ut movere bellum possit,
Liv. 33, 12, 13; 36, 11, 2.—In partic. (acc. to I. B.), to bind, in a good or bad sense; to oblige, to hold bound; to fetter, encumber, entangle, impede:magnis et multis pignoribus M. Lepidum res publica illigatum tenet,
Cic. Phil. 13, 4, 8:familiari amicitia illigati Philippo erant,
Liv. 32, 22, 11:nos praeceptis illigaverunt,
Quint. 5, 13, 60:ut sociali foedere se cum Romanis non illigarent,
Liv. 45, 25, 9; 41, 24, 15:illigari bello,
id. 32, 21, 11:angustis et concisis disputationibus illigati,
Cic. de Or. 2, 14, 61:aliquem conscientiā,
Tac. A. 15, 51:vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera,
Hor. C. 1, 27, 23. -
2 illigo
illigare, illigavi, illigatus Vbind, fasten, tie up -
3 illiciō, illīdō, illigō
illiciō, illīdō, illigō see inl-. -
4 inligo
illĭgo ( inl-), āvi, ātum, 1 (in tmesi:I.inque ligatus,
Verg. A. 10, 794), v. a. [in-ligo], to bind on, tie on, to fasten, attach (class.).Lit.A.In gen.:B.emblemata ita scite in aureis poculis illigabat, ut, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 24, § 54:litterae in jaculo illigatae,
Caes. B. G. 5, 45, 4:in eo (corpore) influente atque effluente animi divini ambitus illigabant,
Cic. Univ. 13: cum Archimedes lunae, solis, quinque errantium motus in sphaeram illigavit, attached or added to the celestial globe, id. Tusc. 1, 25, 63:in currus distentum illigat Metium,
Liv. 1, 28, 10:juvencis illigata aratra,
Hor. Epod. 1, 25:tauris juga,
id. ib. 3, 11:dolia aedibus,
Dig. 33, 7, 27:illigata tigna tenere,
Caes. B. G. 4, 17, 7:manibus post tergum illigatis,
Liv. 5, 27, 9:faciem laxis vesicis illigant,
Plin. 33, 7, 40, § 122:fel cum elaterio umbilico,
id. 28, 14, 58, § 203.—In partic., with the idea of hinderance to free motion predominating, to fetter, encumber, entangle, impede ( poet. and in post-Aug. prose; syn.: illaqueo, irretio, implico;II.impedio): inutilis inque ligatus Cedebat clipeoque inimicum hastile trahebat,
Verg. A. 10 794:se impeditis locis,
Tac. A. 13, 40:volucres viscatis illigatae viminibus,
Petr. 109:illigatus praedā,
Tac. A. 3, 21:aliquem veneno,
id. ib. 6, 32.—Trop.A.In gen., to attach, connect, bind:B.(paeon) quam commodissime putatur in solutam orationem illigari,
Cic. Or. 64, 215: orationis genus, in quo [p. 886] omnes verborum illigantur lepores, id. ib. 27, 76:sententiam verbis,
id. de Or. 3, 44, 175:sermonibus ejusmodi personas tam graves illigare,
id. Ac. 2, 2, 6:non iis condicionibus illigabitur pax, ut movere bellum possit,
Liv. 33, 12, 13; 36, 11, 2.—In partic. (acc. to I. B.), to bind, in a good or bad sense; to oblige, to hold bound; to fetter, encumber, entangle, impede:magnis et multis pignoribus M. Lepidum res publica illigatum tenet,
Cic. Phil. 13, 4, 8:familiari amicitia illigati Philippo erant,
Liv. 32, 22, 11:nos praeceptis illigaverunt,
Quint. 5, 13, 60:ut sociali foedere se cum Romanis non illigarent,
Liv. 45, 25, 9; 41, 24, 15:illigari bello,
id. 32, 21, 11:angustis et concisis disputationibus illigati,
Cic. de Or. 2, 14, 61:aliquem conscientiā,
Tac. A. 15, 51:vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera,
Hor. C. 1, 27, 23. -
5 illaqueo
illăquĕo ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [inlaqueo], to ensnare, take in a snare (cf.: irretio, illigo, implico).* I.Lit.:II.volucres,
Prud. Cath. 3, 41.— -
6 illigamentum
illĭgāmentum ( inl-), i, n. [illigo], a binding on, a band, ligament (late Lat.): femineis tegminum illigamentis capita velare, Salvian. Gub. D. 7, p. 284 Rittersh. -
7 impedio
impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:I.inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,
Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).Lit. (rare):B.impediunt teneros vincula nulla pedes,
Ov. F. 1, 410; cf.:et illis crura quoque impediit,
id. M. 12, 392:ipsus illic sese jam impedivit in plagas,
Plaut. Mil. 4, 9, 11:in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,
Phaedr. 1, 12, 10:impedita cassibus dama,
Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):II.narrare parantem Impedit amplexu,
Ov. M. 2, 433:nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,
Hor. C. 1, 4, 9:crines (vitta),
Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:cornua sertis,
id. M. 2, 868:remos (hederae),
id. ib. 3, 664:medium crus pellibus,
Hor. S. 1, 6, 27:equos frenis,
to bridle, Ov. F. 2, 736:ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,
surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:orbes orbibus,
id. ib. 5, 585:plana novo munimenti genere (with saepire),
Curt. 6, 5; cf.:Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,
rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—Trop.A.To entangle, embarrass (class.):B.impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,
Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,
Cic. Rab. Post. 9, 24:ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,
id. Verr. 2, 2, 18, § 44:qui me et se hisce impedivit nuptiis,
Ter. Phorm. 2, 4, 2:dum alios servat, se impedivit interim,
Plaut. Rud. prol. 37:tot me impediunt curae,
Ter. And. 1, 5, 25:mentem dolore,
Cic. Cael. 24, 60.—Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.(α).With the simple acc.:(β).me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,
Cic. Fam. 9, 19, 2:suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,
id. Off. 1, 9, 28; cf.:aetate et morbo impeditus,
id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:ne forte qua re impediar atque alliger,
Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:or abstr. objects: sinistra impedita,
Caes. B. G. 1, 25, 3:mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,
Cic. Fam. 7, 5, 1:iter,
id. Lael. 20, 75:navigationem (Corus),
Caes. B. G. 5, 7, 3:magnas utilitates amicorum,
Cic. Lael. 20, 75:res magnas,
id. ib.; cf.:belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,
id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;quanto magis animi morbis impediri necesse est?
id. Fin. 1, 18, 59.—With ab or in aliqua re or the simple abl.:(γ).sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,
Cic. Balb. 20, 47; cf.:ab delectatione omni negotiis impedimur,
id. Mur. 19, 39; so,aliquem a suo munere,
id. Rep. 5, 3:aliquem ab opere,
Plin. 10, 63, 83, § 180:aliquem a vero bonoque,
Sall. J. 30, 2:non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,
Caes. B. G. 1, 36, 2:quem dignitas fugā impediverat,
Tac. A. 1, 39.—With ne, quin, quominus. —With ne:(δ).id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,
Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,
Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,
Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,
id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—With inf.:(ε).quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,
Cic. Off. 2, 2, 8:me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,
id. de Or. 1, 35, 163:ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,
Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—(ζ).Absol.:A.omnia removentur, quae obstant et impediunt,
Cic. Ac. 2, 7, 19:ut omnia quae impediant, vincat intentio,
Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,
Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.Of persons:B.neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,
Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,
Caes. B. G. 3, 19, 2:agmen,
Liv. 43, 23, 1:itinere impediti,
Caes. B. C. 3, 75, 3:nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,
i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,
Cic. Sest. 45, 97:viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?
Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin. —Of inanim. and abstr. things:hostem impedito atque iniquo loco tenetis,
difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:silvae,
id. ib. 5, 21, 3:saltus impeditos gravis armis miles timere potest,
Liv. 9, 19, 16:vineae nexu traducum,
Tac. H. 2, 25:navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,
troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:impedito animo,
i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:omnium impeditis animis,
Caes. B. G. 5, 7, 5:tempora rei publicae,
Cic. Pis. 1, 3:dies tristi omine infames et impediti,
Gell. 4, 9, 5:disceptatio,
Liv. 37, 54, 7:oratio fit longa et impedita,
Quint. 8, 6, 42:bellum (with arduum),
Tac. A. 4, 46:cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,
Caes. B. G. 2, 28, 1:tu rem impeditam et perditam restituas,
intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:longius impeditioribus locis secuti,
Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,saltus artior et impeditior,
Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:silvae undique impeditissimae,
i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:itinera,
Caes. B. C. 3, 77, 2:quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?
exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54. -
8 inlaqueo
illăquĕo ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [inlaqueo], to ensnare, take in a snare (cf.: irretio, illigo, implico).* I.Lit.:II.volucres,
Prud. Cath. 3, 41.— -
9 inligamentum
illĭgāmentum ( inl-), i, n. [illigo], a binding on, a band, ligament (late Lat.): femineis tegminum illigamentis capita velare, Salvian. Gub. D. 7, p. 284 Rittersh. -
10 inpedio
impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:I.inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,
Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).Lit. (rare):B.impediunt teneros vincula nulla pedes,
Ov. F. 1, 410; cf.:et illis crura quoque impediit,
id. M. 12, 392:ipsus illic sese jam impedivit in plagas,
Plaut. Mil. 4, 9, 11:in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,
Phaedr. 1, 12, 10:impedita cassibus dama,
Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):II.narrare parantem Impedit amplexu,
Ov. M. 2, 433:nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,
Hor. C. 1, 4, 9:crines (vitta),
Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:cornua sertis,
id. M. 2, 868:remos (hederae),
id. ib. 3, 664:medium crus pellibus,
Hor. S. 1, 6, 27:equos frenis,
to bridle, Ov. F. 2, 736:ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,
surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:orbes orbibus,
id. ib. 5, 585:plana novo munimenti genere (with saepire),
Curt. 6, 5; cf.:Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,
rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—Trop.A.To entangle, embarrass (class.):B.impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,
Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,
Cic. Rab. Post. 9, 24:ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,
id. Verr. 2, 2, 18, § 44:qui me et se hisce impedivit nuptiis,
Ter. Phorm. 2, 4, 2:dum alios servat, se impedivit interim,
Plaut. Rud. prol. 37:tot me impediunt curae,
Ter. And. 1, 5, 25:mentem dolore,
Cic. Cael. 24, 60.—Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.(α).With the simple acc.:(β).me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,
Cic. Fam. 9, 19, 2:suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,
id. Off. 1, 9, 28; cf.:aetate et morbo impeditus,
id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:ne forte qua re impediar atque alliger,
Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:or abstr. objects: sinistra impedita,
Caes. B. G. 1, 25, 3:mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,
Cic. Fam. 7, 5, 1:iter,
id. Lael. 20, 75:navigationem (Corus),
Caes. B. G. 5, 7, 3:magnas utilitates amicorum,
Cic. Lael. 20, 75:res magnas,
id. ib.; cf.:belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,
id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;quanto magis animi morbis impediri necesse est?
id. Fin. 1, 18, 59.—With ab or in aliqua re or the simple abl.:(γ).sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,
Cic. Balb. 20, 47; cf.:ab delectatione omni negotiis impedimur,
id. Mur. 19, 39; so,aliquem a suo munere,
id. Rep. 5, 3:aliquem ab opere,
Plin. 10, 63, 83, § 180:aliquem a vero bonoque,
Sall. J. 30, 2:non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,
Caes. B. G. 1, 36, 2:quem dignitas fugā impediverat,
Tac. A. 1, 39.—With ne, quin, quominus. —With ne:(δ).id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,
Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,
Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,
Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,
id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—With inf.:(ε).quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,
Cic. Off. 2, 2, 8:me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,
id. de Or. 1, 35, 163:ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,
Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—(ζ).Absol.:A.omnia removentur, quae obstant et impediunt,
Cic. Ac. 2, 7, 19:ut omnia quae impediant, vincat intentio,
Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,
Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.Of persons:B.neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,
Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,
Caes. B. G. 3, 19, 2:agmen,
Liv. 43, 23, 1:itinere impediti,
Caes. B. C. 3, 75, 3:nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,
i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,
Cic. Sest. 45, 97:viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?
Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin. —Of inanim. and abstr. things:hostem impedito atque iniquo loco tenetis,
difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:silvae,
id. ib. 5, 21, 3:saltus impeditos gravis armis miles timere potest,
Liv. 9, 19, 16:vineae nexu traducum,
Tac. H. 2, 25:navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,
troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:impedito animo,
i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:omnium impeditis animis,
Caes. B. G. 5, 7, 5:tempora rei publicae,
Cic. Pis. 1, 3:dies tristi omine infames et impediti,
Gell. 4, 9, 5:disceptatio,
Liv. 37, 54, 7:oratio fit longa et impedita,
Quint. 8, 6, 42:bellum (with arduum),
Tac. A. 4, 46:cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,
Caes. B. G. 2, 28, 1:tu rem impeditam et perditam restituas,
intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:longius impeditioribus locis secuti,
Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,saltus artior et impeditior,
Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:silvae undique impeditissimae,
i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:itinera,
Caes. B. C. 3, 77, 2:quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?
exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54. -
11 inpeditus
impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:I.inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,
Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).Lit. (rare):B.impediunt teneros vincula nulla pedes,
Ov. F. 1, 410; cf.:et illis crura quoque impediit,
id. M. 12, 392:ipsus illic sese jam impedivit in plagas,
Plaut. Mil. 4, 9, 11:in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,
Phaedr. 1, 12, 10:impedita cassibus dama,
Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):II.narrare parantem Impedit amplexu,
Ov. M. 2, 433:nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,
Hor. C. 1, 4, 9:crines (vitta),
Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:cornua sertis,
id. M. 2, 868:remos (hederae),
id. ib. 3, 664:medium crus pellibus,
Hor. S. 1, 6, 27:equos frenis,
to bridle, Ov. F. 2, 736:ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,
surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:orbes orbibus,
id. ib. 5, 585:plana novo munimenti genere (with saepire),
Curt. 6, 5; cf.:Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,
rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—Trop.A.To entangle, embarrass (class.):B.impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,
Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,
Cic. Rab. Post. 9, 24:ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,
id. Verr. 2, 2, 18, § 44:qui me et se hisce impedivit nuptiis,
Ter. Phorm. 2, 4, 2:dum alios servat, se impedivit interim,
Plaut. Rud. prol. 37:tot me impediunt curae,
Ter. And. 1, 5, 25:mentem dolore,
Cic. Cael. 24, 60.—Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.(α).With the simple acc.:(β).me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,
Cic. Fam. 9, 19, 2:suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,
id. Off. 1, 9, 28; cf.:aetate et morbo impeditus,
id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:ne forte qua re impediar atque alliger,
Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:or abstr. objects: sinistra impedita,
Caes. B. G. 1, 25, 3:mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,
Cic. Fam. 7, 5, 1:iter,
id. Lael. 20, 75:navigationem (Corus),
Caes. B. G. 5, 7, 3:magnas utilitates amicorum,
Cic. Lael. 20, 75:res magnas,
id. ib.; cf.:belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,
id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;quanto magis animi morbis impediri necesse est?
id. Fin. 1, 18, 59.—With ab or in aliqua re or the simple abl.:(γ).sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,
Cic. Balb. 20, 47; cf.:ab delectatione omni negotiis impedimur,
id. Mur. 19, 39; so,aliquem a suo munere,
id. Rep. 5, 3:aliquem ab opere,
Plin. 10, 63, 83, § 180:aliquem a vero bonoque,
Sall. J. 30, 2:non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,
Caes. B. G. 1, 36, 2:quem dignitas fugā impediverat,
Tac. A. 1, 39.—With ne, quin, quominus. —With ne:(δ).id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,
Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,
Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,
Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,
id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—With inf.:(ε).quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,
Cic. Off. 2, 2, 8:me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,
id. de Or. 1, 35, 163:ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,
Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—(ζ).Absol.:A.omnia removentur, quae obstant et impediunt,
Cic. Ac. 2, 7, 19:ut omnia quae impediant, vincat intentio,
Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,
Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.Of persons:B.neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,
Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,
Caes. B. G. 3, 19, 2:agmen,
Liv. 43, 23, 1:itinere impediti,
Caes. B. C. 3, 75, 3:nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,
i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,
Cic. Sest. 45, 97:viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?
Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin. —Of inanim. and abstr. things:hostem impedito atque iniquo loco tenetis,
difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:silvae,
id. ib. 5, 21, 3:saltus impeditos gravis armis miles timere potest,
Liv. 9, 19, 16:vineae nexu traducum,
Tac. H. 2, 25:navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,
troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:impedito animo,
i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:omnium impeditis animis,
Caes. B. G. 5, 7, 5:tempora rei publicae,
Cic. Pis. 1, 3:dies tristi omine infames et impediti,
Gell. 4, 9, 5:disceptatio,
Liv. 37, 54, 7:oratio fit longa et impedita,
Quint. 8, 6, 42:bellum (with arduum),
Tac. A. 4, 46:cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,
Caes. B. G. 2, 28, 1:tu rem impeditam et perditam restituas,
intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:longius impeditioribus locis secuti,
Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,saltus artior et impeditior,
Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:silvae undique impeditissimae,
i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:itinera,
Caes. B. C. 3, 77, 2:quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?
exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54. -
12 superilligo
sŭpĕr-illĭgo, āre, v. a., to bind over or upon, Plin. 29, 3, 11, § 40; 30, 6, 17, § 51.
См. также в других словарях:
ԾՐԱՐԵՄ — (եցի.) NBH 1 1028 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 12c ն. ἑνδέω, ἁποδέω, δεσμεύω ligo, alligo, illigo, connecto. Դնել ʼի ծրար. կապել. ամփոփել. պատել. բակձաձել. եւ Կնքել. փաթութել. ... *Ծրարել զզանգուածս ʼի կտաւս. կամ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)