-
41 жеребьёвка
kura çekme* * *жkura (çekme); adçekmeбыла́ произведена́ жеребьёвка — kura çekildi
его́ но́мер по жеребьёвке — onun kura numarası
по жеребьёвке они́ игра́ют пе́рвыми — kura çekimine göre ilk maçı onlar oynayacak
-
42 за
1) ( на ту сторону) arkasına; ardına; ötesine; dışına ( за пределы)поста́вить что-л. за шкаф — dolabın arkasına koymak
распространи́ться за Ура́л — Uralların ötesine yayılmak
пое́хать за́ город — şehir dışına gitmek; kıra gitmek
2) ( по ту сторону) arkasında; ardında; ötesinde; dışında ( за пределами)за гора́ми — dağların ardında
реши́ть вопро́с за закры́тыми дверя́ми — sorunu kapalı kapılar ardında halletmek
за облака́ми — bulutların ötesinde
за́ городом — şehir dışında
3) (около, у) başına; başındaсиде́ть за столо́м — masa başında oturmak
сесть за пиани́но — piyano başına oturmak
4) (до какого-л. временного или пространственного предела) kala; kalırkenза день до сва́дьбы — düğüne bir gün kala
за ми́лю до по́рта — limana bir mil kala
5) ( на расстоянии) ötede; uzaktaего́ за версту́ ви́дно! — bir fersah uzaktan görülür!
6) (при указании на лицо, предмет, до которого дотрагиваются)...dan;...aвзять кого-л. за́ руку — elinden / kolundan tutmak
держа́ться за пери́ла — parmaklığa tutunmak
7) (во время чего-л.)...da, sırasındaза обе́дом — yemekte, yemek sırasında, yemek yerken
я заста́л их за игро́й в ша́шки — onları dama oynarken buldum
8) ( в течение)...da, içindeза́ год — bir yılda; bir yıl içinde
да́нные за́ два го́да — iki yılın verileri
впервы́е за пять лет — beş yıldan beri ilk kez
за коро́ткое вре́мя — kısa zamanda
за че́тверть ча́са — çeyrek saatte
реши́ть зада́чу за мину́ту — problemi bir dakikada çözmek
9) (вместо кого-л.) yerine; olarak (в качестве кого-л.)распиши́сь за него́ — onun yerine sen imzala
рабо́тать за секретаря́ — katip olarak çalışmak
есть за трои́х — üç kişinin yediğini yemek
10) (в возмещение, в обмен)...a, karşılığında; içinза де́ньги — para karşılığında
за э́ти де́ньги он рабо́тать не бу́дет — bu paraya çalışmayacak
надба́вка за сверхуро́чную рабо́ту — fazla mesai zammı
он не хоте́л рабо́тать за таку́ю зарпла́ту — bu ücretle çalışmak istemiyordu
покупа́ть нефть за до́ллары — petrolü dolar karşılığı almak
купи́ть что-л. за рубль — bir rubleye almak
продава́ть что-л. по рублю́ за килогра́мм — kilosunu bir rubleden satmak
что / ско́лько он получа́ет за свой труд? — emeği karşılığında / emeğine ne alır?
11) (ради, в пользу, во имя) için; uğruna; uğrundaборьба́ за незави́симость — bağımsızlık için / uğruna savaşım
стоя́ть / выступа́ть за мир — barıştan yana olmak
ты за каку́ю кома́нду (боле́ешь)? — hangi takımdansın?, hangi takımı tutuyorsun?
ты за кого́? — kimden yanasın?
12) (одно вслед за другим; преследуя) arkasından; ardındanоди́н за други́м — birbiri arkasından
идёт ме́сяц за ме́сяцем — aylar birbirini kovalıyor
он идёт за на́ми — arkamızdan geliyor
мы пошли́ за ним — ardına düştük
чита́ть кни́гу за кни́гой — kitap üstüne kitap okumak
13) (с целью получить, достать что-л.) için;...mayaон пошёл за хле́бом — ekmek almaya gitti
обрати́ться к кому-л. за по́мощью — yardım için birine başvurmak
сходи́ за ребёнком — gidip çocuğu getir
14) (по причине, вследствие) için,...dan dolayı / ötürü;...dığı için,...dığından (dolayı)за недоста́тком вре́мени — vakit dar olduğu için / olduğundan
за неиме́нием ну́жных материа́лов — gerekli malzeme yokluğu nedeniyle
уважа́ть кого-л. за хра́брость — cesareti için saymak
за э́то он досто́ин похвалы́ — bundan dolayı övgüye layıktır
извини́те меня за гру́бость — kabalığımı affediniz
наказа́ние за мале́йшее неповинове́ние — en küçük bir itaatsizliğin cezası
15) (свыше какого-л. предела) aşkın; fazlaему́ уже́ за со́рок — kırkını aşkın / geçkin
(вре́мя) бы́ло за́ полночь — saat geceyarısını geçmişti
16) ( указывает на направление действия) içinборо́ться за свобо́ду — özgürlük için mücadele vermek
движе́ние за мир — barış hareketi
уха́живать за больны́м — hastaya bakmak
следи́ть за игро́й — oyunu izlemek
17) ( в тостах)...a; içinза ва́ше здоро́вье! — sağlığınıza!
за мир и дру́жбу! — barış ve dostluk için!
••за по́дписью Ивано́ва — İvanov imzalı
за но́мером три — üç numaralı
о́чередь за ва́ми — sıra sizde
де́ло за деньга́ми — iş paraya kaldı
проводи́ть вре́мя за чте́нием — vaktini okumakla geçirmek
закры́ть за собо́й дверь — kapıyı üstüne kapatmak
об э́том он был оповещён за неде́лю — bu kendisine bir hafta öncesinden duyuruldu
о́чень рад за Вас — sizin için / hesabınıza çok sevindim
что он за челове́к? — o, nasıl adamdır?
что за гла́зки! — bunlar nasıl göz!
мы прие́дем за ва́ми — sizi gelip alacağız
кто отве́тствен за э́то? — bundan sorumlu kim?
де́сять мину́т не счита́лись за опозда́ние — on dakika rötardan sayılmazdı
быть за́мужем за... — karısı olmak
-
43 заморозки
-
44 записывать
yazmak,kaydetmek,not tutmak* * *несов.; сов. - записа́ть1) yazmak; kaydetmek; not tutmak; almakзаписа́ть ребёнка в шко́лу — çocuğu okula yazmak / kaydetmek
запи́сывать бесе́ду — konuşmayı not tutmak
запиши́, а то забу́дешь — not et, unutursun sonra
записа́ть (свой) очередно́й ход — шахм. zarf hamlesi yapmak
записа́ть все подро́бности — bütün ayrıntıları kaleme almak
все э́то запи́сано в зако́не — tüm bunlar yasada yazılıdır
он записа́л мой а́дрес — adresimi aldı
запиши́ но́мер такси́ — taksinin numarasını al
запи́сывать чьи-л. показа́ния — ifadesini zaptetmek
2) (на пленку, на пластинку) almakпе́рвая запи́санная им пласти́нка (о певце и т. п.) — ilk doldurduğu plak
-
45 зачаток
embriyon* * *м1) биол. embriyon2) в соч.зача́тки но́вой жи́зни — yeni hayatın filizleri / ilk belirtileri
-
46 игра
oyun,oyun* * *ж1) oyun; parti ( партия)пе́рвую игру́ вы́играли на́ши волейболи́сты — ilk seti bizim voleybolcular aldı
2) ( исполнение) oynama; çalma; icra ( на музыкальном инструменте)слу́шать игру́ на скри́пке — keman dinlemek
3) oynaşmaигра́ со́лнечного све́та на пове́рхности воды́ — güneş ışıklarının su yüzündeki / üzerindeki oynaşması
4) театр. oynayış; oyunculukуспе́шная игра́ — başarılı oyunculuk
5) ( интриги) entrika; oyun; tertip (-bi)••игра́ слов — kelime oyunu
биржева́я игра́ — borsa oyunu
проигра́ть игру́ — partiyi kaybetmek
игра́ судьбы́ — kaderin cilvesi
игра́ не сто́ит свеч — astarı yüzünden pahalı
-
47 изменяться
несов.; сов. - измени́тьсяdeğişmek; dönmekпого́да измени́лась — hava döndü
на пе́рвый взгляд ничто́ не измени́лось — ilk bakışta değişen birşey yok
••измени́ться в лице́ — yüzü değişmek; benzi atmak ( побледнеть)
-
48 казаться
gözükmek* * *несов.; сов. - показа́ться1) görünmek; gözükmekон каза́лся че́стным (челове́ком) — görünüşte namuslu bir adamdı, namuslu görünüyordu
каза́ться моло́же (свои́х лет) — yaşını göstermemek
он каза́лся ста́рше тебя́ — yaşça senden büyük görünüyordu
2) безл. gelmek; sanmak, benzemek; gibi(sine) gelmekказа́лось, что стена́ обру́шится — duvar yıkılacağa benziyordu / yıkılacak gibi olmuştu
э́то показа́лось мне стра́нным — bu garibime gitti
на пе́рвый взгляд э́то мо́жет показа́ться стра́нным — bu, ilk bakışta garip gelebilir / tuhaf kaçabilir
э́то мо́жет показа́ться парадо́ксом — bu bir paradoks gözükebilir
ка́ждая секу́нда каза́лась ему́ ве́чностью — her saniye ona yıl kadar uzun geliyordu
ему́ ка́жется, что наш дом бо́льше — bizim ev onun gözüne daha büyük görünüyor
э́то не так про́сто сде́лать, как ка́жется — bunu yapmak sanıldığı kadar kolay değil
мне показа́лось, что... — bana öyle geldi ki...
мне показа́лось, что стуча́т в дверь — kapı vuruluyormuş gibime geldi
-
49 крещение
vaftiz* * *с, рел.( ребёнка) vaftiz (etme)••получи́ть боево́е креще́ние — savaşa ilk (kez) girmek / girip çıkmak
-
50 круг
çevre* * *м1) daireначерти́ть круг на земле́ — yere bir daire çizmek
опи́сывать круги́ в во́здухе — havada daire(ler) çizmek
2) врз halkaпо воде́ пошли́ круги́ — su halka halka dalgalandı:
круг колбасы́ — bir kangal sucuk
круг сы́ру — bir teker peynir
спаса́тельный круг — can simidi
гонча́рный круг — çömlekçi çarkı
3) alanкруг де́ятельности — faaliyet alanı
э́то не вхо́дит в круг его́ обя́занностей — bu onun görevleri dışındadır
4) listeкруг рассма́триваемых вопро́сов — ele alınan sorunların listesi
ограни́ченный круг вопро́сов — sınırlı sayıdaki sorunlar
5) спорт. tur; döngüсоверши́ть круг почёта — şeref turu yapmak
ма́тчи / встре́чи пе́рвого кру́га — ilk yarı maçları
6) çevreлитерату́рные круги́ — edebiyat çevreleri
в кругу́ семьи́ — aile içinde
••большо́й круг кровообраще́ния — büyük dolaşım
у меня́ голова́ кру́гом идёт от всего́ э́того — bunlardan başım / zihnim allak bullak oldu
у неё бы́ли круги́ под глаза́ми — gözlerinin altı morarmıştı
-
51 ласковый
okşayıcı,müşfik,şefkatli* * *1) okşayıcı; tatlı; müşfik; şefkatli ( нежный)ла́сковая мать — müşfik anne
ла́сковые слова́ — okşayıcı / tatlı sözler
ла́сковый приём — güleryüzle karşılama
2) перен. tatlıла́сковое весе́ннее со́лнце — tatlı (ilk)bahar güneşi
-
52 лихой
kötü ; yiğit,atılgan; hızlı; kıvrak* * *I уст.лихо́й челове́к — kötü yürekli adam
лихо́й неду́г — habis bir illet
в лихо́й час — kara günde
••IIлиха́ беда́ нача́ло — zor olan, ilk adımı atmaktır
1) ( удалой) yiğit; atılgan2) ( быстрый) hızlı3) ( ловкий) yaman; kıvrakлихо́й танцо́р — yaman bir oyuncu
-
53 медпункт
мsağlık / yardım istasyonu; ilk yardım -
54 место
yer* * *с1) врз yerме́сто и вре́мя — zaman ve mekan
ме́сто происше́ствия — olay yeri
ме́сто рожде́ния — doğum yeri; doğduğu yer ( графа анкеты)
отвести́ ме́сто для строи́тельства — inşaat için yer ayırmak
в гости́нице мест не́ было — otelde boş yer yoktu
кого́ назна́чили на э́то ме́сто? — bu yere kim atandı?
зал на ты́сячу мест — bin kişilik salon
я́сли на сто мест — yüz kapasiteli kreş
получи́ть де́сять мест в парла́менте — parlamentoda on üyelik / temsilcilik kazanmak; on milletvekili çıkarmak
ме́ста́ здесь все равни́нные — buralar hep düzlük
истори́ческие ме́ста́ — tarihsel yerler
в на́ших ме́ста́х — bizim memlekette
2) (отрывок книги и т. п.) parça; yer; pasaj3) (места́) мн. ( периферия) taşra örgütleriделега́ты с мест — taşra delegeleri
4) (занимаемое кем-л. положение) yer; mevki; sıra; dereceзаня́ть пе́рвое ме́сто — спорт. birinci gelmek / olmak; birinciliği almak / kazanmak
они́ раздели́ли пе́рвые два ме́ста — спорт. ilk iki sırayı / dereceyi paylaştılar
5) ( отдельный предмет багажа) parçaско́лько у вас мест? — eşyanız kaç parça?
••де́тское ме́сто — анат. etene
твоё ме́сто в теа́тре — senin yerin tiyatro
здесь не ме́сто для игры́ — burası oynamanın yeri değil
нашёл ме́сто игра́ть! — tam da bulmuşsun oynayacak yeri!
к ме́сту сказа́ть — yerinde söylemek
расста́вь кни́ги по ме́ста́м — kitapları yerli yerine koy
(все) по ме́ста́м! — herkes (yerli) yerine!
стой, ни с ме́ста! — dur, davranma!
дела́ ни с ме́ста — işler yerinde sayıp duruyor
знать своё ме́сто — haddini bilmek
поста́вить кого-л. на (своё) ме́сто — birine haddini bildirmek
будь я на ва́шем ме́сте... — ben sizin yerinizde olsam / olsaydım...
не находи́ть себе́ ме́ста — dokuz doğurmak
э́тому не должно́ быть ме́ста — buna yer verilemez
еди́нство вре́мени и ме́ста — zaman mekan birliği
-
55 направление
istikamet* * *с1) yön; istikametнаправле́ние ве́тра — rüzgarın yönü
он пошёл по направле́нию к ле́су — orman yönüne yürüdü
2) перен. doğrultuосновны́е направле́ния разви́тия — gelişmenin ana doğrultuları
де́лались пе́рвые шаги́ в э́том направле́нии — bu doğrultuda ilk adımlar atılıyordu
3) akım; çığırлитерату́рные направле́ния — edebiyat akımları
но́вое филосо́фское направле́ние — yeni bir felsefe çığırı
4) ( участок фронта) cephe kesimiна за́падном направле́нии — cephenin batı kesiminde
-
56 наставать
несов.; сов. - наста́тьgelmek; olmakнаста́ло у́тро — sabah oldu
наста́ла весна́ — (ilk)bahar geldi / girdi
наста́нут лу́чшие дни — daha iyi günler gelecek
-
57 начальный
-
58 не
olmayan* * *I частица врз...ma; değil ( при именном сказуемом);...madan;...maksızın ( при деепричастии)я не пое́ду — gitmeyeceğim
не он, а ты — o değil, sen
не красне́я — yüzü kızarmadan
кто э́того не зна́ет! — bunu bilmeyen mi var!
он не член профсою́за — sendikasızdır
одна́ко э́то не зна́чит, что... — ama bu demek değil ki,...
э́то у него́ не пе́рвая и не после́дняя оши́бка — bu, onun ne ilk ne de son hatasıdır
не сходи́ть ли нам в кино́? — sinemaya gitsek (ne dersin)?
не тебе́ говори́ть об э́том — bundan söz etmek sana düşmez
пальто́ не пальто́, плащ не плащ, а что-то сре́днее — palto desen değil, yağmurluk desen değil, ikisi ortası bir şey
я съе́здил туда́ не без по́льзы — oraya gittiğim bir dereceye kadar yararlı oldu
не прошли́ мы и пяти́десяти шаго́в... — kırk elli adım gittik gitmedik...
они́ не мо́гут не учи́тывать э́того фа́кта — bu olguyu dikkate almamazlık edemezler
••мне сейча́с не до э́того — şimdi bununla uğraşamam / uğraşacak vaktim yok
уходи́, не то прого́нят — çekil git; yoksa kovulursun
II в соч.не зна́ю, не то е́хать, не то нет — gitsem mi gitmesem mi, bilmem ki
(отделяемая часть местоимений не́кого и не́чего)не́ с кем поговори́ть — konuşacak adam / kimse yok
жа́ловаться не́ на что — şikayet edecek bir şey yok
••не́ за что (в ответ на благодарность) — bir şey değil; estağfurullah
-
59 новинка
жкни́жные нови́нки — yeni (çıkan) kitaplar
техни́ческие нови́нки — teknik yenilikler
••мне в нови́нку ви́деть тако́е — böylesini ilk (kez) görüyorum
-
60 осуществлять
несов.; сов. - осуществи́тьgerçekleştirmek; uygulamak; yaşama / hayata geçirmek ( претворять в жизнь)страна́, осуществи́вшая пе́рвую (в ми́ре) социалисти́ческую револю́цию — ilk sosyalist devrimi gerçekleştirmiş ülke
осуществля́ть план — planı uygulamak
осуществи́ть свою́ мечту́ — düşünü / hayalini gerçekleştirmek
осуществля́ть свои́ угро́зы — tehditlerini uygulamak
осуществля́ть сотру́дничество с кем-л. — biriyle işbirliği yapmak
См. также в других словарях:
ilk — is a word that arouses passions when it is used to mean ‘kind or sort’: • Fifteen years a faithful husband, that was his ilk Saul Bellow, 1987. Ilk arrived at this meaning by a strange route: originally it meant ‘same’ (Old English ilca), but was … Modern English usage
ilk — [ılk] n [singular] [Date: 1700 1800; Origin: ilk same (12 19 centuries), from Old English ilca] a particular type = ↑kind of that/his/their etc ilk ▪ Irving Berlin and composers of his ilk sb and that/his/their etc ilk ▪ Mrs Taylor and her ilk… … Dictionary of contemporary English
ilk — ilk1 [ilk] adj. [Scot dial. < ME ilke < OE ilca, same; prob. < * ī līca < ī , lit., the + lica, like: see LIKE1] Obs. same; like n. kind; sort; class: only in of that (or his, her, etc.) ilk, of the same sort or class: from a… … English World dictionary
Ilk — Ilk, a. [Scot. ilk, OE. ilke the same, AS. ilca. Cf. {Each}.] Same; each; every. [Archaic] Spenser. [1913 Webster] {Of that ilk}, (a) denoting that a person s surname and the title of his estate are the same; as, Grant of that ilk, i.e., Grant of … The Collaborative International Dictionary of English
Ilk — bezeichnet: eine ungarische Gemeinde im Komitat Szabolcs Szatmár Bereg, siehe Ilk (Ungarn) Ilk ist der Familienname folgender Personen: Herta Ilk (1902–1972), deutsche Politikerin (FDP) ILK ist die Abkürzung für: Internationale Länderkommission… … Deutsch Wikipedia
Ilk — Administration … Wikipédia en Français
Ilk — ([i^]lk), n. Kind; class; sort; type; as, him and his ilk; sometimes used to indicate disapproval when applied to people. [1913 Webster +PJC] … The Collaborative International Dictionary of English
ilk — [ ılk ] noun singular a particular type of person or thing: A proposal of that ilk seems reasonable to me … Usage of the words and phrases in modern English
ilk — ► NOUN 1) a type: fascists, racists, and others of that ilk. 2) (of that ilk) Scottish, chiefly archaic of the place or estate of the same name. ORIGIN Old English, related to ALIKE(Cf. ↑alike) … English terms dictionary
ilk — O.E. ilca same (n. and adj.), from P.Gmc. *ij lik, in which the first element is from the PIE demonstrative particle *i (see YON (Cf. yon)) and the second is that in O.E. lic form (see LIKE (Cf. like)). Of similar formation are which and such.… … Etymology dictionary
Ilk — Ilk, 1) so v.w. Marder; 2) (Ill), so v.w. Iltis … Pierer's Universal-Lexikon