Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

hortos+t

  • 1 liceor

    lĭcĕor, lĭcĭtus, 2, v. dep. n. and a. [root lic-; v. 1. liceo], to bid on goods at an auction (class.).
    (α).
    Absol.:

    licetur Aebutius,

    Cic. Caecin. 6, 16:

    liciti sunt usque adeo, quoad, etc.,

    id. Verr. 2, 3, 33, § 77:

    digito liceri (because, in bidding, the finger was raised),

    id. ib. 2, 3, 11, §

    27: omnia Aeduorum vectigalia parvo pretio redemta habere, propterea, quod illo licente, contra liceri audeat nemo,

    to bid against, Caes. B. C. 1, 18:

    immoderatius liceri,

    Suet. Caes. 20:

    nec licendi finem factum,

    id. Calig. 38.—
    (β).
    Act., to bid for, make an offer for.—With acc.:

    heredes Scapulae si istos hortos liceri cogitant,

    to bid on the gardens, Cic. Att. 12, 38, 4; so,

    hortos liceri,

    Plin. Pan. 50:

    et centum Graecos curto centusse licetur,

    Pers. 5, 191. —
    * II.
    Trop., to appraise, estimate, value:

    tunc avidi matronam oculi licentur,

    appraise her, reckon at what price she can be robbed of her honor, Plin. 14, 22, 28, § 141.

    Lewis & Short latin dictionary > liceor

  • 2 colō

        colō coluī, cultus, ere    [COL-], to till, tend, care for, cultivate: agrum, T.: agros, Cs.: colendi causā in agro esse: agri qui coluntur: hortos, V.: arbores, H.: fructūs, V.: fruges, O.: Pater ipse colendi, V.—To frequent, dwell in, stay in, inhabit, abide, live, dwell: colitur ea pars (urbis): urbem, V.: regnum, O.: arva gelidumque Anienem, and the banks of, V.: Rheni ripam, Ta.: anguis Stagna colit, haunts, V.: proximi Cattis Usipii colunt, Ta.: circa ripam Rhodani, L.—Fig., of the gods, to frequent, cherish, care for, protect, guard, watch over: quas condidit arces, Ipsa colat, V.: nymphis colentibus undas, O.: Iuno, quae Veios colis, L.: urbem, L.: terras hominumque genus, H. — To honor, revere, reverence, worship: Mercurium, Cs.: deos patrios: Musarum delubra: sacra: o colendi Semper et culti, H.: colebantur religiones pie, L.: numina, V.: caerimonias sepulcrorum: sacrarium summā caerimoniā, N. — To honor, esteem, love, adhere to, cherish: nos coluit maxime, T.: a quibus diligenter videmur coli: hunc virum, S.: poëtarum nomen: in amicis colendis: plebem Romanam, L.: alqm litteris, N.: nec illos arte, nec opulenter, S.—To attend to, dress, clothe, adorn, etc.: formamque augere colendo, by attire, O.—To cultivate, cherish, seek, practise, devote oneself to, follow, observe: studia: fidem rectumque, O.: ius et fas, L.: memoriam alicuius: bonos mores, S.: pietatem, T.: ius bonumque, S.: orationis genus: patrias artes, O.—To experience, live through, pass, spend: vitam illam: vitam inopem, T.
    * * *
    I
    colare, colavi, colatus V TRANS
    strain/filter (liquid), clarify; purify; remove solids by filter; wash (gold)
    II
    colere, colui, cultus V
    live in (place), inhabit; till, cultivate, promote growth; foster, maintain; honor, cherish, worship; tend, take care of; adorn, dress, decorate, embellish

    Latin-English dictionary > colō

  • 3 compīlō

        compīlō āvī, ātus, āre,    to plunder, pillage, rifle, rob: fana: si malui compilari quam venire: hortos: te, H.: Crispini scrinia, H.: ipsum (Iovem), Ph.: ab iure consultis sapientiam, steal.
    * * *
    compilare, compilavi, compilatus V TRANS
    rob/pillage, snatch; steal from (another author)/plagiarize; beat up thoroughly

    Latin-English dictionary > compīlō

  • 4 ex-tollō

        ex-tollō —, —, ere,    to lift out, lift up, raise, elevate: iacentem: caput: pugionem, Ta.: in gremium liberorum ex te genus, Enn. ap. C.: gurgite palmas, Pr.—Fig., to raise, exalt: novos, S.: opibus et honoribus extolli, Ta. — To raise, excite, elevate: animos: irā promptum animum, Ta.: hominem oratione, S.: se, to grow proud.—To extol, laud, praise: fortunam: Planci meritum verbis: Hannibalis fortunam, L. — To adorn, beautify: hortos, Ta.: piscinas, Ta.

    Latin-English dictionary > ex-tollō

  • 5 hortus

        hortus ī, m    [HER-], a garden, pleasure-garden: in horto, T., H.— Plur, a park: hortos peregrare: Epicuri, in which Epicurus taught: magni Senecae, Iu.— A fruit-garden, kitchen-garden: alienus, H.— Garden-stuff, vegetables, H.
    * * *
    garden, fruit/kitchen garden; pleasure garden; park (pl.)

    Latin-English dictionary > hortus

  • 6 liceō

        liceō cuī, —, ēre    [LIC-], to be for sale, be priced, be valued: quanti licuisse tu scribis (hortos).—Poet.: unius assis Non umquam pretio pluris licuisse, esteemed a whit the more, H.
    * * *
    licere, licui, - V INTRANS
    fetch (price); (with ABL or GEN)

    Latin-English dictionary > liceō

  • 7 liceor

        liceor licitus, ērī, dep.    [LIC-], to bid, make a bid: licetur Aebutius: digito, by raising a finger: quod, illo licente, contra liceri audeat nemo, Cs.: hortos, bid on: hostium capita, Cu.
    * * *
    liceri, licitus sum V DEP
    bid on/for, bid, bid at auction; make a bid

    Latin-English dictionary > liceor

  • 8 mercor

        mercor ātus, ārī, dep.    [merx], to trade, traffic, deal in, buy, purchase: agrum, T.: (eunuchum) Thaïdi, for Thais, T.: fundum de pupillo: hortos, H.: hanc (segetem), Iu.—Fig.: officia mercanda vitā, to be purchased with life: Hoc magno mercentur Atridae, would pay highly for, V.
    * * *
    mercari, mercatus sum V DEP
    trade; buy

    Latin-English dictionary > mercor

  • 9 nōscō

        nōscō nōvī (2d pers. often nōstī, nōstis; subj. nōrim, for nōverim; plup. nōram, nōssem, for nōveram, nōvissem), nōtus, ere    [GNA-], to get knowledge of, become acquainted with, come to know, learn, discern: nosce te... nosce animum tuum: Id esse verum, quoivis facile est noscere, T.: deus, quem mente noscimus: omnes philosophiae partes tum facile noscuntur, cum, etc.: nec noscitur ulli, by any one, O.: noscere provinciam, nosci exercitui, by the army, Ta.: Iam nosces, ventosa ferat cui gloria fraudem, learn, V.—In perf. stem, to have become acquainted with, have learned, know, understand: Novi omnem rem, T.: plerisque notus erat, atque eos noverat, S.: qui non leges, non iura noritis: si ego hos bene novi, know them well: si tuos digitos novi: noris nos, you know me, I think, H.: nec iungere tauros Aut conponere opes norant, V.: Hortos mercarier noram, H.— To examine, consider: ad res suas noscendas, L.— To know, recognize: nosco crinīs incanaque menta Regis, V.: potesne ex his ut proprium quid noscere? H.— To acknowledge, allow, admit: illam partem excusationis: tuas causas.
    * * *
    noscere, novi, notus V TRANS
    get to know; learn, find out; become cognizant of/acquinted/familar with; examine, study, inspect; try (case); recognize, accept as valid/true; recall

    Latin-English dictionary > nōscō

  • 10 parō

        parō āvī, ātus, āre    [2 PAR-], to make ready, prepare, furnish, provide, arrange, order, contrive, design: contra haec, make preparations, S.: ad iter, make ready, L.: cui fata parent, for whom the Fates are making ready, V.: omnibus rebus instructum et paratum convivium: turres, falces, testudinesque, Cs.: ad integrum bellum cuncta, S.: quae opus fuere ad nuptias, T.: galeam et aegida, assume, H.: fugam, i. e. prepare for flight, V.: filio luctum, T.: quibus insidiae parabantur, S.: leges, introduce, S.: rictu in verba parato, ready to speak, O.—With reflex. pron., to prepare oneself, get ready: se, ut, etc., T.: se ad discendum: huc te pares: se in similem casum, Cs.: se ad proelium, L.— To prepare, intend, resolve, purpose, determine, meditate, be on the point of, be about: Quid Seres parent, H.: maledictis deterrere (poëtam), ne scribat, parat, T.: Labienum adoriri, Cs.: quid pares respondere scire cupio: in nemus ire parant, V.: uxorem ut arcessat, T.: si ita naturā paratum esset, ut, etc., so ordered.—To procure, acquire, get, obtain: nobis psaltriam, T.: commeatūs, S.: locum et sedes, Cs.— To procure with money, buy, purchase: trans Tiberim hortos: iumenta, Cs.: servi aere parati, S.
    * * *
    parare, paravi, paratus V TRANS
    prepare; furnish/supply/provide; produce; obtain/get; buy; raise; put up; plan

    Latin-English dictionary > parō

  • 11 praeter-eō

        praeter-eō iī, itus, īre,    to go by, go past, pass by, pass: praeteriens modo, in passing by, T.: quasi praeteriens satisfaciam universis: te praetereunte, Iu.: hortos: hos cursu, outstrips, V.: Pudicitiae aram, Iu.: praeterita est virgo, O.: decrescentia ripas Flumina praetereunt, H.—Of time, to pass, go by: biennium praeteriit hora, O.—Fig., to pass by, pass over, leave out, omit, disregard, overlook, neglect: temere alqd, T.: quae nunc ego omnia praetereo: et quod paene praeterii, Bruti tui causā feci omnia: ut pars orationis silentio praeteriretur, i. e. be without applause: praeteream, referamne tuum... Dedecus? O.: nullum genus crudelitatis, leave unpractised: praeterire non potui, quin scriberem, could not neglect to write: cum vir suffragiis praeteritur: fratris filium (in a last will): retinuit quosdam Lepidus a collegā praeteritos, i. e. dropped from the roll (of the Senate), L.: Me quoque praeteriere patres, forgot, O.—To escape, avoid: nescis quid mali Praeterieris, T.—To go beyond, outstrip, surpass, excel: virtus alios tua praeterit omnīs, O.: ut Aiax praeteriit Telamonem, Iu.—To overpass, transgress: iustum modum, O.—To escape, be unnoticed by: non me praeterit... me prolapsum esse: te non praeterit, quam sit difficile.

    Latin-English dictionary > praeter-eō

  • 12 aedifico

    aedĭfĭco, āvi, ātum, 1, v. a. [aedesfacio], lit. to erect a building, to build; and in gen., to build, raise, erect, or establish any thing.
    I.
    Lit.: aedificare cum sit proprie aedem facere, ponitur tamen katachrêstikôs in omni genere constructionis, Fest. p. 13 Müll.; hence in the first signif. for the most part
    (α).
    Absol.:

    aedificare diu cogitare oportet,

    Cato, R. R. 3, 1:

    ecce aedificat,

    Plaut. Mil. 2, 2, 56:

    ad quem (usum) accommodanda est aedificandi descriptio,

    Cic. Off. 1, 39, 138; id. ib. 2, 23, 83:

    tribus locis aedifico, reliqua reconcinno,

    id. Q. Fr. 2, 6:

    lautius, id Leg. 2, 1, 3: belle,

    id. Att. 9, 13 al.:

    accuratius ad frigora atque aestus vitandos,

    Caes. B. G. 6, 22:

    diruit, aedificat, mutat quadrata rotundis,

    Hor. Ep. 1, 1, 100; so id. S. 2, 3, 308.—
    (β).
    With object:

    domum,

    Cic. Q. Fr. 2, 4; so Vulg. Exod. 1, 21:

    casas,

    Hor. S. 2, 3, 247.—
    II.
    In gen., to build, construct, etc.:

    navim,

    Plaut. Mer. prol. 87 piscinas, Varr. R. R. 3, 17, 5:

    navem,

    Cic. Verr. 2, 5, 18:

    urbem,

    id. ib. 2, 4, 53; so Vulg. Exod. 1, 11:

    oppida,

    ib. 2 Para. 26, 6:

    turrim,

    ib. Matt. 21, 3:

    murum,

    ib. 2 Para. 33, 14:

    porticum,

    Cic. Dom. 43:

    hortos,

    id. Att. 9, 13:

    equum,

    Verg. A. 2, 16:

    mundum,

    Cic. Tusc. 1, 25:

    tot adhuc compagibus altum aedificat caput,

    i.e. makes it, by bands and hair ornaments, a high tower, Juv. 6, 501.—
    III.
    Fig., to build up, establish:

    rem publicam,

    Cic. Fam. 9, 2.—And (eccl.) in a religious sense, to build up, instruct, edify.
    (α).
    Absol.:

    caritas aedificat,

    Vulg. 1 Cor. 8, 1:

    non omnia aedificant,

    ib. ib. 16, 23.—
    (β).
    With object:

    semetipsum,

    Vulg. 1 Cor. 14, 4:

    alterutrum,

    ib. 1 Thess. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > aedifico

  • 13 Caesari venales

    vēnālis, e, adj. [2. venus], of or belonging to selling, to be sold, for sale, purchasable.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    aedes,

    Plaut. Most. 3, 2, 67:

    aedis venalis hasce inscribit litteris,

    id. Trin. 1, 2, 131:

    horti,

    Cic. Off. 3, 14, 58:

    venales ac proscriptae possessiones,

    id. Agr. 3, 4, 15:

    cibus uno asse,

    Plin. 19, 4, 19, § 54:

    ut ne opera quidem pistoria proponi venalia sinerent,

    Suet. Tib. 34:

    essedum,

    id. Claud. 16:

    cibumque coctum venalem proponi vetuit,

    Val. Max. 2, 7, 2:

    vox,

    i. e. of a public crier, Cic. Quint. 3, 13:

    otium non gemmis venale,

    Hor. C. 2, 16, 7:

    postremo dixisse (Jugurtham), Urbem venalem et mature perituram, si emptorem invenerit,

    Sall. J. 35, 10:

    ubi non sit, quo deferri possit venale, non expediat colere (hortos),

    Varr. R. R. 1, 16, 3:

    familia,

    i. e. a gang of slaves for sale, Quint. 7, 2, 26.—
    B.
    In partic.: vēnālis, is, m., a young slave offered for sale, Plaut. Aul. 3, 3, 4; id. Rud. 4, 3, 35; id. Trin. 2, 2, 51 al.; Cic. Verr. 2, 5, 56, § 146; Sen. Ben. 4, 13, 3; id. Ep. 80, 8; Hor. S. 1, 1, 47; Plin. 35, 17, 57, § 199; cf. Quint. 8, 2, 8.—Hence, Caesărī vēnāles (or as one word, Caesărĭvēnāles), ium, m., a name given to the inhabitants of Castulo, in Spain, Plin. 3, 3, 4, § 25.—
    II.
    Transf., that can be bought by bribes or presents, venal:

    quae ipse semper habuit venalia, fidem, jus jurandum, veritatem, officium, religionem,

    Cic. Verr. 2, 3, 62, § 144:

    fidem cum proposuisses venalem in provinciā,

    id. ib. 2, 2, 32, §

    78: juris dictio,

    id. ib. 2, 2, 48, §

    119: multitudo pretio,

    Liv. 35, 50, 4:

    amicae ad munus,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 21:

    cena,

    Mart. 3, 60, 1:

    animae,

    Sil. 15, 500:

    amici,

    Lampr. Alex. Sev. 28.

    Lewis & Short latin dictionary > Caesari venales

  • 14 Caesarivenales

    vēnālis, e, adj. [2. venus], of or belonging to selling, to be sold, for sale, purchasable.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    aedes,

    Plaut. Most. 3, 2, 67:

    aedis venalis hasce inscribit litteris,

    id. Trin. 1, 2, 131:

    horti,

    Cic. Off. 3, 14, 58:

    venales ac proscriptae possessiones,

    id. Agr. 3, 4, 15:

    cibus uno asse,

    Plin. 19, 4, 19, § 54:

    ut ne opera quidem pistoria proponi venalia sinerent,

    Suet. Tib. 34:

    essedum,

    id. Claud. 16:

    cibumque coctum venalem proponi vetuit,

    Val. Max. 2, 7, 2:

    vox,

    i. e. of a public crier, Cic. Quint. 3, 13:

    otium non gemmis venale,

    Hor. C. 2, 16, 7:

    postremo dixisse (Jugurtham), Urbem venalem et mature perituram, si emptorem invenerit,

    Sall. J. 35, 10:

    ubi non sit, quo deferri possit venale, non expediat colere (hortos),

    Varr. R. R. 1, 16, 3:

    familia,

    i. e. a gang of slaves for sale, Quint. 7, 2, 26.—
    B.
    In partic.: vēnālis, is, m., a young slave offered for sale, Plaut. Aul. 3, 3, 4; id. Rud. 4, 3, 35; id. Trin. 2, 2, 51 al.; Cic. Verr. 2, 5, 56, § 146; Sen. Ben. 4, 13, 3; id. Ep. 80, 8; Hor. S. 1, 1, 47; Plin. 35, 17, 57, § 199; cf. Quint. 8, 2, 8.—Hence, Caesărī vēnāles (or as one word, Caesărĭvēnāles), ium, m., a name given to the inhabitants of Castulo, in Spain, Plin. 3, 3, 4, § 25.—
    II.
    Transf., that can be bought by bribes or presents, venal:

    quae ipse semper habuit venalia, fidem, jus jurandum, veritatem, officium, religionem,

    Cic. Verr. 2, 3, 62, § 144:

    fidem cum proposuisses venalem in provinciā,

    id. ib. 2, 2, 32, §

    78: juris dictio,

    id. ib. 2, 2, 48, §

    119: multitudo pretio,

    Liv. 35, 50, 4:

    amicae ad munus,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 21:

    cena,

    Mart. 3, 60, 1:

    animae,

    Sil. 15, 500:

    amici,

    Lampr. Alex. Sev. 28.

    Lewis & Short latin dictionary > Caesarivenales

  • 15 colens

    1.
    cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
    I.
    Prop.
    (α).
    With acc.:

    fundum,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    agrum,

    id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

    agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

    arva et vineta et oleas et arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    rus,

    Col. 1, 1:

    rura,

    Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

    hortos,

    Ov. M. 14, 624 al.:

    jugera,

    Col. 1 pr.:

    patrios fines,

    id. ib.:

    solum,

    id. 2, 2, 8:

    terram,

    id. 2, 2, 4:

    arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    vitem,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    arbores,

    Hor. C. 2, 14, 22:

    arva,

    id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

    fructus,

    Verg. G. 2, 36:

    fruges,

    Ov. M. 15, 134:

    poma,

    id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
    (β).
    Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
    B.
    In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
    (α).
    With acc.:

    hanc domum,

    Plaut. Aul. prol. 4:

    nemora atque cavos montes silvasque colebant,

    Lucr. 5, 955:

    regiones Acherunticas,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    urbem, urbem, mi Rufe, cole,

    id. Fam. 2, 12, 2:

    has terras,

    id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

    loca Idae,

    Cat. 63, 70:

    Idalium,

    id. 36, 12 sq.; 61, 17:

    urbem Trojanam,

    Verg. A. 4, 343:

    Sicaniam,

    Ov. M. 5, 495:

    Maeoniam Sipylumque,

    id. ib. 6, 149:

    Elin Messeniaque arva,

    id. ib. 2, 679:

    regnum nemorale Dianae,

    id. ib. 14, 331:

    hoc nemus,

    id. ib. 15, 545:

    Elysium,

    Verg. A. 5, 735:

    loca magna,

    Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

    Britanniam,

    Tac. Agr. 11:

    Rheni ripam,

    id. G. 28:

    victam ripam,

    id. A. 1, 59:

    terras,

    id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

    insulam,

    id. A. 12, 61; id. G. 29:

    regionem,

    Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

    me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

    i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

    anguis stagna,

    Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
    (β).
    Absol.:

    hic,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68:

    subdiu colere te usque perpetuom diem,

    id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

    colunt discreti ac diversi,

    Tac. G. 16:

    proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

    id. ib. 32:

    circa utramque ripam Rhodani,

    Liv. 21, 26, 6:

    quā Cilices maritimi colunt,

    id. 38, 18, 12:

    prope Oceanum,

    id. 24, 49, 6:

    usque ad Albim,

    Tac. A. 2, 41:

    ultra Borysthenem fluvium,

    Gell. 9, 4, 6:

    super Bosporum,

    Curt. 6, 2, 13:

    extra urbem,

    App. M. 1, p. 111.—
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A. 1.
    Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

    deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

    Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

    Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

    Verg. E. 2, 62:

    ille (Juppiter) colit terras,

    id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

    undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

    Ov. M. 1, 576:

    urbem colentes di,

    Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

    vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

    id. 24, 39, 8:

    divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

    id. 29, 27, 1.—
    2.
    Rarely with persons as object (syn.:

    curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

    Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

    (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

    i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
    3.
    Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

    formamque augere colendo,

    by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

    corpora,

    id. A. A. 3, 107:

    tu quoque dum coleris,

    id. ib. 3, 225.—With abl.:

    lacertos auro,

    Curt. 8, 9, 21:

    lacertum armillā aureā,

    Petr. 32:

    capillos,

    Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
    4.
    With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

    of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

    Plaut. Men. 4, 2, 10:

    amicitiam,

    id. Cist. 1, 1, 27:

    fidem rectumque,

    Ov. M. 1, 90:

    fortitudinem,

    Curt. 10, 3, 9:

    jus et fas,

    Liv. 27, 17 fin.:

    memoriam alicujus,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    bonos mores,

    Sall. C. 9, 1:

    suum quaestum colit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 137:

    pietatem,

    id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

    virtutem,

    Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

    amicitiam, justitiam, liberalitatem,

    id. ib. 1, 2, 5:

    virginitatis amorem,

    Verg. A. 11, 584:

    pacem,

    Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

    studium philosophiae,

    Cic. Brut. 91, 315:

    disciplinam,

    id. ib. 31, 117:

    aequabile et temperatum orationis genus,

    id. Off. 1, 1, 3:

    patrias artes militiamque,

    Ov. F. 2, 508; cf.:

    artes liberales,

    Suet. Tib. 60:

    ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

    Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
    5.
    Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

    servitutem apud aliquem,

    to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

    nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

    Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

    vitam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

    vitam inopem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 84:

    aevum vi,

    Lucr. 5, 1144 and 1149.—
    B.
    Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
    1.
    Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

    quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

    Cic. N. D. 1, 41, 115:

    hos deos et venerari et colere debemus,

    id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

    Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

    Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

    deos aris, pulvinaribus,

    Plin. Pan. 11, 3:

    Mercurium,

    Caes. B. G. 6, 17:

    Apollinem nimiā religione,

    Curt. 4, 3, 21:

    Cererem secubitu,

    Ov. A. 3, 10, 16:

    (deam) magis officiis quam probitate,

    id. P. 3, 1, 76:

    per flamines et sacerdotes,

    Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

    quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

    id. Aug. 70:

    deum precibus,

    Sen. Herc. Oet. 580:

    testimoniorum religionem et fidem,

    Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

    colebantur religiones pie magis quam magnifice,

    Liv. 3, 57, 7; and:

    apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

    id. 9, 9, 4:

    sacra,

    Ov. M. 4, 32; 15, 679:

    aras,

    id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

    numina alicujus,

    Verg. G. 1, 30:

    templum,

    id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

    caerimonias sepulcrorum tantā curà,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    sacrarium summā caerimoniā,

    Nep. Th. 8, 4:

    simulacrum,

    Suet. Galb. 4.—
    2.
    Of the honor bestowed upon men:

    ut Africanum ut deum coleret Laelius,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    quia me colitis et magnificatis,

    Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

    a quibus diligenter observari videmur et coli,

    Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

    poëtarum nomen,

    Cic. Arch. 11, 27:

    civitatem,

    id. Fl. 22, 52; cf.:

    in amicis et diligendis et colendis,

    id. Lael. 22, 85 and 82:

    semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

    Liv. 7, 32, 16:

    colere et ornare,

    Cic. Fam. 5, 8, 2:

    me diligentissime,

    id. ib. 13, 25 init.:

    si te colo, Sexte, non amabo,

    Mart. 2, 55:

    aliquem donis,

    Liv. 31, 43, 7:

    litteris,

    Nep. Att. 20, 4:

    nec illos arte colam, nec opulenter,

    Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
    1.
    cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

    religionum,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    2.
    cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    A.
    Cultivated, tilled:

    ager cultior,

    Varr. R. R. 1, 2, 20:

    ager cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    materia et culta et silvestris,

    id. N. D. 2, 60, 151:

    res pecuaria,

    id. Quint. 3, 12:

    rus cultissimum,

    Col. 1, 1, 1:

    terra,

    Quint. 5, 11, 24:

    fundus cultior,

    id. 8, 3, 8:

    cultiora loca,

    Curt. 7, 3, 18.—
    b.
    Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
    B.
    Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

    milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

    Suet. Caes. 67:

    adulter,

    Ov. Tr. 2, 499:

    turba muliebriter culta,

    Curt. 3, 3, 14:

    sacerdos veste candidā cultus,

    Plin. 16, 44, 95, § 251:

    matrona vetitā purpurā culta,

    Suet. Ner. 32:

    filia cultior,

    Mart. 10, 98, 3:

    animi culti,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    tempora et ingenia cultiora,

    Curt. 7, 8, 11:

    Tibullus,

    Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

    carmina,

    id. A. A. 3, 341:

    cultiores doctioresque redire,

    Gell. 19, 8, 1:

    sermone cultissimus,

    Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

    dicere,

    Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

    incubare strato lectulo,

    Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
    2.
    cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

    ceram,

    Col. 9, 16, 1:

    mel,

    id. 12, 11, 1:

    vinum sportā palmeā,

    Pall. Febr. 27:

    sucum linteo,

    Plin. 25, 13, 103, § 164:

    thymum cribro,

    Col. 7, 8, 7:

    aliquid per linteum,

    Scrib. Comp. 271:

    ad colum,

    Veg. 2, 28, 19:

    per colum,

    Apic. 4, 2:

    aurum,

    App. Flor. p. 343, 20:

    terra colans,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    faex colata,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

    amnes inductis retibus,

    i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

    nitor (beryllorum),

    Tert. Anim. 9.—
    B.
    Trop.:

    certiora et colatiora somniari,

    Tert. Anim. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > colens

  • 16 colo

    1.
    cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
    I.
    Prop.
    (α).
    With acc.:

    fundum,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    agrum,

    id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

    agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

    arva et vineta et oleas et arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    rus,

    Col. 1, 1:

    rura,

    Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

    hortos,

    Ov. M. 14, 624 al.:

    jugera,

    Col. 1 pr.:

    patrios fines,

    id. ib.:

    solum,

    id. 2, 2, 8:

    terram,

    id. 2, 2, 4:

    arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    vitem,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    arbores,

    Hor. C. 2, 14, 22:

    arva,

    id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

    fructus,

    Verg. G. 2, 36:

    fruges,

    Ov. M. 15, 134:

    poma,

    id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
    (β).
    Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
    B.
    In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
    (α).
    With acc.:

    hanc domum,

    Plaut. Aul. prol. 4:

    nemora atque cavos montes silvasque colebant,

    Lucr. 5, 955:

    regiones Acherunticas,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    urbem, urbem, mi Rufe, cole,

    id. Fam. 2, 12, 2:

    has terras,

    id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

    loca Idae,

    Cat. 63, 70:

    Idalium,

    id. 36, 12 sq.; 61, 17:

    urbem Trojanam,

    Verg. A. 4, 343:

    Sicaniam,

    Ov. M. 5, 495:

    Maeoniam Sipylumque,

    id. ib. 6, 149:

    Elin Messeniaque arva,

    id. ib. 2, 679:

    regnum nemorale Dianae,

    id. ib. 14, 331:

    hoc nemus,

    id. ib. 15, 545:

    Elysium,

    Verg. A. 5, 735:

    loca magna,

    Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

    Britanniam,

    Tac. Agr. 11:

    Rheni ripam,

    id. G. 28:

    victam ripam,

    id. A. 1, 59:

    terras,

    id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

    insulam,

    id. A. 12, 61; id. G. 29:

    regionem,

    Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

    me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

    i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

    anguis stagna,

    Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
    (β).
    Absol.:

    hic,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68:

    subdiu colere te usque perpetuom diem,

    id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

    colunt discreti ac diversi,

    Tac. G. 16:

    proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

    id. ib. 32:

    circa utramque ripam Rhodani,

    Liv. 21, 26, 6:

    quā Cilices maritimi colunt,

    id. 38, 18, 12:

    prope Oceanum,

    id. 24, 49, 6:

    usque ad Albim,

    Tac. A. 2, 41:

    ultra Borysthenem fluvium,

    Gell. 9, 4, 6:

    super Bosporum,

    Curt. 6, 2, 13:

    extra urbem,

    App. M. 1, p. 111.—
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A. 1.
    Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

    deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

    Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

    Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

    Verg. E. 2, 62:

    ille (Juppiter) colit terras,

    id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

    undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

    Ov. M. 1, 576:

    urbem colentes di,

    Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

    vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

    id. 24, 39, 8:

    divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

    id. 29, 27, 1.—
    2.
    Rarely with persons as object (syn.:

    curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

    Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

    (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

    i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
    3.
    Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

    formamque augere colendo,

    by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

    corpora,

    id. A. A. 3, 107:

    tu quoque dum coleris,

    id. ib. 3, 225.—With abl.:

    lacertos auro,

    Curt. 8, 9, 21:

    lacertum armillā aureā,

    Petr. 32:

    capillos,

    Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
    4.
    With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

    of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

    Plaut. Men. 4, 2, 10:

    amicitiam,

    id. Cist. 1, 1, 27:

    fidem rectumque,

    Ov. M. 1, 90:

    fortitudinem,

    Curt. 10, 3, 9:

    jus et fas,

    Liv. 27, 17 fin.:

    memoriam alicujus,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    bonos mores,

    Sall. C. 9, 1:

    suum quaestum colit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 137:

    pietatem,

    id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

    virtutem,

    Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

    amicitiam, justitiam, liberalitatem,

    id. ib. 1, 2, 5:

    virginitatis amorem,

    Verg. A. 11, 584:

    pacem,

    Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

    studium philosophiae,

    Cic. Brut. 91, 315:

    disciplinam,

    id. ib. 31, 117:

    aequabile et temperatum orationis genus,

    id. Off. 1, 1, 3:

    patrias artes militiamque,

    Ov. F. 2, 508; cf.:

    artes liberales,

    Suet. Tib. 60:

    ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

    Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
    5.
    Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

    servitutem apud aliquem,

    to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

    nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

    Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

    vitam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

    vitam inopem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 84:

    aevum vi,

    Lucr. 5, 1144 and 1149.—
    B.
    Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
    1.
    Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

    quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

    Cic. N. D. 1, 41, 115:

    hos deos et venerari et colere debemus,

    id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

    Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

    Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

    deos aris, pulvinaribus,

    Plin. Pan. 11, 3:

    Mercurium,

    Caes. B. G. 6, 17:

    Apollinem nimiā religione,

    Curt. 4, 3, 21:

    Cererem secubitu,

    Ov. A. 3, 10, 16:

    (deam) magis officiis quam probitate,

    id. P. 3, 1, 76:

    per flamines et sacerdotes,

    Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

    quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

    id. Aug. 70:

    deum precibus,

    Sen. Herc. Oet. 580:

    testimoniorum religionem et fidem,

    Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

    colebantur religiones pie magis quam magnifice,

    Liv. 3, 57, 7; and:

    apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

    id. 9, 9, 4:

    sacra,

    Ov. M. 4, 32; 15, 679:

    aras,

    id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

    numina alicujus,

    Verg. G. 1, 30:

    templum,

    id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

    caerimonias sepulcrorum tantā curà,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    sacrarium summā caerimoniā,

    Nep. Th. 8, 4:

    simulacrum,

    Suet. Galb. 4.—
    2.
    Of the honor bestowed upon men:

    ut Africanum ut deum coleret Laelius,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    quia me colitis et magnificatis,

    Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

    a quibus diligenter observari videmur et coli,

    Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

    poëtarum nomen,

    Cic. Arch. 11, 27:

    civitatem,

    id. Fl. 22, 52; cf.:

    in amicis et diligendis et colendis,

    id. Lael. 22, 85 and 82:

    semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

    Liv. 7, 32, 16:

    colere et ornare,

    Cic. Fam. 5, 8, 2:

    me diligentissime,

    id. ib. 13, 25 init.:

    si te colo, Sexte, non amabo,

    Mart. 2, 55:

    aliquem donis,

    Liv. 31, 43, 7:

    litteris,

    Nep. Att. 20, 4:

    nec illos arte colam, nec opulenter,

    Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
    1.
    cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

    religionum,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    2.
    cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    A.
    Cultivated, tilled:

    ager cultior,

    Varr. R. R. 1, 2, 20:

    ager cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    materia et culta et silvestris,

    id. N. D. 2, 60, 151:

    res pecuaria,

    id. Quint. 3, 12:

    rus cultissimum,

    Col. 1, 1, 1:

    terra,

    Quint. 5, 11, 24:

    fundus cultior,

    id. 8, 3, 8:

    cultiora loca,

    Curt. 7, 3, 18.—
    b.
    Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
    B.
    Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

    milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

    Suet. Caes. 67:

    adulter,

    Ov. Tr. 2, 499:

    turba muliebriter culta,

    Curt. 3, 3, 14:

    sacerdos veste candidā cultus,

    Plin. 16, 44, 95, § 251:

    matrona vetitā purpurā culta,

    Suet. Ner. 32:

    filia cultior,

    Mart. 10, 98, 3:

    animi culti,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    tempora et ingenia cultiora,

    Curt. 7, 8, 11:

    Tibullus,

    Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

    carmina,

    id. A. A. 3, 341:

    cultiores doctioresque redire,

    Gell. 19, 8, 1:

    sermone cultissimus,

    Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

    dicere,

    Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

    incubare strato lectulo,

    Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
    2.
    cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

    ceram,

    Col. 9, 16, 1:

    mel,

    id. 12, 11, 1:

    vinum sportā palmeā,

    Pall. Febr. 27:

    sucum linteo,

    Plin. 25, 13, 103, § 164:

    thymum cribro,

    Col. 7, 8, 7:

    aliquid per linteum,

    Scrib. Comp. 271:

    ad colum,

    Veg. 2, 28, 19:

    per colum,

    Apic. 4, 2:

    aurum,

    App. Flor. p. 343, 20:

    terra colans,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    faex colata,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

    amnes inductis retibus,

    i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

    nitor (beryllorum),

    Tert. Anim. 9.—
    B.
    Trop.:

    certiora et colatiora somniari,

    Tert. Anim. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > colo

  • 17 commentor

    1.
    commentor, ātus sum, 1, v. freq. dep. [comminiscor].
    I. A.
    Ingen.
    1.
    Absol.:

    ut cito commentatus est,

    i. e. has made up a story, Plaut. Cas. 2, 3, 27:

    cum in hortos D. Bruti auguris commentandi causā convenissemus,

    deliberation, Cic. Lael. 2, 7:

    magi, qui congregantur in fano commentandi causā,

    id. Div. 1, 41, 90.—
    2.
    With acc.:

    te ipsum, qui multos annos nihil aliud commentaris, docebo quid sit humaniter vivere,

    Cic. Fam. 7, 1, 5:

    commentari aliquid et discere,

    id. Fin. 5, 15, 42: futuras mecum commentabar miserias, id. poët. Tusc. 3, 14, 29.—
    3.
    With interrog. clause:

    ut commentemur inter nos, quā ratione nobis traducendum sit hoc tempus,

    Cic. Fam. 4, 6, 3.—
    4.
    With de:

    multos mensis de populi Romani libertate,

    Cic. Phil. 3, 14, 36.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of the orator's preparation for a speech (freq. and class.).
    a.
    Absol.:

    ad quem paratus venerat, cum in villā Metelli compluris dies commentatus esset,

    Cic. Fam. 12, 2, 1: itaque videas barbato rostro eum commentari, Varr. ap. Non. p. 455, 19:

    crebro digitorum labrorumque motu commentari,

    Quint. 11, 3, 160.—
    b.
    With acc.:

    ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto redderet eisdem verbis quibus cogitasset,

    Cic. Brut. 88, 301:

    quae mihi iste visus est ex aliā oratione declamare, quam in alium reum commentaretur,

    id. Rosc. Am. 29, 82.—
    2.
    Of writings, to prepare, produce as the result of study, write (rare):

    quorum alter commentatus est mimos,

    Cic. Phil. 6, 13:

    eo ipso anno cum commentaremur haec,

    Plin. 18, 25, 57, § 209: Cato de militari disciplinā commentans, id. praef. § 30.— With acc., to discuss, write upon:

    neque commentari quae audierat fas erat,

    Gell. 1, 9, 4; cf.:

    carmina legendo commentando, que etiam ceteris nota facere,

    Suet. Gram. 2.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of the oratorical student's practice in speaking (always with reference to the mental exertion and preparation; cf. Jan. ad Cic. Brut. 22, 87):

    commentabar declamitans, sic enim nunc loquuntur, saepe cum M. Pisone,

    Cic. Brut. 90, 310:

    exisse eo colore et eis oculis, ut egisse causam, non commentatum putares,

    id. ib. 22, 87 fin.:

    magister hic Samnitium summā jam senectute est et cottidie commentatur,

    id. de Or. 3, 23, 86 Sorof ad loc.—
    B.
    Hence, as a modest expression for a speaker's effort, to experiment in speaking, attempt to speak:

    satisne vobis videor pro meo jure in vestris auribus commentatus?

    Cic. Fin. 5, 25, 75 Orell. and Madv. ad loc.—
    C.
    To imitate, adopt the language of another:

    Achilem Aristarchi mihi commentari lubet,

    Plaut. Poen. prol. 1.—
    D.
    To meditate, purpose:

    si cogitaras id, quod illa tropaea plena dedecoris et risūs te commentatum esse declarant,

    Cic. Pis. 40, 97.
    2.
    commentor, ōris, m. [comminiscor], one who devises or invents something, an inventor:

    uvae, i. e. Bacchus,

    Ov. F. 3, 785: fraudis, Auct. Ep. Iliad. 579: machinarius, a machinist, Scl. 5, § 13 Momms. (al. commentator).

    Lewis & Short latin dictionary > commentor

  • 18 commeo

    com-mĕo ( conm-), āvi, ātum, 1, v. n., to go and come, pass to and fro: remeare redire, ut commeare ultro citroque ire, unde commeatus (leave of absence;

    v. commeatus, II. B.) dari dicitur, id est tempus, quo ire et redire commode quis possit,

    Fest. p. 276, 5, and p. 277, 25.—Hence freq. with ultro and citro (in good prose; freq. in Cic. and the histt.; not in Quint.).
    I.
    In gen.
    A.
    Usu. of living beings:

    pisciculi ultro ac citro commeant,

    Varr. R. R. 3, 5, 16; Cic. N. D. 2, 33, 84; Liv. 25, 30, 5; Plin. 2, 38, 38, § 104; Suet. Calig. 19:

    cum terra in aquam se vertit et cum ex aquā oritur aër, ex aëre aether, cumque eadem vicissim retro commeant,

    Cic. N. D. 3, 12, 31; 2, 19, 49:

    ut tuto ab repentino hostium incursu etiam singuli commeare possent,

    Caes. B. G. 7, 36 fin.:

    inter Veios Romamque,

    Liv. 5, 47, 11; cf.:

    commeantibus invicem nuntiis,

    Tac. A. 13, 38:

    quā viā omnes commeabant,

    Nep. Eum. 8, 5; Plin. 10, 23, 32, § 63; Plin. Ep. 2, 7, 6. —
    B.
    Transf., of inanim. and abstr. objects: alterum (genus siderum) spatiis inmutabilibus ab ortu ad occasum commeans. Cic. N. D. 2, 19, 49: (fossam) latitudinis, [p. 378] quā contrariae quinqueremes commearent, pass to and fro, Suet. Ner. 31; cf. Cic. Verr. 2, 5, 18, § 46; Tac. A. 2, 28; 4, 41:

    quadrigae inter se occurrentes, sine periculo commeare dicuntur,

    Curt. 5, 1, 25:

    spiritum a summo ore in pulmonem, atque inde sursum in os commeare,

    Gell. 17, 11, 3.— Impers. commeatur, we, they, etc., go, Dig. 43, 8, 2, § 21 al.—
    C.
    Rarely with cognate acc. vias, Dig. 48, 10, 27, § 2 (for Plaut. Capt. 1, 2, 82, v. 1. commeto).—
    II.
    With particular reference to the terminus ad quem, to go, come, travel somewhere repeatedly or frequently; to visit a place often, to frequent:

    insula Delos, quo omnes undique cum mercibus commeabant,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Caes. B. G. 1, 1; cf. Cic. Att. 8, 9, 3; Gell. 6, 10:

    in urbem,

    Ter. Hec. 1, 2, 100; Plaut. Truc. 3, 2, 14; Tac. A. 1, 46.—
    B.
    Transf. to inanim. or abstr. things:

    nam illaec catapultae ad me crebro commeant,

    Plaut. Curc. 3, 28:

    cujus in hortos, domum, Baias jure suo libidines omnium commearent,

    Cic. Cael. 16, 38:

    crebro illius litterae ab aliis ad nos commeant,

    id. Att. 8, 9, 3; cf. Tac. A. 4, 41.

    Lewis & Short latin dictionary > commeo

  • 19 compilo

    com-pīlo, āvi, ātum, 1, v. a., to snatch together and carry off, to plunder, pillage, rob (rare but class.).
    I.
    Prop., with acc. of person or thing robbed:

    aedes,

    Plaut. As. 2, 2, 6:

    fana,

    Cic. N. D. 1, 31, 86:

    si malui compilari quam venire,

    id. de Or. 2, 66, 268:

    consulem, exercitum, provinciamque,

    id. Verr. 2, 1, 13, § 35:

    hortos,

    id. Phil. 3, 12, 30:

    templa omnibus ornamentis compilata,

    Liv. 43, 7, 10:

    totum oppidum ostiatim,

    Cic. Verr. 2, 4, 24, § 53:

    ne te (servi) compilent fugientes,

    Hor. S. 1, 1, 78:

    ipsum (Jovem),

    Phaedr. 4, 11, 2.—With acc. of thing taken:

    ubi vir compilet clanculum, quicquid domi'st,

    Plaut. Men. 4, 1, 2.—
    B.
    With aliquem, to cudgel or beat soundly, App. M. 7, p. 196, 8; 9, p. 218, 7.—
    II.
    Trop.:

    sapientiam,

    Cic. Mur. 11, 25:

    Crispini scrinia,

    Hor. S. 1, 1, 121.

    Lewis & Short latin dictionary > compilo

  • 20 condicio

    condĭcĭo (in many MSS. and edd. incorrectly condĭtĭo, and hence falsely derived from condo; cf. 2. conditio), ōnis, f. [condico], an agreement, stipulation, condition, compact, proposition, terms, demand.
    I.
    Prop.
    (α).
    Absol.:

    alicui condicionem ferre,

    to offer terms, Plaut. Rud. 5, 3, 51; cf. id. ib. 4, 3, 91 sq.; id. Mil. 4, 1, 6; id. Men. 4, 2, 24; Liv. 37, 45, 13 al.:

    cognitis suis postulatis atque aequitate condicionum perspectā,

    Caes. B. G. 1, 40; Cic. Caecin. 14, 40:

    non respuit condicionem,

    Caes. B. G. 1, 42; so Cic. Cael. 6, 14:

    ne si pax cum Romanis fieret, ipse per condiciones ad supplicium traderetur,

    Sall. J. 61 fin.:

    condiciones pacis, quas adfertis, si accepero,

    Curt. 4, 11, 19:

    posse condicionibus bellum poni,

    Sall. J. 112, 1:

    dum de condicionibus tractat,

    Nep. Eum. 5 fin.:

    his condicionibus conpositā pace,

    Liv. 2, 13, 4:

    aliquot populos aut vi subegit aut condicionibus in societatem accepit,

    id. 9, 15, 2:

    ex quā condicione,

    in consequence of, id. 23, 35, 9:

    sub condicionibus eis pacem agere,

    id. 21, 12, 4:

    accipe sub certā condicione preces,

    Ov. F. 4, 320:

    sub condicione,

    conditionally, Liv. 6, 40, 8 Weissenb. ad loc.; usu. without a prep.:

    eā enim condicione acceperas,

    Cic. Tusc. 1, 39, 93:

    eādem condicione,

    id. Div. 2, 44, 93; id. Or. 71, 235; id. Verr. 2, 3, 6, § 12; Sall. J. 79, 8:

    istā quidem condicione,

    id. de Or. 2, 7, 27:

    nullā condicione,

    id. Verr. 2, 1, 52, § 137:

    ullā condicione,

    id. Fl. 18, 43:

    his legibus, his condicionibus erit quisquam tam stultus, etc.,

    id. Verr. 2, 3, 29, § 70.—
    (β).
    With ut or ne: fert illam condicionem, ut ambo exercitus tradant, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2:

    eā accepisse condicione, ut, etc.,

    Auct. Her. 4, 24, 34:

    hac condicione, ut, etc.,

    Cic. Rosc. Com. 13, 38; Phaedr. 4, 5, 8; Suet. Galb. 15; id. Vit. 15:

    jubere ei praemium tribui sed eā condicione, ne quid postea scriberet,

    Cic. Arch. 10, 25 B. and K.:

    permisit eā solā condicione, ne, etc.,

    Suet. Tib. 26:

    fecit pacem his condicionibus: ne qui, etc.,

    Nep. Thras. 3, 1; so Liv. 23, 7, 1; Suet. Tib. 13 al.—
    (γ).
    With si (rare; not in Cic.): librum tibi eā condicione daret, si reciperes te correcturum, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4; Suet. Caes. 68; id. Claud. 24; id. Vit. 6.—
    (δ).
    With dum (rare):

    jam vero istā condicione, dum mihi liceat negare, etc.,

    Cic. de Or. 1, 22, 101.— Also transf. subject., free choice, option:

    quorum condicio erat,

    who had their choice, Plin. 36, 5, 4, § 20.—From the conditions made in marriage,
    B.
    Esp., a marriage, match; sometimes, by meton., = the person married (freq. and class.).
    1.
    In an honorable sense, in full:

    condicio uxoria,

    Cic. Lael. 10, 34; usu. alone: tu condicionem hanc accipe;

    ausculta mihi, Atque eam desponde mihi,

    Plaut. Aul. 2, 2, 60; so id. ib. 3, 5, 2; id. Stich. 1, 2, 61:

    ut eam in se dignam condicionem conlocem,

    id. Trin. 1, 2, 122:

    hanc condicionem si quoi tulero extrario,

    Ter. Phorm. 4, 1, 13:

    aliam quaerere,

    Cic. Phil. 2, 38, 99:

    condicionem filiae quaerendam esse,

    Liv. 3, 45, 11; Nep. Att. 12, 1:

    alicui deferre,

    Suet. Caes. 27; id. Aug. 63; Plin. Ep. 1, 10, 8; 1, 14, 9; Mart. 3, 33; 5, 17; Just. 11, 7, 8.—Hence, in the jurists, the formula of separation:

    condicione tuā non utor,

    I will not have you, Dig. 24, 2, 2. —
    2.
    In a bad sense, an amour, the relation of lover or mistress:

    accepit condicionem, dein quaestum occipit,

    Ter. And. 1, 1, 52; cf.:

    quae tibi Condicio nova, luculenta, fertur per me,

    id. Mil. 4, 1, 5; and hence, meton., a lover, paramour:

    habeo hortos... hinc licet condiciones cottidie legas,

    Cic. Cael. 15, 36; Suet. Aug. 69; Capitol. Anton. Phil. 19; Lampr. Elag. 5, 8.—
    II.
    In gen., the external position, situation, condition, rank, place, circumstances (very freq. and class.).
    A.
    Of persons:

    est haec condicio liberorum populorum. etc.,

    Cic. Planc. 4, 11:

    condicio infirma et fortuna servorum,

    id. Off. 1, 13, 41; cf.:

    tolerabilis servitutis,

    id. Cat. 4, 8, 16:

    condicione eo meliore est senex quam adulescens,

    id. Sen. 19, 68:

    humana,

    id. Tusc. 1, 8, 15:

    ista condicio est testium, ut quibus creditum non sit negantibus, eisdem credatur dicentibus,

    id. Rab. Post. 12, 35:

    alia oratoris,

    Quint. 10, 3, 8; 3, 8, 37:

    alicujus condicio vitaque,

    id. 3, 8, 50: abjectae extremaeque sortis. Suet. Calig. 35: fuit intactis quoque cura condicione super communi, solicitude concerning their common condition or circumstances, Hor. Ep. 2, 1, 152; Cic. Cat. 3, 1, 2; Sen. Ot. Sap. 31, 1; Quint. Decl. 308; Lact. 3, 28, 5.—
    B.
    Of things, a situation, condition, nature, mode, manner:

    quae consuerint gigni gignentur eādem Condicione,

    Lucr. 2, 301:

    agri,

    Cic. Agr. 2, 21, 57:

    frumenti,

    Plin. 24, 17, 101, § 158: aliquam vitae sequi, mode or manner of living, Cic. Rab. Post. 7, 16:

    earum (frugum) cultus et condiciones tradere,

    id. Div. 1, 51, 116 B. and K.; cf.:

    haec vivendi,

    Hor. S. 2, 8, 65:

    diversa causarum inter ipsas,

    Quint. 10, 2, 23:

    duplex ejus disceptationis,

    id. 7, 5, 2:

    litium,

    id. 5, 1, 3; cf. id. 10, 1, 36:

    vel temporum vel locorum,

    id. 12, 10, 2 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > condicio

См. также в других словарях:

  • HORVALERIANO — hortos Valerianos …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • HORTVS — ex Graeco χόρτος villa Veteribus dicebatur. Plin. l. 19. c. 4. in XII. tabulis legum nostrarum nusquam nominatur, villa semper in significatione ea hortus: in horti vero heredium: quam rem comitata est et religio quaedam, hortosque et fores… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PARADISUS — I. PARADISUS apud recentiores Scriptores, atrium est porticibus circumdatum ante aedes sacras. ex Graeco Παράδεισος, qui ab Hesychio definitur τόπος εν ᾧ παριπάτοι, locus porticibus et deambulatoriis circumdatus, Gallis vero Parvis. Hâc notione… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Hortus conclusus — The Annunciation Convent of San Marco, Florence Hortus conclusus is a Latin term, meaning literally enclosed garden . The word garden is at root the same as the word yard . It means an enclosure , observed Derek Clifford, at the outset of a… …   Wikipedia

  • ARISTOMACHUS — I. ARISTOMACHUS Atheniensis scriptor, de vini apparatu. Plin. l. 14. c. 19. Item vir, Solis oriundus, qui amore apum sic flagravit; ut duo de sexaginta annis nihil aliud fecerit. Plin. l. 11. c. 9. et l. 13. c. 24. II. ARISTOMACHUS Heracleota,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CANIUS — Eques Roman. cum in Siciliam otiandi causâ venislet, hortosque a Pythio argentario dolô emisset, instructos piscibus, et piscatoribus de industria positis: posterô die, quum ad eosdem ipse amicos invitâsset, nullos ipsi pisces, neque piscatores… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • VALERIANI Aurei — apud Treb. Pollionem in Claudio, c. 17. cui Gallienus, inter alia, tribui iussit, Aureos Valerianos CL. Trientes Saloninianos CCC. nummi sunt a Valeriano Imperatore cusi, quos proin Valerianeos aut Valerianinos, potius appellandos fuisse, sicque… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • horto — |ô| s. m. 1. Pequena horta. = JARDIM 2. Estabelecimento de horticultura. • hortos s. m. pl. 3.  [Portugal: Minho] Rebentos das couves. = ESPIGOS 4.  [Religião católica] horto de Getsêmani: jardim das Oliveiras, onde Cristo foi rezar na véspera da …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • Gaius Maecenas — Bust of Maecenas at Coole Park, Co. Galway, Ireland Gaius Cilnius Maecenas (  / …   Wikipedia

  • Greenhouse — [ thumb|250px|A greenhouse in Saint Paul, Minnesota.] A greenhouse (also called a glasshouse or hothouse) is a building where plants are cultivated. A greenhouse is a structure with a glass or plastic roof and frequently glass or plastic walls;… …   Wikipedia

  • Osteopathic manipulative medicine — Intervention ICD 10 PCS 7 ICD 9 CM 93.6 …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»