Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

extra-muros

  • 1 extra-muros

    extra-muros° [εkstʀamyʀos]
    1. invariable adjective
    2. adverb
    * * *
    extra-muros loc adv fml outside town.
    [ɛkstramyros] locution adverbiale & locution adjectivale

    Dictionnaire Français-Anglais > extra-muros

  • 2 extra

    extrā (old form EXTRAD repeatedly in the S. C. de Bacchan.; v. below, and cf. the letter D.), adv. and praep. [contr. from exterā, sc. parte, from exter].
    I.
    Adv. ( comp. exterius, see below), on the outside, without (syn.: extrinsecus, foris; opp. intra, intus, in).
    A.
    Lit.:

    vitiles (alvos apium) fimo bubulo oblinunt intus et extra,

    Varr. R. R. 3, 16, 16; cf.:

    cum extra et intus hostem haberent,

    Caes. B. C. 3, 69, 4; Cels. 6, 18, 7; 9:

    maceries levigatur extra intraque,

    Col. 8, 15, 2;

    for which without a copula: extra intra,

    Plin. 6, 32, 38, § 205; cf.:

    nil intra est oleam, nil extra est in nuce duri,

    Hor. Ep. 2, 1, 31:

    et in corpore et extra esse quaedam bona,

    Cic. Fin. 2, 21, 68; cf.:

    aut in animis aut in corporibus aut extra esse possunt,

    id. Part. Or. 11, 37:

    ea, quae extra sunt,

    id. Rep. 6, 26; cf. id. N. D. 2, 59, 147; and: illa, quae sunt extra, outward goods (ta exô), id. Fin. 5, 23 fin.:

    sint extra licet usus belli,

    remain aloof, Quint. 1, 10, 48 Spald.—With verbs of motion:

    ut nulla pars hujusce generis excederet extra,

    Cic. Univ. 5:

    ubi jam nihil tale extra fertur,

    Cels. 7, 27:

    cum extra fulgorem spargunt,

    Plin. 37, 8, 37, § 117:

    ad causam extra arcessitum,

    Quint. 5, 12, 4; cf.:

    extra petita,

    id. 5, 11, 44.— Comp. in nearly the sense of the positive:

    Exteriusque sitae (urbes) bimari spectantur ab Isthmo,

    situated without, Ov. M. 6, 420:

    vasa intrinsecus et exterius crasse picari (jubebat),

    on the outside, externally, Col. 12, 44, 5.—
    B.
    Transf., to indicate that which, being beyond or outside of a thing, forms an exception or addition to it, except, besides.
    1.
    So freq. in the expression extra quam, in conditional sentences usually extra quam si, like praeterquam, except that, unless that, except in case (orig. in the civil law lang.; elsewh. rare): VTEI. EA. BACANALIA. SEI. QVA. SVNT. EXTRAD. QVAM. SEI. QVID. IBEI. SACRI. EST, etc., S. C. de Bacch. fin.; cf.

    respecting this senatusconsultum in Livy: ut omnia Bacchanalia diruerent: extra quam si qua ibi vetusta ara aut signum consecratum esset,

    Liv. 39, 18, 7:

    si addat exceptionem hanc: extra quam si quis, etc.,

    Cic. Inv. 1, 33, 56; cf. id. Att. 6, 1, 15; Liv. 38, 38, 9; Dig. 43, 12, 1, § 16:

    extra quam qui, etc.,

    Liv. 26, 34, 6:

    postulat is, quicum agitur, a praetore exceptionem: extra quam in reum capitis praejudicium fiat,

    Cic. Inv. 2, 20, 59.—
    b.
    Beyond the technical lang.:

    negant, sapientem suscepturum ullam rei publicae partem, extra quam si eum tempus et necessitas coëgerit?

    unless. Cic. Rep. 1, 6: extra quam si nolint fame perire, id. Inv. 2, 57, 172.—
    * 2.
    Additional, for the more usual praeterea, besides, extra, additional:

    quaedam, inquit, pluris sunt quam venierunt, et ob hoc aliquid mihi extra pro illis, quamvis empta sint, debes,

    Sen. Ben. 6, 15, 2.
    II.
    Praep. with acc. (rarely following its case:

    urbem extra,

    Tac. A. 13, 47; in late Lat. sometimes also with abl., as extra fano, extra sanctuario, Hyg. de Lim.; cf. Salmas. ad Capitol. Ver. 9, p. 431), outside of, without, beyond.
    A.
    Lit.: aut intra muros aut extra, Enn. ap. Prisc. p. 725 P. (Ann. v. 391 ed. Vahl.);

    imitated by Horace: Iliacos intra muros peccatur et extra,

    Hor. Ep. 1, 2, 16: quid sic te extra aedes exanimata eliminas? Enn. ap. Non. 39, 4 (Trag. v. 290 ed. Vahl.):

    NEVE EXTRAD VRBEM SACRA QVISQVAM FECISE VELET, S. C. de Bacchan.: extra portam Collinam,

    Cic. Leg. 2, 23, 58:

    extra Peloponnesum,

    id. Rep. 2, 4:

    extra provinciam,

    Caes. B. G. 1, 10 fin.:

    extra ostium limenque carceris,

    Cic. Tusc. 5, 5, 13; so,

    extra limen Apuliae,

    Hor. C. 3, 4, 10 et saep.—With abstract substantives:

    esse extra noxiam,

    Ter. Heaut. 2, 3, 57:

    extra noxiam,

    id. Hec. 2, 3, 3:

    extra noxam, extra famam noxae,

    Liv. 34, 61, 9; cf.:

    ut extra ruinam sint eam, quae impendet,

    beyond, apart from, Cic. Att. 11, 24, 2:

    extra causam esse,

    id. Caecin. 32, 94; so,

    extra hanc contentionem certamenque nostrum,

    id. Div. in Caecil. 12, 37:

    extra ordinem,

    id. Prov. Cons. 8, 19; id. Clu. 31, 85; id. Fam. 6, 5, 6:

    extra quotidianam consuetudinem,

    Caes. B. C. 3, 85, 3:

    extra numerum,

    Plaut. Men. 1, 3, 1; Cic. Par. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 18, 59:

    extra modum,

    Cic. de Or. 3, 11, 41:

    extra jocum,

    joking apart, seriously, id. Fam. 7, 16, 2 et saep.: ne quo ad cenam exiret extra consilium meum, without my advice, Titin. ap. Non. 95, 2; cf.:

    ipsi medium ingenium, magis extra vitia quam cum virtutibus,

    Tac. H. 1, 49:

    extra honorem,

    Suet. Claud. 14; Plin. 2, 59, 60, § 150. —With verbs of motion:

    imperatores in medium exeunt extra turbam ordinum,

    beyond, Plaut. Am. 1, 1, 68:

    extra portam deducere,

    id. Capt. 3, 5, 78; cf.:

    extra portam perire,

    id. Mil. 2, 4, 7:

    fines terminique, extra quos egredi non possim,

    Cic. Quint. 10, 35; cf.:

    extra cancellos egredi,

    id. ib. §

    36: extra modum sumptu et magnificentia prodire,

    id. Off. 1, 39, 140:

    ut extra tabulam non emineat,

    Cels. 6, 7, 9 et saep.—
    B.
    Transf. (acc. to I. B.), in indicating an exception or addition (= praeter).
    1.
    Excepting, except: optumam progeniem Priamo peperisti extra me (= me exceptā), Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 83 ed. Vahl.):

    extra unum te,

    Plaut. Am. 2, 2, 203; cf.:

    extra unum Palaestrionem,

    id. Mil. 2, 2, 6:

    extra unam aniculam,

    Ter. Ph. 1, 2, 48:

    extra ducem paucosque praeterea reliqui primum in ipso bello rapaces, deinde, etc.,

    Cic. Fam. 7, 3, 2:

    vacationem militiae esse extra tumultum Gallicum,

    id. Phil. 5, 19, 53:

    ad haec, quae interrogatus es, responde: extra ea cave vocem mittas,

    Liv. 8, 32, 8.—
    * 2.
    Besides, in addition to:

    quod Cato si voluit, extra familiam debuit dicere vilicum et vilicam,

    Varr. R. R. 1, 18, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > extra

  • 3 extrā

        extrā adv. and praep.    [exter].    I. Adv. (for comp. see exterius), on the outside, without: extra et intus hostem habere, Cs.: et in corpore et extra: illa, quae sunt extra, outward goods.—In the phrase, extra quam: extra quam fiat, etc., except in the case that, etc., C. (lex): extra quam qui eorum, etc., except those of them who, etc., L.: extra quam si nolint fame perire, unless. —    II. Praep., with acc, outside of, without, beyond: Iliacos intra muros peccatur et extra, H.: extra portam Collinam.— Apart from, aside from, out of the way of, beyond: esse extra noxiam, T.: extra famam noxae, L.: extra ruinam esse: extra cotidianam consuetudinem, contrary to, Cs.: extra iocum, jesting apart: extra gloriam, without, Ta. — Except, excepting, besides: optumam progeniem Priamo peperisti extra me (i. e. me exceptā), Enn. ap. C.: extra unam aniculam, T.: extra ea cave vocem mittas, L.
    * * *
    I II
    outside of, beyond, without, beside; except

    Latin-English dictionary > extrā

  • 4 extramuros

    adv.
    1 outside the city or town.
    2 without the walls, outside the city.
    m.pl.
    outskirts, surroundings, precincts, vicinity.
    * * *
    1 outside the city
    * * *
    * * *
    extra muros adverbio outside the town (o village etc)
    * * *
    extra muros adverbio outside the town (o village etc)
    * * *
    outside the town ( o village etc), on the outskirts of the town ( o village etc)
    outskirts (pl)
    se prolonga hasta los extramuros de la ciudad it runs out to the outskirts of the town
    el casco viejo y los extramuros the old part of town and the areas around it
    * * *
    outside the city o town
    * * *
    adv outside the city, out of town

    Spanish-English dictionary > extramuros

  • 5 sortie

    sortie [sɔʀti]
    1. feminine noun
       a. ( = action, moment) [de personne] exit ; [de véhicule, bateau] departure ; (Military) ( = mission) sortie ; (Theatre) exit
    à sa sortie, tous se sont tus when he went out everybody fell silent
    à la sortie des bureaux/théâtres when the offices/theatres come out
    à sa sortie de prison when he comes (or came) out of prison
       b. ( = fin) end
       c. ( = promenade) outing ; (le soir: au théâtre, au cinéma etc) evening out
    il est de sortie [soldat, domestique] it's his day off
    sortie éducative or scolaire (School) field trip
       d. ( = lieu) exit
    « sortie de camions » "vehicle exit"
    par ici la sortie ! this way out!
       e. ( = remarque drôle) sally ; ( = remarque incongrue) peculiar remark
       f. ( = mise en vente) [de voiture, modèle] launching ; [de livre] publication ; [de disque, film] release
       g. [de marchandises, devises] export
       h. ( = somme dépensée) item of expenditure
    * * *
    sɔʀti
    1) ( lieu) exit

    prenez la première sortie — ( sur une route) take the first exit

    ‘sortie’ — ( sur un panneau) ‘exit’, ‘way out’ GB

    à la sortie de la ville — ( extra-muros) on the outskirts of the town; ( intra-muros) on the edge of the town

    2) ( moment)

    à ma sortie du tribunal/de l'armée — when I left the court/the army

    l'heure de la sortieÉcole home time; ( du travail) knocking-off (colloq) time

    3) ( départ)

    faire une sortie fracassante[personne] to make a dramatic exit

    4) ( activité) gén outing

    ce soir, c'est mon soir de sortie — tonight is my night out

    5) ( commercialisation) ( de nouveau modèle) launching [U]; (de film, disque) release; ( de livre) publication; ( de collection) showing; ( de nouveau journal) publication
    6) (colloq) ( déclaration) remark
    7) Électrotechnique, Informatique output

    sortie laser — ( processus) hardcopy laser output; ( feuille imprimée) laser hardcopy

    Phrasal Verbs:
    * * *
    sɔʀti nf
    1) (= issue) way out, exit

    "sortie de camions" — "vehicle exit"

    à sa sortie, elle... — as she left, she...

    à sa sortie, il... — as she left, he...

    à la sortie de l'école/l'usine (moment) — after school/work, when school/the factory comes out

    Attends-moi à la sortie de l'école. — Meet me after school., (lieu) at the school/factory gates

    3) [gaz, eau] outlet
    4) (= promenade) outing, (le soir) night out
    5) MILITAIRE sortie
    6) fig (verbale: colère, indignation) outburst, (= trait d'esprit) sally, (parole incongrue) odd remark
    7) COMMERCE, [modèle] launch, [film] release

    À la sortie du nouveau modèle, les commandes ont afflué. — When the new model came out, orders poured in for it.

    8) [capitaux] outflow
    9) COMMERCE (= somme) item of expenditure

    des sorties — items of expenditure, outgoings

    10) INFORMATIQUE, [données] output
    11) [imprimante] hard copy, printout
    * * *
    sortie nf
    1 ( lieu) exit; la sortie est à gauche the exit is to the left; je t'attendrai à la sortie I'll wait for you outside (the building); prenez la première sortie ( sur une route) take the first exit; ‘sortie’ ( sur un panneau) ‘exit’, ‘way out’ GB; trouver la sortie ( de l'intérieur) to find one's way out; la sortie est indiquée par une flèche the exit ou way out GB is shown by an arrow; raccompagner qn jusqu'à la sortie to see sb out; à la sortie de la ville ( extra-muros) on the outskirts of the town; ( intra-muros) on the edge of the town; à la sortie ouest de la ville on the western edge of the town; les sorties de Paris sont encombrées the roads out of Paris are busy; surveiller la sortie des écoles to patrol the school gates; à la sortie du canal de Suez at the mouth of the Suez canal;
    2 ( moment) à ma sortie du tribunal/de l'armée/de la réunion when I left the court/the army/the meeting; sa femme l'attendait à sa sortie de prison his wife was waiting for him when he came out of prison; depuis ma sortie de prison since I came out of prison; à leur sortie d'hôpital when they came out of hospital; prendre ses enfants à la sortie de l'école to pick the children up after school; se retrouver à la sortie de l'école/du théâtre to meet after school/the play; mendier à la sortie des cinémas/églises to beg outside cinemas/churches; être arrêté à sa sortie du territoire to be arrested as one is leaving the country; six mois après leur sortie de l'université six months after they left college; à la sortie de l'hiver at the end of winter; sortie des usines/bureaux/magasins knocking-off time; à la sortie des usines/bureaux/magasins when the factories/offices/shops GB ou stores US turn out GB ou lock up US; l'heure de la sortie Scol home time; Entr knocking-off time;
    3 ( départ) faire une sortie fracassante/remarquée [personne] to make a sensational/conspicuous exit; je suis las de tes entrées et sorties continuelles I'm tired of your constant comings and goings; sortie d'un navire departure of a boat; la sortie de la récession/crise the end of the recession/crisis; la sortie de la livre hors du SME the withdrawal of the pound from the ERM; la sortie des Républiques hors de l'union the republics' withdrawal from the union; le droit à la libre sortie du territoire the right to travel freely abroad; être interdit de sortie (du territoire) to be forbidden to leave the country; jusqu'à la sortie du ventre maternel until the moment of birth;
    4 ( activité) gén outing; économiser sur les sorties to cut down on outings; faire une sortie to go on an outing; être de sortie [élèves] to be on an outing; faire une sortie avec l'école to go on a school outing; sortie à la campagne outing to the country; ce soir, c'est mon soir de sortie tonight is my evening out; le samedi est mon jour de sortie Saturday is my day out; c'est la sortie du samedi soir it's Saturday night out; priver qn de sortie to forbid sb to go out; première sortie d'un convalescent a convalescent's first time out; le patron est de sortie the boss is out; première sortie en coupe du monde Sport first game in the world cup;
    5 ( commercialisation) ( de nouveau modèle) launching ¢; (de film, disque) release; ( de livre) publication; ( de collection) presentation; ( de nouveau journal) publication; le film/livre a été interdit dès sa sortie the film/book was banned as soon as it came out; lors de la sortie parisienne du film when the film was released in Paris; la sortie du journal est à six heures the newspaper comes out at six o'clock; le numéro a été entièrement vendu dès sa sortie the issue sold out as soon as it went on sale;
    6 ( déclaration) remark; faire une sortie désagréable to make a nasty remark;
    7 Électron, Électrotech, Ordinat output; données de sortie output data; puissance de sortie output power; signal de sortie output signal; sortie sur imprimante ( processus) printing; faire une sortie sur imprimante to print; sortie laser ( processus) hardcopy laser output; ( feuille imprimée) laser hardcopy;
    8 Pol ( retraite) retirement; sortie de la vie politique retirement from political life;
    9 Théât ( d'acteur) sortie (de scène) exit; il a été applaudi à sa sortie (de scène) he was applauded as he left the stage; rater sa sortie to fluff one's exit; ⇒ faux;
    10 Mil sortie; sortie de nuit night sortie; faire/tenter une sortie to make/to attempt a sortie;
    11 Compta ( dépense) expenditure;
    12 Fin ( de capitaux) outflow; sortie de fonds cash outflow;
    13 Écon ( de marchandises) export;
    14 Tech ( orifice) outlet; sortie des gaz d'échappement ( processus) discharge of exhaust gases; sortie des eaux usées ( emplacement) sewage outfall; ( processus) discharge of sewage.
    sortie des artistes Théât stage-door; sortie d'autoroute exit; sortie de bain Mode bathrobe; être en sortie de bain to be wearing a bathrobe; sortie de but ( au football) goal-kick; sortie en corner corner; ‘sortie d'école’ ( sur un panneau) ‘school’; sortie éducative field trip; sortie dans l'espace spacewalk; faire une sortie dans l'espace to walk in space; sortie de mêlée ( au rugby) heel-out; sortie scolaire ( d'un jour) school outing; ( de plus d'un jour) school trip; sortie en touche ( au football) throw-in; sortie (en touche) pour Pau Pau throw-in; ‘sortie de véhicules’ ( sur un panneau) ‘vehicle exit’.
    je t'attends or tu vas voir à la sortie! I'll get you outside!
    [sɔrti] nom féminin
    1. [action] exit
    sa sortie fut très remarquée her exit ou departure did not go unnoticed
    faire sa sortie THÉÂTRE to leave the stage, to exit
    2. [moment]
    à ma sortie de prison/d'hôpital when I come (ou came) out of prison/hospital, on my release from prison/discharge from hospital
    à la sortie des bureaux/usines, la circulation est infernale when the offices/factories come out, the traffic is hell
    retrouvons-nous à la sortie du travail/spectacle let's meet after work/the show
    3. [fin] end
    à ma sortie de l'école [à la fin de mes études] when I left school
    4. [excursion, promenade] outing
    [soirée en ville] evening ou night out
    on a organisé une petite sortie en famille/à vélo we've organized a little family outing/cycle ride
    5. AÉRONAUTIQUE & MILITAIRE sortie
    6. [porte, issue - d'une école, d'une usine] gates ; [ - d'une salle de spectacles] exit, way out
    par ici la sortie! this way out, please!
    ‘attention, sortie de garage/véhicules’ ‘caution, garage entrance/vehicle exit’
    7. [sur route] exit
    8. BANQUE & ÉCONOMIE [de produits, de devises] export
    [de capital] outflow
    [sujet de dépense] item of expenditure
    [dépense] outgoing
    9. [d'un disque, d'un film] release
    [d'un roman] publication
    [d'un modèle] launch
    10. INFORMATIQUE [de données] output, readout
    [option sur programme] exit
    11. SPORT [aux jeux de ballon]
    faire une sortie [gardien de but] to come out of goal, to leave the goalmouth
    [en gymnastique] exit
    12. [d'un cheval] outing
    13. (familier) [remarque] quip, sally
    [emportement] outburst
    14. [d'eau, de gaz] outflow, outlet
    15. IMPRIMERIE [des presses] delivery
    ————————
    de sortie locution adjectivale
    c'est son jour de sortie [d'un domestique] it's his/her day off

    Dictionnaire Français-Anglais > sortie

  • 6 публично

    2) Military: in the public
    3) Religion: Publice ("publicly", сокр. Pub.)
    4) Diplomatic term: extra muros
    5) Makarov: openly

    Универсальный русско-английский словарь > публично

  • 7 публично

    in public; (открыто) openly, publicly; extra muros лат.

    Russian-english dctionary of diplomacy > публично

  • 8 sin

    prep.
    without.
    buscan gente sin experiencia previa they are looking for people with no o without previous experience
    sin alcohol alcohol-free
    ha escrito cinco libros sin (contar) las novelas he has written five books, not counting his novels
    está sin hacer it hasn't been done yet
    estamos sin vino we're out of wine
    muchos se quedaron sin casa a lot of people were left homeless, a lot of people lost their homes
    lleva tres noches sin dormir she hasn't slept for three nights
    sin que without
    sin que nadie se enterara without anyone noticing
    sin más (ni más) just like that
    m.
    INS, Immigration and Naturalization Service.
    * * *
    1 (carencia) without
    2 (además de) not counting
    \
    estar sin algo to be out of something
    estar sin + inf not to have been + past participle
    quedarse sin algo to run out of something
    seguir sin to still not
    sin casar unmarried
    sin lo cual otherwise
    sin más ni más without further ado
    sin que + subjuntivo without + - ing
    sin querer accidentally, by mistake
    sin vergüenza shameless
    * * *
    prep.
    * * *
    1. PREP
    1) [seguido de sustantivo, pronombre] without

    ¿puedes abrirla sin llave? — can you open it without a key?

    llevamos diez meses sin noticias — it's been ten months since we've had any news, we've been ten months without news

    parejas jóvenes, sin hijos — young couples with no children

    cerveza sin alcohol — alcohol-free beer, non-alcoholic beer

    estar sin algo, estuvimos varias horas sin luz — we had no electricity for several hours

    quedarse sin algo — (=terminarse) to run out of sth; (=perder) to lose sth

    sin papeles SMF illegal immigrant

    2) (=no incluyendo) not including, excluding

    ese es el precio de la bañera sin los grifos — that is the price of the bath, excluding o not including the taps

    cuesta 550 euros, sin IVA — it costs 550 euros, exclusive of VAT o not including VAT

    3) + infin
    a) [indicando acción]

    nos despedimos, no sin antes recordarles que... — (TV) before saying goodnight we'd like to remind you that...

    no me gusta estar sin hacer nada — I don't like having nothing to do, I don't like doing nothing

    b) [indicando continuidad]

    llevan mucho tiempo sin hablarse — they haven't spoken to each other for a long time

    seguir sin, las camas seguían sin hacer — the beds still hadn't been made

    c) [tras sustantivo pasivo]
    4)

    sin que+ subjun without

    sin que él lo sepa — without him knowing, without his knowing

    2.
    SF (=cerveza sin alcohol) alcohol-free beer
    * * *

    cerveza sin alcohol — non-alcoholic beer, alcohol-free beer

    una pareja sin hijos — a couple with no children, a childless couple

    2)
    a)

    sin + inf — ( con significado activo) without -ing

    b)

    sin + inf — ( con significado pasivo)

    3)

    sin que + subj: no voy a ir sin que me inviten I'm not going if I haven't been invited; quítaselo sin que se dé cuenta — get it off him without his o without him noticing

    * * *
    Ex. Without AACR is doubtful whether computerised cataloguing would have been implemented so relatively painlessly and successfully = Sin las RCAA es dudoso que la catalogación automatizada se hubiera implementado tan fácilmente y con tanto éxito, relativamente hablando.
    ----
    * abogado sin escrúpulos = shyster.
    * acercarse sin ser visto = sidle up to.
    * afable pero sin sinceridad = suave.
    * agua sin gas = still water.
    * andar sin prisa = mosey.
    * arreglárselas sin = live without, get along without.
    * aunque sin ningún resultado = but (all) to no avail.
    * barato pero sin avergonzarse de ello = cheap and cheerful.
    * biblioteca sin muros = library without walls.
    * biblioteca sin paredes = library without walls.
    * bordado sin consido = needlepoint lace.
    * callejón sin salida = blind alley, catch 22, cul-de-sac, dead end, impasse.
    * camino sin rumbo = the road to nowhere.
    * casi sin previo aviso = without much notice.
    * coche sin caballos = horseless carriage automobile, horseless carriage.
    * colocado sin escalón entre pieza y pieza = edge-flush.
    * continuar sin detenerse = go straight ahead.
    * conversación sin trascendencia = small-talk.
    * decir rápidamente sin parar = rattle off.
    * dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless.
    * dejar sin cambiar = leave + unchanged.
    * dejar sin hacer = leave + undone.
    * dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.
    * dejar sin tocar = leave + Nombre + alone.
    * dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * demanda sin variaciones = inelastic demand.
    * demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.
    * demostrar sin ninguna duda = demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond all doubt.
    * demostrar sin ningún género de duda = demonstrate + beyond (all) doubt, demonstrate + emphatically, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.
    * desarrollarse sin problemas = go + smoothly.
    * estar sin vivir = be worried sick.
    * evaluación sin intervención del examinador = unobtrusive testing.
    * hablando sin rodeos = crudely put.
    * hablar sin parar = burble on.
    * hablar sin ser entendido = speak in + tongues.
    * hacerlo sin la ayuda de nadie = do + it + on + Posesivo + own.
    * homicidio sin premeditación = manslaughter.
    * ir a un Sitio sin prisa = mosey.
    * lanzarse sin ton ni son = dive + head-first.
    * más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.
    * medicamento sin receta médica = over the counter medicine.
    * método de la media sin ponderar = unweighted means method.
    * nación sin estado = stateless nation.
    * noche sin poder dormir = sleepless night.
    * no hay dos sin tres = things + come in threes.
    * no miel sin hiel = no pain, no gain.
    * no sin fundamento = not without basis.
    * oficina sin papel = paperless office.
    * papel sin acidez = acid-free paper.
    * pasar desadvertido, pasar sin ser visto = sneak under + the radar.
    * pasar sin = live without, live without.
    * pasar sin ser visto = go + unnoticed.
    * película sin fin = filmloop [film loop/film-loop].
    * permanecer sin cambios = remain + unchanged.
    * permanecer sin especificar = remain + undefined.
    * pero sin conseguirlo = but no dice.
    * pero sin suerte = but no dice.
    * persona sin problemas de vista = sighted person.
    * personas sin hogar = homelessness.
    * personas sin techo = homelessness.
    * político sin escrúpulos = shyster.
    * pozo sin fondo = bottomless pit.
    * pregunta sin respuesta = unanswerable question.
    * publicación sin papel = paperless publishing.
    * quedarse sin aliento = run out of + breath.
    * quedarse sin habla = stun into + speechlessness.
    * quedarse sin negocio = go out of + business.
    * quedarse sin palabras = stun into + speechlessness.
    * rechazar sin más = dismiss + out of hand.
    * referencia anafórica sin referente = dangling anaphoric reference.
    * rima sin sentido = nonsense, nonsense verse.
    * salir sin ser visto = slip out.
    * sin abrir = unopened.
    * sin abrirse = unfolded.
    * sin abrochar = undone.
    * sin acabar = unfinished.
    * sin acentuar = unaccented.
    * sin acontecimientos que destacar = uneventful.
    * sin adornos = unadorned, unvarnished.
    * sin afectar = unaffected.
    * sin afeitar = unshaven.
    * sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].
    * sin afiliación a un partido político = non-partisan [nonpartisan].
    * sin afiliación religiosa = non-sectarian [nonsectarian].
    * sin agua = waterless.
    * sin aguja = needleless.
    * sin ajustar = unadjusted, loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin alcohol = alcoholfree.
    * sin aliento = breathlessly, breathless.
    * sin alinear = unjustified.
    * sin alterar = unaltered, unmodified.
    * sin ambigüedad = unambiguous.
    * sin amor = loveless.
    * sin analizar = unexamined, unanalysed.
    * sin ánimo = despondently.
    * sin ánimo de lucro = non-profit [nonprofit], non-profit making, not-for-profit, generously.
    * sin apenas ser oído = as quiet as a mouse.
    * sin apoyo = unsupported.
    * sin apretar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin árboles = treeless.
    * sin arreglo = beyond repair.
    * sin arrepentimiento = no-looking-back.
    * sin asignar = unallocated.
    * sin asignar todavía = unassigned.
    * sin asimilar = undigested.
    * sin atajar = unconfronted.
    * sin atractivo = unattractive.
    * sin atrasos = paid-up, in good standing.
    * sin autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], unlicensed.
    * sin avergonzarse = unashamed.
    * sin avisar = unannounced, out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * sin aviso previo = without warning.
    * sin ayuda = unaided, unassisted.
    * sin ayuda de nadie = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * sin barba = beardless.
    * sin barnizar = unvarnished.
    * sin base = unsupported, ill-founded.
    * sin blanca = broke, skint.
    * sin blanquear = unbleached.
    * sin blindar = unshielded.
    * sin bombo(s) ni platillo(s) = without much ado.
    * sin brillo = dull, tarnished.
    * sin cabeza = headless, decapitated.
    * sin cables = wireless.
    * sin cafeina = decaffeinated.
    * sin calorías = calorieless.
    * sin cambio = inviolate.
    * sin cambios = monotone, stable, undisturbed, unchanged, unmodified, unaltered, unedited.
    * sin cancelar = uncancelled.
    * sin canjear = unredeemed.
    * sin cansancio = indefatigably.
    * sin capacidad de discernimiento = undiscriminating.
    * sin cara = faceless.
    * sin carácter = boneless, spineless.
    * sin carne = meatless.
    * sin castigo = impunitive, unpunished.
    * sin catalogar = uncatalogued [uncataloged, -USA].
    * sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin causa justificada = without justified reason.
    * sin causar daño = harmlessly.
    * sin ceremonias = unceremonious, unceremoniously.
    * sin cerrar con llave = unlocked.
    * sin certeza de cobrar = on spec.
    * sin cesar = steadily.
    * sin clases sociales = classless.
    * sin clavos = studless.
    * sin clemencia = mercilessly.
    * sin cobrar = free of charge, unredeemed, uncollected.
    * sin cohesión = scrappily, scrappy [scrappier -comp., scrappiest -sup.], bitty [bittier -comp., bittiest -sup.].
    * sin cohibiciones = unselfconsciously.
    * sin cola = ecaudate.
    * sin columnas = single-column.
    * sin comentar = unannotated.
    * sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.
    * sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.
    * sin compasión = mercilessly.
    * sin complicaciones = smoothly, boilerplate [boiler plate], uncomplicated, straightforward, uncomplicatedly, hassle-free.
    * sin comprimir = uncompressed.
    * sin comprobar = untested.
    * sin compromiso = without obligation, fancy-free.
    * sin compromisos = with no strings attached.
    * sin concluir = unfinished.
    * sin concretar = to be decided.
    * sin condiciones = unconditionally.
    * sin condiciones especiales = with no strings attached.
    * sin confirmar = unconfirmed, unsubstantiated, unvalidated, to be confirmed.
    * sin conocer = ignorant of.
    * sin conocimiento = unconscious.
    * sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.
    * sin conservar información sobre las consultas realizadas anteriormente = stateless.
    * sin conservar información sobre las consultas realizadas anterior = stateless.
    * sin constancia de ello = unrecorded.
    * sin consumir = nonconsumptive.
    * sin contacto = non-contact.
    * sin contaminar = untainted, uncontaminated.
    * sin contar = not including, excluding.
    * sin contar con = in the absence of.
    * sin contenido = contentless, trivial.
    * sin contratiempos = smoothly.
    * sin control = uncontrolled.
    * sin controlar = unsupervised.
    * sin convicción = doubtfully, lamely.
    * sin coordinación = uncoordinated [unco-ordinated].
    * sin corregir = unamended, uncorrected, unrevised.
    * sin correlacionar = uncorrelated.
    * sin corroborar = unsubstantiated.
    * sin cortapisas = untrammelled.
    * sin cortar = uncut.
    * sin coscarse = without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin costas = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin coste alguno = at no personal cost, at no cost, without cost, costless, without charge, free of charge, free of cost, cost free, for free, at no charge.
    * sin costo adicional alguno = at no extra charge, at no extra cost, at no extra charge.
    * sin costuras = seamless.
    * sin crecimiento = non-growth.
    * sin créditos = non-credit.
    * sin criterio alguno = indiscriminate, indiscriminately.
    * sin cuajar = runny [runnier -comp., runniest -sup.].
    * sin cuantificar = unmeasured.
    * sin cubrir = unfilled.
    * sin cuestionarlo = uncritically.
    * sin cultura = uncultured.
    * sin daños = undamaged.
    * sin dar basto = left, right and centre.
    * sin darle importancia = airily.
    * sin darme cuenta = before I know what's happened.
    * sin darnos cuenta = out of sight.
    * sin darse cuenta = inadvertently, unwittingly, unknowingly, without realising, without noticing, unconsciously.
    * sin debatir = undiscussed.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin decir ni mú = as quiet as a mouse.
    * sin decir ni pío = as quiet as a mouse.
    * sin decir una palabra = without saying a word.
    * sin defecto = untainted, unblemished.
    * sin dejar huella = into thin air.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin dejar rastro = into thin air.
    * sin dejarse amedrentar por = undaunted by.
    * sin dejarse amilanar por = undaunted by.
    * sin dejarse desanimar = undaunted.
    * sin dejarse intimidar por = undaunted by.
    * sin delimitar = unmapped.
    * sin demora = on the spot, straight away, without delay, at short notice, promptly, right away, at once.
    * sin demorarse un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin demoras = in a timely fashion, in a timely manner.
    * sin desarrollar = undeveloped.
    * sin descansar = without (a) rest.
    * sin descanso = relentlessly, restlessly, breathlessly, unabated, without a break, without (a) rest, day in and day out, without respite.
    * sin descanso, sin un descanso, sin parar, sin descansar, sin interrupción = without a break.
    * sin descubrir = undiscovered.
    * sin descuento = undiscounted.
    * sin desdoblarse = unfolded.
    * sin desearlo = unwantedly.
    * sin desgastar = unworn.
    * sin desperdiciar un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin determinación de culpabilidad = no-fault.
    * sin determinar = undefined.
    * sin detonar = unexploded.
    * sin deudas = debt free.
    * sin dientes = toothless.
    * sin diferencias = undifferentiated.
    * sin dificultad = without difficulty.
    * sin dificultad alguna = without a hitch.
    * sin diluir = undiluted.
    * sin dinero = impecunious.
    * sin dinero en metálico = cashless.
    * sin discapacidad = able-bodied.
    * sin discapacidades = able-bodied.
    * sin disciplina = undisciplined, ill-disciplined.
    * sin discriminar = indiscriminate, on equal terms.
    * sin discutir = no arguments!, undiscussed.
    * sin disminuir = non-decreasing, unabated.
    * sin disolver = undiluted.
    * sin disponer de = in the absence of.
    * sin división espacial = spatially unstructured.
    * sin doblarse = unfolded.
    * sin documentar = undocumented.
    * sin dolor = painless.
    * sin domicilio fijo = of no fixed abode.
    * sin drenar = undrained.
    * sin duda = doubtless, no doubt, of course, surely, to be sure, undoubtedly, indubitably, without a doubt, without doubt, no mistake, hands down.
    * sin duda alguna = without any doubt.
    * sin dudar = without a doubt.
    * sin dudarlo = without hesitation.
    * sin editar = unedited.
    * sin el menor asomo de duda = without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.
    * sin embargo = however, nevertheless, still, yet, that being said, all this said.
    * sin emitir humo = smokeless.
    * sin empleo = jobless.
    * sin encuadernar = unbound.
    * sin energía = lethargic.
    * sin engorros = hassle-free.
    * sin entallar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin enterrar = unburied.
    * sin entusiasmo = half-hearted [halfhearted].
    * sin envolver = unwrapped.
    * sin errores = error-free.
    * sin escatimar = without stint, unstintingly.
    * sin escenificar = unproduced.
    * sin escrúpulos = unscrupulous, unconscionable, without scruples, unprincipled.
    * sin escurrir = undrained.
    * sin esfuerzo = effortless, effortlessly.
    * sin esfuerzo alguno = effortlessly.
    * sin especializar = non-specialised.
    * sin especificar = unspecified.
    * sin esperanza = hopeless, dispiritedly, hopelessly.
    * sin esperarlo = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * sin espinas = boneless.
    * sin estar obstaculizado por = untrammelled by.
    * sin estilo = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].
    * sin estructura = unstructured.
    * sin estudios = ill-educated.
    * sin evaluar = unevaluated.
    * sin examinar = unexamined.
    * sin exceder el presupuesto = budgetable.
    * sin excepción = without exception, without fail.
    * sin excesivo rigor = loosely.
    * sin excusa justificada = unexcused.
    * sin existencias = out-of-stock.
    * sin éxito = unsuccessful.
    * sin experiencia = inexperience, callow [callower -comp., callowest -sup.].
    * sin explicar = unexplained.
    * sin explorar = unexplored.
    * sin explotar = untapped, unexploded.
    * sin extras = no-frills.
    * sin fallar = without fail.
    * sin fallos = flawlessly.
    * sin falta = without fail.
    * sin fecha = undated.
    * sin fechar = undated.
    * sin fianza = without bail.
    * sin fin = never-finishing, never-ending, bottomless, interminably, unending.
    * sin finalidad = purposeless.
    * sin financiación = unfunded.
    * sin fines lucrativos = non-profit [nonprofit], non-profit making.
    * sin firma = unsigned.
    * sin firmar = unsigned.
    * sin fondo = bottomless.
    * sin forma = bodilessly, formless.
    * sin formación = ill-educated.
    * sin formación previa = untrained.
    * sin forrar = uncovered.
    * sin fronteras = borderless.
    * sin fundamento = unwarranted, unsupported, ungrounded, without foundation, without basis.
    * sin fundamento alguno = without any basis.
    * sin ganas = half-heartedly.
    * sin gastos = no cost(s).
    * sin grabar = unengraved.
    * sin gracia = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].
    * sin grasa = nonfat.
    * sin grasas = nonfat, fat free.
    * sin guardar una correlación = uncorrelated.
    * sin haber contacto = non-contact.
    * sin haber pasado por la calandria = uncalendered.
    * sin habla = speechless.
    * sin hacer = undone.
    * sin hacer caso = regardless.
    * sin hacer distinciones = one size fits all.
    * sin hacer ruido = as quiet as a mouse, furtively, softly.
    * sin herrar = unshod.
    * sin hilación = rambling.
    * sin hogar = homeless.
    * sin hueso = boneless.
    * sin humo = smokeless.
    * sin humor = humourless [humorless, -USA].
    * sin humos = smoke-free.
    * sin idea = clueless.
    * sin ideas preconcebidas = open mind.
    * sin identificar = unidentified, unmapped, unnamed.
    * sin igual = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.
    * sin impedimentos = unimpeded.
    * sin importancia = negligible, unimportant, trifling, immaterial, of no consequence.
    * sin importar = regardless of, independently of, disregarding.
    * sin importar + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * sin importar el tiempo = all-weather.
    * sin importar las consecuencias = regardless of the consequences.
    * sin importar qué = no matter what/which.
    * sin impuestos = duty-free, tax-free.
    * sin impurezas = purified.
    * sin incluir = unlisted, exclusive of, not including, excluding.
    * sin incluir las comidas = self-catering.
    * sin índice = indexless.
    * sin + Infinitivo = without + Gerundio.
    * sin información sobre el estado anterior = stateless.
    * sin inhibiciones = uninhibited.
    * sin inmutarse = undeterred, impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin intención = involuntarily.
    * sin interés = unexciting, uninteresting, unmoving, vapid.
    * sin interrupción = continuously, without a break, without (a) rest, in an unbroken line.
    * sin interrupciones = in a single phase.
    * sin intervención de un intermediario = disintermediated.
    * sin intervención directa = nonobtrusive.
    * sin investigar = unresearched.
    * sin justificación = unreasonably, unjustified.
    * sin justificación alguna = wantonly.
    * sin justificar = unjustified.
    * sin la amenaza de = unthreatened (by).
    * sin la ayuda de nadie = single-handed, single-handedly.
    * sin la debida autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], warrantless.
    * sin la debida consideración = without due consideration.
    * sin la más mínima duda = without the shadow of a doubt, without a shadow of a doubt.
    * sin la más mínima duda = beyond a shadow of a doubt.
    * sin la menor duda = no mistake, no doubt.
    * sin la menor idea = clueless.
    * sin la menor sombra de duda = without a shadow of a doubt.
    * sin la suficiente financiación = underfinanced [under-financed].
    * sin lavar = unwashed.
    * sin leer = unread.
    * sin levadura = unleavened.
    * sin licencia = unlicensed.
    * sin líder = leaderless.
    * sin limitaciones = without stint, without limit.
    * sin límite = without limit, without stint, interminably.
    * sin límite(s) = unbounded, unfettered, unstinting, unstintingly, the sky is the limit.
    * sin litoral = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin llamar la atención = inconspicuously.
    * sin lógica ni explicación = without rhyme or reason.
    * sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.
    * sin lujos = no-frills.
    * sin luna = moonless.
    * sin luz de luna = moonless.
    * sin madera = woodfree.
    * sin madurar = unripened.
    * sin maldad = guileless.
    * sin malicia = guileless.
    * sin mancha = unblemished, untainted, stainless.
    * sin mangas = sleeveless.
    * sin mantenimiento = maintenance-free.
    * sin marcar = unpriced.
    * sin marca registrada = non-proprietary.
    * sin más = out of hand, unceremoniously, unceremonious.
    * sin más dilación = without (any) further ado, without (any) more ado, without warning.
    * sin más ni más = unceremoniously, unceremonious, for the love of it, without much ado.
    * sin más preámbulos = without (any) further ado, without (any) more ado.
    * sin medir = unmeasured.
    * sin mencionar = not to mention, not to say, not to speak of.
    * sin meternos en el hecho de que = to say nothing of.
    * sin mezcla = unmixed.
    * sin mezclar = unmixed.
    * sin miedo = with confidence.
    * sin miramientos = unceremoniously.
    * sin misericordia = ruthlessly.
    * sin modificar = unmodified, unaltered, unedited.
    * sin molestias = hassle-free.
    * sin motivo alguno = wantonly.
    * sin motivo aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin motivo justificado = without justified reason.
    * sin moverse del sitio = in place.
    * sin movimiento = unmoving, motionless.
    * sin mucha antelación = at short notice.
    * sin mucha anticipación = at short notice.
    * sin mucha dificultad = painlessly.
    * sin muchas contemplaciones = unceremoniously.
    * sin muchos inconvenientes = without much grudging.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin necesidad de ello = gratuitous, gratuitously.
    * sin necesidad de pensar = thought-free.
    * sin ninguna duda = without question, without any doubt, beyond doubt, beyond any doubt, no mistake, no doubt.
    * sin ningún cosste = without cost.
    * sin ningún coste = without charge, free of charge, at no cost, free of cost, cost free, for free, costless, at no charge.
    * sin ningún esfuerzo = effortlessly.
    * sin ningún esfuerzo mental = thought-free.
    * sin ningún género de duda = without any doubt whatsoever, without any doubt whatsoever.
    * sin ningún género de dudas = indisputably.
    * sin ningún motivo = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin ningún nivel de especialización = unskilled.
    * sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.
    * sin ningún remedio posible = beyond redemption.
    * sin ningún reparo = unabashed.
    * sin ningún resultado = to no avail, without any avail, of no avail.
    * sin ningún tipo de restricciones = no holds barred.
    * sin nombrar = unnamed.
    * sin norte = aimless, off course, rudderless.
    * sin notar la diferencia = seamlessly, seamless.
    * sin nubes = unclouded, uncloudy, cloudless.
    * sin numeración = unnumbered.
    * sin numerar = unnumbered.
    * sin obligaciones = at leisure.
    * sin obstáculos = unchecked, unhindered, unimpeded, unobstructed.
    * sin obstáculos de por medio = uncluttered.
    * sin obstrucciones = unobstructed.
    * sin olor = odourless [odorless, -USA].
    * sin olvidar = not to mention.
    * sin operario = unmanned.
    * sin oposición = without opposition, unchallenged, unopposed.
    * sin orden = unordered.
    * sin ordenar = unordered, unsorted.
    * sin orden ni concierto = higgledy-piggledy, without rhyme or reason.
    * sin originalidad = unoriginal.
    * sin palabras = wordless.
    * sin papel = paperless.
    * sin par = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unique, without peer, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.
    * sin paralelo = unparalleled.
    * sin parangón = unparalleled, unequalled, without peer, matchless.
    * sin parar = steadily, non-stop, without a break, without (a) rest, on-the-go, interminably, without respite, without stopping.
    * sin parar a pensárselo = off-hand [offhand].
    * sin pararse a pensar = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.
    * sin patente = non-proprietary.
    * sin pausa = breathlessly.
    * sin peculio = impecunious.
    * sin peligro alguno = safely.
    * sin pelo = hairless.
    * sin pelos en la lengua = outspokenly.
    * sin pensar = mindlessly.
    * sin pensar (en) = unmindful of, with little or no thought of, without thinking (about).
    * sin pensarlo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.
    * sin pensarlo demasiado = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.
    * sin pensarlo detenidamente = out of + Posesivo + head.
    * sin pensarlo mucho = off the top of + Posesivo + head, right off the bat.
    * sin pensárselo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.
    * sin pensárselo dos veces = without a second thought, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, at the drop of a hat.
    * sin pepitas = seedless.
    * sin percatarse = without realising, without noticing, unconsciously, unknowingly, unwittingly.
    * sin perder de vista = with an eye on.
    * sin perder un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin pérdida = lossless.
    * sin perjuicio de = notwithstanding.
    * sin perjuicios = open mind.
    * sin permiso = without permission, unlicensed.
    * sin pestañear = impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin pico = flat-topped.
    * sin piedad = ruthlessly, remorseless, mercilessly.
    * sin piel = skinless.
    * sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.
    * sin pistas = clueless.
    * sin planificar = unplanned.
    * sin poblar = unpopulated.
    * sin poder contenerse = helplessly.
    * sin poder dormir = sleepless.
    * sin poder extinguirlo = inextinguishably.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * sin poner en duda la veracidad de Algo temporalmente = suspension of disbelief.
    * sin poner en escena = unproduced.
    * sin ponerlo en duda = uncritically.
    * sin ponerse en duda = unquestioned.
    * sin precedente = unparalleled, unexampled.
    * sin precedentes = unprecedented, record breaking, record-high, all-time.
    * sin precio = unpriced.
    * sin preguntar = unasked.
    * sin prejuicios = open-minded, fair-minded [fairminded].
    * sin prentesiones = unpretentious.
    * sin preocupaciones = carefree, worry-free.
    * sin preparación técnica = non-technical.
    * sin préstamo = non-circulating [noncirculating].
    * sin prestar atención = mindlessly.
    * sin pretensiones = unassuming, humble [humbler -comp., humblest -sup.].
    * sin previo aviso = unannounced, without warning, without notice, without prior notice, without prior notification, on spec, at the drop of a hat, without (any) further notice.
    * sin principios = unscrupulous, unprincipled.
    * sin prisa(s) = unhurriedly, leisurely.
    * sin problemas = smoothly, smooth [smoother -comp., smoothest -sup.], problem-free, trouble free [trouble-free], without a hitch, unproblematically, carefree, without difficulty, in good standing.
    * sin problemas de vista = sighted.
    * sin procesar = unprocessed.
    * sin propiedades = propertyless.
    * sin propiedad rural = landless.
    * sin protección = unprotected.
    * sin provocación = unprovoked.
    * sin publicar = unpublished.
    * sin pulir = unpolished.
    * sin quejarse = uncomplaining, uncomplainingly.
    * sin quemar = unburned.
    * sin querer = involuntarily, unwilling, by accident, accidentally, unintentionally, unwantedly.
    * sin querer + Infinitivo = unwilling to + Infinitivo.
    * sin quererlo = unwantedly.
    * sin que se entienda = slurred.
    * sin que se note la diferencia = seamlessly.
    * sin rabo = ecaudate.
    * sin razón = wanton, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin razón alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin razón aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin razón justificada = for no reason, for no specific reason, for no good reason.
    * sin razón justificda = for no particular reason.
    * sin recelo = with confidence.
    * sin receta médica = over the counter.
    * sin reclamar = unredeemed.
    * sin recoger = uncollected.
    * sin reconocer = unrecognised [unrecognized, -USA].
    * sin reconocimiento de créditos = non-credit.
    * sin recopilar = uncollected.
    * sin recursos = resource-starved.
    * sin refinar = unrefined.
    * sin reflexionar = rashly.
    * sin registrar = unlisted.
    * sin reglamentar = unregulated.
    * sin regular = unregulated.
    * sin regularizar = unregulated.
    * sin relación = unrelated, unconnected.
    * sin relación con = unrelated to.
    * sin remedio = beyond repair, incurably, incorrigibly.
    * sin remordimientos = no-looking-back.
    * sin reparar = unrepaired.
    * sin reparo = unashamed.
    * sin reparos = unshielded.
    * sin representación = unrepresented.
    * sin reserva = unconditionally, unreserved.
    * sin reservas = unshielded, wholehearted [whole-hearted], go + the whole hog, the full monty, without reservation, wholeheartedly [whole-heartedly], forthright, categorical, uncompromising, uncompromisingly, unqualified, categoric, unmitigaged, unreserved, unreservedly.
    * sin residencia fija = of no fixed abode.
    * sin resistencia = unchallenged, unopposed.
    * sin resistirse = passively.
    * sin resolver = unresolved, unsolved, unsettled, uncleared.
    * sin respiro = without a break, without (a) rest, without respite.
    * sin responder = unanswered.
    * sin restricciones = unrestricted, unlimited, uninhibited, unrestrictive, unfettered, free-flowing, without stint, without limit, no holds barred, unencumbered.
    * sin restricciones de horario = unscheduled.
    * sin retirar = uncleared, uncollected.
    * sin retrasos = in a timely fashion, in a timely manner.
    * sin revelar = undisclosed, unrevealed.
    * sin revestir = uncoated.
    * sin revisar = unrevised.
    * sin riesgo = riskless.
    * sin rodeos = head-on, baldly, bluntly, outspokenly.
    * sin ruido = soundless.
    * sin rumbo = aimless, off course, rudderless.
    * sin saberlo = unbeknown to, unbeknownst to.
    * sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].
    * sin sabor = tasteless.
    * sin saldar = uncollected.
    * sin salida al mar = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin sanción = unsanctioned.
    * sin seleccionar = unselected.
    * sin semillas = seedless.
    * sin sentido = meaningless, purposeless, pointless, senseless, wanton, nonsensical, unconscious.
    * sin sentir ningún reparo = unashamed.
    * sin sentir vergüenza = shamelessly.
    * sin ser afectado = untouched.
    * sin ser anunciado de antemano = unannounced.
    * sin ser consciente de ello = unbeknownst to, unbeknown to.
    * sin ser detectado = undetected.
    * sin ser evaluado por expertos = unrefereed.
    * sin ser necesario = gratuitous, gratuitously.
    * sin ser percibido = out of sight.
    * sin ser superado = unsurpassed.
    * sin ser visto = unseen, undetected, unobserved, out of sight.
    * sin significado = meaningless.
    * sin simplificar = unabridged.
    * * *

    cerveza sin alcohol — non-alcoholic beer, alcohol-free beer

    una pareja sin hijos — a couple with no children, a childless couple

    2)
    a)

    sin + inf — ( con significado activo) without -ing

    b)

    sin + inf — ( con significado pasivo)

    3)

    sin que + subj: no voy a ir sin que me inviten I'm not going if I haven't been invited; quítaselo sin que se dé cuenta — get it off him without his o without him noticing

    * * *

    Ex: Without AACR is doubtful whether computerised cataloguing would have been implemented so relatively painlessly and successfully = Sin las RCAA es dudoso que la catalogación automatizada se hubiera implementado tan fácilmente y con tanto éxito, relativamente hablando.

    * abogado sin escrúpulos = shyster.
    * acercarse sin ser visto = sidle up to.
    * afable pero sin sinceridad = suave.
    * agua sin gas = still water.
    * andar sin prisa = mosey.
    * arreglárselas sin = live without, get along without.
    * aunque sin ningún resultado = but (all) to no avail.
    * barato pero sin avergonzarse de ello = cheap and cheerful.
    * biblioteca sin muros = library without walls.
    * biblioteca sin paredes = library without walls.
    * bordado sin consido = needlepoint lace.
    * callejón sin salida = blind alley, catch 22, cul-de-sac, dead end, impasse.
    * camino sin rumbo = the road to nowhere.
    * casi sin previo aviso = without much notice.
    * coche sin caballos = horseless carriage automobile, horseless carriage.
    * colocado sin escalón entre pieza y pieza = edge-flush.
    * continuar sin detenerse = go straight ahead.
    * conversación sin trascendencia = small-talk.
    * decir rápidamente sin parar = rattle off.
    * dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless.
    * dejar sin cambiar = leave + unchanged.
    * dejar sin hacer = leave + undone.
    * dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.
    * dejar sin tocar = leave + Nombre + alone.
    * dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * demanda sin variaciones = inelastic demand.
    * demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.
    * demostrar sin ninguna duda = demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond all doubt.
    * demostrar sin ningún género de duda = demonstrate + beyond (all) doubt, demonstrate + emphatically, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.
    * desarrollarse sin problemas = go + smoothly.
    * estar sin vivir = be worried sick.
    * evaluación sin intervención del examinador = unobtrusive testing.
    * hablando sin rodeos = crudely put.
    * hablar sin parar = burble on.
    * hablar sin ser entendido = speak in + tongues.
    * hacerlo sin la ayuda de nadie = do + it + on + Posesivo + own.
    * homicidio sin premeditación = manslaughter.
    * ir a un Sitio sin prisa = mosey.
    * lanzarse sin ton ni son = dive + head-first.
    * más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.
    * medicamento sin receta médica = over the counter medicine.
    * método de la media sin ponderar = unweighted means method.
    * nación sin estado = stateless nation.
    * noche sin poder dormir = sleepless night.
    * no hay dos sin tres = things + come in threes.
    * no miel sin hiel = no pain, no gain.
    * no sin fundamento = not without basis.
    * oficina sin papel = paperless office.
    * papel sin acidez = acid-free paper.
    * pasar desadvertido, pasar sin ser visto = sneak under + the radar.
    * pasar sin = live without, live without.
    * pasar sin ser visto = go + unnoticed.
    * película sin fin = filmloop [film loop/film-loop].
    * permanecer sin cambios = remain + unchanged.
    * permanecer sin especificar = remain + undefined.
    * pero sin conseguirlo = but no dice.
    * pero sin suerte = but no dice.
    * persona sin problemas de vista = sighted person.
    * personas sin hogar = homelessness.
    * personas sin techo = homelessness.
    * político sin escrúpulos = shyster.
    * pozo sin fondo = bottomless pit.
    * pregunta sin respuesta = unanswerable question.
    * publicación sin papel = paperless publishing.
    * quedarse sin aliento = run out of + breath.
    * quedarse sin habla = stun into + speechlessness.
    * quedarse sin negocio = go out of + business.
    * quedarse sin palabras = stun into + speechlessness.
    * rechazar sin más = dismiss + out of hand.
    * referencia anafórica sin referente = dangling anaphoric reference.
    * rima sin sentido = nonsense, nonsense verse.
    * salir sin ser visto = slip out.
    * sin abrir = unopened.
    * sin abrirse = unfolded.
    * sin abrochar = undone.
    * sin acabar = unfinished.
    * sin acentuar = unaccented.
    * sin acontecimientos que destacar = uneventful.
    * sin adornos = unadorned, unvarnished.
    * sin afectar = unaffected.
    * sin afeitar = unshaven.
    * sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].
    * sin afiliación a un partido político = non-partisan [nonpartisan].
    * sin afiliación religiosa = non-sectarian [nonsectarian].
    * sin agua = waterless.
    * sin aguja = needleless.
    * sin ajustar = unadjusted, loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin alcohol = alcoholfree.
    * sin aliento = breathlessly, breathless.
    * sin alinear = unjustified.
    * sin alterar = unaltered, unmodified.
    * sin ambigüedad = unambiguous.
    * sin amor = loveless.
    * sin analizar = unexamined, unanalysed.
    * sin ánimo = despondently.
    * sin ánimo de lucro = non-profit [nonprofit], non-profit making, not-for-profit, generously.
    * sin apenas ser oído = as quiet as a mouse.
    * sin apoyo = unsupported.
    * sin apretar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin árboles = treeless.
    * sin arreglo = beyond repair.
    * sin arrepentimiento = no-looking-back.
    * sin asignar = unallocated.
    * sin asignar todavía = unassigned.
    * sin asimilar = undigested.
    * sin atajar = unconfronted.
    * sin atractivo = unattractive.
    * sin atrasos = paid-up, in good standing.
    * sin autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], unlicensed.
    * sin avergonzarse = unashamed.
    * sin avisar = unannounced, out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * sin aviso previo = without warning.
    * sin ayuda = unaided, unassisted.
    * sin ayuda de nadie = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * sin barba = beardless.
    * sin barnizar = unvarnished.
    * sin base = unsupported, ill-founded.
    * sin blanca = broke, skint.
    * sin blanquear = unbleached.
    * sin blindar = unshielded.
    * sin bombo(s) ni platillo(s) = without much ado.
    * sin brillo = dull, tarnished.
    * sin cabeza = headless, decapitated.
    * sin cables = wireless.
    * sin cafeina = decaffeinated.
    * sin calorías = calorieless.
    * sin cambio = inviolate.
    * sin cambios = monotone, stable, undisturbed, unchanged, unmodified, unaltered, unedited.
    * sin cancelar = uncancelled.
    * sin canjear = unredeemed.
    * sin cansancio = indefatigably.
    * sin capacidad de discernimiento = undiscriminating.
    * sin cara = faceless.
    * sin carácter = boneless, spineless.
    * sin carne = meatless.
    * sin castigo = impunitive, unpunished.
    * sin catalogar = uncatalogued [uncataloged, -USA].
    * sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin causa justificada = without justified reason.
    * sin causar daño = harmlessly.
    * sin ceremonias = unceremonious, unceremoniously.
    * sin cerrar con llave = unlocked.
    * sin certeza de cobrar = on spec.
    * sin cesar = steadily.
    * sin clases sociales = classless.
    * sin clavos = studless.
    * sin clemencia = mercilessly.
    * sin cobrar = free of charge, unredeemed, uncollected.
    * sin cohesión = scrappily, scrappy [scrappier -comp., scrappiest -sup.], bitty [bittier -comp., bittiest -sup.].
    * sin cohibiciones = unselfconsciously.
    * sin cola = ecaudate.
    * sin columnas = single-column.
    * sin comentar = unannotated.
    * sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.
    * sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.
    * sin compasión = mercilessly.
    * sin complicaciones = smoothly, boilerplate [boiler plate], uncomplicated, straightforward, uncomplicatedly, hassle-free.
    * sin comprimir = uncompressed.
    * sin comprobar = untested.
    * sin compromiso = without obligation, fancy-free.
    * sin compromisos = with no strings attached.
    * sin concluir = unfinished.
    * sin concretar = to be decided.
    * sin condiciones = unconditionally.
    * sin condiciones especiales = with no strings attached.
    * sin confirmar = unconfirmed, unsubstantiated, unvalidated, to be confirmed.
    * sin conocer = ignorant of.
    * sin conocimiento = unconscious.
    * sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.
    * sin conservar información sobre las consultas realizadas anteriormente = stateless.
    * sin conservar información sobre las consultas realizadas anterior = stateless.
    * sin constancia de ello = unrecorded.
    * sin consumir = nonconsumptive.
    * sin contacto = non-contact.
    * sin contaminar = untainted, uncontaminated.
    * sin contar = not including, excluding.
    * sin contar con = in the absence of.
    * sin contenido = contentless, trivial.
    * sin contratiempos = smoothly.
    * sin control = uncontrolled.
    * sin controlar = unsupervised.
    * sin convicción = doubtfully, lamely.
    * sin coordinación = uncoordinated [unco-ordinated].
    * sin corregir = unamended, uncorrected, unrevised.
    * sin correlacionar = uncorrelated.
    * sin corroborar = unsubstantiated.
    * sin cortapisas = untrammelled.
    * sin cortar = uncut.
    * sin coscarse = without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin costas = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin coste alguno = at no personal cost, at no cost, without cost, costless, without charge, free of charge, free of cost, cost free, for free, at no charge.
    * sin costo adicional alguno = at no extra charge, at no extra cost, at no extra charge.
    * sin costuras = seamless.
    * sin crecimiento = non-growth.
    * sin créditos = non-credit.
    * sin criterio alguno = indiscriminate, indiscriminately.
    * sin cuajar = runny [runnier -comp., runniest -sup.].
    * sin cuantificar = unmeasured.
    * sin cubrir = unfilled.
    * sin cuestionarlo = uncritically.
    * sin cultura = uncultured.
    * sin daños = undamaged.
    * sin dar basto = left, right and centre.
    * sin darle importancia = airily.
    * sin darme cuenta = before I know what's happened.
    * sin darnos cuenta = out of sight.
    * sin darse cuenta = inadvertently, unwittingly, unknowingly, without realising, without noticing, unconsciously.
    * sin debatir = undiscussed.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin decir ni mú = as quiet as a mouse.
    * sin decir ni pío = as quiet as a mouse.
    * sin decir una palabra = without saying a word.
    * sin defecto = untainted, unblemished.
    * sin dejar huella = into thin air.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin dejar rastro = into thin air.
    * sin dejarse amedrentar por = undaunted by.
    * sin dejarse amilanar por = undaunted by.
    * sin dejarse desanimar = undaunted.
    * sin dejarse intimidar por = undaunted by.
    * sin delimitar = unmapped.
    * sin demora = on the spot, straight away, without delay, at short notice, promptly, right away, at once.
    * sin demorarse un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin demoras = in a timely fashion, in a timely manner.
    * sin desarrollar = undeveloped.
    * sin descansar = without (a) rest.
    * sin descanso = relentlessly, restlessly, breathlessly, unabated, without a break, without (a) rest, day in and day out, without respite.
    * sin descanso, sin un descanso, sin parar, sin descansar, sin interrupción = without a break.
    * sin descubrir = undiscovered.
    * sin descuento = undiscounted.
    * sin desdoblarse = unfolded.
    * sin desearlo = unwantedly.
    * sin desgastar = unworn.
    * sin desperdiciar un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin determinación de culpabilidad = no-fault.
    * sin determinar = undefined.
    * sin detonar = unexploded.
    * sin deudas = debt free.
    * sin dientes = toothless.
    * sin diferencias = undifferentiated.
    * sin dificultad = without difficulty.
    * sin dificultad alguna = without a hitch.
    * sin diluir = undiluted.
    * sin dinero = impecunious.
    * sin dinero en metálico = cashless.
    * sin discapacidad = able-bodied.
    * sin discapacidades = able-bodied.
    * sin disciplina = undisciplined, ill-disciplined.
    * sin discriminar = indiscriminate, on equal terms.
    * sin discutir = no arguments!, undiscussed.
    * sin disminuir = non-decreasing, unabated.
    * sin disolver = undiluted.
    * sin disponer de = in the absence of.
    * sin división espacial = spatially unstructured.
    * sin doblarse = unfolded.
    * sin documentar = undocumented.
    * sin dolor = painless.
    * sin domicilio fijo = of no fixed abode.
    * sin drenar = undrained.
    * sin duda = doubtless, no doubt, of course, surely, to be sure, undoubtedly, indubitably, without a doubt, without doubt, no mistake, hands down.
    * sin duda alguna = without any doubt.
    * sin dudar = without a doubt.
    * sin dudarlo = without hesitation.
    * sin editar = unedited.
    * sin el menor asomo de duda = without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.
    * sin embargo = however, nevertheless, still, yet, that being said, all this said.
    * sin emitir humo = smokeless.
    * sin empleo = jobless.
    * sin encuadernar = unbound.
    * sin energía = lethargic.
    * sin engorros = hassle-free.
    * sin entallar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin enterrar = unburied.
    * sin entusiasmo = half-hearted [halfhearted].
    * sin envolver = unwrapped.
    * sin errores = error-free.
    * sin escatimar = without stint, unstintingly.
    * sin escenificar = unproduced.
    * sin escrúpulos = unscrupulous, unconscionable, without scruples, unprincipled.
    * sin escurrir = undrained.
    * sin esfuerzo = effortless, effortlessly.
    * sin esfuerzo alguno = effortlessly.
    * sin especializar = non-specialised.
    * sin especificar = unspecified.
    * sin esperanza = hopeless, dispiritedly, hopelessly.
    * sin esperarlo = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * sin espinas = boneless.
    * sin estar obstaculizado por = untrammelled by.
    * sin estilo = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].
    * sin estructura = unstructured.
    * sin estudios = ill-educated.
    * sin evaluar = unevaluated.
    * sin examinar = unexamined.
    * sin exceder el presupuesto = budgetable.
    * sin excepción = without exception, without fail.
    * sin excesivo rigor = loosely.
    * sin excusa justificada = unexcused.
    * sin existencias = out-of-stock.
    * sin éxito = unsuccessful.
    * sin experiencia = inexperience, callow [callower -comp., callowest -sup.].
    * sin explicar = unexplained.
    * sin explorar = unexplored.
    * sin explotar = untapped, unexploded.
    * sin extras = no-frills.
    * sin fallar = without fail.
    * sin fallos = flawlessly.
    * sin falta = without fail.
    * sin fecha = undated.
    * sin fechar = undated.
    * sin fianza = without bail.
    * sin fin = never-finishing, never-ending, bottomless, interminably, unending.
    * sin finalidad = purposeless.
    * sin financiación = unfunded.
    * sin fines lucrativos = non-profit [nonprofit], non-profit making.
    * sin firma = unsigned.
    * sin firmar = unsigned.
    * sin fondo = bottomless.
    * sin forma = bodilessly, formless.
    * sin formación = ill-educated.
    * sin formación previa = untrained.
    * sin forrar = uncovered.
    * sin fronteras = borderless.
    * sin fundamento = unwarranted, unsupported, ungrounded, without foundation, without basis.
    * sin fundamento alguno = without any basis.
    * sin ganas = half-heartedly.
    * sin gastos = no cost(s).
    * sin grabar = unengraved.
    * sin gracia = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].
    * sin grasa = nonfat.
    * sin grasas = nonfat, fat free.
    * sin guardar una correlación = uncorrelated.
    * sin haber contacto = non-contact.
    * sin haber pasado por la calandria = uncalendered.
    * sin habla = speechless.
    * sin hacer = undone.
    * sin hacer caso = regardless.
    * sin hacer distinciones = one size fits all.
    * sin hacer ruido = as quiet as a mouse, furtively, softly.
    * sin herrar = unshod.
    * sin hilación = rambling.
    * sin hogar = homeless.
    * sin hueso = boneless.
    * sin humo = smokeless.
    * sin humor = humourless [humorless, -USA].
    * sin humos = smoke-free.
    * sin idea = clueless.
    * sin ideas preconcebidas = open mind.
    * sin identificar = unidentified, unmapped, unnamed.
    * sin igual = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.
    * sin impedimentos = unimpeded.
    * sin importancia = negligible, unimportant, trifling, immaterial, of no consequence.
    * sin importar = regardless of, independently of, disregarding.
    * sin importar + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * sin importar el tiempo = all-weather.
    * sin importar las consecuencias = regardless of the consequences.
    * sin importar qué = no matter what/which.
    * sin impuestos = duty-free, tax-free.
    * sin impurezas = purified.
    * sin incluir = unlisted, exclusive of, not including, excluding.
    * sin incluir las comidas = self-catering.
    * sin índice = indexless.
    * sin + Infinitivo = without + Gerundio.
    * sin información sobre el estado anterior = stateless.
    * sin inhibiciones = uninhibited.
    * sin inmutarse = undeterred, impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin intención = involuntarily.
    * sin interés = unexciting, uninteresting, unmoving, vapid.
    * sin interrupción = continuously, without a break, without (a) rest, in an unbroken line.
    * sin interrupciones = in a single phase.
    * sin intervención de un intermediario = disintermediated.
    * sin intervención directa = nonobtrusive.
    * sin investigar = unresearched.
    * sin justificación = unreasonably, unjustified.
    * sin justificación alguna = wantonly.
    * sin justificar = unjustified.
    * sin la amenaza de = unthreatened (by).
    * sin la ayuda de nadie = single-handed, single-handedly.
    * sin la debida autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], warrantless.
    * sin la debida consideración = without due consideration.
    * sin la más mínima duda = without the shadow of a doubt, without a shadow of a doubt.
    * sin la más mínima duda = beyond a shadow of a doubt.
    * sin la menor duda = no mistake, no doubt.
    * sin la menor idea = clueless.
    * sin la menor sombra de duda = without a shadow of a doubt.
    * sin la suficiente financiación = underfinanced [under-financed].
    * sin lavar = unwashed.
    * sin leer = unread.
    * sin levadura = unleavened.
    * sin licencia = unlicensed.
    * sin líder = leaderless.
    * sin limitaciones = without stint, without limit.
    * sin límite = without limit, without stint, interminably.
    * sin límite(s) = unbounded, unfettered, unstinting, unstintingly, the sky is the limit.
    * sin litoral = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin llamar la atención = inconspicuously.
    * sin lógica ni explicación = without rhyme or reason.
    * sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.
    * sin lujos = no-frills.
    * sin luna = moonless.
    * sin luz de luna = moonless.
    * sin madera = woodfree.
    * sin madurar = unripened.
    * sin maldad = guileless.
    * sin malicia = guileless.
    * sin mancha = unblemished, untainted, stainless.
    * sin mangas = sleeveless.
    * sin mantenimiento = maintenance-free.
    * sin marcar = unpriced.
    * sin marca registrada = non-proprietary.
    * sin más = out of hand, unceremoniously, unceremonious.
    * sin más dilación = without (any) further ado, without (any) more ado, without warning.
    * sin más ni más = unceremoniously, unceremonious, for the love of it, without much ado.
    * sin más preámbulos = without (any) further ado, without (any) more ado.
    * sin medir = unmeasured.
    * sin mencionar = not to mention, not to say, not to speak of.
    * sin meternos en el hecho de que = to say nothing of.
    * sin mezcla = unmixed.
    * sin mezclar = unmixed.
    * sin miedo = with confidence.
    * sin miramientos = unceremoniously.
    * sin misericordia = ruthlessly.
    * sin modificar = unmodified, unaltered, unedited.
    * sin molestias = hassle-free.
    * sin motivo alguno = wantonly.
    * sin motivo aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin motivo justificado = without justified reason.
    * sin moverse del sitio = in place.
    * sin movimiento = unmoving, motionless.
    * sin mucha antelación = at short notice.
    * sin mucha anticipación = at short notice.
    * sin mucha dificultad = painlessly.
    * sin muchas contemplaciones = unceremoniously.
    * sin muchos inconvenientes = without much grudging.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin necesidad de ello = gratuitous, gratuitously.
    * sin necesidad de pensar = thought-free.
    * sin ninguna duda = without question, without any doubt, beyond doubt, beyond any doubt, no mistake, no doubt.
    * sin ningún cosste = without cost.
    * sin ningún coste = without charge, free of charge, at no cost, free of cost, cost free, for free, costless, at no charge.
    * sin ningún esfuerzo = effortlessly.
    * sin ningún esfuerzo mental = thought-free.
    * sin ningún género de duda = without any doubt whatsoever, without any doubt whatsoever.
    * sin ningún género de dudas = indisputably.
    * sin ningún motivo = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin ningún nivel de especialización = unskilled.
    * sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.
    * sin ningún remedio posible = beyond redemption.
    * sin ningún reparo = unabashed.
    * sin ningún resultado = to no avail, without any avail, of no avail.
    * sin ningún tipo de restricciones = no holds barred.
    * sin nombrar = unnamed.
    * sin norte = aimless, off course, rudderless.
    * sin notar la diferencia = seamlessly, seamless.
    * sin nubes = unclouded, uncloudy, cloudless.
    * sin numeración = unnumbered.
    * sin numerar = unnumbered.
    * sin obligaciones = at leisure.
    * sin obstáculos = unchecked, unhindered, unimpeded, unobstructed.
    * sin obstáculos de por medio = uncluttered.
    * sin obstrucciones = unobstructed.
    * sin olor = odourless [odorless, -USA].
    * sin olvidar = not to mention.
    * sin operario = unmanned.
    * sin oposición = without opposition, unchallenged, unopposed.
    * sin orden = unordered.
    * sin ordenar = unordered, unsorted.
    * sin orden ni concierto = higgledy-piggledy, without rhyme or reason.
    * sin originalidad = unoriginal.
    * sin palabras = wordless.
    * sin papel = paperless.
    * sin par = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unique, without peer, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.
    * sin paralelo = unparalleled.
    * sin parangón = unparalleled, unequalled, without peer, matchless.
    * sin parar = steadily, non-stop, without a break, without (a) rest, on-the-go, interminably, without respite, without stopping.
    * sin parar a pensárselo = off-hand [offhand].
    * sin pararse a pensar = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.
    * sin patente = non-proprietary.
    * sin pausa = breathlessly.
    * sin peculio = impecunious.
    * sin peligro alguno = safely.
    * sin pelo = hairless.
    * sin pelos en la lengua = outspokenly.
    * sin pensar = mindlessly.
    * sin pensar (en) = unmindful of, with little or no thought of, without thinking (about).
    * sin pensarlo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.
    * sin pensarlo demasiado = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.
    * sin pensarlo detenidamente = out of + Posesivo + head.
    * sin pensarlo mucho = off the top of + Posesivo + head, right off the bat.
    * sin pensárselo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.
    * sin pensárselo dos veces = without a second thought, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, at the drop of a hat.
    * sin pepitas = seedless.
    * sin percatarse = without realising, without noticing, unconsciously, unknowingly, unwittingly.
    * sin perder de vista = with an eye on.
    * sin perder un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin pérdida = lossless.
    * sin perjuicio de = notwithstanding.
    * sin perjuicios = open mind.
    * sin permiso = without permission, unlicensed.
    * sin pestañear = impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin pico = flat-topped.
    * sin piedad = ruthlessly, remorseless, mercilessly.
    * sin piel = skinless.
    * sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.
    * sin pistas = clueless.
    * sin planificar = unplanned.
    * sin poblar = unpopulated.
    * sin poder contenerse = helplessly.
    * sin poder dormir = sleepless.
    * sin poder extinguirlo = inextinguishably.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * sin poner en duda la veracidad de Algo temporalmente = suspension of disbelief.
    * sin poner en escena = unproduced.
    * sin ponerlo en duda = uncritically.
    * sin ponerse en duda = unquestioned.
    * sin precedente = unparalleled, unexampled.
    * sin precedentes = unprecedented, record breaking, record-high, all-time.
    * sin precio = unpriced.
    * sin preguntar = unasked.
    * sin prejuicios = open-minded, fair-minded [fairminded].
    * sin prentesiones = unpretentious.
    * sin preocupaciones = carefree, worry-free.
    * sin preparación técnica = non-technical.
    * sin préstamo = non-circulating [noncirculating].
    * sin prestar atención = mindlessly.
    * sin pretensiones = unassuming, humble [humbler -comp., humblest -sup.].
    * sin previo aviso = unannounced, without warning, without notice, without prior notice, without prior notification, on spec, at the drop of a hat, without (any) further notice.
    * sin principios = unscrupulous, unprincipled.
    * sin prisa(s) = unhurriedly, leisurely.
    * sin problemas = smoothly, smooth [smoother -comp., smoothest -sup.], problem-free, trouble free [trouble-free], without a hitch, unproblematically, carefree, without difficulty, in good standing.
    * sin problemas de vista = sighted.
    * sin procesar = unprocessed.
    * sin propiedades = propertyless.
    * sin propiedad rural = landless.
    * sin protección = unprotected.
    * sin provocación = unprovoked.
    * sin publicar = unpublished.
    * sin pulir = unpolished.
    * sin quejarse = uncomplaining, uncomplainingly.
    * sin quemar = unburned.
    * sin querer = involuntarily, unwilling, by accident, accidentally, unintentionally, unwantedly.
    * sin querer + Infinitivo = unwilling to + Infinitivo.
    * sin quererlo = unwantedly.
    * sin que se entienda = slurred.
    * sin que se note la diferencia = seamlessly.
    * sin rabo = ecaudate.
    * sin razón = wanton, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin razón alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin razón aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin razón justificada = for no reason, for no specific reason, for no good reason.
    * sin razón justificda = for no particular reason.
    * sin recelo = with confidence.
    * sin receta médica = over the counter.
    * sin reclamar = unredeemed.
    * sin recoger = uncollected.
    * sin reconocer = unrecognised [unrecognized, -USA].
    * sin reconocimiento de créditos = non-credit.
    * sin recopilar = uncollected.
    * sin recursos = resource-starved.
    * sin refinar = unrefined.
    * sin reflexionar = rashly.
    * sin registrar = unlisted.
    * sin reglamentar = unregulated.
    * sin regular = unregulated.
    * sin regularizar = unregulated.
    * sin relación = unrelated, unconnected.
    * sin relación con = unrelated to.
    * sin remedio = beyond repair, incurably, incorrigibly.
    * sin remordimientos = no-looking-back.
    * sin reparar = unrepaired.
    * sin reparo = unashamed.
    * sin reparos = unshielded.
    * sin representación = unrepresented.
    * sin reserva = unconditionally, unreserved.
    * sin reservas = unshielded, wholehearted [whole-hearted], go + the whole hog, the full monty, without reservation, wholeheartedly [whole-heartedly], forthright, categorical, uncompromising, uncompromisingly, unqualified, categoric, unmitigaged, unreserved, unreservedly.
    * sin residencia fija = of no fixed abode.
    * sin resistencia = unchallenged, unopposed.
    * sin resistirse = passively.
    * sin resolver = unresolved, unsolved, unsettled, uncleared.
    * sin respiro = without a break, without (a) rest, without respite.
    * sin responder = unanswered.
    * sin restricciones = unrestricted, unlimited, uninhibited, unrestrictive, unfettered, free-flowing, without stint, without limit, no holds barred, unencumbered.
    * sin restricciones de horario = unscheduled.
    * sin retirar = uncleared, uncollected.
    * sin retrasos = in a timely fashion, in a timely manner.
    * sin revelar = undisclosed, unrevealed.
    * sin revestir = uncoated.
    * sin revisar = unrevised.
    * sin riesgo = riskless.
    * sin rodeos = head-on, baldly, bluntly, outspokenly.
    * sin ruido = soundless.
    * sin rumbo = aimless, off course, rudderless.
    * sin saberlo = unbeknown to, unbeknownst to.
    * sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].
    * sin sabor = tasteless.
    * sin saldar = uncollected.
    * sin salida al mar = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin sanción = unsanctioned.
    * sin seleccionar = unselected.
    * sin semillas = seedless.
    * sin sentido = meaningless, purposeless, pointless, senseless, wanton, nonsensical, unconscious.
    * sin sentir ningún reparo = unashamed.
    * sin sentir vergüenza = shamelessly.
    * sin ser afectado = untouched.
    * sin ser anunciado de antemano = unannounced.
    * sin ser consciente de ello = unbeknownst to, unbeknown to.
    * sin ser detectado = undetected.
    * sin ser evaluado por expertos = unrefereed.
    * sin ser necesario = gratuitous, gratuitously.
    * sin ser percibido = out of sight.
    * sin ser superado = unsurpassed.
    * sin ser visto = unseen, undetected, unobserved, out of sight.
    * sin significado = meaningless.
    * sin simplificar = unabridged.

    * * *
    A without
    lo tomo con leche y sin azúcar I take milk but no sugar
    reserva garantizada sin recargo guaranteed reservation at no extra cost
    seguimos sin noticias we still haven't had any news
    solicite más información sin compromiso send for more details without obligation
    sin previo aviso with no advance warning
    ¡tírate! ¡sin miedo! jump! don't be scared!
    ¿qué harías tú sin mí? what would you do without me?
    agua mineral sin gas still mineral water
    cerveza sin alcohol non-alcoholic beer, alcohol-free beer
    una pareja sin hijos a couple with no children, a childless couple
    un vuelo sin escalas a non-stop o direct flight
    me quedé sin pan I ran out of bread
    se quedó sin trabajo he lost his job
    una persona totalmente sin escrúpulos a completely unscrupulous person
    B
    1 sin + INF (con significado activo) without -ING
    se fue sin pagar she left without paying
    lo mandaron a la cama sin cenar they sent him to bed without any dinner
    somos diez sin contarlos a ellos there are ten of us not counting them
    estuvo una semana entera sin hablarme she didn't speak to me for a whole week, she went a whole week without speaking to me
    sigo sin entender I still don't understand
    la pisé sin querer I accidentally trod on her foot
    2 sin + INF
    (con significado pasivo): una camisa sin planchar an unironed shirt, a shirt that hasn't/hadn't been ironed
    esto está aún sin terminar this still isn't finished
    C sin QUE + SUBJ:
    los días pasan sin que dé señales de vida the days go by and there is still no word from him, the days go by with no word from him o without any word from him
    no voy a ir sin que me inviten I'm not going if I haven't been invited
    quítaselo sin que se dé cuenta get it off him without his o without him noticing
    Compuesto:
    * * *

     

    sin preposición
    1 without;

    seguimos sin noticias we still haven't had any news;
    agua mineral sin gas still mineral water;
    cerveza sin alcohol non-alcoholic beer, alcohol-free beer;
    me quedé sin pan I ran out of bread
    2


    estuvo una semana sin hablarme she didn't speak to me for a week;
    sigo sin entender I still don't understand;
    la pisé sin querer I accidentally trod on her foot


    esto está aún sin terminar it still isn't finished
    3 sin que + subj:

    quítaselo sin que se dé cuenta get it off him without his o without him noticing;
    See Also→ embargo 2
    sin preposición without: se marchó sin ellos, he left without them
    costó mil pesetas, sin contar el IVA, it cost one thousand pesetas, not including VAT
    el edificio estaba sin terminar, the building was unfinished
    entre sin llamar, come in without knocking
    saldré sin que me vea, I'll go out without him seeing
    una bebida sin alcohol, a non-alcoholic drink
    ' sin' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - abierta
    - abierto
    - absoluta
    - absoluto
    - accidental
    - acéfala
    - acéfalo
    - agotar
    - agotada
    - agotado
    - agreste
    - ahora
    - ahorcarse
    - ajena
    - ajeno
    - alguna
    - alguno
    - aliento
    - alquilar
    - ambages
    - amorfa
    - amorfo
    - aparente
    - asesinar
    - aviso
    - ayunas
    - bagatela
    - baja
    - bajo
    - bañera
    - berrido
    - bien
    - blanca
    - blanco
    - bocado
    - bregar
    - bruta
    - bruto
    - burbuja
    - caldo
    - calle
    - callejón
    - calva
    - camino
    - caprichosa
    - caprichoso
    - causa
    - cazo
    - cero
    English:
    ability
    - accident
    - accidental
    - accidentally
    - accustom
    - ado
    - afraid
    - age
    - agree
    - aimless
    - aimlessly
    - all-time
    - ammunition
    - another
    - antsy
    - anyhow
    - arrogant
    - at
    - attach
    - away
    - AWOL
    - babble
    - backbencher
    - backing
    - bare
    - barge in
    - basic
    - bat
    - bean
    - begin
    - behave
    - beyond
    - blank
    - blind alley
    - blue
    - blunt
    - bluntly
    - blurt out
    - boarding card
    - boarding pass
    - book
    - boorish
    - bootstrap
    - bottomless
    - break
    - breath
    - breathless
    - broke
    - busywork
    - buzz off
    * * *
    SIN nf
    1. (abrev de Servicio de Inteligencia Nacional del Perú) = Peruvian national intelligence department
    2. (abrev de Servicio de Inmigración y Naturalización) INS [US Immigration and Naturalization Service]
    * * *
    prp without;
    sin preguntar without asking;
    sin decir nada without (saying) a word;
    sin paraguas without an umbrella;
    sin que without;
    y sin más and without further ado;
    me lo dijo así, sin más that’s all he said to me, just that
    * * *
    sin prep
    1) : without
    sin querer: unintentionally
    sin refinar: unrefined
    2)
    sin que : without
    lo hicimos sin que él se diera cuenta: we did it without him noticing
    * * *
    sin prep
    1. (en general) without

    Spanish-English dictionary > sin

  • 9 Alius

    1.
    Ālĭus (better Ālĕus), a, um, adj., = Elius (v. Alis and Elis), Elian; subst., a native of Elis, a town in Achaia (only a few times in Plaut. Capt.):

    postquam belligerant Aetoli cum Aleis,

    Plaut. Capt. prol. 24; 27; 2, 2, 30.
    2.
    ălĭus, a, ud, adj. and subst. (old form, alis, alid, after the analogy of quis, quid:

    alis rare,

    Cat. 66, 28; Sall. ap. Charis, 2, p. 133; Inscr. Orell. 2488:

    alid more freq.,

    Lucr. 1, 263; 5, 257; 5, 1305; 5, 1456; Cat. 29, 15; cf. Prisc. 13, p. 959.— Gen. sing. masc.: alius, rare, and not used by Tac.; for which alterius is com. used (v. alter); also alii, Cato and Licin. ap. Prisc. 194 P.; Varr. R. R. 1, 2.— Fem. gen.:

    aliae,

    Lucr. 3, 918; Cic. Div. 2, 13, 30; Liv. 24, 27, 8; Gell. 2, 28, 1; Capito ap. Gell. 4, 10, 8.— Masc. dat.:

    ali,

    Lucr. 6, 1226:

    alio,

    Plaut. Stich. 1, 2, 13. — Fem. dat.:

    aliae,

    Plaut. Mil. 3, 1, 207; Gell. 9, 4, 8) [cf. allos; Osc. allo ( nom. sing. fem.); Goth. alis; Erse, aile; O. H. Germ. alles, elles ( conj.); Engl. else], another, [p. 90] other (i. e. of many, whereas alter is one of two, v. exceptt. under II. G.); freq. with the indef. pronn. aliquis, quis, aliqui, qui, quidam, and the interrog. quis, qui, etc.
    I.
    A.. In gen.:

    eorum sectam sequuntur multi mortales... multi alii ex Troja strenui viri,

    Naev. Bell. Pun. 1, 16:

    alios multos,

    Vulg. Matt. 15, 30; ib. Marc. 7, 4:

    plures alios,

    ib. ib. 12, 5:

    cum aliis pluribus,

    ib. Act. 15, 35:

    an ita dissolvit, ut omnes alii dissolverunt?

    Cic. Font. 1; Tac. H. 5, 5:

    dum aliud aliquid flagiti conficiat,

    Ter. Phorm. 5, 2, 5:

    nec nobis praeter med alius quisquam est servos Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 244:

    nec quisquam alius affuit,

    id. ib. 1, 1, 269:

    panem vel aliud quidquam,

    Vulg. 2 Reg. 3, 35. utrum hanc actionem habebis an aliam quampiam; Cic. Caecin. 37:

    quidquid aliud dare,

    Vulg. Lev. 22, 25:

    ALIS NE POTESTO,

    Inscr. Orell. 2488:

    datum Mi esse ab dis aliis,

    Plaut. Am. prol. 12:

    adulescentulo in alio occupato amore,

    Ter. And. 5, 1, 10:

    aut aliae cujus desiderium insideat rei,

    Lucr. 3, 918:

    ne quam aliam quaerat copiam,

    Ter. Heaut. 5, 1, 54:

    nisi quid pater ait aliud,

    id. And. 5, 4, 47:

    si verum est, Q. Fabium Labeonem seu quem alium arbitrum a senatu datum, etc.,

    Cic. Off. 1, 10, 33:

    quodcumque alid auget,

    Lucr. 5, 257:

    Est alius quidam, parasitaster paululus,

    Ter. Ad. 5. 2, 4; so Vulg. Luc. 22, 59:

    tuo (judicio) stabis, si aliud quoddam est tuum,

    Cic. Or. 71, 237:

    L. Aemilius alius vir erat,

    Liv. 44, 18:

    Genus ecce aliud discriminis audi,

    Juv. 12, 24:

    alius, ne condemnaretur, pecuniam dedit,

    Cic. Verr. 5, 117; Tac. Agr. 39:

    nemo alius,

    Cic. Pis. 94; Vulg. Joan. 15, 24:

    alius nemo,

    Cic. Quinct. 76:

    plus alimenti est in pane quam in ullo alio,

    Cels. 2, 18:

    aliud esse causae suspicamur,

    Cic. Fl. 39:

    Anne aliud tunc praefecti?

    Juv. 4, 78:

    estne viris reliqui aliud,

    Sall. Fragm. 187, 19:

    aliud auxilii,

    Tac. A. 5, 8:

    aliud subsidii,

    id. ib. 12, 46:

    alia honorum,

    id. ib. 1, 9:

    alia sumptuum,

    id. ib. 15, 15:

    sunt alia quae magis timeam,

    Cic. Phil. 5, 29: Facete is quidem, sicut alia, many other things, id. Fin. 1, 3, 7 Madv.:

    haec aliaque,

    Tac. H. 3, 51 al. —

    Hence, alio die, t. t. of the soothsayer, when he wished the Comitia postponed to another day, on the pretence of unfavorable omens: quid gravius quam rem susceptam dirimi, si unus augur alio die dixerit?

    Cic. Leg. 2, 12, 31; id. Phil. 2, 33, 83 and 84 Wernsd. Perh. there is a reference to the same thing in Plaut. Poen. 2, 52: ita res divina mihi fuit: res serias omnes extollo ex hoc die in alium diem.—With aliquis, quisquam, or ullus implied (cf. aliqui, V. B., and aliquis, II. B.):

    ut, etiam si aliud melius fuit, tamen legatorum reditum exspectetis,

    Cic. Phil. 6, 6:

    utar post alio, si invenero melius,

    something else, id. Tusc. 1, 7, 14; so,

    si in aliud tempus differetur,

    Caes. B C. 1, 86:

    an alium exspectamus?

    Vulg. Matt. 11, 3; ib. Marc. 4, 36:

    siti magis quam alia re accenditur,

    Sall. J. 89, 5:

    neque sex legiones alia de causa missas in Hispaniam,

    Caes. B. C. 1, 85:

    neque creatura alia poterit nos separare,

    Vulg. Rom. 8, 39.
    Instances of the rare gen.
    alius:

    alius generis bestiae,

    Cic. N. D. 2, 48, 123; Varr. L. L. 9, 40, 67 dub.:

    alius ingenii,

    Liv. 1, 56, 7 Madv. by conj.:

    alius ordinis,

    Amm. 30, 5, 10:

    artificis aliusve,

    Front. Controv. Agr. 2, 40, 27:

    alius coloris,

    Non. p. 450:

    nomine vel ejus pro quo... aut alius qui, etc.,

    Dig. 39, 2, 24, § 6; v. aliusmodi.—
    B.
    In comparisons, with atque, ac, or et, more rarely with nisi and quam; with the latter, in good class. authors, only when preceded by a neg. clause, or by an interrog. implying a neg.; cf. Ruhnk. ad Ter. And. 3, 3, 13; instead of quam, the comp. abl. or praeter, and similar words, sometimes appear, other than, different from, etc.
    (α).
    With atque, ac, or et:

    illi sunt alio ingenio atque tu,

    Plaut. Ps. 4, 7, 35:

    alium esse censes nunc me atque olim quom dabam?

    Ter. And. 3, 3, 13:

    potest non solum aliud mihi ac tibi, sed mihi ipsi aliud alias videri,

    Cic. Or. 71, 237:

    longe alia nobis ac tu scripseras nuntiantur,

    id. Att. 11, 10:

    res alio modo est ac putatur,

    id. Inv. 2, 6, 21 B. and K.:

    qui longe alia ratione ac reliqui Galli bellum gerere coeperunt,

    Caes. B. G. 3, 28:

    non alius essem atque nunc sum,

    Cic. Fam. 1, 9:

    longe aliam esse navigationem in concluso mari atque in vastissimo atque apertissimo Oceano perspiciebant,

    Caes. B. G. 3, 9: aliud (se) esse facturum ac pronunciasset, Nep. Ages. 3, 4:

    alia atque antea sentiret,

    id. Hann. 2, 2:

    lux longe alia est solis et lychnorum,

    is very different, Cic. Cael. 28.—
    (β).
    With nisi or quam (the latter is suspicious in Cic.; cf. Ochsn. Eclog. 252; Orell. ad Cic. Tusc. 1, 31, 75):

    amare autem nihil aliud est, nisi eum ipsum diligere, quem ames,

    nothing else than, only, Cic. Lael. 27, 100:

    neque ulla fuit causa intermissionis epistularum nisi quod, etc.,

    id. Fam. 7, 13:

    erat historia nihil aliud nisi annalium confectio,

    id. de Or. 2, 12:

    Quid est aliud tumultus nisi perturbatio tanta, ut, etc.?

    id. Phil. 8, 3:

    nihil aliud agerem, nisi eum, qui accusatus esset, defenderem,

    id. Sull. 12; id. Att. 5, 10:

    quid est aliud Gigantum modo bellare cum dis nisi naturae repugnare?

    id. Sen. 2, 5; id. Sex. Rosc. 19, 54; id. Rosc. Am. 5, 13; id. Leg. 1, 8, 25:

    pinaster nihil aliud est quam pinus silvestris,

    Plin. 16, 10; Nep. Arist. 2, 2; id. Paus. 1, 4:

    Lysander nihil aliud molitus est quam ut omnes civitates in sua teneret potestate,

    id. Lys. 1, 4:

    neque aliud huic defuit quam generosa stirps,

    id. Eum. 1, 2:

    Nullo quippe alio vincis discrimine quam quod Illi marmoreum caput est, etc.,

    Juv. 8, 54.—Hence, nihil aliud nisi or quam, = ouden allo ê, followed by finite verb, nothing else than, nothing but, only (after these words, fecit, factum est may be supplied, or the phraseology changed to nulla alia re facta; cf. Matth. Gr. 903; Hoogev. ad Vig. p. 475;

    Kuhn. Gr. Gr. II. p. 825): tribunatus P. Sestii nihil aliud nisi meum nomen causamque sustinuit,

    Cic. Sest. 6, 13:

    ut nihil aliud nisi de hoste ac de laude cogitet,

    id. Imp. Pomp. 22, 64; Liv. 2, 8:

    et hostes quidem nihil aliud (i. e. nulla alia re facta) quam perfusis vano timore Romanis citato agmine abeunt,

    id. 2, 63; 31, 24:

    sed ab lictore nihil aliud quam prehendere prohibito, cum conversus in Patres impetus esset,

    id. 2, 29:

    ut domo abditus nihil aliud quam per edicta obnuntiaret,

    Suet. Caes. 20:

    mox nihil aliud quam vectabatur et deambulabat,

    id. Aug. 83.—So, quid aliud quam? what other thing than? what else than? quibus quid aliud quam admonemus cives nos eorum esse, Liv. 4, 3:

    quid aliud quam ad bellum vocabantur?

    Flor. 3, 23 med.; so,

    Quid Tullius? Anne aliud quam sidus?

    Juv. 7, 199.—In affirmative-clauses rare, and only post-Aug.:

    te alia omnia, quam quae velis, agere, moleste ferrem,

    Plin. Ep. 7, 15, 2:

    quod alium quam se cooptassent,

    Suet. Ner. 2 al. —So, with the simple interrogative, quis alius? quid aliud? Qui, malum, alii? Ter. Eun. 4, 7, 10:

    Quid te aliud sollicitat?

    id. ib. 1, 2, 82:

    Quid aliud tibi vis?

    id. Heaut. 2, 3, 90:

    Numquid vis aliud?

    id. Eun. 1, 2, 111:

    Sed quis nunc alius audet praeferre? etc.,

    Juv. 12, 48:

    Quid enim est aliud Antonius?

    Cic. Phil. 2, 70:

    Quid est aliud furere?

    id. Pis. 47:

    Quid est alia sinistra liberalitas?

    Cat. 29, 15 al. —
    (γ).
    With comp. abl. (cf. in Gr. alla tôn dikaiôn, Xen. Mem. 4, 4, 25):

    qui quaerit alia his, malum videtur quaerere,

    other than, Plaut. Poen. prol. 22:

    quod est aliud melle,

    Varr. R. R. 3, 16: nec quidquam aliud libertate communi quaesisse, nothing else but, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2:

    neve putes alium sapiente bonoque beatum,

    Hor. Ep. 1, 16, 20:

    alius Lysippo,

    id. ib. 2, 1, 240:

    accusator alius Sejano,

    Phaedr. 3, prol. 41.—
    (δ).
    With praeter:

    nec nobis praeter me alius quisquam est servos Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 249:

    nec quidquam aliud est philosophia praeter studium sapientiae,

    Cic. Off. 2, 2, 5:

    non est alius praeter eum,

    Vulg. Marc. 12, 32:

    rogavit numquid aliud ferret praeter arcam?

    Cic. de Or. 2, 69:

    Num quid igitur aliud in illis judiciis versatum est praeter hasce insidias?

    id. Clu. 62:

    nec jam tela alia habebant praeter gladios,

    Liv. 38, 21, 5.—
    (ε).
    With extra (eccl. Lat.):

    neque est alius extra te,

    Vulg. 1 Reg. 2. 2; ib. Soph. 2, 15.—
    (ζ).
    With absque (eccl. Lat.):

    non est alius Deus absque te,

    Vulg. 1 Par. 17, 20.—
    (η).
    With praeterquam:

    cum aliud, praeterquam de quo retulissent, decemviri dicere prohiberent,

    Liv. 3, 40.
    II.
    Esp.
    A.
    In distributive-clauses repeated even several times, and also interchanged with non nulli, quidam, ceteri, pars, partim, etc., the one... the other; plur., some... others:

    quid potes dicere cur alia defendas, alia non cures?

    Cic. Phil. 2, 111:

    latera tegentes alios, alios praegredientes amicos,

    id. ib. 13, 4: cum alii fossas complerent, alii defensores vallo depellerent, Caes. B. G. 3, 25; id. B. C. 1, 55:

    alii experimentorum notitiam necessariam esse contendunt, alii non satis potentem usum esse proponunt, Cels. prooem.: quae minus tuta erant, alia fossis, alia vallis, alia turribus muniebat,

    Liv. 32, 5; so Vulg. Matt. 13, 5 sqq.; ib. 1 Cor. 12, 10; Cels. 3, 3, enumerating the different kinds of fever, repeats aliae seventeen times:

    cum aliis Q. Frater legatus, aliis C. Pomptinus legatus, reliquis M. Anneius legatus etc.,

    Cic. Fam. 15, 4, 8:

    proferebant alii purpuram, tus alii, gemmas alii, vina non nulli Graeca,

    id. Verr. 2, 5, 56, § 146: alias bestias nantes, alias volucres, serpentes quasdam, quasdam esse gradientes; earum ipsarum partim solivagas, partim congregatas;

    immanes alias, quasdam autem cicures, non nullas abditas,

    id. Tusc. 5, 13, 38:

    principes partim interfecerant, alios in exsilium ejecerant,

    Nep. Pelop. 1, 4:

    nos alii ibimus Afros, pars Scythiam veniemus,

    Verg. E. 1, 65:

    alii superstantes proeliarentur, pars occulti muros subruerent,

    Tac. H. 4, 23.—Sometimes alius is omitted in one clause:

    Helvetii ea spe dejecti navibus junctis, alii vadis Rhodani, etc.,

    Caes. B. G. 1, 8:

    Veientes ignari in partem praedae suae vocatos deos, alios votis ex urbe sua evocatos, etc.,

    Liv. 5, 21; Plin. 2, 43, 44, § 114:

    castra metari placuit, ut opus et alii proelium inciperent,

    Tac. A. 1, 63.—Also with aliquis:

    alia sunt tamquam sibi nata, ut oculi, ut aures: aliqua etiam ceterorum membrorum usum adjuvant,

    Cic. Fin. 3, 19, 63: [putat aliquis esse voluptatem bonum;

    alius autem pecuniam],

    id. Tusc. 5, 28, 60 B. and K.; cf. Goer. ad Cic. Ac. 2, 10, 20.—Sometimes aliud... aliud designate merely a distinction between two objects contrasted, one thing... another:

    Numquam aliud natura, aliud sapientia dicit,

    Juv. 14, 321:

    Fuit tempus, quo alia adversa, alia secunda principi,

    Plin. Pan. 72:

    aliud est male dicere, aliud accusare,

    Cic. Cael. 3; id. Lig. 16; Quint. 10, 1, 53:

    aliud est servum esse, aliud servire,

    id. 5, 10, 60 al.:

    jam sciunt longe aliud esse virgines rapere, aliud pugnare cum viris,

    Liv. 1, 12; cf. infra, e.—
    B.
    Alius repeated in another case, or with its derivatives, aliter, alias, alio, alibi, aliunde, etc. (but never with its derivatives in Tac.), in imitation of the Greek (cf. L. and S. s. v. allos, and Ochsn. Eclog. 110): simul alis alid aliunde rumitant inter se, Naev. ap. Fest. pp. 135 and 225; cf.

    Bothe, Fragm. Comic. p. 25: alius alium percontamur, cuja est navis?

    one another, Plaut. Stich. 2, 2, 46:

    fallacia alia aliam trudit,

    Ter. And. 4, 4, 40:

    fecerunt alii quidem alia quam multa,

    Cic. Phil. 3, 20, 6:

    signa et ornamenta alia alio in loco intuebantur,

    some in one place and some in another, id. Verr. 2. 1, 22:

    alius in alia est re magis utilis,

    id. Sex. Rosc. 111:

    alius ex alia parte,

    id. Verr. 1, 66:

    dies alios alio dedit ordine Luna felicis operum,

    Verg. G. 1, 276:

    ut ipsi inter se alii aliis prodesse possent,

    Cic. Off. 1, 7, 22; id. Leg. 1, 12, 33:

    ideo multa conjecta sunt, aliud alio tempore,

    id. Q. Fr. 3, 1, 7:

    habes Sardos venales, alium alio nequiorem,

    one worse than another, id. Fam. 7, 24: quo facto cum alius alii subsidium ferrent, one to another, Fr., l'un a

    l'autre,

    Caes. B. G. 2, 26 Herz.:

    legiones aliae alia in parte resistunt,

    id. ib. 2, 22:

    alius alia causa illata,

    id. ib. 1, 39:

    cum ceteros alii alium alia de causa improbarent,

    Suet. Vesp. 6:

    alius alii subsidium ferunt,

    Caes. B. G. 2, 26:

    alius alio more viventes,

    each in a different way, Sall. C. 6, 2:

    alius alii tanti facinoris conscii,

    id. ib. 22, 2; so id. ib. 52, 28; id. J. 53, 8; Curt. 10, 5, 16; Just. 15, 2:

    alii autem aliud clamabant,

    Vulg. Act. 19, 32:

    illi alias aliud iisdem de rebus sentiunt,

    now this, now that, Cic. de Or. 2, 7 fin.:

    aliter ab aliis digeruntur,

    id. ib. 2, 19; Vulg. 3 Reg. 22, 20:

    equites alii alia dilapsi sunt,

    some in this way, some in that, Liv. 44, 43:

    cum alii alio mitterentur,

    id. 7, 39: Alis alibi stantes, omnes tamen adversis volneribus conciderunt, Sall. ap. Charis. 2, p. 133:

    jussit alios alibi fodere,

    Liv. 44, 33; Vulg. Sap. 18, 18.—
    C.
    Alius ex alio, super alium, post alium, one after another; so often of the connection between ideas:

    ut aliud ex alio incidit, occurrit, etc.,

    Ter. Heaut. 3, 3, 37:

    aliud ex alio succurrit mihi,

    Cic. Fragm. C. 12:

    alid ex alio reficit natura,

    Lucr. 1, 263; 5, 1305; 5, 1456: sed, [p. 91] ut aliud ex alio, mihi non est dubium, quin, etc., Cic. Att. 16, 14, Plin. Pan. 18, 1:

    ex alio in aliud vicissitudo atque mutatio,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69:

    alias ex aliis nectendo moras,

    Liv. 7, 39:

    aliam ex alia prolem,

    Verg. G. 3, 65; id. Cir. 364:

    nos alia ex aliis in fata vocamur,

    id. A. 3, 494:

    quae impie per biennium alia super alia es ausus,

    Liv. 3, 56; 23, 36:

    aliud super aliud scelus,

    id. 30, 26; Plin. Ep. 7, 8; Suet. Ner. 49:

    deinde ab eo magistratu alium post alium sibi peperit,

    Sall. J. 63, 5.—
    D.
    Alius atque alius or alius aliusque, the one and the other; now this, now that; different:

    eadem res saepe aut probatur aut reicitur, alio atque alio elata verbo,

    Cic. Or. 22, 72:

    alio atque alio loco requiescere,

    in different places, Sall. J. 72, 2:

    inchoata res aliis atque aliis de causis dilata erat,

    Liv. 8, 23:

    aliud ejus subinde atque aliud facientes initium,

    Sen. Ep. 32, 2:

    cum alia atque alia appetendo loca munirent,

    Liv. 1, 8:

    milites trans flumen aliis atque aliis locis traiciebant,

    id. 2, 2:

    luna alio atque alio loco exoritur,

    Plin. 2, 10:

    febres aliae aliaeque subinde oriuntur,

    Cels. 3, 3:

    cancer aliis aliisque signis discernitur,

    id. 5, 26:

    aliis atque aliis causis,

    Suet. Aug. 97.—In Sall. also alius deinde alius or alius post alius:

    saepe tentantes agros alia deinde alia loca petiverant, J. 18, 7: alias deinde alias morae causas facere,

    id. ib. 36, 2:

    aliis post aliis minitari,

    id. ib. 55, 8.—
    E.
    Of another kind or nature, i. e. different; hence, alium facere, to make different, to change, transform; and alium fleri, to become different, to be wholly changed:

    nunc haec dies aliam vitam affert, alios mores postulat,

    Ter. And. 1, 2, 18 (aliam vitam pro diversam, contrariam, Don.):

    alium nunc censes esse me atque olim cum dabam,

    id. ib. 3, 3, 13:

    Huic aliud mercedis erit,

    Verg. E. 6, 26:

    longe alia mihi mens est,

    Sall. C. 52, 2:

    Vos aliam potatis aquam,

    Juv. 5, 52:

    lectus non alius cuiquam,

    id. 8, 178:

    ensesque recondit mors alia,

    Stat. Th. 7, 806:

    ostensus est in alia effigie,

    Vulg. Marc. 16, 12; ib. Rom. 7, 23; ib. Gal. 1, 6; ib. Jac. 2, 25:

    alium fecisti me, alius ad te veneram,

    Plaut. Trin. 1, 2, 123: alius nunc fieri volo, id. Poen. prol. fin.:

    homines alii facti sunt,

    Cic. Fam. 11, 12:

    mutaberis in virum alium,

    Vulg. 1 Reg. 10, 6; cf. supra, II. A. fin. —Hence, in alia omnia ire, transire, or discedere, sc. vota, to differ from the thing proposed; and in gen., to reject or oppose it, to go over to the opposite side: qui hoc censetis, illuc transite;

    qui alia omnia, in hanc partem: his verbis praeit ominis videlicet causa, ne dicat: qui non censetis,

    Fest. p. 221; Plin. Ep. 8, 14, 19:

    frequens eum senatus reliquit et in alia omnia discessit,

    Cic. Fam. 10, 12:

    de tribus legatis frequentes ierunt in alia omnia,

    id. ib. 1, 2 Manut.: cum prima M. Marcelli sententia pronunciata esset, frequens senatus in alia omnia iit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13:

    discessionem faciente Marcello, senatus frequens in alia omnia transiit,

    Hirt. B. G. 8, 53: aliud or alias res agere, v. ago, II. 7.—
    F.
    Of that which remains of a whole, = reliquus, ceteri, the rest, the remainder:

    Divitiaco ex aliis Gallis maximam fidem habebat,

    Caes. B. G. 1, 41:

    inter primos atrox proelium fuit, alia multitudo terga vertit,

    Liv. 7, 26:

    vulgus aliud trucidatum,

    id. 7, 19; 2, 23; so id. 24, 1:

    legiones in testudinem glomerabantur et alii tela incutiebant,

    Tac. H. 3, 31; id. A. 1, 30; 3, 42:

    cum alios incessus hostis clausisset, unum reliquum aestas impediret,

    id. ib. 6, 33 al.—
    G.
    Like alter, one of two, the other of two:

    huic fuerunt filii nati duo, alium servus surpuit, etc.,

    Plaut. Capt. prol. 8; cf. id. ib. arg. 2 and 9: eis genus, aetas, eloquentia prope aequalia fuere;

    magnitudo animi par, item gloria, sed alia alii,

    Sall. C. 54, 1 Kritz:

    duo Romani super alium alius corruerunt,

    one upon the other, Liv. 1, 25, 5:

    ita duo deinceps reges, alius alia via, civitatem auxerunt,

    each in a different way, id. 1, 21, 6; 24, 27:

    marique alio Nicopolim ingressus,

    Tac. A. 5, 10 ( Ionio, Halm); so,

    alias partes fovere,

    the other side, id. H. 1, 8.—Also in the enumeration of the parts of any thing:

    Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam Celtae,

    Caes. B. G. 1, 1 Herz.:

    classium item duo genera sunt: unum liburnarum, aliud lusoriarum,

    Veg. 2, 1 (cf. in Gr. meinantes de tautên tên hêmeran, têi allêi eporeuonto, Xen. Anab. 3, 4, 1; and so the Vulg.: Alia die profecti, the next day, Act. 21, 8).—Hence, alius with a proper name used as an appell. (cf. alter):

    ne quis alius Ariovistus regno Galliarum potiretur,

    a second Ariovistus, Tac. H. 4, 73 fin.:

    alius Nero,

    Suet. Tit. 7.—
    H.
    A peculiar enhancement of the idea is produced by alius with a neg. and the comp.:

    mulier, qua mulier alia nulla est pulchrior,

    than whom no other woman is more beautiful, to whom no other woman is equal in beauty, Plaut. Merc. 1, 1, 100:

    facinus, quo non fortius ausit alis,

    Cat. 66, 28:

    Fama malum qua non aliud velocius ullum,

    Verg. A. 4, 174:

    quo neque melius neque amplius aliud in natura mortalium est,

    Sall. J. 2, 4:

    quo non aliud atrocius visum,

    Tac. A. 6, 24:

    (Sulla) neque consilio neque manu priorem alium pati,

    Sall. J. 96, 3:

    neque majus aliud neque praestabilius invenias,

    id. ib. 1, 2; Liv. 1, 24:

    non alia ante Romana pugna atrocior fuit,

    id. 1, 27; 2, 31; Tac. A. 6, 7 al.; cf. under aliter, 2. b. z.—Hence the advv.
    A.
    ălĭō, adv. (an old dat. form, designating direction to a place; cf.: eo, quo), elsewhither (arch.), elsewhere, to another place, person, or thing, allose (class., esp. among poets; but not found in Lucr. or Juv.).
    1.
    In gen.
    a.
    Of place:

    fortasse tu profectus alio fueras,

    Ter. Eun. 2, 2, 49:

    ut ab Norba alio traducerentur,

    Liv. 32, 2:

    translatos alio maerebis amores,

    Hor. Epod. 15, 23:

    decurrens alio,

    id. S. 2, 1, 32:

    nam frustra vitium vitaveris illud, Si te alio pravum detorseris,

    id. ib. 2, 2, 55.—With quo:

    Arpinumne mihi eundum sit, an quo alio,

    to some other place, Cic. Att. 9, 17:

    si quando Romam aliove quo mitterent legatos,

    Liv. 38, 30. —
    b.
    Of persons or things (cf. alias, alibi, alicunde, etc.):

    illi suum animum alio conferunt,

    Ter. Heaut. 2, 4, 10 (cf. Plaut. Merc. 2, 2, 62:

    ne ad illam me animum adjecisse sentiat): ne quando iratus tu alio conferas,

    id. Eun. 3, 1, 60 Don.:

    hi narrata ferunt alio,

    Ov. M. 12, 57: tamen vocat me alio ( to another subject) jam dudum tacita vestra exspectatio, Cic. Clu. 23, 63; id. Verr. 2, 1, 53, § 139:

    sed, si placet, sermonem alio transferamus,

    id. de Or. 1, 29, 133:

    quoniam alio properare tempus monet,

    Sall. J. 19, 2; so Tac. A. 1, 18 al.—
    c.
    Of purpose or design:

    appellet haec desideria naturae: cupiditatis nomen servet alio,

    for another purpose, Cic. Fin. 2, 9, 27:

    hoc longe alio spectabat,

    looked quite elsewhere, had a far different design, Nep. Them. 6, 3.—
    2.
    a.. Alio... alio, in one way... in another; hither... thither, = huc... illuc:

    hic (i. e. in ea re) alio res familiaris, alio ducit humanitas,

    Cic. Off. 3, 23, 89: alio atque alio, in one way and another:

    nihil alio atque alio spargitur,

    Sen. Brev. Vit. 11, 2.—
    b.
    Alius alio, each in a different way, one in one way, another in another:

    et ceteri quidem alius alio,

    Cic. Off. 3, 20, 80:

    aliud alio dissipavit,

    id. Div. 1, 34, 76; so Liv. 2, 54, 9; 7, 39.—So, aliunde alio, from one place to another:

    quassatione terrae aliunde alio (aquae) transferuntur,

    Sen. Q. N. 3, 11, 1; cf. aliunde.—
    c.
    Like alius or aliter with a negative and the particles of comparison quam or atque;

    in questions with nisi: plebem nusquam alio natam quam ad serviendum,

    for nothing but, Liv. 7, 18, 7: non alio datam summam quam in emptionem, etc., * Suet. Aug. 98 Ruhnk.:

    quo alio nisi ad nos confugerent?

    Liv. 39, 36, 11; cf. Hand, Turs. I. pp. 232-234.—
    B.
    ălĭā, adv. (sc. via), in another way, in a different manner (in the whole ante-class. and class. per. dub.); for in Plaut. Rud. prol. 10, aliuta has been proposed; in Lucr. 6, 986, Lachm. reads alio; in Liv. 21, 56, 2, Weissenb. alibi; and in id. 44, 43, 2, via may be supplied from the preced. context; certain only in Don. ad Ter. Hec. 1, 2, 5; cf. Hand, Turs. I. p. 219.—
    C.
    ălĭās, adv. (acc. to Prisc. 1014 P., and Corss. Ausspr. I. p. 769, an acc. form like foras; but acc. to Herz. ad Caes. B. G. 5, 57, and Hab. Syn. 79, old gen. like paterfamili as, Alcmen as, etc. In the ante-class. per. rare; only once in Plaut., twice in Ter., twice in Varro; in the class. per. most freq. in Cic., but only three times in his orations; also in Plin.).
    1.
    Of time, at a time other than the present, whether it be in the past or (more freq.) in the future.
    a.
    At another time, at other times, on another occasion (alias: temporis adverbium, quod Graeci allote, aliter allôs, Capitol. Orth. 2242 P.; cf.

    Herz. and Hab., as cited above): alias ut uti possim causa hac integra,

    Ter. Hec. 1, 2, 4; so id. And. 3, 2, 49 (alias = alio tempore, Don.):

    sed alias jocabimur,

    Cic. Fam. 7, 13, 2:

    sed plura scribemus alias,

    id. ib. 7, 6:

    et alias et in consulatus petitione vinci,

    id. Planc. 18:

    nil oriturum alias,

    Hor. Ep. 2, 1, 17.—In the future, freq. in contrast with nunc, in praesentia, tum, hactenus:

    recte secusne, alias viderimus,

    Cic. Ac. 2, 44, 135:

    Hactenus haec: alias justum sit necne poema, Nunc, etc.,

    Hor. S. 1, 4, 63: sed haec alias pluribus;

    nunc, etc.,

    Cic. Div. 2, 2 fin.; Liv. 44, 36 fin.: quare placeat, alias ostendemus; in praesentia, etc., Auct. ad Her. 3, 16, 28.—In the past:

    gubernatores alias imperare soliti, tum metu mortis jussa exsequebantur,

    Curt. 4, 3, 18:

    alias bellare inter se solitos, tunc periculi societas junxerat,

    id. 9, 4, 15.—Freq. with advv. of time;

    as numquam, umquam, and the like: si umquam in dicendo fuimus aliquid, aut etiam si numquam alias fuimus, tum profecto, etc.,

    Cic. Att. 4, 2, 2:

    consilio numquam alias dato,

    Hor. C. 3, 5, 45:

    numquam ante alias,

    Liv. 2, 22, 7:

    non umquam alias ante tantus terror senatum invasit,

    id. 2, 9, 5; 1, 28, 4:

    si quando umquam ante alias,

    id. 32, 5 (where the four advv. of time are to be taken together):

    Saturnalibus et si quando alias libuisset, modo munera dividebat,

    Suet. Aug. 75.—
    b.
    Alias... alias, as in Gr. allote... allote; allote men... allote de, at one time... at another; once... another time; sometimes... sometimes; now... now:

    Alias me poscit pro illa triginta minas, Alias talentum magnum,

    Plaut. Curc. 1, 1, 63; so Varr. L. L. 8, § 76 Mull.; id. R. R. 2, 1, 15; Cic. Verr. 1, 46, 120:

    nec potest quisquam alias beatus esse, alias miser,

    id. Fin. 2, 27, 87:

    contentius alias, alias summissius,

    id. de Or. 3, 55, 212:

    cum alias bellum inferrent, alias inlatum defenderent,

    Caes. B. G. 2, 29; so id. ib. 5, 57 al.; it occurs four times in successive clauses in Cic. Inv. 1, 52, 99.—Sometimes plerumque, saepe, aliquando, interdum stand in corresponding clauses:

    nec umquam sine usura reddit (terra), quod accepit, sed alias minore, plerumque majore cum foenore,

    Cic. Sen. 15, 51:

    geminatio verborum habet interdum vim, leporem alias,

    id. de Or. 3, 54, 206:

    hoc alias fastidio, alias contumacia, saepius imbecillitate, evenit,

    Plin. 16, 32, 58, § 134; 7, 15, 13, § 63.—Sometimes one alias is omitted:

    illi eruptione tentata alias cuniculis ad aggerem actis, etc.,

    Caes. B. G. 3, 21; Plin. 26, 3, 7, § 13.—
    c.
    Alias aliter, alias alius, etc. (cf. alius), at one time in one way... at another in another; now so... now otherwise; now this... now that:

    et alias aliter haec in utramque partem causae solent convenire,

    Cic. Inv. 2, 13, 45:

    alii enim sunt, alias nostrique familiares fere demortui,

    id. Att. 16, 11 (Madv. interprets this of time):

    illi alias aliud iisdem de rebus judicant,

    id. de Or. 2, 7, 30; id. Or. 59, 200:

    (deos) non semper eosdem atque alias alios solemus venerari,

    id. Red. in Sen. 30:

    ut iidem versus alias in aliam rem posse accommodari viderentur,

    id. Div. 2, 54, 111.—
    d.
    Saepe alias or alias saepe... nunc, nuper, quondam, etc.;

    also: cum saepe alias... tum, etc. (very common in Cic.): quod cum saepe alias tum nuper, etc.,

    Cic. Tusc. 4, 4, 7:

    fecimus et alias saepe et nuper in Tusculano,

    id. ib. 5, 4, 11:

    quibus de rebus et alias saepe... et quondam in Hortensii villa,

    id. Ac. 2, 3, 9:

    quorum pater et saepe alias et maxime censor saluti rei publicae fuit,

    id. de Or. 1, 9, 38:

    cum saepe alias, tum apud centumviros,

    id. Brut. 39, 144:

    cum saepe alias, tum Pyrrhi bello,

    id. Off. 3, 22, 86; 3, 11, 47:

    neque tum solum, sed saepe alias,

    Nep. Hann. 11, 7.—In comparative sentences rare:

    nunc tamen libentius quam saepe alias,

    Symm. Ep. 1, 90.—So,
    e.
    Semper alias, always at other times or in other cases (apparently only post-Aug.): et super cenam autem et semper alias communissimus, multa joco transigebat. Suet. Vesp. 22; id. Tib. 18; Gell. 15, 1.—
    f.
    Raro alias, rarely at other times, on other occasions:

    ut raro alias quisquam tanto favore est auditus,

    Liv. 45, 20; 3, 69; Tac. H. 1, 89.—
    g.
    Non alias, at no other time, never, = numquam (a choice poet. expression, often imitated by [p. 92] the histt.):

    non alias caelo ceciderunt plura sereno Fulgura,

    never at any other time did so much lightning fall from a clear sky, Verg. G. 1, 487:

    non alias militi familiarior dux fuit,

    Liv. 7, 33; 45, 7:

    non alias majore mole concursum,

    Tac. A. 2, 46; 4. 69;

    11, 31: non sane alias exercitatior Britannia fuit,

    id. Agr. 5:

    haud alias intentior populus plus vocis permisit,

    id. A. 3, 11, and 15, 46; Suet. Tit. 8; Flor. 3, 6.—
    2.
    Of place, at another place, elsewhere; or in respect of other things, in other circumstances, otherwise (only post-Aug.; v. Madv. ad Cic. Fin. 1, 3, 7):

    Idaeus rubus appellatus est, quoniam in Ida, non alias, nascitur,

    Plin. 24, 14, 75, § 123 (Jan, alius): nusquam alias tam torrens fretum, * Just. 4, 1, 9:

    sicut vir alias doctissimus Cornutus existimat,

    Macr. S. 5, 19.—
    3.
    Alias for alioqui (only post-Aug.), to indicate that something is in a different condition in one instance, not in others, except that, for the rest, otherwise:

    in Silaro non virgulta modo immersa, verum et folia lapidescunt, alias salubri potu ejus aquae,

    Plin. 2, 103, 106, § 224; so id. 18, 6, 7, § 37; 19, 8, 48, § 163; 25, 2, 6, § 16 al.—
    4.
    Non alias quam, for no other reason, on no other condition, in no other circumstances than, not other than; and non alias nisi, on no other condition, not otherwise, except (prob. taken from the lang. of common life):

    non alias magis indoluisse Caesarem ferunt quam quod, etc.,

    Tac. A. 3, 73:

    debilitatum vulnere jacuisse non alias quam simulatione mortis tutiorem,

    by nothing safer than by feigning death, Curt. 8, 1, 24; 8, 14, 16; Dig. 29, 7, 6, § 2: non alias ( on no other condition) existet heres ex substitutione nisi, etc., ib. 28, 6, 8; 23, 3, 37, 23, 3, 29.—
    5.
    Alias like aliter, in another manner; flrst in the Lat. of the jurists (cf. Suet. Tib. 71 Oud.; Liv. 21, 56, 2 Drak.; Ter. And. 3, 2, 49 Ruhnk.), Dig. 33, 8, 8, § 8; cf. Hand, Turs. I. pp. 219-227. —
    D.
    ălĭtĕr, adv. [alis; v. alius init. ], otherwise, in another manner, allôs.
    1.
    With comparative-clause expressed; constr. both affirm. and neg. without distinction.
    a.
    With atque, ac, quam, and rarely ut, otherwise than, different from what, etc., Ter. Heaut. 2, 3, 23:

    sed aliter atque ostenderam facio,

    Cic. Fam. 2, 3, 4; Ter. Ad. 4, 3, 6:

    aliter ac nos vellemus,

    Cic. Mil. 9, 23:

    de quo tu aliter sentias atque ego,

    id. Fin. 4, 22, 60; id. Att. 6, 3:

    si aliter nos faciant quam aequum est,

    Plaut. Stich. 1, 1, 42:

    si aliter quippiam coacti faciant quam libere,

    Cic. Rab. Post. 11, 29; id. Verr. 2, 1, 19, § 24; id. Inv. 2, 22, 66:

    Sed si aliter ut dixi accidisset, qui possem queri?

    id. Rep. 1, 4, 7.—
    b.
    Non (or haud) aliter, not otherwise (per litoten), = just as; with quam si, ac si, quam cum, quam, exactly, just as if:

    Non aliter quam si ruat omnis Karthago,

    Verg. A. 4, 669:

    dividor haud aliter quam si mea membra relinquam,

    Ov. Tr. 1, 3, 73:

    nihil in senatu actum aliter quam si, etc.,

    Liv. 23, 4; 21, 63, 9:

    illi negabant se aliter ituros quam si, etc.,

    id. 3, 51, 12:

    nec aliter quam si mihi tradatur, etc., Quint. prooem. 5: ut non aliter ratio constet quam si uni reddatur,

    Tac. A. 1, 6; 1, 49:

    Non aliter quam si fecisset Juno maritum Insanum,

    Juv. 6, 619; Suet. Aug. 40:

    non aliter quam cum, etc.,

    Ov. F. 2, 209; so id. M. 2, 623; 4, 348; 6, 516 al.:

    nec scripsi aliter ac si, etc.,

    Cic. Att. 13, 51; Suet. Oth. 6; Col. 2, 14 (15), 8:

    Non aliter quam qui lembum subigit,

    Verg. G. 1, 201:

    non aliter praeformidat quam qui ferrum medici, priusquam curetur, aspexit,

    Quint. 4, 5, 5; so id. 4, 5, 22; 2, 5, 11:

    neque aliter quam ii, qui traduntur, etc.,

    id. 5, 8, 1:

    patere inde aliquid decrescere, non aliter quam Institor hibernae tegetis,

    Juv. 7, 220:

    successorem non aliter quam indicium mortis accepturum,

    Tac. A. 6, 30.—
    * c.
    Aliter ab aliquo (analog. to alius with the abl., and alienus with ab), differently from any one:

    cultores regionum multo aliter a ceteris agunt,

    Mel. 1, 9, 6.—
    d.
    Non ali ter nisi, by no other means, on no other condition, not otherwise, except:

    qui aliter obsistere fato fatetur se non potuisse, nisi etc.,

    Cic. Fat. 20, 48; id. Fam. 1, 9: non pati C. Caesarem consulem aliter fieri, nisi exercitum et provincias tradiderit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14; so Lentulus ap. Cic. Fam. 12, 14, 18; Liv. 35, 39; 45, 11; 38; Tac. Or. 32; Just. 12, 14, 7; Suet. Ner. 36; Dig. 37, 9, 6; 48, 18, 9. —
    e.
    Non aliter quam ut, on no other condition than that:

    neque aliter poterit palos, ad quos perducitur, pertingere, quam ut diffluat,

    Col. Arb. 7, 5; so Suet. Tib. 15; 24; id. Galb. 8; Curt. 9, 5, 23.—
    2.
    Without a comparative clause expressed.
    a.
    In gen., otherwise, in another manner, in other respects; and in the poets: haud aliter (per litoten), just so:

    vale atque salve, etsi aliter ut dicam meres,

    though you deserve that I speak differently, Plaut. Capt. 3, 5, 86 Brix:

    tu si aliter existimes, nihil errabis,

    Cic. Fam. 3, 7, 16:

    ut eadem ab utrisque dicantur, aliter dicuntur,

    in a different sense, Plin. Pan. 72, 7:

    Si quis aliter docet,

    Vulg. 1 Tim. 6, 3:

    quae aliter se habent,

    ib. ib. 5, 25:

    Quippe aliter tunc vivebant homines,

    Juv. 6, 11: quod uterque nostrum his etiam ex studiis notus, quibus aliter ignotus est, otherwise, i. e. personally, unknown, Plin. Ep. 9, 23, 3.—With negatives:

    non fuit faciendum aliter,

    Cic. Att. 6, 9; Tac. A. 15, 68:

    Ergo non aliter poterit dormire?

    Juv. 3, 281:

    aliter haud facile eos ad tantum negotium impelli posse,

    Sall. C. 44, 1; Curt. 8, 10, 27:

    haud aliter Rutulo muros et castra tuenti Ignescunt irae (the comparison of the wolf precedes),

    Verg. A. 9, 65:

    haud aliter (i. e. like a wild beast) juvenis medios moriturus in hostes Irruit,

    id. ib. 9, 554 al.; Ov. M. 8, 473; 9, 642:

    non aliter (i. e. than I) Samio dicunt arsisse Bathyllo Anacreonta Teium,

    Hor. Epod. 14, 10:

    neque Mordaces aliter (i. e. than by means of wine) diffugiunt sollicitudines,

    id. C. 1, 18, 4:

    neque exercitum Romanum aliter transmissurum,

    Tac. H. 5, 19:

    nec aliter expiari potest,

    Vulg. Num. 35, 33. —So, fieri aliter non potest or fieri non potest aliter (not fieri non aliter potest): nihil agis;

    Fieri aliter non potest,

    Ter. Ad. 5, 8, 13: assentior;

    fieri non potuit aliter,

    Cic. Att. 6, 6.—
    b.
    Esp.
    (α).
    Pregn., otherwise, in the contrary manner: Pe. Servos Epidicus dixit mihi. Ph. Quid si servo aliter visum est? i. e. if he does not speak the truth? Plaut. Ep. 4, 2, 29:

    verum aliter evenire multo intellegit,

    Ter. And. prol. 4 (aliter autem contra significat, Don.):

    amplis cornibus et nigris potius quam aliter,

    Varr. R. R. 1, 20, 1: ne aliter quid eveniat, providere de cet, otherwise than harmoniously, Sall. J. 10, 7:

    dis aliter visum,

    Verg. A. 2, 428:

    sin aliter tibi videtur,

    Vulg. Num. 11, 15: adversi... saevaque circuitu curvantem bracchia longo Scorpion atque aliter ( in the opposite direction) curvantem bracchia Cancrum, Ov. M. 2, 83: aliterque ( and in the opposite course) secante jam pelagus rostro, Luc. 8, 197.—Hence, qui aliter fecerit, who will not do that:

    neu quis de his postea ad senatum referat, neve cum populo agat: qui aliter fecerit, etc.,

    Sall. C. 51, 43; Just. 6, 6, 1; cf. Brisson. de Form. p. 200, and de Verb. Signif. p. 66.—
    (β).
    Aliter esse, to be of a different nature, differently constituted or disposed:

    sed longe aliter est amicus atque amator,

    Plaut. Truc. 1, 2, 70: ego hunc esse aliter credidi: iste me fefellit;

    ego isti nihilo sum aliter ac fui,

    Ter. Phorm. 3, 2, 44; id. Ad. 3, 4, 46; Cic. Rosc. Am. 47, 137.—
    (γ).
    For alioqui (q. v. II. C.), otherwise, else, in any other case:

    jus enim semper est quaesitum aequabile: neque enim aliter esset jus (and just after: nam aliter justitia non esset),

    Cic. Off. 2, 12, 42; 1, 39, 139; id. Lael. 20, 74:

    si suos legatos recipere vellent, quos Athenas miserant, se remitterent, aliter illos numquam in patriam essent recepturi,

    Nep. Them. 7 fin.:

    aliter sine populi jussu nulli earum rerum consuli jus est,

    Sall. C. 29, 3 Kritz:

    aliter non viribus ullis Vincere poteris,

    Verg. A. 6, 147:

    veniam ostentantes, si praesentia sequerentur: aliter nihil spei,

    Tac. H. 4, 59:

    quoniam aliter non possem,

    Vulg. Sap. 8, 21.—
    (δ).
    Like alius (q. v. II. A.) repeated even several times in a distributive manner, in one way... in another: sed aliter leges, aliter philosophi tollunt astutias. Cic. Off. 3, 17, 68; so id. ib. 1, 12, 38; id. Lael. 24, 89; id. Fam. 15, 21, 6:

    aliter utimur propriis, aliter commodatis,

    Tac. Or. 32:

    Aliter catuli longe olent, aliter sues,

    Plaut. Ep. 4, 2, 9:

    aliter Diodoro, aliter Philoni, Chrysippo aliter placet,

    id. Ac. 2, 47, 143:

    idem illud aliter Caesar, aliter Cicero, aliter Cato suadere debebit,

    Quint. 3, 8, 49: Et aliter acutis morbis medendum, aliter vetustis; aliter increscentibus, aliter subsistentibus, aliter jam ad sanitatem inclinatis, Cels. prooem. p. 10.—
    (ε).
    With alius or its derivatives, one in one way, another in another (v. alius, II. B.):

    quoniam aliter ab aliis digeruntur,

    Cic. de Or. 2, 19, 79; id. Att. 7, 8; Liv. 2, 21; so id. 39, 53:

    hoc ex locorum occasione aliter alibi decernitur,

    Plin. 18, 5, 6, § 30; so id. 25, 4, 10, § 29.—
    (ζ).
    Non aliter, analog. to non alius (v. alius, II. H.) with a comp. (only in Plin.):

    non aliter utilius id fieri putare quam, etc.,

    Plin. 37, 2, 10, § 28:

    idque non aliter clarius intellegi potest,

    id. 37, 4, 15, § 59; so id. 22, 22, 36, § 78; 24, 11, 50, § 85; 28, 9, 41, § 148; cf. Hand, Turs. I. pp. 267-276.

    Lewis & Short latin dictionary > Alius

  • 10 alius

    1.
    Ālĭus (better Ālĕus), a, um, adj., = Elius (v. Alis and Elis), Elian; subst., a native of Elis, a town in Achaia (only a few times in Plaut. Capt.):

    postquam belligerant Aetoli cum Aleis,

    Plaut. Capt. prol. 24; 27; 2, 2, 30.
    2.
    ălĭus, a, ud, adj. and subst. (old form, alis, alid, after the analogy of quis, quid:

    alis rare,

    Cat. 66, 28; Sall. ap. Charis, 2, p. 133; Inscr. Orell. 2488:

    alid more freq.,

    Lucr. 1, 263; 5, 257; 5, 1305; 5, 1456; Cat. 29, 15; cf. Prisc. 13, p. 959.— Gen. sing. masc.: alius, rare, and not used by Tac.; for which alterius is com. used (v. alter); also alii, Cato and Licin. ap. Prisc. 194 P.; Varr. R. R. 1, 2.— Fem. gen.:

    aliae,

    Lucr. 3, 918; Cic. Div. 2, 13, 30; Liv. 24, 27, 8; Gell. 2, 28, 1; Capito ap. Gell. 4, 10, 8.— Masc. dat.:

    ali,

    Lucr. 6, 1226:

    alio,

    Plaut. Stich. 1, 2, 13. — Fem. dat.:

    aliae,

    Plaut. Mil. 3, 1, 207; Gell. 9, 4, 8) [cf. allos; Osc. allo ( nom. sing. fem.); Goth. alis; Erse, aile; O. H. Germ. alles, elles ( conj.); Engl. else], another, [p. 90] other (i. e. of many, whereas alter is one of two, v. exceptt. under II. G.); freq. with the indef. pronn. aliquis, quis, aliqui, qui, quidam, and the interrog. quis, qui, etc.
    I.
    A.. In gen.:

    eorum sectam sequuntur multi mortales... multi alii ex Troja strenui viri,

    Naev. Bell. Pun. 1, 16:

    alios multos,

    Vulg. Matt. 15, 30; ib. Marc. 7, 4:

    plures alios,

    ib. ib. 12, 5:

    cum aliis pluribus,

    ib. Act. 15, 35:

    an ita dissolvit, ut omnes alii dissolverunt?

    Cic. Font. 1; Tac. H. 5, 5:

    dum aliud aliquid flagiti conficiat,

    Ter. Phorm. 5, 2, 5:

    nec nobis praeter med alius quisquam est servos Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 244:

    nec quisquam alius affuit,

    id. ib. 1, 1, 269:

    panem vel aliud quidquam,

    Vulg. 2 Reg. 3, 35. utrum hanc actionem habebis an aliam quampiam; Cic. Caecin. 37:

    quidquid aliud dare,

    Vulg. Lev. 22, 25:

    ALIS NE POTESTO,

    Inscr. Orell. 2488:

    datum Mi esse ab dis aliis,

    Plaut. Am. prol. 12:

    adulescentulo in alio occupato amore,

    Ter. And. 5, 1, 10:

    aut aliae cujus desiderium insideat rei,

    Lucr. 3, 918:

    ne quam aliam quaerat copiam,

    Ter. Heaut. 5, 1, 54:

    nisi quid pater ait aliud,

    id. And. 5, 4, 47:

    si verum est, Q. Fabium Labeonem seu quem alium arbitrum a senatu datum, etc.,

    Cic. Off. 1, 10, 33:

    quodcumque alid auget,

    Lucr. 5, 257:

    Est alius quidam, parasitaster paululus,

    Ter. Ad. 5. 2, 4; so Vulg. Luc. 22, 59:

    tuo (judicio) stabis, si aliud quoddam est tuum,

    Cic. Or. 71, 237:

    L. Aemilius alius vir erat,

    Liv. 44, 18:

    Genus ecce aliud discriminis audi,

    Juv. 12, 24:

    alius, ne condemnaretur, pecuniam dedit,

    Cic. Verr. 5, 117; Tac. Agr. 39:

    nemo alius,

    Cic. Pis. 94; Vulg. Joan. 15, 24:

    alius nemo,

    Cic. Quinct. 76:

    plus alimenti est in pane quam in ullo alio,

    Cels. 2, 18:

    aliud esse causae suspicamur,

    Cic. Fl. 39:

    Anne aliud tunc praefecti?

    Juv. 4, 78:

    estne viris reliqui aliud,

    Sall. Fragm. 187, 19:

    aliud auxilii,

    Tac. A. 5, 8:

    aliud subsidii,

    id. ib. 12, 46:

    alia honorum,

    id. ib. 1, 9:

    alia sumptuum,

    id. ib. 15, 15:

    sunt alia quae magis timeam,

    Cic. Phil. 5, 29: Facete is quidem, sicut alia, many other things, id. Fin. 1, 3, 7 Madv.:

    haec aliaque,

    Tac. H. 3, 51 al. —

    Hence, alio die, t. t. of the soothsayer, when he wished the Comitia postponed to another day, on the pretence of unfavorable omens: quid gravius quam rem susceptam dirimi, si unus augur alio die dixerit?

    Cic. Leg. 2, 12, 31; id. Phil. 2, 33, 83 and 84 Wernsd. Perh. there is a reference to the same thing in Plaut. Poen. 2, 52: ita res divina mihi fuit: res serias omnes extollo ex hoc die in alium diem.—With aliquis, quisquam, or ullus implied (cf. aliqui, V. B., and aliquis, II. B.):

    ut, etiam si aliud melius fuit, tamen legatorum reditum exspectetis,

    Cic. Phil. 6, 6:

    utar post alio, si invenero melius,

    something else, id. Tusc. 1, 7, 14; so,

    si in aliud tempus differetur,

    Caes. B C. 1, 86:

    an alium exspectamus?

    Vulg. Matt. 11, 3; ib. Marc. 4, 36:

    siti magis quam alia re accenditur,

    Sall. J. 89, 5:

    neque sex legiones alia de causa missas in Hispaniam,

    Caes. B. C. 1, 85:

    neque creatura alia poterit nos separare,

    Vulg. Rom. 8, 39.
    Instances of the rare gen.
    alius:

    alius generis bestiae,

    Cic. N. D. 2, 48, 123; Varr. L. L. 9, 40, 67 dub.:

    alius ingenii,

    Liv. 1, 56, 7 Madv. by conj.:

    alius ordinis,

    Amm. 30, 5, 10:

    artificis aliusve,

    Front. Controv. Agr. 2, 40, 27:

    alius coloris,

    Non. p. 450:

    nomine vel ejus pro quo... aut alius qui, etc.,

    Dig. 39, 2, 24, § 6; v. aliusmodi.—
    B.
    In comparisons, with atque, ac, or et, more rarely with nisi and quam; with the latter, in good class. authors, only when preceded by a neg. clause, or by an interrog. implying a neg.; cf. Ruhnk. ad Ter. And. 3, 3, 13; instead of quam, the comp. abl. or praeter, and similar words, sometimes appear, other than, different from, etc.
    (α).
    With atque, ac, or et:

    illi sunt alio ingenio atque tu,

    Plaut. Ps. 4, 7, 35:

    alium esse censes nunc me atque olim quom dabam?

    Ter. And. 3, 3, 13:

    potest non solum aliud mihi ac tibi, sed mihi ipsi aliud alias videri,

    Cic. Or. 71, 237:

    longe alia nobis ac tu scripseras nuntiantur,

    id. Att. 11, 10:

    res alio modo est ac putatur,

    id. Inv. 2, 6, 21 B. and K.:

    qui longe alia ratione ac reliqui Galli bellum gerere coeperunt,

    Caes. B. G. 3, 28:

    non alius essem atque nunc sum,

    Cic. Fam. 1, 9:

    longe aliam esse navigationem in concluso mari atque in vastissimo atque apertissimo Oceano perspiciebant,

    Caes. B. G. 3, 9: aliud (se) esse facturum ac pronunciasset, Nep. Ages. 3, 4:

    alia atque antea sentiret,

    id. Hann. 2, 2:

    lux longe alia est solis et lychnorum,

    is very different, Cic. Cael. 28.—
    (β).
    With nisi or quam (the latter is suspicious in Cic.; cf. Ochsn. Eclog. 252; Orell. ad Cic. Tusc. 1, 31, 75):

    amare autem nihil aliud est, nisi eum ipsum diligere, quem ames,

    nothing else than, only, Cic. Lael. 27, 100:

    neque ulla fuit causa intermissionis epistularum nisi quod, etc.,

    id. Fam. 7, 13:

    erat historia nihil aliud nisi annalium confectio,

    id. de Or. 2, 12:

    Quid est aliud tumultus nisi perturbatio tanta, ut, etc.?

    id. Phil. 8, 3:

    nihil aliud agerem, nisi eum, qui accusatus esset, defenderem,

    id. Sull. 12; id. Att. 5, 10:

    quid est aliud Gigantum modo bellare cum dis nisi naturae repugnare?

    id. Sen. 2, 5; id. Sex. Rosc. 19, 54; id. Rosc. Am. 5, 13; id. Leg. 1, 8, 25:

    pinaster nihil aliud est quam pinus silvestris,

    Plin. 16, 10; Nep. Arist. 2, 2; id. Paus. 1, 4:

    Lysander nihil aliud molitus est quam ut omnes civitates in sua teneret potestate,

    id. Lys. 1, 4:

    neque aliud huic defuit quam generosa stirps,

    id. Eum. 1, 2:

    Nullo quippe alio vincis discrimine quam quod Illi marmoreum caput est, etc.,

    Juv. 8, 54.—Hence, nihil aliud nisi or quam, = ouden allo ê, followed by finite verb, nothing else than, nothing but, only (after these words, fecit, factum est may be supplied, or the phraseology changed to nulla alia re facta; cf. Matth. Gr. 903; Hoogev. ad Vig. p. 475;

    Kuhn. Gr. Gr. II. p. 825): tribunatus P. Sestii nihil aliud nisi meum nomen causamque sustinuit,

    Cic. Sest. 6, 13:

    ut nihil aliud nisi de hoste ac de laude cogitet,

    id. Imp. Pomp. 22, 64; Liv. 2, 8:

    et hostes quidem nihil aliud (i. e. nulla alia re facta) quam perfusis vano timore Romanis citato agmine abeunt,

    id. 2, 63; 31, 24:

    sed ab lictore nihil aliud quam prehendere prohibito, cum conversus in Patres impetus esset,

    id. 2, 29:

    ut domo abditus nihil aliud quam per edicta obnuntiaret,

    Suet. Caes. 20:

    mox nihil aliud quam vectabatur et deambulabat,

    id. Aug. 83.—So, quid aliud quam? what other thing than? what else than? quibus quid aliud quam admonemus cives nos eorum esse, Liv. 4, 3:

    quid aliud quam ad bellum vocabantur?

    Flor. 3, 23 med.; so,

    Quid Tullius? Anne aliud quam sidus?

    Juv. 7, 199.—In affirmative-clauses rare, and only post-Aug.:

    te alia omnia, quam quae velis, agere, moleste ferrem,

    Plin. Ep. 7, 15, 2:

    quod alium quam se cooptassent,

    Suet. Ner. 2 al. —So, with the simple interrogative, quis alius? quid aliud? Qui, malum, alii? Ter. Eun. 4, 7, 10:

    Quid te aliud sollicitat?

    id. ib. 1, 2, 82:

    Quid aliud tibi vis?

    id. Heaut. 2, 3, 90:

    Numquid vis aliud?

    id. Eun. 1, 2, 111:

    Sed quis nunc alius audet praeferre? etc.,

    Juv. 12, 48:

    Quid enim est aliud Antonius?

    Cic. Phil. 2, 70:

    Quid est aliud furere?

    id. Pis. 47:

    Quid est alia sinistra liberalitas?

    Cat. 29, 15 al. —
    (γ).
    With comp. abl. (cf. in Gr. alla tôn dikaiôn, Xen. Mem. 4, 4, 25):

    qui quaerit alia his, malum videtur quaerere,

    other than, Plaut. Poen. prol. 22:

    quod est aliud melle,

    Varr. R. R. 3, 16: nec quidquam aliud libertate communi quaesisse, nothing else but, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2:

    neve putes alium sapiente bonoque beatum,

    Hor. Ep. 1, 16, 20:

    alius Lysippo,

    id. ib. 2, 1, 240:

    accusator alius Sejano,

    Phaedr. 3, prol. 41.—
    (δ).
    With praeter:

    nec nobis praeter me alius quisquam est servos Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 249:

    nec quidquam aliud est philosophia praeter studium sapientiae,

    Cic. Off. 2, 2, 5:

    non est alius praeter eum,

    Vulg. Marc. 12, 32:

    rogavit numquid aliud ferret praeter arcam?

    Cic. de Or. 2, 69:

    Num quid igitur aliud in illis judiciis versatum est praeter hasce insidias?

    id. Clu. 62:

    nec jam tela alia habebant praeter gladios,

    Liv. 38, 21, 5.—
    (ε).
    With extra (eccl. Lat.):

    neque est alius extra te,

    Vulg. 1 Reg. 2. 2; ib. Soph. 2, 15.—
    (ζ).
    With absque (eccl. Lat.):

    non est alius Deus absque te,

    Vulg. 1 Par. 17, 20.—
    (η).
    With praeterquam:

    cum aliud, praeterquam de quo retulissent, decemviri dicere prohiberent,

    Liv. 3, 40.
    II.
    Esp.
    A.
    In distributive-clauses repeated even several times, and also interchanged with non nulli, quidam, ceteri, pars, partim, etc., the one... the other; plur., some... others:

    quid potes dicere cur alia defendas, alia non cures?

    Cic. Phil. 2, 111:

    latera tegentes alios, alios praegredientes amicos,

    id. ib. 13, 4: cum alii fossas complerent, alii defensores vallo depellerent, Caes. B. G. 3, 25; id. B. C. 1, 55:

    alii experimentorum notitiam necessariam esse contendunt, alii non satis potentem usum esse proponunt, Cels. prooem.: quae minus tuta erant, alia fossis, alia vallis, alia turribus muniebat,

    Liv. 32, 5; so Vulg. Matt. 13, 5 sqq.; ib. 1 Cor. 12, 10; Cels. 3, 3, enumerating the different kinds of fever, repeats aliae seventeen times:

    cum aliis Q. Frater legatus, aliis C. Pomptinus legatus, reliquis M. Anneius legatus etc.,

    Cic. Fam. 15, 4, 8:

    proferebant alii purpuram, tus alii, gemmas alii, vina non nulli Graeca,

    id. Verr. 2, 5, 56, § 146: alias bestias nantes, alias volucres, serpentes quasdam, quasdam esse gradientes; earum ipsarum partim solivagas, partim congregatas;

    immanes alias, quasdam autem cicures, non nullas abditas,

    id. Tusc. 5, 13, 38:

    principes partim interfecerant, alios in exsilium ejecerant,

    Nep. Pelop. 1, 4:

    nos alii ibimus Afros, pars Scythiam veniemus,

    Verg. E. 1, 65:

    alii superstantes proeliarentur, pars occulti muros subruerent,

    Tac. H. 4, 23.—Sometimes alius is omitted in one clause:

    Helvetii ea spe dejecti navibus junctis, alii vadis Rhodani, etc.,

    Caes. B. G. 1, 8:

    Veientes ignari in partem praedae suae vocatos deos, alios votis ex urbe sua evocatos, etc.,

    Liv. 5, 21; Plin. 2, 43, 44, § 114:

    castra metari placuit, ut opus et alii proelium inciperent,

    Tac. A. 1, 63.—Also with aliquis:

    alia sunt tamquam sibi nata, ut oculi, ut aures: aliqua etiam ceterorum membrorum usum adjuvant,

    Cic. Fin. 3, 19, 63: [putat aliquis esse voluptatem bonum;

    alius autem pecuniam],

    id. Tusc. 5, 28, 60 B. and K.; cf. Goer. ad Cic. Ac. 2, 10, 20.—Sometimes aliud... aliud designate merely a distinction between two objects contrasted, one thing... another:

    Numquam aliud natura, aliud sapientia dicit,

    Juv. 14, 321:

    Fuit tempus, quo alia adversa, alia secunda principi,

    Plin. Pan. 72:

    aliud est male dicere, aliud accusare,

    Cic. Cael. 3; id. Lig. 16; Quint. 10, 1, 53:

    aliud est servum esse, aliud servire,

    id. 5, 10, 60 al.:

    jam sciunt longe aliud esse virgines rapere, aliud pugnare cum viris,

    Liv. 1, 12; cf. infra, e.—
    B.
    Alius repeated in another case, or with its derivatives, aliter, alias, alio, alibi, aliunde, etc. (but never with its derivatives in Tac.), in imitation of the Greek (cf. L. and S. s. v. allos, and Ochsn. Eclog. 110): simul alis alid aliunde rumitant inter se, Naev. ap. Fest. pp. 135 and 225; cf.

    Bothe, Fragm. Comic. p. 25: alius alium percontamur, cuja est navis?

    one another, Plaut. Stich. 2, 2, 46:

    fallacia alia aliam trudit,

    Ter. And. 4, 4, 40:

    fecerunt alii quidem alia quam multa,

    Cic. Phil. 3, 20, 6:

    signa et ornamenta alia alio in loco intuebantur,

    some in one place and some in another, id. Verr. 2. 1, 22:

    alius in alia est re magis utilis,

    id. Sex. Rosc. 111:

    alius ex alia parte,

    id. Verr. 1, 66:

    dies alios alio dedit ordine Luna felicis operum,

    Verg. G. 1, 276:

    ut ipsi inter se alii aliis prodesse possent,

    Cic. Off. 1, 7, 22; id. Leg. 1, 12, 33:

    ideo multa conjecta sunt, aliud alio tempore,

    id. Q. Fr. 3, 1, 7:

    habes Sardos venales, alium alio nequiorem,

    one worse than another, id. Fam. 7, 24: quo facto cum alius alii subsidium ferrent, one to another, Fr., l'un a

    l'autre,

    Caes. B. G. 2, 26 Herz.:

    legiones aliae alia in parte resistunt,

    id. ib. 2, 22:

    alius alia causa illata,

    id. ib. 1, 39:

    cum ceteros alii alium alia de causa improbarent,

    Suet. Vesp. 6:

    alius alii subsidium ferunt,

    Caes. B. G. 2, 26:

    alius alio more viventes,

    each in a different way, Sall. C. 6, 2:

    alius alii tanti facinoris conscii,

    id. ib. 22, 2; so id. ib. 52, 28; id. J. 53, 8; Curt. 10, 5, 16; Just. 15, 2:

    alii autem aliud clamabant,

    Vulg. Act. 19, 32:

    illi alias aliud iisdem de rebus sentiunt,

    now this, now that, Cic. de Or. 2, 7 fin.:

    aliter ab aliis digeruntur,

    id. ib. 2, 19; Vulg. 3 Reg. 22, 20:

    equites alii alia dilapsi sunt,

    some in this way, some in that, Liv. 44, 43:

    cum alii alio mitterentur,

    id. 7, 39: Alis alibi stantes, omnes tamen adversis volneribus conciderunt, Sall. ap. Charis. 2, p. 133:

    jussit alios alibi fodere,

    Liv. 44, 33; Vulg. Sap. 18, 18.—
    C.
    Alius ex alio, super alium, post alium, one after another; so often of the connection between ideas:

    ut aliud ex alio incidit, occurrit, etc.,

    Ter. Heaut. 3, 3, 37:

    aliud ex alio succurrit mihi,

    Cic. Fragm. C. 12:

    alid ex alio reficit natura,

    Lucr. 1, 263; 5, 1305; 5, 1456: sed, [p. 91] ut aliud ex alio, mihi non est dubium, quin, etc., Cic. Att. 16, 14, Plin. Pan. 18, 1:

    ex alio in aliud vicissitudo atque mutatio,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69:

    alias ex aliis nectendo moras,

    Liv. 7, 39:

    aliam ex alia prolem,

    Verg. G. 3, 65; id. Cir. 364:

    nos alia ex aliis in fata vocamur,

    id. A. 3, 494:

    quae impie per biennium alia super alia es ausus,

    Liv. 3, 56; 23, 36:

    aliud super aliud scelus,

    id. 30, 26; Plin. Ep. 7, 8; Suet. Ner. 49:

    deinde ab eo magistratu alium post alium sibi peperit,

    Sall. J. 63, 5.—
    D.
    Alius atque alius or alius aliusque, the one and the other; now this, now that; different:

    eadem res saepe aut probatur aut reicitur, alio atque alio elata verbo,

    Cic. Or. 22, 72:

    alio atque alio loco requiescere,

    in different places, Sall. J. 72, 2:

    inchoata res aliis atque aliis de causis dilata erat,

    Liv. 8, 23:

    aliud ejus subinde atque aliud facientes initium,

    Sen. Ep. 32, 2:

    cum alia atque alia appetendo loca munirent,

    Liv. 1, 8:

    milites trans flumen aliis atque aliis locis traiciebant,

    id. 2, 2:

    luna alio atque alio loco exoritur,

    Plin. 2, 10:

    febres aliae aliaeque subinde oriuntur,

    Cels. 3, 3:

    cancer aliis aliisque signis discernitur,

    id. 5, 26:

    aliis atque aliis causis,

    Suet. Aug. 97.—In Sall. also alius deinde alius or alius post alius:

    saepe tentantes agros alia deinde alia loca petiverant, J. 18, 7: alias deinde alias morae causas facere,

    id. ib. 36, 2:

    aliis post aliis minitari,

    id. ib. 55, 8.—
    E.
    Of another kind or nature, i. e. different; hence, alium facere, to make different, to change, transform; and alium fleri, to become different, to be wholly changed:

    nunc haec dies aliam vitam affert, alios mores postulat,

    Ter. And. 1, 2, 18 (aliam vitam pro diversam, contrariam, Don.):

    alium nunc censes esse me atque olim cum dabam,

    id. ib. 3, 3, 13:

    Huic aliud mercedis erit,

    Verg. E. 6, 26:

    longe alia mihi mens est,

    Sall. C. 52, 2:

    Vos aliam potatis aquam,

    Juv. 5, 52:

    lectus non alius cuiquam,

    id. 8, 178:

    ensesque recondit mors alia,

    Stat. Th. 7, 806:

    ostensus est in alia effigie,

    Vulg. Marc. 16, 12; ib. Rom. 7, 23; ib. Gal. 1, 6; ib. Jac. 2, 25:

    alium fecisti me, alius ad te veneram,

    Plaut. Trin. 1, 2, 123: alius nunc fieri volo, id. Poen. prol. fin.:

    homines alii facti sunt,

    Cic. Fam. 11, 12:

    mutaberis in virum alium,

    Vulg. 1 Reg. 10, 6; cf. supra, II. A. fin. —Hence, in alia omnia ire, transire, or discedere, sc. vota, to differ from the thing proposed; and in gen., to reject or oppose it, to go over to the opposite side: qui hoc censetis, illuc transite;

    qui alia omnia, in hanc partem: his verbis praeit ominis videlicet causa, ne dicat: qui non censetis,

    Fest. p. 221; Plin. Ep. 8, 14, 19:

    frequens eum senatus reliquit et in alia omnia discessit,

    Cic. Fam. 10, 12:

    de tribus legatis frequentes ierunt in alia omnia,

    id. ib. 1, 2 Manut.: cum prima M. Marcelli sententia pronunciata esset, frequens senatus in alia omnia iit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13:

    discessionem faciente Marcello, senatus frequens in alia omnia transiit,

    Hirt. B. G. 8, 53: aliud or alias res agere, v. ago, II. 7.—
    F.
    Of that which remains of a whole, = reliquus, ceteri, the rest, the remainder:

    Divitiaco ex aliis Gallis maximam fidem habebat,

    Caes. B. G. 1, 41:

    inter primos atrox proelium fuit, alia multitudo terga vertit,

    Liv. 7, 26:

    vulgus aliud trucidatum,

    id. 7, 19; 2, 23; so id. 24, 1:

    legiones in testudinem glomerabantur et alii tela incutiebant,

    Tac. H. 3, 31; id. A. 1, 30; 3, 42:

    cum alios incessus hostis clausisset, unum reliquum aestas impediret,

    id. ib. 6, 33 al.—
    G.
    Like alter, one of two, the other of two:

    huic fuerunt filii nati duo, alium servus surpuit, etc.,

    Plaut. Capt. prol. 8; cf. id. ib. arg. 2 and 9: eis genus, aetas, eloquentia prope aequalia fuere;

    magnitudo animi par, item gloria, sed alia alii,

    Sall. C. 54, 1 Kritz:

    duo Romani super alium alius corruerunt,

    one upon the other, Liv. 1, 25, 5:

    ita duo deinceps reges, alius alia via, civitatem auxerunt,

    each in a different way, id. 1, 21, 6; 24, 27:

    marique alio Nicopolim ingressus,

    Tac. A. 5, 10 ( Ionio, Halm); so,

    alias partes fovere,

    the other side, id. H. 1, 8.—Also in the enumeration of the parts of any thing:

    Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam Celtae,

    Caes. B. G. 1, 1 Herz.:

    classium item duo genera sunt: unum liburnarum, aliud lusoriarum,

    Veg. 2, 1 (cf. in Gr. meinantes de tautên tên hêmeran, têi allêi eporeuonto, Xen. Anab. 3, 4, 1; and so the Vulg.: Alia die profecti, the next day, Act. 21, 8).—Hence, alius with a proper name used as an appell. (cf. alter):

    ne quis alius Ariovistus regno Galliarum potiretur,

    a second Ariovistus, Tac. H. 4, 73 fin.:

    alius Nero,

    Suet. Tit. 7.—
    H.
    A peculiar enhancement of the idea is produced by alius with a neg. and the comp.:

    mulier, qua mulier alia nulla est pulchrior,

    than whom no other woman is more beautiful, to whom no other woman is equal in beauty, Plaut. Merc. 1, 1, 100:

    facinus, quo non fortius ausit alis,

    Cat. 66, 28:

    Fama malum qua non aliud velocius ullum,

    Verg. A. 4, 174:

    quo neque melius neque amplius aliud in natura mortalium est,

    Sall. J. 2, 4:

    quo non aliud atrocius visum,

    Tac. A. 6, 24:

    (Sulla) neque consilio neque manu priorem alium pati,

    Sall. J. 96, 3:

    neque majus aliud neque praestabilius invenias,

    id. ib. 1, 2; Liv. 1, 24:

    non alia ante Romana pugna atrocior fuit,

    id. 1, 27; 2, 31; Tac. A. 6, 7 al.; cf. under aliter, 2. b. z.—Hence the advv.
    A.
    ălĭō, adv. (an old dat. form, designating direction to a place; cf.: eo, quo), elsewhither (arch.), elsewhere, to another place, person, or thing, allose (class., esp. among poets; but not found in Lucr. or Juv.).
    1.
    In gen.
    a.
    Of place:

    fortasse tu profectus alio fueras,

    Ter. Eun. 2, 2, 49:

    ut ab Norba alio traducerentur,

    Liv. 32, 2:

    translatos alio maerebis amores,

    Hor. Epod. 15, 23:

    decurrens alio,

    id. S. 2, 1, 32:

    nam frustra vitium vitaveris illud, Si te alio pravum detorseris,

    id. ib. 2, 2, 55.—With quo:

    Arpinumne mihi eundum sit, an quo alio,

    to some other place, Cic. Att. 9, 17:

    si quando Romam aliove quo mitterent legatos,

    Liv. 38, 30. —
    b.
    Of persons or things (cf. alias, alibi, alicunde, etc.):

    illi suum animum alio conferunt,

    Ter. Heaut. 2, 4, 10 (cf. Plaut. Merc. 2, 2, 62:

    ne ad illam me animum adjecisse sentiat): ne quando iratus tu alio conferas,

    id. Eun. 3, 1, 60 Don.:

    hi narrata ferunt alio,

    Ov. M. 12, 57: tamen vocat me alio ( to another subject) jam dudum tacita vestra exspectatio, Cic. Clu. 23, 63; id. Verr. 2, 1, 53, § 139:

    sed, si placet, sermonem alio transferamus,

    id. de Or. 1, 29, 133:

    quoniam alio properare tempus monet,

    Sall. J. 19, 2; so Tac. A. 1, 18 al.—
    c.
    Of purpose or design:

    appellet haec desideria naturae: cupiditatis nomen servet alio,

    for another purpose, Cic. Fin. 2, 9, 27:

    hoc longe alio spectabat,

    looked quite elsewhere, had a far different design, Nep. Them. 6, 3.—
    2.
    a.. Alio... alio, in one way... in another; hither... thither, = huc... illuc:

    hic (i. e. in ea re) alio res familiaris, alio ducit humanitas,

    Cic. Off. 3, 23, 89: alio atque alio, in one way and another:

    nihil alio atque alio spargitur,

    Sen. Brev. Vit. 11, 2.—
    b.
    Alius alio, each in a different way, one in one way, another in another:

    et ceteri quidem alius alio,

    Cic. Off. 3, 20, 80:

    aliud alio dissipavit,

    id. Div. 1, 34, 76; so Liv. 2, 54, 9; 7, 39.—So, aliunde alio, from one place to another:

    quassatione terrae aliunde alio (aquae) transferuntur,

    Sen. Q. N. 3, 11, 1; cf. aliunde.—
    c.
    Like alius or aliter with a negative and the particles of comparison quam or atque;

    in questions with nisi: plebem nusquam alio natam quam ad serviendum,

    for nothing but, Liv. 7, 18, 7: non alio datam summam quam in emptionem, etc., * Suet. Aug. 98 Ruhnk.:

    quo alio nisi ad nos confugerent?

    Liv. 39, 36, 11; cf. Hand, Turs. I. pp. 232-234.—
    B.
    ălĭā, adv. (sc. via), in another way, in a different manner (in the whole ante-class. and class. per. dub.); for in Plaut. Rud. prol. 10, aliuta has been proposed; in Lucr. 6, 986, Lachm. reads alio; in Liv. 21, 56, 2, Weissenb. alibi; and in id. 44, 43, 2, via may be supplied from the preced. context; certain only in Don. ad Ter. Hec. 1, 2, 5; cf. Hand, Turs. I. p. 219.—
    C.
    ălĭās, adv. (acc. to Prisc. 1014 P., and Corss. Ausspr. I. p. 769, an acc. form like foras; but acc. to Herz. ad Caes. B. G. 5, 57, and Hab. Syn. 79, old gen. like paterfamili as, Alcmen as, etc. In the ante-class. per. rare; only once in Plaut., twice in Ter., twice in Varro; in the class. per. most freq. in Cic., but only three times in his orations; also in Plin.).
    1.
    Of time, at a time other than the present, whether it be in the past or (more freq.) in the future.
    a.
    At another time, at other times, on another occasion (alias: temporis adverbium, quod Graeci allote, aliter allôs, Capitol. Orth. 2242 P.; cf.

    Herz. and Hab., as cited above): alias ut uti possim causa hac integra,

    Ter. Hec. 1, 2, 4; so id. And. 3, 2, 49 (alias = alio tempore, Don.):

    sed alias jocabimur,

    Cic. Fam. 7, 13, 2:

    sed plura scribemus alias,

    id. ib. 7, 6:

    et alias et in consulatus petitione vinci,

    id. Planc. 18:

    nil oriturum alias,

    Hor. Ep. 2, 1, 17.—In the future, freq. in contrast with nunc, in praesentia, tum, hactenus:

    recte secusne, alias viderimus,

    Cic. Ac. 2, 44, 135:

    Hactenus haec: alias justum sit necne poema, Nunc, etc.,

    Hor. S. 1, 4, 63: sed haec alias pluribus;

    nunc, etc.,

    Cic. Div. 2, 2 fin.; Liv. 44, 36 fin.: quare placeat, alias ostendemus; in praesentia, etc., Auct. ad Her. 3, 16, 28.—In the past:

    gubernatores alias imperare soliti, tum metu mortis jussa exsequebantur,

    Curt. 4, 3, 18:

    alias bellare inter se solitos, tunc periculi societas junxerat,

    id. 9, 4, 15.—Freq. with advv. of time;

    as numquam, umquam, and the like: si umquam in dicendo fuimus aliquid, aut etiam si numquam alias fuimus, tum profecto, etc.,

    Cic. Att. 4, 2, 2:

    consilio numquam alias dato,

    Hor. C. 3, 5, 45:

    numquam ante alias,

    Liv. 2, 22, 7:

    non umquam alias ante tantus terror senatum invasit,

    id. 2, 9, 5; 1, 28, 4:

    si quando umquam ante alias,

    id. 32, 5 (where the four advv. of time are to be taken together):

    Saturnalibus et si quando alias libuisset, modo munera dividebat,

    Suet. Aug. 75.—
    b.
    Alias... alias, as in Gr. allote... allote; allote men... allote de, at one time... at another; once... another time; sometimes... sometimes; now... now:

    Alias me poscit pro illa triginta minas, Alias talentum magnum,

    Plaut. Curc. 1, 1, 63; so Varr. L. L. 8, § 76 Mull.; id. R. R. 2, 1, 15; Cic. Verr. 1, 46, 120:

    nec potest quisquam alias beatus esse, alias miser,

    id. Fin. 2, 27, 87:

    contentius alias, alias summissius,

    id. de Or. 3, 55, 212:

    cum alias bellum inferrent, alias inlatum defenderent,

    Caes. B. G. 2, 29; so id. ib. 5, 57 al.; it occurs four times in successive clauses in Cic. Inv. 1, 52, 99.—Sometimes plerumque, saepe, aliquando, interdum stand in corresponding clauses:

    nec umquam sine usura reddit (terra), quod accepit, sed alias minore, plerumque majore cum foenore,

    Cic. Sen. 15, 51:

    geminatio verborum habet interdum vim, leporem alias,

    id. de Or. 3, 54, 206:

    hoc alias fastidio, alias contumacia, saepius imbecillitate, evenit,

    Plin. 16, 32, 58, § 134; 7, 15, 13, § 63.—Sometimes one alias is omitted:

    illi eruptione tentata alias cuniculis ad aggerem actis, etc.,

    Caes. B. G. 3, 21; Plin. 26, 3, 7, § 13.—
    c.
    Alias aliter, alias alius, etc. (cf. alius), at one time in one way... at another in another; now so... now otherwise; now this... now that:

    et alias aliter haec in utramque partem causae solent convenire,

    Cic. Inv. 2, 13, 45:

    alii enim sunt, alias nostrique familiares fere demortui,

    id. Att. 16, 11 (Madv. interprets this of time):

    illi alias aliud iisdem de rebus judicant,

    id. de Or. 2, 7, 30; id. Or. 59, 200:

    (deos) non semper eosdem atque alias alios solemus venerari,

    id. Red. in Sen. 30:

    ut iidem versus alias in aliam rem posse accommodari viderentur,

    id. Div. 2, 54, 111.—
    d.
    Saepe alias or alias saepe... nunc, nuper, quondam, etc.;

    also: cum saepe alias... tum, etc. (very common in Cic.): quod cum saepe alias tum nuper, etc.,

    Cic. Tusc. 4, 4, 7:

    fecimus et alias saepe et nuper in Tusculano,

    id. ib. 5, 4, 11:

    quibus de rebus et alias saepe... et quondam in Hortensii villa,

    id. Ac. 2, 3, 9:

    quorum pater et saepe alias et maxime censor saluti rei publicae fuit,

    id. de Or. 1, 9, 38:

    cum saepe alias, tum apud centumviros,

    id. Brut. 39, 144:

    cum saepe alias, tum Pyrrhi bello,

    id. Off. 3, 22, 86; 3, 11, 47:

    neque tum solum, sed saepe alias,

    Nep. Hann. 11, 7.—In comparative sentences rare:

    nunc tamen libentius quam saepe alias,

    Symm. Ep. 1, 90.—So,
    e.
    Semper alias, always at other times or in other cases (apparently only post-Aug.): et super cenam autem et semper alias communissimus, multa joco transigebat. Suet. Vesp. 22; id. Tib. 18; Gell. 15, 1.—
    f.
    Raro alias, rarely at other times, on other occasions:

    ut raro alias quisquam tanto favore est auditus,

    Liv. 45, 20; 3, 69; Tac. H. 1, 89.—
    g.
    Non alias, at no other time, never, = numquam (a choice poet. expression, often imitated by [p. 92] the histt.):

    non alias caelo ceciderunt plura sereno Fulgura,

    never at any other time did so much lightning fall from a clear sky, Verg. G. 1, 487:

    non alias militi familiarior dux fuit,

    Liv. 7, 33; 45, 7:

    non alias majore mole concursum,

    Tac. A. 2, 46; 4. 69;

    11, 31: non sane alias exercitatior Britannia fuit,

    id. Agr. 5:

    haud alias intentior populus plus vocis permisit,

    id. A. 3, 11, and 15, 46; Suet. Tit. 8; Flor. 3, 6.—
    2.
    Of place, at another place, elsewhere; or in respect of other things, in other circumstances, otherwise (only post-Aug.; v. Madv. ad Cic. Fin. 1, 3, 7):

    Idaeus rubus appellatus est, quoniam in Ida, non alias, nascitur,

    Plin. 24, 14, 75, § 123 (Jan, alius): nusquam alias tam torrens fretum, * Just. 4, 1, 9:

    sicut vir alias doctissimus Cornutus existimat,

    Macr. S. 5, 19.—
    3.
    Alias for alioqui (only post-Aug.), to indicate that something is in a different condition in one instance, not in others, except that, for the rest, otherwise:

    in Silaro non virgulta modo immersa, verum et folia lapidescunt, alias salubri potu ejus aquae,

    Plin. 2, 103, 106, § 224; so id. 18, 6, 7, § 37; 19, 8, 48, § 163; 25, 2, 6, § 16 al.—
    4.
    Non alias quam, for no other reason, on no other condition, in no other circumstances than, not other than; and non alias nisi, on no other condition, not otherwise, except (prob. taken from the lang. of common life):

    non alias magis indoluisse Caesarem ferunt quam quod, etc.,

    Tac. A. 3, 73:

    debilitatum vulnere jacuisse non alias quam simulatione mortis tutiorem,

    by nothing safer than by feigning death, Curt. 8, 1, 24; 8, 14, 16; Dig. 29, 7, 6, § 2: non alias ( on no other condition) existet heres ex substitutione nisi, etc., ib. 28, 6, 8; 23, 3, 37, 23, 3, 29.—
    5.
    Alias like aliter, in another manner; flrst in the Lat. of the jurists (cf. Suet. Tib. 71 Oud.; Liv. 21, 56, 2 Drak.; Ter. And. 3, 2, 49 Ruhnk.), Dig. 33, 8, 8, § 8; cf. Hand, Turs. I. pp. 219-227. —
    D.
    ălĭtĕr, adv. [alis; v. alius init. ], otherwise, in another manner, allôs.
    1.
    With comparative-clause expressed; constr. both affirm. and neg. without distinction.
    a.
    With atque, ac, quam, and rarely ut, otherwise than, different from what, etc., Ter. Heaut. 2, 3, 23:

    sed aliter atque ostenderam facio,

    Cic. Fam. 2, 3, 4; Ter. Ad. 4, 3, 6:

    aliter ac nos vellemus,

    Cic. Mil. 9, 23:

    de quo tu aliter sentias atque ego,

    id. Fin. 4, 22, 60; id. Att. 6, 3:

    si aliter nos faciant quam aequum est,

    Plaut. Stich. 1, 1, 42:

    si aliter quippiam coacti faciant quam libere,

    Cic. Rab. Post. 11, 29; id. Verr. 2, 1, 19, § 24; id. Inv. 2, 22, 66:

    Sed si aliter ut dixi accidisset, qui possem queri?

    id. Rep. 1, 4, 7.—
    b.
    Non (or haud) aliter, not otherwise (per litoten), = just as; with quam si, ac si, quam cum, quam, exactly, just as if:

    Non aliter quam si ruat omnis Karthago,

    Verg. A. 4, 669:

    dividor haud aliter quam si mea membra relinquam,

    Ov. Tr. 1, 3, 73:

    nihil in senatu actum aliter quam si, etc.,

    Liv. 23, 4; 21, 63, 9:

    illi negabant se aliter ituros quam si, etc.,

    id. 3, 51, 12:

    nec aliter quam si mihi tradatur, etc., Quint. prooem. 5: ut non aliter ratio constet quam si uni reddatur,

    Tac. A. 1, 6; 1, 49:

    Non aliter quam si fecisset Juno maritum Insanum,

    Juv. 6, 619; Suet. Aug. 40:

    non aliter quam cum, etc.,

    Ov. F. 2, 209; so id. M. 2, 623; 4, 348; 6, 516 al.:

    nec scripsi aliter ac si, etc.,

    Cic. Att. 13, 51; Suet. Oth. 6; Col. 2, 14 (15), 8:

    Non aliter quam qui lembum subigit,

    Verg. G. 1, 201:

    non aliter praeformidat quam qui ferrum medici, priusquam curetur, aspexit,

    Quint. 4, 5, 5; so id. 4, 5, 22; 2, 5, 11:

    neque aliter quam ii, qui traduntur, etc.,

    id. 5, 8, 1:

    patere inde aliquid decrescere, non aliter quam Institor hibernae tegetis,

    Juv. 7, 220:

    successorem non aliter quam indicium mortis accepturum,

    Tac. A. 6, 30.—
    * c.
    Aliter ab aliquo (analog. to alius with the abl., and alienus with ab), differently from any one:

    cultores regionum multo aliter a ceteris agunt,

    Mel. 1, 9, 6.—
    d.
    Non ali ter nisi, by no other means, on no other condition, not otherwise, except:

    qui aliter obsistere fato fatetur se non potuisse, nisi etc.,

    Cic. Fat. 20, 48; id. Fam. 1, 9: non pati C. Caesarem consulem aliter fieri, nisi exercitum et provincias tradiderit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14; so Lentulus ap. Cic. Fam. 12, 14, 18; Liv. 35, 39; 45, 11; 38; Tac. Or. 32; Just. 12, 14, 7; Suet. Ner. 36; Dig. 37, 9, 6; 48, 18, 9. —
    e.
    Non aliter quam ut, on no other condition than that:

    neque aliter poterit palos, ad quos perducitur, pertingere, quam ut diffluat,

    Col. Arb. 7, 5; so Suet. Tib. 15; 24; id. Galb. 8; Curt. 9, 5, 23.—
    2.
    Without a comparative clause expressed.
    a.
    In gen., otherwise, in another manner, in other respects; and in the poets: haud aliter (per litoten), just so:

    vale atque salve, etsi aliter ut dicam meres,

    though you deserve that I speak differently, Plaut. Capt. 3, 5, 86 Brix:

    tu si aliter existimes, nihil errabis,

    Cic. Fam. 3, 7, 16:

    ut eadem ab utrisque dicantur, aliter dicuntur,

    in a different sense, Plin. Pan. 72, 7:

    Si quis aliter docet,

    Vulg. 1 Tim. 6, 3:

    quae aliter se habent,

    ib. ib. 5, 25:

    Quippe aliter tunc vivebant homines,

    Juv. 6, 11: quod uterque nostrum his etiam ex studiis notus, quibus aliter ignotus est, otherwise, i. e. personally, unknown, Plin. Ep. 9, 23, 3.—With negatives:

    non fuit faciendum aliter,

    Cic. Att. 6, 9; Tac. A. 15, 68:

    Ergo non aliter poterit dormire?

    Juv. 3, 281:

    aliter haud facile eos ad tantum negotium impelli posse,

    Sall. C. 44, 1; Curt. 8, 10, 27:

    haud aliter Rutulo muros et castra tuenti Ignescunt irae (the comparison of the wolf precedes),

    Verg. A. 9, 65:

    haud aliter (i. e. like a wild beast) juvenis medios moriturus in hostes Irruit,

    id. ib. 9, 554 al.; Ov. M. 8, 473; 9, 642:

    non aliter (i. e. than I) Samio dicunt arsisse Bathyllo Anacreonta Teium,

    Hor. Epod. 14, 10:

    neque Mordaces aliter (i. e. than by means of wine) diffugiunt sollicitudines,

    id. C. 1, 18, 4:

    neque exercitum Romanum aliter transmissurum,

    Tac. H. 5, 19:

    nec aliter expiari potest,

    Vulg. Num. 35, 33. —So, fieri aliter non potest or fieri non potest aliter (not fieri non aliter potest): nihil agis;

    Fieri aliter non potest,

    Ter. Ad. 5, 8, 13: assentior;

    fieri non potuit aliter,

    Cic. Att. 6, 6.—
    b.
    Esp.
    (α).
    Pregn., otherwise, in the contrary manner: Pe. Servos Epidicus dixit mihi. Ph. Quid si servo aliter visum est? i. e. if he does not speak the truth? Plaut. Ep. 4, 2, 29:

    verum aliter evenire multo intellegit,

    Ter. And. prol. 4 (aliter autem contra significat, Don.):

    amplis cornibus et nigris potius quam aliter,

    Varr. R. R. 1, 20, 1: ne aliter quid eveniat, providere de cet, otherwise than harmoniously, Sall. J. 10, 7:

    dis aliter visum,

    Verg. A. 2, 428:

    sin aliter tibi videtur,

    Vulg. Num. 11, 15: adversi... saevaque circuitu curvantem bracchia longo Scorpion atque aliter ( in the opposite direction) curvantem bracchia Cancrum, Ov. M. 2, 83: aliterque ( and in the opposite course) secante jam pelagus rostro, Luc. 8, 197.—Hence, qui aliter fecerit, who will not do that:

    neu quis de his postea ad senatum referat, neve cum populo agat: qui aliter fecerit, etc.,

    Sall. C. 51, 43; Just. 6, 6, 1; cf. Brisson. de Form. p. 200, and de Verb. Signif. p. 66.—
    (β).
    Aliter esse, to be of a different nature, differently constituted or disposed:

    sed longe aliter est amicus atque amator,

    Plaut. Truc. 1, 2, 70: ego hunc esse aliter credidi: iste me fefellit;

    ego isti nihilo sum aliter ac fui,

    Ter. Phorm. 3, 2, 44; id. Ad. 3, 4, 46; Cic. Rosc. Am. 47, 137.—
    (γ).
    For alioqui (q. v. II. C.), otherwise, else, in any other case:

    jus enim semper est quaesitum aequabile: neque enim aliter esset jus (and just after: nam aliter justitia non esset),

    Cic. Off. 2, 12, 42; 1, 39, 139; id. Lael. 20, 74:

    si suos legatos recipere vellent, quos Athenas miserant, se remitterent, aliter illos numquam in patriam essent recepturi,

    Nep. Them. 7 fin.:

    aliter sine populi jussu nulli earum rerum consuli jus est,

    Sall. C. 29, 3 Kritz:

    aliter non viribus ullis Vincere poteris,

    Verg. A. 6, 147:

    veniam ostentantes, si praesentia sequerentur: aliter nihil spei,

    Tac. H. 4, 59:

    quoniam aliter non possem,

    Vulg. Sap. 8, 21.—
    (δ).
    Like alius (q. v. II. A.) repeated even several times in a distributive manner, in one way... in another: sed aliter leges, aliter philosophi tollunt astutias. Cic. Off. 3, 17, 68; so id. ib. 1, 12, 38; id. Lael. 24, 89; id. Fam. 15, 21, 6:

    aliter utimur propriis, aliter commodatis,

    Tac. Or. 32:

    Aliter catuli longe olent, aliter sues,

    Plaut. Ep. 4, 2, 9:

    aliter Diodoro, aliter Philoni, Chrysippo aliter placet,

    id. Ac. 2, 47, 143:

    idem illud aliter Caesar, aliter Cicero, aliter Cato suadere debebit,

    Quint. 3, 8, 49: Et aliter acutis morbis medendum, aliter vetustis; aliter increscentibus, aliter subsistentibus, aliter jam ad sanitatem inclinatis, Cels. prooem. p. 10.—
    (ε).
    With alius or its derivatives, one in one way, another in another (v. alius, II. B.):

    quoniam aliter ab aliis digeruntur,

    Cic. de Or. 2, 19, 79; id. Att. 7, 8; Liv. 2, 21; so id. 39, 53:

    hoc ex locorum occasione aliter alibi decernitur,

    Plin. 18, 5, 6, § 30; so id. 25, 4, 10, § 29.—
    (ζ).
    Non aliter, analog. to non alius (v. alius, II. H.) with a comp. (only in Plin.):

    non aliter utilius id fieri putare quam, etc.,

    Plin. 37, 2, 10, § 28:

    idque non aliter clarius intellegi potest,

    id. 37, 4, 15, § 59; so id. 22, 22, 36, § 78; 24, 11, 50, § 85; 28, 9, 41, § 148; cf. Hand, Turs. I. pp. 267-276.

    Lewis & Short latin dictionary > alius

  • 11 грешат в стенах и вне стен Илиона

    Универсальный русско-английский словарь > грешат в стенах и вне стен Илиона

  • 12 coërceō

        coërceō cuī, citus, ēre    [com- + arceo], to enclose on all sides, hold together, surround, encompass: (mundus) omnia coërcet: Vitta coercebat capillos, O.: virgā coërces turbam, H. — To restrain, confine, shut in, hold, repress, control: (amnis) nullis coërcitus ripis, L.: Bucina coërcuit (undas), O.: frenisque coërcuit ora, O.: vitem ferro amputans coërcet: (operibus) intra muros coërcetur hostis, L.: (mortuos) Styx coërcet, V.: Tantalum coërcet (Orcus), H.: Messapus primas acies, controls, V.—Fig., of discourse, to control, confine, restrain, limit: (nos) quasi extra ripas diffluentes.—To hold in check, curb, restrain, tame, correct: cupiditates: procacitatem hominis manibus, N.: suppliciis delicta, H.: in praetore coërcendo fortes: quibus rebus coërceri milites soleant, Cs.: pueros fuste, H.: animum, Ta.: coërcendi ius (in contione), of maintaining order, Ta.: carmen, quod non Multa dies coërcuit, corrected, H.
    * * *
    coercere, coercui, coercitus V TRANS
    enclose, confine; restrain, check, curb, repress; limit; preserve; punish

    Latin-English dictionary > coërceō

  • 13 coerceo

    cŏ-ercĕo, cui, cĭtum, 2, v. a. [arceo], to enclose something on all sides or wholly, to hold together, to surround, encompass:

    qui (mundus) omnia complexu suo coërcet et continet,

    Cic. N. D. 2, 22, 58; cf. id. ib. 2, 40, 101; Ov. M. 1, 31:

    quā circum Galli lorica coërcet,

    where the Gallic coat of mail encloses, Lucr. 6, 954; cf.

    of a band holding the hair together,

    Ov. M. 1, 477; 2, 413; Hor. C. 2, 19, 19; 1, 10, 18:

    est animus vitaï claustra coërcens,

    holding together the bands of life, Lucr. 3, 396.—
    B.
    Esp. with the access. idea of hindering free motion by surrounding; to restrain, confine, shut in, hold in confinement, repress (freq. and class.):

    (amnis) nullis coërcitus ripis,

    Liv. 21, 31, 11; cf. Ov. M. 1, 342:

    (aqua) jubetur ab arbitro coërceri,

    to be kept in, repressed, Cic. Top. 9, 39 (cf., just before, the more usual arcere, v. arceo, II.); Dig. 43, 22, 1, §§ 6 and 8;

    47, 11, 10: impetum aquarum,

    Curt. 8, 13, 9.—Of pruning plants:

    vitem serpentem multiplici lapsu et erratico, ferro amputans coërcet ars agricolarum,

    Cic. Sen. 15, 52;

    so of the vine,

    Col. 3, 21, 7; 4, 1, 5; Quint. 9, 4, 5; cf. id. 8, 3, 10.—Hence, sacrum (lucum), to trim, clip, Cato, R. R. 139:

    quibus (operibus) intra muros coërcetur hostis,

    Liv. 5, 5, 2:

    (mortuos) noviens Styx interfusa coërcet,

    Verg. A. 6, 439; cf.:

    Tantalum atque Tantali Genus coërcet (Orcus),

    Hor. C. 2, 18, 38:

    carcere coërcere animalia,

    Plin. 10, 50, 72, § 141:

    Hypermnestra... gravibus coërcita vinclis,

    Ov. H. 14, 3; cf.: eos morte, exsilio, vinclis, damno coërcent, [p. 360] Cic. Off. 3, 5, 23:

    aliquem custodiā,

    Dig. 41, 1, 3, § 2:

    Galliae Alpibus coërcitae,

    Plin. 12, 1, 2, § 5:

    miles coërcitus in tot receptis ex potestate hostium urbibus,

    Liv. 36, 24, 7.— Poet.: Messapus primas acies, postrema coërcent Tyrrhidae juvenes, hold together, i. e. command, lead on, Verg. A. 9, 27.—
    II.
    Trop.,
    A.
    Of discourse, to keep within limits, control, confine, restrain, limit (syn.:

    contineo, cohibeo): ut (nos) quasi extra ripas diffluentes coërceret,

    Cic. Brut. 91, 316; cf. id. Fin. 2, 1, 3; Quint. 12, 1, 20; 9, 2, 76; 10, 4, 1;

    and, the figure taken from bridling or curbing horses (cf.: frenisque coërcuit ora,

    Ov. M. 5, 643; and:

    spumantiaque ora coërcet,

    id. ib. 6, 226):

    exsultantia,

    Quint. 10, 4, 1; cf. id. 10, 3, 10:

    Augustus addiderat consilium coercendi intra terminos imperii,

    Tac. A. 1, 11.—Of words bound by measure:

    numeris verba coërcere,

    Ov. P. 4, 8, 73.—But most freq.,
    B.
    Morally, to hold some fault, some passion, etc., or the erring or passionate person in check, to curb, restrain, tame, correct, etc. (syn.:

    contineo, cohibeo, refreno, reprimo, domo): cupiditates,

    Cic. de Or. 1, 43, 194; Quint. 12, 2, 28:

    temeritatem,

    Cic. Tusc. 2, 21, 47:

    improbitatem,

    id. Verr. 2, 3, 89, § 208:

    rabiem gentis,

    Liv. 41, 27, 4:

    faenus,

    id. 32, 27, 3:

    procacitatem hominis manibus,

    Nep. Timol. 5, 2:

    suppliciis delicta,

    Hor. S. 1, 3, 79 al.:

    aliquid poenae aut infamiae metu,

    Cic. Fin. 2, 22, 73:

    omnibus modis socios atque cives,

    Sall. C. 29 fin.:

    genus hominum neque beneficio, neque metu coërcitum,

    id. J. 91, 7:

    duabus coërcitis gentibus,

    Liv. 31, 43, 4; 39, 32, 11; Caes. B. C. 1, 67:

    verberibus potius quam verbis,

    Varr. R. R. 1, 17, 5; so Cic. Cat. 1, 1, 3; id. Off. 3, 5, 23;

    v. A. supra: pueros fuste,

    Hor. S. 1, 3, 134; Tac. G. 25:

    incensum ac flagrantem animum,

    id. Agr. 4:

    licentiam,

    id. H. 1, 35.— Poet.:

    carmen, quod non Multa dies et multa litura coërcuit,

    corrected, finished, Hor. A. P. 293.

    Lewis & Short latin dictionary > coerceo

  • 14 habeo

    hăbĕo, ui, itum, 2 (archaic perf. subj. habessit, Cic. Leg. 2, 8, 19; inf. haberier, Plaut. Mil. 2, 6, 111), v. a. and n. [etym. dub.; cf. Gr. kôpê, handle; Lat. capio; Germ. haben, Haft; Engl. have], to have, in the widest sense of the word, to hold, keep, possess, cherish, entertain, occupy, enclose, contain (cf.: teneo, possideo, etc.).
    I.
    In gen.
    A.
    Of personal subjects.
    1.
    With persons or things as objects: SI INTESTATO MORITVR, CVI SVVS HERES NEC SIT, AGNATVS PROXIMVS FAMILIAM HABETO, Fragm. XII. Tab. ap. Ulp. Fragm. 26, 1: ex tui animi sententia tu uxorem habes? Cato ap. Cic. de Or. 2, 64, 260; cf.:

    aliquam habere in matrimonio, Cic. Scaur. § 8: ipsum ex Helvetiis uxorem habere,

    Caes. B. G. 1, 18, 6:

    si et prudentes homines et non veteres reges habere voluerunt,

    Cic. Rep. 1, 37 fin.:

    quae cum patrem clarissimum, amplissimos patruos, ornatissimum fratrem haberet,

    id. Rosc. Am. 50, 147:

    cum ille haberet filium delicatiorem,

    id. de Or. 2, 64, 257:

    quod non ingenuous habeat clarosque parentes,

    Hor. S. 1, 6, 91:

    habebat saepe ducentos, saepe decem servos,

    id. ib. 1, 3, 11:

    fundum habere, Cic. Tull. § 14: cur pecuniam non habeat mulier?

    id. Rep. 3, 10:

    tantas divitias habet,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 99; so,

    aurum,

    id. ib. 2, 3, 35; and:

    vectigalia magna Divitiasque,

    Hor. S. 2, 2, 101:

    tantum opum,

    Cic. Rep. 1, 48:

    classes,

    id. Phil. 9, 2, 4:

    naves,

    id. Verr. 2, 5, 40, § 104:

    denique sit finis quaerendi, cumque habeas plus, Pauperiem metuas minus,

    Hor. S. 1, 1, 92:

    tacitus pasci si posset corvus, haberet Plus dapis,

    id. Ep. 1, 17, 50:

    Dionysii equus quid attulit admirationis, quod habuit apes in juba?

    Cic. Div. 2, 31, 67: faenum habet in cornu;

    longe fuge,

    Hor. S. 1, 4, 34:

    leges in monumentis habere,

    Cic. Rep. 2, 14:

    hostis habet muros,

    Verg. A. 2, 290:

    hostis habet portus,

    Val. Fl. 3, 45 al.:

    quam vellem Panaetium nostrum nobiscum haberemus,

    Cic. Rep. 1, 10:

    Ciceronem secum,

    id. Att. 4, 9, 2; cf.:

    ea legione, quam secum habebat,

    Caes. B. G. 1, 8, 1:

    secum senatorem,

    Cic. Verr. 2, 2, 31, § 77; cf.

    also: magnum numerum equitatus circum se,

    Caes. B. G. 1, 18, 5:

    haec si habeat aurum, quod illi renumeret, faciat lubens,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 12; cf.:

    quid non habuisti quod dares? Habuisse se dicet, Cic. Scaur. § 19: quod non desit, habentem,

    Hor. Ep. 2, 2, 52:

    qui in foro turbaque, quicum colloqui libeat, non habeant,

    Cic. Rep. 1, 17.—
    2.
    With abstr. objects: quid illos, bono genere gnatos, opinanimi animi habuisse atque habituros dum vivent? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    quod uno et eodem temporis puncto nati dissimiles et naturas et vitas et casus habent,

    Cic. Div. 2, 45, 95:

    febrim,

    id. Fam. 7, 26, 1:

    instrumenta animi,

    id. Rep. 3, 3:

    nec vero habere virtutem satis est, quasi artem aliquam, nisi utare,

    id. ib. 1, 2:

    in populos perpetuam potestatem,

    id. ib. 2, 27; cf.:

    in populum vitae necisque potestatem,

    id. ib. 3, 14; so,

    potestatem,

    id. ib. 2, 29; 32;

    36: eo plus auctoritatis,

    id. ib. 3, 16:

    ornamenta dicendi,

    id. de Or. 2, 28, 122; cf.:

    summam prudentiam summamque vim dicendi,

    id. ib. 1, 20, 89:

    Q. Lucilius Balbus tantos progressus habebat in Stoicis, ut, etc.,

    id. N. D. 1, 6, 15:

    neque quem usum belli haberent aut quibus institutis uterentur, reperiri poterat,

    Caes. B. G. 4, 20 fin.:

    nonnullam invidiam ex eo, quod, etc.,

    Cic. de Or. 2, 70, 283: nimiam spem, Cato ap. Gell. 13, 17, 1:

    spem in fide alicujus,

    Cic. Inv. 1, 39, 71; cf.:

    tantum spei ad vivendum,

    id. Att. 15, 20, 2; id. N. D. 3, 6, 14; cf.

    also: summam spem de aliquo,

    id. Lael. 3, 11:

    odium in equestrem ordinem,

    id. Clu. 55, 151:

    metum,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 6: consolationem [p. 834] semper in ore atque in animo, Cic. Fam. 5, 16, 2; cf. Varr. L. L. 6, § 56 Mull.:

    rogavi, ut diceret, quid haberet in animo,

    Cic. Att. 8, 10:

    neque modum neque modestiam victores habere,

    observe no bounds, Sall. C. 11, 4;

    v. modus: haec habebam fere, quae te scire vellem,

    Cic. Att. 1, 6; cf.:

    haec habui de amicitia quae dicerem,

    this is what I had to say, id. Lael. 27 fin.: fidem, gratiam, honorem, rationem; v. these nouns.—In a play on the word lumen: Arge, jaces; quodque in tot lumina lumen habebas Exstinctum est, the light for so many lights ( eyes), Ov. M. 1, 720.—
    (β).
    With inf. (analog. to the Gr. echô), to have something to do, be able to do something:

    habeo etiam dicere quem contra morem majorum dejecerit, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 35, 100:

    de re publica nihil habeo ad te scribere,

    id. Att. 2, 22, 6.—So with inf. or with the part. fut. pass. (ante-class. and post-Aug.), to have or be obliged to do something, I must do something:

    rogas, ut id mihi habeam curare,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    filius hominis, quod carne indui haberet in terra,

    Lact. 4, 12, 15:

    habemus humiliare eum in signo,

    id. 4, 18, 22:

    quod plurimae haereses haberent existere,

    id. 4, 30, 2:

    etiam Filius Dei mori habuit,

    Tert. Hab. Mul. 1:

    si inimicos jubemur diligere, quem habemus odisse?

    id. Apol. 37:

    de spatiis ordinum eatenus praecipiendum habemus, ut intelligant agricolae, etc.,

    Col. 5, 5, 3:

    praesertim cum enitendum haberemus, ut, etc.,

    Plin. Ep. 1, 8, 12:

    si nunc primum statuendum haberemus,

    Tac. A. 14, 44:

    cum respondendum haberent,

    id. Or. 36.—
    B.
    Of inanim. or abstr. subjects:

    prima classis LXXXVIII. centurias habeat,

    Cic. Rep. 2, 22:

    locus ille nihil habet religionis,

    id. Leg. 2, 22, 57:

    humani animi eam partem, quae sensum habeat,

    id. Div. 1, 32, 70:

    animus incorruptus agit atque habet cuncta, neque ipse habetur,

    Sall. J. 2, 3:

    divinus animus mortale nihil habuit, Cic. Scaur. § 50: habet statum res publica de tribus secundarium,

    id. Rep. 1, 42; cf.:

    nullum est genus illarum rerum publicarum, quod non habeat iter ad finitimum quoddam malum,

    id. ib. 1, 28:

    ipsa aequabilitas est iniqua, cum habeat nullos gradus dignitatis,

    id. ib. 1, 27:

    nulla alia in civitate...ullum domicilium libertas habet,

    id. ib. 1, 31:

    nostri casus plus honoris habuerunt quam laboris,

    id. ib. 1, 4; cf.:

    viri excellentis ancipites variique casus habent admirationem,

    id. Fam. 5, 12, 5:

    habet etiam amoenitas ipsa illecebras multas cupiditatum,

    id. Rep. 2, 4:

    quid habet illius carminis simile haec oratio?

    id. ib. 1, 36:

    magnam habet vim disciplina verecundiae,

    id. ib. 4, 6 et saep.:

    quomodo habere dicimur febrem, cum illa nos habeat,

    Sen. Ep. 119 med.; cf.:

    animalia somnus habebat,

    Verg. A. 3, 147; Ov. M. 7, 329:

    me somno gravatum Infelix habuit thalamus,

    Verg. A. 6, 521; cf.:

    non me impia namque Tartara habent,

    id. ib. 5, 734:

    habentque Tartara Panthoiden,

    Hor. C. 1, 28, 9:

    qui (metus) major absentes habet,

    id. Epod. 1, 18; Sen. Const. Sap. 7:

    et habet mortalia casus,

    Luc. 2, 13:

    terror habet vates,

    Stat. Th. 3, 549.
    II.
    In partic.
    A.
    Pregn., to have or possess property (mostly absol.):

    miserum istuc verbum et pessumum'st, habuisse et nihil habere,

    Plaut. Rud. 5, 2, 34; cf. Ter. Ad. 4, 7, 10: qui habet, ultro appetitur: qui est pauper, aspernatur, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 792 P.:

    habet idem in nummis, habet idem in urbanis praediis,

    Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199; so,

    in nummis,

    id. Att. 8, 10:

    in Salentinis aut in Brutiis,

    i. e. to have possessions, id. Rosc. Am. 46, 132; cf. id. Verr. 2, 5, 18, § 45: nos quod simus, quod habeamus, etc., Curius ap. Cic. Fam. 7, 29, 1:

    et belli rabies et amor successit habendi,

    Verg. A. 8, 327; cf.:

    amore senescit habendi,

    Hor. Ep. 1, 7, 85; Phaedr. 3 prol. 21; Juv. 14, 207: quid habentibus auri nunquam exstincta sitis? Sil. 5, 264; so, habentes = hoi echontes, the wealthy, Lact. 5, 8, 7. —
    2. (α).
    With an objectclause:

    de Alexandrina re tantum habeo polliceri, me tibi cumulate satisfacturum,

    Cic. Fam. 1, 5, 3:

    de re publica nihil habeo ad te scribere,

    id. Att. 2, 22, 6:

    haec fere dicere habui de natura deorum,

    this is the substance of what I had to say, id. N. D. 3, 39, 93; cf.:

    quid habes igitur dicere de Gaditano foedere?

    id. Balb. 14, 33:

    habeo etiam dicere, quem de ponte in Tiberim dejecerit,

    id. Rosc. Am. 35, 100:

    illud affirmare pro certo habeo, etc.,

    Liv. 44, 22, 4:

    sic placet, an melius quis habet suadere?

    Hor. Epod. 16, 23.—
    (β).
    With a relat.-clause (usually with a negative: non habeo, quid faciam;

    or: nihil habeo, quod faciam, dicam, etc.): de quibus habeo ipse, quid sentiam: non habeo autem, quid tibi assentiar,

    Cic. N. D. 3, 25, 64:

    de pueris quid agam, non habeo,

    id. Att. 7, 19:

    usque eo quid arguas non habes,

    id. Rosc. Am. 15, 45:

    quid huic responderet, non habebat,

    id. Mur. 12, 26:

    nec quid faceret habebat,

    id. Verr. 2, 4, 23, § 51; id. Off. 2, 2, 7:

    qui, quo se reciperent, non haberent,

    Caes. B. G. 4, 38, 2:

    nihil habeo, quod ad te scribam,

    Cic. Att. 7, 19:

    nil habeo, quod agam,

    Hor. S. 1, 9, 19; and:

    nihil habeo, quod cum amicitia Scipionis possim comparare,

    Cic. Lael. 27, 103.—
    B.
    To have in use, make use of, use (very rare, for the usual uti, opp. abuti):

    anulus in digito subter tenuatur habendo,

    i. e. by use, by wearing, Lucr. 1, 312; cf.:

    aera nitent usu: vestis bona quaerit haberi,

    Ov. Am. 1, 8, 51:

    quippe quas (divitias) honeste habere licebat, abuti per turpitudinem properabant,

    Sall. C. 13, 2 Kritz; cf.:

    magnae opes innocenter paratae et modeste habitae,

    Tac. A. 4, 44.—Hence,
    2.
    To hold, use, wield, handle, manage:

    nec inmensa barbarorum scuta, enormis hastas, inter truncos arborum perinde haberi quam pila,

    Tac. A. 2, 14.— Trop.:

    quo modo rem publicam habuerint (majores), disserere,

    Sall. C. 5, 9; cf.:

    reipublicae partes,

    Tac. A. 4, 6 init.
    C.
    To hold or keep a person or thing in any condition; to have, hold, or regard in any light:

    aliquem in obsidione,

    Caes. B. C. 3, 31, 3:

    aliquem in liberis custodiis,

    Sall. C. 47, 3; so,

    aliquem in custodiis,

    id. ib. 52, 14:

    aliquem in vinculis,

    id. ib. 51 fin.;

    for which also: in custodiam habitus,

    i. e. put into prison and kept there, Liv. 22, 25; Tac. H. 1, 87; cf.:

    quo facilius omne Hadriaticum mare in potestatem haberet,

    Caes. B. C. 1, 25 Oud. N. cr. (al. in potestate):

    cum talem virum in potestatem habuisset,

    Sall. J. 112 fin. Kritz N. cr.:

    quae res eos in magno diuturnoque bello inter se habuit,

    id. ib. 79, 3:

    alios in ea fortuna haberent, ut socii esse quam cives mallent,

    Liv. 26, 24:

    aegros in tenebris,

    Cels. 3, 18:

    aquam caelestem sub dio in sole,

    Col. 12, 12, 1:

    in otio militem,

    Liv. 39, 2, 6; cf.:

    legiones habebantur per otium,

    Tac. H. 1, 31:

    externa sine cura habebantur,

    id. A. 1, 79 init.:

    exercitus sine imperio et modestia habitus,

    Sall. J. 44, 1:

    quos ille postea magno in honore habuit,

    Caes. B. C. 1, 77, 2;

    for which: quos praecipuo semper honore Caesar habuit,

    id. B. G. 5, 54, 4:

    habeo Junium (mensem) et Quintilem in metu,

    i. e. I fear, Cic. Att. 6, 1, 14.— So with an adj. or a perf. part., to denote a lasting condition:

    ita me mea forma habet sollicitum,

    Plaut. Most. 4, 2, 95 Lorenz; id. Men. 4, 2, 12; 21:

    miserrimum ego hunc habebo amasium,

    id. Cas. 3, 3, 27 al.:

    laetum Germanicum,

    Tac. A. 2, 57; 65:

    sollicitum habebat cogitatio,

    Cic. Fam. 7, 3, 1; 2, 16, 2.—Hence,
    2.
    With a double object, esp. freq. with the part. perf. pass., to have, hold, or possess a person or thing in any quality or capacity, as any thing; to have, hold, or possess an action as completed, finished (a pregn. circumlocution for the perf.):

    cum haberet collegam in praetura Sophoclem,

    Cic. Off. 1, 40, 144; cf. Quint. 10, 1, 93:

    an heredem habuerit eum, a quo, etc.,

    id. 7, 2, 37:

    istaec illum perdidit assentatio, nam absque te esset, ego illum haberem rectum ad ingenium bonum,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 8:

    cur ergo unus tu Apollonidenses miseriores habes quam pater tuus habuit umquam?

    Cic. Fl. 29, 71:

    obvium habuerunt patrem,

    Quint. 7, 1, 29:

    reliquas civitates stipendiarias,

    Caes. B. G. 1, 30, 3:

    quod (cognomen) habes hereditarium,

    Cic. Rep. 6, 11:

    quae habuit venalia,

    id. Verr. 2, 3, 62, § 144; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 11, 1:

    qui auro habeat soccis suppactum solum,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 98:

    me segregatum habuisse, uxorem ut duxit, a me Pamphilum,

    have kept him away, aloof, Ter. Hec. 5, 1, 25; cf.:

    inclusum in curia senatum habuerunt,

    Cic. Att. 6, 2, 8:

    (Romulus) habuit plebem in clientelas principum descriptam,

    id. Rep. 2, 9: satis mihi videbar habere cognitum Scaevolam ex iis rebus, quas, etc., id. Brut. 40, 147; cf.:

    si nondum eum satis habes cognitum,

    id. Fam. 13, 17, 3; ib. 15, 20 fin.: fidem spectatam jam et diu cognitam, id. Div. ap. Caecil. 4, 11:

    decumas ad aquam deportatas,

    id. Verr. 2, 3, 14, § 36:

    domitas habere libidines,

    id. de Or. 1, 43, 194:

    omnes philosophiae notos et tractatos locos,

    id. Or. 33, 118; id. Rep. 2, 6:

    innumerabilia, quae collecta habent Stoici,

    id. Div. 2, 70, 145: quantum in acie tironi sit committendum, nimium saepe expertum habemus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 3:

    quare velim ita statutum habeas, me, etc.,

    Cic. Fam. 6, 2, 1: habeo absolutum suave epos ad Caesarem, id. Q. Fr. 3, 9, 6:

    in adversariis scriptum habere (nomen),

    id. Rosc. Com. 3, 9:

    de Caesare satis dictum habebo,

    id. Phil. 5, 19, 52:

    bellum habere susceptum,

    id. Agr. 2, 6, 14:

    quam (domum) tu iam dimensam et exaedificatam animo habebas,

    id. Att. 1, 6, 1:

    ut omnes labores, pericula consueta habeam,

    Sall. J. 85, 7:

    compertum ego habeo,

    id. Cat. 58, 1; cf. Nep. Att. 17 fin.; 18, 1: neque ea res falsum ( part. perf. pass.) me habuit, Sall. J. 10, 1 al. From this use is derived the compound perf. of the Romance languages: ho veduto, j'ai vu, qs. habeo visum, I have seen).—
    3.
    Also, with a double object, to make, render:

    praecipit ut dent operam, uti eos quam maxime manifestos habeant,

    Sall. C. 41, 5:

    qui pascua publica infesta habuerant,

    Liv. 39, 29, 9; 34, 36, 3:

    necdum omnia edita facinora habent,

    id. 39, 16, 3; 31, 42, 1:

    anxium me et inquietum habet petitio Sexti,

    Plin. Ep. 2, 9, 1:

    sed Pompeium gratia impunitum habuit,

    kept, Vell. 2, 1, 5.—
    4.
    Hence:

    in aliquo (aliqua re), aliquem (aliquid) habere (rare): ea si fecissem, in vestra amicitia exercitum, divitias, munimenta regni me habiturum,

    Sall. J. 14, 1:

    in vobis liberos, parentes, consanguineos habeo,

    Curt. 6, 9, 12:

    majora in eo obsequia habiturus,

    Just. 8, 6, 6; cf. Cic. Fam. 2, 16, 5.—
    5.
    To have or hold a person in any manner, to treat, use:

    is, uti tu me hic habueris, proinde illum illic curaverit,

    Plaut. Capt. 2, 2, 64:

    equitatu agmen adversariorum male habere et carpere,

    Caes. B. C. 1, 63, 2; cf. Cels. 3, 20; 3, 21:

    exercitum luxuriose nimisque liberaliter habere,

    Sall. C. 11, 5 Kritz; cf.:

    eos ille non pro vanis hostibus, ut meriti erant, sed accurate et liberaliter habuit,

    id. J. 103, 5; 113, 2:

    Fabiis plurimi (saucii) dati, nec alibi majore cura habiti,

    Liv. 2, 47, 12; 29, 8, 6; 37, 34, 5:

    video quam molliter tuos habeas,

    Plin. Ep. 5, 19, 1:

    militant vobiscum, qui superbe habiti rebellassent,

    Curt. 8, 8, 11:

    virgines tam sancte habuit,

    id. 3, 12, 21; 4, 10, 33:

    male habere aliquem,

    Nep. Eum. 12, 1:

    neque conjugem et filium ejus hostiliter haberi,

    Tac. A. 2, 10.—
    6.
    With se, and sometimes mid. or neut., to hold or keep himself or itself in a certain manner, i. e. to be constituted or situated, to find one's self, to be, in any manner.
    (α).
    Habere se:

    Tironem Patris aegrum reliqui...et quamquam videbatur se non graviter habere, tamen sum sollicitus, etc.,

    Cic. Att. 7, 2, 3:

    praeclare te habes, cum, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 61, § 149:

    ipsi se hoc melius habent quam nos, quod, etc.,

    id. Att. 11, 7, 4:

    Bene habemus nos,

    id. ib. 2, 8, 1:

    ego me bene habeo,

    am well, Tac. A. 14, 51: praeclare se res habeat ( is well), si, etc., Cic. de Or. 1, 25, 114:

    male se res habet, cum, quod virtute effici debet, id tentatur pecunia,

    id. Off. 2, 6, 22; cf. id. de Or. 2, 77, 313:

    quae cum ita se res haberet, tamen, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 50, § 124; cf.:

    ita se res habet, ut ego, etc.,

    id. Quint. 1, 2:

    sic profecto res se habet,

    id. de Or. 2, 67, 271:

    scire aveo, quomodo res se habeat,

    id. Att. 13, 35, 2; cf. id. de Or. 2, 32, 140:

    ut se tota res habeat,

    id. Verr. 2, 2, 5, § 15; cf.:

    ut meae res sese habent,

    Ter. Phorm. 5, 4, 1.—
    (β).
    Mid.:

    virtus clara aeternaque habetur,

    exhibits itself, is, continues, Sall. C. 1, 4:

    sicuti pleraque mortalium habentur,

    as for the most part happens in human affairs, id. ib. 6, 3.—
    (γ).
    Neutr. (as also the Gr echô): Tullia nostra recte valet: Terentia minus belle habuit, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 1:

    volui animum tandem confirmare hodie meum, Ut bene haberem filiae nuptiis,

    I might enjoy myself, Plaut. Aul. 2, 8, 2: qui bene habet suisque amicis est volup, id. [p. 835] Mil. 3, 1, 130:

    bene habent tibi principia,

    Ter. Phorm. 2, 3, 82:

    bene habet: jacta sunt fundamenta defensionis,

    it is well, Cic. Mur. 6, 14; Liv. 8, 6:

    magnum narras, vix credibile! atqui sic habet,

    so it is, it is even so, Hor. S. 1, 9, 53: illasce sues sanas esse habereque recte licere spondesne? Formula emendi, ap. Varr. R. R. 2, 4, 5; 2, 3, 5.—
    D.
    To hold, account, esteem, consider, regard a person or thing in any manner or as any thing; to think or believe a person or thing to be so or so:

    aliquem fidelem sibi habere,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 87:

    deos aeternos et beatos,

    Cic. N. D. 1, 17, 45:

    id habent hodie vile et semper habuerunt,

    id. Balb. 22, 51:

    maximam illam voluptatem habemus, quae, etc.,

    id. Fin. 1, 11, 37:

    eum nos ut perveterem habemus... nec vero habeo quemquam antiquiorem,

    id. Brut. 15, 61:

    Ut et rex et pater habereter omnium,

    id. Rep. 1, 36; 2, 21:

    parentem Asiae et dici et haberi,

    id. Q. Fr. 1, 1, 10 fin.:

    eos dicit esse habitos deos, a quibus, etc.,

    id. N. D. 1, 15, 38:

    cum esset habendus rex, quicumque genere regio natus esset,

    id. Rep. 1, 33; cf. id. ib. 2, 12 fin.: non habeo nauci Marsum augurem, Poet. ap. Cic. Div. 1, 58, 132:

    cujus auctoritas in iis regionibus magni habebatur,

    Caes. B. G. 4, 21, 7:

    nihil pensi habere,

    Quint. 11, 1, 29; cf.

    also: an perinde habenda sit haec atque illa,

    id. 7, 3, 11:

    sese illum non pro amico, sed pro hoste habiturum,

    Caes. B. G. 1, 44, 19; so,

    aliquem pro hoste,

    Liv. 2, 20; Curt. 6, 2 al.:

    nisi in provincia relictas rationes pro relatis haberem,

    Cic. Fam. 5, 20, 2:

    licet omnia Italica pro Romanis habeam,

    Quint. 1, 5, 56; 12, 10, 73:

    istuc jam pro facto habeo,

    Cic. Att. 13, 1, 2:

    Pompeium pro certo habemus per Illyricum proficisci in Galliam,

    to consider as certain, id. ib. 10, 6 fin.:

    id obliviscendum, pro non dicto habendum,

    Liv. 23, 22, 9:

    hoc velim in maximis rebus et maxime necessariis habeas,

    Cic. Att. 5, 5 fin.:

    aliquem in deorum numero,

    id. N. D. 1, 14, 36:

    aliquem in hostium numero,

    Caes. B. G. 1, 28, 1:

    aliquem suorum In numero,

    Hor. S. 2, 6, 41;

    for which also: hostium numero haberi,

    Cic. Att. 11, 6, 6:

    numero impiorum ac sceleratorum haberi,

    Caes. B. G. 6, 13, 7; cf. also Quint. 3, 7, 2:

    quem Aegyptii nefas habent nominare,

    Cic. N. D. 3, 22, 56:

    mutare nefas habent,

    Quint. 12, 8, 6:

    nec tamen est habendum religioni, nocentem aliquando defendere,

    to scruple, make a conscience of, Cic. Off. 2, 14, 51; cf.:

    nec eam rem habuit religioni,

    id. Div. 1, 35, 77:

    quando tu me bene merentem tibi habes despicatui,

    you despise, Plaut. Men. 4, 3, 19:

    non sic ludibrio tuis factis habitus essem,

    Ter. Hec. 4, 1, 11.—Hence: sic habeto, or sic habeas aliquid, or with an object-clause, hold or judge thus, be convinced or persuaded, believe, know:

    sed hoc nihil ad te: illud velim sic habeas, uod intelliges, etc.,

    Cic. Fam. 3, 13, 2:

    unum hoc sic habeto: si, etc.,

    id. ib. 2, 6 fin.:

    sic habeto: omnibus, etc.,

    id. Rep. 6, 13:

    enitere et sic habeto, non esse te mortalem, sed corpus hoc,

    id. ib. 6, 24; so with an object-clause, id. Fam. 2, 10, 1; 16, 4, 4.—Without sic:

    id primum ergo habeto, non sine magna causa, etc.,

    Cic. Fam. 13, 29, 2:

    tantum habeto, civem egregium esse Pompeium, etc.,

    id. ib. 2, 8, 2.—
    2.
    To take, accept, bear, submit to, endure:

    neque cuiquam mortalium injuriae suae parvae videntur: multi eas gravius aequo habuere,

    Sall. C. 51, 11:

    egestas facile habetur sine damno,

    id. ib. 6, 37:

    quae in praesens Tiberius civiliter habuit, sed, etc.,

    Tac. A. 4, 21:

    neque tantum maleficium impune habendum,

    id. ib. 3, 70;

    12, 48: nec ita aegre habuit filium id pro parente ausum,

    Liv. 7, 5, 7 Weissenb.—
    E.
    To hold, have possession of, occupy, a place:

    urbem Romam condidere atque habuere initio Trojani,

    Sall. C. 6, 1:

    qui mortales initio Africam habuerint,

    id. J. 17, 7; 18, 1; cf.

    Siciliam et Sardiniam per legatos habuit,

    rule, administer, Flor. 4, 2, 22:

    urbem Romanam a principio reges habuere,

    Tac. A. 1, 1:

    Hispaniae tribus legionibus habebantur,

    id. ib. 4, 5; 12, 54.—
    2.
    More freq. neutr., to dwell, live anywhere (perh. only ante-class.; in good prose habito is used instead): quae Corinthum arcem altam habetis, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 294 Vahl.):

    ille geminus qui Syracusis habet,

    Plaut. Men. prol. 69: quis istic habet? id. Bacch. 1, 2, 6:

    ubi nunc adulescens habet?

    id. Trin. 1, 2, 156:

    apud aedem Junonis Lucinae, ubi aeditumus habere solet,

    Varr. L. L. 5, § 50 Mull.; cf.:

    situm formamque et universorum castrorum et partium, qua Poeni, qua Numidae haberent...specularentur,

    Liv. 30, 4, 2 (but v. Weissenb. ad loc.).—
    F.
    To spend, pass (time, etc.):

    aetatem procul a republica,

    Sall. C. 4, 1:

    vitam,

    id. ib. 51, 12 al.—
    G.
    To have in one's mind, to know, be acquainted with:

    siquidem istius regis (Anci) matrem habemus, ignoramus patrem,

    Cic. Rep. 2, 18 fin.: habes consilia nostra;

    nunc cognosce de Bruto,

    there you have, such are, id. Att. 5, 21, 10:

    habetis igitur primum ortum tyranni,

    id. Rep. 2, 27:

    habetis sermonem bene longum hominis,

    id. de Or. 2, 88, 361; cf.

    also: habes nostras sententias,

    Suet. Claud. 4:

    habes, quae fortissime de beata vita dici putem,

    Cic. Tusc. 5, 28 fin.; cf. id. de Or. 2, 71, 291. —
    H.
    To have as a habit, peculiarity, or characteristic:

    habebat hoc omnino Caesar: quem plane perditum aere alieno egentemque cognorat, hunc in familiaritatem libentissime recipiebat,

    Cic. Phil. 2, 32, 78; id. Pis. 32, 81.—
    K.
    To hold, to make, do, perform, prepare, utter, pronounce, produce, cause:

    alium quaerebam, iter hac habui,

    made, directed, Ter. Eun. 5, 9, 35; cf.:

    ex urbe profectus iter ad legiones habebat,

    Caes. B. C. 1, 14, 3; so,

    iter,

    id. ib. 1, 51, 1; 3, 11, 2; 3, 106, 1; Cic. Q. Fr. 2, 6, 2:

    vias,

    Luc. 2, 439:

    C. Cato contionatus est, comitia haberi non siturum, si, etc.,

    to be held, Cic. Q. Fr. 2, 6, 6:

    senatum,

    id. ib. 2, 13, 3; id. Fam. 1, 4, 1; Caes. B. C. 1, 2, 1:

    concilia,

    id. B. G. 5, 53, 4:

    contionem,

    Cic. Att. 4, 1, 6:

    censum,

    id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

    delectum (militum),

    id. Phil. 5, 12, 31; id. Fam. 15, 1 fin.; Caes. B. G. 6, 1;

    v. delectus: ludos,

    Suet. Rhet. 1:

    sermonem,

    Cic. Tusc. 1, 24, 57; cf.:

    orationem,

    to deliver, id. Rep. 1, 46:

    multis verbis ultro citroque habitis,

    id. ib. 6, 9 fin.:

    disputationem,

    id. ib. 1, 7; Caes. B. G. 5, 30, 1:

    dialogum,

    Cic. Att. 2, 9, 1:

    verba,

    id. de Or. 2, 47, 190:

    querelam de aliquo apud aliquem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 1, § 2:

    controversiam de fundo cum aliquo,

    id. Fam. 13, 69, 2 et saep.:

    deinde adventus in Syriam primus equitatus habuit interitum,

    caused, occasioned, Cic. Prov. Cons. 4, 9; cf. id. Div. 2, 46, 96:

    latrocinia nullam habent infamiam, quae extra fines cujusque civitatis fiunt,

    Caes. B. G. 6, 23, 6.—
    L.
    Habere in animo (or simply animo), with an objectclause, to have in mind, to intend, to be disposed, inclined to do any thing (=propositum habere, constituisse, decrevisse):

    istum exheredare in animo habebat,

    Cic. Rosc. Am. 18, 52; id. Att. 1, 17, 11:

    hoc (flumen) neque ipse transire in animo habebat neque hostes transituros existimabat,

    Caes. B. G. 6, 7, 5:

    neque bello eum invadere animo habuit,

    Liv. 44, 25, 1 dub (al. in animo), v. Drak. ad h. l.—
    M.
    Habere sibi or secum aliquid, to keep to one's self (lit. and trop.):

    clamare coeperunt, sibi ut haberet hereditatem,

    Cic. Verr. 2, 2, 19, § 47:

    per vindicationem his verbis legamus: DO LEGO, CAPITO, SUMITO, SIBI HABETO,

    Ulp. Fragm. 24, 3; cf. ib. § 5; Gai. Inst. 2, 209.—So the formula used in divorces:

    res tuas tibi habeas or habe,

    Plaut. Am. 3, 2, 47; Sen. Suas. 1, § 7:

    illam suam suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis,

    Cic. Phil. 2, 28, 69. —Comic. transf.:

    apage sis amor: tuas tibi res habeto,

    Plaut. Trin. 2, 1, 32.— Trop.:

    secreto hoc audi, tecum habeto, ne Apellae quidem liberto tuo dixeris,

    Cic. Fam. 7, 25, 2:

    verum haec tu tecum habeto,

    id. Att. 4, 15, 6.—
    N.
    Of a sweetheart, to have, to possess, enjoy:

    postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit,

    Verg. E. 1, 31; Tib. 1, 2, 65; Prop. 3, 8 (4, 7), 22:

    duxi, habui scortum,

    Plaut. Bacch. 4, 10, 6; Ter. And. 1, 1, 58: cum esset objectum, habere eum Laida;

    habeo, inquit, non habeor a Laide,

    Cic. Fam. 9, 26, 2.—
    O.
    Gladiatorial t. t., of a wounded combatant: hoc habet or habet, he has that (i. e. that stroke), he is hit:

    desuper altus equo graviter ferit atque ita fatur: Hoc habet,

    Verg. A. 12, 296; Prud. Psych. 53.—
    2.
    Transf.:

    hoc habet: reperi, qui senem ducerem,

    Plaut. Most. 3, 2, 26; id. Rud. 4, 4, 99: egomet continuo mecum;

    Certe captus est! Habet!

    Ter. And. 1, 1, 56 (id est vulneratus est. Habet enim qui percussus est: et proprie de gladiatoribus dicitur, Don.).—Hence: hăbĭtus, a, um, P. a., held or kept in a certain condition, state, humor (ante-class.).
    A.
    In gen.
    1.
    Lit.: equus nimis strigosus et male habitus, Massur. Sabin. ap. Gell. 4, 20, 11; v. in the foll.—
    2.
    Trop.:

    ut patrem tuum vidi esse habitum, diu etiam duras (lites) dabit,

    Ter. Heaut. 2, 4, 22.—
    B.
    In partic., physically, well kept, well conditioned, fleshy, corpulent:

    corpulentior videre atque habitior,

    Plaut. Ep. 1, 1, 8:

    si qua (virgo) est habitior paulo, pugilem esse aiunt, deducunt cibum,

    Ter. Eun. 2, 3, 23: (censores) equum nimis strigosum et male habitum, sed equitem ejus uberrimum et habitissimum viderunt, etc., Massur. Sabin. ap. Gell. 4, 20, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > habeo

  • 15 Ilii

    1.
    Īlĭum or Īlĭon, ĭi, n., = Ilion, a poetical name for Troja, the city of Ilium, Troy, Verg. A. 1, 68; 5, 261; Hor. C. 1, 15, 33; Ov. M. 6, 95; 13, 408; Cic. Div. 1, 14, 24 et saep.—Called also Īlĭos, i, f., acc. to the Gr. Ilios, Hor. C. 4, 9, 18; id. Epod. 14, 14; Ov. A. A. 1, 363; id. M. 14, 467.—Also a later Ilium, built upon the coast, Liv. 35, 43, 3; 37, 9, 7.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Īlĭus, a, um, adj., of or belonging to Ilium, Ilian, Trojan:

    tellus,

    Verg. A. 9, 285:

    res,

    id. ib. 1, 268:

    matres,

    Hor. Epod. 17, 11:

    turmae,

    id. Carm. Sec. 37.— Subst.: Īlĭi, ōrum, m., the Trojans, Plaut. Bacch. 4, 9, 27.—
    B.
    Īlĭăcus, a, um, adj., the same:

    orae,

    Verg. A. 2, 117:

    classis,

    id. ib. 5, 607:

    fata,

    id. ib. 3, 182:

    Penates,

    id. ib. 3, 603:

    cineres,

    id. ib. 2, 431:

    amores,

    i. e. Paris, Mart. 12, 52, 9:

    hospes Didus,

    i. e. Æneas, Sil. 8, 50:

    Vesta,

    worshipped at Troy, Ov. F. 6, 227;

    hence, Alba, where also Vesta was worshipped,

    Luc. 5, 400: carmen, i. e. Homer's Iliad, Hor. A. P. 129; cf.:

    Macer,

    a poet who wrote on the Trojan war, Ov. P. 4, 16, 6:

    dextra,

    i. e. Ganymede's, Stat. S. 4, 2, 11:

    mons,

    i. e. Phrygian marble, id. ib. 27:

    Iliacoque jugum memorabile remo,

    i. e. the promontory of Misenum, where Misenus, a follower of Æneas, was drowned, id. ib. 3, 5, 98: muri, i. e. of Rome, as founded by descendants of the Trojan Æneas, Sil. 10, 387;

    hence, also, cuspis,

    of the consul Flaminius, id. 5, 595.—Prov.:

    Iliacos intra muros peccatur et extra,

    Hor. Ep. 1, 2, 16.—
    C.
    Īlĭenses, ium, m., inhabitants of Ilium, Ilians, Suet. Tib. 52; id. Claud. 25; id. Ner. 7.—
    D.
    Īlĭădes, ae, m., the Trojan, i. e. Ganymede, Ov. M. 10, 160.—
    E.
    Īlĭas, ădis, f.
    1.
    The Trojan woman, i. e. Helen, Ov. Tr. 2, 371.—In plur.: Īlĭădes, um, Trojan women or girls, Verg. A. 3, 65; 2, 580.—
    2.
    The celebrated epic poem that describes the Trojan war, the Iliad, Prop. 2, 34 (3, 32), 66; Ov. A. A. 3, 414. —On account of its great extent, used fig. to represent a great quantity or number, an Iliad, a whole Iliad, Ov. P. 2, 7, 33; cf. written as Greek: tanta malorum impendet Ilias, Cic. Att. 8, 11, 3; and in plur.:

    tunc vero longas condimus Iliadas,

    Prop. 2, 1, 14.
    2.
    ilium, v. ile.

    Lewis & Short latin dictionary > Ilii

  • 16 Ilium

    1.
    Īlĭum or Īlĭon, ĭi, n., = Ilion, a poetical name for Troja, the city of Ilium, Troy, Verg. A. 1, 68; 5, 261; Hor. C. 1, 15, 33; Ov. M. 6, 95; 13, 408; Cic. Div. 1, 14, 24 et saep.—Called also Īlĭos, i, f., acc. to the Gr. Ilios, Hor. C. 4, 9, 18; id. Epod. 14, 14; Ov. A. A. 1, 363; id. M. 14, 467.—Also a later Ilium, built upon the coast, Liv. 35, 43, 3; 37, 9, 7.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Īlĭus, a, um, adj., of or belonging to Ilium, Ilian, Trojan:

    tellus,

    Verg. A. 9, 285:

    res,

    id. ib. 1, 268:

    matres,

    Hor. Epod. 17, 11:

    turmae,

    id. Carm. Sec. 37.— Subst.: Īlĭi, ōrum, m., the Trojans, Plaut. Bacch. 4, 9, 27.—
    B.
    Īlĭăcus, a, um, adj., the same:

    orae,

    Verg. A. 2, 117:

    classis,

    id. ib. 5, 607:

    fata,

    id. ib. 3, 182:

    Penates,

    id. ib. 3, 603:

    cineres,

    id. ib. 2, 431:

    amores,

    i. e. Paris, Mart. 12, 52, 9:

    hospes Didus,

    i. e. Æneas, Sil. 8, 50:

    Vesta,

    worshipped at Troy, Ov. F. 6, 227;

    hence, Alba, where also Vesta was worshipped,

    Luc. 5, 400: carmen, i. e. Homer's Iliad, Hor. A. P. 129; cf.:

    Macer,

    a poet who wrote on the Trojan war, Ov. P. 4, 16, 6:

    dextra,

    i. e. Ganymede's, Stat. S. 4, 2, 11:

    mons,

    i. e. Phrygian marble, id. ib. 27:

    Iliacoque jugum memorabile remo,

    i. e. the promontory of Misenum, where Misenus, a follower of Æneas, was drowned, id. ib. 3, 5, 98: muri, i. e. of Rome, as founded by descendants of the Trojan Æneas, Sil. 10, 387;

    hence, also, cuspis,

    of the consul Flaminius, id. 5, 595.—Prov.:

    Iliacos intra muros peccatur et extra,

    Hor. Ep. 1, 2, 16.—
    C.
    Īlĭenses, ium, m., inhabitants of Ilium, Ilians, Suet. Tib. 52; id. Claud. 25; id. Ner. 7.—
    D.
    Īlĭădes, ae, m., the Trojan, i. e. Ganymede, Ov. M. 10, 160.—
    E.
    Īlĭas, ădis, f.
    1.
    The Trojan woman, i. e. Helen, Ov. Tr. 2, 371.—In plur.: Īlĭădes, um, Trojan women or girls, Verg. A. 3, 65; 2, 580.—
    2.
    The celebrated epic poem that describes the Trojan war, the Iliad, Prop. 2, 34 (3, 32), 66; Ov. A. A. 3, 414. —On account of its great extent, used fig. to represent a great quantity or number, an Iliad, a whole Iliad, Ov. P. 2, 7, 33; cf. written as Greek: tanta malorum impendet Ilias, Cic. Att. 8, 11, 3; and in plur.:

    tunc vero longas condimus Iliadas,

    Prop. 2, 1, 14.
    2.
    ilium, v. ile.

    Lewis & Short latin dictionary > Ilium

  • 17 rursum

    rursus, rursum, and arch. rūsum or russum (rursum and rusum are the most usual forms in the ante-class., and rursus in the class. per.), adv. [contr. from revorsus or revorsum, from reverto; cf. prorsus and sursum], turned back or backwards, back, backwards (opp. prorsus): rursus retro, Non.
    I.
    Lit. (only ante-class.): rursus prorsus reciprocat fluctus feram, Enn. ap. Non. 164, 11, and 384 fin. (Trag. v. 143 Vahl.); cf.:

    trepidari sentio et cursari rursum prorsum,

    Ter. Hec. 3, 1, 35: mortales multi rursus ac prorsus meant, Varr. ap. Non. 384, 32:

    cum ex alto puteo sursum ad summum escenderis, Maximum periculum inde esse, a summo ne rursum cadas?

    Plaut. Mil. 4, 4, 15:

    ego cunas recessim rursum vorsum trahere et ducere,

    id. Am. 5, 1, 60; cf. id. Ep. 2, 2, 63.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate the reverse of something, on the contrary, on the other hand, in return, again (freq. in all periods and kinds of composition; syn.: retro, contra, in vicem): in hominum aetate multa eveniunt hujusmodi: Capiunt voluptates: capiunt rursum miserias;

    Irae interveniunt, redeunt rursum in gratiam, etc.,

    Plaut. Am. 3, 2, 58 sq.:

    bellum, pax rursum,

    Ter. Eun. 1, 1, 16; Plaut. Merc. 2, 3, 15:

    quicquid dicunt, laudo: id rursum si negant laudo id quoque,

    Ter. Eun. 2, 2, 20: Mi. Salutat. Ag. Saluta hunc rursus Punice meis verbis, Plaut. Poen. 5, 2, 40:

    accipe a me rursum rationem doli,

    id. Mil. 3, 1, 178:

    succurrit Pulfioni Varenus et laboranti subvenit... Huic (Vareno) rursus circumvento fert subsidium Pulfio,

    Caes. B. G. 5, 44:

    eos ipse rursus singulos exceptans,

    id. ib. 7, 47 fin.; 51; id. B. C. 1, 45, 3:

    clamore sublato excipit rursus ex vallo clamor,

    id. B. G. 7, 88; Sall. J. 69, 1:

    postquam luxu atque desidiā civitas corrupta est, rursus respublica magnitudine suā imperatorum vitia sustentabat,

    id. C. 53, 5: primum Metellum esse rati, portas clausere;

    deinde rursus Jugurtham arbitrati obvii procedunt,

    id. J. 69, 1:

    ut illae superiores (partes) in medium locum mundi gravitate ferantur, sic hae rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,

    Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    cum totam terram contueri licebit... tum et habitabiles regiones et rursum omni cultu propter vim frigoris vacantes,

    id. ib. 1, 20, 45; id. Rep. 2, 4, 9:

    quod (Gorgias) judicaret hoc oratoris esse maxime proprium, rem augere posse laudando vituperandoque rursus affligere,

    id. Brut. 12, 47:

    necesse erit cupere et optare... rursus autem recte factis angi,

    id. Lael. 16, 59; id. Tusc. 4, 31, 65:

    neque rursum eam totam repudiaret,

    id. de Or. 1, 24, 110; so,

    neque rursum,

    Quint. 1, 10, 2; 2, 4, 3; 10, 3, 10;

    12, 5, 4: Iliacos intra muros peccatur et extra. Rursus, quid virtus et quid sapientia possit, etc.,

    Hor. Ep. 1, 2, 17:

    aequum est, Peccatis veniam poscentem reddere rursus,

    id. S. 1, 3, 75; Curt. 9, 2, 9; Tac. Agr. 29; id. A. 1, 80:

    his, rursus illis exitiabile,

    id. H. 3, 22.—Hence sometimes with retro, contra, invicem:

    concede, nihil esse bonum, nisi, etc.... Vide rursus retro,

    Cic. Fin. 5, 28, 83:

    hi rursus invicem anno post in armis sunt: illi domi remanent,

    Caes. B. G. 4, 1:

    in amicorum vitiis tam cernis acutum? etc. At tibi contra Evenit, inquirant vitia ut tua rursus et illi,

    Hor. S. 1, 3, 28.—
    B.
    Denoting return to a former action or its repetition, back again, again, anew (syn.:

    iterum, denuo): em rursum nunc nugas agis,

    Plaut. Men. 4, 2, 61:

    quem (Peliam) Medea dicitur Fecisse rursus ex sene adulescentulum,

    id. Ps. 3, 2, 82; cf.:

    uti quidque in sua corpora rursum Dissolvat natura,

    Lucr. 1, 215:

    eadem gigni rursusque augescere dixi,

    id. 5, 250:

    obloquere rursum?

    Plaut. Cist. 4, 2, 88:

    feri malam tu illi rursum,

    id. Cas. 2, 6, 55:

    te suam (causam) rogavit rursum ut ageres,

    Ter. Phorm. 5, 5, 8:

    quo loco, si tibi hoc sumis... facis, ut rursus plebes in Aventinum sevocanda esse videatur,

    Cic. Mur. 7, 15:

    Helvetii, qui in montem sese receperant, rursus instare et proelium redintegrare coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25; cf.: bellum inferre, id. ap. Cic. Att. 9, 16, A:

    confligere cum Bruti classe,

    Caes. B. C. 2, 3 fin.; 4 fin.:

    terga vertere,

    id. ib. 1, 45:

    rursus minuente aestu,

    id. B. G. 3, 12; 5, 8; cf. Varr. L. L. 5, § 40 Müll.: rursus aliam in partem fugam petebant, Caes. B. G. 2, 24:

    has (cohortes) subsidiariae ternae, et rursus aliae totidem, suae cujusque legionis, subsequebantur,

    id. B. C. 1, 83; cf. id. ib. 2, 9; Sall. J. 103, 2. —In beginning a new strophe (= Gr. palin): rursus, et hoc iterum repetamus carmen, Val. Cat. Dir. 14.—Pleon., with denuo, etc.:

    Diphilus hanc Graece scripsit, post id rursum denuo Latine Plautus,

    Plaut. Cas. prol. 34:

    revortor rursus denuo Karthaginem,

    id. Poen. prol. 79; Auct. B. Hisp. 35.—Freq. with words compounded with re; like reverti, regredi, se recipere, reducere, revocare, etc., v. h. vv.

    Lewis & Short latin dictionary > rursum

  • 18 rursus

    rursus, rursum, and arch. rūsum or russum (rursum and rusum are the most usual forms in the ante-class., and rursus in the class. per.), adv. [contr. from revorsus or revorsum, from reverto; cf. prorsus and sursum], turned back or backwards, back, backwards (opp. prorsus): rursus retro, Non.
    I.
    Lit. (only ante-class.): rursus prorsus reciprocat fluctus feram, Enn. ap. Non. 164, 11, and 384 fin. (Trag. v. 143 Vahl.); cf.:

    trepidari sentio et cursari rursum prorsum,

    Ter. Hec. 3, 1, 35: mortales multi rursus ac prorsus meant, Varr. ap. Non. 384, 32:

    cum ex alto puteo sursum ad summum escenderis, Maximum periculum inde esse, a summo ne rursum cadas?

    Plaut. Mil. 4, 4, 15:

    ego cunas recessim rursum vorsum trahere et ducere,

    id. Am. 5, 1, 60; cf. id. Ep. 2, 2, 63.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate the reverse of something, on the contrary, on the other hand, in return, again (freq. in all periods and kinds of composition; syn.: retro, contra, in vicem): in hominum aetate multa eveniunt hujusmodi: Capiunt voluptates: capiunt rursum miserias;

    Irae interveniunt, redeunt rursum in gratiam, etc.,

    Plaut. Am. 3, 2, 58 sq.:

    bellum, pax rursum,

    Ter. Eun. 1, 1, 16; Plaut. Merc. 2, 3, 15:

    quicquid dicunt, laudo: id rursum si negant laudo id quoque,

    Ter. Eun. 2, 2, 20: Mi. Salutat. Ag. Saluta hunc rursus Punice meis verbis, Plaut. Poen. 5, 2, 40:

    accipe a me rursum rationem doli,

    id. Mil. 3, 1, 178:

    succurrit Pulfioni Varenus et laboranti subvenit... Huic (Vareno) rursus circumvento fert subsidium Pulfio,

    Caes. B. G. 5, 44:

    eos ipse rursus singulos exceptans,

    id. ib. 7, 47 fin.; 51; id. B. C. 1, 45, 3:

    clamore sublato excipit rursus ex vallo clamor,

    id. B. G. 7, 88; Sall. J. 69, 1:

    postquam luxu atque desidiā civitas corrupta est, rursus respublica magnitudine suā imperatorum vitia sustentabat,

    id. C. 53, 5: primum Metellum esse rati, portas clausere;

    deinde rursus Jugurtham arbitrati obvii procedunt,

    id. J. 69, 1:

    ut illae superiores (partes) in medium locum mundi gravitate ferantur, sic hae rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,

    Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    cum totam terram contueri licebit... tum et habitabiles regiones et rursum omni cultu propter vim frigoris vacantes,

    id. ib. 1, 20, 45; id. Rep. 2, 4, 9:

    quod (Gorgias) judicaret hoc oratoris esse maxime proprium, rem augere posse laudando vituperandoque rursus affligere,

    id. Brut. 12, 47:

    necesse erit cupere et optare... rursus autem recte factis angi,

    id. Lael. 16, 59; id. Tusc. 4, 31, 65:

    neque rursum eam totam repudiaret,

    id. de Or. 1, 24, 110; so,

    neque rursum,

    Quint. 1, 10, 2; 2, 4, 3; 10, 3, 10;

    12, 5, 4: Iliacos intra muros peccatur et extra. Rursus, quid virtus et quid sapientia possit, etc.,

    Hor. Ep. 1, 2, 17:

    aequum est, Peccatis veniam poscentem reddere rursus,

    id. S. 1, 3, 75; Curt. 9, 2, 9; Tac. Agr. 29; id. A. 1, 80:

    his, rursus illis exitiabile,

    id. H. 3, 22.—Hence sometimes with retro, contra, invicem:

    concede, nihil esse bonum, nisi, etc.... Vide rursus retro,

    Cic. Fin. 5, 28, 83:

    hi rursus invicem anno post in armis sunt: illi domi remanent,

    Caes. B. G. 4, 1:

    in amicorum vitiis tam cernis acutum? etc. At tibi contra Evenit, inquirant vitia ut tua rursus et illi,

    Hor. S. 1, 3, 28.—
    B.
    Denoting return to a former action or its repetition, back again, again, anew (syn.:

    iterum, denuo): em rursum nunc nugas agis,

    Plaut. Men. 4, 2, 61:

    quem (Peliam) Medea dicitur Fecisse rursus ex sene adulescentulum,

    id. Ps. 3, 2, 82; cf.:

    uti quidque in sua corpora rursum Dissolvat natura,

    Lucr. 1, 215:

    eadem gigni rursusque augescere dixi,

    id. 5, 250:

    obloquere rursum?

    Plaut. Cist. 4, 2, 88:

    feri malam tu illi rursum,

    id. Cas. 2, 6, 55:

    te suam (causam) rogavit rursum ut ageres,

    Ter. Phorm. 5, 5, 8:

    quo loco, si tibi hoc sumis... facis, ut rursus plebes in Aventinum sevocanda esse videatur,

    Cic. Mur. 7, 15:

    Helvetii, qui in montem sese receperant, rursus instare et proelium redintegrare coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25; cf.: bellum inferre, id. ap. Cic. Att. 9, 16, A:

    confligere cum Bruti classe,

    Caes. B. C. 2, 3 fin.; 4 fin.:

    terga vertere,

    id. ib. 1, 45:

    rursus minuente aestu,

    id. B. G. 3, 12; 5, 8; cf. Varr. L. L. 5, § 40 Müll.: rursus aliam in partem fugam petebant, Caes. B. G. 2, 24:

    has (cohortes) subsidiariae ternae, et rursus aliae totidem, suae cujusque legionis, subsequebantur,

    id. B. C. 1, 83; cf. id. ib. 2, 9; Sall. J. 103, 2. —In beginning a new strophe (= Gr. palin): rursus, et hoc iterum repetamus carmen, Val. Cat. Dir. 14.—Pleon., with denuo, etc.:

    Diphilus hanc Graece scripsit, post id rursum denuo Latine Plautus,

    Plaut. Cas. prol. 34:

    revortor rursus denuo Karthaginem,

    id. Poen. prol. 79; Auct. B. Hisp. 35.—Freq. with words compounded with re; like reverti, regredi, se recipere, reducere, revocare, etc., v. h. vv.

    Lewis & Short latin dictionary > rursus

  • 19 russum

    rursus, rursum, and arch. rūsum or russum (rursum and rusum are the most usual forms in the ante-class., and rursus in the class. per.), adv. [contr. from revorsus or revorsum, from reverto; cf. prorsus and sursum], turned back or backwards, back, backwards (opp. prorsus): rursus retro, Non.
    I.
    Lit. (only ante-class.): rursus prorsus reciprocat fluctus feram, Enn. ap. Non. 164, 11, and 384 fin. (Trag. v. 143 Vahl.); cf.:

    trepidari sentio et cursari rursum prorsum,

    Ter. Hec. 3, 1, 35: mortales multi rursus ac prorsus meant, Varr. ap. Non. 384, 32:

    cum ex alto puteo sursum ad summum escenderis, Maximum periculum inde esse, a summo ne rursum cadas?

    Plaut. Mil. 4, 4, 15:

    ego cunas recessim rursum vorsum trahere et ducere,

    id. Am. 5, 1, 60; cf. id. Ep. 2, 2, 63.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate the reverse of something, on the contrary, on the other hand, in return, again (freq. in all periods and kinds of composition; syn.: retro, contra, in vicem): in hominum aetate multa eveniunt hujusmodi: Capiunt voluptates: capiunt rursum miserias;

    Irae interveniunt, redeunt rursum in gratiam, etc.,

    Plaut. Am. 3, 2, 58 sq.:

    bellum, pax rursum,

    Ter. Eun. 1, 1, 16; Plaut. Merc. 2, 3, 15:

    quicquid dicunt, laudo: id rursum si negant laudo id quoque,

    Ter. Eun. 2, 2, 20: Mi. Salutat. Ag. Saluta hunc rursus Punice meis verbis, Plaut. Poen. 5, 2, 40:

    accipe a me rursum rationem doli,

    id. Mil. 3, 1, 178:

    succurrit Pulfioni Varenus et laboranti subvenit... Huic (Vareno) rursus circumvento fert subsidium Pulfio,

    Caes. B. G. 5, 44:

    eos ipse rursus singulos exceptans,

    id. ib. 7, 47 fin.; 51; id. B. C. 1, 45, 3:

    clamore sublato excipit rursus ex vallo clamor,

    id. B. G. 7, 88; Sall. J. 69, 1:

    postquam luxu atque desidiā civitas corrupta est, rursus respublica magnitudine suā imperatorum vitia sustentabat,

    id. C. 53, 5: primum Metellum esse rati, portas clausere;

    deinde rursus Jugurtham arbitrati obvii procedunt,

    id. J. 69, 1:

    ut illae superiores (partes) in medium locum mundi gravitate ferantur, sic hae rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,

    Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    cum totam terram contueri licebit... tum et habitabiles regiones et rursum omni cultu propter vim frigoris vacantes,

    id. ib. 1, 20, 45; id. Rep. 2, 4, 9:

    quod (Gorgias) judicaret hoc oratoris esse maxime proprium, rem augere posse laudando vituperandoque rursus affligere,

    id. Brut. 12, 47:

    necesse erit cupere et optare... rursus autem recte factis angi,

    id. Lael. 16, 59; id. Tusc. 4, 31, 65:

    neque rursum eam totam repudiaret,

    id. de Or. 1, 24, 110; so,

    neque rursum,

    Quint. 1, 10, 2; 2, 4, 3; 10, 3, 10;

    12, 5, 4: Iliacos intra muros peccatur et extra. Rursus, quid virtus et quid sapientia possit, etc.,

    Hor. Ep. 1, 2, 17:

    aequum est, Peccatis veniam poscentem reddere rursus,

    id. S. 1, 3, 75; Curt. 9, 2, 9; Tac. Agr. 29; id. A. 1, 80:

    his, rursus illis exitiabile,

    id. H. 3, 22.—Hence sometimes with retro, contra, invicem:

    concede, nihil esse bonum, nisi, etc.... Vide rursus retro,

    Cic. Fin. 5, 28, 83:

    hi rursus invicem anno post in armis sunt: illi domi remanent,

    Caes. B. G. 4, 1:

    in amicorum vitiis tam cernis acutum? etc. At tibi contra Evenit, inquirant vitia ut tua rursus et illi,

    Hor. S. 1, 3, 28.—
    B.
    Denoting return to a former action or its repetition, back again, again, anew (syn.:

    iterum, denuo): em rursum nunc nugas agis,

    Plaut. Men. 4, 2, 61:

    quem (Peliam) Medea dicitur Fecisse rursus ex sene adulescentulum,

    id. Ps. 3, 2, 82; cf.:

    uti quidque in sua corpora rursum Dissolvat natura,

    Lucr. 1, 215:

    eadem gigni rursusque augescere dixi,

    id. 5, 250:

    obloquere rursum?

    Plaut. Cist. 4, 2, 88:

    feri malam tu illi rursum,

    id. Cas. 2, 6, 55:

    te suam (causam) rogavit rursum ut ageres,

    Ter. Phorm. 5, 5, 8:

    quo loco, si tibi hoc sumis... facis, ut rursus plebes in Aventinum sevocanda esse videatur,

    Cic. Mur. 7, 15:

    Helvetii, qui in montem sese receperant, rursus instare et proelium redintegrare coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25; cf.: bellum inferre, id. ap. Cic. Att. 9, 16, A:

    confligere cum Bruti classe,

    Caes. B. C. 2, 3 fin.; 4 fin.:

    terga vertere,

    id. ib. 1, 45:

    rursus minuente aestu,

    id. B. G. 3, 12; 5, 8; cf. Varr. L. L. 5, § 40 Müll.: rursus aliam in partem fugam petebant, Caes. B. G. 2, 24:

    has (cohortes) subsidiariae ternae, et rursus aliae totidem, suae cujusque legionis, subsequebantur,

    id. B. C. 1, 83; cf. id. ib. 2, 9; Sall. J. 103, 2. —In beginning a new strophe (= Gr. palin): rursus, et hoc iterum repetamus carmen, Val. Cat. Dir. 14.—Pleon., with denuo, etc.:

    Diphilus hanc Graece scripsit, post id rursum denuo Latine Plautus,

    Plaut. Cas. prol. 34:

    revortor rursus denuo Karthaginem,

    id. Poen. prol. 79; Auct. B. Hisp. 35.—Freq. with words compounded with re; like reverti, regredi, se recipere, reducere, revocare, etc., v. h. vv.

    Lewis & Short latin dictionary > russum

  • 20 tunc

    tunc, adv. demonstr., of time [tum, and demonstr. suffix -ce], then, at that time; but in ante-class. and class. prose tunc is always emphatic, and generally refers to a point of time. In post-Aug. style tunc freq. occurs without emphasis, and is freely used of periods of time. Tunc = deinde occurs first in the class. per. and rarely in prose; but is very freq. after the Aug. per. Tunc in mere co-ordinative use is very rare and not ante-class. (v. I. C.). Tunc coupled with an emphatic or temporal particle is very rare in class. prose, but freq. in the postAug. period. Poets often use tunc instead of tum before vowels for the sake of the metre. In general, tunc is not freq. till after the Aug. period. Cic. has tum about thirty times as often as tunc; Caes. has tunc only five times; Livy, in the first two books, has tunc five times, tum eighty-two times; but Val. Max. has tunc four times as often as tum. Sen. almost always has tunc; tum only in a few passages, mostly in co ordinative use. In Vitr., Suet., Plin., Just., and the jurists, tunc largely predominates; but Nep. has tunc once only, and Tac., who employs both words sparingly, has tum oftener than tunc. The Codd. very freq. vary between the words, and in many passages the reading is still doubtful. Undue weight has been given by some critics to opposition to nunc and connection with cum; cf. Kritz ad Sall. J. 5, 1; Zumpt ad Cic. Verr. 2, 4, 64, § 142; 2, 5, 10, § 27. Both tum and tunc are freq. opposed to nunc, and connected with cum.
    I.
    Absol.
    A.
    Referring an event to a time before mentioned.
    1.
    To definite past time.
    (α).
    To a period of time, = illis temporibus (only post-Aug.):

    tunc melius tenuere fidem cum paupere cultu Stabat in exigua ligneus aede deus,

    Tib. 1, 10, 19:

    nulli tunc subsessores alienorum matrimoniorum oculi metuebantur,

    Val. Max. 2, 1, 5:

    sed tunc clarissimus quisque juvenum pro amplificanda patria plurimum periculi sustinebat,

    id. 3, 2, 6:

    nunc quo ventum est? A servis vix impetrari potest ne eam supellectilem fastidiant qua tunc consul non erubuit,

    id. 4, 3, 7:

    quo pacto inter amicos viguisse tunc justitiam credimus, cum inter accusatores quoque, etc.,

    id. 6, 5, 6:

    si vere aestimare Macedonas qui tunc erant volumus, fatebimur, etc.,

    Curt. 4, 16, 33:

    sed civitati nullae tunc leges erant,

    Just. 2, 7, 3; 6, 9, 5.—
    (β).
    Referring to a point of time spoken of: cives Romani [p. 1914] tunc facti sunt Campani, Enn. ap. Censor. 14 (Ann. v. 174 Vahl.): tanto sublatae sunt Augmine tunc lapides, id. ap. Non. p. 211, 8 (Ann. v. 542 ib.): tunc ipsos adoriant, ne quis Spartam referat nuntium, Naev. ap. Prisc. 8, p. 801 P. (Trag. Rel. v. 16 Rib.):

    (Sulla) statim ex iis rebus quas tunc vendebat jussit ei praemium tribui, etc.,

    Cic. Arch. 10, 25:

    neque ego tunc princeps ad salutem esse potuissem si, etc.,

    id. Sull. 3, 9:

    his tunc cognitis rebus amici regis his... liberaliter responderunt,

    Caes. B. C. 3, 104:

    tunc duces Nerviorum... colloqui sese velle dicunt,

    at this time, id. B. G. 5, 41:

    quod se facturos minabantur, aegreque tunc sunt retenti quin oppidum irrumperent,

    id. B. C. 2, 13 fin.:

    Romanus tunc exercitus in agro Larinati erat,

    Liv. 22, 24, 1:

    itaque cum in ipsum, et innocentia tutum et magistratu in quo tunc erat, impetus fieri non posset, etc.,

    id. 4, 44, 6; cf. id. 2, 2, 2; 4, 8, 6; 10, 37, 10;

    44, 44, 3: nec, si rescindere posses (sc. jussa Jovis), Tunc aderas,

    Ov. M. 2, 679:

    tunc ego nec cithara poteram gaudere sonora, nec, etc.,

    Tib. 3, 4, 69:

    tunc urbis custodiis praepositus C. Maecenas,

    Vell. 2, 88, 2:

    forte evenit ut tunc summae dignitatis ibi femina veneno consumere se destinarit,

    Val. Max. 2, 6, 8:

    qui tunc Libitinam exercebant,

    id. 5, 2, 10:

    Coriolanus ad Volscos, infestos tunc Romanis, confugit,

    id. 5, 4, 1; cf. id. 2, 10, 3; 4, 8, 5; 5, 5, 3; 7, 6, 5 fin.;

    8, 1 damn. 1: Carthaginiensium legati ad celebrandum sacrum anniversarium more patrio tunc venerant,

    Curt. 4, 2, 10:

    et tunc aestas erat, cujus calor, etc.,

    id. 3, 5, 1:

    perierat imperium, quod tunc in extremo stabat, si Fabius, etc.,

    Sen. Troad. 1, 11, 5:

    tunc,distractis Orientis viribus, casus Mithridati datus est occupandi Armeniam,

    Tac. A. 11, 9; cf. id. ib. 2, 25:

    quidam ex eis qui tunc egerant, decesserunt,

    Plin. Ep. 4, 24, 3:

    ardente tunc in Africa bello,

    Suet. Caes. 70; cf. id. Calig. 48; id. Ner. 20; 21:

    Asiam tunc tenebat imperio rex Darius,

    Gell. 17, 9, 20:

    hostes tunc populi Romani fuerant Fidenates,

    id. 17, 21, 17; cf. id. 13, 5, 2 and 3; 14, 1, 8; Ael. Spart. Had. 11; 23; 24.—Repeated by anaphora:

    tunc victus abiere feri, tunc consita pomus, tunc bibit inriguas fertilis hortus aquas, Aurea tunc pressos, etc.,

    Tib. 2, 1, 43:

    tunc Parmenio et Philotas, tunc Amyntas consobrinus, tunc noverca fratresque interfecti, tunc Attalus, Eurylochus... occurrebant,

    Just. 12, 6, 14; so id. 43, 3, 2; 43, 4, 2.—Attributively:

    regem tunc Lacedaemoniorum,

    Just. 6, 2, 4.—
    (γ).
    Referring to a state no longer in existence:

    silvae tunc circa viam erant, plerisque incultis,

    Liv. 21, 25, 8:

    urbs (Corinthus) erat tunc praeclara ante excidium,

    id. 45, 28, 2:

    hic (Curio) primo pro Pompei partibus, id est, ut tunc habebatur, pro republica, mox... pro Caesare stetit,

    Vell. 2, 48, 3:

    certissimum tunc proscriptorum perfugium penetravit,

    Val. Max. 7, 3, 9:

    docuit in atrio Catulinae domus, quae pars Palatii tunc erat,

    Suet. Gram. 17: tunc (i. e. olim) in usu erat, eam hereditatem, etc., Gai Inst. 2, 254 erat autem tunc mos ut cum princeps causam cognosceret... sententiam ex omnium deliberatione proferret, Ael. Spart. Had. 8.—
    (δ).
    Expressly opposed to present time: tunc igitur pelles, nunc aurum et purpura exercent hominum vitam, Lucr 5, 1423;

    ea lege quae tunc erat Sempronia, nunc est Cornelia,

    Cic. Clu. 56, 154:

    cum vero causam justam deus ipse dederit, ut tunc Socrati, nunc Catoni, etc.,

    id. Tusc. 1, 30, 74, cf. id. Verr. 2, 2, 18, § 45; 2, 3, 67, § 156; id. Arch. 3, 5; id. Pis. 13, 30; id. Rab. Post. 12, 34; id. Phil. 7, 5, 14:

    cur privati non damus remiges, sicut tunc dedimus?

    Liv. 34, 6, 18:

    munitiones et locis opportunioribus tunc fuerunt et validiores impositae (i. e. quam nunc),

    id. 36, 17, 4:

    parva nunc res videri potest quae tunc patres ac plebem accendit,

    id. 4, 25, 13; cf. id. 8, 31, 4; 21, 18, 5:

    Macedones milites ea tunc erant fama qua nunc Romani feruntur,

    Nep. Eum. 3, 4: nunc solvo poenas;

    tunc tibi inferias dedi,

    Sen. Phoen. 172:

    nunc haberent socios quos tunc hostes habuerant,

    Just. 6, 7, 5; cf. id. 8, 2, 9:

    hoc tunc Veii fuere, nunc fuisse quis meminit?

    Flor. 1, 12, 11.—And tunc and tum in co-ordinated sentences: qui ager nunc multo pluris est quam tunc fuit. Tum enim, etc., nunc, etc.;

    tum erat ager incultus, nunc est cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33: vos etiamsi tunc faciendum non fuerit, nunc utique faciendum putatis;

    ego contra, etiamsi tum migrandum fuisset, nunc has ruipas relinquendas non censerem,

    Liv. 5, 53, 3 (in such connections tum generally refers to a previous tunc, rarely vice versa).—
    (ε).
    Opposed to a previous or a later time:

    quae ipsum Hannibalem, armis tunc invictum voluptate vicit (i. e. etsi non postea),

    Cic. Agr. 2, 35, 95:

    raro alias tribuni popularis oratio acceptior plebi quam tunc severissimi consulis fuit,

    Liv. 3, 69, 1:

    (Syphax) tunc accessio Punici belli fuerat, sicut Gentius Macedonici,

    id. 45, 7, 2; 5, 37, 2; 45, 25, 10:

    non ab Scipionibus aliisque veteribus Romanorum ducum quidquam ausum fortius quam tunc a Caesare,

    Vell. 2, 80, 3:

    et tunc Aeanti, ut deo, immolaverunt, et deinceps, etc.,

    Val. Max. 1, 5, ext. 2:

    praetor hic Alexandri fuerat, tunc transfuga,

    Curt. 3, 11, 18; cf. id. 4, 13, 18:

    Cilicum nationes saepe et alias commotae, tunc Troxoboro duce, montes asperos castris cepere,

    Tac. A. 12, 55; cf. id. ib. 2, 62; id. H. 3, 58:

    ob res et tunc in Africa, et olim in Germania gestas,

    Suet. Galb. 8; cf. id. Tib. 10; 18; id. Oth. 4:

    idem tunc Faesulae quod Carrhae nuper,

    Flor. 1, 5, 8.—
    (ζ).
    In general statements, applied to the actual state of affairs:

    mos est regibus quotiens in societatem coeant, pollices inter se vincire, etc. Sed tunc, qui ea vincula admovebat decidisse simulans, genua Mithridatis invadit,

    Tac. A. 12, 47:

    legebatur ergo ibi tunc in carmine Latino, etc.,

    Gell. 2, 22, 2.— Pregn., as matters then stood:

    aptissimum tempus fuerat, delinimentum animis Bolani agri divisionem obici: tunc haec ipsa indignitas angebat animos,

    Liv. 4, 51, 6.—
    (η).
    Of coincidence in time: tunc = cum hoc fieret, on that occasion:

    quodsi tu tunc, Crasse, dixisses, omnem eorum importunitatem evellisset oratio tua,

    Cic. de Or. 1, 53, 230; id. Clu. 56, 153; id. Lig. 5, 16; id. Phil. 7, 5, 14:

    tunc Lacedaemoniis accusantibus respondendum erat, nunc a vobis ipsis accusati sumus,

    Liv. 39, 36, 7:

    jam Horatius secundam pugnam petebat. Tunc... clamore adjuvant militem suum,

    while he was doing so, id. 1, 25, 9; 45, 23, 17:

    sed neque... nubes Tunc habuit, nec... imbres,

    Ov. M. 2, 310:

    quid mihi tunc animi fuit?

    id. ib. 7, 582:

    quid mihi tunc animi credis, germane, fuisse?

    id. H. 11, 87; 12, 31:

    quid tunc homines timuerint, quae senatus trepidatio... neque mihi exprimere vacat, neque, etc.,

    Vell. 2, 124, 1:

    non Catoni tunc praetura, sed praeturae Cato negatus est,

    Val. Max. 7, 5, 6; cf. id. 1, 8, 6; 4, 5, 3; 6, 1, 8; 6, 2, 3; 6, 2, 6; 6, 6, ext. 1;

    9, 3, 1: tunc ego dicere debui,

    Sen. Ep. 63, 15:

    non possum dicere aliud tunc mihi quam deos adfuisse,

    Plin. Ep. 1, 5, 5:

    tunc domus priscorum ducum arserunt,

    Suet. Ner. 38; Just. 18, 3, 14; Gell. 6 (7), 3, 48; 12, 13, 21; 19, 1, 11.—Tunc and tum co-ordinate: sanguine tunc (Phaethontis) credunt... Tum facta'st Libya... arida;

    tum, etc.,

    Ov. M. 2, 235 sqq.: tunc... sorores Debuerant, etc.;

    Tum potui Medea mori bene,

    id. H. 12, 3 sqq.—And referring to a supposed action at a definite time:

    nobis tunc repente trepidandum in acie instruenda erat,

    if we had accepted the battle then, Liv. 44, 38, 11.—
    (θ).
    Redundant (post-class.):

    id quale fuerit, neque ipse tunc prodidit, neque cuiquam facile succurrat,

    Suet. Tit. 10; cf.: in ejusmodi temporibus tunc eae ambulationes aperiuntur, Vitr 5, 9, 9.—
    2.
    = nunc, in oblique discourse (rare):

    quod si consulatus tanta dulcedo sit, jam tunc ita in animum inducant, consulatum captum a tribunicia potestate esse,

    Liv. 2, 54, 5:

    ut cum multis saeculis murus urbi civium virtus fuerit, tunc cives salvos se fore non existimaverint nisi intra muros laterent,

    Just. 14, 5, 7.—
    3.
    Referring to indefinite time.
    (α).
    Then, at such a time of the year, day, etc.; at such a season:

    tunc (i. e. autumno) praecidi arbores oportere secundum terram,

    Varr. R. R. 1, 27:

    ab eo in fastis dies hordicalia nominantur, quod tunc hordae boves immolantur,

    id. ib. 2, 5:

    omnes (nubes sol) enim sub se tunc (= medio die),

    Sen. Q. N. 1, 8, 7:

    tunc enim maximae et integrae adhuc nives (= aestate prima),

    id. ib. 4, 2, 21:

    et tunc potest ventis concitari mare,

    id. ib. 4, 2, 25; cf. id. ib. 4, 5, 2.—
    (β).
    With the force of an indefinite temporal clause:

    tunc ignes tenuissimi iter exile designant et caelo producunt, of shooting stars,

    Sen. Q. N. 1, 1, 6: nemo observat lunam nisi laborantem. Tunc urbes conclamant, tunc pro se quisque superstitione vana trepidat, id. ib. 7, 1, 2:

    adjuvari se tunc (i. e. cum faces vident) periclitantes existimant Pollucis et Castoris numine,

    id. ib. 1, 1, 13; cf. id. ib. 1, 8, 3; 2, 55, 2; 5, 3, 1; 6, 12, 2; id. Ep. 42, 4; id. Brev. Vit. 11, 1: si ancilla ex cive Romand conceperit, deinde civis Romana facta sit, et tunc pariat, etc., Gai Inst. 1, 88; 1, 90; Dig. 1, 6, 8; 40, 12, 22, § 3.—
    (γ).
    With the force of a conditional clause, in this instance: Tr. Erus peregre venit. Si. Tunc tibi actutum chorda tenditur, Plaut. Most. 3, 2, 55 Lorenz (al. tum):

    dominae mentem convertite... Tunc ego crediderim vobis, et sidera et amnes Posse, etc.,

    Prop. 1, 1, 23:

    itaque tunc dividere optimum erit (= si plura sunt quae nocent),

    Quint. 4, 2, 101; so id. 6, 1, 22:

    cuperem tecum communicare tam subitam mutationem mei: tunc amicitiae nostrae certiorem fiduciam habere coepissem,

    Sen. Ep. 6, 2: nemo est ex inprudentibus qui reliqui sibi debeat. Tunc mala consilia agitant, tunc aut aliis aut ipsis pericula struunt;

    tunc cupiditates improbas ordinant, tunc... tunc... denique, etc.,

    id. ib. 10, 2;

    7, 2: tunc enim (i. e. si cottidie reputes) subit recordatio: Quot dies quam frigidis rebus absumpsi!

    Plin. Ep. 1, 9, 3:

    propter liberos retentio fit (dotis) si culpa mulieris divortium factum sit, tunc enim sextae retinentur ex dote,

    Ulp. Fragm. 6, 10: veluti si a femina manumissa sit: tunc enim e lege Atilia petere debet tutorem, Gai Inst. 1, 195; 1, 76; 1, 40; 3, 181; Fragm. Vat. 52; Dig. 2, 4, 8; 5, 3, 13, § 12; 7, 3, 1; 19, 1, 11, § 15; 11, 1, 20; Just. Inst. 1, 12, § 6; in the jurists, saep.—
    4.
    Referring to future time.
    (α).
    In gen.: tunc illud vexillum... coloniae Capuae inferetur;

    tunc contra hanc Romam illa altera Roma quaeretur,

    Cic. Agr. 2, 32, 86:

    tunc, ut quaeque causa crit statuetis, nunc libertatem repeti satis est,

    Liv. 3, 53, 10:

    senatus consultum adjectum est ut... praetor qui tunc esset... apud eorum quem qui manumitteretur... jusjurandum daret, etc.,

    id. 41, 9, 11:

    nec taedebit avum parvo advigilare nepoti... Tunc operata deo pubes discumbet in herba, etc.,

    Tib. 2, 5, 95:

    tunc interea tempus exercitus ex hoc loco educendi habebis,

    Gell. 3, 7, 7.—
    (β).
    With the force of a conditional clause:

    tunc me biremis Tutum... Aura feret geminusque Pollux (i. e. si mugiat malus procellis),

    Hor. C. 3, 29, 62:

    vectabor umeris tunc ego inimicis eques (i. e. si hoc feceris),

    id. Epod. 17, 74:

    tunc tua me infortunia laedent (i. e. si dolebis tibi),

    id. A. P. 103:

    tunc ego jurabo quaevis tibi numina... Tunc ego... Efficiam, etc.,

    Ov. H. 15 (16), 319:

    tunc piger ad nandum, tunc ego cautus ero,

    id. ib. 17 (18), 210.—
    B.
    Representing sequence or succession in events, = deinde.
    1.
    Simple sequence in time.
    (α).
    Time proper (rare till after the Aug. per.;

    in Cic. perh. only in the foll. passages): Herodotus cum Roma reverteretur, offendit eum mensem qui sequitur mensem comitialem. Tunc Cephaloeditani decrerunt intercalarium XLV dies longum,

    Cic. Verr. 2, 2, 52, § 130:

    veni in eum sermonem ut docerem, etc. Tunc mihi ille dixit quod, etc.,

    id. Fam. 3, 5, 3:

    dixi ei, me ita facturum esse ut, etc. Tunc ille a me petivit, etc.,

    id. ib. 3, 6, 2 is finis pugnae equestris fuit. Tunc adorti peditum aciem, nuntios ad consules rei gestae mittunt, Liv. 3, 70, 8:

    tandem curia excesserunt. Tunc sententiae interrogari coeptae,

    id. 45, 25, 1:

    equites, relictis equis, provolant ante signa... Tunc inter priores duorum populorum res geritur,

    id. 7, 8, 1:

    iterum deinde interpellatus, in proposito persistit. Tunc Poppedius, abjecturum inde se... minatus est,

    Val. Max. 3, 1, 2; cf. id. 5, 4, 1; 7, 3, 2; 7, 3, 6: tunc intendit arcum, et ipsum cor adulescentis figit, Sen. de Ira, 3, 14, 2; so id. Ot. Sap. 1, 1; id. Q. N. 1, 12, 1:

    Dareum XXX inde stadia abesse praemissi indicabant. Tunc consistere agmen jubet,

    Curt. 3, 8, 24:

    contionem discedere in manipulos jubet. Tunc a veneratione Augusti orsus flexit ad victorias,

    Tac. A. 1, 34; cf. id. ib. 1, 67; 12, 31; 12, 33; 12, 69; id. H. 4, 72; Vitr. 1, 4, 12; 1, 6, 7; 2, 1, 2; 2, 1, 4; 5, 12, 5; 7, praef. 5; 7, 1, 3; 7, 2, 2; 8, 1, 1; Suet. Ner. 49; id. Vit. 15 fin.; id. Dom. 16; Front. Strat. 2, 5, 4; Gell. 1, 22, 6; 6 (7), 17, 6; 13, 31 (30), 6; 14, 2, 9; [p. 1915] Flor. 2, 13 (4, 2), 71; Just. 11, 4, 1; 11, 10, 2; 12, 7, 7; 13, 3, 4; 18, 4, 10 et saep.; Dig. 1, 2, 2, § 26.—
    (β).
    Before an abl. absol. (postclass.):

    statuunt tempus quo foedissimum quemque invadant. Tunc, signo inter se dato, inrumpunt contubernia,

    Tac. A. 1, 48:

    tunc, Campaniae ora proximisque insulis circuitis, Caprearum secessui quadriduum impendit,

    Suet. Aug. 98:

    tunc, exercitu in Aetoliam promoto, pecunias civitatibus imperat,

    Just. 14, 1, 6; 21, 5, 2; 22, 2, 7; 25, 2, 6.—
    (γ).
    Implying a consequence, then, under these circumstances, hence, accordingly:

    caedere januam saxis, instare ferro, ligna circumdare ignemque circumicere coeperunt. Tunc cives Romani, qui Lampsaci negotiabantur, concurrunt,

    Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69: huc tota Vari conversa acies suos fugere videbat. Tunc Rebilus; Perterritum, inquit, hostem vides;

    quid dubitas, etc.,

    Caes. B. C. 2, 34:

    animadversum est, extra consuetudinem longius a vallo esse aciem Pompei progressum. Tunc Caesar apud suos Differendum est iter, inquit, etc.,

    id. ib. 3, 85:

    omnium spe celerius Saguntum oppugnari adlatum est. Tunc relata de integro res ad senatum,

    Liv. 21, 6, 5; cf. id. 9, 30, 10:

    Tisiphoneque Saevit et huc illuc impia turba fugit. Tunc niger in porta serpentum Cerberus ore Stridet,

    Tib. 1, 3, 71:

    apud patres disseruit, nec posse Orientem nisi Germanici sapientia conponi, etc. Tunc decreto patrum permissae Germanico provinciae,

    Tac. A. 2, 43; id. H. 4, 83; Vitr. 2, 8, 14; 2, 9, 16; Just. 39, 3, 11.—Emphatically, = tum vero:

    donec ipse quoque longinquo morbo est implicitus. Tunc adeo fracti simul cum corpore sunt spiritus illi feroces ut, etc.,

    Liv. 1, 31, 6.—And = tum primum:

    multitudo tandem perrumpit ordines hostium. Tunc vinci pertinacia coepta, et averti manipuli quidam,

    Liv. 9, 39, 10. —
    2.
    In enumerations with tum... deinde... postea, etc.
    (α).
    In gen. (postclass.): ante omnia instituit ut e libertorum bonis dextans... cogeretur; deinde ut ingratorum, etc.;

    tunc ut lege majestatis facta omnia... tenerentur,

    Suet. Ner. 32 med.; so,

    tunc... deinde... tunc, etc.,

    Vitr. 1, 6, 12 and 13:

    tunc... tunc... deinde... tunc,

    id. 3, 5, 5 and 6; cf. id. 5, 12, 4; cf. Suet. Oth. 6; Flor. 4, 2, 88.—With tum: terras primum situmque earum quaerit; deinde condicionem maris;

    tunc quidquid inter caelum terrasque interjacet perspicit... tum, peragratis humilioribus, ad summa prorumpit,

    Sen. Cons. Helv. 17 fin.; so Gai Inst. 3, 6, 3.—
    (β).
    Of successive speakers in dialogue (rare):

    tu vero abi, inquit, etc. Tunc Mucius Quandoquidem, inquit, est apud te virtuti honos, etc.,

    Liv. 2, 12, 15:

    apud quem Valerius in hunc modum egit, etc. Tunc Collatinus Quaero inquit, etc.,

    Val. Max. 2, 8, 2.—With tum:

    tunc poeta... inquit, etc. Tum Fronto ita respondit, etc.,

    Gell. 19, 8, 10 and 11; 12, 13, 19; Val. Max. 7, 3, ext. 4.—
    C.
    In co-ordination (very rare).
    1.
    = praeterea, and then:

    (Romulus) hoc consilio fultus... locupletari civis non destitit. Tunc, id quod retinemus hodie magna cum salute rei publicae, auspiciis plurimum obsecutus est Romulus,

    Cic. Rep. 2, 9, 15 sq.:

    praeter has, frugalitas et continentia... splendorem illi suum adfunderent. Tunc providentia cum elegantia quantum decoris illi adderent!

    Sen. Ep. 115, 3.—
    2.
    In the connection cum... tunc (v. tum, I. C. 3.):

    vivendum recte est cum propter plurima, tunc est Idcirco, etc.,

    Juv. 9, 118 ( poet. for tum, on account of the foll. vowel).—
    3.
    Vid. tunc etiam, III. B. 7. b.
    II.
    As correlative of dependent clauses.
    A.
    Of temporal clauses with cum.
    1.
    Referring to definite past time.
    a.
    Tunc as antecedent of the clause:

    set Stalagmus quojus erat tunc nationis quom hinc abit?

    Plaut. Capt. 4, 2, 108:

    etiamne in ara tunc sedebant mulieres Quom ad me profectu's ire?

    id. Rud. 3, 6, 8:

    quo damnato tunc, cum judicia fiebant, HS. IV milibus lis aestimata est,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 22:

    etenim tunc esset hoc animadvertendum cum classis Syracusis proficiscebatur,

    id. ib. 2, 5, 43, §

    111: atque ille eo tempore paruit cum parere senatui necesse erat: vos tunc paruistis cum paruit nemo nisi qui voluit,

    id. Lig. 7, 20: se ita pugnaturos ut Romae pugnaverint in repetenda patria, ut postero die ad Gabios, tunc cum effecerint ne quis hostium, etc., Liv. 6, 28, 9:

    et quod tunc fecimus cum hostem Hannibalem in Italia haberemus, id nunc, pulso Hannibale, cunctamur facere?

    id. 31, 7, 5:

    infelix Dido, nunc te facta impia tangunt? Tunc decuit cum sceptra dabas,

    Verg. A. 4, 597 (Rib. tum; v. Prisc. p. 8, 841 P.):

    prudenter sensit tunc incrementum Romano imperio petendum fuisse cum intra septimum lapidem triumphi quaerebantur,

    Val. Max. 4, 1, 10:

    quorum nihil tunc cum diceretur parum aptum fuit,

    Quint. 11, 1, 89; cf. Val. Max. 8, 8, ext. 1; 9, 8, ext. 1.—
    b.
    Introducing the apodosis.
    (α).
    Of coincident actions:

    cum jam adpropinquantium forma lemborum haud dubie esset... tunc injecta trepidatio,

    Liv. 44, 28, 10.—
    (β).
    = deinde:

    adversus singula quaeque cum respondere haud facile esset, et quereretur... purgaretque se invicem, tunc Papirius, redintegrata ira, virgas et secures expediri jussit,

    Liv. 8, 32, 10:

    divus Caesar cum exercitum habuisset circa Alpes, imperavissetque, etc., tunc qui in eo castello fuerunt... noluerunt imperio parere,

    Vitr. 2, 9, 15:

    cum nuntiatum esset Leonidae a XX milibus hostium summum cacumen teneri, tunc hortatur socios, recedant,

    Just. 2, 11, 5.—
    2.
    Of definite present time, tunc is not found; v. tum.—
    3.
    Referring to indefinite time.
    a.
    As antecedent:

    arbitror, quo nos etiam tunc utimur cum ea dicimus jurati quae comperta habemus,

    Cic. Font. 13, 29 (9, 19):

    tunc obsequatur naturae cum senserit, etc.,

    id. Fragm. Hort. Phil. 75 B. and K.; id. Tusc. 2, 6, 16; id. Verr. 1, 18, 55; 2, 5, 12, § 29: qui tunc vocat me, cum malum librum legi, only... when, never... unless (= tote dê), Cat. 44, 21 Ellis (Mull. tum):

    deum tunc adfuisse cum id evenisset, veteres oratores aiebant,

    Quint. 10, 7, 14:

    tunc est commovendum theatrum cum ventum est ad illud Plodite,

    id. 6, 1, 52; cf. id. 4, 2, 8; 12, 11, 7; Vitr. 2, 9, 3:

    voluptas tunc, cum maxime delectat, exstinguitur,

    Sen. Vit. Beat. 7, 4; cf. id. Q. N. 1, prol. 3; 5, 3, 3; 6, 3, 1; id. Ep. 10, 5; 85, 38:

    in tantam quantitatem tenetur quae tunc in peculio fuit cum sententiam dicebat,

    Dig. 5, 1, 15: tunc cum certum esse coeperit neminem ex eo testamento fore heredem, Gai Inst. 3, 13; 4, 71; Dig. 28, 3, 6, § 6; 40, 12, 16, § 2; 40, 7, 34.—
    b.
    Introducing the apodosis:

    cum autem fundamenta ita distantia inter se fuerint constituta, tunc inter ea alia transversa... collocentur,

    Vitr. 1, 5, 7; 2, 1, 6; 2, 3, 2; 2, 5, 2;

    3, 5, 13: cum folia pauca in acumine germinent, tunc maxime serendas ficus,

    Plin. 18, 26, 65, § 245; Just. 41, 2, 9.—
    4.
    Referring to future time:

    ex ceteris autem generibus tunc pecunia expedietur cum legionibus victricibus erunt quae spopondimus persolvenda, Cic. Fragm. Ep. Caes. jun. 1, 8: tunc inter eas fore finem belli dixit cum alterutra urbs in habitum pulveris esset redacta,

    Val. Max. 9, 3, ext. 3:

    poterant videri tunc incohanda cum omnia quae... peregissem,

    Quint. 6, 4, 1; Col. praef. 33; v. infra, III. A. 2. b.—
    B.
    With temporal clauses introduced by ubi (rare).
    1.
    Of definite past time:

    ad quod bellum ubi consules dilectum habere occipiunt, obstare tunc enixe tribuni,

    Liv. 4, 55, 2:

    haec ubi convenerunt, tunc vero Philomelus consuetudinem nocte egrediendi frequentiorem facere,

    id. 25, 8, 9.—
    2.
    Of indefinite time.
    a.
    As antecedent:

    tunc autem est consummata infelicitas, ubi turpia non solum delectant, sed etiam placent,

    Sen. Ep. 39, 6; id. Ben. 2, 3, 3; 2, 17, 3; id. Ep. 89, 19.—
    b.
    In apodosis:

    stillicidia ubi plura coiere et turba vires dedit, tunc fluere et ire dicuntur,

    Sen. Q. N. 5, 13, 4; 6, 17, 2; 6, 18, 2.—
    C.
    With temporal clauses introduced by postquam (posteaquam); rare.
    1.
    Of definite past time:

    posteaquam ingenuae virgines et ephebi venerunt ad deprecandum, tunc est pollicitus his legibus ut, etc.,

    Vitr. 10, 16, 7 (but in Sall. C. 51, 40 Dietsch reads tum).—
    2.
    Of indefinite time: si vero posteaquam eam destinasses, tunc perierit, etc., Dig 17, 2, 58, § 1.—
    D.
    With temporal clauses introduced by ut (very rare):

    ut vero... casus suorum miseris eluxit, tunc toto littore plangentium gemitus, tunc infelicium matrum ululatus... audiebantur,

    Just. 19, 2, 11.—
    E.
    With temporal clauses introduced by quando (rare).
    1.
    As antecedent:

    tunc quando abiero,

    Plaut. Pers. 4, 7, 19 (4, 8, 8): tunc inserentur (cerasi) quando his vel non est, vel desinit gummi effluere, Pall. Oct. 12.—
    2.
    In apodosis:

    quando quodque eorum siderum cursum decorum est adeptum... tunc ex alterius naturae motione transversa... vinci a tardioribus videbantur,

    Cic. Univ. 9.—
    F.
    With temporal clauses introduced by dum (very rare):

    tunc tamen utrumque tolerabile est, dum illi vis sua est,

    Sen. Ep. 83, 21.—
    G.
    With conditional clauses.
    1.
    In gen.
    (α).
    As antecedent:

    consilium istud tunc esset prudens si rationes ad Hispaniensem casum accommodaturi essemus,

    Cic. Att. 10, 8, 2:

    sin autem ventus interpellaverit et... tunc habeat canalem longum pedes quinque, etc.,

    Vitr. 8, 5, 2:

    tunc fidem fallam, tunc inconstantiae crimen audiam si, cum omnia eadem sint quae erant promittente me, non praestitero promissum,

    Sen. Ben. 4, 35, 2.—
    (β).
    In apodosis:

    si se simul cum gloria rei gestae exstinxisset, tunc victorem, quidquid licuerit in magistro equitum, in militibus ausurum,

    Liv. 8, 31, 7:

    quem si inclusit mare, tum ille exitu simul redituque praecluso, volutatur,

    Sen. Q. N. 6, 15:

    quod si non illum, sed me peccasse putabis, tunc ego te credam cordis habere nihil,

    Mart. 2, 8, 6: si nullus sit suorum heredum, tunc hereditas pertinet ad adgnatos, Gai Inst. 3, 9:

    si vero dissentiunt, tunc praetoris partes necessariae sunt,

    Dig. 2, 14, 7, § 19; Sen. Q. N. 6, 9, 2; Gai Inst. 3, 205; Dig. 1, 3, 22.—
    2.
    With a supposition contrary to fact:

    audivi te cum alios consolareris: tunc conspexissem, si te ipse consolatus esses,

    Sen. Prov. 4, 5.—
    H.
    After abl. absol. (rare):

    legatis auditis, tunc de bello referre sese Aemilius dixit,

    Liv. 44, 21, 1:

    his ita praeparatis, tunc in rotae modiolo tympanum includatur,

    Vitr. 10, 9 (14), 2.
    III.
    Particular connections.
    A.
    With other particles of time.
    1.
    Jam tunc (rare):

    nisi jam tunc omnia negotia diligentissime confecissem,

    Cic. Fam. 3, 12, 3: bellum jam tunc ab illis geri coeptum cum sibi Phrygiam ademerint, Trog. Pomp. ap. Just. 38, 53:

    At. C. Marius L. Sullam jam tunc, ut praecaventibus fatis, copulatum sibi quaestorem habuit,

    Vell. 2, 12, 1:

    Archilochum Nepos Cornelius tradit, Tullo Hostilio Romae regnante, jam tunc fuisse poematis clarum et nobilem,

    Gell. 17, 21, 8:

    palam jam tunc multae civitates libertatem bello vindicandam fremebant,

    Just. 13, 5, 5. —
    2.
    With demum and denique, not until then, then only, then at last.
    a.
    Tunc demum.
    (α).
    Absol.:

    tunc demum nuntius missus ad tertiam legionem revocandam,

    Liv. 41, 3, 5:

    tunc demum pectora plangi Contigit,

    Ov. H. 11, 91:

    tunc demum intrat tabernaculum,

    Curt. 4, 13, 20:

    tunc demum alia mala (exstiterunt),

    Sen. Q. N. 1, 17, 6:

    (aquilae) primo deponunt, expertaeque pondus, tunc demum abeunt,

    Plin. 10, 3, 4, § 14:

    tunc demum... invidiam quae sibi fieret deprecati sunt,

    Suet. Calig. 9:

    tunc demum ad otium concessit,

    id. Claud. 5.—
    (β).
    With cum clause:

    postero die cum circumsessi aqua arceremur, nec ulla... erumpendi spes esset, tunc demum pacti sumus, etc.,

    Liv. 21, 59, 6:

    et serius cum redisset, tum demum, recepto sospite filio, victoriae tantae gaudium consul sensit,

    id. 44, 44, 3:

    cum ab his oritur, tunc demum ei ratio constat,

    Val. Max. 4, 8 prooem.: quos ordine suo tunc demum persequar cum praefaturus fuero, Col. praef. 33; Sen. Ep. 84, 6; id. Q. N. 7, 13, 1.—
    b.
    Tunc denique (very rare): hi dicebantur in eo tempore mathêmatikoi. Exinde ad perspicienda principia naturae procedebant ac tunc denique nominabantur phusikoi, Gell. 1, 9, 7.—
    3.
    Tunc primum:

    quia tunc primum superbiae nobilitatis obviam itum est,

    Sall. J. 5, 2:

    tunc primum circo qui nunc maximus dicitur, designatus locus est,

    Liv. 1, 35, 8:

    eum dolorem ulta est (plebs) tunc primum plebeis quaestoribus creatis,

    id. 4, 54, 2:

    tunc primum equo merere equites coeperunt,

    id. 5, 7, 13:

    lectisternio tunc primum in urbe Romana facto,

    id. 5, 13, 6; Tac. A. 11, 38; Suet. Ner. 17; Just. 8, 5, 1; 11, 10, 2; Jul. Capitol. Anton. Phil. 5; 7.—
    4.
    With deinde (cf.: tum deinde).
    (α).
    Deinde tunc:

    roga bonam mentem, bonam valetudinem animi, deinde tunc corporis,

    Sen. Ep. 10, 4; 74, 23; 117, 1.—
    (β).
    Tunc deinde: primum militiae vinculum est religio et signorum amor, et deserendi nefas; tunc deinde facile cetera [p. 1916] exiguntur, Sen. Ep. 95, 35; 11, 4; Val. Fl. 8, 109; Cels. 4, 15.—So, tunc postea, Vitr. 1, 6, 7.—
    5.
    Tunc tandem:

    simul enim cessit possessione Dii, excitavit hostem, ut tunc tandem sciret recuperanda esse quae prius amissa forent,

    Liv. 44, 8, 4.—
    B.
    With emphatic particles.
    1.
    Tunc vero (or enimvero):

    in turbatos jam hostes equos inmittunt. Tunc vero Celtiberi omnes in fugam effunduntur,

    Liv. 40, 40, 10:

    cunctantem tamen ingens vis morbi adorta est. Tunc enim vero deorum ira admonuit,

    id. 2, 36, 6:

    tunc vero impotentis fortunae species conspici potuit,

    Curt. 3, 11, 23: Tiberioque suspensa semper verba;

    tunc vero nitenti, etc.,

    Tac. A. 1, 11.—
    2.
    Tunc quidem: et tunc quidem Perseus copias reduxit;

    postero die, etc.,

    Liv. 42, 57, 9:

    tunc quidem sacrificio rite perpetrato, reliquum noctis rediit, etc.,

    Curt. 4, 13, 16; cf. id. 3, 12, 21.—
    3.
    Ne tunc quidem:

    quia ne tunc quidem obsistebatur,

    Front. Strat. 3, 17, 9:

    ac ne tum quidem senatu aut populo appellato,

    Suet. Ner. 41; cf. Just. 27, 3, 6.—
    4.
    Tunc maxime (or tunc cum maxime).
    (α).
    Chiefly at that time, especially then:

    Theophrastus est auctor, in Ponto quosdam amnes crescere tempore aestivo... aut quia tunc maxime in umorem mutabilis terra est, aut quia, etc.,

    Sen. Q. N. 3, 26, 2.—
    (β).
    Just then:

    hospitem tunc cum maxime utilia suadentem abstrahi jussit ad capitale supplicium,

    Curt. 3, 2, 17:

    non incidunt causae quae iram lacessant? sed tunc maxime illi oppugnandae manus sunt, Sen. de Ira, 2, 14, 2: sapiens tunc maxime paupertatem meditatur cum in mediis divitiis constitit,

    id. Vit. Beat. 26, 1.—
    5.
    Tunc interea, Gell. 3, 7, 7; v. supra, I. A. 4. a.—
    6.
    Etiam tunc.
    (α).
    Even then:

    experiri etiam tunc volens an ullae sibi reliquae vires essent, etc.,

    Gell. 15, 16, 3.—
    (β).
    Still:

    quam defunctam praetextatus etiam tunc pro rostris laudavit,

    Suet. Calig. 10.— And with cum, Plaut. Rud. 3, 6, 8; v. supra, II. A. 1. a.—
    7.
    Tunc etiam.
    (α).
    Etiam as connective, tum = eo tempore:

    in civitate plena religionum, tunc etiam ob recentem cladem superstitiosis principibus, ut renovarentur auspicia, res ad interregnum redit,

    Liv. 6, 5, 6.—
    (β).
    Poet. for tum etiam, on account of the vowel:

    ultima prona via est, et eget moderamine certo, Tunc etiam... Tethys solet ipsa vereri,

    Ov. M. 2, 68.—
    8.
    Tunc quoque.
    (α).
    Also then:

    irae adversus Vejentes in insequentem annum dilatae sunt. Tunc quoque ne confestim bellum indiceretur religio obstitit,

    Liv. 4, 30, 13; 44, 37, 12: saepe legit flores;

    et tunc quoque forte legebat,

    Ov. M. 4, 315:

    quare et sereno tonat? quia tunc quoque per quassum et scissum aera spiritus prosilit,

    Sen. Q. N. 2, 18:

    cum quidam histriones producti olim, tunc quoque producerentur,

    Suet. Claud. 21:

    tunc quoque in Hyrcaniam remittitur,

    Just. 38, 9, 9.—
    (β).
    Even then:

    tunc quoque cum antiqui illi viri inclite viverent, cura comere capillum fuit,

    Sen. Q. N. 1, 17, 7:

    faba vero non antequam trium foliorum. Tunc quoque levi sarculo purgare melius quam fodere,

    Plin. 18, 26, 65, § 241; Suet. Ner. 26; Flor. 1, 7, 12.—With tum demum:

    tametsi ad audiendum pigre coitur. Plerique in stationibus sedent... ac sibi nuntiari jubent an jam recitator intraverit... an ex magna parte evolverit librum: tum demum ac tunc quoque lente cunctanterque veniunt,

    Plin. Ep. 1, 13, 2.—
    (γ).
    = sic quoque, even as it was:

    quin nisi firmata extrema agminis fuissent, ingens in eo saltu accipienda clades fuerit. Tunc quoque ad extremum periculi ventum est,

    Liv. 21, 34, 8.—
    C.
    Tunc temporis (postclass.;

    v. tum, III. E.): ex gente obscura tunc temporis Persarum,

    Just. 1, 4, 4:

    parvae tunc temporis vires Atheniensibus erant,

    id. 3, 6, 6:

    ad abolendam invidiae famam qua insignis praeter ceteros tunc temporis habebatur,

    id. 8, 3, 7:

    erat namque tunc temporis urbs Appulis Brundisium,

    id. 12, 2, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > tunc

См. также в других словарях:

  • extra-muros — [ ɛkstramyros ] adv. et adj. • 1796; mots lat. « hors des murs » ♦ Hors de la ville. « Il proposa une promenade extra muros » (France). Adj. Quartier extra muros. ⇒ 1. extérieur. ⊗ CONTR. Intra muros. ● extra muros locution adverbiale (latin… …   Encyclopédie Universelle

  • extra muros — ⇒EXTRA MUROS, loc. adj. ou adv. En dehors des murs, de l enceinte d une ville. Il y a de quoi parler quand on revient de Paris et qu on a vu les chevilles ouvrières de tous les événements « intra » et « extra muros » (LAMART., Corresp., 1830, p.… …   Encyclopédie Universelle

  • extra muros — muros (intra) ou muros (extra) (in tra, ek stra murôs ) Locutions latines qui signifient, hors des murs, dans les murs d une ville. Les débitants de boissons intra muros ne sont pas soumis à l exercice par les employés des contributions… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • extra muros — o extramuros (del lat. «extra muros», fuera de las murallas) adv. Se aplica a las cosas, especialmente edificaciones, que están en el campo que rodea a una *población: ‘Una capilla extramuros’ …   Enciclopedia Universal

  • extra muros — /mūˈrōs or mooˈrōs/ Beyond the walls • • • Main Entry: ↑extra …   Useful english dictionary

  • Extra muros — Extra muros, außerhalb der Mauern, d.h. der Stadt …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Extra muros — (lat.), außerhalb der Mauern, d. h. der Stadt …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Extra muros — Extra muros, lat., außerhalb der Mauern …   Herders Conversations-Lexikon

  • Extra muros — Der Ausdruck Intra muros bzw. extra muros (lat.: innerhalb bzw. außerhalb der (Stadt)mauern) definiert ursprünglich den durch die Stadtmauer abgegrenzten Bereich innerhalb bzw. außerhalb einer antiken Stadt. Städtebau Häufig bezeichnet auch heute …   Deutsch Wikipedia

  • extra-muros — (èk stra mu ros ) adj. Locution latine qui s est introduite dans le langage familier et dans le langage administratif, et qui signifie hors des murs d une ville ou d une citadelle. Demeurer extra muros. ÉTYMOLOGIE    Lat. extra, hors, et muros,… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • extra muros — ◆ ẹx|tra mu|ros 〈geh.〉 außerhalb der Stadtmauern (befindlich) [lat.] ◆ Die Buchstabenfolge ex|tr... kann in Fremdwörtern auch ext|r... getrennt werden. Davon ausgenommen sind Zusammensetzungen, in denen die fremdsprachigen bzw.… …   Universal-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»