-
1 extumus
extŭmus, v. extimus. -
2 extumus
extuma, extumum ADJoutermost; farthest; end/utmost edge of -
3 extimus or extumus
extimus or extumus adj. sup. [ex], outermost, farthest, most remote: orbis. — Plur n. as subst: umor Extuma possedit, O. -
4 exter
exter or extĕrus (both forms only post-class. and very rare), tĕra, tĕrum, adj. [ comp. form, from ex], on the outside, outward, of another country, family, etc., foreign, strange (syn.: extraneus; alienus, peregrinus, adventicius).I.Pos. (in Cic. and Caes. used in the plur.):II.quod exter heres praestare cogeretur,
strange, Dig. 31, 1, 69:emancipatus vero aut exterus non aliter possunt hereditatem quaerere quam si, etc.,
ib. 29, 2, 84; cf. ib. 31, 1, 67, § 4:tactus corporis est sensus, vel cum res extera sese Insinuat, vel, etc.,
Lucr. 2, 435:vis,
id. 2, 277:haec lex socialis est, hoc jus nationum exterarum est,
Cic. Div. in Caecil. 5, 18:exterarum gentium multitudo,
Suet. Caes. 84:non modo vestris civibus, verum etiam exteris nationibus,
Cic. Font. 11, 25; cf.:apud exteras civitates,
Cic. Caecin. 34, 100:apud exteras nationes,
Caes. B. C. 3, 43 fin.;ad nationes exteras,
Quint. 11, 1, 89:apud exteros,
Plin. 18, 3, 5, § 22 et saep.:ab extero hoste atque longinquo,
Cic. Cat. 2, 13.—In neutr. plur. with gen.:ad extera Europae noscenda missus Himilco,
Plin. 2, 67, 67, § 169:ad extera corporum,
id. 22, 23, 49, § 103.—Comp.: extĕrĭor, us (in signif. scarcely differing from its pos.), outward, outer, exterior; opp. interior (rare but class.):III.cum alterum fecisset exteriorem, interiorem alterum amplexus orbem,
Cic. Univ. 7; cf.:simul ex navibus milites in exteriorem vallum tela jaciebant... et legionarii, interioris munitionis defensores,
Caes. B. C. 3, 63, 6:colle exteriore occupato,
id. B. G. 7, 79, 1:circumire exteriores mutiones jubet,
id. ib. 7, 87, 4:pares munitiones contra exteriorem hostem perfecit,
id. ib. 7, 74:comes exterior,
i. e. on the left side, Hor. S. 2, 5, 17.—Sup. in two forms, extrēmus and extĭmus or extŭmus [ sup. of ex; cf. Gr. eschatos, Curt. Gr. Etym. p. 387].A.extrēmus, a, um (which in post-class. lang. is itself compared; comp.:1.extremior,
App. M. 1, p. 105; 7, p. 188; sup.:extremissimus,
Tert. Apol. 19), the outermost, utmost, extreme (so most freq.; cf.: ultimus, postremus, novissimus, supremus, imus).Lit.:2.extremum oppidum Allobrogum est Geneva,
Caes. B. G. 1, 6, 3:flumen Axona, quod est in extremis Remorum finibus,
on the farthest borders, id. ib. 2, 5, 4:fines,
Liv. 39, 28, 2; 45, 29, 14; cf.:ad extremum finem provinciae Galliae venerunt,
id. 40, 16, 5:impiger extremos currit mercator ad Indos,
the remotest, Hor. Ep. 1, 1, 45:Tanaïs,
id. C. 3, 10, 1:in extrema fere parte epistolae,
near the end, Cic. Att. 6, 1, 20; cf.:in codicis extrema cera,
id. Verr. 2, 1, 36, § 92; but to denote the last part of a thing it is used more freq. in immediate connection with the substantive denoting the whole:quibus (litteris) in extremis,
at its end, id. Att. 14, 8, 1; cf.:in qua (epistola) extrema,
id. ib. 13, 45, 1:in extremo libro tertio,
at the end of the third book, id. Off. 3, 2, 9:in extrema oratione,
id. de Or. 1, 10, 41:in extremo ponte turrim constituit,
Caes. B. G. 6, 29, 3; cf.:ad extremas fossas castella constituit,
id. ib. 2, 8, 3:ab extremo agmine,
id. ib. 2, 11, 4:in extrema Cappadocia,
Cic. Fam. 15, 4, 4:extremis digitis aliquid attingere,
id. Cael. 12, 28 et saep. —In the neutr. absol. and as subst.: extrē-mum, i, n., an end, the end: divitias alii praeponunt, alii honores, multi etiam voluptates;beluarum hoc quidem extremum,
Cic. Lael. 6, 20:quod finitum est, habet extremum,
id. Div. 2, 50, 103:missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum,
at the end, Liv. 21, 8, 10: in "Equo Trojano" scis esse in extremo "sero sapiunt," Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.:quod erat in extremo,
id. Att. 6, 9, 1.—With gen.:aliquid ad extremum causae reservatum,
Cic. Deiot. 13, 35 (cf. infra, 2. a. fin.):caelum ipsum, quod extremum atque ultumum mundi est,
id. Div. 2, 43, 91:ab Ocelo, quod est citerioris provinciae extremum,
Caes. B. G. 1, 10, 5:summum gulae fauces vocantur, extremum stomachus,
Plin. 11, 37, 68, § 179:in extremo montis,
Sall. J. 37, 4.— In plur.:extrema agminis,
Liv. 6, 32, 11:extrema Africae,
Plin. 8, 10, 10, § 31:extrema Galliae,
Flor. 3, 3, 1; 3, 20, 12; Tac. H. 5, 18; id. A. 4, 67; 4, 74.—Trop.a.In respect to time or the order of succession, the latest, last:a.inter prioris mensis senescentis extremum diem et novam lunam,
Varr. L. L. 6, § 10 Müll.:mensis anni Februarius,
Cic. Leg. 2, 21, 54:tempore diei,
Hirt. B. G. 8, 15, 6:eam amicitiam ad extremum finem vitae perduxit,
Liv. 37, 53, 8:matres ab extremo conspectu liberorum exclusae,
Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:manus extrema non accessit operibus ejus,
the finishing hand, the last touches, id. Brut. 33, 126:extremum illud est, ut te orem et obsecrem,
it remains only, id. Fam. 4, 13, 7; id. Att. 11, 16, 5.—To denote the last part of a thing (cf. above, 1.): quod eo die potest videri extrema et prima luna, i. e. the end and the beginning, Varr. L. L. l. l.:usque ad extremam aetatem ab adolescentia,
Nep. Cato, 2, 4; id. Att. 10, 3; cf.: ita tantum bellum Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit, Cic. de lmp. Pomp. 12, 35:extremo anno,
Liv. 2, 64, 1:extremo tempore,
in the last time, at last, Nep. Dat. 10; id. Epam. 9; id. Eum. 5, 3 al.:extrema pueritia,
Cic. de Imp. Pomp. 10, 28:extremo Peloponnesio bello,
Nep. Con. 1, 2: extremus dies, the close of day, the evening, Sil 7, 172; 14, 8.— Subst.:illum Praeteritum temnens extremos inter euntem,
Hor. S. 1, 1, 116; cf.: extremi primorum, extremis [p. 708] usque priores, id. Ep. 2, 2, 204:extremus dominorum,
Tac. H. 4, 42 fin.:die extremum erat,
Sall. J. 21, 2:extremum aestatis,
id. ib. 90, 1:extremo anni,
Liv. 35, 11, 1:sub extremum noctis,
Sil. 4, 88 al. —Prov.: extrema semper de ante factis judicant (cf. our wise after the event), Pub. Syr. 163 Rib.— Adv.: extremum.For the last time:b.alloquor extremum maestos abiturus amicos,
Ov. Tr. 1, 3, 15: cum diu occulte suspirassent, postea jam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt.—At last, finally, Cic. Att. 2, 21, 2:b.extremum tenues liquefacta medullas Tabuit,
Ov. M. 14, 431.—Adverb. phrase:ad extremum,
id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 4, 4, 2 et saep.; cf., strengthened by tum:invenire quod dicas... deinde... post... tum ad extremum agere ac pronuntiare,
Cic. de Or. 2, 19, 79; and strengthened by denique:ad extremum ipsa denique necessitate excitantur,
id. Sest. 47, 100:decimo loco testis exspectatus et ad extremum reservatus dixit, etc.,
till the end, to the last, id. Caecin. 10, 28:ad extremum,
Ov. P. 1, 9, 28; 3, 7, 20;for which: in extremum (durare),
id. H. 7, 111:qui extremo mortuus est,
at last, Dig. 32, 1, 81:extremo,
Nep. Ham. 2, 3.—Extreme in quality or degree; used, like ultimus, to denote both the highest and the lowest grade.(α).The utmost, highest, greatest: cum extremum hoc sit (sentis enim, credo, me jam diu, quod telos Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum:(β).licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere) cum igitur hoc sit extremum, congruenter naturae vivere, etc.,
Cic. Fin. 3, 7, 26:extremam famem sustentare,
Caes. B. G. 7, 17, 3:ad extrema et inimicissima jura tam cupide decurrebas,
Cic. Quint. 15, 48; cf.:decurritur ad illud extremum atque ultimum S. C., Dent operam consules, etc.,
Caes. B. C. 1, 5, 3:extremam rationem belli sequens,
id. ib. 3, 44, 1:neque aliud se fatigando nisi odium quaerere, extremae dementiae est,
is the height of madness, Sall. J. 3, 3:in extremis suis rebus,
in the utmost, greatest danger, Caes. B. G. 2, 25 fin.:res,
Suet. Ner. 6 fin.; cf.:res jam ad extremum perducta casum,
Caes. B. G. 3, 5, 1:necessitate extrema ad mortem agi,
Tac. A. 13, 1.— Subst.: si nihil in Lepido spei sit, descensurum ad extrema, to desperate measures, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:ad extrema perventum est,
Curt. 4, 14, 14:ad extrema ventum foret, ni, etc.,
Liv. 2, 47, 8:compellere ad extrema deditionis,
to surrender at discretion, Flor. 4, 5; cf.:famem, ferrum et extrema pati,
Tac. H. 4, 59:plura de extremis loqui,
id. ib. 2, 47 al.:res publica in extremo sita,
Sall. C. 52, 11;Sen. de Ira, 1, 11, 5.—Adverb.: improbus homo, sed non ad extremum perditus,
utterly, Liv. 23, 2, 4.—The lowest, vilest, meanest (perh. not ante-Aug.):B.mancipia,
Sen. Ep. 70 fin.:latrones,
App. M. 3, p. 131:quidam sortis extremae juvenis,
Just. 15, 1:alimenta vitae,
Tac. A. 6, 24:extremi ingenii est,
Liv. 22, 29, 8.—extĭmus or extŭmus, a, um, the outermost, farthest, most remote (rare but class.):novem orbes, quorum unus est caelestis, extimus, qui reliquos omnes complectitur,
Cic. Rep. 6, 17:circum caesura membrorum,
Lucr. 3, 219; 4, 647:promontorium Oceani,
Plin. 5, 1, 1, § 1:gentes,
id. 2, 78, 80, § 190: factus sum extimus a vobis, i. e. discarded, estranged, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 609 P.— Subst.:Apuliae extima,
the borders, Plin. 6, 34, 39, § 217. -
5 extremum
exter or extĕrus (both forms only post-class. and very rare), tĕra, tĕrum, adj. [ comp. form, from ex], on the outside, outward, of another country, family, etc., foreign, strange (syn.: extraneus; alienus, peregrinus, adventicius).I.Pos. (in Cic. and Caes. used in the plur.):II.quod exter heres praestare cogeretur,
strange, Dig. 31, 1, 69:emancipatus vero aut exterus non aliter possunt hereditatem quaerere quam si, etc.,
ib. 29, 2, 84; cf. ib. 31, 1, 67, § 4:tactus corporis est sensus, vel cum res extera sese Insinuat, vel, etc.,
Lucr. 2, 435:vis,
id. 2, 277:haec lex socialis est, hoc jus nationum exterarum est,
Cic. Div. in Caecil. 5, 18:exterarum gentium multitudo,
Suet. Caes. 84:non modo vestris civibus, verum etiam exteris nationibus,
Cic. Font. 11, 25; cf.:apud exteras civitates,
Cic. Caecin. 34, 100:apud exteras nationes,
Caes. B. C. 3, 43 fin.;ad nationes exteras,
Quint. 11, 1, 89:apud exteros,
Plin. 18, 3, 5, § 22 et saep.:ab extero hoste atque longinquo,
Cic. Cat. 2, 13.—In neutr. plur. with gen.:ad extera Europae noscenda missus Himilco,
Plin. 2, 67, 67, § 169:ad extera corporum,
id. 22, 23, 49, § 103.—Comp.: extĕrĭor, us (in signif. scarcely differing from its pos.), outward, outer, exterior; opp. interior (rare but class.):III.cum alterum fecisset exteriorem, interiorem alterum amplexus orbem,
Cic. Univ. 7; cf.:simul ex navibus milites in exteriorem vallum tela jaciebant... et legionarii, interioris munitionis defensores,
Caes. B. C. 3, 63, 6:colle exteriore occupato,
id. B. G. 7, 79, 1:circumire exteriores mutiones jubet,
id. ib. 7, 87, 4:pares munitiones contra exteriorem hostem perfecit,
id. ib. 7, 74:comes exterior,
i. e. on the left side, Hor. S. 2, 5, 17.—Sup. in two forms, extrēmus and extĭmus or extŭmus [ sup. of ex; cf. Gr. eschatos, Curt. Gr. Etym. p. 387].A.extrēmus, a, um (which in post-class. lang. is itself compared; comp.:1.extremior,
App. M. 1, p. 105; 7, p. 188; sup.:extremissimus,
Tert. Apol. 19), the outermost, utmost, extreme (so most freq.; cf.: ultimus, postremus, novissimus, supremus, imus).Lit.:2.extremum oppidum Allobrogum est Geneva,
Caes. B. G. 1, 6, 3:flumen Axona, quod est in extremis Remorum finibus,
on the farthest borders, id. ib. 2, 5, 4:fines,
Liv. 39, 28, 2; 45, 29, 14; cf.:ad extremum finem provinciae Galliae venerunt,
id. 40, 16, 5:impiger extremos currit mercator ad Indos,
the remotest, Hor. Ep. 1, 1, 45:Tanaïs,
id. C. 3, 10, 1:in extrema fere parte epistolae,
near the end, Cic. Att. 6, 1, 20; cf.:in codicis extrema cera,
id. Verr. 2, 1, 36, § 92; but to denote the last part of a thing it is used more freq. in immediate connection with the substantive denoting the whole:quibus (litteris) in extremis,
at its end, id. Att. 14, 8, 1; cf.:in qua (epistola) extrema,
id. ib. 13, 45, 1:in extremo libro tertio,
at the end of the third book, id. Off. 3, 2, 9:in extrema oratione,
id. de Or. 1, 10, 41:in extremo ponte turrim constituit,
Caes. B. G. 6, 29, 3; cf.:ad extremas fossas castella constituit,
id. ib. 2, 8, 3:ab extremo agmine,
id. ib. 2, 11, 4:in extrema Cappadocia,
Cic. Fam. 15, 4, 4:extremis digitis aliquid attingere,
id. Cael. 12, 28 et saep. —In the neutr. absol. and as subst.: extrē-mum, i, n., an end, the end: divitias alii praeponunt, alii honores, multi etiam voluptates;beluarum hoc quidem extremum,
Cic. Lael. 6, 20:quod finitum est, habet extremum,
id. Div. 2, 50, 103:missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum,
at the end, Liv. 21, 8, 10: in "Equo Trojano" scis esse in extremo "sero sapiunt," Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.:quod erat in extremo,
id. Att. 6, 9, 1.—With gen.:aliquid ad extremum causae reservatum,
Cic. Deiot. 13, 35 (cf. infra, 2. a. fin.):caelum ipsum, quod extremum atque ultumum mundi est,
id. Div. 2, 43, 91:ab Ocelo, quod est citerioris provinciae extremum,
Caes. B. G. 1, 10, 5:summum gulae fauces vocantur, extremum stomachus,
Plin. 11, 37, 68, § 179:in extremo montis,
Sall. J. 37, 4.— In plur.:extrema agminis,
Liv. 6, 32, 11:extrema Africae,
Plin. 8, 10, 10, § 31:extrema Galliae,
Flor. 3, 3, 1; 3, 20, 12; Tac. H. 5, 18; id. A. 4, 67; 4, 74.—Trop.a.In respect to time or the order of succession, the latest, last:a.inter prioris mensis senescentis extremum diem et novam lunam,
Varr. L. L. 6, § 10 Müll.:mensis anni Februarius,
Cic. Leg. 2, 21, 54:tempore diei,
Hirt. B. G. 8, 15, 6:eam amicitiam ad extremum finem vitae perduxit,
Liv. 37, 53, 8:matres ab extremo conspectu liberorum exclusae,
Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:manus extrema non accessit operibus ejus,
the finishing hand, the last touches, id. Brut. 33, 126:extremum illud est, ut te orem et obsecrem,
it remains only, id. Fam. 4, 13, 7; id. Att. 11, 16, 5.—To denote the last part of a thing (cf. above, 1.): quod eo die potest videri extrema et prima luna, i. e. the end and the beginning, Varr. L. L. l. l.:usque ad extremam aetatem ab adolescentia,
Nep. Cato, 2, 4; id. Att. 10, 3; cf.: ita tantum bellum Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit, Cic. de lmp. Pomp. 12, 35:extremo anno,
Liv. 2, 64, 1:extremo tempore,
in the last time, at last, Nep. Dat. 10; id. Epam. 9; id. Eum. 5, 3 al.:extrema pueritia,
Cic. de Imp. Pomp. 10, 28:extremo Peloponnesio bello,
Nep. Con. 1, 2: extremus dies, the close of day, the evening, Sil 7, 172; 14, 8.— Subst.:illum Praeteritum temnens extremos inter euntem,
Hor. S. 1, 1, 116; cf.: extremi primorum, extremis [p. 708] usque priores, id. Ep. 2, 2, 204:extremus dominorum,
Tac. H. 4, 42 fin.:die extremum erat,
Sall. J. 21, 2:extremum aestatis,
id. ib. 90, 1:extremo anni,
Liv. 35, 11, 1:sub extremum noctis,
Sil. 4, 88 al. —Prov.: extrema semper de ante factis judicant (cf. our wise after the event), Pub. Syr. 163 Rib.— Adv.: extremum.For the last time:b.alloquor extremum maestos abiturus amicos,
Ov. Tr. 1, 3, 15: cum diu occulte suspirassent, postea jam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt.—At last, finally, Cic. Att. 2, 21, 2:b.extremum tenues liquefacta medullas Tabuit,
Ov. M. 14, 431.—Adverb. phrase:ad extremum,
id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 4, 4, 2 et saep.; cf., strengthened by tum:invenire quod dicas... deinde... post... tum ad extremum agere ac pronuntiare,
Cic. de Or. 2, 19, 79; and strengthened by denique:ad extremum ipsa denique necessitate excitantur,
id. Sest. 47, 100:decimo loco testis exspectatus et ad extremum reservatus dixit, etc.,
till the end, to the last, id. Caecin. 10, 28:ad extremum,
Ov. P. 1, 9, 28; 3, 7, 20;for which: in extremum (durare),
id. H. 7, 111:qui extremo mortuus est,
at last, Dig. 32, 1, 81:extremo,
Nep. Ham. 2, 3.—Extreme in quality or degree; used, like ultimus, to denote both the highest and the lowest grade.(α).The utmost, highest, greatest: cum extremum hoc sit (sentis enim, credo, me jam diu, quod telos Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum:(β).licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere) cum igitur hoc sit extremum, congruenter naturae vivere, etc.,
Cic. Fin. 3, 7, 26:extremam famem sustentare,
Caes. B. G. 7, 17, 3:ad extrema et inimicissima jura tam cupide decurrebas,
Cic. Quint. 15, 48; cf.:decurritur ad illud extremum atque ultimum S. C., Dent operam consules, etc.,
Caes. B. C. 1, 5, 3:extremam rationem belli sequens,
id. ib. 3, 44, 1:neque aliud se fatigando nisi odium quaerere, extremae dementiae est,
is the height of madness, Sall. J. 3, 3:in extremis suis rebus,
in the utmost, greatest danger, Caes. B. G. 2, 25 fin.:res,
Suet. Ner. 6 fin.; cf.:res jam ad extremum perducta casum,
Caes. B. G. 3, 5, 1:necessitate extrema ad mortem agi,
Tac. A. 13, 1.— Subst.: si nihil in Lepido spei sit, descensurum ad extrema, to desperate measures, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:ad extrema perventum est,
Curt. 4, 14, 14:ad extrema ventum foret, ni, etc.,
Liv. 2, 47, 8:compellere ad extrema deditionis,
to surrender at discretion, Flor. 4, 5; cf.:famem, ferrum et extrema pati,
Tac. H. 4, 59:plura de extremis loqui,
id. ib. 2, 47 al.:res publica in extremo sita,
Sall. C. 52, 11;Sen. de Ira, 1, 11, 5.—Adverb.: improbus homo, sed non ad extremum perditus,
utterly, Liv. 23, 2, 4.—The lowest, vilest, meanest (perh. not ante-Aug.):B.mancipia,
Sen. Ep. 70 fin.:latrones,
App. M. 3, p. 131:quidam sortis extremae juvenis,
Just. 15, 1:alimenta vitae,
Tac. A. 6, 24:extremi ingenii est,
Liv. 22, 29, 8.—extĭmus or extŭmus, a, um, the outermost, farthest, most remote (rare but class.):novem orbes, quorum unus est caelestis, extimus, qui reliquos omnes complectitur,
Cic. Rep. 6, 17:circum caesura membrorum,
Lucr. 3, 219; 4, 647:promontorium Oceani,
Plin. 5, 1, 1, § 1:gentes,
id. 2, 78, 80, § 190: factus sum extimus a vobis, i. e. discarded, estranged, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 609 P.— Subst.:Apuliae extima,
the borders, Plin. 6, 34, 39, § 217.
Перевод: с латинского на английский
с английского на латинский- С английского на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский
- Французский