Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

dominus

  • 1 dominus

    dŏmĭnus (in inscrr. sometimes written by syncop. DOMNVS), i, m. [Sanscr. damanas, he who subdues, root dam-; Gr. damaô, damnêmi, v. domo] Prop., one who has subdued or conquered; hence, a master, possessor, ruler, lord, proprietor, owner (cf. herus).
    I.
    Prop.: quam dispari Dominare domino! Poëta ap. Cic. Off. 1, 39, 139:

    nec domo dominus, sed domino domus honestanda est, etc.,

    Cic. ib. 39, 139; cf. id. Fin. 1, 18, 58:

    (vilicus) consideret, quae dominus imperaverit, fiant, etc.,

    Cato R. R. 5, 3 sq.;

    so opp. servus,

    Plaut. Am. 2, 2, 227; id. Mil. 3, 1, 149; Ter. Ad. 5, 6, 6; id. Eun. 3, 2, 33; Varr. R. R. 1, 2, 17; id. ap. Non. 355, 19; Cic. Deiot. 11, 30; Sall. J. 31, 11 et saep.;

    opp. familia,

    Ter. Ad. 1, 2, 9;

    opp. ancilla,

    Cic. de Or. 2, 68, 276; and (with herus) Plaut. Capt. 2, 3, 3; cf. id. Ps. 4, 7, 90 sq.; Cic. N. D. 2, 63 et saep.—Also of the master's son, the young master, Plaut. Capt. prol. 18:

    siet in iis agris, qui non saepe dominos mutant... de domino bono colono melius emetur,

    Cato R. R. 1, 4; cf. Cic. Att. 12, 19; id. de Sen. 16, 56; Hor. Ep. 2, 2, 174; so,

    rerum suarum,

    Cic. Tusc. 3, 5, 11: auctionum, id. [p. 609] Quint. 5, 19:

    insularum,

    Suet. Caes. 41:

    equi,

    id. ib. 61 et saep.—
    II.
    In gen., a master, lord, ruler, commander, chief, proprietor, owner (in republican Rome of public men, usually with the accessory notion, unlawful, despotic):

    hujus principis populi et omnium gentium domini atque victoris,

    Cic. Planc. 4 fin.; id. Off. 3, 21, 83; cf.:

    quippe qui (sc. populi) domini sint legum, judiciorum, belli, pacis, foederum, capitis, uniuscujusque, pecuniae,

    id. Rep. 1, 32:

    di domini omnium rerum ac moderatores,

    id. Leg. 2, 7; cf. id. Fin. 4, 5; id. Univ. 7:

    videsne, ut de rege (sc. Tarquinio) dominus exstiterit? hic est enim dominus populi, quem Graeci tyrannum vocant, etc.,

    id. Rep. 2, 26; cf. id. 1, 45; Verg. A. 4, 214.— Trop.:

    liberatos se per eum dicunt gravissimis dominis, terrore sempiterno ac nocturno metu,

    Cic. Tusc. 1, 21;

    of the judge: qui rei dominus futurus est,

    id. de Or. 2, 17, 72; poët. of the possessor of an art, Ov. M. 1, 524; 13, 138.—
    b.
    Poet., sometimes as an adj.:

    dominae manus,

    Ov. Am. 2, 5, 30:

    arae,

    Stat. Th. 5, 578:

    praebere caput domina venale sub hasta,

    the auction spear, Juv. 3, 33.—
    B.
    In partic.
    1.
    With or without convivii or epuli, the master of a feast, the entertainer, host, Cic. Vatin. 13; Lucil., Varr., and Sall. ap. Non. 281, 21 sq.; Varr. ap. Gell. 13, 11, 5; Liv. 23, 8 al.—
    2.
    The master of a play or of public games; the employer of players or gladiators:

    quae mihi atque vobis res vortat bene Gregique huic et dominis atque conductoribus,

    Plaut. As. prol. 3; Cic. Att. 2, 19, 3.—
    3.
    In the period of the empire (Augustus and Tiberius declined it, Suet. Aug. 53; Tib. 27), a title of the emperors, Suet. Dom. 13; Mart. 5, 8; 10, 72; Phaedr. 2, 5, 14; Inscr. Orell. 1109; 1146 al.—
    4. 5.
    In respectful greeting, like our Sir, Sen. Ep. 3; Mart. 6, 88; Suet. Claud. 21.—
    6.
    A master or assignee of a forfeited estate, Cic. Quint. 15, 50.—
    7.
    Of Christ, the Lord (eccl. Lat.):

    Augusti Caesaris temporibus natus est Dominus Christus,

    Oros. 6, 17 fin.; Vulg. Johan. 13, 13 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > dominus

  • 2 dominus

    dŏmĭnus, i, m. [st2]1 [-] maître (de maison), possesseur, propriétaire. [st2]2 [-] chef, souverain, arbitre, maître (au pr. et au fig.). [st2]3 [-] le Seigneur, Dieu. [st2]4 [-] seigneur (titre donné aux empereurs après Auguste et Tibère). [st2]5 [-] ami, amant.
    * * *
    dŏmĭnus, i, m. [st2]1 [-] maître (de maison), possesseur, propriétaire. [st2]2 [-] chef, souverain, arbitre, maître (au pr. et au fig.). [st2]3 [-] le Seigneur, Dieu. [st2]4 [-] seigneur (titre donné aux empereurs après Auguste et Tibère). [st2]5 [-] ami, amant.
    * * *
        Dominus, domini, pen. corr. a domo fit, Seigneur, ou Maistre. Dom, comme quand nous disons Dom Ferrand, Dom Jehan, Dom Pierre. corrupte Dam Pierre.
    \
        Dominus epuli. Cic. Celuy qui fait et donne un banquet public, Le maistre du festin.
    \
        Breuis dominus. Horat. Qui ne regne pas long temps.

    Dictionarium latinogallicum > dominus

  • 3 dominus

    dominus, ī, m. (v. domus), I) im engem Sinne, der Herr vom Hause, Hausherr, Gebieter (Ggstz. familia), Komik., Cic. u.a.; u.v. Sohn des Hauses, der junge Herr, Plaut.: Plur., domini, die Herrschaft (= der Herr u. die Herrin vom Hause), Cic. u.a. – II) im weitern Sinne, A) eig.: 1) der Herr als Eigentümer, Eigner, Besitzer, Inhaber, aedificii, navis, Cic.: insularum, Suet.: aedium, ICt. u. Symm.: possessionis, Inscr.: copiosae pecuniae, Apul.: equi, Suet.: dites domini (Grundbesitzer), Tac. (vgl. Heräus Tac. hist. 2, 12, 11). – 2) der Herr = Oberherr, Gebieter, Chef, in alqm, Cic.: gentium, Cic.: rei, v. Richter, Cic. – Insbes., a) Herr, als Ehrentitel, bes. der spätern Kaiser (den Augustus u. Tiberius sich verbaten, hingegen Domitian gern hörte), Suet. Dom. 13, 1. Mart. 5, 8. Phaedr. 2, 5, 14. Augustin. serm. 111 extr. – b) Gebieter, v. Gatten, Ov. met. 9, 466; v. Geliebten, Ov. am. 3, 7, 11. – c) als Begrüßungswort, wie unser mein Herr, s. Sen. ep. 3, 1. Mart. 6, 88, 2 (im Doppelsinn). Suet. Claud. 21, 5. – d) v. Christus, oft bei Eccl.: u. so Augusti Caesaris temporibus natus est dominus Christus, Oros. 6, 17, 10. – e) (poet.) v. Lebl., attribut., herrschaftlich, des Herrn, torus dominus, Ov.: mit Genet., terrarum dominum pone supercilium, entferne den Ernst, der der Welt gebietet, Mart. 1, 4, 2. – 3) der Veranstalter von etwas, a) = der Veran stalter der öffentl. Spiele, eines Schauspiels (Schauspieldirektor), Plaut. asin. prol. 3: eines Gladiatorenspiels, Cic. ad Att. 2, 19, 3. – b) der Veranstalter einer Auktion, Cic. Quinct. 50. – c) der Veranstalter eines Baus, der Bauherr (Ggstz. conductor, der Übernehmer des Baus), Cato u. Vitr. – d) (mit u. ohne convivii od. epuli) = der Veranstalter eines Gastmahls, der Gastgeber, Cic. u.a.; vgl. Gronov Gell. 13, 11, 5. – B) übtr., der Herr, Gewalthaber über usw., vitae necisque (über L.u.T.), Liv. u.a.: virtutum omnium, Arnob.: comitiorum dominum esse, Cic.: gravissimi domini, terror sempiternus et diurnus ac nocturnus metus, Cic. – / Synkop. domnus, Augustin. serm. 111 extr. Greg. Tur. hist. Franc. 9, 20. Not. Tir. 47, 63. Corp. inscr. Lat. 10, 3792: Genet. Plur. dominûm, Pacuv. tr. 75.

    lateinisch-deutsches > dominus

  • 4 dominus

    dominus, ī, m. (v. domus), I) im engem Sinne, der Herr vom Hause, Hausherr, Gebieter (Ggstz. familia), Komik., Cic. u.a.; u.v. Sohn des Hauses, der junge Herr, Plaut.: Plur., domini, die Herrschaft (= der Herr u. die Herrin vom Hause), Cic. u.a. – II) im weitern Sinne, A) eig.: 1) der Herr als Eigentümer, Eigner, Besitzer, Inhaber, aedificii, navis, Cic.: insularum, Suet.: aedium, ICt. u. Symm.: possessionis, Inscr.: copiosae pecuniae, Apul.: equi, Suet.: dites domini (Grundbesitzer), Tac. (vgl. Heräus Tac. hist. 2, 12, 11). – 2) der Herr = Oberherr, Gebieter, Chef, in alqm, Cic.: gentium, Cic.: rei, v. Richter, Cic. – Insbes., a) Herr, als Ehrentitel, bes. der spätern Kaiser (den Augustus u. Tiberius sich verbaten, hingegen Domitian gern hörte), Suet. Dom. 13, 1. Mart. 5, 8. Phaedr. 2, 5, 14. Augustin. serm. 111 extr. – b) Gebieter, v. Gatten, Ov. met. 9, 466; v. Geliebten, Ov. am. 3, 7, 11. – c) als Begrüßungswort, wie unser mein Herr, s. Sen. ep. 3, 1. Mart. 6, 88, 2 (im Doppelsinn). Suet. Claud. 21, 5. – d) v. Christus, oft bei Eccl.: u. so Augusti Caesaris temporibus natus est dominus Christus, Oros. 6, 17, 10. – e) (poet.) v. Lebl., attribut., herrschaftlich, des Herrn, torus dominus, Ov.: mit Genet., terrarum dominum pone supercilium, entferne den Ernst, der der Welt gebietet, Mart. 1, 4, 2. – 3) der Veranstalter von etwas, a) = der Veran-
    ————
    stalter der öffentl. Spiele, eines Schauspiels (Schauspieldirektor), Plaut. asin. prol. 3: eines Gladiatorenspiels, Cic. ad Att. 2, 19, 3. – b) der Veranstalter einer Auktion, Cic. Quinct. 50. – c) der Veranstalter eines Baus, der Bauherr (Ggstz. conductor, der Übernehmer des Baus), Cato u. Vitr. – d) (mit u. ohne convivii od. epuli) = der Veranstalter eines Gastmahls, der Gastgeber, Cic. u.a.; vgl. Gronov Gell. 13, 11, 5. – B) übtr., der Herr, Gewalthaber über usw., vitae necisque (über L.u.T.), Liv. u.a.: virtutum omnium, Arnob.: comitiorum dominum esse, Cic.: gravissimi domini, terror sempiternus et diurnus ac nocturnus metus, Cic. – Synkop. domnus, Augustin. serm. 111 extr. Greg. Tur. hist. Franc. 9, 20. Not. Tir. 47, 63. Corp. inscr. Lat. 10, 3792: Genet. Plur. dominûm, Pacuv. tr. 75.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > dominus

  • 5 dominus

    dominus dominus, i m господин, хозяин

    Латинско-русский словарь > dominus

  • 6 dominus

    dominus dominus, i m повелитель

    Латинско-русский словарь > dominus

  • 7 dominus

        dominus ī, m    [2 DOM-], a master, possessor, ruler, lord, proprietor, owner: aedium, T.: servos, Quoi dominus curaest, T.: nec imperante domino: fugitivi ab dominis: Contemptae rei, H.: bonus adsiduusque, householder.—A master, lord, ruler, commander, chief, proprietor, owner, despot, tyrant: condicio omnium gentium domini: summi domini numen: populi, quem Graeci tyrannum vocant: dominum Aenean in regna recepit, V. — Fig.: gravissimi domini, terror ac metus: rei futurus, who must decide: nec prosunt domino artes, O.: Urget non lenis, i. e. passion, H.: vitae necisque, arbiter, L.— The master of a feast, entertainer, host, C.: dominorum invitatio, L.— The master of a public show, C.—A title of the emperor, master, Ph.
    * * *
    owner, lord, master; the Lord; title for ecclesiastics/gentlemen

    Latin-English dictionary > dominus

  • 8 dominus

    господин, 1) как титул, a) Иисуca X. (1. 2 § 1. 23 C. 1, 17. 1. 1 pr. C. 1, 27);

    dies natalis domini (1. 2 C. 3, 12);

    b) имnepamopa (1. 3 D. 28, 4);

    c) супруга (1. 57 D. 24, 1. 1. 88 § 2 D. 31);

    d) других лиц (1. 26 D. 13, 5. 1. 22 pr. D. 35, 2).

    2) лицо, доверяющее ведение юридических актов своему представителю, называемому procurator, defensor (1. 1 pr. D. 3, 3. 1. 10-12. 15. 16. 25. 26. 70. 76. eod.);

    dom. litis (1. 30. 31 eod. 1. 14 D. 2, 11. 1. 4 § 5 D. 49, 1. 1. 23. 24 C. 2, 13); (1. 27 D. 13, 5).

    3) собственник а) всего имущества, напр. hereditatis dominus (1. 20 pr. D. 29, 2); (1. 61 D. 41, 1. 1. 13. § 5 D. 43, 24);

    b) относительно прав на физическую вещь а) вообще, напр. appellatione domini fructuarius quoque continetur (1. 8 pr. D. 42, 5);

    dom. proprietatis (1. 15 § 6. 1. 72 D 7, 1. 1. 16 § 1 D. 7, 8. 1. 9 pr. D. 7, 9. 1. 17 § 1. 1. 19 § 1 D. 9, 4. 1. 4 § 9 D. 10, 1. Gai. II. 30,91);

    b) особ. собственник в тесном смысле, противоп. тому, qui habet usumfr. vel aliquam servitutem (I. 8 § 4 D. 11, 7);

    sive corporis dominus, sive is, qui ius habet, utputa servitutem (1. 13 § 1 D. 39, 2); (1. 13 § 1 D. 6, 2 1, 22 § 1 D. 9, 4).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > dominus

  • 9 dominus

    I a, um
    господский, хозяйский (manus, torus O; hasta J)
    II dominus, ī m. [ domus ]
    1) господин, хозяин, владелец (alicujus rei Pl, C etc.); устроитель, распорядитель (ludorum, rei C)
    2) повелитель (in aliquem C; gentium C)
    aliquem dominum in regna recipere V — принять кого-л. в качестве своего соправителя, т. е. разделить с кем-л. царскую власть
    3) государь (эпитет императоров после Августа и Тиберия) Su
    5) поздн. (как вежливое обращение) сударь, милостивый государь Sen, Su

    Латинско-русский словарь > dominus

  • 10 dominus

    master, lord.

    Latin-English dictionary of medieval > dominus

  • 11 dominus

    ,i m
    господин, владелец

    Latin-Russian dictionary > dominus

  • 12 dominus

    , i m
      господин, хозяин

    Dictionary Latin-Russian new > dominus

  • 13 Dominus vobiscum

    "Господь с вами".
    Формула благословения в католическом обряде; в более общем употреблении - формула прощания.
    С аханьем и писком,
    "Dominus vobiscum" (Д. В. Давыдов, Современная песня..)
    За статью "Денежное несчастье с г. Благосветловым" ответственность падает на редактора; потому что тут дело не в фактах, а в тенденции. Г. Некрасов должен был сообразить, что, печатая эту статью, он восстает против принципа гласности, когда этот принцип прилагается к отношениям литераторов между собою. Кто громит г. Лохвицкого, тому восставать против гласности не приходится. Затем прощайте, господа. Dominus vobiscum. (Д. И. Писарев, Прогулка по садам российской словесности.)
    Он службу ревностно несет,
    Церковный ритуал,
    Еще он в детстве знал.
    И не отхлынет чувств прилив,
    Пока, молебен завершив,
    Не скажет: "dominus vobiscum!" (Фридрих Шиллер, Хождение на железный завод.)
    - Dominus vobiscum... это значит: господь да будет с вами... Атеп, - отозвался Биаску. Потом снова заговорил сердитым голосом, пересыпая свои притворно гневные речи латинскими выражениями, перевранными на манер Сганареля, чтоб убедить чернокожих в учености их главаря. (Виктор Гюго, Бюг-Жаргаль.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Dominus vobiscum

  • 14 Dominus et deus noster sic fieri jubet

    Так повелевает наш господин и бог.
    Этими словами, по свидетельству Светония ("Домициан", 13), римский император Домициан однажды начал официальное письмо от имени прокураторов, после чего никто не смел называть его иначе ни в устном, ни в письменном обращении.
    Объявив себя богом, Домициан после знаменитой фразы "dominus et deus noster sic fieri jubet" стал с систематическою жестокостью и с возрастающей подозрительностью преследовать, как оскорбление святыни и как государственную измену, всякое неосторожно сказанное слово, всякое вольное выражение, которое могло быть истолковано как протест против его безрассудных распоряжений. (Д. И. Писарев, Аполлоний Тианский.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Dominus et deus noster sic fieri jubet

  • 15 Dominus litis

    юр.
    Хозяин спора.
    Так древние римляне называли поверенного по судебным делам, который на судебном процессе представлял своего доверителя.

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Dominus litis

  • 16 Dominus illuminatio mea

    Latin Quotes (Latin to English) > Dominus illuminatio mea

  • 17 Dominus providebit

    Latin Quotes (Latin to English) > Dominus providebit

  • 18 Dominus tecum

    Latin Quotes (Latin to English) > Dominus tecum

  • 19 Dominus vobiscum

    Latin Quotes (Latin to English) > Dominus vobiscum

  • 20 Nisi Dominus custodierit domum, in vanum vigilant qui custodiunt eam

    Если Господь не охранит дом, тщетно бодрствуют охраняющие.
    Источник - Псалтырь, Псалом 126.1: Nisi Dominus custodierit civitatem, frustra vigilat, qui custodit eam "Если Господь не охранит города, напрасно бодрствует страж".
    Однажды какой-то достойный кюре - -вздумал - спросить у монсеньора Бьенвеню, вполне ли он уверен, что не совершает некоторой неосторожности, оставляя дверь открытой и днем и ночью для каждого, кому бы вздумалось войти, и не опасается ли он все же, что в столь плохо охраняемом доме может случиться какое-нибудь несчастье. Епископ коснулся его плеча и сказал ему мягко, но серьезно: Nisi dominus custodierit domum, in vanum vigilant qui custodiunt eam. (Виктор Гюго, Отверженные.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Nisi Dominus custodierit domum, in vanum vigilant qui custodiunt eam

См. также в других словарях:

  • Dominus — may refer to: Christus Dominus, the Second Vatican Council s Decree on the Pastoral Office of Bishops . Dominus Flevit Church, on the Mount of Olives in Jerusalem Dominus (title), a title of sovereignty, clergy and other uses Dominus (band), a… …   Wikipedia

  • Dominus — (ж.р. domina; мн.ч. domini)  господин, хозяин, владелец; повелитель, распорядитель по латински; многозначный термин: Dominus litis  распорядитель судебного процесса. Dominus directus  верховный или основной обладатель. Dominus… …   Википедия

  • dominus — (izg. dȍminus) m DEFINICIJA 1. pov. pravn. u rimskom pravu otac obitelji 2. pov. a. od cara Dioklecijana carski epitet, (apsolutni) gospodar (neovisan o senatu) b. u srednjem vijeku titula koja se pridodavala vladaru i državnim… …   Hrvatski jezični portal

  • Dominus — (lat. für Herr) bezeichnet: Gott Sado (BDSM), männliches Gegenstück zu einer Domina Dominus (Band), eine Death Metal Band Siehe auch:  Wiktionary: dominus – Bedeutungserklärungen, Wortherkunft, Synonyme, Übersetzungen …   Deutsch Wikipedia

  • Dominus — Saltar a navegación, búsqueda Dominus es un personaje de ficción perteneciente al universo de Star Wars. Fue un Maestro Jedi que vivió varios miles de años antes de la Batalla de Yavin. Entre sus aprendices, la más tristemente conocida es Zona… …   Wikipedia Español

  • Dominus — Dom i*nus, n.; pl. {Domini}. [L., master. See {Dame}.] Master; sir; a title of respect formerly applied to a knight or a clergyman, and sometimes to the lord of a manor. Cowell. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Domĭnus — (lat.), 1) Herr, Gebieter; 2) Ehrenname hoher Götter u. in der christlichen Zeit Gottes u. Jesu (vgl. Domnus); bei den Römern des Hausherrn (D. major) u. dessen Sohnes (D. minor); so auch Domina major, die Hausfrau, u. Domina minor. die Tochter… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Domĭnus — (lat., »Herr, Gebieter«), Ehrenname heidnischer Gottheiten, in der christlichen Zeit Gottes und Jesu, bei den alten Römern des Hausherrn; dann soviel wie Eigentümer. D. directus, Obereigentümer …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Dominus — Domĭnus (lat.), Hausherr, Herr, Gebieter …   Kleines Konversations-Lexikon

  • dominus — index proprietor Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Dominus — [dō′mē noos] n. [L] the Lord; God …   English World dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»