Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

С английского на:
Латинский
С латинского на:
Все языки
Английский
Немецкий
Русский
Французский

dēclīvis

Толкование Перевод

1 dēclīvis

dēclīvis e (neut. plur. dēclīvia; once dēclīva, O.), adj. [de + clivus], inclining downwards, sloping: in declivi loco, Cs.: vallis, Cs.: latitudo, i. e. a broad depression, S.: Olympi, O.: arvum Aesulae, H.: flumina, O.: via, O.: iter senectae, O.— Neut. as subst, a declivity, slope: haec declivia cernebantur, Cs.: per declive sese recipere, Cs.: per declive ferri, O.
* * *

declivis, declive ADJ

sloping, descending, sloping downwards; shelving; tending down; falling (stars)

Latin-English dictionary > dēclīvis
2 declivis

dē-clīvis, e ( nom. n. declivum, Cassiod. in Psal. 16, 5; neutr. plur. once heterocl. decliva, Ov. M. 2, 206;
also declivia,
id. ib. 1, 39 et saep.; cf. acclivis and aplustre), adj. [clivus], inclining downwards, sloping (for syn. cf.: devexus, praeruptas, abruptus, abscisus, proclivis, acclivis, propensus, praeceps, pronus.—Class. and freq., esp. in histt. and poets; perh. not in Cic. and Verg.).
I.
Prop.:
collis ab summo aequaliter declivis ad flumen Sabim,
sloping regularly, Caes. B. G. 2, 18:
in declivi et praecipiti loco,
id. ib. 4, 33, 3: iniquo [p. 522] loco et leviter declivi, id. ib. 7, 83, 2; cf.:
locus tenui fastigio vergebat,
id. B. C. 1, 45, 5:
locus, also vallis, and opp. mons,
id. ib. 1, 79, 2:
latitudo, quem locum Catabathmon incolae appellant,
Sall. J. 17, 4:
Olympi,
Ov. M. 6, 487:
arvum Aesulae,
Hor. Od. 3, 29, 7:
ripa,
Ov. F. 3, 13; id. M. 5, 591; 6, 399:
flumina,
id. ib. 1, 39; cf.:
cursus (amnium),
Luc. 4, 114:
via,
Ov. M. 4, 432; 7, 410 et saep.:
sol in occasum,
Plin. 8, 50, 76, § 203. —
B.
Subst.: declive, is, n., a declivity:
ut de locis superioribus haec declivia et devexa cernebantur,
Caes. B. G. 7, 88:
si per declive sese reciperent,
id. B. C. 3, 51, 6; cf.:
erat per declive receptus,
id. ib. 3, 45, 4; Ov. M. 2, 206.—
II.
Trop.:
labitur occiduae per iter declive senectae,
id. ib. 15, 227; cf.:
mulier aetate declivis,
in the decline of life, Plin. Ep. 8, 18, 8; Arn. 2, p. 74:
animae in vitia,
prone, Arn. 2, 45.— Comp. perh. only:
dies ad occasum declivior,
Vulg. Judic. 19, 9.— Sup. does not occur.— Adv.: dēclīvĭter, in a sloping manner, only in Comp.:
declivius: incumbens rupes,
Cassiod. Hist. Eccl. 12, 9.

Lewis & Short latin dictionary > declivis
3 declive

declivis N N

slope, declivity; surface sloping downwards

per decline -- downwards

Latin-English dictionary > declive
4 declive

dē-clīvis, e ( nom. n. declivum, Cassiod. in Psal. 16, 5; neutr. plur. once heterocl. decliva, Ov. M. 2, 206;
also declivia,
id. ib. 1, 39 et saep.; cf. acclivis and aplustre), adj. [clivus], inclining downwards, sloping (for syn. cf.: devexus, praeruptas, abruptus, abscisus, proclivis, acclivis, propensus, praeceps, pronus.—Class. and freq., esp. in histt. and poets; perh. not in Cic. and Verg.).
I.
Prop.:
collis ab summo aequaliter declivis ad flumen Sabim,
sloping regularly, Caes. B. G. 2, 18:
in declivi et praecipiti loco,
id. ib. 4, 33, 3: iniquo [p. 522] loco et leviter declivi, id. ib. 7, 83, 2; cf.:
locus tenui fastigio vergebat,
id. B. C. 1, 45, 5:
locus, also vallis, and opp. mons,
id. ib. 1, 79, 2:
latitudo, quem locum Catabathmon incolae appellant,
Sall. J. 17, 4:
Olympi,
Ov. M. 6, 487:
arvum Aesulae,
Hor. Od. 3, 29, 7:
ripa,
Ov. F. 3, 13; id. M. 5, 591; 6, 399:
flumina,
id. ib. 1, 39; cf.:
cursus (amnium),
Luc. 4, 114:
via,
Ov. M. 4, 432; 7, 410 et saep.:
sol in occasum,
Plin. 8, 50, 76, § 203. —
B.
Subst.: declive, is, n., a declivity:
ut de locis superioribus haec declivia et devexa cernebantur,
Caes. B. G. 7, 88:
si per declive sese reciperent,
id. B. C. 3, 51, 6; cf.:
erat per declive receptus,
id. ib. 3, 45, 4; Ov. M. 2, 206.—
II.
Trop.:
labitur occiduae per iter declive senectae,
id. ib. 15, 227; cf.:
mulier aetate declivis,
in the decline of life, Plin. Ep. 8, 18, 8; Arn. 2, p. 74:
animae in vitia,
prone, Arn. 2, 45.— Comp. perh. only:
dies ad occasum declivior,
Vulg. Judic. 19, 9.— Sup. does not occur.— Adv.: dēclīvĭter, in a sloping manner, only in Comp.:
declivius: incumbens rupes,
Cassiod. Hist. Eccl. 12, 9.

Lewis & Short latin dictionary > declive
5 decliviter

dē-clīvis, e ( nom. n. declivum, Cassiod. in Psal. 16, 5; neutr. plur. once heterocl. decliva, Ov. M. 2, 206;
also declivia,
id. ib. 1, 39 et saep.; cf. acclivis and aplustre), adj. [clivus], inclining downwards, sloping (for syn. cf.: devexus, praeruptas, abruptus, abscisus, proclivis, acclivis, propensus, praeceps, pronus.—Class. and freq., esp. in histt. and poets; perh. not in Cic. and Verg.).
I.
Prop.:
collis ab summo aequaliter declivis ad flumen Sabim,
sloping regularly, Caes. B. G. 2, 18:
in declivi et praecipiti loco,
id. ib. 4, 33, 3: iniquo [p. 522] loco et leviter declivi, id. ib. 7, 83, 2; cf.:
locus tenui fastigio vergebat,
id. B. C. 1, 45, 5:
locus, also vallis, and opp. mons,
id. ib. 1, 79, 2:
latitudo, quem locum Catabathmon incolae appellant,
Sall. J. 17, 4:
Olympi,
Ov. M. 6, 487:
arvum Aesulae,
Hor. Od. 3, 29, 7:
ripa,
Ov. F. 3, 13; id. M. 5, 591; 6, 399:
flumina,
id. ib. 1, 39; cf.:
cursus (amnium),
Luc. 4, 114:
via,
Ov. M. 4, 432; 7, 410 et saep.:
sol in occasum,
Plin. 8, 50, 76, § 203. —
B.
Subst.: declive, is, n., a declivity:
ut de locis superioribus haec declivia et devexa cernebantur,
Caes. B. G. 7, 88:
si per declive sese reciperent,
id. B. C. 3, 51, 6; cf.:
erat per declive receptus,
id. ib. 3, 45, 4; Ov. M. 2, 206.—
II.
Trop.:
labitur occiduae per iter declive senectae,
id. ib. 15, 227; cf.:
mulier aetate declivis,
in the decline of life, Plin. Ep. 8, 18, 8; Arn. 2, p. 74:
animae in vitia,
prone, Arn. 2, 45.— Comp. perh. only:
dies ad occasum declivior,
Vulg. Judic. 19, 9.— Sup. does not occur.— Adv.: dēclīvĭter, in a sloping manner, only in Comp.:
declivius: incumbens rupes,
Cassiod. Hist. Eccl. 12, 9.

Lewis & Short latin dictionary > decliviter
6 aequāliter

aequāliter adv. with comp. [aequalis], evenly, equably: declivis, uniformly, Cs.: ingrediens: sternere undam, O.—Equally, equitably: distribuere: aequalius duci parebant, Ta.
* * *

aequalitius, aequalitissime ADV

evenly, alike, uniformly; equally, to an equal measure/extent; symmetrically

Latin-English dictionary > aequāliter
7 collis

collis is, m [2 CEL-], an elevation, high ground, hill: iugum collis, Cs.: aequaliter declivis, Cs.: leniter adclivis, Cs.: altus, O.: celsus, V.: septem colles, i. e. Rome, H.: summa collium insederant, Ta.
* * *

collis N M

hill, hillock, eminence, hill-top; mound; high ground; mountains (pl.) (poetic)

Latin-English dictionary > collis
8 dēclīvitās

dēclīvitās ātis, f [declivis], a slope, declivity, Cs.
* * *

declivitatis N F

declivity, slope, descent; tendence to slope down; falling gradient

Latin-English dictionary > dēclīvitās
9 lātitūdō

lātitūdō inis, f [1 latus], breadth, width: in hac inmensitate latitudinum, longitudinum: fossae, Cs.: beluae, L.: declivis, a broad slope, S.— Breadth, extent, size, compass: possessionum.— A broad pronunciation: verborum.
* * *

latitudinis N F

width, breadth, extent; latitude

Latin-English dictionary > lātitūdō
10 rīpa

rīpa ae, f [RIC-], a bank, margin (of a river): fluminis, Cs.: amnis: vagus Labitur ripā amnis, H.: viridissima gramine ripa, V.: umbrosa, H.: declivis, O.: dum cunctantur in ripis, i. e. at various parts of the bank, L.— The shore of the sea: Aequoris ripae, H.
* * *

ripae N F

bank

Latin-English dictionary > rīpa
11 vergō

vergō —, —, ere [VERG-], to bend, turn, be inclined, lie, be situated: declivis locus tenui fastigio vergebat in longitudinem, etc., Cs.: portus in meridiem vergit, L.: omnibus eius partibus in medium vergentibus.—Fig., to turn, incline, be directed: nisi Bruti auxilium ad Italiam vergere quam ad Asiam maluissemus: nox vergit ad lucem, verges towards, Cu.: anni vergentes in senium, Ta.: vergens annis femina, advanced, Ta.: illuc cuncta vergere, everything centred in him, Ta.
* * *

vergere, -, - V

incline, lie, slope

Latin-English dictionary > vergō
12 de

1.
dē, adv.: of place, down, only in the phrase susque deque, q. v.
2.
dē, prep. [perh. for ded; cf. Oscan dat, old abl. of pronom. stem da; cf. also Lith. praep. da, as far as; and the suffixes, old case-forms, -dam, -dem, -dum, -do, with the locative -de; v. Ribbeck, Beitr. z. L. v. d. Lat. Part. p. 4 sq.] (with abl., denotes the going out, departure, removal, or separating of an object from any fixed point. Accordingly, it occupies a middle place between ab, away from, which denotes a mere external departure, and ex, out of, which signifies from the interior of a thing. Hence verbs compounded with de are constr. not only with de, but quite as freq. with ab and ex; and, on the other hand, those compounded with ab and ex often have the terminus a quo indicated by de), from, away from, down from, out of, etc.
A.
In space, lit. and trop. with verbs of motion: animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 216 Vahl.):
aliquo quom jam sucus de corpore cessit,
Lucr. 3, 224:
(quod Ariovistus) de altera parte agri Sequanos decedere juberet,
to depart, withdraw from, Caes. B. G. 1, 31, 10; cf.:
civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent,
id. ib. 1, 2:
decedere de provincia,
Cic. Verr. 2, 2, 20, § 49 ( = ex provincia, id. ib. 2, 2, 65, §
147): de vita decedere,
Cic. Rab. Perd. 11:
exire de vita,
id. Lael. 4, 15 (cf.:
excedere e vita,
id. ib. 3, 12):
de triclinio, de cubiculo exire,
id. de Or. 2, 65 fin.:
hamum de cubiculo ut e navicula jacere,
Plin. Ep. 9, 7, 4:
de castris procedere,
Sall. C. 61, 8 et saep.:
brassica de capite et de oculis omnia (mala) deducet,
Cato R. R. 157, 6:
de digito anulum detraho,
Ter. Heaut. 4, 1, 38; cf.:
de matris complexu aliquem avellere atque abstrahere,
Cic. Font. 17:
nomen suum de tabula sustulit,
id. Sest. 33, 72:
ferrum de manibus extorsimus,
id. Cat. 2, 1, 2:
juris utilitas vel a peritis vel de libris depromi potest,
id. de Or. 1, 59, 252 et saep.:
... decido de lecto praeceps,
Plaut. Casin. 5, 2, 50:
de muro se deicere,
Caes. B. C. 1, 18, 3:
de sella exsilire,
Cic. Verr. 2, 2, 30 fin.:
nec ex equo vel de muro, etc., hostem destinare,
Tert. adv. Jud. 9, p. 192:
de caelo aliquid demittere,
Lucr. 2, 1155; cf. Cato R. R. 14, 3 et saep.—
b.
In gen., to indicate the person or place from which any thing is taken, etc., with verbs of taking away, depriving, demanding, requesting, inquiring, buying; as capere, sumere, emere, quaerere, discere, trahere, etc., and their compounds; cf.:
emere de aliquo,
Cato R. R. 1, 4:
aliquid mercari de aliquo,
Cic. Fl. 20 et saep.:
de aliquo quaerere, quid, etc.,
Cic. Att. 1, 14, 2:
saepe hoc audivi de patre,
id. de Or. 3, 33, 133; cf.:
de mausoleo exaudita vox est,
Suet. Ner. 46:
ut sibi liceret discere id de me,
Ter. Eun. 2, 2, 31;
so with petere, of place (class.): de vicino terra petita solo,
Ov. F. 4, 822;
so of persons (late Lat.): peto de te,
Dig. 36, 1, 57, § 2; Apul. M. 6, p. 179, 40.
2.
To point out the place from which any thing is brought; and hence, trop., to indicate its origin, derivation, etc.: of, from: de circo astrologi, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58; so,
caupo de via Latina,
Cic. Clu. 59, 163:
nescio qui de circo maximo,
id. Mil. 24, 65:
declamator aliqui de ludo aut rabula de foro,
id. Or. 15, 47:
homo de schola atque a magistro... eruditus,
id. de Or. 2, 7, 28:
nautae de navi Alexandrina,
Suet. Aug. 98:
aliquis de ponte,
i. e. a beggar, Juv. 14, 134:
Libyca de rupe leones,
Ov. F. 2, 209:
nostro de rure corona,
Tib. 1, 1, 15:
Vaticano fragiles de monte patellas,
Juv. 6, 344 al.:
de summo loco Summoque genere eques,
Plaut. Capt. prol. 30; cf. id. Aul. prol. 28; id. Poen. 3, 1, 13:
genetrix Priami de gente vetusta,
Verg. A. 9, 284; cf. id. ib. 10, 350; Stat. S. 5, 3, 126:
de Numitore sati,
Ov. F. 5, 41:
de libris,
Cic. de Or. 1, 59, 252:
de Philocteta, id,
ib. 3, 35, 141 (cf.:
e Philocteta versus,
Quint. 3, 1, 14).
3.
Transf., to indicate the quarter from which motion proceeds (cf. ab), from, and because motion is so often and naturally downwards, down from:
haec agebantur in conventu, palam, de sella ac de loco superiore,
Cic. Verr. 2, 4, 40; cf. ib. 2, 2, 38:
quem ad se vocari et de tribunali citari jussit,
id. ib. 2, 5, 7:
qui nihil ex occulto, nihil de insidiis, agendum putant,
Cic. Off. 1, 30, 109; cf.
de tergo plagas dare,
from behind, Plaut. Asin. 2, 2, 10; Just. 20, 5, 5:
de paupere mensa dona,
Tib. 1, 1, 37 et saep.—In jurid. Latin: de plano discutere, interloqui, cognoscere, etc., i. e. on level ground, not on the tribunal (cf. chamothen, opp. pro bêmatos, Dig. 27, 1, 13, § 10), Dig. 1, 4, 1; 1, 16, 9; 14. 3, 11 et saep.; so, de plano, off-hand, without formal consideration, Lucr. 1, 411;
v. planus.—And with pendeo, etc. (the motion in the eye transferred to the object): deque viri collo dulce pependit onus,
Ov. F. 2, 760:
lucerna de camera pendebat,
Petr. 30, 3; cf.:
et nova de gravido palmite gemma tumet,
Ov. F. 1, 152:
de qua pariens arbore nixa dea est,
leaning downwards against the tree, id. H. 21, 100.
B.
In time.
1.
Immediately following a given moment of time, after, directly after (very rare):
de concursu,
Lucr. 1, 384 (cf. Munro, ad loc.):
velim scire hodiene statim de auctione aut quo die venias,
Cic. Att. 12, 3:
non bonus somnus est de prandio,
Plaut. Most. 3, 2, 8:
de eorum verbis prosilui, etc.,
id. Trin. 1, 2, 178.—Hence, diem de die, from day to day, day after day, Liv. 5, 48:
cum is diem de die differret, dum, etc.,
id. 25, 25; cf.:
diem de die proferendo,
Just. 2, 15, 6: de die in diem, from day to day, daily (eccl. Lat.), Vulg. Psa. 60, 8; 2 Pet. 2, 8; Cypr. Ep. 3, 11.
2.
De nocte, de vigilia, etc., to designate an act which begins or takes its origin from the night-time, Engl. during or in the course of the night, at night, by night, etc.: De. Rus cras cum filio Cum primo lucu ibo hinc. Mi. Imo de nocte censeo, to-night rather, Ter. Ad. 5, 3, 55: in comitium Milo de nocte venit, in the night (cf. shortly before, Milo media nocte in campum venit), Cic. Att. 4, 3, 4; cf. id. Mur. 33, 69:
vigilas tu de nocte,
id. ib. 9, 22; cf.:
de nocte evigilabat,
Suet. Vesp. 21:
ut jugulent homines, surgunt de nocte latrones,
at night, Hor. Ep. 1, 2, 32;
and Hannibal surgere de nocte solitus, Frontin Strat. 4, 3, 7 et saep.: ut de nocte multa impigreque exsurrexi,
late in the night, Plaut. Rud. 4, 2, 10; so,
multa de nocte,
Cic. Sest. 35, 75; id. Att. 7, 4 fin. (for which multa nocte, id. Q. Fr. 2, 9); cf.
also: si de multa nocte (al. de nocte) vigilassent,
id. Att. 2, 15, 2:
Caesar mittit complures equitum turmas eo de media nocte,
Caes. B. G. 7, 45; 7, 88; so,
media de nocte,
at midnight, Suet. Calig. 26; Hor. Ep. 1, 18, 91:
Caesar de tertia vigilia e castris profectus,
in the third night-watch, Caes. B. G. 1, 12:
de tertia vigilia,
id. ib. 1, 21; Liv. 9, 44 Drak.; 40, 4 al.; cf.:
de quarta vigilia,
Caes. B. G. 1, 21, 3 al.; v. vigilia. —As in this manner de nocte became adverbially = nocte, so de die was sometimes used for die or per diem:
de die potare,
by day, in the daytime, Plaut. Asin. 4, 2, 16:
epulari de die,
Liv. 23, 8; Ter. Ad. 5, 9, 8; Catull. 47, 6; Suet. Calig. 37; id. Domit. 21; cf.:
bibulus media de luce Falerni,
Hor. Ep. 1, 14, 34;
and in a lusus verbb. with in diem,
Cic. Phil. 2, 34 fin. —Less freq., de mense:
navigare de mense Decembri,
in December, Cic. Q. Fr. 2, 1 fin. —And once de tempore for tempore: ipse de tempore coenavit, Auct. B. Hisp. 33, 5.
C.
In other relations, implying separation, departure from, etc.
1.
To designate the whole, from which a part is taken, or of which a part is separately regarded, etc., from among, out of, from:
hominem certum misi de comitibus meis,
Cic. Att. 8, 1, 2:
gladio percussus ab uno de illis,
id. Mil. 24, 65:
si quis de nostris hominibus,
id. Flacc. 4:
quemvis de iis qui essent idonei,
id. Div. in Caecil. 4 fin.:
de tribus et decem fundis tres nobilissimi fundi,
id. Rosc. Am. 35, 99 et saep.:
accusator de plebe,
id. Brut. 34, 131:
pulsare minimum de plebe Quiritem,
Ov. Am. 1, 7, 29; cf. Liv. 7, 17:
malus poëta de populo,
Cic. Arch. 10, 25 et saep.:
partem solido demere de die,
Hor. Od. 1, 1, 20:
quantum de vita perdiderit,
Petr. 26:
praeteriine tuas de tot caelestibus aras,
Ov. Her. 21, 179; Juv. 1, 138. —
b.
Sometimes de with abl. takes the place of the gen. partit. or gen. obj. In the best writers this occurs mainly
(α).
to avoid ambiguity where genitives would be multiplied:
ne expers partis esset de nostris bonis,
Ter. Heaut. 4, 1, 39:
ut aliquem partem de istius impudentia reticere possim,
Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32;
(β).
for greater precision:
si quae sunt de eodem genere,
id. Tusc. 4, 7, 16:
persona de mimo,
id. Phil. 2, 27, 65;
(γ).
in the poets, metri gratiā:
aliquid de more vetusto,
Ov. F. 6, 309; Grat. Cyneg. 17:
laudes de Caesare,
Ov. Pont. 4, 13, 23:
cetera de genere hoc,
Hor. Sat. 1, 1, 13; Lucr. 4, 746. This circumlocution was freq. [p. 514] in comic writers and in vulgar lang., and became more common in the declining periods of the lang., so that in the Romance tongues de, di, etc., with a case represent the earlier genitive (so, conscius, conscientia, meminisse, mentionem facere, recordari, etc., de aliqua re for alicujus rei, v. h. vv.).
2.
To indicate the property from which the costs of any thing are taken:
obsonat, potat, olet unguenta de meo,
Ter. Ad. 1, 2, 37; so,
de tuo,
Plaut. Bac. 1, 1, 65:
de suo,
Cic. Att. 16, 16, A, 5; Suet. Caes. 19:
de nostro,
Plaut. Truc. 1, 2, 11:
de vestro,
Liv. 6, 15, 10; cf.:
de vestris,
Ov. F. 3, 828:
de alieno,
Liv. 3, 1, 3; Just. 36, 3 fin.:
de publico,
Cic. Verr. 2, 3, 44; Liv. 1, 20; 2, 16; 4, 60. For de tuo, once de te:
de te largitor puer,
Ter. Ad. 5, 8, 17.—Also in a trop. sense:
ad tua praecepta de meo nihil his novum apposivi,
Plaut. Mil. 3, 3, 31; cf. id. Men. 1. 2, 40; Cic. Fam. 4, 3; Plin. Ep. 4, 13, 8.— Poet., to denote that out of which, or by which, one pays a penalty or suffers punishment:
has vestro de sanguine poenas datis,
Luc. 4, 805; cf.:
cum de visceribus tuis satisfacturus sis quibus debes,
Cic. Q. Frat. 1, 3, 7.
3.
To designate the material of which any thing is made, of, out of, from:
niveo factum de marmore signum,
Ov. M. 14, 313; cf. Verg. G. 3, 13:
verno de flore corona,
Tib. 2, 1, 59:
sucus de quinquefolio,
Plin. 26, 4, 11:
cinis de fico,
Pall. 1, 35, 3 et saep.:
de templo carcerem fleri,
Cic. Phil. 5, 7; cf. Flor. 2, 6, 32:
captivum de rege facturi,
Just. 7, 2, 11; cf.:
inque deum de bove versus erat,
Ov. F. 5, 616 et saep.:
fles de rhetore consul,
Juv. 7, 197.—Cf. trop. by means of:
de eodem oleo et opera exaravi nescio quid ad te,
Cic. Att. 13, 38.—Prov.:
de nihilo nihilum,
Pers. 3, 84; cf. Lucr. 1, 157 sq.
4.
In mental operations, to indicate the subject-matter or theme on which any mental act (thinking, considering, advising, determining, etc.; discoursing, informing, exhorting, deciding, disputing, doubting, etc.) is founded; of, about, concerning, Gr. peri:
cogitare de aliqua re, etc. (the most common signification): multa narrare de Laelio,
Cic. Lael. 1, 1:
dubitare de re,
id. Fam. 3, 10, 15:
de suo adventu docere,
Suet. Caes. 9:
de moribus admonere,
Sall. Cat. 5, 9 et saep.—With this, too, is connected its use,
5.
To indicate the producing cause or reason, for, on account of, because of:
nam id nisi gravi de causa non fecisset,
Cic. Att. 7, 7, 3; cf. id. de Or. 1, 41, 186; Cael ap. Cic. Fam. 8, 15; Cic. Att. 11, 3:
de quo nomine ad arbitrum adiisti, de eo ad judicium venisti,
id. Rosc. Com. 4, 12:
flebat uterque non de suo supplicio, sed pater de filii morte, de patris filius,
id. Verr. 2, 1, 30, § 76:
de labore pectus tundit,
with pain, Plaut. Casin. 2, 6, 63:
incessit passu de vulnere tardo,
Ov. M. 10, 49:
humus fervet de corpore,
id. ib. 7, 560:
facilius de odio creditur,
Tac. H. 1, 34:
quod erat de me feliciter Ilia mater,
through me, Ov. F. 3, 233 et saep.
6.
To indicate the thing with reference to which any thing is done, with respect to, concerning:
de istac re in oculum utrumvis conquiescito,
Plaut. Ps. 1, 1, 121: nil peccat de savio, Caec. ap. Gell. 2, 23, 11 (v. 161 Ribbeck):
credere de numero militum,
Cic. Att. 9, 1, 2:
de numero dierum fidem servare,
Caes. B. G. 6, 36; Sall. C. 50, 3:
de ceteris senatui curae fore,
id. Jug. 26, 1:
concessum ab nobilitate de consule plebeio,
Liv. 6, 42:
solem de virgine rapta consule,
Ov. F. 4, 581 et saep.—Ellipt.:
de argento somnium,
as for the money, Ter. Ad. 2, 1, 50 (for which id. Heaut. 4, 2, 4: quod de argento sperem, nihil est): Varr. R. R. 1, 59, 1:
de Dionysio sum admiratus,
Cic. Att. 9, 12; id. Off. 1, 15, 47:
de me autem suscipe paullisper meas partes,
id. Fam. 3, 12, 2; Ter. Hec. 2, 1, 36 et saep.:
de Samnitibus triumphare,
concerning, over, Cic. Sen. 16, 55; cf. Hor. 4, 2, 88:
de Atheniensibus victoria,
Curt. 8, 1, 33.
7.
To indicate the thing in conformity with which any thing is done, according to, after:
secundum: DE SENATVOS SENTENTIAD, S. C. de Bac.: fecisse dicas de mea sententia,
Plaut. Bac. 4, 9, 115; cf.:
de suorum propinquorum sententia atque auctoritate fecisse dicatur,
Cic. Cael. 29: de consilii sententia Mamertinis se frumentum non imperare pronunciat, id. Verr. 2, 5, 21 al.:
de ejus consilio velle sese facere,
Ter. Ph. 3, 1, 17:
vix de mea voluntate concessum est,
Cic. Att. 4, 2, 4:
de exemplo meo ipse aedificato,
Plaut. Most. 3, 2, 86:
de more vetusto,
Verg. A. 11, 142; Ov. M. 7, 606:
de nomine,
id. ib. 1, 447:
patrioque vocat de nomine mensem,
id. F. 3, 77.
8.
With adjectives to form adverbial expressions.
a.
De integro, anew ( = ab integro, ex integro; cf.: iterum, rursus, denuo), indidemque eadem aeque oriuntur de integro, atque eodem occidunt, Pac. ap. Varr. L. L. 5, § 17 Müll. (v. 92 Ribb.):
ratio de integro ineunda est mihi,
Ter. Heaut. 4, 2, 7; Cic. Verr. 2, 2, 56; id. Att. 13, 27; id. Fam. 12, 30, 2 et saep. (The combination de novo appears only in the contracted form denuo, v. h. v.).—
b.
De improviso, unexpectedly:
ubi de improviso interventum est mulieri,
Ter. Heaut. 2, 3, 40; id. And. 2, 2, 23; id. Ad. 3, 3, 53; Caes. B. G. 2, 3; 5, 22; 5, 39 et saep.; Cic. Rosc. Am. 52, 151 et saep.—
c.
De transverso, unexpectedly:
ecce autem de transverso L. Caesar ut veniam ad se rogat,
Cic. Att. 15, 4 fin.; Auct. Her. 4, 10, 14.
► De is often put between an adj.
or pron. and its substantive; cf.
above multa de nocte, media de nocte, gravi de causa, etc.: qua de re,
Ter. Andr. 1, 2, 13; esp. in the judic. formula: qua de re agitur; cf. Varr. R. R. 2, 2, 6; Cic. Brut. 79 fin. Also freq. after a simple relative:
quo de,
Cic. Inv. 1, 28, 41; 54, 104; 2, 11, 37:
qua de,
id. ib. 2, 23, 70 et saep.
II.
In composition the e becomes short before a vowel, as in dĕhisco, dĕhinc, dĕorsum, and coincides with it in the poets by synaeresis; cf.: dehinc, deinde, deinceps, deorsum; sometimes contraction takes place, as in debeo, debilis, dego, demo, from dehabeo, de-habilis, de-ago, de-emo.—
2.
Signif.
a.
Separation, departure, removal, taking away; off, away, down, out: decedo, demigro, demeto, depromo, descendo, devolvo, derivo, deflecto, etc.; and trop. dedico, denuntio; and in a downward direction, decido, decumbo, deprimo, demergo, delabor, defluo, demitto, desido, desideo, declivis, deculco, degredior, deicio, etc.—
b.
Cessation, removal of the fundamental idea ( = un-, de-, dis-): dearmo, deartuo, decresco, dedisco, dedecoro, dedignor, dedoceo, denascor, denormo, desum, etc.; and hence direct negation, as in dedecet, deformis, demens, etc.—
c.
With reference to the terminus of the action: defero, defigo, demitto, etc.; hence also trop., with reference to the extent of the action, to the uttermost, to exhaustion, through. out: debacchor, debello, dedolo, delino, delibuo, etc.: defatigo, delaboro, delasso, etc.; hence freq. a mere strengthening of the fundamental idea, = valde, thoroughly, much: demiror, demitigo, etc.—
d.
Giving a bad sense to the verb: decipio, delinquo, deludo, derideo, detestor.—
e.
Rarely, contraction from a broad into a narrow space, together: deligo, devincio. See also Hand Turs. II. p. 183-229.

Lewis & Short latin dictionary > de
13 declivitas

dēclīvĭtas, ātis, f. [declivis], a sloping place, declivity, Caes. B. G. 7, 85, 4.

Lewis & Short latin dictionary > declivitas
14 dejugis

dē-jŭgis, e, adj. [jugum], sloping, = declivis:
dejuge dorso,
Aus. Mos. 164.

Lewis & Short latin dictionary > dejugis
15 devexum

dēvexus, a, um, adj. [deveho], of places, inclining downwards, sloping, shelving, steep (class.—for syn. v. declivis).
I.
Lit.:
lucus Vestae, qui a Palatii radice in novam viam devexus est,
Cic. Div. 1, 45; cf. Liv. 44, 35:
mundus in Austros,
Verg. G. 1, 241; and:
devexus in planum,
Plin. Pan. 7, 1, 1: ut de locis superioribus haec declivia et devexa cernebantur, * Caes. B. G. 7, 88:
arva,
Ov. M. 8, 330:
margo (lacus),
id. ib. 9, 334 (with acclivus):
Orion,
i. e. towards his setting, Hor. Od. 1, 28, 21; cf.: sol paulum a meridie, Cic. Fragm. ap. Macr. S. 6, 4;
and dies devexior,
Claud. Cons. Mall. Theod. 57:
globus devexior,
Mart. Cap. 6, § 593.—Hence, subst.: dēvexum, i, n., an inclined surface, a slope:
aqua in devexo fluit, in plano continetur et stagnat,
Sen. Q. N. 3, 3.—
II.
Transf., inclining, declining:
aetas jam a diuturnis laboribus devexa ad otium,
Cic. Att. 9, 10, 3:
aetas,
Sen. Ep. 12:
devexa et molliter desinens compositio,
id. ib. 114, 15.— Absol.:
per devexum ire,
i. e. easily, Sen. Vit. Beat. 25 fin.

Lewis & Short latin dictionary > devexum
16 devexus

dēvexus, a, um, adj. [deveho], of places, inclining downwards, sloping, shelving, steep (class.—for syn. v. declivis).
I.
Lit.:
lucus Vestae, qui a Palatii radice in novam viam devexus est,
Cic. Div. 1, 45; cf. Liv. 44, 35:
mundus in Austros,
Verg. G. 1, 241; and:
devexus in planum,
Plin. Pan. 7, 1, 1: ut de locis superioribus haec declivia et devexa cernebantur, * Caes. B. G. 7, 88:
arva,
Ov. M. 8, 330:
margo (lacus),
id. ib. 9, 334 (with acclivus):
Orion,
i. e. towards his setting, Hor. Od. 1, 28, 21; cf.: sol paulum a meridie, Cic. Fragm. ap. Macr. S. 6, 4;
and dies devexior,
Claud. Cons. Mall. Theod. 57:
globus devexior,
Mart. Cap. 6, § 593.—Hence, subst.: dēvexum, i, n., an inclined surface, a slope:
aqua in devexo fluit, in plano continetur et stagnat,
Sen. Q. N. 3, 3.—
II.
Transf., inclining, declining:
aetas jam a diuturnis laboribus devexa ad otium,
Cic. Att. 9, 10, 3:
aetas,
Sen. Ep. 12:
devexa et molliter desinens compositio,
id. ib. 114, 15.— Absol.:
per devexum ire,
i. e. easily, Sen. Vit. Beat. 25 fin.

Lewis & Short latin dictionary > devexus
17 fastigium

fastīgĭum, ii, n. [cf. Sanscr. bhrshtīs, corner, rim; Gr. a-phlaston, aplustria, the ornamented stern of a ship; O. H. Germ. brort, the prow], the top of a gable, a gable end, pediment (syn.: cacumen, culmen, vertex, apex).
I.
Prop.:
Capitolii fastigium illud et ceterarum aedium non venustas, sed necessitas ipsa fabricata est... utilitatem templi fastigii dignitas consecuta est,
Cic. de Or. 3, 46, 180; cf.:
fastigia aliquot templorum a culminibus abrupta,
Liv. 40, 2, 3:
evado ad summi fastigia culminis,
Verg. A. 2, 458; Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14.—Hence, meton., the roof of a house, Verg. A. 8, 491; 9, 568; Val. Fl. 2, 235:
habere pulvinar, simulacrum, fastigium, flaminem,
id. Phil. 2, 43, 110; cf.
of the same: omnes unum in principem congesti honores: circa templa imagines... suggestus in curia, fastigium in domo, mensis in caelo,
Flor. 4, 2 fin.:
Romae signa eorum sunt in Palatina aede Apollinis in fastigio,
Plin. 36, 5, 4, § 13; cf. id. 35, 12, 43, § 152; Vitr. 3, 2.— Transf.:
operi tamquam fastigium imponere,
Cic. Off. 3, 7, 33.—
B.
Transf.
1.
The extreme part, extremity of a thing, whether above or below.
a.
Top, height, summit:
colles... pari altitudinis fastigio oppidum cingebant,
Caes. B. G. 7, 69, 4:
opus nondum aquae fastigium aequabat,
Curt. 4, 2, 19:
summi operis,
id. 4, 2, 8:
jamque agger aequaverat summae fastigia terrae,
id. 8, 10, 31:
aquatilium ova rotunda, reliqua fere fastigio acuminata,
Plin. 10, 52, 74, § 145:
gracilitas (arundinis) nodis distincta leni fastigio tenuatur in cacumina,
id. 16, 36, 64, § 158; cf.:
cornua in leve fastigium exacuta,
id. 11, 37, 45, § 124; 16, 33, 60, § 141; Vulg. 2 Reg. 18, 24.—In plur., Lucr. 4, 827:
muri,
Val. Fl. 2, 553:
fontis fastigium,
i. e. the height on which the fountain sprang up, Hirt. B. G. 8, 41, 5.—
b.
The lower part, depth: forsitan et scrobibus quae sint fastigia, quaeres, [p. 728] what should be the depth of the trenches, Verg. G. 2, 288.—
2.
(From the sloping form of the gable.) A slope, declivity, descent:
ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat,
Caes. B. C. 1, 45, 5:
jugum paulo leniore fastigio,
id. ib. 2, 24, 3:
iniquum loci ad declivitatem fastigium,
id. B. G. 7, 85, 4:
rupes leniore submissa fastigio,
Curt. 6, 6, 11:
capreoli molli fastigio,
Caes. B. C. 2, 10, 3; 2, 24, 3:
musculi,
id. ib. 2, 11, 1:
scrobes paulatim angustiore ad infimum fastigio,
i. e. gradually narrowing from top to bottom, id. B. G. 7, 73, 5; cf.:
si (fossa) fastigium habet, ut (aqua) exeat e fundo,
Varr. R. R. 1, 14, 2.—
3.
In the later grammarians, an accent placed over a word, Mart. Cap. 3, § 264; § 268 al.; Diom. p. 428 P.
II.
Trop.
A.
The highest part, summit, the highest degree, most exalted rank or dignity (perh. only since the Aug. per.):
quicquid numinum hanc Romani imperii molem in amplissimum terrarum orbis fastigium extulit,
Vell. 2, 131, 1; cf.:
sic fit, ut dei summum inter homines fastigium servent,
Plin. Pan. 52, 2:
et quoad usque ad memoriam nostram tribuniciis consularibusque certatum viribus est, dictaturae semper altius fastigium fuit,
Liv. 6, 38 fin.; cf.:
in consulare fastigium vehi,
Vell. 2, 69, 1:
ad regium fastigium evehere aliquem,
Val. Max. 1, 6, 1:
alii cives ejusdem fastigii,
Liv. 3, 35, 9:
stare in fastigio eloquentiae,
Quint. 12, 1, 20:
rhetoricen in tam sublime fastigium sine arte venisse,
id. 2, 17, 3:
et poësis ab Homero et Vergilio tantum fastigium accepit, et eloquentia a Demosthene,
id. 12, 11, 26; cf.:
magice in tantum fastigii adolevit, ut, etc.,
grew into such esteem, Plin. 30, 1, 1, § 2.—
2.
In gen., dignity, rank, condition:
(M. Laetorio) curatio altior fastigio suo data est,
Liv. 2, 27, 6; cf.:
ampliora etiam humano fastigio decerni sibi passus est,
Suet. Caes. 76:
tamquam mortale fastigium egressus,
Tac. A. 15, 74:
animus super humanum fastigium elatus,
Curt. 9, 10 med.:
quales ex humili magna ad fastigia rerum extollit Fortuna,
Juv. 3, 39.—
B.
A leading or chief point, head in a discourse; a principal sort or kind (rare):
summa sequar fastigia rerum,
Verg. A. 1, 342:
e quibus tribus fastigiis (agrorum) simplicibus,
sorts, kinds, Varr. R. R. 1, 6, 2:
propter haec tria fastigia formae discrimina quaedam fiunt sationum,
id. ib. 1, 5:
haec atque hujuscemodi tria fastigia agri, etc.,
id. ib. 1, 6, 6; cf.
also: quo fastigio sit fundus,
id. ib. 1, 20 fin. (and v. Lachm. ad Lucr. p. 223):
laudem relego fastigia summa,
Prisc. Laud. Anast. 148.

Lewis & Short latin dictionary > fastigium
18 haece

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
(α).
With subst.:
hic homo sanus non est,
Plaut. Am. 1, 1, 246:
rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,
id. Bacch. 1, 1, 53:
quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,
Cic. Rep. 1, 17:
genus hoc,
id. ib. 1, 25:
hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,
id. ib. 1, 19; cf.:
quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,
id. ib. 1, 1:
his libris,
id. ib. 1, 7:
hae feriae,
id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:
hoc otio,
id. ib. 9 fin.:
haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,
id. ib. 1, 10:
ad haec cituma,
id. ib. 1, 21:
hic vir,
Liv. 7, 39, 12.—
(β).
Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):
hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,
Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:
feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,
id. ib. 1, 21 fin.:
hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 87:
docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,
Cic. Rep. 1, 15:
dixerat hoc ille, cum, etc.,
id. ib. 1, 12:
haec Scipio cum dixisset,
id. ib. 1, 11:
haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,
id. ib. 1, 7.—
B.
More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);
and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,
Ter. And. 2, 3, 17:
eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,
Plaut. Capt. prol. 10; so,
hujusce,
id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:
atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:
hisce homines ubi habitent,
Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,
hisce,
id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:
haec aedes,
Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,
haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,
id. Aul. 3, 5, 58:
haec (puellae),
Ter. Eun. 3, 5, 34:
haec sententiae,
Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:
aliut posticum harunce aedium,
Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:
harunc aedium,
id. Most. 2, 1, 57:
sine opera tua nihil di horunc facere possunt,
id. Cist. 1, 1, 53:
horunc,
id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:
cedo signum, si harunc Baccharum es,
Plaut. Mil. 4, 2, 25:
harunc aedium,
id. Merc. 5, 1, 3:
hisce ego Placidum ted hodie reddam,
id. Curc. 5, 3, 48; cf.:
quid dicam hisce, incertus sum,
Ter. Hec. 3, 4, 36:
tu ab hisce rebus animum avoca,
Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,
hisce,
Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,
hosce,
id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:
apud hasce aedes,
Plaut. Am. 1, 1, 194; so,
hasce,
id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—
With the interrog. particle: hicin' Achilles est?
Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,
hicinest?
id. Pers. 5, 2, 49; cf.:
hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?
Cic. Mil. 38, 104 et saep.:
haecine,
Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:
huncine hominem,
Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:
huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!
Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:
hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?
Plaut. Bacch. 3, 3, 43:
o Juppiter, hoscine mores!
Ter. Ad. 4, 7, 40:
hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,
Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;
so in the shorter form, hicne,
Cic. Rosc. Am. 48, 141:
ex hocne equo,
id. Fat. 3, 5:
cum hocne,
id. Att. 9, 7, 3:
ex hacne natura,
id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;
in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,
Inscr. Orell. 5; cf.:
HVIVSQ. LOCI,
id. ib. 1580; 2300;
and HOIVSQVE AEDIS ERGO,
id. ib. 2488.—
C.
With other pronouns:
hos eosdem motus perturbationes dixerimus,
Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:
cum idem hoc visum diceretur,
id. Rep. 1, 14:
hoc idem fit in reliquis civitatibus,
Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:
haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,
Caes. B. G. 7, 17 fin.:
haec eadem genera,
Quint. 6, 3, 54:
hoc ipsum civile jus,
Cic. Rep. 1, 2:
sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,
Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:
ad hunc eum ipsum,
Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:
idem hoc ipsum,
id. Tusc. 5, 9, 26:
huic illi legato,
id. Fl. 22, 52:
hunc illum fatis Portendi generum,
Verg. A. 7, 255; cf.:
hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 15, 31:
hic est ille status quantitatis,
Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:
hujus istius facti stultitia,
Cic. Rab. Post. 9, 24:
ista haec epigrammata,
Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:
callidum quendam hunc,
Cic. de Or. 1, 50, 218.—
D.
Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):
ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,
Cic. Inv. 2, 16, 50:
in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,
id. Rep. 1, 1:
si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,
Quint. 7, 2, 30:
cum hic testamento, ille proximitate nitatur,
id. 3, 6, 95:
in his judicem sibi, in illis alii credere,
id. 5, 7, 33:
haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,
id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:
cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,
Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:
iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,
id. Ac. 2, 33, 105:
si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,
id. Inv. 2, 41, 121:
has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,
id. Ac. 2, 42, 130:
Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,
this... that, id. Fam. 9, 16, 4:
ego hoc dico. adversarius hoc,
Quint. 4, 4, 8:
vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,
Verg. A. 6, 621 sq.:
hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,
Tac. A. 14, 8:
quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,
Quint. 6, 1, 3 sq.:
interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?
id. 7, 3, 9:
alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:
occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,
Ov. M. 1, 293.—
2.
Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:
hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,
id. Fin. 4, 4, 10:
hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,
Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:
melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,
the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:
quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,
Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
E.
In the neutr. sing. subst., with gen.:
quid hoc hominist?
Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:
quid hoc morbi est?
id. ib. 2, 1, 19:
quid hoc est negoti?
id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:
hoc fructi pro labore ab his fero,
id. Ad. 5, 4, 16:
edormiscam hoc villi,
id. ib. 5, 2, 11:
hoc commodi est, quod, etc.,
Cic. Rosc. Am. 32, 91:
hoc copiarum in Hispanias portatum est,
Liv. 42, 18, 7:
hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,
id. 5, 2, 8:
hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,
id. 3, 25, 4:
hoc consilii,
id. 5, 39, 6:
hoc solacii,
id. 30, 13, 13:
hoc noctis,
Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
F.
Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):
eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,
there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:
lucet hoc,
Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
G.
Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:
hic homost omnium hominum praecipuos,
Plaut. Trin. 5, 1, 1:
hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,
huic homini, i. q. mihi,
Plaut. Ep. 1, 2, 38:
hic homo, i. q. ego,
id. Curc. 2, 1, 33:
hunc hominem, i. q. me,
Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:
vin' tu huic seni auscultare?
Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:
haec res,
my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:
hunc in collum,
my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
H.
With reference to time, of this time, now present, actual, this:
cena hac annona est sine sacris hereditas,
in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:
sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,
Liv. 3, 20:
his temporibus,
Cic. Fam. 13, 77, 1:
M. Cato, hujus nostri Catonis pater,
id. Off. 3, 16, 66; cf.:
si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,
Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:
etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,
the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:
ne horum quidem magnificentia operum,
Liv. 1, 55 fin.;
very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,
Plin. 14, 22, 28, § 143:
ante hos sex menses,
Phaedr. 1, 1, 10:
ante hoc triduum,
Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
II.
Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
(α).
With relat. clause:
Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,
Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:
eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,
Cic. Rep. 1, 2:
neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,
id. ib. 1, 22:
non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,
id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:
quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?
Plaut. Am. 1, 1, 136:
unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,
Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:
haec quae sunt in hoc genere,
id. ib. 1, 11:
mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,
id. ib. 1, 13:
hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,
id. ib. 1, 14;
1, 16: in his libris, quos legistis,
id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:
quam quisque norit artem, in hac se exerceat,
id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:
lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,
Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:
servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,
Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:
de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,
id. Att. 13, 36 fin.; cf.:
is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,
Quint. 1, 2, 30:
hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,
Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:
mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,
Quint. 9, 2, 41.—
(β).
With acc. and inf.:
erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,
Cic. Rep. 1, 16:
sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,
id. ib. 2, 3:
hoc tantum admiror, Flavum, etc.,
Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,
Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.
with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 48:
ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,
Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
(γ).
With quod or quia:
maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,
Cic. Rep. 1, 6:
quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,
id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:
propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,
id. 12, 9, 6:
nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,
in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:
hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,
id. 9, 2, 53:
hoc ipso, quod,
id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:
id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,
Caes. B. G. 1, 2, 3:
hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,
id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:
hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,
id. 6, 2, 36:
hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,
Plaut. Rud. 2, 3, 57:
quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,
Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:
hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,
Quint. 10, 1, 15.—
(δ).
With ut or ne:
nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,
Plaut. Am. prol. 64; cf.:
hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,
id. ib. 81:
atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,
id. Ps. 2, 3, 19:
nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24:
neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4;
for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,
id. ib. 6, 15:
quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,
id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:
plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,
Quint. 8 praef. § 6; cf.:
habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,
id. 11, 2, 51; so,
in hoc, ut,
id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,
in hoc scilicet, ne suspectus his foret,
Vell. 2, 41 fin. —
B.
Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:
in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,
Cic. Div. in Caecil. 4, 11:
quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,
id. Caecin. 7, 19; 34, 100:
cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,
id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:
primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,
id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:
ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,
Cic. Mil. 9, 24:
at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,
id. Phil. 2, 28, 70.—
C.
Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:
hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?
Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
III.
Advv.
1.
hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:
nunc hac An illac eam, incerta sum consili,
id. Rud. 1, 3, 30:
plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,
Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:
hac illac circumcursa,
id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:
sequere hac, reducam te ubi fuisti,
this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:
sequere hac me intus ad Glycerium nunc,
Ter. And. 5, 6, 14:
sequere me ergo hac intro,
id. Ad. 4, 3, 18:
i hac mecum intro,
Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:
quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,
Cic. Leg. 1, 4, 14:
ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,
Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):
namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,
Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:
utrum hacin feriam an ab laeva latus?
Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
2.
hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
I.
In space.
A.
Lit.:
hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.:
ego jam dudum hic adsum,
Ter. Eun. 4, 6, 5:
quem praestolare hic ante ostium?
id. ib. 5, 6, 5:
hic propter hunc adsiste,
id. Ad. 2, 1, 15:
hic tui omnes valent,
Cic. Fam. 6, 20, 3:
non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143:
mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,
Ov. M. 1, 319:
hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,
Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:
hicine,
id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:
facile hic plus mali est, quam illic boni,
Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:
hic segetes, illic veniunt felicius uvae,
Verg. G. 1, 54:
hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,
Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:
hic proxume viciniae,
in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:
modo vidi virginem hic viciniae miseram,
Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
B.
Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:
hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,
Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:
hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,
id. Arch. 4, 8; cf.:
hic vos dubitabitis, judices,
id. Verr. 2, 2, 44, § 109:
hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,
id. de Imp. Pomp. 13, 39:
hic jam plura non dicam,
id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):
hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,
Ter. And. 4, 1, 14:
ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,
Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):
alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,
Vell. 2, 49, 3.—
II.
Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:
hic reddes omnia,
Ter. And. 2, 3, 15:
hic ego quid praedicem?
Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:
hic cum uterque me intueretur,
id. Fin. 2, 1, 1; so,
hic cum,
id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:
hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,
Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §
66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,
Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;
hic Scipio, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
3.
huc (access. form hoc), v. huc.

Lewis & Short latin dictionary > haece
19 hic

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
(α).
With subst.:
hic homo sanus non est,
Plaut. Am. 1, 1, 246:
rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,
id. Bacch. 1, 1, 53:
quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,
Cic. Rep. 1, 17:
genus hoc,
id. ib. 1, 25:
hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,
id. ib. 1, 19; cf.:
quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,
id. ib. 1, 1:
his libris,
id. ib. 1, 7:
hae feriae,
id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:
hoc otio,
id. ib. 9 fin.:
haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,
id. ib. 1, 10:
ad haec cituma,
id. ib. 1, 21:
hic vir,
Liv. 7, 39, 12.—
(β).
Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):
hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,
Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:
feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,
id. ib. 1, 21 fin.:
hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 87:
docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,
Cic. Rep. 1, 15:
dixerat hoc ille, cum, etc.,
id. ib. 1, 12:
haec Scipio cum dixisset,
id. ib. 1, 11:
haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,
id. ib. 1, 7.—
B.
More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);
and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,
Ter. And. 2, 3, 17:
eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,
Plaut. Capt. prol. 10; so,
hujusce,
id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:
atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:
hisce homines ubi habitent,
Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,
hisce,
id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:
haec aedes,
Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,
haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,
id. Aul. 3, 5, 58:
haec (puellae),
Ter. Eun. 3, 5, 34:
haec sententiae,
Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:
aliut posticum harunce aedium,
Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:
harunc aedium,
id. Most. 2, 1, 57:
sine opera tua nihil di horunc facere possunt,
id. Cist. 1, 1, 53:
horunc,
id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:
cedo signum, si harunc Baccharum es,
Plaut. Mil. 4, 2, 25:
harunc aedium,
id. Merc. 5, 1, 3:
hisce ego Placidum ted hodie reddam,
id. Curc. 5, 3, 48; cf.:
quid dicam hisce, incertus sum,
Ter. Hec. 3, 4, 36:
tu ab hisce rebus animum avoca,
Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,
hisce,
Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,
hosce,
id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:
apud hasce aedes,
Plaut. Am. 1, 1, 194; so,
hasce,
id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—
With the interrog. particle: hicin' Achilles est?
Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,
hicinest?
id. Pers. 5, 2, 49; cf.:
hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?
Cic. Mil. 38, 104 et saep.:
haecine,
Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:
huncine hominem,
Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:
huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!
Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:
hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?
Plaut. Bacch. 3, 3, 43:
o Juppiter, hoscine mores!
Ter. Ad. 4, 7, 40:
hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,
Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;
so in the shorter form, hicne,
Cic. Rosc. Am. 48, 141:
ex hocne equo,
id. Fat. 3, 5:
cum hocne,
id. Att. 9, 7, 3:
ex hacne natura,
id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;
in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,
Inscr. Orell. 5; cf.:
HVIVSQ. LOCI,
id. ib. 1580; 2300;
and HOIVSQVE AEDIS ERGO,
id. ib. 2488.—
C.
With other pronouns:
hos eosdem motus perturbationes dixerimus,
Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:
cum idem hoc visum diceretur,
id. Rep. 1, 14:
hoc idem fit in reliquis civitatibus,
Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:
haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,
Caes. B. G. 7, 17 fin.:
haec eadem genera,
Quint. 6, 3, 54:
hoc ipsum civile jus,
Cic. Rep. 1, 2:
sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,
Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:
ad hunc eum ipsum,
Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:
idem hoc ipsum,
id. Tusc. 5, 9, 26:
huic illi legato,
id. Fl. 22, 52:
hunc illum fatis Portendi generum,
Verg. A. 7, 255; cf.:
hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 15, 31:
hic est ille status quantitatis,
Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:
hujus istius facti stultitia,
Cic. Rab. Post. 9, 24:
ista haec epigrammata,
Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:
callidum quendam hunc,
Cic. de Or. 1, 50, 218.—
D.
Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):
ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,
Cic. Inv. 2, 16, 50:
in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,
id. Rep. 1, 1:
si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,
Quint. 7, 2, 30:
cum hic testamento, ille proximitate nitatur,
id. 3, 6, 95:
in his judicem sibi, in illis alii credere,
id. 5, 7, 33:
haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,
id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:
cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,
Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:
iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,
id. Ac. 2, 33, 105:
si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,
id. Inv. 2, 41, 121:
has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,
id. Ac. 2, 42, 130:
Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,
this... that, id. Fam. 9, 16, 4:
ego hoc dico. adversarius hoc,
Quint. 4, 4, 8:
vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,
Verg. A. 6, 621 sq.:
hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,
Tac. A. 14, 8:
quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,
Quint. 6, 1, 3 sq.:
interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?
id. 7, 3, 9:
alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:
occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,
Ov. M. 1, 293.—
2.
Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:
hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,
id. Fin. 4, 4, 10:
hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,
Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:
melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,
the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:
quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,
Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
E.
In the neutr. sing. subst., with gen.:
quid hoc hominist?
Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:
quid hoc morbi est?
id. ib. 2, 1, 19:
quid hoc est negoti?
id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:
hoc fructi pro labore ab his fero,
id. Ad. 5, 4, 16:
edormiscam hoc villi,
id. ib. 5, 2, 11:
hoc commodi est, quod, etc.,
Cic. Rosc. Am. 32, 91:
hoc copiarum in Hispanias portatum est,
Liv. 42, 18, 7:
hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,
id. 5, 2, 8:
hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,
id. 3, 25, 4:
hoc consilii,
id. 5, 39, 6:
hoc solacii,
id. 30, 13, 13:
hoc noctis,
Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
F.
Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):
eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,
there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:
lucet hoc,
Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
G.
Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:
hic homost omnium hominum praecipuos,
Plaut. Trin. 5, 1, 1:
hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,
huic homini, i. q. mihi,
Plaut. Ep. 1, 2, 38:
hic homo, i. q. ego,
id. Curc. 2, 1, 33:
hunc hominem, i. q. me,
Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:
vin' tu huic seni auscultare?
Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:
haec res,
my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:
hunc in collum,
my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
H.
With reference to time, of this time, now present, actual, this:
cena hac annona est sine sacris hereditas,
in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:
sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,
Liv. 3, 20:
his temporibus,
Cic. Fam. 13, 77, 1:
M. Cato, hujus nostri Catonis pater,
id. Off. 3, 16, 66; cf.:
si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,
Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:
etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,
the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:
ne horum quidem magnificentia operum,
Liv. 1, 55 fin.;
very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,
Plin. 14, 22, 28, § 143:
ante hos sex menses,
Phaedr. 1, 1, 10:
ante hoc triduum,
Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
II.
Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
(α).
With relat. clause:
Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,
Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:
eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,
Cic. Rep. 1, 2:
neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,
id. ib. 1, 22:
non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,
id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:
quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?
Plaut. Am. 1, 1, 136:
unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,
Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:
haec quae sunt in hoc genere,
id. ib. 1, 11:
mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,
id. ib. 1, 13:
hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,
id. ib. 1, 14;
1, 16: in his libris, quos legistis,
id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:
quam quisque norit artem, in hac se exerceat,
id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:
lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,
Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:
servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,
Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:
de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,
id. Att. 13, 36 fin.; cf.:
is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,
Quint. 1, 2, 30:
hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,
Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:
mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,
Quint. 9, 2, 41.—
(β).
With acc. and inf.:
erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,
Cic. Rep. 1, 16:
sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,
id. ib. 2, 3:
hoc tantum admiror, Flavum, etc.,
Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,
Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.
with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 48:
ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,
Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
(γ).
With quod or quia:
maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,
Cic. Rep. 1, 6:
quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,
id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:
propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,
id. 12, 9, 6:
nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,
in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:
hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,
id. 9, 2, 53:
hoc ipso, quod,
id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:
id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,
Caes. B. G. 1, 2, 3:
hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,
id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:
hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,
id. 6, 2, 36:
hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,
Plaut. Rud. 2, 3, 57:
quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,
Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:
hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,
Quint. 10, 1, 15.—
(δ).
With ut or ne:
nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,
Plaut. Am. prol. 64; cf.:
hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,
id. ib. 81:
atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,
id. Ps. 2, 3, 19:
nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24:
neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4;
for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,
id. ib. 6, 15:
quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,
id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:
plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,
Quint. 8 praef. § 6; cf.:
habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,
id. 11, 2, 51; so,
in hoc, ut,
id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,
in hoc scilicet, ne suspectus his foret,
Vell. 2, 41 fin. —
B.
Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:
in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,
Cic. Div. in Caecil. 4, 11:
quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,
id. Caecin. 7, 19; 34, 100:
cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,
id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:
primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,
id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:
ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,
Cic. Mil. 9, 24:
at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,
id. Phil. 2, 28, 70.—
C.
Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:
hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?
Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
III.
Advv.
1.
hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:
nunc hac An illac eam, incerta sum consili,
id. Rud. 1, 3, 30:
plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,
Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:
hac illac circumcursa,
id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:
sequere hac, reducam te ubi fuisti,
this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:
sequere hac me intus ad Glycerium nunc,
Ter. And. 5, 6, 14:
sequere me ergo hac intro,
id. Ad. 4, 3, 18:
i hac mecum intro,
Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:
quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,
Cic. Leg. 1, 4, 14:
ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,
Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):
namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,
Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:
utrum hacin feriam an ab laeva latus?
Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
2.
hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
I.
In space.
A.
Lit.:
hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.:
ego jam dudum hic adsum,
Ter. Eun. 4, 6, 5:
quem praestolare hic ante ostium?
id. ib. 5, 6, 5:
hic propter hunc adsiste,
id. Ad. 2, 1, 15:
hic tui omnes valent,
Cic. Fam. 6, 20, 3:
non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143:
mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,
Ov. M. 1, 319:
hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,
Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:
hicine,
id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:
facile hic plus mali est, quam illic boni,
Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:
hic segetes, illic veniunt felicius uvae,
Verg. G. 1, 54:
hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,
Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:
hic proxume viciniae,
in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:
modo vidi virginem hic viciniae miseram,
Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
B.
Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:
hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,
Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:
hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,
id. Arch. 4, 8; cf.:
hic vos dubitabitis, judices,
id. Verr. 2, 2, 44, § 109:
hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,
id. de Imp. Pomp. 13, 39:
hic jam plura non dicam,
id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):
hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,
Ter. And. 4, 1, 14:
ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,
Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):
alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,
Vell. 2, 49, 3.—
II.
Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:
hic reddes omnia,
Ter. And. 2, 3, 15:
hic ego quid praedicem?
Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:
hic cum uterque me intueretur,
id. Fin. 2, 1, 1; so,
hic cum,
id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:
hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,
Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §
66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,
Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;
hic Scipio, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
3.
huc (access. form hoc), v. huc.

Lewis & Short latin dictionary > hic
20 Hoc erat quod

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
(α).
With subst.:
hic homo sanus non est,
Plaut. Am. 1, 1, 246:
rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,
id. Bacch. 1, 1, 53:
quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,
Cic. Rep. 1, 17:
genus hoc,
id. ib. 1, 25:
hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,
id. ib. 1, 19; cf.:
quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,
id. ib. 1, 1:
his libris,
id. ib. 1, 7:
hae feriae,
id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:
hoc otio,
id. ib. 9 fin.:
haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,
id. ib. 1, 10:
ad haec cituma,
id. ib. 1, 21:
hic vir,
Liv. 7, 39, 12.—
(β).
Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):
hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,
Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:
feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,
id. ib. 1, 21 fin.:
hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 87:
docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,
Cic. Rep. 1, 15:
dixerat hoc ille, cum, etc.,
id. ib. 1, 12:
haec Scipio cum dixisset,
id. ib. 1, 11:
haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,
id. ib. 1, 7.—
B.
More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);
and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,
Ter. And. 2, 3, 17:
eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,
Plaut. Capt. prol. 10; so,
hujusce,
id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:
atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:
hisce homines ubi habitent,
Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,
hisce,
id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:
haec aedes,
Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,
haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,
id. Aul. 3, 5, 58:
haec (puellae),
Ter. Eun. 3, 5, 34:
haec sententiae,
Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:
aliut posticum harunce aedium,
Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:
harunc aedium,
id. Most. 2, 1, 57:
sine opera tua nihil di horunc facere possunt,
id. Cist. 1, 1, 53:
horunc,
id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:
cedo signum, si harunc Baccharum es,
Plaut. Mil. 4, 2, 25:
harunc aedium,
id. Merc. 5, 1, 3:
hisce ego Placidum ted hodie reddam,
id. Curc. 5, 3, 48; cf.:
quid dicam hisce, incertus sum,
Ter. Hec. 3, 4, 36:
tu ab hisce rebus animum avoca,
Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,
hisce,
Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,
hosce,
id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:
apud hasce aedes,
Plaut. Am. 1, 1, 194; so,
hasce,
id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—
With the interrog. particle: hicin' Achilles est?
Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,
hicinest?
id. Pers. 5, 2, 49; cf.:
hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?
Cic. Mil. 38, 104 et saep.:
haecine,
Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:
huncine hominem,
Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:
huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!
Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:
hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?
Plaut. Bacch. 3, 3, 43:
o Juppiter, hoscine mores!
Ter. Ad. 4, 7, 40:
hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,
Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;
so in the shorter form, hicne,
Cic. Rosc. Am. 48, 141:
ex hocne equo,
id. Fat. 3, 5:
cum hocne,
id. Att. 9, 7, 3:
ex hacne natura,
id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;
in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,
Inscr. Orell. 5; cf.:
HVIVSQ. LOCI,
id. ib. 1580; 2300;
and HOIVSQVE AEDIS ERGO,
id. ib. 2488.—
C.
With other pronouns:
hos eosdem motus perturbationes dixerimus,
Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:
cum idem hoc visum diceretur,
id. Rep. 1, 14:
hoc idem fit in reliquis civitatibus,
Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:
haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,
Caes. B. G. 7, 17 fin.:
haec eadem genera,
Quint. 6, 3, 54:
hoc ipsum civile jus,
Cic. Rep. 1, 2:
sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,
Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:
ad hunc eum ipsum,
Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:
idem hoc ipsum,
id. Tusc. 5, 9, 26:
huic illi legato,
id. Fl. 22, 52:
hunc illum fatis Portendi generum,
Verg. A. 7, 255; cf.:
hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 15, 31:
hic est ille status quantitatis,
Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:
hujus istius facti stultitia,
Cic. Rab. Post. 9, 24:
ista haec epigrammata,
Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:
callidum quendam hunc,
Cic. de Or. 1, 50, 218.—
D.
Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):
ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,
Cic. Inv. 2, 16, 50:
in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,
id. Rep. 1, 1:
si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,
Quint. 7, 2, 30:
cum hic testamento, ille proximitate nitatur,
id. 3, 6, 95:
in his judicem sibi, in illis alii credere,
id. 5, 7, 33:
haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,
id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:
cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,
Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:
iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,
id. Ac. 2, 33, 105:
si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,
id. Inv. 2, 41, 121:
has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,
id. Ac. 2, 42, 130:
Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,
this... that, id. Fam. 9, 16, 4:
ego hoc dico. adversarius hoc,
Quint. 4, 4, 8:
vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,
Verg. A. 6, 621 sq.:
hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,
Tac. A. 14, 8:
quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,
Quint. 6, 1, 3 sq.:
interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?
id. 7, 3, 9:
alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:
occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,
Ov. M. 1, 293.—
2.
Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:
hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,
id. Fin. 4, 4, 10:
hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,
Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:
melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,
the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:
quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,
Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
E.
In the neutr. sing. subst., with gen.:
quid hoc hominist?
Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:
quid hoc morbi est?
id. ib. 2, 1, 19:
quid hoc est negoti?
id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:
hoc fructi pro labore ab his fero,
id. Ad. 5, 4, 16:
edormiscam hoc villi,
id. ib. 5, 2, 11:
hoc commodi est, quod, etc.,
Cic. Rosc. Am. 32, 91:
hoc copiarum in Hispanias portatum est,
Liv. 42, 18, 7:
hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,
id. 5, 2, 8:
hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,
id. 3, 25, 4:
hoc consilii,
id. 5, 39, 6:
hoc solacii,
id. 30, 13, 13:
hoc noctis,
Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
F.
Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):
eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,
there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:
lucet hoc,
Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
G.
Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:
hic homost omnium hominum praecipuos,
Plaut. Trin. 5, 1, 1:
hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,
huic homini, i. q. mihi,
Plaut. Ep. 1, 2, 38:
hic homo, i. q. ego,
id. Curc. 2, 1, 33:
hunc hominem, i. q. me,
Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:
vin' tu huic seni auscultare?
Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:
haec res,
my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:
hunc in collum,
my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
H.
With reference to time, of this time, now present, actual, this:
cena hac annona est sine sacris hereditas,
in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:
sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,
Liv. 3, 20:
his temporibus,
Cic. Fam. 13, 77, 1:
M. Cato, hujus nostri Catonis pater,
id. Off. 3, 16, 66; cf.:
si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,
Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:
etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,
the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:
ne horum quidem magnificentia operum,
Liv. 1, 55 fin.;
very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,
Plin. 14, 22, 28, § 143:
ante hos sex menses,
Phaedr. 1, 1, 10:
ante hoc triduum,
Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
II.
Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
(α).
With relat. clause:
Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,
Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:
eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,
Cic. Rep. 1, 2:
neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,
id. ib. 1, 22:
non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,
id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:
quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?
Plaut. Am. 1, 1, 136:
unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,
Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:
haec quae sunt in hoc genere,
id. ib. 1, 11:
mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,
id. ib. 1, 13:
hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,
id. ib. 1, 14;
1, 16: in his libris, quos legistis,
id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:
quam quisque norit artem, in hac se exerceat,
id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:
lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,
Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:
servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,
Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:
de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,
id. Att. 13, 36 fin.; cf.:
is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,
Quint. 1, 2, 30:
hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,
Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:
mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,
Quint. 9, 2, 41.—
(β).
With acc. and inf.:
erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,
Cic. Rep. 1, 16:
sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,
id. ib. 2, 3:
hoc tantum admiror, Flavum, etc.,
Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,
Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.
with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 48:
ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,
Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
(γ).
With quod or quia:
maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,
Cic. Rep. 1, 6:
quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,
id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:
propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,
id. 12, 9, 6:
nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,
in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:
hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,
id. 9, 2, 53:
hoc ipso, quod,
id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:
id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,
Caes. B. G. 1, 2, 3:
hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,
id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:
hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,
id. 6, 2, 36:
hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,
Plaut. Rud. 2, 3, 57:
quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,
Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:
hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,
Quint. 10, 1, 15.—
(δ).
With ut or ne:
nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,
Plaut. Am. prol. 64; cf.:
hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,
id. ib. 81:
atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,
id. Ps. 2, 3, 19:
nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24:
neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4;
for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,
id. ib. 6, 15:
quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,
id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:
plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,
Quint. 8 praef. § 6; cf.:
habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,
id. 11, 2, 51; so,
in hoc, ut,
id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,
in hoc scilicet, ne suspectus his foret,
Vell. 2, 41 fin. —
B.
Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:
in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,
Cic. Div. in Caecil. 4, 11:
quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,
id. Caecin. 7, 19; 34, 100:
cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,
id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:
primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,
id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:
ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,
Cic. Mil. 9, 24:
at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,
id. Phil. 2, 28, 70.—
C.
Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:
hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?
Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
III.
Advv.
1.
hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:
nunc hac An illac eam, incerta sum consili,
id. Rud. 1, 3, 30:
plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,
Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:
hac illac circumcursa,
id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:
sequere hac, reducam te ubi fuisti,
this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:
sequere hac me intus ad Glycerium nunc,
Ter. And. 5, 6, 14:
sequere me ergo hac intro,
id. Ad. 4, 3, 18:
i hac mecum intro,
Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:
quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,
Cic. Leg. 1, 4, 14:
ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,
Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):
namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,
Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:
utrum hacin feriam an ab laeva latus?
Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
2.
hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
I.
In space.
A.
Lit.:
hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.:
ego jam dudum hic adsum,
Ter. Eun. 4, 6, 5:
quem praestolare hic ante ostium?
id. ib. 5, 6, 5:
hic propter hunc adsiste,
id. Ad. 2, 1, 15:
hic tui omnes valent,
Cic. Fam. 6, 20, 3:
non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143:
mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,
Ov. M. 1, 319:
hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,
Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:
hicine,
id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:
facile hic plus mali est, quam illic boni,
Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:
hic segetes, illic veniunt felicius uvae,
Verg. G. 1, 54:
hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,
Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:
hic proxume viciniae,
in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:
modo vidi virginem hic viciniae miseram,
Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
B.
Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:
hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,
Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:
hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,
id. Arch. 4, 8; cf.:
hic vos dubitabitis, judices,
id. Verr. 2, 2, 44, § 109:
hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,
id. de Imp. Pomp. 13, 39:
hic jam plura non dicam,
id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):
hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,
Ter. And. 4, 1, 14:
ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,
Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):
alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,
Vell. 2, 49, 3.—
II.
Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:
hic reddes omnia,
Ter. And. 2, 3, 15:
hic ego quid praedicem?
Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:
hic cum uterque me intueretur,
id. Fin. 2, 1, 1; so,
hic cum,
id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:
hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,
Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §
66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,
Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;
hic Scipio, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
3.
huc (access. form hoc), v. huc.

Lewis & Short latin dictionary > Hoc erat quod

Страницы

См. также в других словарях:

declivis — SYN: declive. * * * de·cli·vis (de kliґvis) [L.] declive … Medical dictionary
Achirus declivis — Achirus declivis … Wikipédia en Français
Chaetodon Declivis — Chaetodon declivis … Wikipédia en Français
Chaetodon declivis — Chaetodon declivis … Wikipédia en Français
Achirus declivis — Achirus declivis … Wikipédia en Français
Trachurus declivis — Trachurus declivis … Wikipedia Español
Chaetodon declivis — Chaetodon declivis … Wikipédia en Français
Vallonia declivis — Taxobox name = Vallonia declivis status = LR/nt | status system = IUCN2.3 regnum = Animalia phylum = Mollusca classis = Gastropoda ordo = Stylommatophora familia = Valloniidae genus = Vallonia species = V. declivis binomial = Vallonia declivis… … Wikipedia
Oenopota declivis — Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Mollusca Class: Gast … Wikipedia
Vallonia declivis — Vallonia declivis Estado de conservación … Wikipedia Español
CHROMODERUS DECLIVIS OL. (CLEONUS DECLIVIS) - БЕЛОВАТЫЙ КОРНЕВОЙ, ИЛИ СВЕКЛОВИЧНЫЙ, ДОЛГОНОСИК, СЛОНИК-ПЕЩЕРНИК — см. Chromoderus declivis Ol. (Cleonus declivis) Беловатый корневой, или свекловичный, долгоносик, слоник пещерник. Надкрылья с 2 парами косых штрихов перед серединой и за ней. Шов обычно желтоватый. Переднеспинка равномерно покрыта точками, с… … Насекомые - вредители сельского хозяйства Дальнего Востока

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

dēclīvis

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

dēclīvis

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: