Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

commeare

  • 1 commeare

    1) взад и вперед ходить (1. 12. D. 8, 3. 1. 1 § 1. 2 D. 9, 3. 1. 2 § 21. 32 D. 43, 8). 2) идти, провожать;

    aquaeductus commeat per praedia (l. 1 C. 11, 42);

    breves comm. ad scrinia (1. 3 C. Th. 1, 16. 1. 2 C. Th. 10, 8;.

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > commeare

  • 2 commeo

    commeare, commeavi, commeatus V
    go to, visit, travel; pass; resort to; go to and fro, come and go; communicate

    Latin-English dictionary > commeo

  • 3 Разъезжать

    - commeare; circumire;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Разъезжать

  • 4 commeo

    com-meo, āvī, ātum, āre, rasch u. ungehindert ziehen, wandern, seinen Weg nehmen, seine Straße ziehen, eine Fahrt-, eine Reise machen od. unternehmen, gehen und kommen, ab und zugehen, od. reisen od. fahren, ein und ausgehen, ein und auslaufen, verkehren, absol., od. m. Advv., Praepp. od. bl. Kasus, a) v. leb. Wesen, α) v. Menschen, ut tuto ab repentino hostium incursu etiam singuli commeare possent, Caes.: legatos commeare ultro citroque, Liv.: insula Delos, quo omnes undique cum mercibus atque oneribus commeabant, Cic.: illa (via), quā omnes commeabant, Nep.: quā ex oppido sui commeare possent, Liv.: c. praeter hanc (effigiem), Plin. ep.: c. per hunc pontem ultro citroque, Suet.: inter Veios Romamque nuntios commeare, Liv. (vgl. commeantibus invicem nuntiis, Tac.): c. per angustias inter se, Plin. ep.: ex oriente, auf der Urlaubsreise begriffen sein (v. Soldaten), Tac.: e domo sua Megaris Athenas ad Socratem, Gell.: ex Umbria in Sabinos ad culturam agrorum quotannis commeare solere, Suet.: ab Ostia Romam pedibus per vices, Suet.: huc raro in urbem, Ter.: crebro in urbem, Plaut.: ad mulierculam, Ter.: ad meretricem famosissimam, Lact.: minime saepe ad eos (v. Handelsleuten), Caes.: ad spectacula in urbem, Suet.: libero mari, Curt.: illo mari, Tac. – m. Acc. der Wegstrecke, c. vias, Reisen machen, Modestin. dig. 48, 10, 27. § 2. – im Passiv unpers., ut eā (viā) publice iretur commearetur, Ulp. dig. 43, 8, 2. § 21: per quod iter ad utramque domum Priami commeabatur, Serv. Verg. Aen. 2, 454. – β) v. Tieren, commeans ac remeans examen (apium), Pallad.: thynnis non commeantibus, Plin.: per quem (tramitem) armenta commeare consueverant, Iustin.: c. ultro ac citro (von Fischen), Varr.: per maria terrasque (v. Zugvögeln), Plin.: in alienos fines non c. (v. Kirschen), Plin. – γ) v. personif. Abstr., cuius in hortos, domum, Baias iure suo libidines omnium commearent, Cic. Cael. 38. – b) v. Schiffen u. Wagen, fossa latitudinis, quā contrariae quinqueremes commearent, Suet.: navis, quae ad ea furta, quae reliquisses, commearet, Cic.: quadrigae inter se occurrentes (auf der Mauer von Babylon) sine periculo commeare dicuntur, aneinander vorbeifahren, Curt. – c) v. Kriegsmaschinen, nam catapultae illaec ad me crebro commeant, Plaut. Curc. 398. – d) v. einer Wasserleitung, per quorum praedia ductus (aquae) commeat, läuft, Cod. Theod. 15, 2, 1. – e) v. Welt-, Himmelskörpern u. dgl., sursum deorsum, Cic.: ultro citro, Cic., ultro citroque, Plin.: vicissim retro, Cic.: ab ortu ad occasum, Cic.: animum esse per naturam rerum omnem intentum et commeantem, Cic. – f) von Gewächsen, in alienas non c. terras, nicht versetzt werden können, Plin. 14. pr. § 1: virgis etiam turis ad nos commeantibus, durch den Handel zu uns kommen, Plin. 12, 57. – g) vom Atem u. v. der Stimme, eadem (anima) commeabat recens assidue, Plin. 11, 277: hanc (gulam) per vices operit, cum spiritus tantum aut vox commeat, Plin. 11, 176: per alteram autem fistulam, quae Graece nominatur τραχεια ἀρτηρία, spiritum a summo ore in pulmonem atque inde rursus in os et in nares commeare, Gell. 17, 11, 3. – h) von der Seele, wandern, animas in alia nova corpora saepius commeare, Min. Fel. 34, 6: animas de corporibus in aliorum animalium corpora commeare, Lact. 3, 19, 19. – i) v. Briefen u. Unterhandlungen, crebro enim illius litterae ab aliis ad nos commeant, finden ihren Weg zu uns, Cic.: cum (litterae) per milites commearent, Tac.: posse enim eodem Flacco internuntio sermones commeare, Tac.

    lateinisch-deutsches > commeo

  • 5 commeo

    com-meo, āvī, ātum, āre, rasch u. ungehindert ziehen, wandern, seinen Weg nehmen, seine Straße ziehen, eine Fahrt-, eine Reise machen od. unternehmen, gehen und kommen, ab und zugehen, od. reisen od. fahren, ein und ausgehen, ein und auslaufen, verkehren, absol., od. m. Advv., Praepp. od. bl. Kasus, a) v. leb. Wesen, α) v. Menschen, ut tuto ab repentino hostium incursu etiam singuli commeare possent, Caes.: legatos commeare ultro citroque, Liv.: insula Delos, quo omnes undique cum mercibus atque oneribus commeabant, Cic.: illa (via), quā omnes commeabant, Nep.: quā ex oppido sui commeare possent, Liv.: c. praeter hanc (effigiem), Plin. ep.: c. per hunc pontem ultro citroque, Suet.: inter Veios Romamque nuntios commeare, Liv. (vgl. commeantibus invicem nuntiis, Tac.): c. per angustias inter se, Plin. ep.: ex oriente, auf der Urlaubsreise begriffen sein (v. Soldaten), Tac.: e domo sua Megaris Athenas ad Socratem, Gell.: ex Umbria in Sabinos ad culturam agrorum quotannis commeare solere, Suet.: ab Ostia Romam pedibus per vices, Suet.: huc raro in urbem, Ter.: crebro in urbem, Plaut.: ad mulierculam, Ter.: ad meretricem famosissimam, Lact.: minime saepe ad eos (v. Handelsleuten), Caes.: ad spectacula in urbem, Suet.: libero mari, Curt.: illo mari, Tac. – m. Acc. der Wegstrecke, c. vias, Reisen machen, Mode-
    ————
    stin. dig. 48, 10, 27. § 2. – im Passiv unpers., ut eā (viā) publice iretur commearetur, Ulp. dig. 43, 8, 2. § 21: per quod iter ad utramque domum Priami commeabatur, Serv. Verg. Aen. 2, 454. – β) v. Tieren, commeans ac remeans examen (apium), Pallad.: thynnis non commeantibus, Plin.: per quem (tramitem) armenta commeare consueverant, Iustin.: c. ultro ac citro (von Fischen), Varr.: per maria terrasque (v. Zugvögeln), Plin.: in alienos fines non c. (v. Kirschen), Plin. – γ) v. personif. Abstr., cuius in hortos, domum, Baias iure suo libidines omnium commearent, Cic. Cael. 38. – b) v. Schiffen u. Wagen, fossa latitudinis, quā contrariae quinqueremes commearent, Suet.: navis, quae ad ea furta, quae reliquisses, commearet, Cic.: quadrigae inter se occurrentes (auf der Mauer von Babylon) sine periculo commeare dicuntur, aneinander vorbeifahren, Curt. – c) v. Kriegsmaschinen, nam catapultae illaec ad me crebro commeant, Plaut. Curc. 398. – d) v. einer Wasserleitung, per quorum praedia ductus (aquae) commeat, läuft, Cod. Theod. 15, 2, 1. – e) v. Welt-, Himmelskörpern u. dgl., sursum deorsum, Cic.: ultro citro, Cic., ultro citroque, Plin.: vicissim retro, Cic.: ab ortu ad occasum, Cic.: animum esse per naturam rerum omnem intentum et commeantem, Cic. – f) von Gewächsen, in alienas non c. terras, nicht versetzt werden können, Plin. 14. pr. § 1: virgis etiam turis ad
    ————
    nos commeantibus, durch den Handel zu uns kommen, Plin. 12, 57. – g) vom Atem u. v. der Stimme, eadem (anima) commeabat recens assidue, Plin. 11, 277: hanc (gulam) per vices operit, cum spiritus tantum aut vox commeat, Plin. 11, 176: per alteram autem fistulam, quae Graece nominatur τραχεια ἀρτηρία, spiritum a summo ore in pulmonem atque inde rursus in os et in nares commeare, Gell. 17, 11, 3. – h) von der Seele, wandern, animas in alia nova corpora saepius commeare, Min. Fel. 34, 6: animas de corporibus in aliorum animalium corpora commeare, Lact. 3, 19, 19. – i) v. Briefen u. Unterhandlungen, crebro enim illius litterae ab aliis ad nos commeant, finden ihren Weg zu uns, Cic.: cum (litterae) per milites commearent, Tac.: posse enim eodem Flacco internuntio sermones commeare, Tac.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > commeo

  • 6 commeo

    commĕo, āre, āvi, ātum    - intr. qqf. tr. [st2]1 [-] aller et venir, passer et repasser, circuler. [st2]2 [-] aller ensemble, aller vers.    - commeare a loco ad locum (in locum): passer d'un lieu à un autre.    - commeare ultro citroque: aller et venir, aller çà et là.
    * * *
    commĕo, āre, āvi, ātum    - intr. qqf. tr. [st2]1 [-] aller et venir, passer et repasser, circuler. [st2]2 [-] aller ensemble, aller vers.    - commeare a loco ad locum (in locum): passer d'un lieu à un autre.    - commeare ultro citroque: aller et venir, aller çà et là.
    * * *
        Commeo, commeas, commeare, Ex com, et meo, meas, compositum. Colum. Aller pour revenir, Aller en quelque region pour un tour seulement, non pour y demourer.
    \
        Quacunque commeauerat. Plin. Par tout où il avoit passé.
    \
        Commeare dicuntur aues, anniuersario aduentu discessuque notae. Plin. Inde Aues commeantes, Oiseaux de passage.
    \
        Aliquo commeare. Tacit. Aller en quelque lieu.
    \
        Vt tuto ab repentino hostium incursu etiam singuli commeare possent. Caesar. Aller et revenir.
    \
        Ad eos mercatores saepe commeant. Caesar. Vont.
    \
        Commeare vltro citroque. Liu. Aller ca et là.
    \
        Vicissim retro commeant omnia. Cic. Retournent.
    \
        Crebro enim illius literae ab aliis ad nos commeant. Cic. Viennent.
    \
        Posse eodem Flacco internuntio sermones commeare. Tacit. Aller et venir, Estre portez et rapportez.

    Dictionarium latinogallicum > commeo

  • 7 commeo

    com-mĕo ( conm-), āvi, ātum, 1, v. n., to go and come, pass to and fro: remeare redire, ut commeare ultro citroque ire, unde commeatus (leave of absence;

    v. commeatus, II. B.) dari dicitur, id est tempus, quo ire et redire commode quis possit,

    Fest. p. 276, 5, and p. 277, 25.—Hence freq. with ultro and citro (in good prose; freq. in Cic. and the histt.; not in Quint.).
    I.
    In gen.
    A.
    Usu. of living beings:

    pisciculi ultro ac citro commeant,

    Varr. R. R. 3, 5, 16; Cic. N. D. 2, 33, 84; Liv. 25, 30, 5; Plin. 2, 38, 38, § 104; Suet. Calig. 19:

    cum terra in aquam se vertit et cum ex aquā oritur aër, ex aëre aether, cumque eadem vicissim retro commeant,

    Cic. N. D. 3, 12, 31; 2, 19, 49:

    ut tuto ab repentino hostium incursu etiam singuli commeare possent,

    Caes. B. G. 7, 36 fin.:

    inter Veios Romamque,

    Liv. 5, 47, 11; cf.:

    commeantibus invicem nuntiis,

    Tac. A. 13, 38:

    quā viā omnes commeabant,

    Nep. Eum. 8, 5; Plin. 10, 23, 32, § 63; Plin. Ep. 2, 7, 6. —
    B.
    Transf., of inanim. and abstr. objects: alterum (genus siderum) spatiis inmutabilibus ab ortu ad occasum commeans. Cic. N. D. 2, 19, 49: (fossam) latitudinis, [p. 378] quā contrariae quinqueremes commearent, pass to and fro, Suet. Ner. 31; cf. Cic. Verr. 2, 5, 18, § 46; Tac. A. 2, 28; 4, 41:

    quadrigae inter se occurrentes, sine periculo commeare dicuntur,

    Curt. 5, 1, 25:

    spiritum a summo ore in pulmonem, atque inde sursum in os commeare,

    Gell. 17, 11, 3.— Impers. commeatur, we, they, etc., go, Dig. 43, 8, 2, § 21 al.—
    C.
    Rarely with cognate acc. vias, Dig. 48, 10, 27, § 2 (for Plaut. Capt. 1, 2, 82, v. 1. commeto).—
    II.
    With particular reference to the terminus ad quem, to go, come, travel somewhere repeatedly or frequently; to visit a place often, to frequent:

    insula Delos, quo omnes undique cum mercibus commeabant,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Caes. B. G. 1, 1; cf. Cic. Att. 8, 9, 3; Gell. 6, 10:

    in urbem,

    Ter. Hec. 1, 2, 100; Plaut. Truc. 3, 2, 14; Tac. A. 1, 46.—
    B.
    Transf. to inanim. or abstr. things:

    nam illaec catapultae ad me crebro commeant,

    Plaut. Curc. 3, 28:

    cujus in hortos, domum, Baias jure suo libidines omnium commearent,

    Cic. Cael. 16, 38:

    crebro illius litterae ab aliis ad nos commeant,

    id. Att. 8, 9, 3; cf. Tac. A. 4, 41.

    Lewis & Short latin dictionary > commeo

  • 8 conmeo

    com-mĕo ( conm-), āvi, ātum, 1, v. n., to go and come, pass to and fro: remeare redire, ut commeare ultro citroque ire, unde commeatus (leave of absence;

    v. commeatus, II. B.) dari dicitur, id est tempus, quo ire et redire commode quis possit,

    Fest. p. 276, 5, and p. 277, 25.—Hence freq. with ultro and citro (in good prose; freq. in Cic. and the histt.; not in Quint.).
    I.
    In gen.
    A.
    Usu. of living beings:

    pisciculi ultro ac citro commeant,

    Varr. R. R. 3, 5, 16; Cic. N. D. 2, 33, 84; Liv. 25, 30, 5; Plin. 2, 38, 38, § 104; Suet. Calig. 19:

    cum terra in aquam se vertit et cum ex aquā oritur aër, ex aëre aether, cumque eadem vicissim retro commeant,

    Cic. N. D. 3, 12, 31; 2, 19, 49:

    ut tuto ab repentino hostium incursu etiam singuli commeare possent,

    Caes. B. G. 7, 36 fin.:

    inter Veios Romamque,

    Liv. 5, 47, 11; cf.:

    commeantibus invicem nuntiis,

    Tac. A. 13, 38:

    quā viā omnes commeabant,

    Nep. Eum. 8, 5; Plin. 10, 23, 32, § 63; Plin. Ep. 2, 7, 6. —
    B.
    Transf., of inanim. and abstr. objects: alterum (genus siderum) spatiis inmutabilibus ab ortu ad occasum commeans. Cic. N. D. 2, 19, 49: (fossam) latitudinis, [p. 378] quā contrariae quinqueremes commearent, pass to and fro, Suet. Ner. 31; cf. Cic. Verr. 2, 5, 18, § 46; Tac. A. 2, 28; 4, 41:

    quadrigae inter se occurrentes, sine periculo commeare dicuntur,

    Curt. 5, 1, 25:

    spiritum a summo ore in pulmonem, atque inde sursum in os commeare,

    Gell. 17, 11, 3.— Impers. commeatur, we, they, etc., go, Dig. 43, 8, 2, § 21 al.—
    C.
    Rarely with cognate acc. vias, Dig. 48, 10, 27, § 2 (for Plaut. Capt. 1, 2, 82, v. 1. commeto).—
    II.
    With particular reference to the terminus ad quem, to go, come, travel somewhere repeatedly or frequently; to visit a place often, to frequent:

    insula Delos, quo omnes undique cum mercibus commeabant,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Caes. B. G. 1, 1; cf. Cic. Att. 8, 9, 3; Gell. 6, 10:

    in urbem,

    Ter. Hec. 1, 2, 100; Plaut. Truc. 3, 2, 14; Tac. A. 1, 46.—
    B.
    Transf. to inanim. or abstr. things:

    nam illaec catapultae ad me crebro commeant,

    Plaut. Curc. 3, 28:

    cujus in hortos, domum, Baias jure suo libidines omnium commearent,

    Cic. Cael. 16, 38:

    crebro illius litterae ab aliis ad nos commeant,

    id. Att. 8, 9, 3; cf. Tac. A. 4, 41.

    Lewis & Short latin dictionary > conmeo

  • 9 gehen

    gehen, I) im allg.: 1) von leb. Wesen: ire (z.B. ibam forteviā sacrā). – gradi. ingredi (schreiten, einherschreiten). – incedere (einhertreten). – vadere (fortgehen, wandern od., als Synon. von gradi etc., festen Schrittes einherwandeln). – ambulare (wandeln, bezeichnet das natürliche u. ungenierte Gehen, das Auf-und Abwandeln [-gehen], dah. vorsichtig g., prudenter amb.: m. Akk. des Raums, amb. mille passus). – deambulare (auf u. ab wandeln, bis man müde ist). – inambulare (in einem bestimmten Raume wandeln, z.B. domi: u. ante tabernaculum). – obambulare alci loco od. ante locum (einen Ort od. Raum entlang einherwandeln, auf u. ab gehen, z.B. gymnasio: u. ante vallum: u. in herbis [im Grünen]). – perambulare (von einem zum andern gehend durchwandeln, durchwandern, z.B. rura, aedes oppidi). – spatiari (gehend sich einen Raum machen, spazieren, z.B. in porticu, in umbra).commeare ad alqm, in locum (aus u. ein geh en, hin und wieder gehen bei jmd. od. in einem Orte). – abire. abscedere. discedere. decedere. digredi (weggehen, sich entfernen von etc. [s. »abgehen no. I« das Nähere]; discedere auch = nach verschiedenen Richtungen auseinandergehen, von mehreren, z.B. geht in euere Wohnungen! investratecta discedite!). – redire (zurückkehrendahin, von wo man kam). – procedere (hervortreten, -gehen, z.B. vor das Tor, ante portam: aus der Tür auf die Straße, foribus foras: auf die Straße, in publicum: aus dem Zelte in die Sonne, e tabernaculo in solem: [aus dem Zimmer, dem Zelte] in die Versammlung, in contionem). – adire ad od. in mit Akk. u. mit bl. Akk. (hingehen zu, in, nach etc., z.B. ad alqm: u. ad fundum: u. in conventum iudicum: u. curiam: u. Romam: bes. in bestimmter Absicht, z.B. ad arbitrum: u. in ius: u. ad praetorem in ius: u. magistratus). – prodire (hervorgehen, z.B. in publicum [auf die Straße]: in contionem; u. ex portu: u. foribus). – exire. excedere. egredi (aus einem Orte herausgehen, -treten, -schreiten). – inire. introire. intrare. ingredi (in einen Ort [hinein]gehen, hineintreten, s. »treten« den genauern Untersch.). – transire, praeterire locum (an einem Ort vorbeigehen). – ascendere. conscendere. evadere in locum (besteigen, ersteigen, s. d., wo der Unterschied). – descendere (von einem höher gelegenen Orte nach einem tiefer gelegenen hinabgehen oder -steigen, das Umgekehrte von ascendere, z.B. vom Kapitol aufs Forum etc.). – anteire. antegredi mit Akk. (hergehen vor etc.). – transire, transgredi, traicere mit bl. Akk. od. mit folg. trans u. Akk. (gehen über, [1028] durch einen Ort etc., z.B. transgredi Apenninum). proficisci (übh. sich von wo u. wohin auf den Weg machen, reisen, marschieren, zu Fuße, zu Pferde etc.). – conferre se alqo (sich wohin begeben). – tendere, contendere alqo (nach einem Orte hinstreben, schleunig wohin aufbrechen, marschieren). – petere alqm locum (einen Ort zu erreichen, wohin zu gelangen suchen). – concedere alqo (sich nach einem Orte zurückziehen, z.B. rus). emetirialqm locum (einen Raum durchmessen = durchwandeln, durchreisen etc.). – mitti, dimitti alqo (wohin geschickt werden, dim. bes. von mehreren). – nicht g. können, ingredi non quire;ad ingrediendum invalidum esse (zu schwach sein zum Gehen, v. Kranken etc.); usum pedumamisisse (den Gebrauch der Füße verloren, das Gehen verlernt haben, nicht mehr gehen können): vor Müdigkeit nicht (mehr) g. können, defessum esse ambulando. – gehen u. kommen, kommen u. gehen, ab u. zu, hin u. wieder gehen, ire et redire; venire et redire; ultrocitroque commeare: an einem Ort auf und ab, hin u. wieder g., ambulare u. seine Komposita (s. oben); spatiari (s. oben). – ich gehe fleißig (oft, häufig) wohin, frequens venioalqo (z.B. in senatum); frequento locum (z.B. domum alcis, scholam alcis): ich gehe fleißig etc. zu jmd., frequens sum cum alqo. – zu Fuße g. (auch bl. »gehen«), pedibus ire, incedere, ingredi (Ggstz. equo od. curru vehi, reiten od. fahren): zu Fuße durch die Stadt g., ambulare pedibus per urbem. – gegangen (nicht gefahren etc.) kommen, pedibus, peditem venire: – geh mir mit deinen Gesetzesvorschlägen! abi hinc cum rogationibus tuis! – du kannst g.! ilicet! – jmd. gehen lassen, sinere, ut abeat alqs (zulassen, daß er geht); alqm dimittere (entlassen übh., auch mit einem Zus. wie impunitum u. dgl.); alqm omittere (zufrieden, ungeschoren etc. lassen). – jmd. wohin g. lassen, alqm mittere alqo (übh. wohin schicken); alqm dimittere alqo (von sich entlassen, z.B. domum) od. dimittere alqosalqo (nach allen Seiten aussenden, z.B. nuntios in omnes partes: pueros [Diener] circum amicos). – sich gehen lassen, sibi od. ingenio suo indulgere (nach seiner Laune handeln, auch v. Schriftsteller: dah. auch sic sibi indulg. [sich so g. lassen = sich so viel erlauben], ut etc.); se iusto plus neglegere (zu wenig auf sich sehen in bezug auf den Ausdruck, v. Schriftsteller); irae indulgere. irae suaemorem gerere (seinem Zorn freien Lauf lassen); liberius vivere (ein ziemlich freies, lockeres Leben führen): er ließ sich in seinen Reden etw. gehen, dicta eius quandam sui neglegentiam prae se ferebant.an etwas gehen, inniti alqā re. artus sustinere alqāre (sich auf etwas beim Gehen stützen, z.B. auf einen Stab); accedere ad alqd aggredi alqd (sich an etwas machen, Hand an etwas legen); alqd tractare coepisse (einen wissenschaftl. Stoff etc. zu behandeln anfangen). – an jmd. gehen, adire alqm (sich mit einem Gesuch an jmd. wenden, schriftlich, scripto). in sich gehen, descendere in se. se excutere (sich u. seinen Wandel prüfen); ad sanitatem reverti (wieder zur Vernunft kommen); mores [1029] suos mutare. in viam redire. se corrigere (übh. sich bessern). – nach etw. gehen, peterealqd (um es zu holen); alqd spectatum ire (um es zu sehen). – nach jmd. g., alqm arcessere, arcessitum ire (um ihn zu holen); alqmvisere, visitare (um ihn zu besuchen, zu sehen): nach oder zu seinen Kranken g. (vom Arzt), aegrotos visere, visitare, perambulare.

    2) von Dingen: ire (z.B. aut stant omnesaq uae aut eunt). – moveri (sich bewegen, z.B. die Luft geht immer, semper aër spiritu aliquo movetur). – ferri (sich rasch vorwärts od. in raschem Umschwunge bewegen, z.B. der Fluß geht schnell, fluvius citatus fertur; u. uneig. = umhergetragen, -geboten werden, das Buch geht unter meinem Namen, sub nominemeo liber fertur). – durch etwas g., transirealqd (z.B. sol signum cancri transit) od. peralqd (z.B. per anulum). – in etw. gehen, d. i. a) fließen, transire in m. Akk., s. fließen no. I. – b) in etw. eindringen, descendere in alqd (z.B. ferrum descendit in ilia). – c) in etw. geraten, ire in m. Akk. (z.B. in semen: u. incorpus, ins Fleisch g. = Fl. ansetzen). – unter die Erde g., subire terram (v. Flüssen). – sich etw. zu Ohren... zu Herzen g. lassen, auribussuis... animis accipere. – Gunst geht hier vor Recht, gratia apud eum vim aequi habet.

    II) insbes.: A) zur Bezeichnung des Fortgangs, a) von dem Fortgang und Erfolg der Begebenheiten und Unternehmungen: ire (im allg). – agi (betrieben werden- = vor sich gehen). – fieri (geschehen). – esse mit einem Adverb (sein = geschehen, vor sich gehen). – succedere. procedere (vonstatten gehen). – gut g., bene, prospere, feliciter procedere: es ging anders, als ich erwartet hatte, secus ac-cĭdit ac speraveram: die Sache fängt an, besser zu g., als ich glaubte, incipit res me-lius ire quam putaram: die Sache geht ganz gut, res prorsus it: es mag gehen, wie es will, ich etc., utcumque res ceciderit od. ca sura est od. cessura est. – Sprichw., wie man's treibt, so geht's, ut sementem feceris,ita metes (Cic. de or. 2, 261). – b) von dem Ergehen, den Schicksalen, dem Befinden eines Menschen etc., z.B. es geht mir od. mit mir etc.: it apud me, de me. – est mihi. – me habeo.se habet alqd; alle mit dem adverb. Zus. der Art des Befindens, wie bene, recte, male u. dgl. – es ist mir ebenso gegangen, idemmihi accĭdit: ich fürchte, daß es mit meinem Briefe ebenso geht, vereor, ne idem eveniat in litteras meas: so geht es mir alle Tage, haec ego patior cotidie: wie wird es dir g.! quid tibi fiet! wie es mir auch g. mag, utcumque res ceciderit od. cessura od. casuraest; quicumque eventus me exceperit: so gehe es jeder Römerin, die etc., sie eat, quaecumque Romana etc.: wie geht es? quomodovales? (hinsichtlich des Befindens); quid agis?quid agitur? quid fit? (hinsichtlich des Lebens u. Treibens; verb. quid fit? quid agitur? wie gehts? wie stehts? Gut! recte!); satinsalvae? (steht alles wohl? hinsichtlich der Angelegenheiten): es geht mir gut, valeo (hinsichtlich des Befindens); bene mecumagitur (hinsichtlich des Lebens u. Treibens): es geht mir sehr wohl. preaeclare mecum [1030] agitur: mit der Mutter geht es gut, mater od. apud matrem recte est: mit der Attika geht es sehr gut, de Attica optime it.

    B) zur Bezeichnung der Ausdehnung auf Raum u. Maß: a) es geht etw. in oder auf etw. dem Raume nach = es kann ein Raum etc. etw. fassen: alqd capit mit Akk. (z.B. carceromnes captivos non capit: u. paucissimiservi, quos unum vehiculum capere pot-est). – fünf Scheffel Samen gehen auf einen Morgen Landes, occupant (od. implent)iugerum seminis modii quinque. – b) es geht etw. auf etw. dem Maße, Werte nach: facit. efficit (es macht aus). – aequat. ex- aequat (es kommt gleich), alle viermit Akk. des Maßes etc. – auf ein Stadium gehen 625 Fuß, sescenti viginti quinq ue pedes efficiunt od. exaequant stadium: drittehalb As gehen auf einen Sesterz, efficitur ex duobusassibus et tertio semisse sestertius: auf ein Ganzes g., integrum exaequare.

    C) zur Bezeichnung der Richtung, a) bis wohin, d. i. sich erstrecken, reichen: pertinere ad od. ad... usque (von Dingen u. Orten). – excurrere. procurrere (wohin seinen Lauf oder seine Richtung nehmen, von Flüssen und Bergen, s. »sich erstrecken« das Nähere). – at tingere alqd (bis an etw. gehen, es berühren, einen Ort, Fluß etc.). – aequare alqd (einer Sache gleichkommen, bis an etw. reichen, z.B. summa equorum pectora, d. i. bis oben an die Brust: Macedonis militis verticem aequare, bis an den Scheitel). – defluere ad alqd (bis auf etw. herabwallen, von einem Kleide, z.B. pedes ad imos). – esse tenus m. Abl. (sein, gestiegen sein bis an, z.B. umbilico tenus, vom Wasser). – superare alqd (über etw. hingehen, z.B. genua vix, v. Wasser). – excedere alqd (bis über etw. hinausgehen, z.B. stagnumaltitudine genua non excedit). – Übtr., v. Abstr., z.B. die Tugend geht über alles, es geht nichts über die Tugend, virtus omnibus re-bus anteit: die Einsamkeit geht mir über alles, nihil est mihi amicius solitudine: es geht nichts über deine mir in der Provinz erwiesenen Gefälligkeiten, nihil ad tuum provinciale officium addi potest. – b) nach etw. g., d. i. nach etw. hin liegen: versumesse in alqd (nach etw. hin gerichtet sein, liegen). – spectare alqd od. gew. ad od. inalqd (nach etw. gleichs. hinsehen). – vergeread od. in alqd (nach etw. sich gleichsam hinneigen). – prospicere, prospectare, despicerealqm locum. praebere prospectum ad alqmlocum (nach einem Orte hin die Aussicht haben oder gewähren, und zwar prosp. in die Ferne hin, desp. von oben herab). – Fenster, die nach der Straße gehen, versae in viam fenestrae: dieses Zimmer geht nach dem Meere zu, hoccubiculum prospicit mare od. prospectumpraebet ad mare. – ein Weg geht (führt) wohin, s. führen no. I, b, β. – um etw. g., cingere, circumdare alqd, z.B. es geht ein tiefer Graben um die Stadt, urbem fossa cingit alta. – er geht ins zehnte Jahr, annum de- cimum agit (er steht im z. Jahre): annumnonum excessit, egressus est (er hat das neunte Jahr überschritten): es geht ins zehnte Jahr, seitdem etc., agitur annus decimus, ex [1031] quo etc. – Uneig., auf etw. gehen, d. i. zum Ziele haben, absehen auf etc., spectare alqd od. ad alqd (z.B. das ging darauf, daß etc., hoc eo spectabat, ut etc.): eine Rede geht (zielt) auf jmd., oratione designatur alqs: das geht auf (ist gesagt für) die, die etc., hoc illis dictum est, qui etc.

    deutsch-lateinisches > gehen

  • 10 hin

    hin, eo. istuc. illuc (dorthin, dahin, u. zwar eo im allg., istuc in bezug auf den Ort, an [1310] dem sich die Person befindet, an die wir schreiben etc., illuc in bezug auf den Ort, an dem sich eine dritte Person befindet). – nach... hin, versus (wärts, zur Bezeichnung der ungefähren Richtung). – an... hin, secundum (z.B. sec. flumen). – hierhin, huc. – wohin? quo? hin und her, ultro et citro. ultro ac citro. ultro citroque (hinüber- u. herüber). – huc illuc. huc et od. atque illuc (hierhin u. dorthin). – modo huc modo illuc (bald hierhin, bald dorthin). – hin u. her begleiten, ducere et reducere. – hin u. her flattern, -fliegen, s. herumflattern. – hin u. her gehen, ambulare (auf u. ab gehen; s. »herumgehen« die Synon.); ultro citroque commeare (hin- u. zurückziehen od. – wandern); auch bl. commeare (z.B. commeavere nuntii inter Civilem Classicumque); ire et redire (gehen u. wiederkommen). – hin u. her laufen, -rennen, huc et illuc cursare od. cursitare; ultro et citro cursare; huc atque illuc discurrere od. bl. discurrere: eilig, concursare: ängstlich, unruhig, trepide concursare: immerfort, cursare ultro et citro non desistere: wo h., in alqo loco volitare. – hin u. her schicken, mittere et remittere (z.B. nuntios). – hin u. her reden, -sprechen, orationem od. verba ultro citroque habere; in utramque partem disputare, über etw., de alqa re (dafür u. dagegen); auch altercari (Worte wechseln). – hin und her springen, circumsilire modo huc modo illuc (z.B. vom Sperling). – hin u. her stoßen, vexare (z.B. in turba vexatus). – hin u. her treiben, agitare (z.B. fluctibus agitari). – hin u. her tragen, ferre et referre. – hin u. her überlegen (sinnen), videre etiam atque etiam et considerare (z.B. was zu tun sei, quid agendum sit). – hin u. her werfen, s. herumwerfen no. II. – hin und wieder, vulgo (von einem großen Teile der Leute, an vielen Orten, aber auf die Menschen bezogen). – jn. terdum (zuweilen, in zeitlicher Beziehung).

    deutsch-lateinisches > hin

  • 11 sursum

    sursum, adv. [sub + versum] [st2]1 [-] de dessous vers le haut; en haut, en montant. [st2]2 [-] en haut (sans mouv.).    - sursum ascendere in tectum, Plaut.: monter sur le toit.    - sursum deorsum cursitare, Ter.: ne faire que monter et descendre.    - sursum deorsum commeare, Cic. Nat. 2: circuler en haut et en bas.    - vineam sursum vorsum ducere, Cato.: diriger la vigne vers le haut.    - cum gradatim sursum versus reditur, Cic. Or. 39: quand on procède par gradation ascendante.    - omnia sursum deorsum versare, Sen.: mettre tout sens dessus dessous.    - quod sursum est, deorsum facere, Petr.: mettre tout sens dessus dessous.    - nares recte sursum sunt, Cic. Nat. 2: le nez est placé fort bien à la partie supérieure du corps.    - qui colunt sursum, Varr.: ceux qui habitent sur les hauteurs.
    * * *
    sursum, adv. [sub + versum] [st2]1 [-] de dessous vers le haut; en haut, en montant. [st2]2 [-] en haut (sans mouv.).    - sursum ascendere in tectum, Plaut.: monter sur le toit.    - sursum deorsum cursitare, Ter.: ne faire que monter et descendre.    - sursum deorsum commeare, Cic. Nat. 2: circuler en haut et en bas.    - vineam sursum vorsum ducere, Cato.: diriger la vigne vers le haut.    - cum gradatim sursum versus reditur, Cic. Or. 39: quand on procède par gradation ascendante.    - omnia sursum deorsum versare, Sen.: mettre tout sens dessus dessous.    - quod sursum est, deorsum facere, Petr.: mettre tout sens dessus dessous.    - nares recte sursum sunt, Cic. Nat. 2: le nez est placé fort bien à la partie supérieure du corps.    - qui colunt sursum, Varr.: ceux qui habitent sur les hauteurs.
    * * *
        Sursum, Aduerbium. Terent. Contremont.
    \
        Sursum deorsum. Cic. Hault et bas.
    \
        Sursum versum aut versus. Cic. Droict en hault, Vers hault.

    Dictionarium latinogallicum > sursum

  • 12 tuto

    [st1]1 [-] tūtō, adv.: - [abcl][b]a - en sûreté, en sécurité, à l'abri de tout danger, sans péril, impunément. - [abcl]b - sans crainte, avec assurance. - [abcl]c - sans crainte, sans inquiétude.[/b]    - tuto ab repentino hostium incursu commeare, Caes.: circuler à l'abri d'une attaque soudaine des ennemis.    - tuto et libere decernere, Caes. B. C. 1, 2: décréter en sûreté et librement.    - ut tuto sim, Cic. Fam. 14, 3, 3: pour que je sois en sécurité.    - effecit ut ubivis tutius quam in meo regno essem, Sall. J. 14: il réussit à me mettre n'importe où plus en sécurité que dans mon royaume. [st1]2 [-] tūto, āre: c. tutor.
    * * *
    [st1]1 [-] tūtō, adv.: - [abcl][b]a - en sûreté, en sécurité, à l'abri de tout danger, sans péril, impunément. - [abcl]b - sans crainte, avec assurance. - [abcl]c - sans crainte, sans inquiétude.[/b]    - tuto ab repentino hostium incursu commeare, Caes.: circuler à l'abri d'une attaque soudaine des ennemis.    - tuto et libere decernere, Caes. B. C. 1, 2: décréter en sûreté et librement.    - ut tuto sim, Cic. Fam. 14, 3, 3: pour que je sois en sécurité.    - effecit ut ubivis tutius quam in meo regno essem, Sall. J. 14: il réussit à me mettre n'importe où plus en sécurité que dans mon royaume. [st1]2 [-] tūto, āre: c. tutor.
    * * *
        Tuto, Aduerbium. Cic. Sans danger, En asseurance, A seureté, Seurement.

    Dictionarium latinogallicum > tuto

  • 13 citer

    cĭter, tra, trum ( comp. citerior; sup. citimus; most freq. in comp.; in posit. only Cato ap. Prisc. pp. 589 and 999 P.; and Afran. ap. Prisc. p. 607 ib.), adj. [cis].
    I.
    On this side:

    citer agnus (ager) alligatus ad sacra erit, Cato ap. Prisc. pp. 599 and 989 P.: alter ulteriorem Galliam decernit cum Syriā, alter citeriorem,

    Cic. Prov. Cons. 15, 36:

    citerior provincia (i. e. Gallia Cisalpina),

    Caes. B. G. 1, 10:

    in Galliā citeriore,

    id. ib. 1, 24; Hirt. B. G. 8, 23; Suet. Caes. 56:

    citerior Hispania,

    Varr. R. R. 1, 57, 2; Cic. Att. 12, 37, 4; Nep. Cat. 2, 1; Plin. 3, 1, 2, § 6:

    Arabia,

    Plin. 6, 34, 39, § 213:

    Oceanus,

    Flor. 4, 12, 46:

    ripa,

    Vell. 2, 107, 1.—
    II.
    As that which is on this side is nearer to us than its opposite, lying near, near, close to.
    A.
    In space:

    (stella) ultima a caelo, citima terris,

    Cic. Rep. 6, 16, 16; id. Univ. 7 fin.:

    citima Persidis (sc. loca),

    Plin. 6, 34, 39, § 213. —
    2.
    Trop.:

    deduc orationem tuam de caelo ad haec citeriora,

    Cic. Rep. 1, 21, 34:

    quantā animi tranquillitate humana et citeriora considerat,

    id. Tusc. 5, 25, 71:

    ut ad haec citeriora veniam et notiora nobis,

    id. Leg. 3, 2, 4:

    nam citeriora nondum audiebamus,

    id. Fam. 2, 12, 1; Val. Max. 3, 8, 1; 9, 12, 6:

    citerioris vitae minister,

    private, domestic, Amm. 14, 1, 7.—
    B.
    In time (post-Aug.), earlier, sooner:

    Africano consulatus citerior legitimo tempore datus est,

    Val. Max. 8, 15, 1; 6, 3, 11:

    in antiquius citeriusve,

    Vell. 1, 17, 2:

    citeriore die (opp. longiore),

    Dig. 23, 4, 15.—
    C.
    In measure or degree, small, little:

    citerior tamen est poena quam scelus,

    Quint. Decl. 299; Val. Max. 8, 7, ext. 10.— Advv.: comp. cĭtĕrĭus, less:

    citerius debito resistere,

    Sen. Ira, 1, 16, 11; sup. cĭtĭmē, least, acc. to Prisc. p. 1016 P.—
    III.
    Hence,
    A.
    cī̆trā, adv. and prep. with acc., on this side, on the hither or nearer side (opp. to ultra; more freq. than cis, q. v.).
    1.
    Prop.
    (α).
    Adv.:

    (dextera) nec citra mota nec ultra,

    neither this way nor that, Ov. M. 5, 186; cf.:

    ultra citraque pervolare,

    Plin. 10, 23, 31, § 61:

    citra est Oglasa,

    id. 3, 6, 12, § 80; 6, 11, 12, § 30:

    citra fuere margines,

    id. 2, 17, 14, § 73.—
    (β).
    With acc.:

    Germani qui essent citra Rhenum,

    Caes. B. G. 6, 32:

    is locus est citra Leucadem stadia CXX.,

    Cic. Fam. 16, 2; so,

    citra Veliam,

    id. Att. 16, 7, 5:

    citra mare,

    Hor. S. 2, 8, 47:

    mare citra,

    id. ib. 1, 10, 31:

    citra flumen intercepti,

    Liv. 21, 48, 6:

    citra Tauri juga,

    id. 38, 48, 1 al. —

    With verbs of motion: ut exercitum citra flumen Rubiconem educeret,

    Cic. Phil. 6, 3, 5:

    ut omnes citra flumen eliceret,

    Caes. B. G. 6, 8; Liv. 21, 54, 4; Hor. S. 1, 1, 106.—
    2.
    (Acc. to citer, II.) Of that which takes [p. 345] place, or is within a fixed boundary, and yet does not reach that boundary, within, beneath, short of, less than.
    (α).
    Adv.:

    non erit necesse id usque a capite arcessere: saepe etiam citra licet,

    not so far, Cic. Top. 9, 39:

    paucis citra milibus lignatores ei occurrunt,

    Liv. 10, 25, 4:

    citra quam proxime fuerint (defectus lunae),

    Plin. 2, 13, 10, § 86:

    citra exsultare,

    id. 17, 22, 35, § 180: tela citra cadebant (i. e. did not reach the Romans), Tac. H. 3, 23.—
    (β).
    With acc.:

    nec a postremā syllabā citra tertiam,

    before the third syllable, Cic. Or. 18, 58 (cf. Quint. 1, 5, 30: acuta intra numerum trium syllabarum continetur); id. 8, 6, 76:

    cur Veneris stella numquam longius XLVI. portibus ab sole... abscedant, saepe citra eas ad solem reciprocent,

    Plin. 2, 17, 14, § 72; 2, 17, 15, § 77.—
    b.
    Trop.
    (α).
    Adv. of measure:

    neve domi praesume dapes et desine citra Quam capias paulo,

    Ov. A. A. 3, 757; cf.:

    culta citra quam debuit illa,

    id. P. 1, 7, 55.—
    (β).
    With acc.: pronepos ego regis aquarum;

    Nec virtus citra genus est,

    is not behind my family, Ov. M. 10, 607:

    glans cum citra satietatem data est,

    not to satiety, Col. 7, 6, 5; cf. id. 9, 13, 2; so,

    fatigationem,

    Cels. 1, 2; cf. Plin. 19, 8, 54, § 171:

    scelus,

    Ov. Tr. 5, 8, 23:

    citra necem tua constitit ira,

    id. ib. 2, 127:

    usus citra intellectum acrimoniae,

    Plin. 19, 8, 54, § 171. —
    c.
    In time (with acc. rare;

    perh. not anteAug.): citra Kalendas Octobris,

    Col. 2, 8, 3; cf. Gell. 12, 13:

    Trojana tempora,

    Ov. M. 8, 365:

    juventam,

    id. ib. 10, 84:

    temporis finem,

    Dig. 49, 16, 15.—
    3.
    Since the Aug. per. (most freq. in Quint. and Pliny the elder; in the former more than twenty times), in gen. of that which does not belong to, is without, or beyond something, without, aside from, apart from, except, without regard to, setting aside (for the class. sine, praeter; hence the Gloss.: aneu sine, absque, praeter, citra, Gloss. Cyr.; citra dicha, chôris, ektos, Gloss. Phil.); with acc.:

    citra hoc experimentum multa sunt, quae, etc.,

    Col. 2, 2, 20:

    plus usus sine doctrinā, quam citra usum doctrina valet,

    Quint. 12, 6, 4:

    Phidias in ebore longe citra aemulum,

    id. 12, 10, 9:

    vir bonus citra virtutem intellegi non potest,

    id. 12, 2, 1; so,

    accusationem,

    id. 7, 2, 26; 3, 8, 21; 7, 10, 3:

    tranare aquas citra docentem natura ipsa sciunt,

    id. 2, 16, 13:

    citra invidiam,

    Plin. 7, 29, 30, § 108:

    citra ullum aliud incommodum,

    id. 2, 51, 52, § 137:

    citra dolorem,

    id. 12, 17, 40, § 79; Plin. Ep. 2, 1, 4:

    morsum,

    Plin. 8, 38, 57, § 136:

    vulnus,

    id. 20, 21, 84, § 225 al.:

    citra fidem,

    Tac. Agr. 1:

    citra speciem aut delectationem,

    id. G. 16:

    citra Senatūs populique auctoritatem,

    Suet. Caes. 28:

    commoda emeritorum,

    id. Aug. 24:

    spem omnium fortuna cessit,

    Flor. 3, 1, 2:

    etiam citra spectaculorum dies,

    i.e. even out of the time of the established spectacles, Suet. Aug. 43:

    citra magnitudinem prope Ponto similis,

    excepting its size, Mel. 1, 19, 17; Tac. Agr. 10; Quint. 2, 4, 22; so id. 7, 2, 13; Dig. 3, 6, 9: lana tincta fuco citra purpuras placet, Ov. Fragm. ap. Quint. 12, 10, 75.—Citra sometimes follows its case, Hor. S. 1, 1, 107; 1, 10, 31.—
    B.
    cī̆trō, adv. (orig. dat. sing.), always in the connection and position ultro citroque, ultro et citro, ultro ac citro, or without copula ultro citro (not ultroque citroque), hither and thither, this way and that, here and there, to and fro, from both sides, backwards and forwards, reciprocally; Fr. par ci par là, ça et là (in good prose):

    ultro ac citro commeare,

    Varr. R. R. 3, 5, 16:

    sursum deorsum, ultro citro commeantibus,

    Cic. N. D. 2, 23, 84: ultro citroque commeare, Auct. B. Afr. 20; Plin. 2, 38, 38, § 104; * Suet. Calig. 19; Lucr. 4, 32:

    qui ultro citroque navigarent,

    Cic. Verr. 2, 5, 66, § 170:

    cursare ultro et citro,

    id. Rosc. Am. 22, 60 (in Prisc. p. 1011 P., perh. only from memory written ultro citroque):

    bis ultro citroque transcurrerunt,

    Liv. 40, 40, 7 al.:

    cum saepe ultro citroque legati inter eos mitterentur,

    Caes. B. G. 1, 42; id. B. C. 1, 20; Liv. 5, 8, 6:

    multis verbis ultro citroque habitis,

    Cic. Rep. 6, 9, 9; cf. Liv. 9, 45, 2; 7, 9, 2:

    beneficiis ultro citro datis acceptisque,

    Cic. Off. 1, 17, 56:

    ut obsides ultro citroque darentur,

    Liv. 44, 23, 2:

    datā ultro citroque fide,

    id. 29, 23, 5:

    inplicati ultro et citro vel usu diuturno vel etiam officiis,

    Cic. Lael. 22, 85 Klotz N. cr.: alternatis ultro citro aestibus, Sen. Q. N. 4, 2, 29:

    ultro citroque versus,

    Amm. 30, 3, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > citer

  • 14 ortus

    I a, um part. pf. к orior II ortus, ūs m. [ orior ]
    o. brumalis Ap — сторона, где солнце восходит зимой
    primi ortūs V — начало восхода, т. е. утренняя заря
    3) возникновение, начало, зарождение, происхождение (animantium C; tribuniciae potestatis C)

    Латинско-русский словарь > ortus

  • 15 consisto

    cōn-sisto, stitī, ere, sich beistellen, d.i. sich hinstellen, I) im allg., sich hinstellen, hintreten, auftreten, 1) eig.: a) v. Fuße u. v. leb. Wesen, ubi (crus) consistit, calx quoque terram non contingit, Cels. – is qui proxime constiterat, der Zunächststehende, Val. Max.: qui constitit intus, Ov.: c. ex diverso, Quint.: eo loci, ubi etc., Val. Max. – c. ad mensam, Cic.: ad aras, Ov.: ad fores Capitolii, Suet.: ante vestibulum regiae, Curt.: ante oculos (auch bildl.), Ov.: apud ripam, Suet.: circa alqm (von mehreren), Curt.: iuxta alqm, Eutr.: in caelo iuxta solium Iovis, Suet.: inter aves albas (v. Raben), Ov.: post (hinter) alqm, Quint.: supra ripam stagni (v. Vögeln), Ov. – in vinea media, Cic.: in limine domus suae, Curt.: in extrema parte theatri, Val. Max.: pontibus crebris (v. Bienen), Verg.: c. in pedes, auf die F. zu stehen kommen, Sen. ep. 121, 8. – calce aliquem super ipsum os debere consistere, mit dem Hacken müsse einer auf den (ausgetretenen) Knochen treten, Cels. 8, 14. – mit Ang. wie? durch Advv., recte et in loco, Cic.; od. (als wer?) durch Adii., hi proximi constitere, Liv.: ne quem paterentur in circo forove nisi positis lacernis togatum consistere, Suet.: consistens inter fratres medius, Suet. – So nun bes.: α) als Betrachter sich hinstellen, hinzutreten, fert animus propius consistere (bildl. = die Sache näher zu besprechen), Ov. art. am. 3, 467. – β) als Zuhörer in einer Versammlung sich einfinden, tota in illa contione Italia constitit, Cic. Sest. 107. – γ) zu einer Leistung, bes. zum Kampf sich hinstellen, auftreten, sich aufstellen, vom Zitharöden, ut constitit, Suet. Ner. 21 2: v. einem Possenreißer, in scaena vero postquam solus constitit, Phaedr. 5, 5, 13. – v. Redner, c. in communibus suggestis, Cic. Tusc. 5, 29. – Aesopus media subito in turba constitit, Phaedr. 4, 5, 29. – v. Schützen (beim Wettschießen), post acer Mnestheus adducto constitit arcu, Verg. Aen. 5, 507. – vom Faustkämpfer, Athleten, Verg. Aen. 5, 426. Plin. 7, 83: v. Zweikämpfern, c. inter duas acies, Liv. 7, 10, 9: vom Gladiator, cum alqo, Petr. 19, 5 (übtr.). – v. Wächter, Schützer, Verteidiger einer Örtl., sich aufstellen, sich postieren, ante fores curiae, Val. Max.: in porta, Caes.: in ponte sublicio, Val. Max.: pari intervallo, Caes. – bes. als milit. t. t., sich aufstellen zum Kampf, Stellung nehmen, antreten, ne saucio quidem eius loci, ubi constiterat, relinquendi facultas dabatur, Caes.: c. iuxta, Caes.: contra, Caes. – c. ad Alliam, Liv.: circa alqm, Liv.: inter primos, Curt.: sub muro, Caes.: pro castris, Sall.: in sinistro cornu propius montes, Liv.: cum equitibus contra pedites, Curt.: in foro cuneatim, Liv.: in sinistra parte acie (in Schlachtordnung), Caes. – m. in u. Akk., in orbem (in einem Kreis, im Kr.), Caes.: acies quadratum consistit in agmen (in einer viereckigen Marschkolonne), Tibull. – sine ducis opera copiae sic ordinatae consistunt, ut etc., Nep.: proximi cornibus constiterunt regii equites, Liv.: naves profectae ex portu nostris adversae constiterunt, Caes. – δ) als gerichtl. t. t., vor Gericht treten, -erscheinen, als Zeuge, loco testis, Val. Max. 8, 5, 6. – gew. als Kläger = seine Sache vor Gericht führen, rechten, prozessieren,ad horam, Quint.: in iure, ICt.: cum matre, Sen.: cum debitoribus, ICt.: adversus dominos, ICt.; vgl. Oehler Tert. de idol. 13 in.

    b) v. lebl. Subjj., und zwar als t. t. des Würfelspiels, v. Wurf, zu stehen kommen = fallen, quadringentis talis centum Venerios non posse casu consistere, Cic. de div. 2, 48.

    2) übtr.: a) sich auf jmds. Seite mit seiner Ansicht stellen, jmdm. beitreten, mit jmd. übereinstimmen (Ggstz. dissidere), videsne igitur Zenonem tuum cum Aristone verbis consistere, re dissidere; cum Aristotele et illis re consentire, verbis discrepare, Cic. de fin. 4, 72 zw. – b) mit jmd. sich in Erörterung über etwas einlassen, mit jmd. disputieren, de alqa re, cum alqo de alqa re, adversus alqd, Eccl.; vgl. Oehler Tert. de idol. 13 in.

    II) insbes., von der Bewegung aus sich hinstellen = stille stehen, stehen bleiben, A) übh., stille stehen, stehen bleiben, haltmachen (Ggstz. ire, progredi, inambulare, moveri u. dgl.), 1) eig.: a) v. leb. Wesen: consistite! Ov.: ubi ad ipsum veni diverticulum, constiti, Ter.: egressi tecta consistimus, Plin. ep.: ire modo ocius, modo consistere, Hor. – constitit hic, Verg.: c. procul, Ov.: c. non eodem loci prae ardore (v. (Redner), Suet. – u. im Bilde, in hoc igitur campo cum liceat oratori vagari libere atque ubicumque constiterit, consistere in suo, Cic.: ipsa mihi veritas manum iniecit et paulisper consistere et commorari cogit, Cic. – c. ante domum, Ov.: c. citra limen foresque, Ov.: neque is consistens in loco (auf der Stelle), sed inambulans atque ascensu ingrediens arduo, Cic.: iumenta, quae Dareum vehebant, in quadam valle constiterant, Curt.: quocumque constiti loco (wo ich gehe und stehe), ibi cogitationes meas tracto, Sen.: c. limine, Ov. – So nun bes.: α) der Unterhaltung wegen stehen bleiben, consistimus, Hor.: viatores etiam invitos consistere cogunt, Caes. – cum hoc consistit, hunc amplexatur, Cic.: in hoc loco cum altero constitit, Plaut. – β) neugierig, betrachtend, bewundernd, staunend usw. stehen bleiben, prohibitis per militem obviis ac viatoribus respicere usquam vel consistere, Suet.: hanc effigiem eius subinde respicere, sub hac consistere, praeter hanc commeare, Plin. ep.: bestiae saepe immanes cantu flectuntur et consistunt, Cic.: Hypsipyle vacuo consistit in thalamo (vor Verwunderung und Schmerz), Prop. – im Passiv unpers., ista quae spectantur, ad quae consistitur, Sen. – γ) mitten im Tanze stille halten, si ludius constitit aut tibicen repente conticuit, Cic. de har. resp. 23 – δ) als milit. t. t., stille stehen, haltmachen, Rast machen, standhalten, sich setzen, sowohl für kurze Zeit, im Kampfe, auf dem Marsche, auf der Flucht, agmen nec progredi nec consistere audet, Curt.: agmen od. signa consistere iubet, Curt. u. Liv.: nemo consistere audet, Caes.: is locus ubi constitissent, ihr jetziger Lagerplatz, Caes.: constitit nusquam prius, quam ad Vada venit, Brut. in Cic. ep. – c. ad medium fere spatium, Caes.: c. paulum ad Rubiconem, Suet.: ad bivia, Liv.: ante oppidum, Hirt. b. Afr.: prope hostem, Caes.: sub castris Afranii, Caes.: signa consistunt in radicibus collium, Liv.: c. in hac urbe diutius quam usquam, Curt.: in locis superioribus u. bl. locis superioribus, Caes.: consistit a fuga Romana acies, Liv. – als auch auf die Dauer, eine feste Stellung einnehmen, sich festsetzen, cum (Pompeius) constiterit et timere desierit, Balb. in Cic. ep.: ego, ne consistere possit in Italia Antonius, dabo operam, Brut. in Cic. ep.: (Antonius) non mehercules horam constitisset, Planc. in Cic. ep. – ε) als Reisender, Flüchtling an einem Orte haltmachen, anhalten, sich aufhalten, v. Seefahrern auch = wo sich vor Anker legen, wo anlegen, sowohl augenblicklich, plura scribam ad te cum constitero; nunc eram plane in medio mari, Cic.: in quibus (oppidis) consistere praetores et conventum agere solebant, Cic.: c. unum diem Veliae, Cic.: Romae vix triduum, Cic.: ad ancoram unā nocte, Cic.: contra Lissum in ancoris (v. Schiffen), Caes.: in portu (v. Schiffen), Liv. – als auch auf die Dauer sich wo aufhalten, sich niederlassen, sich ansässig machen, hic, Sen.: in agris Cadurcorum, Hirt. b. G.: in Aonia, Ov.: in ea sede, Curt.: nec tamen hāc profugum consistere Pelea terrā fata sinunt, Ov. – v. den in einer Provinz sich aufhaltenden, ansässigen röm. Bürgern, ibi negotiandi causā, Caes.: Uticae, Val. Max. – ζ) als Verkäufer wo seinen Stand haben, ausstehen, feil haben, ede, ubi consistas, Iuven. 3, 296: c. in taberna, Varr. LL. 5, 5; in schola, sub theatro Aug. Pompeiano, Corp. inscr. Lat. 6, 9404. – η) als Kollegium wo zusammentreten, in Palatio, Corp. inscr. Lat. 6, 8750: Arelicae, ibid. 5, 4017: Clastidi, ibid. 5, 7357. Vgl. Mommsen im Hermes 7, 309 f.

    b) von lebl. Subjj.: vel concĭdat omne caelum omnisque natura (N. = Schöpfung) consistat necesse est, Cic.: oculus consistit (Ggstz. huc illucve sine ratione movetur), Cels.: Ixionii vento (durch den W. = durch den Stillstand des W.) rota constitit orbis, Verg.: inanes nuces in summo umore consistere (sich halten, verbleiben) et plenas integro fructu ad ima deferri, Petr.: illic et nebulas, illic consistere nubes iussit, sich lagern, Ov. – So nun bes.: α) v. Flüssigkeiten, stillstehen (Ggstz. fluere, profluere, manare), ut, si pluerit, non consistat aqua, Varr.: quin rapidum placidis etiam mare constitit undis, Tibull.: ter frigore constitit Ister, Ov.: v. Blut usw., tandem constitit sanguis, Curt.: neque sanguis ullo potis est pacto profluens consistere, Enn. tr. fr. – v. Most, sich setzen, cum iam perfecte mustum deferbuit et constitit, Col. 12, 21, 3. – u. als mediz. t. t., Konsistenz gewinnen, album ex ovo cnm rosa (Rosenöl) mixtum, adiecto, quo facilius consistat, contritae rosae pulvere, Cels. 4, 27 (20), 1. p. 154, 2 D. – β) v. Magen, Unterleib, von der Ausleerung nach oben od. unten (vom Erbrechen od. Durchfall nachlassen, sich beruhigen, stehen (als mediz. t. t.), stomachus od. ventriculus consistit, Cels.: alvus consistit, Cels. – u. v. den Absonderungen nach oben u. unten selbst, stehen, pituitae cursus (Schleimabsonderung) consistit, Cels.: tanta me διάῤῥοια arripuit, ut hodie primum videatur posse consistere, Cic.

    2) übtr.: a) v. Pers.u. personif. Lebl., α) stehen bleiben, αα) in der Rede bei einem Punkte stehen bleiben, verweilen, um ihn näher zu besprechen, quoniam ille hic constitit paulisper, mihi quoque necesse est paulum commorari, Cic.: ipsa mihi veritas manum iniecit et paulisper consistere et commorari coëgit, Cic. – m. in u. Abl., in uno nomine, Cic.: in singulis, Cic. – ββ) innerhalb der Grenzen eines Faches, einer Methode stehen bleiben, sich halten, m. intra u. Akk., intra professionem suam, Cels.: u. Passiv unpers., intra quietem et unctionem et cibum consistendum est, Cels. – u. übh. innerhalb einer Grenze bei etw. stehen bleiben, es bei etw. bewenden lassen, maledictum, quod intra verba constitit, Ps. Quint. decl. 279. – u. in einem Stande verbleiben, m. in u. Abl., seu fortunā seu voluntate in equestri ordine usque ad Augusti patrem, Suet. Aug. 2, 2. – β) bestehen = existieren, sine agri cultoribus nec consistere mortales nec ali posse manifestum est, Col. 1. praef. 6.

    b) von Zuständen, α) stille stehen übh., teils = weder zu-, noch abnehmen, einen Stillstand eintreten lassen, im Stillstand begriffen sein (Ggstz. augeri, increscere od. decedere, minui), cum febris augeatur, consistat, decedat, Cels.: morbus increscit, consistit, minuitur, Cels. – teils = zum Stillstand kommen, stocken, nachlassen, aufhören, si infinitus forensium rerum labor... aetatis flexu constitisset, Cic.: quā novā re oblatā omnis administratio belli consistit, Caes.: cum ad Trebiam terrestre constitisset bellum, Liv. (vgl. Drak. Liv. 35, 4, 1. Fabri Liv. 21, 49, 1): consistere usura debuit, quae erat in edicto meo, die in m. E. erlaubte Verzinsung mußte aufhören, Cic.: infracta constitit ira, Ov. (s. Bach Ov. met. 6, 627). – β) wo seinen Sitz nehmen, Platz greifen, αα) v. körperl. Übeln, teils übh. wo seinen Sitz nehmen od. haben, morbus consistit in toto corpore od. intra intestina, Cels.: maximi dolores in macerrimis consistunt corporis partibus, Sen.: si (erysipelas) circa cervicem aut caput constitit, Cels. – teils (wie καθίστημι) anhalten, fortdauern, Konsistenz gewinnen, sich festsetzen, si nihilo magis malum constitit, Cels.: dolor constitit cum furore, Scrib. – ββ) v. andern Zuständen, wo Platz greifen, stattfinden, teils = wo zur Anwendung und Geltung kommen, ut unde culpa orta esset, ibi poena consisteret, Liv.: in quo (viro) non modo culpa nulla, sed ne suspicio quidem potuit consistere, Cic.: non in te quoque constitit idem exitus, Ov.: si putabit posse omnia penes unum consistere (könne in der Hand einer Person in Anwendung kommen = sei in einer Person vereinbar), Cornif. rhet.: omni tempore summa studia officii inter nos constiterunt, Cic.: quaestio consistit inter utile atque honestum od. circa res personasque, Quint.: sunt certi denique fines, quos ultra citraque nequit consistere rectum, Hor. – teils = auf etw. beruhen, in etw. bestehen, in etw. seinen Grund haben, auf etw. sich gründen, maior pars victus eorum in lacte, caseo, carne consistit, Caes.: vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit, Caes.: omnium superiorum dimicationum fructum in eo die atque hora consistere, Caes.: cum omnibus Gallicis navibus spes in velis armamentisque consisteret, Caes.: in interitu tuo salus et vita optimi cuiusque, libertas populi Romani dignitasque consistit, Cic.: causa perniciosissimi belli in persona tua constitit, Cic.: ea, in quibus vita beata consistit, Cic. – m. bl. Abl., ita exiguo tempore magnoque casu totius exercitus salus constitit, Caes. – mit ex u. Abl., reliquae (legiones) ex fugitivis consistebant, Auct. b. Hisp.

    B) prägn., zum festen Stande kommen, festen Füß fassen, sich auf den Füßen halten (Ggstz. cadere u. dgl.), 1) eig.: a) v. Pers., si prohibent consistere vires, Ov. met. 7, 573. – ita alte, ut consistere homo ipse non possit, Cels. 8, 15. p. 356, 16 D. – im Kampfe, α) v. Faustkämpfer, Ringer (Ggstz. de gradu deici, cadere), minimeque in lubrico versabitur et, si semel constiterit, numquam cadet (im Bilde v. Redner), Cic.: nec tamen tradidisti te, sed subsiluisti et acrior constitisti (im Bilde von dem, der mit dem Geschicke kämpft), Sen.: attolle animum, adversus formidata consiste, Sen. – β) als milit. t. t. v. Soldaten, in muro, Caes.: in fluctibus, in arido, Caes.: pro opere, Sall. – u. im Bilde (vom Redner), confiteor... me consistere in meo praesidio sic, ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causā cessisse videar, Cic. de or. 2, 294.

    b) v. lebl. Subjj. Halt gewinnen, quales cum vertice celso aëriae quercus... constiterunt, festgewurzelt dastehen, Verg. Aen. 3, 681. – und (im Bilde), nullo in loco, nulla in persona stabilibus nixa radicibus consistunt, fesseln sich bleibend an keinen Ort, an keine Person, Val. Max. 6, 9. ext. 7.

    2) übtr., gleichs. festen Fuß fassen, certa aliqua in sententia, einen bestimmten, festen Entschluß fassen, Cic.: consistit consilium, der Entschluß steht fest, Cic. – So nun bes.: a) im gerichtl. Kampfe, festen od. sichern Stand gewinnen, seinen Platz od. sich behaupten, sich halten, bestehen (Ggstz. cadere, concĭdere, de gradu deici), vom Redner, in hac causa, Cic.: in forensibus causis praeclare, Cic.: contra vos in contione, Cic.: c. in dicendo (seine Rede durchführen), Cic.: Passiv unpers., aut ita consistendum est, ut etc., man muß sich so festsetzen (darauf bestehen), daß usw., Cic. – v. Beklagten, spes est et hunc miserum... aliquando tandem posse consistere, Cic.: verbo quidem me superabis ipso iudice, re autem ne consistes quidem ullo iudice, Cic.: Pisonem consulem nulla in re consistere umquam sum passus, Cic. – v. Prozesse selbst, quia magistratus aliquis reperiebatur, apud quem Alfeni causa consisteret, Cic. Quinct. 71. – b) in Stimme, Gesicht od. Gemüt Fassung (Ruhe) gewinnen od. behalten, sich fassen, sich sammeln, v. Pers., neque mente nec linguā neque ore c., Cic.: u. so c. mente, Cic.: tranquillo animo, quietā mente, Fassung u. Ruhe des Gemüts, des Geistes gewinnen, Cic. – v. der Stimme usw. selbst, neque mens neque vox neque lingua consistit, Cic.: religiones violatae... consistere eius animum sine furore atque amentia non sinunt, Cic.: neque enim patrius consistere mentem passus amor, ihm läßt Vaterliebe nicht ruhig das Herz, Verg. – c) in der öffentlichen Meinung festen Fuß fassen, sich behaupten, Geltung gewinnen, vix singulis aetatibus binos oratores laudabiles constitisse, Cic. Brut. 333. – / consistere mit Akk. ist überall unsichere Lesart; vgl. Lachm. Lucr. 6, 11. Gronov Liv. 27, 17, 11.

    lateinisch-deutsches > consisto

  • 16 sursum

    sursum, Adv. (sub u. versum), I) aufwärts, in die Höhe (Ggstz. deorsum), sursum meare, Lucr.: sursum deorsum, auf und nieder, commeare, Cic., u. cursitare, Ter.: sursum deorsum versare, zu oberst u. zu unterst kehren, Sen.: modo sursum, modo deorsum, tamquam collus cernui, Lucil. fr. – verb. mit versus (vorsus) od. versum (vorsum), wärts, sursum vorsum serpit, Varro: sursum versus reditur, Cic.: quod sursum versus fertur, Apul.: sursus versus gignuntur, Lucr. 2, 188: Ggstz., fruges et arbores deorsum versus crescere? pluvias et nives et grandines sursum versus cadere in terram? Lact. 3, 24, 1: zsgz. susovorsum u. sursuorsum, Corp. inscr. Lat. 1, 199. lin. 7 u. 14. – II) aufwärts, oberwärts, oben, auf die Frage wo? nares recte sursum sunt, Cic.: sursum ac deorsum, oben und unten, Tubero b. Gell.: dah. sprichw., quod sursum est, deorsum faciunt, verdrehen alles, Petron. 63, 9. – / Nbff. sursus, Cic. de nat. deor. 2, 84. Lucr. 2, 188 (s. oben no. I): u. susum, Cato r.r. 157, 15. Lact. de mort. pers. 19, 4 codd.: u. iusum, Augustin. in epist. Ioann. tract. 8, 2 u. 10, 8: daraus vermutlich sus in suscipio etc.: dah. susque deque = sursum deorsum, eig. auf und nieder, oder oben und unten, sprichw. gebraucht, wenn man etw. nicht achtet, susque deque ferre, Laber. com. fr., od. susque deque habere alqd, Plaut., sich nichts draus machen, es nicht achten: nam de Octavio susque deque (sc. fero od. habeo), wie es übrigens mit Okt. steht, das ficht mich nicht an, Cic. ad Att. 14, 6, 1.: susque deque esse, nichts zu bedeuten haben, nichts auf sich haben, Varro: verum haec ludus ibi, susque omnia deque fuerunt, susque haec deque fuere, inquam, omnia ludus iocusque, Lucil. 110 sq.

    lateinisch-deutsches > sursum

  • 17 trames

    trāmes, itis, m. (trameo), der Querweg, Richtweg, Seitenweg, Nebenweg, Fußsteig, I) eig.: Apennini tramites, Cic.: tr. angustus, Plin. pan.: trames angustus, per quem armenta commeare consueverant, Iustin.: tramites occulti, Sall.: per tramites occulte profugere, Sall.: transversis tramitibus transgredi, Liv. – im Bilde, viam monstravit, tramite parvo quā possemus ad id recto contendere cursu, auf kurzem Pfade, Lucr. 6, 27 sq.: a tramite veritatis exorbitare, Augustin. de nupt. et concup. 2. § 10: ab aequitatis recto tramite deviare, Amm. 22, 10, 2: ut angustissimus trames ad immortalitatis praemium sublime perduceret, Lact. 5, 18, 11; vgl. Lact. 6, 7, 1; 7, 1, 20. – II) übtr.: a) = Weg, Pfad, Gang, Lauf, Flug, Verg., Hor. u.a.: cito decurrit tramite virgo, Verg.: assiduo tramite, Prop.: si potus cibusve in alienum deerraverit tramitem, Plin.: flexuosi tramites (aurium), Arnob. – b) ein Seitenweg, eine Abzweigung der Familie, generis ipsius tramites, Gell. 13, 19, 15. – / Nbf. tramis, Gloss. III, 353, 70 u.ö.

    lateinisch-deutsches > trames

  • 18 ultro

    ultrō (sc. loco, v. ulter), Adv., jenseits, I) eig., jenseits, drüben, nach der anderen Seite hin, gew. mit citro verb., ultro citroque, ultro et (ac) citro u. asyndet. ultro citro, hinüber und herüber, hin und her, von beiden Seiten, ultro et citro cursare, hin u. her laufen, Cic.: commeare ultro ac citro, Varro, ultro citroque, Cic., od. ultro citro, Cic. u. Suet., hin und her gehen: ultro citroque transcurrere, Liv.: ultro citroque mitti, Caes.: multis verbis ultro citroque habitis, Cic.: beneficiis ultro et citro datis acceptis, Cic.: datā ultro citroque fide, Liv.: ea nunc derepente tanta beneficia ultro citroque, tantam amicitiam relinquemus? Cato fr.: ultro citroque integrant in oppide caedem, Sisenn. fr. – II) übtr.: a) um eine weite Entfernung zu bezeichnen, fort mit! weg mit! (s. Brix Plaut. capt. 548), in der vertraulichen Sprache, ultro istum a me, fort mit dem Menschen! weg mit ihm! Plaut.; so auch ultro istunc, Plaut.: ultro te amator, Plaut. – b) von dem, was über etwas noch hinausgeht, überdies, auch noch, noch dazu, noch obendrein, sogar, etiam me ultro accusatum veniunt, Cic.: ultroque iis sumptum intulit, Cic.: ultro accusantes, Liv.; vgl. Nauck Hor. carm. 4, 4, 51. – c) zum Ausdrucke einer Tätigkeit, die von jenseits, von der anderen Seite kommt (ohne Veranlassung u. Einfluß von diesseits), von selbst, aus freien Stücken, freiwillig, ohne Ver anlassung, unaufgefordert, ohne Aufforderung, wider Erwarten, sponte et ultro, Suet.: improbos ultro lacessere, Cic.: inferre arma ultro, Tac.: ultro se offerre, Cic.: ultro polliceri, Planc. in Cic. ep.: ultro regium insigne sumere, Tac.: dah. ultro tributa, ōrum, n., die Ausgaben, die die Staatskasse auf öffentliche Gebäude usw. jährlich zu verwenden hatte, Varro LL. 6, 11. Liv. 39, 44, 7 u. 43, 16, 2: bildl., virtus saepius in ultro tributis est, gibt lieber, als sie nimmt, Sen. de ben. 4, 1, 2.

    lateinisch-deutsches > ultro

  • 19 aneinander vorbeifahren

    deutsch-lateinisches > aneinander vorbeifahren

  • 20 ausweichen

    ausweichen, I) eig.: decedere viā od. de via. cedere semitā (auf dem Trottoir). – jmdm. au., decedere alci, mit u. ohne de via; declinare ab alqo. – einander ohne Gefahr au. können, inter se occurrentes sine periculo commeare posse. – II) uneig.: cedere alci rei (z. B. periculo). – declinare alqd od. ab alqa re (ausbeugen). – vitare, evitare alqd (vermeiden). – detrectare alqd (verweigern, nicht tun wollen). – fugere, effugere, defugere, subterfugere alqd (entgehen, zu entgehen suchen, letzteres bes. unvermerkt). – tergiversari. ficte et simulate loqui (absol. = im Gespräch nicht mit der wahren Meinung herauswollen, auszuweichen suchen). – sermonem alcis defugere, evitare. alcis colloquium fugere (jmds. Gespräch meiden). – conspectum alcis vitare (j mds. Anblick meiden. z. B. in foro). – einem Stoße au., ictum effugere; petitionem vitare: den Geschossen ausweichend, vitabundus tela: jmds. Angriffen au., impetum alcis declinare; alqm eludere: einem Kampfe au., defugere proel ium; pugnam detrectare; proelio decertare nol le: jmds. Fragen au., alio responsionem suam derivare Ausweichen, declinatio (das Abbiegen [313] von der Bahn). – fuga (das Ausweichen zur Flucht). – detrectatio (die Verweigerung).

    deutsch-lateinisches > ausweichen

См. также в других словарях:

  • aller — I. Aller, Ambulare, Ingredi, Incedere, Ire, Iter facere, Obire, Pergere, Proficisci, Vadere. S en aller, Auferre se, Abire, Discedere, Abscedere, Digredi. Il commence à aller à Phavorinus, Pergit ire ad Phauorinum. Qui doit aller, Iturus. Je te… …   Thresor de la langue françoyse

  • Cong'e — Con g[ e] (k[^o]N zh[asl] ; E. k[o^]n j[=e]; 277), n. [F., leave, permission, fr. L. commeatus a going back and forth, a leave of absence, furlough, fr. commeare, meatum, to go and come; com + meare to go. Cf. {Permeate}.] [Formerly written… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Cong'e d''elire — Cong e Con g[ e] (k[^o]N zh[asl] ; E. k[o^]n j[=e]; 277), n. [F., leave, permission, fr. L. commeatus a going back and forth, a leave of absence, furlough, fr. commeare, meatum, to go and come; com + meare to go. Cf. {Permeate}.] [Formerly… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • congie — Cong e Con g[ e] (k[^o]N zh[asl] ; E. k[o^]n j[=e]; 277), n. [F., leave, permission, fr. L. commeatus a going back and forth, a leave of absence, furlough, fr. commeare, meatum, to go and come; com + meare to go. Cf. {Permeate}.] [Formerly… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • congé — also congee noun Etymology: alteration of earlier congee, congie, from Middle English conge, from Anglo French cungé, from Latin commeatus going back and forth, leave, from commeare to go back and forth, from com + meare to go more at permeate… …   New Collegiate Dictionary

  • Concile d'Angers — Le concile d Angers de 453 s est tenu à Angers où étaient réunis plusieurs évêques à l occasion de l ordination de Talassius comme évêque d Angers[1]. Le 4 octobre 453, sous le pontificat de Léon Ier dit Léon Ier le Grand, eut lieu à Angers, le… …   Wikipédia en Français

  • congé — (kon jé) s. m. 1°   Libération temporaire ou définitive d un service quelconque, d une fonction. •   On voit Régulus demander son congé au sénat, BOSSUET Hist. III, 6. •   N allez point de nouveau faire courir aux armes Un athlète tout prêt à… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • CIMMERII — I. CIMMERII populi Asiae gemini; Alii qur ex Scythia venerunt, habitantes circa Bosphorum, abipsis Cimmer ium appellatum. In Taurica Chersoneso, quae cum tractu adiacente olim Cimmeria dicta est; Post Scythia Europaea, seu parva, nunc Tartaria… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PHASIS — I. PHASIS fluv, celeberrimus, cuius elegans admodum descriptio exstat apud Arrianum in Periplo Ponti Euxini. Virg. Georg. l. 4. v. 367. Phasimque Lycumque Quae coniunctio ad laudem utriusque fluvii. Siquidem teste Strabone l. 11. Ποταμοὶ πλείους… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • RYSVICUM i. e. RYSWYK — RYSVICUM, i. e. RYSWYK pagus celebris, et peramoenus Hollandiae, suburbanus Hagae Comitum, Potentissimi, Augustissimi, Felicissini, Serenissimi VILHELMI III. Magnae Britanniae Regis, Castro sumptuosissimo, magnificentissimo nobilitatus; in cuius… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TAPROBANE — ZEILAN, teste Fo. Barriô cum Varrerio, insul. magna maris Indici intra Gengem contra Cory promontor. (non Sumatra, ut Mercator ait, longe in ortum distans, cum Ptol. illam apud Cory promontor. Indiae citerioris describat) cuius ambitus 2000. mill …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»