-
1 capesso
capesso, ĕre, ivi (ii), itum - tr. - [st2]1 [-] chercher à prendre, chercher à atteindre, saisir, prendre. [st2]2 [-] se diriger vers, tendre à, gagner (un lieu). [st2]3 [-] prendre sur soi, se charger de, s'attacher à, s'acquitter de, accomplir, entreprendre, engager; pratiquer. - capessere fugam: prendre la fuite. ut segregaret pugnam eorum capessit fugam, Liv. 1: *pour séparer leur combat, il prit la fuite*, pour les semer et les combattre un à un, il prit la fuite. - se capessere domum: se rendre vite à la maison. - rem publicam capessere: embrasser la carrière politique. - primus gradus capessendae rei publicae, Nep.: [son premier pas pour administrer les affaires publiques]= ses débuts dans la carrière politique. - pericula capessere: affronter les dangers. - pugnam capessere: engager le combat.* * *capesso, ĕre, ivi (ii), itum - tr. - [st2]1 [-] chercher à prendre, chercher à atteindre, saisir, prendre. [st2]2 [-] se diriger vers, tendre à, gagner (un lieu). [st2]3 [-] prendre sur soi, se charger de, s'attacher à, s'acquitter de, accomplir, entreprendre, engager; pratiquer. - capessere fugam: prendre la fuite. ut segregaret pugnam eorum capessit fugam, Liv. 1: *pour séparer leur combat, il prit la fuite*, pour les semer et les combattre un à un, il prit la fuite. - se capessere domum: se rendre vite à la maison. - rem publicam capessere: embrasser la carrière politique. - primus gradus capessendae rei publicae, Nep.: [son premier pas pour administrer les affaires publiques]= ses débuts dans la carrière politique. - pericula capessere: affronter les dangers. - pugnam capessere: engager le combat.* * *Capesso, capessis, capessi, capessum, secundum Diomedem, vel capessiui, capessitum, penul. prod. secundum Priscianum: verbum est actiuum nam dicimus Capesso, Capessor. Significat autem Capere. Prendre, Empoigner.\Capessere cibum hiatu oris et dentibus ipsis. Cic. Prendre viande.\Ad saxum capessit. Subaudi iter. Il prend son chemin, Il s'en va droict à, etc.\Quo nunc capessis tu te hinc aduorsa via? Plaut. Où t'en vas tu? Où t'en tournes tu?\Capessere se domum. Plaut. S'en aller en la maison.\Montem capessere. Valer. Flac. Monter la montaigne.\Capessere se in alta maris. Plaut. Se mettre en la haulte mer, Se jecter en pleine mer.\Capessere se praecipitem ad malos mores. Plaut. Se tourner à meschanceté.\Capessere arma vel bellum. Liu. Empoigner les armes, Entreprendre la guerre.\Curas imperii. Plin. iunior. Prendre le soing et gouvernement.\Cursum ad aliquem. Plaut. Prendre sa course droict à aucun.\Fugam. Liu. Prendre la fuite.\Honorem. Tacit. Estre establi et instalé en quelque estat ou dignité.\Imperia vel iussa alicuius. Virgil. Mettre en effect ou en execution ce qu'on nous a commandé.\Libertatem. Cic. Se mettre en liberté.\Locum medium. Cic. Tascher de parvenir au milieu.\Munia. Colum. Prendre aucunes charges et cures.\Obsidia. Tacit. Prendre la charge d'assieger les villes.\Oculis capessere aliquid. Liu. Regarder.\Pastum. Cic. Pasturer.\Principium facinoris. Tacit. Entreprendre.\Pugnam. Liu. Se combatre, et frapper.\Recta. Horat. Aller le droict chemin, Suyvre vertu.\Rempublicam. Sallust. Mettre la main à la republique.\Vrbem aliquam. Cic. S'en aller en quelque ville. -
2 capesso
căpesso ( căpisso, Pac. ap. Non. p. 227, 1), īvi (Sall. H. 3, 68 Dietsch; Tac. A. 15, 49), or ii (Tac. A. 12, 30: capessi, given by Diom. p. 367 P., and by Charis. ap. Prisc. p. 902 ib., but apparently erroneously; cf. Struve, p. 198, and lacesso), ītum (acc. to Prisc. l. l. part. fut. capessiturus, Tac. A. 6, 48), 3, v. desid. a. [capio].I.Lit., to seize, take, or catch at eagerly, to snatch at, lay hold of (capesso = desidero capere, Prisc. l. l.;B.rare but class.): alia animalia cibum partim oris hiatu et dentibus ipsis capessunt, partim unguium tenacitate adripiunt,
Cic. N. D. 2, 47, 122:pastus,
id. ib.:arma,
Verg. A. 3, 234; Ov. M. 11, 378.—Of relations of place, to strive to reach a place or limit, to betake one ' s self to, to go to, to repair or resort to; constr. usu. with acc.; ante-class. [p. 283] also capere se in or ad aliquem locum.(α).With acc.:(β).omnes mundi partes undique medium locum capessentes nituntur aequaliter,
Cic. N. D. 2, 45, 115:superiora capessere,
id. Tusc. 1, 18, 42:Melitam,
id. Att. 10, 9, 1:Italiam,
Verg. A. 4, 346:turris,
id. ib. 11, 466:montem,
Val. Fl. 4, 316:aethera,
Sil. 4, 480.—Se in or ad aliquem locum:(γ).quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
Plaut. As. 1, 3, 6:nunc pergam... me domum capessere,
id. Am. 1, 1, 106; Titin. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 346.—With adverb. dat.:II.quo nunc capessis te,
Plaut. Bacch. 1, 2, 5; id. Rud. 1, 2, 89; 1, 2, 83.—Trop.A.To take hold of any thing with zeal, to take upon one ' s self, take in hand, to undertake, enter upon, engage in, execute, manage (the most usu. signif.; cf. I. A.): Pac. ap. Non. p. 227, 1:2.nunc ad senem cursum capessam,
Plaut. Capt. 4, 1, 9:viam,
Liv. 44, 2, 8:alicujus imperia,
Plaut. Trin. 2, 2, 23:jussa,
to perform, execute, Verg. A. 1, 77; Plaut. Aul. 4, 1, 4; so, capessere rem publicam, to undertake affairs of state, to engage in public affairs, administer (differing, by the idea of zealous co-operation and activity, from accedere ad rem publicam, which designates merely the entering upon a public office or duty), Cic. Sest. 6, 14; id. de Or. 3, 29, 112; id. Att. 1, 17, 10; 16, 7, 7; Sall. C. 52, 5; id. J. 85, 47; Nep. Them. 2, 1; Liv. 3, 69, 5; Tac. A. 1, 24; 12, 41; 16, 26; id. H. 4, 5; 4, 39; Suet. Tib. 25; Quint. 12, 3, 1:civitatem,
Plin. Pan. 39, 5:orbem terrae,
Tac. A. 11, 34; 12, 5:magistratus,
id. Agr. 6:imperium,
id. A. 13, 4; 14, 26:vigintiviratum,
id. ib. 3, 29:provincias,
id. ib. 6, 27:officia in republică,
id. ib. 6, 14 Halm:curas imperii,
Plin. Pan. 66, 2:laborem cum honoribus,
Sall. H. 1, 48, 9 Dietsch:bellum,
Liv. 26, 25, 5:pugnam,
to commence, id. 2, 6, 8; 10, 5, 4; Tac. A. 12, 30; id. H. 3, 16; 5, 17:proelium,
Just. 2, 12:partem belli,
Liv. 31, 28, 4:partem pugnae,
id. 26, 5, 15:fugam,
to take to flight, id. 1, 25, 7:principium facinoris,
Tac. A. 15, 49:inimicitias,
id. ib. 5, 11:noctem in castris tutam et vigilem,
to pass, id. ib. 4, 48:divorsa,
Sall. H. 3, 68 Dietsch:tuta et salutaria,
to adopt, Tac. A. 15, 29:parata,
id. ib. 6, 37:meliora,
id. ib. 6, 48 et saep.:libertatem,
Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch; Cic. Phil. 10, 9, 19: recta, * Hor. S. 2, 7, 7.—Esp., to lay hold of with the mind, to comprehend, understand:B.in capessendis naturae sensibus,
Gell. 12, 1, 11.—To betake one ' s self to, enter upon (cf. I. B.):2.quam (filius) se ad vitam et quos ad mores praecipitem inscitus capessat,
Plaut. Bacch. 4, 10, 2.—With the idea of completed action, to attain to, to reach a person or thing: neque (te) posse corde capessere, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v 44 Vahl.). -
3 capesso
capesso, īvī, ītūrus, ere (Desider. von capio), nach etwas mit Verlangen, Eifer greifen, etwas eifrig, hastig ergreifen, etw. packen, erpacken, I) im engern Sinne: A) eig.: arma, Verg. Aen. 3, 234. Ov. met. 11, 378: cap. pastum u. cap. cibum oris hiatu et dentibus (v. Tieren), Cic. de nat. deor. 2, 121 sq. – B) übtr.: 1) etwas ergreifen, nehmen = zu tun beginnen od. sich zu eigen machen, a) übh.: cursum ad alqm, Plaut.: eam potissimum viam, einschlagen, Liv.: fugam, Liv.: nunc quam spem, quam opem, aut consili quid capessam? Plaut.: noctem in castris tutam et vigilem, sicher und wachsam zubringen, Tac.: otium, die Ruhe aufsuchen, Tac.: egregium spectaculum oculis, sich verschaffen, Liv.: libertatem, Cic. u. Sall. fr.: candorem, Pacuv. fr. – b) insbes., ein Geschäft, Amt usw. mit Eifer ergreifen, mit Eifer u. Ernst sich einer Sache annehmen, sie übernehmen, -betreiben u. dgl., alcis imperia, Plaut.: iussa, Verg.: rem publicam, sich dem (höhern) Staatsdienst zu widmen beginnen, die politische Laufbahn einschlagen, Cic., Sall. u.a.: u. so civitatem, Plin. pan.: magistratus, imperium, honores, provincias, Tac.: bellum, Liv. u. Curt., od. partem belli, Liv. (s. Mützell Curt. 3, 2 [4], 2. Drak. Liv. 9, 40, 12): proelium, pugnam, Liv. (s. Drak. Liv. 10, 5, 4): pugnam manu, selbst handgemein werden, Tac. – 2) mit dem Geiste ergreifen =fassen, begreifen, verstehen, in capessendis naturae sensibus tam obsurduit, ut etc., Gell. 12, 1, 11. – II) im weitern Sinne, nach einem Orte od. Ziele hinstreben, hineilen, hinwandern u. dgl., A) eig.: omnes mundi partes medium locum capessentes, Cic.: animus superiora capessat necesse est, muß notwendig nach den höhern Regionen streben, Cic. (das. auch superiora petunt): c. Melitam, Cic.: c. Italiam, Verg. – dah. se c., sich eilig begeben, hineilen, horsum se, Plaut.: se intro, Apul.: se in altum, Plaut.: se domum, Titin. fr. u. Plaut.: auch bl. quo capessit, Plaut.: quo nunc capessis hinc, Plaut. – B) übtr.: 1) se ad alqd, sich in etw. stürzen, quam (filius) se ad vitam et quos ad mores praecipitem inscitus capessat, Plaut. Bacch. 1077. – 2) hinstrebend etw. erreichen, neque (te) posse corde capessere, doch nimmer vermocht ich dich zu erspähen, Enn. bei Cic. de div. 1, 40. – / arch. capissam = capessam, Pacuv. tr. 52. – Perf. auch capessi nach Diom. 370, 12 u. Prisc. 10, 46; aber capessisse bei Liv. 10, 5, 4 u. capessisset bei Tac. ann. 13, 25 können als synk. Formen nicht als Beweis angeführt werden, u. statt capesserunt ist bei Iustin. 6, 3, 11 capessunt zu lesen, da Präsens-Formen vorhergehen.
-
4 capesso
capesso, īvī, ītūrus, ere (Desider. von capio), nach etwas mit Verlangen, Eifer greifen, etwas eifrig, hastig ergreifen, etw. packen, erpacken, I) im engern Sinne: A) eig.: arma, Verg. Aen. 3, 234. Ov. met. 11, 378: cap. pastum u. cap. cibum oris hiatu et dentibus (v. Tieren), Cic. de nat. deor. 2, 121 sq. – B) übtr.: 1) etwas ergreifen, nehmen = zu tun beginnen od. sich zu eigen machen, a) übh.: cursum ad alqm, Plaut.: eam potissimum viam, einschlagen, Liv.: fugam, Liv.: nunc quam spem, quam opem, aut consili quid capessam? Plaut.: noctem in castris tutam et vigilem, sicher und wachsam zubringen, Tac.: otium, die Ruhe aufsuchen, Tac.: egregium spectaculum oculis, sich verschaffen, Liv.: libertatem, Cic. u. Sall. fr.: candorem, Pacuv. fr. – b) insbes., ein Geschäft, Amt usw. mit Eifer ergreifen, mit Eifer u. Ernst sich einer Sache annehmen, sie übernehmen, -betreiben u. dgl., alcis imperia, Plaut.: iussa, Verg.: rem publicam, sich dem (höhern) Staatsdienst zu widmen beginnen, die politische Laufbahn einschlagen, Cic., Sall. u.a.: u. so civitatem, Plin. pan.: magistratus, imperium, honores, provincias, Tac.: bellum, Liv. u. Curt., od. partem belli, Liv. (s. Mützell Curt. 3, 2 [4], 2. Drak. Liv. 9, 40, 12): proelium, pugnam, Liv. (s. Drak. Liv. 10, 5, 4): pugnam manu, selbst handgemein werden, Tac. – 2) mit dem Geiste ergreifen =————fassen, begreifen, verstehen, in capessendis naturae sensibus tam obsurduit, ut etc., Gell. 12, 1, 11. – II) im weitern Sinne, nach einem Orte od. Ziele hinstreben, hineilen, hinwandern u. dgl., A) eig.: omnes mundi partes medium locum capessentes, Cic.: animus superiora capessat necesse est, muß notwendig nach den höhern Regionen streben, Cic. (das. auch superiora petunt): c. Melitam, Cic.: c. Italiam, Verg. – dah. se c., sich eilig begeben, hineilen, horsum se, Plaut.: se intro, Apul.: se in altum, Plaut.: se domum, Titin. fr. u. Plaut.: auch bl. quo capessit, Plaut.: quo nunc capessis hinc, Plaut. – B) übtr.: 1) se ad alqd, sich in etw. stürzen, quam (filius) se ad vitam et quos ad mores praecipitem inscitus capessat, Plaut. Bacch. 1077. – 2) hinstrebend etw. erreichen, neque (te) posse corde capessere, doch nimmer vermocht ich dich zu erspähen, Enn. bei Cic. de div. 1, 40. – ⇒ arch. capissam = capessam, Pacuv. tr. 52. – Perf. auch capessi nach Diom. 370, 12 u. Prisc. 10, 46; aber capessisse bei Liv. 10, 5, 4 u. capessisset bei Tac. ann. 13, 25 können als synk. Formen nicht als Beweis angeführt werden, u. statt capesserunt ist bei Iustin. 6, 3, 11 capessunt zu lesen, da Präsens-Formen vorhergehen. -
5 capessō
capessō īvī or iī, ītūrus, ere, desid. [capio], to seize eagerly, snatch at, lay hold of: cibum dentibus: arma, V.: principium libertatis capessendae. —Of places, to strive to reach, betake oneself to, repair to, resort to: medium locum: turrīs, V.— Fig., to take hold of with zeal, take up, take in hand, undertake, enter upon, engage in, execute, manage: bellum, L.: pugnam manu, Ta.: iussa, to execute, V.: recta capessens, with upright purpose, H.: partem decoris, L.: magistratūs, Ta.: audacia ad pericula capessenda, facing, L.: capessere rem p., to enter political life.* * *capessere, capessivi, capessitus V TRANSgrasp, take, seize eagerly; undertake, manage; pursue w/zeal; carry out orders -
6 capesso
sīvī (siī), sītum, ere [intens. к capio I ]1) жадно хватать, ловить (dentibus cibum C; arma L)capessenda est, vobis amicitia mea Ap — вам следует с готовностью принять мою дружбу2) горячо приниматься, отдаваться, посвящать себя (c. magistratūs T; rem publicam Sl, C etc.)c. bellum adversus aliquem L — предпринять войну против кого-л.c. pugnam manu T — вступить в рукопашный бойc. fugam L — пуститься в бегствоc. viam L — отправиться по дорогеc. egregium spectaculum oculis L — доставить себе превосходное зрелищеc. noctem tutam et vigĭlem T — провести ночь в спокойствии и бдительности3)а) спешить, спешно направляться (Melitam C; Italiam V)se domum c. Pl — быстро отправиться домойpericula c. L — пойти навстречу опасностямб) устремляться, стремиться -
7 capesso
, capessivi, capessitum, capessere 3хватать, браться или приниматься за что-л. -
8 capissam
арх. Pac = capessam (fut. к capesso) -
9 capisso
capisso, s. capesso /.
-
10 capisso
capisso, s. capesso ⇒. -
11 capesco
capescere, capescivi, capescitus V TRANSgrasp, take; undertake, manage; pursue with zeal; carry out orders; (=capesso) -
12 adsudasso
as-sūdasso ( ads-), ĕre, v. intens. n. [from sudo, as capesso from capio, lacesso from lacio], to fall into a violent sweat, to sweat profusely:corculum adsudassit jam ex metu,
Plaut. Cas. 2, 6, 9 dub. (perh. assudescit). -
13 assudasso
as-sūdasso ( ads-), ĕre, v. intens. n. [from sudo, as capesso from capio, lacesso from lacio], to fall into a violent sweat, to sweat profusely:corculum adsudassit jam ex metu,
Plaut. Cas. 2, 6, 9 dub. (perh. assudescit). -
14 capisso
căpisso, ere, v. capesso. -
15 facesso
făcesso, cessi, ītum, 3, v. intens. a. and n. [facio, like capesso from capio].I. A.In gen. (mostly poet.): latrones dicta facessunt, Enn. ap. Non. 306, 23 (Ann. v. 60 ed. Vahl.): dicta, Afran. ap. Non. 306, 26; cf.:B.jussa facessunt,
Verg. A. 4, 295:matris praecepta facessit,
id. G. 4, 548:mille facesse jocos,
Ov. A. A. 3, 367:dictum facessas doctum,
bring to an end, be done with, Plaut. Men. 2, 1, 24.—In partic., in a bad sense, to bring on, cause, occasion, create (Ciceron.):II.de temeritate eorum, qui tibi negotium facesserent,
Cic. Fam. 3, 10, 1: cf. in the pass.:si cui forte hac lege negotium facessetur,
id. Clu. 57, 158; id. Verr. 2, 4, 64, § 142:innocenti periculum,
id. Div. in Caecil. 14, 45; Tac. H. 4, 43:rem facesso,
Plaut. Rud. 4, 4, 17.—Neutr., sc. se, to go away, retire, depart (class.): vos facessite, Enn. ap. Non. 306, 29 (Trag. v. 191 ed. Vahl.):ab omni societate rei publicae paulisper facessant,
Cic. Leg. 1, 13, 39:propere ex urbe, ab ore atque oculis populi Romani,
Liv. 6, 17, 8: aedibus, Titin. ap. Non. 306, 31: cf.:propere urbe finibusque,
Liv. 4, 58, 7:hinc,
id. 4, 58, 33; Afran. ib. 307, 3; cf.:hinc Tarquinios,
Liv. 1, 47, 5:operae facessant, servitia sileant,
Cic. Fl. 38 fin.:facessere interim privatam amicitiam jubet, cum mandata patriae intercedant,
to be at an end, Just. 34, 4.—In a play upon the two meanings (cf. I. A.): Tr. Ego opinor rem facesso. Gr. Si quidem sis pudicus, hinc facessas, Plaut. Rud. 4, 4, 19 sq. -
16 CATCH
[N]RAPINA (-AE) (F)CAPTURA (-AE) (F)PISCATUS (-US) (M)ANSA (-AE) (F)CAPTUM (-I) (N)[V]CAPTO (-ARE -AVI -ATUM)DECIPIO (-ERE -CEPI -CEPTUM)CAPESSO (-ERE -IVI -ITUM)DEPREHENDO (-ERE -PREHENDI -PREHENSUM)DEPRENDO (-ERE -PRENDI -PRENSUM)COMPREHENDO (-ERE -PREHENDI -PREHENSUM)CONPREHENDO (-ERE -PREHENDI -PREHENSUM)COMPRENDO (-ERE -PRENDI -PRENSUM)CONPRENDO (-ERE -PRENDI -PRENSUM)PREHENDO (-ERE PREHENDI PREHENSUM)PRENDO (-ERE PRENDI PRENSUM)RAPIO (-ERE RAPUI RAPTUM)CAPIO (-ERE CEPI CAPTUM)CONCIPIO (-ERE -CEPI -CEPTUM)DECERPO (-ERE -CERPSI -CERPTUM)EXCEPTO (-ARE)PERCIPIO (-ERE -CEPI -CEPTUM)INTELLEGO (-ERE -LEXI -LECTUM)INTELLIGO (-ERE -LEXI -LECTUM)REPREHENDO (-ERE -PREHENDI -PREHENSUM)REPRENDO (-ERE -PRENDI -PRENSUM)MORDEO (-ERE MOMORDI MORSUM)CONTRAHO (-ERE -TRAXI -TRACTUM)SUCCUMBO (-ERE -CUBUI -CUBITUM)INESCO (-ARE -AVI -ATUM)ILLAQUEO (-ARE -AVI -ATUM)INLAQUEO (-ARE -AVI -ATUM)IRRETIO (-IRE -IVI -ITUM)INRETIO (-IRE -IVI -ITUM)ADHAMO (-ARE -AVI -ATUS)AUCUPO (-ARE -ATUS)CONCIPILO (-ARE -AVI -ATUS)REHENDO (-ERE -I -HENSUS)PRAEHENDO (-ERE -I -HENSUS)PRAENDO (-ERE -I -ENSUS)DECARPO (-ERE -SI -TUS) -
17 ENGAGE
[V]AUCTORO (-ARE -AVI -ATUM)SPONDEO (-ERE SPOPONDI SPONSUM)SPHONDEO (-ERE SPHOPONDI SPHONSUM)SUSCIPIO (-ERE -CEPI -CEPTUM)IMPLICO (-ARE -PLICUI -PLICITUM)INPLICO (-ARE -PLICUI -PLICITUM)PROMITTO (-ERE -MISI -MISSUM)OBEO (-IRE -IVI -ITUM)INGREDIOR (-GREDI -GRESSUS SUM)CAPESSO (-ERE -IVI -ITUM)CONDUCO (-ERE -DUXI -DUCTUM)CONGREDIOR (-GREDI -GRESSUS SUM)PROELIOR (-ARI -ATUS SUM)PRAELIOR (-ARI -ATUS SUM)CONFLIGO (-ERE -FLIXI -FLICTUM)OCCUPO (-ARE -AVI -ATUM)OBCUPO (-ARE -AVI -ATUM)COSMITTO (-ERE -MISI -MISSUS)CONSPONDEO (-ERE -SPONDI -SPONSUS)- BE ENGAGED -
18 ENTER UPON
[V]CAPESSO (-ERE -IVI -ITUM)INCIPIO (-ERE -CEPI -CEPTUM)SUSCIPIO (-ERE -CEPI -CEPTUM)ADGREDIOR (-GREDI -GRESSUS SUM)AGGREDIOR (-GREDI -GRESSUS SUM)INVADO (-ERE -VASI -VASUM)ACCEDO (-ERE -CESSI -CESSUM)OBEO (-IRE -IVI -ITUM)ADEO (-IRE -II -ITUM)INSISTO (-ERE -STITI)INEO (-IRE -II -ITUM) -
19 HAND: TAKE IN HAND
[V]CAPESSO (-ERE -IVI -ITUM)INCHOO (-ARE -AVI -ATUM) -
20 HOLD: LAY HOLD OF
[V]EXCIPIO (-ERE -CEPI -CEPTUM)CAPESSO (-ERE -IVI -ITUM)APPETO (-ERE -PETIVI -PETITUM)ARRIPIO (-ERE -RIPUI -REPTUM)ADRIPIO (-ERE -RIPUI -REPTUM)AMPLECTOR (-PLECTI -PLEXUS SUM)
- 1
- 2