Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

caerŭlĕum

  • 1 caeruleum

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caeruleum

  • 2 caeruleum

    blue color (dark); steel color; sky/sea (pl.); deep blue sea; blue sky; azurite; kind of blue glass

    Latin-English dictionary > caeruleum

  • 3 caerula

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caerula

  • 4 Caeruleus

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > Caeruleus

  • 5 caeruleus

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caeruleus

  • 6 caerulus

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caerulus

  • 7 caeruleus

        caeruleus adj.    [for * caeluleus, from caelum], like the sky, azure, blue, dark blue, dark green: color, Cs.: oculi, Ta.: glacies, V.: aquae, O.: di, of the sea, O.: frater (lovis), Neptune, O.: currus, of Neptune, V.: Thybris, V.: angues, V.: guttae, O.: scutulata, a blue checked garment, Iu.: Germania pubes, blue-eyed, H.: panis, mouldy, Iu.: cucumis, Pr.—Dark, gloomy, sable, dim, pitchy (poet.): vittae, V.: imber, V.
    * * *
    I
    caerulea, caeruleum ADJ
    blue, cerulean, dark; greenish-blue, azure; of river/sea deities; of sky/sea
    II
    epithet for river/sea deities

    Latin-English dictionary > caeruleus

  • 8 variō

        variō āvī, ātus, āre    [varius], to diversify, variegate, change: maculis ortum (sol), V.: variabant tempora cani, O.: ubi caeruleum variabunt sidera caelum, O.: formas variatus in omnīs, metamorphosed, O.—Fig., to cause to change, diversify, vary, make various, interchange, alternate: ille variabit (vocem): voluptatem: rem prodigialiter unam, H.: sententias, L.: vices, V.: bellum variante fortunā eventum ferre, with varying success, L.: variatis hominum sententiis, i. e. amid the conflicting voices: quae de Marcelli morte variant auctores, report variously, L.: senatus consuli coeptus; ibi cum sententiis variaretur, there was a difference of opinion, L.—To be diversified, be variegated, change, alter, waver, vary, be various, differ: abeunt redeuntque mei variantque timores, O.: ita fama variat, ut, etc., L.: si (lex) nec causis nec personis variet, L.— Impers: ibi si variaret, if there were a difference of opinion, L.
    * * *
    variare, variavi, variatus V
    mark with contrasting colors, variegate; vary, waver; fluctuate, change

    Latin-English dictionary > variō

  • 9 confercio

    con-fercĭo, no perf., fertum, 4, v. a. [farcio], to stuff or cram together, to press close together (in verb. finit. very rare; in part. perf. and P. a. class.).
    (α).
    Verb. finit.:

    ventus cum confercit, franguntur montes nimborum,

    Lucr. 6, 158:

    se (apes),

    Varr. R. R. 3, 16, 35:

    myrrham in follis,

    Plin. 12, 15, 35, § 68.—
    (β).
    Part. perf.:

    viā sibi inter confertas naves factā,

    Liv. 37, 11, 13:

    quo magis astu Confertos ita acervatim mors accumulabat,

    Lucr. 6, 1263; cf.:

    agrestem in arta tecta,

    Liv. 3, 6, 3.—Hence, confer-tus, a, um, P. a.; lit., pressed together; hence,
    A.
    Pressed close, crowded, thick, dense (opp. rarus): caeruleum spumat sale confertā rate pulsum, Enn. ap. Prisc. 5, p. 659 P. (Ann. v. 379 Vahl.):

    tune inane quicquam putes esse, cum ita completa et conferta sint omnia, ut, etc.,

    Cic. Ac. 2, 40, 125:

    plures simul conferti,

    Liv. 29, 34, 12: in confertā multitudine, * Suet. Tib. 2:

    agmen,

    Verg. G. 3, 369 (conjunctum, Serv.):

    moles,

    Tac. A. 4, 62.—Esp.,
    2.
    In milit. lang., of the close, compact order of battle:

    ut numquam conferti, sed rari magnisque intervallis proeliarentur,

    Caes. B. G. 5, 16: acies, Auct. B. Afr. 13; Liv. 10, 29, 6; 42, 59, 5; Tac. A. 6, 35; 14, 36; Verg. A. 2, 347.— Comp., Liv. 9, 27, 9.— Sup., Caes. B. G. 1, 24; 2, 23:

    hostes,

    Sall. C. 60, 7:

    turba,

    Liv. 2, 12, 6; Sall. J. 98, 1:

    turmatim et quam maxume confertis equis Mauros invadunt,

    id. ib. 101, 4:

    conferto gradu inrupere,

    Tac. A. 12, 35.—
    B.
    With abl., stuffed, filled full, full:

    ingenti turbā conferta deorum templa,

    Liv. 45, 2, 7.— Trop.:

    otiosa vita, plena et conferta voluptatibus,

    Cic. Sest. 10, 23; so id. Tusc. 3, 19, 44; id. Fin. 2, 20, 64:

    cibo,

    id. Cat. 2, 5, 10; * Quint. 5, 14, 27:

    legio conferta maniplis,

    Sil. 7, 390.—
    * Adv.: confertē, in acc. with A. 2. (for the more usual confertim, q. v.), in a compact body; only comp.:

    confertius resistentes,

    Amm. 24, 7, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > confercio

  • 10 Nisus

    1.
    nīsus, a, um, Part., from nitor.
    2.
    nīsus, ūs, m. [nitor], a pressing or resting upon or against, a pressure; a striving, exertion, labor, effort (mostly poet.; nixus in good prose, v. h. v.): pedetentim et sedato nisu, a tread, step, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 48:

    pinnarum nisus inanis,

    a flight, Lucr. 6, 834; so,

    insolitos docuere nisus,

    Hor. C. 4, 4, 8:

    hic dea se primum rapido pulcherrima nisu Sistit,

    Verg. A. 11, 852:

    stat gravis Entellus nisuque immotus eodem, etc.,

    in the same posture, id. ib. 5, 437: hunc stirps Oceani maturis nisibus Aethra Edidit, pains, throes, labor of parturition (v. 2. nixus), Ov. F. 5, 171.—In prose:

    tamquam nisus evomentis adjuvaret,

    retchings, Tac. A. 12, 67:

    uti prospectus nisusque per saxa facilius foret,

    Sall. J. 94, 1 Dietsch:

    quae dubia nisu videbantur,

    id. ib. 94, 2 Dietsch:

    non pervenit nisu sed impetu,

    Quint. 8, 4, 9; 1, 12, 10.
    3.
    Nīsus, i, m., = Nisos
    I.
    A king of Megara, father of Scylla, who, in order to gain the love of Minos, cut off her father's purple hair, on which the safety of his kingdom depended, whereupon Nisus was changed into a sparrow-hawk, and Scylla into the bird ciris, Verg. G. 1, 404 sq.; Ov. M. 8, 8 sqq.; v. Scylla.—
    B.
    Hence,
    1.
    Nī-saeus, a, um, adj., of or belonging to Nisus, Nisæan:

    et vos Nisaei, naufraga monstra, canes,

    i. e. Scylla, the daughter of Phorcus, Ov. F. 4, 500; cf. id. A. A. 1, 331.—
    2.
    Nīsēis, ĭdis, f., the daughter of Nisus, Scylla (q. v.), confounded with the daughter of Phorcus:

    praeterita cautus Niseide navita gaudet,

    Ov. R. Am. 737.—
    3.
    Nī-sēĭus, a, um, adj., of or belonging to Nisus, Nisæan: per mare caeruleum trahitur Niseia virgo, Verg. Cir. 390; Ov. M. 8, 35.—
    4.
    Nīsĭas, ădis, f., Nisæan, i. e. Megarian: Nisiades matres Nisiadesque nurus, of Megaris, in Sicily (a colony of Megara, in Greece), Ov. H. 15, 54.—
    II.
    Son of Hyrtacus and friend of Euryalus, Verg. A. 5, 294; 9, 176 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > Nisus

  • 11 nisus

    1.
    nīsus, a, um, Part., from nitor.
    2.
    nīsus, ūs, m. [nitor], a pressing or resting upon or against, a pressure; a striving, exertion, labor, effort (mostly poet.; nixus in good prose, v. h. v.): pedetentim et sedato nisu, a tread, step, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 48:

    pinnarum nisus inanis,

    a flight, Lucr. 6, 834; so,

    insolitos docuere nisus,

    Hor. C. 4, 4, 8:

    hic dea se primum rapido pulcherrima nisu Sistit,

    Verg. A. 11, 852:

    stat gravis Entellus nisuque immotus eodem, etc.,

    in the same posture, id. ib. 5, 437: hunc stirps Oceani maturis nisibus Aethra Edidit, pains, throes, labor of parturition (v. 2. nixus), Ov. F. 5, 171.—In prose:

    tamquam nisus evomentis adjuvaret,

    retchings, Tac. A. 12, 67:

    uti prospectus nisusque per saxa facilius foret,

    Sall. J. 94, 1 Dietsch:

    quae dubia nisu videbantur,

    id. ib. 94, 2 Dietsch:

    non pervenit nisu sed impetu,

    Quint. 8, 4, 9; 1, 12, 10.
    3.
    Nīsus, i, m., = Nisos
    I.
    A king of Megara, father of Scylla, who, in order to gain the love of Minos, cut off her father's purple hair, on which the safety of his kingdom depended, whereupon Nisus was changed into a sparrow-hawk, and Scylla into the bird ciris, Verg. G. 1, 404 sq.; Ov. M. 8, 8 sqq.; v. Scylla.—
    B.
    Hence,
    1.
    Nī-saeus, a, um, adj., of or belonging to Nisus, Nisæan:

    et vos Nisaei, naufraga monstra, canes,

    i. e. Scylla, the daughter of Phorcus, Ov. F. 4, 500; cf. id. A. A. 1, 331.—
    2.
    Nīsēis, ĭdis, f., the daughter of Nisus, Scylla (q. v.), confounded with the daughter of Phorcus:

    praeterita cautus Niseide navita gaudet,

    Ov. R. Am. 737.—
    3.
    Nī-sēĭus, a, um, adj., of or belonging to Nisus, Nisæan: per mare caeruleum trahitur Niseia virgo, Verg. Cir. 390; Ov. M. 8, 35.—
    4.
    Nīsĭas, ădis, f., Nisæan, i. e. Megarian: Nisiades matres Nisiadesque nurus, of Megaris, in Sicily (a colony of Megara, in Greece), Ov. H. 15, 54.—
    II.
    Son of Hyrtacus and friend of Euryalus, Verg. A. 5, 294; 9, 176 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > nisus

  • 12 rates

    rătis ( rătes, acc. to Prob. p. 1473 fin.; yet perh. we should here read vates; acc. ratim, Hyg. Fab. 175), is, f. [Sanscr. ar-i-tras that which propels, an oar; Gr. eretês, rower; eressô, to row; Lat.: remus, remigium, triremis, etc.].
    1.
    A vessel made of logs fastened together, a raft: rates vocantur tigna colligata, quae per aquam aguntur; quo vocabulo interdum etiam naves significantur, Paul. ex Fest. p. 272 Müll.; cf. Fest. p. 273, 22 ib.:

    nave primus in Graeciam ex Aegypto Danaus advenit, antea ratibus navigabatur inventis in mari Rubro inter insulas a rege Erythrā,

    Plin. 7, 56, 57, § 206; cf. Cic. Verr. 2, 5, 2, § 5:

    transeunt Rhenum navibus ratibusque,

    Caes. B. G. 6, 35:

    trabibus verius quam ratibus,

    Plin. 3, 5, 9, § 53; Caes. B. C. 1, 25:

    ratibus quibus junxerat flumen, nondum resolutis, etc.,

    i. e. pontoons, Liv. 21, 47:

    tamquam in rate in mari immenso nostra vehitur ratio,

    Cic. Tusc. 1, 30, 73 B. and K.—
    2.
    A float: quasi pueris [p. 1528] qui nare discunt, scirpea induitur ratis, Plaut. Aul. 4, 1, 9.—
    3.
    Prov.:

    servavisti omnem ratem,

    you have saved us from shipwreck, Plaut. Most. 3, 3, 15; cf. id. ib. 3, 2, 53; id. Bacch. 4, 6, 27.—
    B.
    Meton., in the poets, a bark, boat, vessel, in gen.: caeruleum spumat sale confertā rate pulsum, Enn. ap. Prisc. p. 659 P. (Ann. v. 378 Vahl.); Naev. ap. Varr. L. L. 7, § 23 Müll.; Att. ap. Fest. s. v. rates, p. 272 ib.; Cat. 63, 1; 64, 121; Verg. G. 2, 445; id. A. 1, 43; 3, 192; 4, 53.—

    Of Charon's boat,

    Verg. A. 6, 302.

    Lewis & Short latin dictionary > rates

  • 13 ratis

    rătis ( rătes, acc. to Prob. p. 1473 fin.; yet perh. we should here read vates; acc. ratim, Hyg. Fab. 175), is, f. [Sanscr. ar-i-tras that which propels, an oar; Gr. eretês, rower; eressô, to row; Lat.: remus, remigium, triremis, etc.].
    1.
    A vessel made of logs fastened together, a raft: rates vocantur tigna colligata, quae per aquam aguntur; quo vocabulo interdum etiam naves significantur, Paul. ex Fest. p. 272 Müll.; cf. Fest. p. 273, 22 ib.:

    nave primus in Graeciam ex Aegypto Danaus advenit, antea ratibus navigabatur inventis in mari Rubro inter insulas a rege Erythrā,

    Plin. 7, 56, 57, § 206; cf. Cic. Verr. 2, 5, 2, § 5:

    transeunt Rhenum navibus ratibusque,

    Caes. B. G. 6, 35:

    trabibus verius quam ratibus,

    Plin. 3, 5, 9, § 53; Caes. B. C. 1, 25:

    ratibus quibus junxerat flumen, nondum resolutis, etc.,

    i. e. pontoons, Liv. 21, 47:

    tamquam in rate in mari immenso nostra vehitur ratio,

    Cic. Tusc. 1, 30, 73 B. and K.—
    2.
    A float: quasi pueris [p. 1528] qui nare discunt, scirpea induitur ratis, Plaut. Aul. 4, 1, 9.—
    3.
    Prov.:

    servavisti omnem ratem,

    you have saved us from shipwreck, Plaut. Most. 3, 3, 15; cf. id. ib. 3, 2, 53; id. Bacch. 4, 6, 27.—
    B.
    Meton., in the poets, a bark, boat, vessel, in gen.: caeruleum spumat sale confertā rate pulsum, Enn. ap. Prisc. p. 659 P. (Ann. v. 378 Vahl.); Naev. ap. Varr. L. L. 7, § 23 Müll.; Att. ap. Fest. s. v. rates, p. 272 ib.; Cat. 63, 1; 64, 121; Verg. G. 2, 445; id. A. 1, 43; 3, 192; 4, 53.—

    Of Charon's boat,

    Verg. A. 6, 302.

    Lewis & Short latin dictionary > ratis

  • 14 ravus

    1.
    rāvus, a, um, adj. [root ru-; Sanscr. aru-, to bellow; Lat. rudens, etc.; cf. raucus], hoarse: rava vox rauca et parum liquida, proxime canum latratum sonans, Paul. ex Fest. p. 283 Müll. So in only a single (post-class.) example:

    ciere ravos Cantus,

    Sid. Ep. 8, 11 in carm. fin.
    2.
    rāvus, a, um, adj. [for hravus, ghrav-us; root in Sanscr. gar-an; Gr. gerôn, senex; cf.: gêras, graus; O. H. Germ. grā; Engl. gray], gray-yellow, gray, tawny (rare but class.): ravi coloris appellantur, qui sunt inter flavos et caesios, Paul. ex Fest. p. 272 Müll.. (mare illud) nobismet ipsis modo caeruleum videbatur, mane ravum, Cic. Ac. 2, 33, 105 Goer. N. cr. (cited in Non. 164, 14):

    fulix, id. poët. Div. 1, 8, 14 (al. cana): lupa,

    Hor. C. 3, 27, 3. Said severai times of the eyes, Varr. R. R. 2, 2, 4; 9, 3; cf.:

    orbes ravi coloris,

    Plin. 11, 37, 55, § 148.

    Lewis & Short latin dictionary > ravus

  • 15 spumo

    spūmo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [spuma].
    I.
    Neutr., to foam, froth ( poet. and in post-Aug. prose): caeruleum spumat sale, Enn. ap. Gell. 2, 26 (Ann. v. 378 Vahl.):

    maria salsa spumant sanguine,

    id. Non. 183, 19 (Trag. v. 145 ib.):

    fluctu spumabant caerula cano,

    Verg. A. 8, 672:

    adductis spumant freta versa lacertis,

    id. ib. 5, 141; cf. Lucr. 3, 493:

    spumans aper,

    Verg. A. 4, 158; Claud. Rapt. Pros. 2, 243: Amasenus spumabat, [p. 1748] Verg. A. 11, 548:

    equus spumat habenis,

    Luc. 6, 399:

    pocula bina novo spumantia lacte,

    Verg. E. 5, 67:

    patera,

    id. A. 1, 739; cf.:

    spumat plenis vindemia labris,

    id. G. 2, 6:

    spumans bilis,

    Cels. 7, 23; Plin. 32, 7, 25, § 78:

    terra respersa aceto spumat,

    foams up, boils up, effervesces, Cels. 5, 27, 4:

    frena spumantia,

    covered with foam, Verg. A. 4, 135; 5, 817:

    mella,

    id. G. 4, 140:

    sanguis,

    id. A. 9, 456.—Of an angry person:

    spumantibus ardens visceribus,

    Juv. 13, 14. —
    II. * A.
    Lit.: saxa salis niveo spumata liquore, Cic. Poët. Div. 1, 7, 13.—
    B.
    Trop.:

    ex ore scelus,

    Auct. Her. 4, 55, 68; Claud. Rapt. Pros. 1, 282.

    Lewis & Short latin dictionary > spumo

  • 16 sublino

    sub-lĭno, lēvi, lĭtum, 3, v. a., to besmear or anoint beneath, to lay on as a groundcolor, to prime with any thing (ante-class. and post-Aug.).
    I.
    Lit.:

    chrysocollam atramento,

    Plin. 33, 5, 27, § 90:

    caeruleum,

    id. 35, 6, 26, § 45:

    argentum vivum,

    id. 33, 6, 32, § 100:

    sanguinem lacertae,

    id. 30, 9, 23, § 80.—
    II.
    Transf.
    A.
    To put underneath, underlay (syn. substerno):

    maceriam calce,

    Cato, R. R. 15, 1:

    tertium (genus sardonychis) argenteis bracteis sublinitur, etc.,

    Plin. 37, 7, 31, § 105.—
    B.
    Sublinere os alicui, to befool, cheat, bamboozle (the allusion being to the practice of smearing the face of a sleeping person; cf. Non. 45, 21) (Plautinian):

    pulchre os sublevit patri,

    Plaut. Merc. 3, 4, 19; id. Mil. 2, 1, 32; 2, 1, 75; 2, 5, 57; id. Aul. 4, 6, 2; id. Capt. 3, 4, 123; id. Merc. 2, 4, 17; 3, 4, 46; id. Ps. 2, 4, 29; id. Trin. 2, 4, 157; id. Ep. 3, 3, 48; 3, 4, 55.

    Lewis & Short latin dictionary > sublino

  • 17 tingens

    tingo (less correctly, tinguo), nxi, nctum, 3, v. a. [root tvak-, to wet; Sanscr. tuc-; Gr. tengô], to wet, moisten, bathe with or in any liquid (class.; cf.: aspergo, irroro, imbuo).
    I.
    Lit.:

    tunica sanguine centauri tincta,

    Cic. N. D. 3, 28, 70:

    Lydia Pactoli tingit arata liquor,

    Prop. 1, 6, 32:

    in amne comas,

    id. 4 (5), 4, 24:

    tinget pavimentum mero,

    Hor. C. 2, 14, 27:

    Arctos Oceani metuentis aequore tingi,

    Verg. G. 1, 246:

    stridentia Aera lacu,

    id. ib. 4, 172:

    gemmam lacrimis,

    Ov. M. 9, 567:

    in undis summa pedum vestigia,

    id. ib. 4, 343:

    pedis vestigia,

    id. ib. 5, 592:

    flumine corpora,

    i. e. to bathe, id. ib. 12, 413:

    corpora lymphis,

    id. ib. 2, 459:

    in amne faces,

    id. R. Am. 700:

    (asinae) horrent ita ut pedes omnino caveant tingere,

    Plin. 8, 43, 68, § 169. — Poet.: in alto Phoebus anhelos Aequore tinget equos, bathe or plunge, i. e. will set, Ov. M. 15, 419:

    non ego te meis Immunem meditor tingere poculis,

    i. e. to entertain, treat you, Hor. C. 4, 12, 23.—
    B.
    In partic.
    1.
    To soak in color, to dye, color, tinge (syn. inficio):

    Phocaico bibulas tingebat murice lanas,

    Ov. M. 6, 9; cf.:

    lanas vestium murice Afro,

    Hor. C. 2, 16, 36. — Poet.:

    niveam ovem Tyrio murice,

    Tib. 2, 4, 28:

    coma viridi cortice tincta nucis,

    id. 1, 8, 44:

    vestes Gaetulo murice,

    Hor. Ep. 2, 2, 181:

    vestem rubro cocco,

    id. S. 2, 6, 103:

    sanguine cultros,

    Ov. M. 7, 599; cf.:

    secures cervice,

    Hor. C. 3, 23, 13:

    ora cruore,

    Ov. M. 14, 237:

    comam,

    id. Am. 1, 14, 2:

    cutem,

    i. e. to paint, Mart. 1, 77, 5:

    tinguntur sole populi,

    i. e. are embrowned, Plin. 6, 19, 22, § 70: nummos, to wash copper coins with gold or silver, Dig. 48, 10, 8:

    globus... candenti lumine tinctus,

    i. e. illuminated, Lucr. 5, 720; so,

    loca lumine,

    id. 6, 173.—
    2.
    Of colors as objects, to produce, bring out:

    purpuram,

    Plin. 6, 31, 36, § 201; 16, 18, 31, § 77:

    caeruleum,

    id. 33, 13, 57, § 161.—
    3.
    To baptize (late Lat.):

    tinctus est ab Joanne prophetā in Jordane flumine,

    Lact. 4, 15, 2.—
    II.
    Trop.: orator sit mihi tinctus litteris, audierit aliquid, legerit, tinctured, i. e. imbued, well furnished with, etc., Cic. de Or. 2, 20, 85:

    Laelia patris elegantiā tincta,

    id. Brut. 58, 211:

    verba sensu tincta,

    Quint. 4, 2, 117:

    Romano lepidos sale tinge libellos,

    Mart. 8, 3, 19:

    sales lepore Attico tincti,

    id. 3, 20, 9:

    in similitudinem sui tingit (virtus),

    Sen. Ep. 66, 8.—Hence, P. a. as substt.
    A.
    tingens, entis, m., a dyer:

    tingentium officinae,

    Plin. 9, 38, 62, § 133; 37, 9, 40, § 122.—
    B.
    tincta, ōrum, n., dyed or colored stuffs:

    tincta absint,

    Cic. Leg. 2, 18, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > tingens

  • 18 tingo

    tingo (less correctly, tinguo), nxi, nctum, 3, v. a. [root tvak-, to wet; Sanscr. tuc-; Gr. tengô], to wet, moisten, bathe with or in any liquid (class.; cf.: aspergo, irroro, imbuo).
    I.
    Lit.:

    tunica sanguine centauri tincta,

    Cic. N. D. 3, 28, 70:

    Lydia Pactoli tingit arata liquor,

    Prop. 1, 6, 32:

    in amne comas,

    id. 4 (5), 4, 24:

    tinget pavimentum mero,

    Hor. C. 2, 14, 27:

    Arctos Oceani metuentis aequore tingi,

    Verg. G. 1, 246:

    stridentia Aera lacu,

    id. ib. 4, 172:

    gemmam lacrimis,

    Ov. M. 9, 567:

    in undis summa pedum vestigia,

    id. ib. 4, 343:

    pedis vestigia,

    id. ib. 5, 592:

    flumine corpora,

    i. e. to bathe, id. ib. 12, 413:

    corpora lymphis,

    id. ib. 2, 459:

    in amne faces,

    id. R. Am. 700:

    (asinae) horrent ita ut pedes omnino caveant tingere,

    Plin. 8, 43, 68, § 169. — Poet.: in alto Phoebus anhelos Aequore tinget equos, bathe or plunge, i. e. will set, Ov. M. 15, 419:

    non ego te meis Immunem meditor tingere poculis,

    i. e. to entertain, treat you, Hor. C. 4, 12, 23.—
    B.
    In partic.
    1.
    To soak in color, to dye, color, tinge (syn. inficio):

    Phocaico bibulas tingebat murice lanas,

    Ov. M. 6, 9; cf.:

    lanas vestium murice Afro,

    Hor. C. 2, 16, 36. — Poet.:

    niveam ovem Tyrio murice,

    Tib. 2, 4, 28:

    coma viridi cortice tincta nucis,

    id. 1, 8, 44:

    vestes Gaetulo murice,

    Hor. Ep. 2, 2, 181:

    vestem rubro cocco,

    id. S. 2, 6, 103:

    sanguine cultros,

    Ov. M. 7, 599; cf.:

    secures cervice,

    Hor. C. 3, 23, 13:

    ora cruore,

    Ov. M. 14, 237:

    comam,

    id. Am. 1, 14, 2:

    cutem,

    i. e. to paint, Mart. 1, 77, 5:

    tinguntur sole populi,

    i. e. are embrowned, Plin. 6, 19, 22, § 70: nummos, to wash copper coins with gold or silver, Dig. 48, 10, 8:

    globus... candenti lumine tinctus,

    i. e. illuminated, Lucr. 5, 720; so,

    loca lumine,

    id. 6, 173.—
    2.
    Of colors as objects, to produce, bring out:

    purpuram,

    Plin. 6, 31, 36, § 201; 16, 18, 31, § 77:

    caeruleum,

    id. 33, 13, 57, § 161.—
    3.
    To baptize (late Lat.):

    tinctus est ab Joanne prophetā in Jordane flumine,

    Lact. 4, 15, 2.—
    II.
    Trop.: orator sit mihi tinctus litteris, audierit aliquid, legerit, tinctured, i. e. imbued, well furnished with, etc., Cic. de Or. 2, 20, 85:

    Laelia patris elegantiā tincta,

    id. Brut. 58, 211:

    verba sensu tincta,

    Quint. 4, 2, 117:

    Romano lepidos sale tinge libellos,

    Mart. 8, 3, 19:

    sales lepore Attico tincti,

    id. 3, 20, 9:

    in similitudinem sui tingit (virtus),

    Sen. Ep. 66, 8.—Hence, P. a. as substt.
    A.
    tingens, entis, m., a dyer:

    tingentium officinae,

    Plin. 9, 38, 62, § 133; 37, 9, 40, § 122.—
    B.
    tincta, ōrum, n., dyed or colored stuffs:

    tincta absint,

    Cic. Leg. 2, 18, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > tingo

  • 19 tinguo

    tingo (less correctly, tinguo), nxi, nctum, 3, v. a. [root tvak-, to wet; Sanscr. tuc-; Gr. tengô], to wet, moisten, bathe with or in any liquid (class.; cf.: aspergo, irroro, imbuo).
    I.
    Lit.:

    tunica sanguine centauri tincta,

    Cic. N. D. 3, 28, 70:

    Lydia Pactoli tingit arata liquor,

    Prop. 1, 6, 32:

    in amne comas,

    id. 4 (5), 4, 24:

    tinget pavimentum mero,

    Hor. C. 2, 14, 27:

    Arctos Oceani metuentis aequore tingi,

    Verg. G. 1, 246:

    stridentia Aera lacu,

    id. ib. 4, 172:

    gemmam lacrimis,

    Ov. M. 9, 567:

    in undis summa pedum vestigia,

    id. ib. 4, 343:

    pedis vestigia,

    id. ib. 5, 592:

    flumine corpora,

    i. e. to bathe, id. ib. 12, 413:

    corpora lymphis,

    id. ib. 2, 459:

    in amne faces,

    id. R. Am. 700:

    (asinae) horrent ita ut pedes omnino caveant tingere,

    Plin. 8, 43, 68, § 169. — Poet.: in alto Phoebus anhelos Aequore tinget equos, bathe or plunge, i. e. will set, Ov. M. 15, 419:

    non ego te meis Immunem meditor tingere poculis,

    i. e. to entertain, treat you, Hor. C. 4, 12, 23.—
    B.
    In partic.
    1.
    To soak in color, to dye, color, tinge (syn. inficio):

    Phocaico bibulas tingebat murice lanas,

    Ov. M. 6, 9; cf.:

    lanas vestium murice Afro,

    Hor. C. 2, 16, 36. — Poet.:

    niveam ovem Tyrio murice,

    Tib. 2, 4, 28:

    coma viridi cortice tincta nucis,

    id. 1, 8, 44:

    vestes Gaetulo murice,

    Hor. Ep. 2, 2, 181:

    vestem rubro cocco,

    id. S. 2, 6, 103:

    sanguine cultros,

    Ov. M. 7, 599; cf.:

    secures cervice,

    Hor. C. 3, 23, 13:

    ora cruore,

    Ov. M. 14, 237:

    comam,

    id. Am. 1, 14, 2:

    cutem,

    i. e. to paint, Mart. 1, 77, 5:

    tinguntur sole populi,

    i. e. are embrowned, Plin. 6, 19, 22, § 70: nummos, to wash copper coins with gold or silver, Dig. 48, 10, 8:

    globus... candenti lumine tinctus,

    i. e. illuminated, Lucr. 5, 720; so,

    loca lumine,

    id. 6, 173.—
    2.
    Of colors as objects, to produce, bring out:

    purpuram,

    Plin. 6, 31, 36, § 201; 16, 18, 31, § 77:

    caeruleum,

    id. 33, 13, 57, § 161.—
    3.
    To baptize (late Lat.):

    tinctus est ab Joanne prophetā in Jordane flumine,

    Lact. 4, 15, 2.—
    II.
    Trop.: orator sit mihi tinctus litteris, audierit aliquid, legerit, tinctured, i. e. imbued, well furnished with, etc., Cic. de Or. 2, 20, 85:

    Laelia patris elegantiā tincta,

    id. Brut. 58, 211:

    verba sensu tincta,

    Quint. 4, 2, 117:

    Romano lepidos sale tinge libellos,

    Mart. 8, 3, 19:

    sales lepore Attico tincti,

    id. 3, 20, 9:

    in similitudinem sui tingit (virtus),

    Sen. Ep. 66, 8.—Hence, P. a. as substt.
    A.
    tingens, entis, m., a dyer:

    tingentium officinae,

    Plin. 9, 38, 62, § 133; 37, 9, 40, § 122.—
    B.
    tincta, ōrum, n., dyed or colored stuffs:

    tincta absint,

    Cic. Leg. 2, 18, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > tinguo

  • 20 varians

    vărĭo, āvi, ātum, 1, v.a. and n. [varius].
    I.
    Act., to diversify, variegate, change (class.).
    A.
    Lit.:

    (principia) omne genus gignunt variantque colores,

    Lucr. 2, 759:

    maculis ortum (sol),

    Verg. G. 1, 441:

    caeruleis corpora guttis,

    Ov. M. 4, 578:

    tempora cani,

    id. ib. 12, 465:

    capillos (gemma),

    id. Am. 1, 2, 41:

    ubi caeruleum variabunt sidera caelum,

    id. F. 3, 449:

    variare virgis et loris,

    to beat of all colors, black and blue, Plaut. Poen. prol. 26:

    putrida pectora palmis,

    Cat. 64, 352:

    vestes picto auro,

    Val. Fl. 3, 11:

    variante se uvā,

    becoming colored, turning, Plin. 17, 22, 35, § 189; for which mid.:

    simulatque uva variari coeperit,

    Col. Arb. 12, 1.—In part. perf.:

    vestis priscis hominum variata figuris,

    variegated, embroidered, Cat. 64, 50:

    pluribus ille (anguis) notis variatam pingitur alvum,

    Luc. 9, 713:

    arcus vix ullā variatus luce colorem,

    id. 4, 79:

    eluere calculos nigros paulum candore variatos,

    Plin. 34, 16, 47, § 157.— Poet.: formas variatus in omnes, changed, metamorphosed, Ov. M. 12, 559.—
    B.
    Trop., to cause to change, make different or various; to alter, change, vary, interchange, cause to alternate, etc.:

    vocem variare et mutare,

    Cic. Or. 18, 59; so,

    aliquid (with mutare),

    Gell. 14, 1, 9:

    orationem variare et distinguere,

    Cic. de Or. 2, 9, 36:

    ergo ille variabit (vocem) et mutabit,

    id. Or. 18, 59:

    voluptatem (with distinguere),

    id. Fin. 1, 11, 38:

    qui variare cupit rem prodigialiter unam,

    Hor. A. P. 29:

    in oratione multa summittere, variare, disponere,

    Quint. 2, 12, 10; cf. id. 2, 13, 8; 11, 3, 152:

    cum timor atque ira in vicem sententias variassent,

    Liv. 2, 57, 2:

    vices,

    Verg. A. 9, 164:

    bellum variante fortunā eventum ferre,

    with varying success, Liv. 23, 5, 8:

    et variebant secundae adversaeque res non fortunam magis quam animos hominum,

    id. 25, 1, 6:

    fremitus variantis multitudinis fuit partim adsensu partim indignatione,

    id. 35, 31, 13:

    ex vernā intemperie variante calores frigoraque,

    id. 22, 2, 10:

    laborem otio, otium labore,

    Plin. Ep. 8, 8, 4:

    variatis hominum sententiis,

    i. e. various, at variance, Cic. Mil. 3, 8:

    quae de Marcelli morte variant auctores,

    report differently, vary, Liv. 27, 27, 12; cf.:

    certe variata memoria actae rei,

    id. 21, 28, 5.— Impers. pass.:

    sitne ea (beata vita) in potestate sapientis, an, etc.... in eo nonnumquam variari inter eos et dubitari videtur,

    Cic. Fin. 5, 5, 12: senatus consuli coeptus;

    ibi cum sententiis variaretur,

    were of different opinions, Liv. 22, 60, 3; cf.:

    variatum deinde proeliis,

    fought with varying success, Vell. 2, 51, 3:

    nisi de familiae condicione variatum esset,

    i. e. differently reported, Suet. Vit. 1.—
    II.
    Neutr., to be diversified, variegated; to change, alter, waver, vary, etc.
    A.
    Lit.:

    prima mihi variat liventibus uva racemis,

    becomes variegated, colored, Prop. 4 (5), 2, 13:

    bacae,

    Col. 12, 52, 9:

    variant ostrea coloribus,

    are different, Plin. 32, 6, 21, § 60:

    universitas (arietum) tergoris maculis,

    Col. 7, 3, 2:

    inter se multum variare figurae Non possunt,

    Lucr. 2, 484; cf. id. 4, 648:

    variantes edere formas,

    id. 5, 722; cf.:

    volucres variantibu' formis,

    id. 5, 825:

    non ita Carpathiae variant Aquilonibus undae,

    fluctuate, Prop. 2, 5, 11.—
    B.
    Trop., to be various or different; to change, vary; absol.:

    variante fortunā,

    Liv. 23, 5, 8:

    inpatiens variantis caeli,

    Plin. 14, 2, 4, § 28:

    sic abeunt redeuntque mei variantque timores,

    Ov. Tr. 2, 153:

    dissidet et variat sententia,

    id. M. 15, 648:

    ita fama variat, ut, etc.,

    Liv. 27, 27, 14. —With abl.:

    haec de tanto viro, quamquam et opinionibus et monumentis litterarum variarent, proponenda erant,

    Liv. 38, 57, 8:

    si (lex) nec causis nec personis variet,

    id. 3, 45, 2.— Impers.:

    ibi si variaret,

    if there were a difference of opinion, Liv. 1, 43, 11; cf.:

    nec variatum comitiis est,

    id. 7, 22, 10.—With adverb. acc.:

    si nunc quoque fortuna aliquid variaverit,

    Liv. 23, 13, 4.—Of differences in the text of an author (late Lat.):

    ipsi codices Graeci variant,

    Aug. in Psa. 118, 7:

    nulla in eo variat codicum auctoritas,

    id. C. Faust. 11, 4.—Hence, P. a.: vărĭans, antis, varied, manifold:

    (terra) fudit aërias volucres variantibus formis,

    Lucr. 5, 822:

    variantis edere formas,

    id. 5, 720:

    astra,

    Manil. 2, 466.

    Lewis & Short latin dictionary > varians

См. также в других словарях:

  • CAERULEUM — inter Veter. pigmenta memoratur Plinio l. 33. c. 13. Caruleum, harena est. Huius genera tria fuêre antiquitus: Aegyptium, quod maxime probatur. Scythicum, hoc diluitur facile, cumque teritur, in quatuor colores mutatur, candidiorem, nigrioremve,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Caeruleum — Cæruléum Caeruléum   Composantes RVB (r, v, b) (38, 196, 236) Triplet hexa. 26C4EC CMJN (c, m …   Wikipédia en Français

  • Trachelium caeruleum —   Trachelium caeruleum …   Wikipedia Español

  • Allium caeruleum —   Allium caeruleum …   Wikipedia Español

  • Androstephium caeruleum — Saltar a navegación, búsqueda ? Androstephium caeruleum Clasificación científica …   Wikipedia Español

  • Androstephium caeruleum — Androstephium caeruleum …   Wikipédia en Français

  • Androstephium caeruleum — Androstephium caeruleum …   Wikipédia en Français

  • Cerithium caeruleum — Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Mollusca Class: Ga …   Wikipedia

  • Zygocarpum caeruleum — Conservation status Least Concern (IUCN 3.1) Scientific classification …   Wikipedia

  • Polemonium caeruleum — Polémoine bleue Polémoine bleue …   Wikipédia en Français

  • Allium caeruleum — Taxobox name = Allium caeruleum image width = 200px regnum = Plantae divisio = Magnoliophyta classis = Liliopsida ordo = Asparagales familia = Alliaceae genus = Allium species = A. caeruleum binomial = Allium caeruleum binomial authority = Pall.… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»