-
61 chele
chēlē, es, f. (χηλή), die auseinander klaffende Klaue, die Schere der Tiere, I) eig., Plur. chelae, die Scheren des Krebses, Ambros. hexaëm. 5, 8. – II) übtr.: A) t. t. der Astrol., Plur. Chēlae, ārum, f., eig. die Scheren des Skorpions, Hyg. astr. 3, 25; u. (weil diese bis in das Gestirn der Wage hinüberreichen) meton. = die Wage, Cic. poët., Verg. u.a. – B) t. t. der Mechanik = der so geformte Teil der Ballista, der Drücker, manicula, Vitr. 10, 10, 4 u. 10, 7. -
62 epizygis
epizygis, gidis, f., ein eiserner Zapfen auf dem Loche der ballista, um das hindurchgezogene Seil zu befestigen, Vitr. 10, 11, 4.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > epizygis
-
63 eschara
eschara, ae, f. (εσχάρα), I) das Fußgestell (basis) der Wurfmaschine (ballista), Vitr. 10, 11, 9 (Rose griech.). – II) der Schorf, Grind, Scrib. Larg. u. Cael. Aur. -
64 exballisto
ex-ballisto, āre (ex u. ballista), über den Haufen schießen, scherzh. übtr. = hintergehen, exb. Ballionem, Plaut. Pseud. 585a.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > exballisto
-
65 incido
1. in-cido, cidī, ere (in u. cado), hineinfallen, -stürzen, in-, auf etw. fallen, stürzen, I) von ungefähr: A) eig.: in foveam, Cic.: in flammas, Mart.: incidit saxum in crura, Cic.: si qua in oculos inciderint, Plin.: incidit turris super agmina, Verg.: ad terram (v. Pers.), Verg. – mit folg. Dat., capitibus nostris, Liv.: quoties aut cassidi tuae aut clipeo gravior ictus incideret, Tac. – mit Acc., ballista obruit quos inciderat, Plin.: accidit noctibus, ut (coturnices) vela incidant, Solin. – B) übtr.: 1) wohin fallen = wohin geraten, von ungefähr gelangen, kommen, in insidias, Cic.: in hos inexplicabiles laqueos, Quint.: fortuito in sermonem vestrum, zu eurem Gespräch hinzukommen, Cic.: in alcis manus, Cic.: inter catervas armatorum, Liv.: incidere alci od. in alqm, auf jmd. stoßen, jmdm. zufällig begegnen, Cic. – qui (oculi) quocumque inciderunt, Cic. u.a.: tot divitum paupertas subita in oculos incidit, Sen.: circumlatis oculis, ut incidēre (= inciderunt, sc. oculi) in Calin quendam, Curt. – m. bl. Acc., meas potissimum manus, Apul. met. 6, 8: proximam convallem, Apul. met. 6, 14: fatales laqueos, Vulcat. Gallic. Avid. Cass. 2. § 2; vgl. Lact. epit. 29, 1 u. dazu Bünem. – 2) der Zeit nach wohin fallen, treffen, in hunc diem incidunt mysteria, Cic.: quorum aetas in eorum tempora, quos nominavi, incidit, Cic. – mit bl. Acc., nonnumquam accidebat, ut————menses qui fuerant transacti hieme, modo aestivum modo autumnale tempus inciderent, Solin. 1. § 44. – 3) in eine Krankheit, in ein Übel, in einen Gemütszustand usw. fallen, verfallen, in morbum, Cic.: in morbum de integro, Cic.: ex partu in febrem, Cels.: in febriculam, Planc. in Cic. ep. – in aes alienum, Cic.: in fraudem, Ter.: in errorem, Iustin.: in eadem vitia, Iustin. (u. so dum alterum vitium devitabat, incidebat – in alterum, Sen. rhet.): in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem, Cic.: in furorem et insaniam, Cic.: in amorem, Hyg. – m. bl. Acc., caecitatem, Ambros. de Tobia 2: repente hunc morbum, Plin. Val. 3, 7: infirmitatem contractam [ex laboribus], Corp. inscr. Lat. 8, 2728, 84 (wo von Wilmanns ohne Not [in] infirmitatem geschrieben wird): offensam, Auson. sept. sap. 7 (Pittac.), 10. p. 116, 6 Schenkl.: iram, Lact. Plac. narr. fab. 1, 10: amorem, ibid.14, 1. – 4) von ungefähr in oder auf etwas fallen, geraten, in etwas hineingeraten, in od. auf etw. kommen, auf etw. verfallen, a) v. Pers.: quod in id rei publicae tempus non incideris, sed veneris, Cic.: in eam ipsam mentionem, Cic.: casu in eorum mentionem, Cic.: in eum sermonem (auf das G. kommen), qui tum fere multis erat in ore, Cic.; vgl. quae res tandem inciderat? worauf war denn das Gespräch gekommen? Cic.: aber inc. in sermonem (sc. hominum), in das Gerede der Leute kommen, Cic.: u. so inc. in va-————rios sermones, Cic. Vgl. oben no. B, 1. – in huiusmodi amicitias casu, Cic.: in alterum (genus iniustitiae), Cic. – in Diodorum, der Meinung des D. beitreten, Cic. – b) v. Lebl.: quae cogitatio si non incidisset, wäre ich nicht auf diesen G. verfallen, Cic.: incidit mihi in mentem, kommt mir in den Sinn, fällt mir ein, Ter. u. Cic.: so auch incidit mihi suspicio, Ter. (s. Spengel Ter. Andr. 359): dicam verum, ut aliud ex alio incidit, einfällt, Ter. – 5) vorfallen, sich zutragen, sich begeben, sich ereignen, eintreten, hereinbrechen, dazwischenkommen, quorum ubi aliquid incidit, Cels.: quorum si quid forte incidit, Cels.: navigabo, nisi si quid inciderit, Sen.: malle frustra operam insumptam quam quicquam incidisse, etwas passiert sei, Liv.: si cum dolore oculorum et cervicis iste casus incidit, Cels.: cum dolor intus incidit-, Cels.: incidit bellum, Nep.: si qua clades incidisset, Liv.: ne quod periculum incideret, Nep.: incidunt saepe tempora, cum etc., Cic.: quaestio incidit de alqa re, Eccl.: consultatio incidit de alqa re, Liv.: incidit de uxoribus mentio, es kam das Gespräch auf die Fr., Liv.: so incidit sermo de Catullo Messalino, Plin. ep.: u. nuper cum incidisset mentio M. Catonis, das G. auf M. K. kam, Sen. – forte ita incidit m. folg. ut u. Konj., Liv. 6, 34, 6; 26, 23, 1; 28, 17, 13; 38, 58, 9. Auct. b. Afr. 1, 3. Auct. b. Hisp. 3, 5 u. 6, 4; od. m. folg. ne u. Konj., Liv. 1, 46, 5. – m. Dat. pers. od.————rei = begegnen, widerfahren, ei derepente tantus morbus incidit, Plaut.: multis tales casus inciderunt, Cic.: si quid durius tibi inciderit, Prop.: incidit amori calamitas, Ter.: narrationes incidentes (Ggstz. ipsius causae et negotii), nebenher sich darbietende, nebensächliche, Mart. Cap. 5. § 551: so status incidentes (Ggstz. principales), Mart. Cap. 5. § 443 u. § 450 u. § 459. – II) absichtlich: A) eig.: 1) in einen Ort hineinstürzen, mit Dat., patentibus portis, Liv.: castris, Liv. – v. Flüssen, sich ergießen in usw., hi duo amnes confluentes incidunt Oriundi flumini, Liv. – 2) feindlich jmd. anfallen, überfallen, angreifen, in hostem, Liv.: m. Dat., ultimis, Liv. – B) übtr., v. Zuständen usw., in etw. einfallen, jmd. überfallen, eo anno pestilentia gravis incidit in urbem agrosque, Liv.: terror incidit exercitui, Caes.: bellator deus animo incidit, ergreift, Verg. – ⇒ Partic. Fut. act. incāsūrus, Plin. 2, 97.————————2. in-cīdo, cīdī, cīsum, ere (in u. caedo), I) einschneiden, einen Einschnitt machen, in etw. schneiden, hauen, 1) im allg.: arborem, in einen Baum, Caes.: (u. im Passiv arbor inciditur, man schneidet in den B., Plin.: incisae servant mea nomina fagi, Ov.): alcis manum, jmdm. in die H. hauen, Auct. b. Hisp.: digitorum nervos, Lampr.: marmora incisa notis publicis, mit von Staats wegen eingehauenen Inschriften, Hor.: folia incisa, Einschnitte habende, Plin.: pulmo incisus, die gespaltene (mit Einschnitten), Cic. – 2) insbes.: a) einschneiden = eingraben, einätzen, alqd (leges, decreta) in aes, Cic., Liv. u.a., od. alqd in aere, Plin. pan. (vgl. Schwarz Plin. pan. 75, 1): indicem in aeneis tabulis, Suet.: in tabolam ahenam, Corp. inscr. Lat. 1, 196, 26: nomina civitate donatorum in tabula, Cic.: in basi grandibus litteris P. Africani nomen, Cic.: amores arboribus, Verg.: fastos marmoreo parieti, Suet.: tribus nunc locis cum Perseo foedus incisum litteris (mit B.) esse, Liv.: u. bl. inc. leges (sc. in aes), Cic.: u. so incidi iussisti, ließest sie in (auf ehernen Tafeln eingegrabenen) Listen aufnehmen, Plin. pan. – b) etwas schneidend machen, dentes, Zähne in die Säge hineinschneiden, Ov.: faces, Verg. – c) be- od. verschneiden, pinnas, Cic.: vites, Verg. – II) durchschneiden, durchhauen, zerschneiden, zerhauen, A) eig.: 1) im allg.: linum,————Cic.: funem, Verg. u. Tac.: cervicem, Sen. rhet.: fistulas aquarias, Capit.: venam, venas, öffnen, Cels., Tac. u. Suet. – 2) insbes. als mediz. t. t. = sezieren, corpora mortuorum, Cels.: nocentes homines vivos, Cels. – B) übtr.: 1) unterbrechen, abbrechen, stören, poëma, Cic.: sermonem alci, Liv.: ludum, Hor.: omnem deliberationem, aufheben, Cic.: genus vocis incidens, unterbrochen, hier und da innehaltend, Cic. – 2) abschneiden, benehmen, wegnehmen, spem omnem, Liv.: spem m. folg. Akk. u. Infin., Liv.: ipsam quam premimus horam casus incidit, Sen. – 3) beschneiden = kurz abtun, media, Cic. Phil. 2, 47. – 4) kassieren, für ungültig erklären, vernichten, testamentum, tabulas (testamenti), ICt. – ⇒ arch. inceido, Corp. inscr. Lat. 1, 196, 26. -
66 manicula
Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > manicula
-
67 manuballista
manuballista, ae, f. (manus u. ballista), die Handballiste, Veget. mil. 2, 15; 4, 22. – Dav. manuballistārius, iī, m., der Handballistenträger, -schütze, Veget. mil. 3, 14; 4, 21.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > manuballista
-
68 parastas
parastas, ados, f. (παραστάς), das senkrechte Stück des Spannrahmens an der Katapulte u. Ballista, das senkrechte Rahmenstück, Vitr. 10, 10 (15), 2 u. ö.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > parastas
-
69 replum
-
70 stridulus
strīdulus, a, um (strido), zischend, schwirrend, klirrend, knarrend, saufend, cornus (v. Speer), Verg.: tela, Lucan.: plaustra, Ov.: sibila, Lucan.: adducta stridula nervis ballista, Sil.: tenuis et str. vox, Sen.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > stridulus
-
71 bālista
-
72 columna
columna ae, f [2 CEL-], a column, pillar, post: columnam efficere: columnae templa sustinent: ad perpendiculum columnas exigere. — Poet.: ne pede proruas Stantem columnam, i. e. destroy the city, H.—Esp.. Columna Maenia, in the Forum Romanum, beside which sat the tresviri capitales; hence, ad columnam pervenire: ad columnam adhaerescere, i. e. fall into the hands of the jailers.—As the sign of a bookseller's shop: non concessere columnae, H.—Since pillars were set up for landmarks: Columnae Protei (i. e. fines Aegypti), V.: Herculis columnae, i. e. Calpe and Abyla, Ta.* * *column/pillar (building/monument/pedestal/waterclock), post/prop; portico (pl.); stanchion (press/ballista); water-spout; pillar of fire; penis (rude) -
73 arcubalista
ballista furnished with a bow, spear-throwing war machine with bow mechanism -
74 arcuballista
ballista furnished with a bow, spear-throwing war machine with bow mechanism -
75 axon
axonos/is N Maxis of a sundial; axis/roller of a ballista; line on a sundial (L+S) -
76 carrobalista
ballista/catapult mounted on a carriage; (equivalent of "field gun") -
77 carroballista
ballista/catapult mounted on a carriage; (equivalent of "field gun") -
78 climacis
climacidos/is N Finclined channel/barrel of a ballista; small staircase/ladder (L+S) -
79 antibasis
antĭbăsis ( antĕb-), is, f., = antibasis (counter-basis), the hindmost small pillar at the pedestal of the ballista, Vitr. 10, 17; cf. id. 10, 15. -
80 Axon
1.axon, ŏnis, m., = axôn.I.A line upon the sundial, its axis, Vitr. 9, 5.—II.A part of the ballista, Vitr. 10, 17.—III.Axŏnes, um, the laws of Solon engraved on tables of wood (axibus ligneis, Gell. 2, 12;2.v. axis, II. F.),
Amm. 16, 5.Axon, ŏnis, m., a river in Caria, Plin. 5, 27, 29, § 103.
См. также в других словарях:
Ballista — Bal*lis ta, n.; pl. {Ballist[ae]}. [L. ballista, balista, fr. Gr. ba llein to throw.] An ancient military engine, in the form of a crossbow, used for hurling large missiles. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
ballista — ancient war engine, late 14c., from L. ballista, lit. a throwing machine, from Gk. ballein to throw (see BALLISTICS (Cf. ballistics)) … Etymology dictionary
ballista — [bə lis′tə] n. pl. ballistae [bə lis′tē] [L < Gr * ballistēs < ballein, to throw: see BALL2] a device, resembling a large mounted crossbow, used in ancient warfare to hurl heavy stones and similar missiles … English World dictionary
Ballista — The ballista (Latin, from Greek βαλλίστρα ballistra , from βάλλω ballō , to throw ), plural ballistae, was a weapon developed from earlier Greek crossbows. It relied upon different mechanics using instead of a prod two levers with torsion springs … Wikipedia
Ballista — Callistus († 261), genannt Ballista (Katapult), war der Prätorianerpräfekt des römischen Kaisers Valerian (vielleicht aber auch erst unter Macrianus Minor), als dieser von den Sassaniden gefangen genommen und später getötet wurde. Leben Die… … Deutsch Wikipedia
BALLISTA — I. BALLISTA machina militaris, cuius mentio, apud Aul. Gellium l. 6. c. 3. ubi de inusitatae magnitudinis serpente, ad Bagradam fluv. ab Attilio Regulo Cons. oppugnato, verba facit: Eum, inquit, magnâ totius exercitus conflictione, ballistis… … Hofmann J. Lexicon universale
Ballista — La ballista (latín, de griego ballistes, de ballein tirar ) es una arma fuerza como una ballesta, para expulsar dardos grandes únicamente o en grupos. También se llama tirador de pestillos. Bastillae romanas disparaban piedras grandes en el lugar … Enciclopedia Universal
ballista — /beuh lis teuh/, n., pl. ballistae / tee/. an ancient military engine for throwing stones or other missiles. [1590 1600; < L, prob. < Gk *ballistás, dial. var. of *ballistés, equiv. to báll(ein) to throw + istes IST] * * * Ancient missile… … Universalium
ballista — noun (plural ballistae) Etymology: Latin, from Greek *ballistēs, from ballein to throw more at devil Date: 14th century an ancient military engine often in the form of a crossbow for hurling large missiles … New Collegiate Dictionary
ballista — noun An ancient military engine, in the form of a crossbow, used for hurling large missiles … Wiktionary
ballista — bal·lì·sta s.m. e f. CO fam., chi è solito raccontare bugie o storie inverosimili Sinonimi: bugiardo, cacciaballe, contaballe, contastorie. {{line}} {{/line}} DATA: 1942 … Dizionario italiano