-
1 dolor
dŏlŏr, ōris, m. [doleo] [st1]1 [-] douleur (physique), souffrance. - dolor capitis, Lucr. 6, 785: mal de tête, migraine. - dolor articulorum, Cic. Att. 1, 5: goutte. - dolor pedum, Cic. Br. 130: goutte aux pieds. - dolor laterum, Hor. S. 1, 9, 32: pleurésie. - dolor lateris, Cic. de Or. 3, 6: pleurésie. - dolor vulneris, Cic. Fam. 5, 12, 5: douleur d'une blessure. [st1]2 [-] douleur morale, peine, tourment, chagrin, affliction. - haec tibi dolori esse certo scio, Cic. Att. 11, 10: je sais bien que tout cela t'afflige. - dolorem alicui afferre, Cic. Sull. 3: causer de la douleur à qqn. - dolorem alicui commovere, Cic. Verr. 4, 47: causer de la douleur à qqn. - dolorem alicui facere, Cic. Att. 11, 8, 2: causer de la douleur à qqn. - dolorem accipere, Cic. Lael. 8: éprouver, ressentir de la douleur. - dolorem percipere, Cic. Rep. 1, 7: éprouver, ressentir de la douleur. - dolorem suscipere, Cic. Vat. 19: éprouver, ressentir de la douleur. - dolorem capere, Cic. Fam. 4, 6, 2: éprouver, ressentir de la douleur. [st1]3 [-] colère, ressentiment. - magno esse Germanis dolori Ariovisti mortem, Caes. BG. 5, 29, 3: les Germains (dit-il) éprouvaient un vif ressentiment de la mort d'Arioviste. - Cic. Prov. 2. 14 ; Off. 2, 79; Verr. 3, 95; Caes. BG. 1, 20, 5; 5, 4, 4; Virg. En. 1, 25, etc.; Hor. Ep. 1, 2, 60. [st1]4 [-] sujet de douleur. - Prop. 1, 14, 18; Ov. P. 3, 3, 73. [st1]5 [-] émotion, sensibilité (de l'orateur). - cf. gr. πάθος. - oratio, quae dolores habeat, Cic. de Or. 3, 96: éloquence pathétique. - detrahere actionis dolorem, Cic. Or. 209: enlever le pathétique de la plaidoirie.* * *dŏlŏr, ōris, m. [doleo] [st1]1 [-] douleur (physique), souffrance. - dolor capitis, Lucr. 6, 785: mal de tête, migraine. - dolor articulorum, Cic. Att. 1, 5: goutte. - dolor pedum, Cic. Br. 130: goutte aux pieds. - dolor laterum, Hor. S. 1, 9, 32: pleurésie. - dolor lateris, Cic. de Or. 3, 6: pleurésie. - dolor vulneris, Cic. Fam. 5, 12, 5: douleur d'une blessure. [st1]2 [-] douleur morale, peine, tourment, chagrin, affliction. - haec tibi dolori esse certo scio, Cic. Att. 11, 10: je sais bien que tout cela t'afflige. - dolorem alicui afferre, Cic. Sull. 3: causer de la douleur à qqn. - dolorem alicui commovere, Cic. Verr. 4, 47: causer de la douleur à qqn. - dolorem alicui facere, Cic. Att. 11, 8, 2: causer de la douleur à qqn. - dolorem accipere, Cic. Lael. 8: éprouver, ressentir de la douleur. - dolorem percipere, Cic. Rep. 1, 7: éprouver, ressentir de la douleur. - dolorem suscipere, Cic. Vat. 19: éprouver, ressentir de la douleur. - dolorem capere, Cic. Fam. 4, 6, 2: éprouver, ressentir de la douleur. [st1]3 [-] colère, ressentiment. - magno esse Germanis dolori Ariovisti mortem, Caes. BG. 5, 29, 3: les Germains (dit-il) éprouvaient un vif ressentiment de la mort d'Arioviste. - Cic. Prov. 2. 14 ; Off. 2, 79; Verr. 3, 95; Caes. BG. 1, 20, 5; 5, 4, 4; Virg. En. 1, 25, etc.; Hor. Ep. 1, 2, 60. [st1]4 [-] sujet de douleur. - Prop. 1, 14, 18; Ov. P. 3, 3, 73. [st1]5 [-] émotion, sensibilité (de l'orateur). - cf. gr. πάθος. - oratio, quae dolores habeat, Cic. de Or. 3, 96: éloquence pathétique. - detrahere actionis dolorem, Cic. Or. 209: enlever le pathétique de la plaidoirie.* * *Dolor, doloris, pen. prod. m. g. Douleur de corps ou d'esprit.\Animi dolor. Ouid. Dueil, Ennuy, Tristesse.\Articulorum dolores. Cic. Les gouttes.\Laterum dolor. Horat. Pleuresie, Mal de costé.\Certus dolor. Horat. Qui persevere.\Impatibilis. Plin. Importable, Intolerable.\Insanabilis. Quintil. Incurable.\Lateralis. Plin. Pleuresie, Mal de costé.\Municipalis. Cic. Le dueil des bourgeois et habitans de la ville.\Pertinax. Seneca. Perseverant.\Capere dolorem ex aliquo. Terent. Recevoir desplaisance pour l'amour d'aucun, Estre desplaisant.\Sensu doloris carere. Cic. Ne point sentir son mal.\Compescere dolores vino. Tibull. Appaiser la douleur.\Conflictari doloribus capitis. Celsus. Estre fort tormenté du mal de teste.\Contrahitur dolor mortiferus vel vino, vel cruditate, vel frigore, etc. Celsus. On prend un mal mortel par, etc.\Exurgere supra dolores. Ouid. Vaincre ses douleurs et ennuiz.\Inclusit lachrymas dolor. Stat. Quand la douleur est si grande, qu'on ne peult pleurer.\Intenditur dolor. Celsus. S'augmente.\Lenire dolorem. Celsus. Appaiser.\Leuare dolorem. Celsus. Alleger.\Summus dolor plures dies manere non potest. Cic. Demourer, Perseverer, Continuer.\Mouere capitis dolores. Celsus. Esmouvoir.\Occurrit dolori per quietem eiusmodi catapotium. Cels. Il preserve et garantit de douleur.\Omnis dolor minus medicinae patet, qui sursum procedit. Celsus. Est moins guarissable, Est plus mal aisé à guarir.\Mutum premere dolorem. Stat. Porter son mal sans dire mot, et sans en faire semblant.\Priuatus doloribus. Lucret. Delivré.\In vultus processit dolor. Seneca. Se monstre au visage.\Prolusit dolor per ista noster. Senec. Ceci n'est que le commencement et le preambule de mon dueil.\Recruduit soporatus dolor. Curt. Est rengregé.\Refricare oratione dolorem. Cic. Renouveler.\Releuari dolore. Ouid. Estre allegé.\Remittit se dolor. Celsus. S'appaise, S'accoise.\Scindere dolorem suum. Cic. hoc est augere. Augmenter, Accroistre. Tractum a vulneribus, quae scissa recrudescunt.\Soporatus dolor. Curtius. Appaisé, Accoisé.\In cursu dolor est. Ouid. Est en sa force.\In morem venit meus dolor. Ouid. Est tourné en coustume, Je suis tout accoustumé à, etc.\Obductum vulgare dolorem. Virgil. Manifester et mettre en evidence un dueil ou ennuy longuement celé et dissimulé. -
2 articulus
articŭlus, i, m. [st2]1 [-] articulation, jointure (des os); membre, os, doigt. [st2]2 [-] noeud (des branches). [st2]3 [-] membre de phrase, mot, article, pronom, section, partie, chapitre (d'un livre). [st2]4 [-] division du temps, phase, degré, point précis, moment critique, moment décisif, instant, circonstance, occasion. - articulorum dolores habere, Cic. Att. 1, 5: souffrir de la goutte. - in articulum (in articulos) ire: commencer à nouer. - octo articuli lunae, Plin. 18, 35, 79, § 350: les huit phases de la lune. - in articulo: sur-le-champ, aussitôt, à l'instant même.* * *articŭlus, i, m. [st2]1 [-] articulation, jointure (des os); membre, os, doigt. [st2]2 [-] noeud (des branches). [st2]3 [-] membre de phrase, mot, article, pronom, section, partie, chapitre (d'un livre). [st2]4 [-] division du temps, phase, degré, point précis, moment critique, moment décisif, instant, circonstance, occasion. - articulorum dolores habere, Cic. Att. 1, 5: souffrir de la goutte. - in articulum (in articulos) ire: commencer à nouer. - octo articuli lunae, Plin. 18, 35, 79, § 350: les huit phases de la lune. - in articulo: sur-le-champ, aussitôt, à l'instant même.* * *Articulus, articuli, pen. corr. Diminutiuum. Caesar. Joincture.\Magnos articulorum dolores habet. Cic. Il est fort malade des gouttes.\Molli articulo aliquem excipere. Quintil. Doulcement, Mener ou traicter un homme doulcement.\Articuli sarmentorum, per translationem. Cic. Les neuds.\Articuli segetum. Plin. Les neuds.\Si in articulum seges ire coeperit. Plin. Commence à se nouer, ou avoir des neuds.\Articuli montium. Plin. Les sommez.\Articulus temporum. Plin. Le poinct du temps.\Vt eum suis conditionibus in ipso articulo temporis astringeret. Cic. Pour le prendre au pied levé.\In ipso articulo opprimere. Terent. Prendre au pied levé, Prendre au bric, Prendre aucun à son mal à poinct, Surprendre. -
3 articulus
articulus, ī, m. (Demin. v. artus), das kleine, mehrere Glieder verbindende Gelenk, der Knoten, Knöchel, Knochen (der Extremitäten), I) eig.: 1) an leb. Wesen, articulorum dolores, Gelenk-, Glieder-, Gichtschmerzen, Cic.: articulorum nodi, Gichtknoten, Plin.: articuli alarum, Flügelgelenke, Plin.: ad numerum articulus cadens, oberstes Fingergelenk, Cic.: medii articuli, die mittleren Fingergelenke, Quint.: articulus, quo iungitur capiti cervix, das Halsgelenk, Liv.: nodi corporum, qui vocantur articuli, Plin.: articuli elapsi in priorem partem, Verrenkungen nach vorn, Cels.: hominis digiti articulos habent ternos, pollex binos, Plin.: crura sine articulis habere, Caes.: auxerat articulos macies, d.i. hatte gemacht, daß mehr Knochen zum Vorschein kamen, Ov.: articulum extorquere (ausrenken), Sen.: articuli suis sedibus excidunt, Cels.: articulos reponere, Cels.: molli articulo tractare alqm (sprichw.), milde behandeln, Quint. 11, 1, 70. – Plur., meton., die Glieder, bes. die Finger, Lucr. 3, 695. Catull. 99, 8. Prop. 2, 34, 80. Ov. her. 10, 140; ex Pont. 2, 3, 18. – 2) an Pflanzen, Bäumen, das Gelenk, der Knoten, sarmentorum, Cic.: seges in articulum it, Col. u. Plin. – u. montium articuli, die mehrere größere Berge verbindenden Hügel, die Absätze, Plin. 37, 201. – II) übtr.: 1) v. der Rede, das Glied, der Teil, die Abteilung, articuli membraque (κόμματα καὶ κῶλα, kleinere u. größere Satzglieder, Cic.: oratio sine nervis et articulis fluctuat huc et illuc, ohne Bänder u. Gelenke, Cornif. rhet.: dah. ein kleiner Redesatz, ICt.: auch ein Band der Satzglieder, Rutil. Lup. 1, 14 u. 15: ein einzelnes Wort, articulus Tum, ICt. – In der Gramm. das Pronomen hic u. quis, Varr. LL. 8, 45: u. der Artikel, Quint. 1, 4, 19. – 2) von der Zeit, der Scheide- od. Wendepunkt, der entscheidende, schicklichste Zeitpunkt, Augenblick, commoditatis omnes articulos scio, Plaut.: si de singulis articulis temporum deliberabimus, Plin.: in ipso articulo temporis, Cic.: in ipsis quos dixi temporum articulis, Curt.: u. bl. in ipso articulo, Ter.: u. in articulo, auf der Stelle, sogleich, Cod. Iust.: in quo articulo rerum mearum, in welchem mißlichen Zeitpunkte, in welcher mißlichen Lage, Curt.: in aspero ac difficili temporum articulo, Val. Max. – 3) v. anderen abstrakten Dingen, der Abschnitt, Absatz, P unkt, per eosdem articulos et gradus, durch alle kleineren u. größeren Abstufungen der Ehrenstellen, Suet.: latitudinum articuli, Plin.: civilis articuli umbra, das Schattenbild eines bloßen Bruchteils der Politik, Apul.: ventum est ad ipsum articulum causae, zum Hauptpunkte, Arnob.: in multis nostri iuris articulis, ICt.: summa rerum divisio in duos articulos diducitur, ICt. – / Nbf. articulum, Virg. gramm. p. 146, 24; vgl. Gloss. ›articulum, ἄρθρον‹ u. ›articula, ἄρθρα‹.
-
4 articulus
articulus, ī, m. (Demin. v. artus), das kleine, mehrere Glieder verbindende Gelenk, der Knoten, Knöchel, Knochen (der Extremitäten), I) eig.: 1) an leb. Wesen, articulorum dolores, Gelenk-, Glieder-, Gichtschmerzen, Cic.: articulorum nodi, Gichtknoten, Plin.: articuli alarum, Flügelgelenke, Plin.: ad numerum articulus cadens, oberstes Fingergelenk, Cic.: medii articuli, die mittleren Fingergelenke, Quint.: articulus, quo iungitur capiti cervix, das Halsgelenk, Liv.: nodi corporum, qui vocantur articuli, Plin.: articuli elapsi in priorem partem, Verrenkungen nach vorn, Cels.: hominis digiti articulos habent ternos, pollex binos, Plin.: crura sine articulis habere, Caes.: auxerat articulos macies, d.i. hatte gemacht, daß mehr Knochen zum Vorschein kamen, Ov.: articulum extorquere (ausrenken), Sen.: articuli suis sedibus excidunt, Cels.: articulos reponere, Cels.: molli articulo tractare alqm (sprichw.), milde behandeln, Quint. 11, 1, 70. – Plur., meton., die Glieder, bes. die Finger, Lucr. 3, 695. Catull. 99, 8. Prop. 2, 34, 80. Ov. her. 10, 140; ex Pont. 2, 3, 18. – 2) an Pflanzen, Bäumen, das Gelenk, der Knoten, sarmentorum, Cic.: seges in articulum it, Col. u. Plin. – u. montium articuli, die mehrere größere Berge verbindenden Hügel, die Absätze, Plin. 37, 201. – II) übtr.: 1) v. der Rede, das Glied, der Teil, die Abteilung, articuli————membraque (κόμματα καὶ κῶλα, kleinere u. größere Satzglieder, Cic.: oratio sine nervis et articulis fluctuat huc et illuc, ohne Bänder u. Gelenke, Cornif. rhet.: dah. ein kleiner Redesatz, ICt.: auch ein Band der Satzglieder, Rutil. Lup. 1, 14 u. 15: ein einzelnes Wort, articulus Tum, ICt. – In der Gramm. das Pronomen hic u. quis, Varr. LL. 8, 45: u. der Artikel, Quint. 1, 4, 19. – 2) von der Zeit, der Scheide- od. Wendepunkt, der entscheidende, schicklichste Zeitpunkt, Augenblick, commoditatis omnes articulos scio, Plaut.: si de singulis articulis temporum deliberabimus, Plin.: in ipso articulo temporis, Cic.: in ipsis quos dixi temporum articulis, Curt.: u. bl. in ipso articulo, Ter.: u. in articulo, auf der Stelle, sogleich, Cod. Iust.: in quo articulo rerum mearum, in welchem mißlichen Zeitpunkte, in welcher mißlichen Lage, Curt.: in aspero ac difficili temporum articulo, Val. Max. – 3) v. anderen abstrakten Dingen, der Abschnitt, Absatz, P unkt, per eosdem articulos et gradus, durch alle kleineren u. größeren Abstufungen der Ehrenstellen, Suet.: latitudinum articuli, Plin.: civilis articuli umbra, das Schattenbild eines bloßen Bruchteils der Politik, Apul.: ventum est ad ipsum articulum causae, zum Hauptpunkte, Arnob.: in multis nostri iuris articulis, ICt.: summa rerum divisio in duos articulos diducitur, ICt. – ⇒ Nbf. articulum, Virg. gramm. p. 146, 24; vgl. Gloss. ›articu-————lum, ἄρθρον‹ u. ›articula, ἄρθρα‹.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > articulus
-
5 articulus
ī m. [demin. к artus II ]1) сочленение, сустав ( articulorum dolores C)caput alicujus acuto articulo percutere Pt — сильно стукнуть кого-л. по головеmolli articulo tractare aliquem погов. Q — мягко (ласково) обращаться с кем-л.2) член тела, Lcr тж. рука (a. tremens O); преим. палец3) бот. узел, колено ( sarmentorum C)4) уступ ( articuli montium PM)5) часть, раздел речи, тж. часть предложенияcontinuatio verborum articulis membrisque distincta C — связная речь, расчленённая на большие и малые разделы6) артикль, грамматический член ( noster sermo articulos non desiderat Q)7) момент (подходящий, решающий или поворотный), тж. промежуток времениa. austrīnus PM — период, когда дует южный ветерin articulo CJ — тотчас же, немедленно8) часть, раздел, тж. стадия или ступень9) пункт, момент, (главное) обстоятельство ( difficiles necessitatum articuli Amm)10) юр. случай, положение (non possunt omnes articuli singillatim legibus comprehendi CJ)11) юр. артикул, статья, параграф Dig, CJ -
6 articulus
artĭcŭlus, i, m. dim. [2. artus], a small member connecting various parts of the body, a joint, knot, knuckle.I.A.. Lit.:B.nodi corporum, qui vocantur articuli,
Plin. 11, 37, 88, § 217:hominis digiti articulos habent ternos, pollex binos,
id. 11, 43, 99, § 244:summus caudae articulus,
id. 8, 41, 63, § 153 al.:crura sine nodis articulisque,
Caes. B. G. 6, 27:ipso in articulo, quo jungitur capiti cervix,
Liv. 27, 49:auxerat articulos macies,
i. e. had made more joints, had made the bones visible, Ov. M. 8, 807:articulorum dolores habere,
i. e. gouty pains, Cic. Att. 1, 5 fin.; cf. Cels. 5, 18: postquam illi justa cheragra Contudit articulos, * Hor. S. 2, 7, 16; cf. Pers. 5, 58:gladiatorem vehementis impetus excipit adversarii mollis articulus,
Quint. 2, 12, 2.—Hence, molli articulo tractare aliquem, to touch one gently, softly, Quint. 11, 2, 70.—Of plants:ineunte vere in iis (vitibus), quae relicta sunt, exsistit, tamquam ad articulos sarmentorum, ea quae gemma dicitur,
Cic. Sen. 15, 53; Plin. 16, 24, 36, § 88:ante quam seges in articulum eat,
Col. 2, 11, 9; so Plin. 18, 17, 45, § 159. —Of mountains, a hill connecting several larger mountains:montium articuli,
Plin. 37, 13, 77, § 201.—With an extension of the idea, a limb, member, in gen. (cf. 2. artus), * Lucr. 3, 697.—Hence also for a finger, Prop. 2, 34, 80; so Ov. H. 10, 140; id. P. 2, 3, 18:II.quot manus atteruntur, ut unus niteat articulus!
Plin. 2, 63, 63, § 158:ab eo missus est articulus manūs,
Vulg. Dan. 5, 24:aspiciebat articulos manūs,
ib. ib. 5, 5: erexit me super articulos manuum mearum, on the fingers or palms of my hands, ib. ib. 10, 10. —Trop.A.Of discourse, a member, part, division: articulus dicitur, cum singula verba intervallis distinguuntur caesā oratione, hoc modo: acrimoniā, voce, vultu adversarios perterruisti, Auct. ad Her. 4, 19: continuatio verborum soluta multo est aptior atque jucundior, si est articulis membrisque (kommasi kai kôlois) distincta, quam si continuata ac producta, Cic. de Or. 3, 48, 186: (genus orationis) fluctuans et dissolutum eo quod sine nervis et articulis fluctuat huc et illuc, Auct. ad Her. 4, 11.—B.Hence,
a short clause, Dig. 36, 1, 27;also,
a single word, ib. 35, 1, 4:articulus Est praesentis temporis demonstrationem continet,
ib. 34, 2, 35:hoc articulo Quisque omnes significantur,
ib. 28, 5, 29.—In gram. the pronn. hic and quis, Varr. L. L. 8, § 45 Müll.; the article, Quint. 1, 4, 19.—Of time.1.A point of time, a moment:2.commoditatis omnes articulos scio,
Plaut. Men. 1, 2, 31.—With tempus:qui hunc in summas angustias adductum putaret, ut eum suis conditionibus in ipso articulo temporis astringeret,
at the most critical moment, Cic. Quinct. 5, 19:in ipsis quos dixi temporum articulis,
Plin. 2, 97, 99, § 216: si de singulis articulis [p. 168] temporum deliberabimus, August. ap. Suet. Claud. 4;also without tempus: in ipso articulo,
at the fit moment, at the nick of time, Ter. Ad. 2, 2, 21.—With dies:in articulo diei illius ingressus est,
on that very day, Vulg. Gen. 7, 13.—And with res:in articulo rerum,
Curt. 3, 5; also in articulo, instantly, immediately, = statim, Cod. Just. 1, 33, 3.—Hence with the idea extended,A space, division of time:C.hi cardines singulis articulis dividuntur,
Plin. 18, 25, 59, § 222:octo articuli lunae,
id. 18, 35, 79, § 350: articulus austrinus, i. e. in which auster blows, id. 17, 2, 2, § 11.—Of other abstract things, part, division, point: per eosdem articulos (i.e. per easdem honorum partes) et gradus producere, August. ap. Suet. Claud. 4:stationes in mediis latitudinum articulis, quae vocant ecliptica,
Plin. 2, 15, 13, § 68; Dig. 1, 3, 12:ventum est ergo ad ipsum articulum causae, i. e. ventum ad rei cardinem,
the turning-point, Arn. 7, p. 243. -
7 dolor
dŏlor, ōris, m. [doleo], pain, smart, ache (freq. and class.; for syn. cf.: aegrimonia, maeror, maestitia, luctus, plangor, tristitia, angor, anxietas, cura, sollicitudo).I.Corporeal:II.dolor est motus asper in corpore, alienus a sensibus,
Cic. Tusc. 2, 15: dolores atque carnificinas facere, Cato ap. Gell. 10, 3, 17:corporis,
Lucr. 4, 1075:capitis,
id. 6, 785:dentium, oculorum,
id. 6, 660:pedum,
Cic. Brut. 34, 130:articulorum,
id. Att. 1, 5 fin.:laterum,
Hor. S. 1, 9, 32 et saep.—Of the pangs of childbirth, Plaut. Truc. 4, 3, 33; id. Cist. 1, 2, 22:utero exorti dolores,
id. Am. 5, 1, 40; cf. id. ib. 48; 3, 1, 19; id. Truc. 4, 3, 33 (with labor); Ter. And. 1, 5, 33 (with laborare); id. Ad. 3, 1, 2 al.—Comic., of the gripings in the stomach of a hungry person, Plaut. Stich. 1, 3, 11.—Mental, as a general designation of every painful, oppressive feeling, pain, distress, grief, tribulation, affliction, sorrow, anguish, trouble, vexation, mortification, chagrin, etc. (syn. luctus):2.dolor (est) aegritudo crucians,
Cic. Tusc. 4, 8, 18:si cadit in sapientem animi dolor,
id. Lael. 13, 48:quanta est cura in animo, quantum corde capio dolorem,
Plaut. Truc. 2, 5, 5;so with cura,
Cic. Fam. 4, 6, 2:in labore atque in dolore,
Plaut. Ps. 2, 3, 20:majorem laetitiam ex desiderio bonorum percepimus, quam ex laetitia improborum dolorem,
Cic. Rep. 1, 4; cf.opp. laetatio,
Caes. B. G. 5, 52 fin.:te dolorem, quem acceperis cum summi viri tum amicissimi morte, ferre moderate,
Cic. Lael. 2, 8; cf. id. de Or. 2, 48 fin.; and:magno esse Germanis dolori Ariovisti mortem,
Caes. B. G. 5, 29, 3; cf. also id. ib. 7, 38, 3:magnum et acerbum dolorem commovere,
Cic. Verr. 2, 4, 21 fin.:dolore angi,
id. Fam. 4, 3; cf. id. Phil. 8, 6, 18. —Esp., indignation, wrath, animosity, anger, resentment:3.sed ego in hac sententia dicenda non parebo dolori meo, non iracundiae serviam,
Cic. Prov. Cons. 1, 2; cf. id. ib. 18, 44:et rei publicae injuriam et suum dolorem condonare,
Caes. B. G. 1, 20, 5:qui accipit injuriam, et meminit et prae se fert dolorem suum,
Cic. Off. 2, 22 fin.:magno dolore affici,
Caes. B. G. 1, 2, 4; cf. id. ib. 5, 4 fin.; id. B. C. 2, 33, 1; cf.also: in eas (naves) indiligentiae suae ac doloris iracundia erupit,
id. ib. 3, 8, 3:quis indomitas tantus dolor excitat iras?
Verg. A. 2, 594; Hor. Ep. 1, 2, 60; id. Epod. 15, 15:amator agit ubi secum, Accedam? an potius mediter finire dolores,
the torments of love, id. S. 2, 3, 263; cf. Ov. A. A. 2, 519; Prop. 1, 13, 9; 3, 20, 27 (4, 20, 17 M.) et saep.:Catonem veteres inimicitiae Caesaris incitant et dolor repulsae,
Caes. B. C. 1, 4, 2; so,repulsae,
Ov. M. 3, 395:injuriae,
Liv. 1, 40:ignominiae,
Suet. Vesp, 8:conjugis amissae,
Ov. M. 7, 688 et saep.:justus mihi dolor etiam adversus deos esset, quod, etc.,
Tac. A. 2, 71.—Prov.:dolorem longa consumit dies,
Sen. ad Marc. 8; cf.:dolor decrescit, ubi quo crescat non habet,
Pub. Syr. 129 (Rib.).—Terror, Amm. 14, 2, 15.—B.Meton.1.A grief, i. e. an object or cause of grief:2.illa (potest) etiam duris mentibus esse dolor,
Prop. 1, 14, 18; Ov. P. 3, 3, 73.—In rhet. lang. for the Gr. pathos, passionate, warm expression; pathos, Cic. de Or. 3, 25; id. Brut. 24, 93; id. Or. 37, 130; id. de Or. 2, 17 fin.; Quint. 6, 2, 36. -
8 dolor
dolor, ōris, m. (doleo), der Schmerz, die schmerzliche Empfindung, I) körperlich, corporis, Cic.: totius corporis dolores, Cic. – d. capitis, dentium, Lucr., Cels. u.a.: pedum, articulorum, Cic.: laterum, Hor.: coxae, Cels.: oculorum, Aur. Vict.: podagrae, Cic. fr.: calculi dolore consumi, Liv. epit.: dolorem corporis pati, Cic.: dolorem morbi ferre non posse, Cic.: e dolore laborare, Geburtsschmerzen haben, Ter. – II) geistig, mit u. ohne animi, Schmerz, Betrübnis, Kummer Wehmut, Unmut, Unwille, Ärger u. dgl. (Ggstz. gaudium, voluptas), A) eig.: 1) im allg.: dolor coniugis amissae (über den Verlust der G.), Ov.: desiderii futuri, Nep.: dolor repulsae, Caes.: dolor ex civibus amissis, Liv. – d. muliebris, Liv.: femineus, virgineus, Ov.: mutuus, Curt.: liber, liberior, Unabhängigkeit in der Äußerung des Unwillens, freie, ungebundene Äußerung des Unwillens, Tac. u. Curt. – pro dolor, Oros. 4, 6, 34: o dolor! Corp. inscr. Lat. 12, 825: ah dolor! Calp. ecl. 3, 49 u. 4, 44. – dolorem accipere alqā re od. ex alqa re, Cic.: dolorem suscipere pro patria, Cic.: dolores quosvis suscipere malle quam etc., Cic.: dolorem capere ab alqa re, Cic., in u. ex alqa re, Cic.: dolorem haurire, Cic.: tanto dolore affici, ut etc., Cic.: in dolore esse, Cic.: dolorem alci facere od. efficere od. dare od. afferre, Cic.: dolorem commovere, Cic.: dolorem tegere, Liv.: dolorem abicere od. deponere, Cic.: hoc est mihi dolori, Cic. – 2) insbes.: a) Kränkung, quo dolore incensus, Nep.: quasi obliteratā iam doloris memoriā, Suet.: bes. Leiden, Kränkung in der Liebe, Prop. – b) Groll, innerer Grimm, der auf Rache sinnt, Rachegefühl, Erbitterung (vgl. Obbarius Hor. ep. 1. 2, 60. Ochsner Cic. ecl. p. 88), Cic. u.a.: quo dolore exarsit, Caes. – B) meton.: 1) der »Gegenstand«, der Schmerz od. Betrübnis macht, Ov.: esse dolor potest, kann Schmerz bringen, Prop. – 2) in der Rhetor. = πάθος, leidenschaftlicher-, affektvoller-, dah. auch wehmütiger Ausdruck od. Ton, Cic.; vgl. die Auslgg. zu Cic. Brut. 93. Ernesti Lex. techn. Lat. rhet. (in v. sensus) p. 346 sq. – / spät. Nbf. dolus, ī, m., Corp. inscr. Lat. 3, 1903; 5, 1638; 10, 1760. Commod. instr. 1, 26, 19 u. 2, 32, 1. Symm. orat. 2, 17.
-
9 dolor
dolor, ōris, m. (doleo), der Schmerz, die schmerzliche Empfindung, I) körperlich, corporis, Cic.: totius corporis dolores, Cic. – d. capitis, dentium, Lucr., Cels. u.a.: pedum, articulorum, Cic.: laterum, Hor.: coxae, Cels.: oculorum, Aur. Vict.: podagrae, Cic. fr.: calculi dolore consumi, Liv. epit.: dolorem corporis pati, Cic.: dolorem morbi ferre non posse, Cic.: e dolore laborare, Geburtsschmerzen haben, Ter. – II) geistig, mit u. ohne animi, Schmerz, Betrübnis, Kummer Wehmut, Unmut, Unwille, Ärger u. dgl. (Ggstz. gaudium, voluptas), A) eig.: 1) im allg.: dolor coniugis amissae (über den Verlust der G.), Ov.: desiderii futuri, Nep.: dolor repulsae, Caes.: dolor ex civibus amissis, Liv. – d. muliebris, Liv.: femineus, virgineus, Ov.: mutuus, Curt.: liber, liberior, Unabhängigkeit in der Äußerung des Unwillens, freie, ungebundene Äußerung des Unwillens, Tac. u. Curt. – pro dolor, Oros. 4, 6, 34: o dolor! Corp. inscr. Lat. 12, 825: ah dolor! Calp. ecl. 3, 49 u. 4, 44. – dolorem accipere alqā re od. ex alqa re, Cic.: dolorem suscipere pro patria, Cic.: dolores quosvis suscipere malle quam etc., Cic.: dolorem capere ab alqa re, Cic., in u. ex alqa re, Cic.: dolorem haurire, Cic.: tanto dolore affici, ut etc., Cic.: in dolore esse, Cic.: dolorem alci facere od. efficere od. dare od. afferre, Cic.: dolorem commovere, Cic.: dolorem tegere, Liv.:————dolorem abicere od. deponere, Cic.: hoc est mihi dolori, Cic. – 2) insbes.: a) Kränkung, quo dolore incensus, Nep.: quasi obliteratā iam doloris memoriā, Suet.: bes. Leiden, Kränkung in der Liebe, Prop. – b) Groll, innerer Grimm, der auf Rache sinnt, Rachegefühl, Erbitterung (vgl. Obbarius Hor. ep. 1. 2, 60. Ochsner Cic. ecl. p. 88), Cic. u.a.: quo dolore exarsit, Caes. – B) meton.: 1) der »Gegenstand«, der Schmerz od. Betrübnis macht, Ov.: esse dolor potest, kann Schmerz bringen, Prop. – 2) in der Rhetor. = πάθος, leidenschaftlicher-, affektvoller-, dah. auch wehmütiger Ausdruck od. Ton, Cic.; vgl. die Auslgg. zu Cic. Brut. 93. Ernesti Lex. techn. Lat. rhet. (in v. sensus) p. 346 sq. – ⇒ spät. Nbf. dolus, ī, m., Corp. inscr. Lat. 3, 1903; 5, 1638; 10, 1760. Commod. instr. 1, 26, 19 u. 2, 32, 1. Symm. orat. 2, 17.
См. также в других словарях:
Martín Lutero — Para otros usos de este término, véase Lutero (desambiguación). Martín Lutero Lutero a los 46 años de edad (Lucas Cranach el Viejo, 1529) … Wikipedia Español
goutte — I. une Goutte, Gutta. Une goutte d eauë, ou d autre liqueur qui chet, Stilla. Goutte d eauë qui est gelée és bords, Stiria stiriae. Une goutte d ambre, Gutta succina. Goutte à goutte, Guttatim. L eauë chet goutte à goutte sur les pierres,… … Thresor de la langue françoyse