Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

argentārĭa

  • 1 argentaria

    argentārĭa, ae, f., v. argentarius, II. B.

    Lewis & Short latin dictionary > argentaria

  • 2 argentaria

    bank; banking-house, banking business; silver-mine

    Latin-English dictionary > argentaria

  • 3 Argentarius

    1.
    argentārĭus, a, um, adj. [argentum].
    I.
    Of or pertaining to silver (cf. argentum, I. A.):

    metalla,

    silver-mines, Plin. 33, 5, 26, § 86:

    plumbum,

    a mixture of tin and lead, id. 34, 9, 20, § 95, and 34, 17, 48, §

    160: creta,

    for polishing silver, tripoli, rottenstone, id. 35, 17, 58, § 199:

    faber,

    a worker in silver, silver-smith, Dig. 34, 2, 39.—
    II.
    Of or pertaining to money (cf. argentum, I. B. 2.):

    amore pereo et inopiā argentariā,

    am dying of love and want of money, Plaut. Ps. 1, 3, 65; so,

    opes,

    possessions in money, id. Ep. 5, 2, 7:

    auxilium,

    pecuniary assistance, id. Ps. 1, 1, 103:

    sunt meretrices omnes elecebrae argentariae,

    enticers away of money, id. Men. 2, 3, 26:

    cura,

    care of money, Ter. Phorm. 5, 7, 3:

    taberna,

    a banker's stall, bank, Liv. 26, 11; so,

    mensa,

    a banking-table, Dig. 2, 13, 4 al. —Hence subst. in all genders, like aerarius, harenarius, etc. (only thus in Cic., never as an adj.).
    A.
    argentārĭus, ii, m.
    1.
    A money-changer, banker (by whom much business was transacted, since all business transactions were committed to writing by them; cf. Dig. 2, 13, 10), Plaut. As. 1, 1, 103; so id. ib. 1, 1, 113; id. Aul. 3, 5, 53; id. Pers. 3, 3, 29 al.; Cic. Caecin. 6:

    argentarii tabulae,

    id. ib. 6; Suet. Aug. 2; id. Ner. 5.—
    2.
    (Sc. faber.) A silver-smith, Vulg. Jud. 17, 4; ib. Sap. 15, 9; ib. Isa. 40, 19:

    Demetrius, argentarius faciens aedes argenteas Dianae,

    ib. Act. 19, 24; Inscr. Orell. 913; 995; 4146.—
    B.
    argentārĭa, ae, f. (sc. taberna).
    1.
    A banking-house, a bank, Plaut. Truc. 1, 1, 47; so id. ib. 1, 1, 51; id. Ep. 2, 2, 15; Liv. 9, 40; 26, 27; 40, 51.—
    2.
    (sc. ars.) The vocation or employment of a bank [p. 158] er or broker:

    M. Fulcinius, qui Romae argentariam non ignobilem fecit,

    Cic. Caecin. 4:

    argentariā dissolutā,

    after the dissolution, closing up, of the bank, id. ib. 4:

    exercere,

    Dig. 2, 13, 4:

    administrare,

    ib. 2, 13, 4.—
    3.
    (Sc. fodina; cf.: aeraria, harenaria, ferraria, etc.) A silver-mine, Liv. 34, 21; Tac. A. 6, 19 (conj. of Weissenb.).—
    * C. 2. I.
    A promontory on the coast of Etruria, now Monte Argentaro, Rutil. Itin. I. pp. 315-324.—
    II.
    The part of Mons Orospeda, in which the Bœtis took its rise, so called from its silvermines, Avien. Or. Marit. 291.

    Lewis & Short latin dictionary > Argentarius

  • 4 argentarius

    1.
    argentārĭus, a, um, adj. [argentum].
    I.
    Of or pertaining to silver (cf. argentum, I. A.):

    metalla,

    silver-mines, Plin. 33, 5, 26, § 86:

    plumbum,

    a mixture of tin and lead, id. 34, 9, 20, § 95, and 34, 17, 48, §

    160: creta,

    for polishing silver, tripoli, rottenstone, id. 35, 17, 58, § 199:

    faber,

    a worker in silver, silver-smith, Dig. 34, 2, 39.—
    II.
    Of or pertaining to money (cf. argentum, I. B. 2.):

    amore pereo et inopiā argentariā,

    am dying of love and want of money, Plaut. Ps. 1, 3, 65; so,

    opes,

    possessions in money, id. Ep. 5, 2, 7:

    auxilium,

    pecuniary assistance, id. Ps. 1, 1, 103:

    sunt meretrices omnes elecebrae argentariae,

    enticers away of money, id. Men. 2, 3, 26:

    cura,

    care of money, Ter. Phorm. 5, 7, 3:

    taberna,

    a banker's stall, bank, Liv. 26, 11; so,

    mensa,

    a banking-table, Dig. 2, 13, 4 al. —Hence subst. in all genders, like aerarius, harenarius, etc. (only thus in Cic., never as an adj.).
    A.
    argentārĭus, ii, m.
    1.
    A money-changer, banker (by whom much business was transacted, since all business transactions were committed to writing by them; cf. Dig. 2, 13, 10), Plaut. As. 1, 1, 103; so id. ib. 1, 1, 113; id. Aul. 3, 5, 53; id. Pers. 3, 3, 29 al.; Cic. Caecin. 6:

    argentarii tabulae,

    id. ib. 6; Suet. Aug. 2; id. Ner. 5.—
    2.
    (Sc. faber.) A silver-smith, Vulg. Jud. 17, 4; ib. Sap. 15, 9; ib. Isa. 40, 19:

    Demetrius, argentarius faciens aedes argenteas Dianae,

    ib. Act. 19, 24; Inscr. Orell. 913; 995; 4146.—
    B.
    argentārĭa, ae, f. (sc. taberna).
    1.
    A banking-house, a bank, Plaut. Truc. 1, 1, 47; so id. ib. 1, 1, 51; id. Ep. 2, 2, 15; Liv. 9, 40; 26, 27; 40, 51.—
    2.
    (sc. ars.) The vocation or employment of a bank [p. 158] er or broker:

    M. Fulcinius, qui Romae argentariam non ignobilem fecit,

    Cic. Caecin. 4:

    argentariā dissolutā,

    after the dissolution, closing up, of the bank, id. ib. 4:

    exercere,

    Dig. 2, 13, 4:

    administrare,

    ib. 2, 13, 4.—
    3.
    (Sc. fodina; cf.: aeraria, harenaria, ferraria, etc.) A silver-mine, Liv. 34, 21; Tac. A. 6, 19 (conj. of Weissenb.).—
    * C. 2. I.
    A promontory on the coast of Etruria, now Monte Argentaro, Rutil. Itin. I. pp. 315-324.—
    II.
    The part of Mons Orospeda, in which the Bœtis took its rise, so called from its silvermines, Avien. Or. Marit. 291.

    Lewis & Short latin dictionary > argentarius

  • 5 argentārius

        argentārius adj.    [argentum], of money: cura, care of money, T.: taberna, a banker's shop, L.— As subst m., a money - changer, banker, C. — As subst f. (sc. taberna), a banking-house, bank, L. — (Sc. ars) the business of a banker: argentariam facere. — (Sc. fodina) a silver-mine, L.
    * * *
    I
    banker, financial agent; money changer
    II
    argentaria, argentarium ADJ
    pertaining to silver or money, silver-; monetary, financial; banker's, banking-
    III

    Latin-English dictionary > argentārius

  • 6 aerarius

    aerārĭus, a, um, adj. [aes].
    I.
    That pertains to or is made of copper, bronze, etc.:

    aerarium metallum,

    a copper-mine, Vitr. 7, 9; Plin. 33, 5, 26, § 86;

    fornaces,

    smelting-furnaces, id. 11, 36, 42, § 119:

    fabrica,

    the preparation of copper, id. 7, 56, 57, § 197 faber, a coppersmith, id. 34, 8, 19, 6, § 61 (also aerarius alone; v. below).—
    II.
    Of or pertaining to money:

    propter aerariam rationem non satis erat in tabulis inspexisse quantum deberetur,

    on account of the standard of coin, Cic. Quint. 4:

    hinc dicuntur milites aerarii, ab aere quod stipendia facerent,

    Varr. L. L. 5, § 181 Müll.: tribunus, who superintended disbursements of the public treasury: aerarii tribuni a tribuendo aere sunt appellati, Paul. ex Fest. p. 2 Müll.;

    or, acc. to Varr.: ab eo, quibus attributa erat pecunia, ut militi reddant, tribuni aerarii dicti,

    Varr. L. L. 5, § 181 Müll.; v. tribunus.—Hence, subst.: aerārĭus, i, m.
    1.
    (Sc. faber.) One who works in copper, etc., a coppersmith:

    in aerariorum officinis,

    Plin. 16, 6, 8, § 23:

    aerariorum marculi,

    Mart. 12, 57, 6; so Inscr. Orell. 4140.—
    2.
    (Sc. civis.) A citizen of the lowest class, who paid only a poll-tax (aera pendebat), and had no right of voting. Other citizens, upon the commission of great crimes, were degraded by the censors into this class, and deprived of all previous dignities. (Cf. Gell. 4, 12 and 29; Drak. ad Liv. 24, 18, 6;

    Smith's Dict. Antiq., and Nieb. Röm. Gesch. 2, 63 and 452.) Referre aliquem in aerarios,

    Cic. Clu. 43. eximere aliquem ex aerariis, id. de Or. 2, 66 ext.; Liv. 24, 18:

    omnes, quos senatu moverunt, quibusque equos ademerunt (censores) aerarios fecerunt et tribu moverunt,

    id. 42, 10 al. —
    B.
    aerārĭa, ae, f.
    1.
    (Sc. fodina, like argentaria and ferraria, Liv. 34, 21:

    auraria,

    Tac. A. 6, 19 al.) A mine:

    multis locis apud eos (sc. Aquitanos) aerariae structuraeque sunt,

    Caes. B. G. 3, 21 Herz. —
    2.
    (Sc. officina.) A smelting or refining house, Varr. L. L. 8, 33.—
    3.
    (Sc. fornax.) A smelting-furnace, Plin. 34, 13, 33, § 128.—
    C.
    aerārĭum, i, n. (sc. stabulum), the place in the temple of Saturn at Rome, where the public treasure was kept, the treasury: to tamieion, to koinon: Aerarium sane populus Romanus in aede Saturni habuit, Paul. ex Fest. p. 2 Müll.; cf. Plin. Pan. 92:

    referre pecuniam in aerarium,

    Cic. Agr. 2, 27 (for which deferre is often used in Liv. q.v.):

    dare alicui pecuniam ex aerario,

    id. Verr. 2, 3, 70.—Also for the public treasure or finances:

    C. Gracchus, cum largitiones maximas fecisset et effudisset aerarium,

    Cic. Tusc. 3, 20, 48, Nep. Arist. 3, 1; id. Att. 8.—In the time of the emperors the aerarium (public treasure) was distinguished from fiscus (the wealth of the emperor):

    bona Sejani ablata aerario, ut in fisco cogerentur,

    Tac. A. 6, 2; Plin. Pan. 36, Suet. Vesp. 16;

    v. fiscus. In the treasury the public archives were kept: factum senatus consultum, ne decreta patrum ante diem decimum ad aerarium deferrentur,

    Tac. A. 3, 51; cf. id. ib. 13, 28; Suet. Aug. 94; id. Caes. 28;

    and also the standards: signa ex aerario prompta,

    Liv. 4, 22.—The Quaestores aerarii (under Augustus and his immediate successors the Praetores) presided over the aerarium, with whom the Tribuni aerarii were associated as assistants; cf.

    Quaestor and Tribunus.—The aerarium contained also a fund, established after the invasion of Gaul, and augmented by the immense booty acquired in the wars with Carthage, Macedonia, Corinth, etc., as well as by the tribute of the manumissi, which could be used only in cases of extreme public necessity, hence with the epithet sanctius,

    Caes. B. C. 1, 24:

    aurum vicesimarium, quod in sanctiore aerario ad ultimos casus servaretur, promi placuit,

    Liv. 27, 10; cf. Cic. Att. 7, 21; id. Verr. 2, 4, 63 (of the Syracusans). Hence trop., Quint. 10, 3, 3:

    aerarium militare, destined by Aug. for defraying the expenses of war,

    Tac. A. 1, 78; Suet. Aug. 49; Plin. Pan. 92, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > aerarius

  • 7 Caeci

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > Caeci

  • 8 caecum

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > caecum

  • 9 Caecus

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > Caecus

  • 10 caecus

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > caecus

  • 11 cecus

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > cecus

  • 12 coecus

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > coecus

  • 13 convoco

    con-vŏco, āvi, ātum, 1, v. a., to call together, to convoke, assemble; to call (esp. for consultation, to arms, etc.; class.; freq. in Cic. and the histt.).
    I.
    Lit.:

    qui dissipatos homines congregavit et ad societatem vitae convocavit,

    Cic. Tusc. 1, 25, 62; cf.:

    dissipatos homines in societatem vitae,

    id. ib. 5, 2, 5; id. Leg. 1, 20, 53:

    piscatores ad se,

    id. Off. 3, 14, 58; cf.:

    principes Trevirorum ad se,

    Caes. B. G. 5, 4 al.:

    Athenis philosophos in locum unum,

    Cic. Leg. 1, 20, 53:

    auditores,

    id. Brut. 51, 191; Plin. 10, 55, 76, § 155:

    concilium,

    Cic. Vatin. 7, 18; Caes. B. G. 1, 40; 2, 10 et saep.:

    senatum,

    Cic. Fam. 10, 12, 3:

    populumque senatumque,

    Ov. M. 15, 591:

    centuriones,

    Caes. B. G. 3, 5:

    tribunos militum,

    id. ib. 4, 23:

    praefectos equitum ad concilium,

    id. ib. 7, 66:

    ad contionem,

    Liv. 7, 36, 9.—Also of one person:

    me in vestram contionem,

    Cic. Agr. 3, 4, 16 Zumpt (B. and K. evocaverunt); cf.:

    aliquos in colloquium,

    Curt. 9, 1, 23.— Poet.:

    convocat hic amnes,

    Ov. M. 1, 276:

    Noctem Noctisque deos, as if allies,

    id. ib. 14, 405.—
    II.
    Trop.:

    paulisper tace, dum ego mihi consilia in animum convoco,

    Plaut. Mil. 2, 2, 42; cf.:

    ego de re argentariā jam senatum convocabo in corde consiliarium,

    id. Ep. 1, 2, 56.

    Lewis & Short latin dictionary > convoco

  • 14 harenaria

    hărēnārĭus ( aren-), a, um, adj. [harena].
    I.
    Prop., of or pertaining to sand: lapis, sandstone (= lapis bibulus of Verg.), Serv. Verg. G. 2, 348.—
    II.
    Transf., of or pertaining to the amphitheatre:

    fera,

    destined for the arena, Arn. 29, 1.—
    III.
    Hence, subst.,
    A. 1.
    A combatant in the amphitheatre, a gladiator, Dig. 22, 5, 21; 36, 1, 5; Cod. Just. 3, 27, 11; Petr. 126, 6; Inscr. Orell. 4063 (but cf. Orell. ad loc.).—
    2.
    A teacher of the elements of arithmetic (the figures being drawn in sand), Tert. Pall. 6 (cf. abacus).—
    B.
    hărēnā-rĭa, ae (sc. fodina; cf.: aeraria, argentaria, etc.), f., a sand-pit, Varr. R. R. 1, 2, 23:

    in arenarias quasdam extra portam Esquilinam perductus occiditur,

    Cic. Clu. 13, 37 B. and K.—
    C.
    hărēnārĭum, ii, n., a sand-pit, Vitr. 2, 4, 2; 6, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > harenaria

  • 15 harenarium

    hărēnārĭus ( aren-), a, um, adj. [harena].
    I.
    Prop., of or pertaining to sand: lapis, sandstone (= lapis bibulus of Verg.), Serv. Verg. G. 2, 348.—
    II.
    Transf., of or pertaining to the amphitheatre:

    fera,

    destined for the arena, Arn. 29, 1.—
    III.
    Hence, subst.,
    A. 1.
    A combatant in the amphitheatre, a gladiator, Dig. 22, 5, 21; 36, 1, 5; Cod. Just. 3, 27, 11; Petr. 126, 6; Inscr. Orell. 4063 (but cf. Orell. ad loc.).—
    2.
    A teacher of the elements of arithmetic (the figures being drawn in sand), Tert. Pall. 6 (cf. abacus).—
    B.
    hărēnā-rĭa, ae (sc. fodina; cf.: aeraria, argentaria, etc.), f., a sand-pit, Varr. R. R. 1, 2, 23:

    in arenarias quasdam extra portam Esquilinam perductus occiditur,

    Cic. Clu. 13, 37 B. and K.—
    C.
    hărēnārĭum, ii, n., a sand-pit, Vitr. 2, 4, 2; 6, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > harenarium

  • 16 harenarius

    hărēnārĭus ( aren-), a, um, adj. [harena].
    I.
    Prop., of or pertaining to sand: lapis, sandstone (= lapis bibulus of Verg.), Serv. Verg. G. 2, 348.—
    II.
    Transf., of or pertaining to the amphitheatre:

    fera,

    destined for the arena, Arn. 29, 1.—
    III.
    Hence, subst.,
    A. 1.
    A combatant in the amphitheatre, a gladiator, Dig. 22, 5, 21; 36, 1, 5; Cod. Just. 3, 27, 11; Petr. 126, 6; Inscr. Orell. 4063 (but cf. Orell. ad loc.).—
    2.
    A teacher of the elements of arithmetic (the figures being drawn in sand), Tert. Pall. 6 (cf. abacus).—
    B.
    hărēnā-rĭa, ae (sc. fodina; cf.: aeraria, argentaria, etc.), f., a sand-pit, Varr. R. R. 1, 2, 23:

    in arenarias quasdam extra portam Esquilinam perductus occiditur,

    Cic. Clu. 13, 37 B. and K.—
    C.
    hărēnārĭum, ii, n., a sand-pit, Vitr. 2, 4, 2; 6, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > harenarius

  • 17 inopia

    ĭn-ŏpĭa, ae, f. [inops], want, lack, scarcity.
    I.
    In gen.:

    argenti,

    Plaut. Curc. 2, 3, 55:

    summa rerum omnium,

    Caes. B. G. 5, 2:

    frumenti commeatusque,

    id. ib. 3, 6:

    frumenti,

    Sall. J. 91, 1; cf.:

    frumentaria,

    Caes. B. G. 5, 24:

    et amore pereo et inopia argentaria,

    Plaut. Ps. 1, 3, 66:

    loci,

    Liv. 1, 33, 6:

    advocatorum,

    Tac. A. 11, 7:

    consilii,

    Cic. Att. 6, 3, 2:

    criminum,

    id. Rosc. Am. 16, 48:

    occasionis,

    Suet. Cal. 56:

    remedii,

    Tac. A. 13, 57:

    veri,

    id. H. 1, 35 al. —
    II.
    In partic., a want, esp. of necessaries, want, need, indigence, scarcity, fewness.
    A.
    Lit.: opem ferre inopiae, i. e. to one in want, Plaut. Rud. 3, 2, 3: Quor (me) conducebas? Bal. Inopia;

    alius non erat,

    id. Ps. 3, 2, 9:

    ne inopiam cives objectare possint tibi,

    id. Trin. 3, 2, 27:

    si propter inopiam in egestate estis,

    Cic. Inv. 1, 47, 88:

    utrum propter imbecillitatem atque inopiam desiderata sit amicitia,

    id. Lael. 8, 26; cf.:

    amicitiam ex inopia atque egestate natam volunt,

    id. ib. 9, 29;

    so also with egestas,

    id. Cat. 2, 11, 24:

    in Rhodiorum inopia et fame summaque annonae caritate,

    id. Off. 3, 12, 50:

    inopiae subsidium,

    Caes. B. C. 1, 48:

    inopiam vitare,

    id. ib. 3, 17:

    ad pudendam inopiam delabi,

    Tac. A. 2, 38:

    inopiam alicui facere,

    to bring one to want, id. H. 3, 48:

    manuum mercede inopiam tolerare,

    Sall. C. 38, 7:

    multorum dierum inopia contrahere pestem,

    Just. 2, 13, 12:

    dispensatio inopiae,

    of scanty supplies, Liv. 4, 12, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    Want, helplessness:

    praesidio esse contra vim et gratiam solitudini atque inopiae,

    to those who have no protectors, Cic. Quint. 1, 5:

    in hac causa improbitatem et gratiam cum inopia et veritate contendere,

    id. ib. 27, 84; id. Rosc. Am. 7, 20; id. Clu. 20, 57:

    judicum,

    worthlessness, id. Att. 1, 16, 2:

    ingenti cum difficultate itinerum locorumque inopia,

    and the want of necessaries in these regions, Vell. 2, 54, 3; Sen. ad Helv. 12.—
    2.
    Of a speaker:

    inopia et jejunitas,

    poverty of ideas, Cic. Brut. 55, 202.—
    3.
    Of the want of fruition:

    incendere animum cupidum alicujus inopiā,

    Ter. Heaut. 2, 3, 126.

    Lewis & Short latin dictionary > inopia

  • 18 senatus

    sĕnātus, ūs ( gen. senati, Plaut. Cas. 3, 2, 6; id. Ep. 2, 2, 5; Sisenn. ap. Non. 484, 18; Cic. Div. in Caecil. 5, 19; also cited ap. Charis. p. 116 P.; Sall. C. 30, 3; 36, 5; 53, 1. acc. to Non. 484, 15; Charis. p. 10 P.; Don. Ter. Hec. 3, 2, 21; Prisc. p. 712 P.; id. Fragm. ap. Don. Ter. And. 2, 2, 28; also Cic. Fam. 2, 7, 4, acc. to the pr. man. of the Cod. Medic.; cf. Quint. 1, 6, 27.—Another form of the gen. senatuis, C. Fann. ap. Charis. p. 116 P.; Sisenn. ap. Non. 484, 19; also,

    as it seems,

    Varr. ib. 484, 19, yet the passage itself is wanting.—In old orthog. SENATVOS, S. C. de Bacch.; dat. senato, Quint. 1, 6, 27), m. [senex; like gerousia from gerôn; cf. Cic. Rep. 2, 28, 51; id. Sen. 6, 19], the council of the elders, the Senate, the supreme council in Rome, concerning whose origin, constitution, powers, etc., v. senator; cf. Momms. Hist. of Rome, 1, 113 sqq.; 1, 406 sqq. Am. ed.; Becker, Antiq. 2, 1, p. 339 sq.; 2, 2, p. 385 sq.; 2, 3, p. 210 sq.;

    and the authors there cited: quae (consilium, ratio, sententia) nisi essent in senibus, non summum consilium majores nostri appellassent senatum. Apud Lacedaemonios quidem ii, qui amplissimum magistratum gerunt, ut sunt sic etiam nominantur senes,

    Cic. Sen. 6, 19:

    Romuli senatus, qui constabat ex optimatibus,

    id. Rep. 2, 12, 23:

    (Majores nostri) senatum rei publicae custodem collo caverunt,

    id. Sest. 65, 137:

    senatus rem pu blicam tenuit, ut pleraque senatūs auctori tate gererentur,

    id. Rep. 2, 32, 56:

    ut potentia senatus atque auctoritas minueretur,

    id. ib. 2, 34, 59:

    cum potestas in populo, auctoritas in senatu sit,

    id. Leg. 3, 12, 28:

    nec per senatum solvi hac lege possumus,

    id. Rep. 3, 22, 33.—Freq. in the phrase: senatus populusque Romanus (often written S. P. Q. R.), the Senate and people of Rome, i.e. the State, the republic, Cic. Planc. 37, 90; id. Phil. 6, 2, 4;

    very rarely in reverse order: populus et senatus Romanus,

    Sall. J. 41, 2:

    populi Romani senatusque verbis,

    Liv. 7, 31, 10; 24, 37, 7; Vitr. praef. 1, 1: senatus (senati, senatuis, v. supra) consultum, a decree of the Senate (v. consulo, P. a. III.); senatūs auctoritas, the same (v. auctoritas, 4.): censuit senatus, the Senate resolved; v. censeo, 3. b. (cf. also decerno, I. A., and decretum, s. v. decerno fin.):

    senatum convocare,

    Cic. Sull. 23, 65; id. Cat. 2, 6, 12: senatus [p. 1669] est continuo convocatus frequensque convenit, id. Fam. 10, 12, 3; cf.:

    senatus frequens vocatu Drusi in curiam venit,

    id. de Or. 3, 1, 2:

    vocare senatum,

    Liv. 3, 38:

    cito cogere,

    Cic. Fam. 5, 2, 3; Suet. Caes. 16; id. Tib. 23:

    habere senatum,

    Cic. Fam. 1, 4, 1; id. Q. Fr. 2, 13, 3; Suet. Aug. 29:

    agere,

    id. Caes. 88; id. Aug. 35:

    eo die non fuit senatus neque postero,

    no session of the Senate, Cic. Fam. 12, 25, a, 1:

    eodem die Tyriis (legatis) est senatus datus frequens,

    i. e. gave audience, id. Q. Fr. 2, 13, 2 sq.; so,

    dare senatum (legatis),

    Sall. J. 13, 9; Nep. Hann. 7, 6; Liv. 41, 6 et saep.:

    senatu dimisso,

    Cic. Lael. 3, 12:

    dimittere senatum,

    id. Verr. 2, 4, 65, § 146:

    mittere,

    id. Q. Fr. 2, 1, 1:

    multa ejus (Catonis) et in senatu et in foro vel provisa prudenter vel acta constanter ferebantur,

    in the meetings of the Senate, id. Lael. 2, 6; cf.:

    (Catilina) etiam in senatum venit,

    id. Cat. 1, 1, 2: ad senatum adduci, in senatu poni, id. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 50:

    ad senatum in Capitolio stare,

    Cic. Ac. 2, 45, 137: in senatu sedere, to sit among the senators, on the senatorial seats (in the theatre), Suet. Claud. 25 fin.; cf.:

    in orchestram senatumque descendit,

    id. Ner. 12:

    in senatum venire,

    to become a senator, Cic. Fl. 18, 42:

    de senatu cooptando,

    nominating, electing, id. Verr. 2, 2, 49, § 122; Liv. 23, 3:

    de senatu movere,

    Cic. Clu. 43, 122:

    senatu movere,

    Sall. C. 23, 1 Dietsch; and:

    senatu emovere,

    Liv. 45, 15, 8:

    ex or de senatu eicere,

    Cic. Sen. 12, 42; id. Clu. 42, 119; 48, 135; Liv. 40, 51; 41, 27; 43, 15 al. (v. 1. lego and eicio): seminarium senatus, i. e. the order of Knights, from which new senators were elected, Liv. 42, 61, 5.—Also of the Senate of other nations: senatus (Gaditanus), Asin. ap. Cic. Fam. 10, 32, 2:

    Aeduorum,

    Caes. B. G. 1, 31, 6:

    Venetorum,

    id. ib. 3, 16 fin. et saep.:

    Judaeorum,

    Vulg. 2 Macc. 11, 27.—
    II.
    Trop., a council, i. e. consultation (mostly ante-class.):

    de re argentariā senatum convocare in corde consiliarium,

    Plaut. Ep. 1, 2, 56:

    sibi senatum consili in cor convocare,

    id. Most. 3, 1, 158; 5, 1, 8; id. Mil. 2, 6, 111:

    deūm,

    Mart. Cap. 6, § 582.

    Lewis & Short latin dictionary > senatus

  • 19 taberna

    tăberna, ae, f. [root ta (tan); Gr. teinô, perf. tetaka; cf.: tabula, tenus], a hut, shed, booth, stall, shop constructed of boards.
    I.
    Hence, in gen., any slight structure used for a dwelling, a hut or cottage (very rare):

    tabernae appellatio declarat omne utile ad habitandum aedificium, non ex eo, quod tabulis cluditur,

    Dig. 50, 16, 183:

    pauperum tabernae,

    Hor. C. 1, 4, 13; so,

    obscurae,

    id. A. P. 229.—Of stalls in the circus: qui in circo totas tabernas tribulium causā compararunt, Cic. Mur. 35, 73.—
    II.
    In partic.
    A.
    Of a merchant, mechanic, taverner, etc., a booth, shop, workshop, stall, inn, tavern (class.):

    instructam ei medicinae exercendae causā tabernam dedit,

    Cic. Clu. 63, 178; cf.:

    instructam tabernam sic accipiemus, quae et rebus et hominibus ad negotiationem paratis constat,

    Dig. 50, 16, 185: taberna libraria, i. e. a bookseller ' s shop, Cic. Phil. 2, 9, 21;

    so simply taberna,

    Hor. S. 1, 4, 71; Mart. 1, 118, 10:

    vinaria,

    Varr. L. L. 8, § 55 Müll.; cf. Hor. Ep. 1, 14, 24:

    cretaria, unguentaria, Varr. l. l.: casearia,

    Dig. 8, 5, 8, § 5:

    argentaria,

    ib. 18, 1, 32; Liv. 26, 11, 7:

    purpuraria,

    Dig. 32, 1, 91:

    sutrina,

    Tac. A. 15, 34; cf.:

    ut Alfenus vafer omni Abjecto instrumento artis clausaque taberna Sutor erat,

    Hor. S. 1, 3, 131: Liparea, Vulcan ' s shop, Juv. 13, 45:

    deversoria,

    an inn, tavern, Plaut. Men. 2, 3, 81; id. Truc. 3, 2, 29; Varr. R. R. 1, 2, 23:

    cauponia,

    Dig. 33, 7, 13; cf.:

    cum in eandem tabernam devertissent,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    occlusis tabernis,

    id. Cat. 4, 8, 17:

    concursare circum tabernas,

    id. ib.:

    occludere tabernas,

    id. Ac. 2, 47, 144:

    salax,

    Cat. 37, 1; cf. Prop. 4 (5), 8, 19:

    prope Cloacinae ad tabernas,

    Liv. 3, 48, 5:

    tabernam exercere,

    Dig. 33, 7, 15; Suet. Aug. 4:

    tabernam vel officinam conductam habuit,

    Dig. 5, 1, 19. —
    B.
    Tres Tabernae, the Three Taverns, a place on the Appian Way, near Ulubrae and Forum Appii, Cic. Att. 1, 13, 1; 2, 10; 2, 12, 2; 2, 13, 1; Vulg. Act. 28, 15. —
    C.
    A passage, archway in the circus, Cic. Mur. 35, 73. —
    D.
    Poet.:

    quae colis Durrachium Adriae tabernam,

    the market, Cat. 36, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > taberna

См. также в других словарях:

  • Argentaria — Saltar a navegación, búsqueda Argentaria (Corporación Bancaria de España), fue una entidad pública fundada en 1991 y privatizada entre 1993 y 1998, formada mediante la fusión de diversos bancos de propiedad pública, entre los que destacan: Banco… …   Wikipedia Español

  • Argentarĭa — (a. Geogr.), Stadt der Rauraker in Gallia Belgica, wo Kaiser Gratian 378 n. Chr. die Alemannen überwand; j. Artzheim od. Kolmar …   Pierer's Universal-Lexikon

  • argentaria — s. f. 1. Guarnição de prata ou de metal prateado. 2. Pratas; baixela …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • argentaria — ar·gen·tà·ria s.f. TS bot.com. pianta erbacea della famiglia delle Composite (Jacea ragusina), dalle foglie argentee {{line}} {{/line}} DATA: 1845 …   Dizionario italiano

  • argentaria — Dealing in money …   Ballentine's law dictionary

  • Banco Argentaria —    Argentaria is one of the largest and most successful of the newer banks, with 1,600 branches in Spain, shareholders funds of 741,453m pesetas, clients funds of 6,230m2 pesetas, and pre tax profits of 74,200m pesetas in 1995. Set up by the… …   Encyclopedia of contemporary Spanish culture

  • Banco Bilbao Vizcaya Argentaria — Infobox Company company name = Grupo BBVA company company type = Public company slogan = adelante. foundation = 1999 location = Bilbao, Basque Country (Spain) key people = Francisco González, (Executive Chairman) José Ignacio Goirigolzarri, (COO) …   Wikipedia

  • Basilique Argentaria — Lieu de construction Forums impériaux Date de construction 113 ap. J. C. Ordonné par Trajan Type de bâtiment Basilique Le pla …   Wikipédia en Français

  • Banco Bilbao Vizcaya Argentaria — Grupo BBVA Rechtsform S.A. (Aktiengesellschaft) ISIN ES0113211835 Gründung 19 …   Deutsch Wikipedia

  • Basilica Argentaria — Basilique Argentaria Basilique Argentaria Lieu …   Wikipédia en Français

  • Banco Bilbao Vizcaya Argentaria — Logo de Banco Bilbao Vizcaya Argentaria Création 1999 fusion BBV et Banco Argentaria Dates clés 1988 Fusion Ba …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»