Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

acuo

  • 1 acuo

    ăcŭo, ĕre, ăcŭi, ăcūtum - tr. - [st1]1 [-] rendre aigu, rendre pointu, aiguiser, rendre tranchant.    - acuere falcem, Col.: affiler une faux.    - acuere sagittam, Hor.: aiguiser la pointe d'une flèche.    - audiunt ne stridorem quidem serrae, tum cum acuitur, Cic.: ils n'entendent pas non plus le grincement de la scie, quand on l'aiguise. [st1]2 [-] au fig.: aiguiser, rendre pénétrant, donner du ressort, donner de la vivacité.    - acuere lumina, Cic.: aiguiser la vue.    - multa e corpore exsistunt quae acuant mentem, multa quae obtundant, Cic. Tusc. 1, 80: [beaucoup d'influences proviennent du corps, qui aiguisent l'intelligence, et beaucoup qui l'émoussent] = du corps proviennent beaucoup d'influences pour aiguiser l'intelligence, mais beaucoup d'autres pour l'émousser. [st1]3 [-] aiguillonner, animer, exciter, stimuler; augmenter.    - hos aetas acuet, Ter.: l'âge les rend hostiles.    - gloria vos acuat, Ov.: que la gloire vous enflamme.    - acuere iras, Virg.: irriter la colère.    - acuere studia, Liv.: accroître l'enthousiasme.    - acuere desiderium, Plin.-jn.: raviver le regret.    - acuere gradum, Stat.: doubler le pas.    - fletus acuunt, V.-Fl.: elles redoublent de larmes.    - nec alia provincia militem magis ad virtutem acuebat, Liv. 39: aucune autre province n'excitait davantage le soldat à la vaillance.    - eorum ipsorum ad crudelitatem te acuit oratio, Cic.: leur discours t'excite à la cruauté.    - acuere aliquem ad aemulandas virtutes, Liv.: exercer qqn à imiter les vertus.    - se acuere ad... Cic.: se mettre en état de...    - acueram me ad exagitandam hanc ejus legationem, Cic. Att. 2: je m'étais mis en état de critiquer son ambassade. [st1]4 [-] rendre aigu (t. de gram.).    - acuitur prima (syllaba), Quint.: la première syllabe est marquée de l'accent aigu.    - ante se positam acuet, Quint.: elle rendra aiguë la syllabe précédente.    - voir acutus.
    * * *
    ăcŭo, ĕre, ăcŭi, ăcūtum - tr. - [st1]1 [-] rendre aigu, rendre pointu, aiguiser, rendre tranchant.    - acuere falcem, Col.: affiler une faux.    - acuere sagittam, Hor.: aiguiser la pointe d'une flèche.    - audiunt ne stridorem quidem serrae, tum cum acuitur, Cic.: ils n'entendent pas non plus le grincement de la scie, quand on l'aiguise. [st1]2 [-] au fig.: aiguiser, rendre pénétrant, donner du ressort, donner de la vivacité.    - acuere lumina, Cic.: aiguiser la vue.    - multa e corpore exsistunt quae acuant mentem, multa quae obtundant, Cic. Tusc. 1, 80: [beaucoup d'influences proviennent du corps, qui aiguisent l'intelligence, et beaucoup qui l'émoussent] = du corps proviennent beaucoup d'influences pour aiguiser l'intelligence, mais beaucoup d'autres pour l'émousser. [st1]3 [-] aiguillonner, animer, exciter, stimuler; augmenter.    - hos aetas acuet, Ter.: l'âge les rend hostiles.    - gloria vos acuat, Ov.: que la gloire vous enflamme.    - acuere iras, Virg.: irriter la colère.    - acuere studia, Liv.: accroître l'enthousiasme.    - acuere desiderium, Plin.-jn.: raviver le regret.    - acuere gradum, Stat.: doubler le pas.    - fletus acuunt, V.-Fl.: elles redoublent de larmes.    - nec alia provincia militem magis ad virtutem acuebat, Liv. 39: aucune autre province n'excitait davantage le soldat à la vaillance.    - eorum ipsorum ad crudelitatem te acuit oratio, Cic.: leur discours t'excite à la cruauté.    - acuere aliquem ad aemulandas virtutes, Liv.: exercer qqn à imiter les vertus.    - se acuere ad... Cic.: se mettre en état de...    - acueram me ad exagitandam hanc ejus legationem, Cic. Att. 2: je m'étais mis en état de critiquer son ambassade. [st1]4 [-] rendre aigu (t. de gram.).    - acuitur prima (syllaba), Quint.: la première syllabe est marquée de l'accent aigu.    - ante se positam acuet, Quint.: elle rendra aiguë la syllabe précédente.    - voir acutus.
    * * *
        Acuo, acuis, acui, acutum, pen. prod. acuere. Colum. Cic. Aguiser en trenchant, Faire trencher, Affiler.
    \
        Est etiam acuere, mucronem alicui rei facere. Virg. Faire agu.
    \
        Acuere, per translationem pro Incitare, instigare, stimulare. Inciter, Esmouvoir, Espoindre.
    \
        AEtas illos satis acuet. Terent. L'aage les apprendra assez, Les enseignera, Les fera assez fins.
    \
        Acuere, pro Irritare. Virg. Quam Iuno his acuit verbis. Irriter, Agacer.
    \
        Acuere animos. Liuius. Donner plus grand courage, Augmenter le courage.
    \
        Acuere aliquem ad crudelitatem. Cic. Inciter à cruaulté.
    \
        Dentes acuere. Horat. Aguiser, Apprester à bien mordre.
    \
        Fletus. Val. Fac. Inciter à plourer.
    \
        Gradum. Stat. Haster son pas.
    \
        Industriam. Ad Herennium. Exciter l'industrie.
    \
        Ingenium. Cic. Aguiser l'entendement.
    \
        Iras. Virg. Faire courroucer, Inciter à courroux.
    \
        Linguam exercitatione dicendi. Cic. Affiler la langue, Habiliter.
    \
        Lumina. Ouid. Aguiser la veue, Faire veoir fort cler.
    \
        Lupos acuunt agni balatibus. Virg. Esmeuvent.
    \
        Martem. Virg. Se inciter à ire pour mieulx combatre.
    \
        Mentem. Cic. Aguiser l'esprit.
    \
        Metum alicui. Virg. Faire avoir grand paour.
    \
        Plausus acuunt equum certantem de celeritate. Stat. Incitent.
    \
        Prudentiam intelligendi acuere. Cic. Faire subtil à entendre, Faire l'esprit plus prompt et subtil à entendre.
    \
        Ruborem acuere. Claud. Faire un rouge plus vif et plus ardent.
    \
        Tubae milites acuunt. Lucan. Esveillent, Animent, Esmeuvent.
    \
        Gloria vos acuat. Ouid. Vous incite.

    Dictionarium latinogallicum > acuo

  • 2 acuo

    acuo acuo, ui, utum, ere заострять

    Латинско-русский словарь > acuo

  • 3 acuo

    acuo acuo, ui, utum, ere совершенствовать

    Латинско-русский словарь > acuo

  • 4 acuo

    acuo, acuī, acūtum, ere (v. Stamm Ac, wie acus, ūs, acies), schärfen, wetzen, zuspitzen, spitzen (Ggstz. obtundere, retundere), I) eig.: serram, Cic.: dentes, Hor.: dentes in proelia, Tibull.: gladios, Liv.: enses, Ov.: ferrum, Verg.: tela (Hauer) sua attritu (v. Eber), Sen.: sagittas cote, Hor.: palos, Col. – II) übtr., a) (gramm. t.t.) schärfen, syllabam, schärfer od. heller aussprechen, betonen, durch Betonung hervorheben (Ggstz. gravem ponere), Quint. 1, 5, 22 u. 30. – b) gleichs. wetzen, schärfen, üben, linguam exercitatione dicendi, geläufiger machen, Cic.: u. so bl. linguam, Hor.: ingenia adulescentium (Ggstz. obtundere), Cic.: mentem, prudentiam intellegendi, Cic.: illos aetas acuet, witzigen, Ter.: se ad exagitandam hanc eius legationem, sich darauf spitzen, Cic. – c) gleichs. zuschleifen = vervollkommnen, neque enim ignoro et quae bona sint fieri meliora posse doctrinā et quae optima non aliquo modo acui tamen et corrigi posse, Cic. de or. 1, 115. – d) einen Zustand usw. gleichs. schärfen, noch mehr anfachen, entflammen, steigern, erhöhen, α) v. leb. Subjj.: industriam, Cornif. rhet.: studia (Rednerstudien) M. Ciceronis, Val. Max.: hac moderatione tam iusta studia (Sympathien), Liv.: alci metum, Verg.: u. iras in haec, Verg.: iram hosti ad vindicandas sociorum iniurias, Liv.: quibuscumque irritamentis poterat iras militum, Liv. – β) v. lebl. Subjj.: auctoritas maiorum erigit omnium cupiditates et acuit industriam, Cornif. rhet.: curam acuebat, quod adversus Latinos bellandum erat, es schärfte (der Umstand) die Vorsorge, daß usw., Liv.: huius propinquitas populi acuit curam (Vorsorge) patribus, Liv. – e) leb. Wesen usw. gemütlich, leidenschaftlich anspornen, anregen, aufregen, aufmuntern, anfeuern, antreiben, anreizen, α) v. leb. Subjj.: Martem (= Tapferkeit), Verg.: lupos auditis balatibus, Verg.: illum, Cic., alqm his verbis, Verg.: simul ceteros ad aemulandas virtutes, Liv.: ad tutandos semet ipsos et rem publicam secum animos, Liv.: iuventutem ad dicendum, Cic. – β) von lebl. Subjj.: illos aemulatio inter se et omnes causae acuunt, Liv.: non praecipue acuit ad cupiditatem litterarum amor laudis? Cic.: nec alia provincia militem magis ad virtutem acuebat, Liv.: nec ira magis publica quam privatum compendium in hostem acuebat, Liv.

    lateinisch-deutsches > acuo

  • 5 acuo

    acuo, acuī, acūtum, ere (v. Stamm Ac, wie acus, ūs, acies), schärfen, wetzen, zuspitzen, spitzen (Ggstz. obtundere, retundere), I) eig.: serram, Cic.: dentes, Hor.: dentes in proelia, Tibull.: gladios, Liv.: enses, Ov.: ferrum, Verg.: tela (Hauer) sua attritu (v. Eber), Sen.: sagittas cote, Hor.: palos, Col. – II) übtr., a) (gramm. t.t.) schärfen, syllabam, schärfer od. heller aussprechen, betonen, durch Betonung hervorheben (Ggstz. gravem ponere), Quint. 1, 5, 22 u. 30. – b) gleichs. wetzen, schärfen, üben, linguam exercitatione dicendi, geläufiger machen, Cic.: u. so bl. linguam, Hor.: ingenia adulescentium (Ggstz. obtundere), Cic.: mentem, prudentiam intellegendi, Cic.: illos aetas acuet, witzigen, Ter.: se ad exagitandam hanc eius legationem, sich darauf spitzen, Cic. – c) gleichs. zuschleifen = vervollkommnen, neque enim ignoro et quae bona sint fieri meliora posse doctrinā et quae optima non aliquo modo acui tamen et corrigi posse, Cic. de or. 1, 115. – d) einen Zustand usw. gleichs. schärfen, noch mehr anfachen, entflammen, steigern, erhöhen, α) v. leb. Subjj.: industriam, Cornif. rhet.: studia (Rednerstudien) M. Ciceronis, Val. Max.: hac moderatione tam iusta studia (Sympathien), Liv.: alci metum, Verg.: u. iras in haec, Verg.: iram hosti ad vindicandas sociorum iniurias, Liv.: quibuscumque irritamentis poterat iras militum,
    ————
    Liv. – β) v. lebl. Subjj.: auctoritas maiorum erigit omnium cupiditates et acuit industriam, Cornif. rhet.: curam acuebat, quod adversus Latinos bellandum erat, es schärfte (der Umstand) die Vorsorge, daß usw., Liv.: huius propinquitas populi acuit curam (Vorsorge) patribus, Liv. – e) leb. Wesen usw. gemütlich, leidenschaftlich anspornen, anregen, aufregen, aufmuntern, anfeuern, antreiben, anreizen, α) v. leb. Subjj.: Martem (= Tapferkeit), Verg.: lupos auditis balatibus, Verg.: illum, Cic., alqm his verbis, Verg.: simul ceteros ad aemulandas virtutes, Liv.: ad tutandos semet ipsos et rem publicam secum animos, Liv.: iuventutem ad dicendum, Cic. – β) von lebl. Subjj.: illos aemulatio inter se et omnes causae acuunt, Liv.: non praecipue acuit ad cupiditatem litterarum amor laudis? Cic.: nec alia provincia militem magis ad virtutem acuebat, Liv.: nec ira magis publica quam privatum compendium in hostem acuebat, Liv.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > acuo

  • 6 acuō

        acuō uī, ūtus, ere    [2 AC-], to sharpen, whet, point, make sharp: stridor serrae, cum acuitur: ferrum in me, V.: sagittas cote cruentā, H. — Fig., of the tongue, to sharpen, exercise, practise: linguam causis, H. — Of the intellect, to sharpen, quicken, arouse, discipline, improve: multa quae acuant mentem: illos sat aetas acuet, will make them keen, T.—To stimulate, spur on, stir, arouse, incite, encourage, kindle: illum: ad crudelitatem te: alqm verbis, V.—To increase, embitter, strengthen, exasperate: iram hosti, L.: stridoribus iras, V.
    * * *
    acuere, acui, acutus V TRANS
    whet, sharpen, cut to a point; spur on, provoke, incite; come to a head (PASS)

    Latin-English dictionary > acuō

  • 7 acuo

    ăcŭo, ui, ūtum, 3, v. a. ( part. fut. acuturus, not used) [cf. 2. acer], to make sharp or pointed, to sharpen, whet.
    I.
    Lit.:

    ne stridorem quidem serrae audiunt, cum acuitur,

    Cic. Tusc. 1, 40; so,

    ferrum,

    Verg. A. 8, 386; Hor. C. 1, 2, 21:

    enses,

    Ov. M. 15, 776:

    gladium,

    Vulg. Deut. 32, 41:

    sagittas,

    id. Jer. 51, 11.— Poet.:

    fulmen,

    Lucr. 6, 278:

    dentes,

    Hor. C. 3, 20, 10; cf. Tib. 4, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    First, of the tongue, qs. to whet, i. e. to sharpen, exercise, improve:

    acuere linguam exercitatione dicendi,

    Cic. Brut. 97:

    linguam causis,

    Hor. Ep. 1, 3, 23; so Vulg. Psa. 139, 4; so in gen.: se, to exercise one's self, to make one's self ready:

    acueram me ad exagitandam hanc ejus legationem,

    Cic. Att. 2, 7: mentem, ingenium, prudentiam, etc.; to sharpen:

    multa, quae acuant mentem, multa quae obtundant,

    Cic. Tusc. 1, 33; so id. Brut. 33; id. Phil. 2, 17; id. de Or. 1, 20.—
    B.
    Acuere aliquem (with or without ad aliquid), to spur on, incite, stir up, arouse:

    ad crudelitatem,

    Cic. Lig. 4; id. Fam. 15, 21:

    illos sat aetas acuet,

    Ter. Ad. 5, 3, 49; Cic. Rosc. Am. 33, 110:

    ita duae res, quae languorem afferunt ceteris, illum acuebant, otium et solitudo,

    id. Off. 3, 1; Liv. 28, 19:

    curis acuens mortalia corda,

    Verg. G. 1, 123:

    auditisque lupos acuunt balatibus agni,

    id. ib. 4, 435:

    quam Juno his acuit verbis,

    id. A. 7, 330.—
    C.
    Aliquid, to rouse up, kindle, excite (mostly poet.):

    saevus in armis Aeneas acuit Martem et se suscitat irā,

    Verg. A. 12, 108:

    iram,

    Vulg. Sap. 5, 21:

    studia,

    Val. Max. 2, 2, no. 3.—
    D.
    In gramm.: acuere syllabam, to give an acute accent to (opp. gravem ponere), Quint. 1, 5, 22; cf. Prisc. Op. Min. 159 Lind.: accentus acutus ideo inventus est, quod acuat sive elevet syllabam.—Hence, ăcūtus, a, um, P.a., sharpened, made pointed; hence,
    A.
    Lit., sharp, pointed ( acer denotes natural sharpness, etc.: acutus, that produced by exertion, skill, etc.: sermo acer, impassioned, passionate; sermo acutus, pointed, acute discourse):

    vide ut sit acutus culter probe,

    Plaut. Mil. 5, 4:

    ferrum,

    Hor. A. P. 304:

    cuspis,

    Verg. A. 5, 208:

    gladius,

    Vulg. Psa. 56, 5:

    carex,

    Verg. G. 3, 231; elementa, i. e. pointed, jagged atoms (opp. to perplexa, connected), Lucr. 2, 463:

    nasus,

    Plaut. Cap. 3, 4, 114:

    oculi,

    of a pointed shape, id. Ps. 4, 7, 121:

    aures,

    pointed, Hor. C. 2, 19, 4:

    saxa,

    id. ib. 3, 27, 61; so Verg. A. 1, 45.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of the senses themselves, sharp, keen:

    oculos acrīs atque cicutos,

    Cic. Planc. 66:

    nares,

    Hor. S. 1, 3, 29; Cels. 2, 6.—
    b.
    Of objects affecting the senses, sharp, acute; of the voice, soprano or treble: inde loci lituus sonitus effudit acutos, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 116 Müll. (Ann. v. 522 ed. Vahl.):

    hinnitu,

    Verg. G. 3, 94:

    voces,

    id. Cir. 107; Ov. M. 3, 224:

    stridore,

    Hor. C. 1, 34, 15:

    vocem ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipiunt,

    from the highest treble to the lowest base, Cic. de Or. 1, 59, 251; cf. ib. 3, 57, 216; Somn. Scip. 5; Rep. 6, 18.—
    c.
    In gen., of things affecting the body, of either heat or cold from their similar effects, keen, sharp, violent, severe:

    sol,

    Hor. Ep. 1, 10, 17:

    radii solis,

    Ov. H. 4, 159:

    gelu,

    Hor. C. 1, 9, 4; cf. Lucr. 1, 495; Verg. G. 1, 93; so,

    febris,

    Cels. 2, 4:

    morbus,

    id. 3 (opp. longus), rapid.— Subst. with gen.:

    acuta belli,

    violent, severe misfortunes of war, Hor. C. 4, 4, 76 (= graves belli molestias).—
    B.
    Fig.
    1.
    Of intellectual qualities, acute, clear-sighted, intelligent, sagacious (very freq.):

    Antisthenes homo acutus magis quam eruditus,

    Cic. Att. 12, 37; so id. de Or. 1, 51; id. N. D. 1, 16; Nep. Dion. 8, 1:

    homo ingenio prudentiāque acutissimus,

    Cic. de Or. 1, 39:

    acutae sententiae,

    id. Opt. Gen. Or. 2, 5:

    motus animorum ad excogitandum acuti,

    id. Or. 1, 113:

    studia,

    id. Gen. 50:

    conclusiones,

    Quint. 2, 20, 5.—
    2.
    In gramm.: accentus acutus, the acute accent (opp. gravis), Prisc. p. 159, ed. Lindem.— Comp. Plin. 13, 1, 2.— Adv.: ăcūte, sharply, keenly, acutely:. cernere, Lucr. 4, 804; ib. 811:

    conlecta,

    Cic. Deiot. 33:

    excogitat,

    id. Verr. 4, 147:

    respondeo,

    id. Cael. 17:

    scribo,

    id. Verr. 3, 20; so, ăcūtum:

    cernis,

    Hor. S. 1, 3, 26:

    resonarent,

    ib. 8, 41: and, ăcūta: canis ululat, Enn. ap. Fest. p. 9 Müll. (Ann. 346 Vahl.).— Comp., Cic. Inv. 2, 16.— Sup., Cic. Off. 1, 44; id. Verr. 3, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > acuo

  • 8 acuo

    uī, ūtum, ere [одного корня с acus, acies ]
    1) делать острым, заострять ( sagittas cote H); точить (gladios L, enses O)
    2) изощрять, совершенствовать, упражнять (mentem, ingenium C; linguam C, H)
    3) возбуждать, подстрекать, разжигать (aliquem ad crudelitatem C; juventutem ad bonas artes PJ; iras V); поощрять ( studia VM); обострять, усиливать ( metum alicui V)
    4) ставить ударение, произносить с повышением голоса, подчёркивать ( syllabam O)
    5) мучить, терзать ( corda curis V)

    Латинско-русский словарь > acuo

  • 9 acuo

    , acui, acutum, acuere 3 заострять; совершенствовать

    Dictionary Latin-Russian new > acuo

  • 10 ex-acuō

        ex-acuō uī, ūtus, ere,    to sharpen, make pointed: vallos, V.: spicula, V. — Fig., to sharpen, make keen, stimulate, excite, inflame: mucronem in nos: ingeni aciem ad bona diligenda: plurimos irā, N.: animos in bella, H.: exacuet sapor palatum, O.

    Latin-English dictionary > ex-acuō

  • 11 acuta

    ăcŭo, ui, ūtum, 3, v. a. ( part. fut. acuturus, not used) [cf. 2. acer], to make sharp or pointed, to sharpen, whet.
    I.
    Lit.:

    ne stridorem quidem serrae audiunt, cum acuitur,

    Cic. Tusc. 1, 40; so,

    ferrum,

    Verg. A. 8, 386; Hor. C. 1, 2, 21:

    enses,

    Ov. M. 15, 776:

    gladium,

    Vulg. Deut. 32, 41:

    sagittas,

    id. Jer. 51, 11.— Poet.:

    fulmen,

    Lucr. 6, 278:

    dentes,

    Hor. C. 3, 20, 10; cf. Tib. 4, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    First, of the tongue, qs. to whet, i. e. to sharpen, exercise, improve:

    acuere linguam exercitatione dicendi,

    Cic. Brut. 97:

    linguam causis,

    Hor. Ep. 1, 3, 23; so Vulg. Psa. 139, 4; so in gen.: se, to exercise one's self, to make one's self ready:

    acueram me ad exagitandam hanc ejus legationem,

    Cic. Att. 2, 7: mentem, ingenium, prudentiam, etc.; to sharpen:

    multa, quae acuant mentem, multa quae obtundant,

    Cic. Tusc. 1, 33; so id. Brut. 33; id. Phil. 2, 17; id. de Or. 1, 20.—
    B.
    Acuere aliquem (with or without ad aliquid), to spur on, incite, stir up, arouse:

    ad crudelitatem,

    Cic. Lig. 4; id. Fam. 15, 21:

    illos sat aetas acuet,

    Ter. Ad. 5, 3, 49; Cic. Rosc. Am. 33, 110:

    ita duae res, quae languorem afferunt ceteris, illum acuebant, otium et solitudo,

    id. Off. 3, 1; Liv. 28, 19:

    curis acuens mortalia corda,

    Verg. G. 1, 123:

    auditisque lupos acuunt balatibus agni,

    id. ib. 4, 435:

    quam Juno his acuit verbis,

    id. A. 7, 330.—
    C.
    Aliquid, to rouse up, kindle, excite (mostly poet.):

    saevus in armis Aeneas acuit Martem et se suscitat irā,

    Verg. A. 12, 108:

    iram,

    Vulg. Sap. 5, 21:

    studia,

    Val. Max. 2, 2, no. 3.—
    D.
    In gramm.: acuere syllabam, to give an acute accent to (opp. gravem ponere), Quint. 1, 5, 22; cf. Prisc. Op. Min. 159 Lind.: accentus acutus ideo inventus est, quod acuat sive elevet syllabam.—Hence, ăcūtus, a, um, P.a., sharpened, made pointed; hence,
    A.
    Lit., sharp, pointed ( acer denotes natural sharpness, etc.: acutus, that produced by exertion, skill, etc.: sermo acer, impassioned, passionate; sermo acutus, pointed, acute discourse):

    vide ut sit acutus culter probe,

    Plaut. Mil. 5, 4:

    ferrum,

    Hor. A. P. 304:

    cuspis,

    Verg. A. 5, 208:

    gladius,

    Vulg. Psa. 56, 5:

    carex,

    Verg. G. 3, 231; elementa, i. e. pointed, jagged atoms (opp. to perplexa, connected), Lucr. 2, 463:

    nasus,

    Plaut. Cap. 3, 4, 114:

    oculi,

    of a pointed shape, id. Ps. 4, 7, 121:

    aures,

    pointed, Hor. C. 2, 19, 4:

    saxa,

    id. ib. 3, 27, 61; so Verg. A. 1, 45.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of the senses themselves, sharp, keen:

    oculos acrīs atque cicutos,

    Cic. Planc. 66:

    nares,

    Hor. S. 1, 3, 29; Cels. 2, 6.—
    b.
    Of objects affecting the senses, sharp, acute; of the voice, soprano or treble: inde loci lituus sonitus effudit acutos, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 116 Müll. (Ann. v. 522 ed. Vahl.):

    hinnitu,

    Verg. G. 3, 94:

    voces,

    id. Cir. 107; Ov. M. 3, 224:

    stridore,

    Hor. C. 1, 34, 15:

    vocem ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipiunt,

    from the highest treble to the lowest base, Cic. de Or. 1, 59, 251; cf. ib. 3, 57, 216; Somn. Scip. 5; Rep. 6, 18.—
    c.
    In gen., of things affecting the body, of either heat or cold from their similar effects, keen, sharp, violent, severe:

    sol,

    Hor. Ep. 1, 10, 17:

    radii solis,

    Ov. H. 4, 159:

    gelu,

    Hor. C. 1, 9, 4; cf. Lucr. 1, 495; Verg. G. 1, 93; so,

    febris,

    Cels. 2, 4:

    morbus,

    id. 3 (opp. longus), rapid.— Subst. with gen.:

    acuta belli,

    violent, severe misfortunes of war, Hor. C. 4, 4, 76 (= graves belli molestias).—
    B.
    Fig.
    1.
    Of intellectual qualities, acute, clear-sighted, intelligent, sagacious (very freq.):

    Antisthenes homo acutus magis quam eruditus,

    Cic. Att. 12, 37; so id. de Or. 1, 51; id. N. D. 1, 16; Nep. Dion. 8, 1:

    homo ingenio prudentiāque acutissimus,

    Cic. de Or. 1, 39:

    acutae sententiae,

    id. Opt. Gen. Or. 2, 5:

    motus animorum ad excogitandum acuti,

    id. Or. 1, 113:

    studia,

    id. Gen. 50:

    conclusiones,

    Quint. 2, 20, 5.—
    2.
    In gramm.: accentus acutus, the acute accent (opp. gravis), Prisc. p. 159, ed. Lindem.— Comp. Plin. 13, 1, 2.— Adv.: ăcūte, sharply, keenly, acutely:. cernere, Lucr. 4, 804; ib. 811:

    conlecta,

    Cic. Deiot. 33:

    excogitat,

    id. Verr. 4, 147:

    respondeo,

    id. Cael. 17:

    scribo,

    id. Verr. 3, 20; so, ăcūtum:

    cernis,

    Hor. S. 1, 3, 26:

    resonarent,

    ib. 8, 41: and, ăcūta: canis ululat, Enn. ap. Fest. p. 9 Müll. (Ann. 346 Vahl.).— Comp., Cic. Inv. 2, 16.— Sup., Cic. Off. 1, 44; id. Verr. 3, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > acuta

  • 12 acumen

    ăcūmĕn, ĭnĭs, n. [acuo] [st1]1 [-] pointe, fer de lance, sommet (d'un cône), queue d'un animal, dard, aiguillon.    - auspicia ex acuminibus, Cic. Liv.: présages tirés des fers de lance.    - acumen seminis, Pall.: pointe d'une graine.    - acumen stili, Cic.: la pointe du stylet.    - acumen nasi, Lucr.: pointe du nez amincie (avant la mort). [st1]2 [-] au fig.: point culminant, degré le plus élevé, apogée.    - in acumine pulchritudinis esse, Arn.: être dans tout l'éclat de sa beauté.    - dolorum acumina, Prud.: douleurs poignantes. [st1]3 [-] aiguillon, piquant, goût piquant.    - saporis acumina, Plin.: saveur piquante. [st1]4 [-] pénétration (de l'esprit), finesse, vivacité, puissance d'invention, intelligence, subtilité.    - homo sine acumine, Cic.: homme sans finesse.    - acumen ingenii, Cic.: vivacité d'esprit.    - interpretatio nominis quae habet acumen, Cic.: étymologie ingénieuse.    - Graecis admovit acumina chartis, Hor.: il appliqua son intelligence aux livres des Grecs.    - acumen dialecticorum, Cic.: la profondeur des dialecticiens. [st1]5 [-] au plur.: subtilités, ruses, roueries, arguties, artifices.    - meretricis acumina, Hor.: les artifices d'une courtisane.    - ipsi se compungunt acuminibus suis, Cic.: ils se blessent avec leurs propres arguties. [st1]6 [-] accent aigu (t. de gram.).
    * * *
    ăcūmĕn, ĭnĭs, n. [acuo] [st1]1 [-] pointe, fer de lance, sommet (d'un cône), queue d'un animal, dard, aiguillon.    - auspicia ex acuminibus, Cic. Liv.: présages tirés des fers de lance.    - acumen seminis, Pall.: pointe d'une graine.    - acumen stili, Cic.: la pointe du stylet.    - acumen nasi, Lucr.: pointe du nez amincie (avant la mort). [st1]2 [-] au fig.: point culminant, degré le plus élevé, apogée.    - in acumine pulchritudinis esse, Arn.: être dans tout l'éclat de sa beauté.    - dolorum acumina, Prud.: douleurs poignantes. [st1]3 [-] aiguillon, piquant, goût piquant.    - saporis acumina, Plin.: saveur piquante. [st1]4 [-] pénétration (de l'esprit), finesse, vivacité, puissance d'invention, intelligence, subtilité.    - homo sine acumine, Cic.: homme sans finesse.    - acumen ingenii, Cic.: vivacité d'esprit.    - interpretatio nominis quae habet acumen, Cic.: étymologie ingénieuse.    - Graecis admovit acumina chartis, Hor.: il appliqua son intelligence aux livres des Grecs.    - acumen dialecticorum, Cic.: la profondeur des dialecticiens. [st1]5 [-] au plur.: subtilités, ruses, roueries, arguties, artifices.    - meretricis acumina, Hor.: les artifices d'une courtisane.    - ipsi se compungunt acuminibus suis, Cic.: ils se blessent avec leurs propres arguties. [st1]6 [-] accent aigu (t. de gram.).
    * * *
        Acumen, pe. pro. acuminis, neut. g. La poincte de quelque chose.
    \
        Acumen rostri auium. Plin. La poincte du bec.
    \
        Acumen ingenii. Colum. Cic. Subtilité, Ingeniosité.
    \
        Acumen saporis. Plin. Acuité.
    \
        Acumen, pro Astu. horat. Finesse, Cautelle, Astuce.
    \
        Sine acumine homo. Ci. Un lourdault, Qui n'ha point d'esprit.
    \
        Sub acumen styli subire et succedere. Cic. Estre escript avec grande diligence et grand esgard.
    \
        Admouere acumen chartis Graecis. Horat. Appliquer son esprit aux livres Grecs.
    \
        Acuminibus suis se compungunt dialectici. Cic. Par, ou De leurs subtilitez.
    \
        Habet acumen haec interpretatio. Cic. Ceste exposition est subtile et ingenieuse.

    Dictionarium latinogallicum > acumen

  • 13 acutus

    ăcūtus, a, um part. passé de acuo.    - acutum, acuta, pris comme adverbes:    - canis ululat acuta, Enn.: le chien pousse un aboiement perçant.    - cernere acutum, Hor.: avoir la vue perçante. [st1]1 [-] aigu, aiguisé, tranchant.    - acutus probe culter, Plaut.: couteau bien affilé.    - acuta cornua, Cic.: les cornes pointues du croissant (de la lune). [st1]2 [-] vif, pénétrant, aigu, piquant, fort.    - ab acutissimo sono ad gravissimum, Cic.: depuis la note la plus élevée jusqu'à la note la plus basse.    - syllaba acuta, Quint.: syllabe marquée de l'accent aigu.    - acutus gustus, Plin.: saveur piquante.    - acutiora unguenta, Plin.: parfums trop pénétrants.    - acutum gelu, Hor.: froid piquant.    - febris acuta, Cels.: fièvre aiguë.    - per acuta belli, Hor.: dans les périls de la guerre. [st1]3 [-] subtil.    - aures acutae, Hor.: oreilles fines.    - oculus acutus, Plaut.: oeil vif. [st1]4 [-] qui va au fond des choses, pénétrant, profond, fin, ingénieux.    - orator non satis acutus, Cic.: orateur superficiel.    - oratio acuta prudentiaeque plena, Cic.: discours profond et substantiel.    - acutus ad fraudem, Nep.: habile à tromper. [st1]5 [-] subtil (sens péj.).
    * * *
    ăcūtus, a, um part. passé de acuo.    - acutum, acuta, pris comme adverbes:    - canis ululat acuta, Enn.: le chien pousse un aboiement perçant.    - cernere acutum, Hor.: avoir la vue perçante. [st1]1 [-] aigu, aiguisé, tranchant.    - acutus probe culter, Plaut.: couteau bien affilé.    - acuta cornua, Cic.: les cornes pointues du croissant (de la lune). [st1]2 [-] vif, pénétrant, aigu, piquant, fort.    - ab acutissimo sono ad gravissimum, Cic.: depuis la note la plus élevée jusqu'à la note la plus basse.    - syllaba acuta, Quint.: syllabe marquée de l'accent aigu.    - acutus gustus, Plin.: saveur piquante.    - acutiora unguenta, Plin.: parfums trop pénétrants.    - acutum gelu, Hor.: froid piquant.    - febris acuta, Cels.: fièvre aiguë.    - per acuta belli, Hor.: dans les périls de la guerre. [st1]3 [-] subtil.    - aures acutae, Hor.: oreilles fines.    - oculus acutus, Plaut.: oeil vif. [st1]4 [-] qui va au fond des choses, pénétrant, profond, fin, ingénieux.    - orator non satis acutus, Cic.: orateur superficiel.    - oratio acuta prudentiaeque plena, Cic.: discours profond et substantiel.    - acutus ad fraudem, Nep.: habile à tromper. [st1]5 [-] subtil (sens péj.).
    * * *
        Acutum cultrum habeo. Plaut. J'ay un cousteau bien trenchant, bien affilé.
    \
        Acutum etiam dicitur, quod in mucronem siue acumen desinit: vt Palus acutus. Plin. Agu.
    \
        Angulus acutus. Plin. Poinctu.
    \
        Bellum acutum. Horat. Dangereux.
    \
        Falx acuta. Ouid. Serpe bien trenchante, bien aguisee, ou affilee.
    \
        Ferrum acutum reddere dicitur cos. Horat. Faire bien trencher, Affiler.
    \
        Hasta acuta. Ouid. Poinctue.
    \
        Iaculum acutum. Virg. Agu.
    \
        Murex acutus. Virg. La poincte d'une roche.
    \
        Robur acutum. Virg. Bois poinctu.
    \
        Rubus acutus. Seneca. Une ronce picquante.
    \
        Sagitta acuta. Ouid. Fleiche poinctue.
    \
        Spinae acutae. Virg. Espines agues, poinctues, picquantes, poignantes.
    \
        Vnguis acutus. Horat. Ongle trenchant, ou Agu.
    \
        Acutum, per metaphoram dictum: vt Acuti oculi. Plau. Qui voyent fort cler.
    \
        Acuti cibi. Plin. iunior. Viandes aigrettes esmouvantes l'appetit.
    \
        Morbus acutus. Horat. Celsus. Maladie ague.
    \
        Solacutus. Horat. Vehement, Fort chauld, Ardent.
    \
        Acutus, Subtilis. Cic. Subtil, Ingenieux.
    \
        Acutus ad excogitandum. Cic. Subtil à inventer, Inventif.
    \
        Aures acutae. Horat. Droictes et attentives à ouir.
    \
        Acutum ingenium. Cic. Esprit subtil.
    \
        Motus acutus. Stat. Prompt, Soubdain, Legier.
    \
        Opus lenonis acutum. Claud. Fin, Cault, Astut.
    \
        AEs acutum. Ouid. Qui sonne ou tinte cler.
    \
        Hinnitus acutus. Virg. Cler hennissement et qui tresperce les oreilles des escoutants.
    \
        Acutus sonus. Plin. Un son cler et haultain.
    \
        Vox acuta. Ouid. Voix clere et haultaine.
    \
        Acutum cernere, Id est acute. Horat. Veoir fort cler.

    Dictionarium latinogallicum > acutus

  • 14 acutus

    1. acūtus, a, um, PAdj. m. Compar. u. Superl. (acuo), geschärft, gespitzt, dah. scharf und schneidend (Ggstz. hebes, retusus, obtusus u. dgl.), I) eig., culter, Plaut.: sudes, Caes.: cuspis, Verg.: acutior sagitta, Ov.: acutissima falx, Col.: dah. spitz zulaufend, spitz, gezackt, eckig, nasus, oculi, Plaut.: aures, Hor.: cornua lunae, Cic. fr.: folium, Plin.: cacumen (collis), Liv.: elementa (Atome), Lucr.: figura, Plin.: anguli, Plin. – cypressus, pinus, mit spitzen Blättern, Ov. – neutr. subst., hirsuta barba in acutum desinens, Spitzbart, Amm. 25, 4, 22. – II) übtr.: A) scharf auf die äußern Sinne u. den ganzen Körper wirkend, 1) auf die einzelnen Sinne: a) auf den Geruch, odor, unguentum, Plin. – b) auf den Geschmack, sapor, cibus, Plin. – c) auf das Gesicht, hell, blendend, viridi colore est non ita acuto, sed nubilo magis et presso, Solin. 27, 36: acutior claritas, Arnob. 2, 58 extr. – Acc. neutr. adv., cernens acutum, Amm. 21, 16, 19 (vgl. no. 2 aus Hor. sat. 1, 3, 26). – d) auf das Gehör, scharf, durchdringend, hell, dah. (bes. als musik. u. rhet. t.t.) hoch, Diskant- (Ggstz. gravis, tief, Baß-), sonus, vox, Cic.: hinnitus, Verg. – Acc. neutr. adv., resonare triste et acutum, schrill, piepig, Hor. sat. 1, 8, 41. – als gramm. t.t., geschärft, scharfbetont (Ggstz. gravis), syllaba, Quint.: accentus, die scharfe Betonung, der Akut, Gramm. – e) auf
    ————
    das Gefühl, scharf, schneidend, stechend (wie ὀξύς), gelu, sol, Hor. – 2) auf den ganzen Körper wirkend, als mediz. t.t. = akut (Ggstz. longus, vetustus, chronisch), morbus, Cels. u. Hor.: febris, Cels. – poet., acuta belli, die mißlichen Zufälle, Hor. carm. 4, 4, 76. – B) v. geistiger Schärfe, a) von den innern Sinnen, nares, scharfe (feine) Nase = scharfe Beobachtungsgabe, Hor.: aures, scharfes (feines) Gehör, feine Beurteilungskraft, Calp.: sensi populi Romani oculos esse acres atque acutos, Cic. – Acc. neutr. adv., cernis acutum, du siehst scharf (bei den Fehlern anderer), Hor. sat. 1, 3, 26. – b) v. Pers.u. persönl. Zuständen, scharfsinnig, gescheit, einsichtsvoll, geistreich, treffend, tief u. durchdringend, scharf bestimmt (Ggstz. retusus, hebes, insipiens), α) übh.: ingenia, Cic.: homo acutus magis quam eruditus, Cic.: acutus rebus, scharf in Gedanken, ein scharfer Denker, Quint.: acutus ad fraudem, pfiffig, Nep. – animus acutus atque versutus, Scharfblick u. Gewandtheit des Geistes, Cic. – motus animorum ad excogitandum acuti, Cic.: interrogatio, Quint.: studia, Scharfsinn erfordernde, Cic. – m. Genet., sapiendi dicendique acutissimi, Tert. de anim. 20. – β) als rhet. t.t., scharf bestimmt, schlicht und treffend, orator, Cic.: Hyperides, Quint.: sententiae, Cic.
    ————————
    2. acūtus, Abl. ū, m. (acuo), das Schärfen, acus ab acutu, Prisc. 6, 78.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > acutus

  • 15 acumen

    acūmen, inis n. [ acuo ]
    1) острый конец ( stili C); остриё ( ferri O); кончик (digiti O; nasi Lcr); наконечник копья ( lignum sine acumine O)
    2) жало (scorpii C; перен. acumina dolorum Eccl)
    3) вершина ( coni Lcr); верхушка, пик ( montis O)
    5) тонкость (sententiae, ingenii C); остроумие
    ubi est a. tuum? C — куда девалось твоё остроумие?, т. е. как можешь ты говорить нечто подобное?
    6) острота, хитрость, уловка (argutiae et a. C)

    Латинско-русский словарь > acumen

  • 16 acutus

    acūtus, a, um [ acuo ]
    1) острый (ensis O; telum H; rostrum PM); остроконечный, заострённый (nasus Pl; folium PM); иглистый, колючий ( pinus O); островерхий, конический ( cupressus O)
    2) резкий, пронизывающий ( gelu H); пронзительный, высокий, тонкий (sonus H, C; vox V); острый, едкий ( odor PM); острый, пряный (cibus, sapor PM)
    3) знойный, палящий ( sol H)
    4) имеющий острое ударение, ударный ( syllaba Q)
    accentus a. Q — острое ударение, акут
    5) остро протекающий (febris CC; morbus H, CC)
    6)
    а) проницательный, остроумный (ingenium, homo C)
    7) чувствительный, чуткий, тонкий
    acutae nares H — хорошее (тонкое) обоняние. — см. тж. acuta, acutus

    Латинско-русский словарь > acutus

  • 17 exacuo

    ex-acuo, acuī, acūtum, ere
    1) острить, оттачивать, точить (ferramenta cote PM; mucronem in aliquem C); заострять ( vallos furcasque V)
    2) изощрять (ut oculorum, sic ingenii aciem C)
    3) побуждать, подстрекать (aliquem aliquā re Nep, ad или in aliquid PJ, H)
    4) обострять, усиливать ( morbos Col)

    Латинско-русский словарь > exacuo

  • 18 praeacuo

    prae-acuo, (uī), ūtum, ere

    Латинско-русский словарь > praeacuo

  • 19 acumen

    acūmen, minis, n. (acuo), die Spitze, I) eig., nasi (Sterbender), Lucr.: rostri, Plin.: scorpii, der Stachel, Cic. poët.: obscurum coni, Lucr.: verba sub acumen stili veniant, vor die Spitze des Griffels (wir: »vor die Feder«) kommen, Cic.: lignum (Schaft der Lanze) sine acumine venit, Ov.: acumina (gladiorum) densis ictibus hebescebant, Amm.: auspicium ex acuminibus, Vorbedeutung (für den Sieg) aus leuchtenden Spitzen (der Speere, wenn an ihnen elektrische Flämmchen sich zeigten), Cic. (vgl. acumina auspicata, Arnob.). – II) übtr.: A) übh. die Spitze, der Stachel, acuminibus dolorum tortari, Arnob. 3, 10. – B) insbes.: a) das Pikante des Geschmackes, acumina saporis, Plin. 14, 124. – b) die Schärfung des Tones (Ggstz. gravitas), Boëth. inst. mus. 4, 5. – c) die Pointe, die Spitze des Witzes, verbi aut sententiae quoddam acumen, Cic. de or. 2, 244: etiam interpretatio nominis habet acumen, ibid. 2, 257. – d) der Scharfsinn, scharfe Verstand, ingenii, Cic.: absol., ubi est acumen tuum? Cic.: ac. dialecticorum, Cic.: acumen eius et sollertia ad aedificia paranda, Vitr.: poet. im Plur., Hor. ep. 2, 1, 161: dah. auch verständiger Sinn acuminis strenui magister, Col. 1, 9, 3. – e) die Spitzfindigkeit, scharfe spitzfindige Rede, Pfiffe u. Kniffe, argutiae et acumen eius, Cic. or. 110: acumina meretricis, Hor. ep. 1, 17, 55: argutiae sunt, ut apparet, atque acumina haec omnia, Arnob. 5, 33: se compungere suis acuminibus, Cic. de or. 2, 158.

    lateinisch-deutsches > acumen

  • 20 acus [3]

    3. acus, ūs, f. (v. Stamme AC, wovon auch 1. u. 2. acus, sowie acuo, acies u.a.), die Spitze, der Stift, I) als Nadel (vgl. Paul. ex Fest. 9, 6), a) übh.: pars acuum, quae acuta est, Cels.: grana ciceris spatio distanti missa in acum continuo et sine frustratione inserere, Quint.: filum conicere in acum, einfädeln, Cels.: acu duo lina traicere, Cels.: vulnus, quod acu punctum videtur, Cic.: acu pingere, sticken, Verg.: dasselbe acu facere, Plin. – Sprichw., tetigisti acu, du hast den rechten Fleck, den Nagel auf den Kopf getroffen, Plaut. rud. 1306: si acum quaereres, acum invenisses, vom sorgfältigen Suchen, Plaut. Men. 238 sq. – b) zum Zusammenhalten der Haarfrisur (Haarwulst), die Haarnadel, Nestnadel, comatoria, Petr.: crinalis, Apul.: discriminalis, Hieron.: crinibus distinguendis, Tert.: inustas comas acu comere, Quint.: capillus etsi non cotidie acu ornandus, tamen cotidie pectine expediendus, Fronto. – II) als Stift od. Dorn einer Schnalle, Treb. Poll. Claud. 14, 5. – III) als Stecker des Pflanzers, Pallad. 1, 43, 2. – / acus als masc. bei Plin. 26, 5 (doch cod. Paris. 6705 evulsa acu); vgl. Prisc. 5, 33 u. 6, 75. Prob. 20, 27. – Dat. Sing. acu, Plin. 28, 179: Genet. Plur. acuum, Cels. 7, 16. p. 293, 37 D.: Abl. Plur. acubus, Cels. 7, 16. p. 294, 5 u. 8 D.

    lateinisch-deutsches > acus [3]

См. также в других словарях:

  • acuo — s. m. Ato de acuar. = ACUAMENTO, ACUAÇÃO   ‣ Etimologia: derivação regressiva de acuar …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • acuo- — VER acui …   Enciclopedia Universal

  • Haruhi Suzumiya — For the title character, see Haruhi Suzumiya (character). Haruhi Suzumiya Japanese version of the first light novel, The Melancholy of Haruhi Suzumiya. 涼宮ハルヒ …   Wikipedia

  • Suzumiya Haruhi no Yūutsu — La Melancolía de Haruhi Suzumiya 涼宮ハルヒの憂鬱 (Suzumiya Haruhi no Yuuutsu) Género Ciencia ficción, Fantasía Novela ligera Creado por Nagaru Tanigawa (Autor) …   Wikipedia Español

  • Trifluoruro de boro — Nombre ( …   Wikipedia Español

  • Ecke, die — Die Êcke, plur. die n, Diminut. das Eckchen, des s, plur. ut nom. sing. die scharfe Fläche, welche aus dem Zusammenstoßen der äußersten Puncte zweyer Linien gebildet wird. 1. Eigentlich, da dieses Wort so wohl von der äußern scharfen Fläche, als… …   Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart

  • acuity — 1. Sharpness, clearness, distinctness. 2. Severity. [thr. Fr., fr. L. acuo, pp. acutus, sharpen] absolute intensity threshold a. the minimal light that can be seen. resolution a. detection of a target having two or more parts, often measured by… …   Medical dictionary

  • Sustitución disociativa — El texto que sigue es una traducción defectuosa o incompleta. Si quieres colaborar con Wikipedia, busca el artículo original y mejora o finaliza esta traducción. Puedes dar aviso al autor principal del artículo pegando el siguiente código en su… …   Wikipedia Español

  • acua- — ► prefijo Componente de palabra procedente del lat. acqua, que significa agua: ■ acuamotor. IRREG. prefijo acui , acuo * * * VER acui …   Enciclopedia Universal

  • acui- — altacui , acua , acuo /alt ► Prefijos procedentes del l. aqua, agua …   Enciclopedia Universal

  • aigu — aigu, uë [ egy ] adj. • XIIIe; agu(d) 1080; lat. acutus 1 ♦ Terminé en pointe ou en tranchant. ⇒ acéré, coupant, pointu. Une flèche aiguë. Oiseau au bec aigu. Angle aigu, plus petit que l angle droit (opposé à obtus). ♢ Très fin ou effilé. Pointe …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»